likas-lakas: talinghaga ng kalikasanemmanuel v. dumlao, humanities dept., cas, uplb

• ano dominanteng konsepto at praktika sa kaugnay ng kalikasan?

• ano ang papel ng wika sa pamamayani ng konsepto at praktikang ito?

• ano ang alternatibang konsepto at praktika kaugnay ng kalikasan?

• bakit mahalaga ang wikang Filipino sa pangangalaga ng kalikasan?

• ano-ano ang mga hamon na kailangan nating harapin kaugnay ng wikang Filipino at pangangalaga sa kalikasan?

mga gabay na tanong

buhay ang kalikasan at nakikipag-usap ito sa atin

ganito tayo ngayon…

hiwalay sa wika

mangmang sa kalikasan

dayuhan sa sariling kultura at tradisyon

balik-tanaw

“Ang wikang pambansa ng Pilipinas ay Filipino. Samantalang nililinang, ito ay dapat payabungin at pagyamanin pa salig sa umiiral na wika sa Pilipinas at sa iba pang mga wika.” (Art XIV, sek. 6)

kahalagahan ng wika

+ pagbibigay-tawag o pangalan+ komunikasyon+ ekspresyon ng sarili

+ sisidlan at daluyan ng pananaw-mundo

dominanteng konsepto at praktika

“pre, debelop na gihapon sa amo, naa nay es em”

“akin ‘to, iyo ‘yan”

dominanteng konsepto at praktika

dominanteng konsepto at praktika

dominanteng konsepto at praktika

putiitim

kristiyano paganolangit lupa

kaluluwa katawanliwanag dilim

pari babaylanlalaki babae

kanluran silangantao kalikasan

dominanteng konsepto at praktika

dominanteng konsepto at praktika

lohika at katuwiran

pamahiin

papel ng wika

tagapamagitan ng karanasan at kamalayan

papel ng wika

kapangyarihan na humuhubog ng ating pagkatao

papel ng wika

“kayo’y magpalaanakin, at magpakarami, at kalatan ninyo ang lupa, at inyong supilin, at magkaroon kayo ng kapangyarihan ...”

- Genesis 1: 28

alternatibang konsepto at praktika

"You ask us if we own the land. And mock us, 'Where is your title?' Such arrogance of owning the land when you shall be owned by it. How can you own that which will outlive you?"

- Datu Macli-ing Dulag

alternatibang konsepto at praktika

tao kalikasan

alternatibang konsepto at praktika

gefe

The Sky

The Earth

falindagen

alternatiba; tribong teduray

(mula sa Wisdom from the Rainforest ni Stuart A Schlegel)

inged keilawan

1. inged rasak

2. esudon3. tembas 4. alagasi

5. kawayan

7. fute fantad6. lefinon 8. telaki

alternatiba; tribong teduray

(mula sa Wisdom from the rainforest ni Stuart A Schlegel)

region of the great spirits(inged tulus)

alternatiba; tribong teduray

ang buhay ay paglalakbay

megubar fantad kerekamen fantad

alternatiba; tribong teduray

fesayawan

alternatiba; tribong teduray

reguas Seobudon

alternatiba; tribong teduray

etew

keilawan meginalew

alternatiba; tribong teduray

kefeduwan

alternatiba; tribong teduray

kef + fedew

yakap apdo

alternatiba; tribong teduray

kefeduwan

siya na yumayakap sa fedew ng bawat myembro ng komunidad

alternatiba; tribong teduray

development = to de envelop

freedom/ liberation

bakit wikang Filipino?

buhi

“buhii ako”

buhay kalayaan

kagawasan

bakit wikang Filipino?

ginhawa

“dili ako makaginhawa”

hininga

bakit wikang Filipino?

kaginhawahan

bakit wikang Filipino?

k a l i k a s a n

bakit wikang Filipino?

ang isang hakbang pabalikay isandaang hakbang pasulong

hamon sa pagpapayabong…

maraming salamat po

“ang hindi lumingon sa pinanggalingan ay hindi makararating sa paroroonan.”