K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN MUSIC (Q1-Q4)

ii

Musika at Sining – Ikaapat na BaitangKagamitan ng Mag-aaralUnang Edisyon 2015ISBN: ___________ Paunawa hinggil sa karapatang-sipi. Isinasaad ng Seksiyon 176 ng Batas Pambansa Bilang 8293: Hindi maaaring magkaroon ng karapatang-sipi sa anumang akda ng Pamahalaan ng Pilipinas. Gayunpaman, kailangan muna ang pahintulot ng pamahalaan o tanggapan kung saan ginawa ang isang akda upang magamit sa pagkakakitaan ang nasabing akda. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay ang patawan ng bayad na royalty bilang kondisyon.

Ang mga akda / materyales (mga kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand names, tatak o trademarks, palabas sa telebisyon, pelikula at iba pa) na ginamit sa aklat na ito ay nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagtibay sa isang kasunduan ng Kagawaran ng Edukasyon at Filipinas Copyright Licensing Society (FILCOLS) Inc. na ang FILCOLS ang kumakatawan sa paghiling ng pahintulot sa nagmamay-ari ng mga akdang hiniram at ginamit dito. Hindi inaangkin ni kinakatawan ng tagapaglathala (publisher) at mga may-akda ang karapatang-aring iyon.

Inilathala ng Kagawaran ng EdukasyonKalihim: Br. Armin Luistro FSCPangalawang Kalihim: Dina S. Ocampo, PhDDirektor IV: Marilyn D. Dimaano, EdDDirektor III: Marilette R. Almayda, PhD

Inilimbag sa Pilipinas ng ___________________________Department of Education–Instructional Materials Council Secretariat (DepEd–IMCS)Office Address : 5th Floor Mabini Bldg. DepEd Complex Meralco Avenue, Pasig City Philippines 1600 Telefax : (02) 634–1054 or 634–1072 E–mail Address : [email protected]

Mga Bumuo ng Kagamitan ng Mag-aaralMusika Pangunahing Tagapangasiwa: Maria Blesseda Alfonso Cahapay

Consultant: Myrna T. ParakikayMga Tagasuri Ng Nilalaman: Jocelyn T. Guadalupe, Dolores T. AndresMga Manunulat: Maria Elena D. Digo, Fe V. Enguero, Ma. Teresa P. Borbor, Amelia M. Ilagan,

Josepina D. Villareal, Mary Grace V. Cinco, Josephine Chonie M. Obseñares, Chita E. Mendoza, at Victorina E. Mariano

Transcriber: Arthur M. Julian Gumuhit ng Larawan: Hadji Miguelito S. Mendoza, Arthur M. Julian, Jason O. VillenaTagatala: Richilo L. LacedaNaglayout: Mary Grace Ann G. Cadisal

Sining Pangunahing Tagapangasiwa: Marilou Gerero-Vispo

Consultant: Charo Defeo-Baquial Mga Tagasuri ng Nilalaman: Juan Gepullano; Rosel Valenzuela Mga Manunulat: Cynthia Montañez; Ma. Teresa Caringal; Adulfo Amit;

Benjamin Castro; Emily Maninang; Joan D. Sandoval Mga Tagasuri ng Wika: Paolo-Ven Paculan; Erickson Gutierrez Mga Gumuhit ng Larawan: Michael Villadolid; Jason O. Villena Mga Naglayout: Algievoi Omaña; Jerby S. Mariano

iii

Paunang Salita

Ang Kagamitan ng Mag-aral na ito sa Musika at Sining ay inihanda upang malinang sa mga mag-aaral ang kanilang mga natatanging kakayahan sa masining na pamamaraan. Hangad ng mga may-akda ng aklat na ito na lubusang mapalaganap sa mga mag-aaral ang kamalayan sa iba’t ibang uri ng sining. Kung kaya’t ang mga gawaing nakapaloob dito ay isinulat sa payak at natural na pamamaraan upang mas maunawaan at mas maging makabuluhan ang pagkatuto sa bawat elemento ng Musika at Sining.

Ang mga itinakdang gawain na pawang kawili-wili ay makapagbibigay-laya sa mga mag-aaral na makapag-isip at makalikha ng sariling awitin at tugtugin sa Musika, gayundin ng mga disenyo o visual art sa Sining, na magdudulot ng saya at kaganapan sa bawat aralin.

Ang mataas na antas ng pagkatuto sa Musika at Sining, batay sa maraming pagsasaliksik, ay nagpapatunay na magdudulot sa mga mag-aaral upang magkaroon ng:

•mapanuri at replektibong pag-iisip;•mas pinahusay na konsentrasyon at mas mahabang attention span;•mas pinahusay na memorya at pagpapanatili ng mga natutuhan; at•mas pinahusay na pakikisalamuha at pakikipag-ugnayan sa kapwa, at

kakayahang makapagsagawa ng mga gawain kasama ang iba.

Ang makabuluhang paggamit sa aklat na ito ay magsisilbing tulong upang maiangat ang antas ng pagkawili o interes at inspirasyon sa pag-aaral ng Musika at Sining, na makatutulong sa adhikain ng K to 12 Basic Education Program tungo sa paghubog ng kabuuang pagkatao ng isang indibidwal.

iv

Talaan ng Nilalaman

MUSIKA

Yunit 1 – RhythmAralin 1: Ang mga Simbolo at Konsepto sa Musika........... 5Aralin 2: Ang Simple Meter, Pagtuturo ng Rhythmic

Pattern at Time Signature..................................... 8

Aralin 3: Ang Rhythmic Pattern at ang 24 Time Signature...... 12

Aralin 4: Ang Rhythmic Pattern sa 34 Time Signature............ 15

Aralin 5: Ang Accent at Rhythmic Pattern sa 34 Time

Signature.............................................................. 19

Aralin 6: Ang Rhythmic Pattern sa 44 Time Signature...... 22

Aralin 7: Ang Accent sa mga Recorded Music................... 28Aralin 8: Ang Pagtugon sa Musika Gamit ang Kumpas ..... 31Glossary .............................................................................. 267Appendix .............................................................................. 274

3

Yunit I Rhythm

4

Gaya ng musika, ang mga bagay sa paligid ay mayroon ding

rhythm. Ang patak ng ulan, tunog ng orasan, paghampas ng alon

sa dalampasigan, at ang tibok ng ating puso ay ilan lamang sa

mga bagay na may rhythm.

Ang rhythm ay isa sa mga elemento ng musika na

tumutugon sa pagpapangkat-pangkat ng tunog ayon sa time

signature.

Sa yunit na ito, malilinang ang kakayahan ng mga mag-aaral

sa pagkilala ng iba’t ibang uri ng mga note at rest, kasama ang iba

pang simbolong pangmusika. Gayundin ang pagbabasa at

pagsusulat ng rhythmic pattern sa mga meter na dalawahan,

tatluhan, at apatan, gamit ang mga time signature na at na

kasabay ang galaw ng katawan tulad ng pagpalakpak, pagtapik,

pagmartsa at pagsayaw o iba pang paraan ng pag-indak o pag-

indayog ng katawan, na akma sa rhythm.

Tatalakayin din sa yunit na ito ang pamamaraan sa

pagkumpas ng mga awitin.

5

Ang mga Simbolo at Konsepto sa Musika

Bawat komposisyong musikal ay binubuo ng iba’t ibang

note at rest at ng iba pang simbolong pangmusika. Ang bawat

note ay may katumbas na rest. Sa araling ito, matututuhan ang

pakikinig, pagkilala, pagbasa, paggalaw, at pagsulat ng

rhythmic pattern gamit ang iba’t ibang note at rest.

Gawain 1

Ipalakpak ang sumusunod na rhythmic pattern sa

dalawahan, tatluhan, at apatang kumpas:

2

3

4

Awitin ang “Lupang Hinirang”. Bigyang pansin ang

tamang titik at tono. Tandaan ang mga kailangan sa maayos

na pag-awit tulad ng tamang pag-upo, hindi pasigaw, at

paghinga buhat sa diaphragm sa halip na sa lalamunan.

6

Ipadyak ang beat. Ipalakpak ang rhythm. Bigkasin ang

chant.

Gawin 2

Suriin ang iskor ng awiting “Magandang Araw”. Basahin

ang titik ng awit at awitin sa pangunguna ng guro.

Kilalanin ang mga note at rest na makikita sa awit.

Pag-aralan kung paano napangkat ang mga note at rest

sa bawat measure.

7

Tandaan na ang bawat note ay may katumbas na rest.

Mga Uri ng Note

Simbolo Bilang ng Kumpas Mga Uri ng

Rest Simbolo

Quarter note

1 kumpas Quarter rest

Eighth note

½ kumpas Eighth rest

Half note

2 kumpas Half rest

Whole note

4 kumpas Whole rest

Ano ang kahalagahan ng mga note at rest sa musika?

Sagutin ang sumusunod.

1. Ano ang hitsura ng quarter note? Iguhit mo ang iyong

sagot.

2. Ano ang katumbas na bilang ng dalawang eighth note?

3. Anong note ang katumbas ng dalawang eighth note?

4. Ano-ano ang mga note na nasa ikatlong measure ng

awiting “Magandang Araw”?

5. Ano ang hitsura ng quarter rest? Iguhit mo ang iyong

sagot.

8

Ang Simple Meter, Pagtuturo ng Rhythmic

Pattern, at Time Signature

Ang meter ay isa sa mga elemento ng rhythm. Ito ang

pagkaka-pangkat ng mga kumpas o pulso sa musika.

Gawain 1

Ipalakpak ang sumusunod na rhythmic pattern sa

dalawahang kumpas:

Pangkat A – Ipalakpak ang beat.

Pangkat B – Ipalakpak ang rhythmic pattern.

9

Gawain 2

Pangkatang gawain:

Gamit ang mga flashcard ng note at rest, bubuo ang

bawat pangkat ng rhythmic pattern sa dalawahang kumpas.

Ipalakpak ang mga nagawang rhythmic pattern.

Gawain 3

Pag-aralan at suriin ang awiting “Tayo Na!”

- Ano-anong uri ng note at rest ang ginamit sa awitin?

- Ano ang meter ng awitin?

- Ilan ang bilang ng kumpas sa bawat measure?

- Paano nabuo ang rhythmic pattern sa bawat measure?

- Ano ang inilagay/ginamit upang mapangkat ang mga

tunog?

- Awitin muli ang “Tayo Na!” habang ipinapalakpak ang

beat ng awit.

10

Gawain 4

Gamit ang barline, pangkatin ang mga note at rest ayon

sa time signature.

Ang isang measure ay nabubuo sa pamamagitan ng

pagsasama-sama ng mga note at rest at ginagamitan ng barline

upang makabuo ng pangkat ayon sa nakasaad na time

signature.

Ano ang mangyayari kung may sinusunod tayong mga

patakaran sa pagsasaayos ng mga bagay-bagay?

Tukuyin at isulat ang limang karaniwang rhythmic

pattern na matatagpuan o ginamit sa awiting “Tayo Na!”.

1.

2.

3.

11

4.

5.

Takdang-aralin

Pag-aralan ang awit na “Umayka Ti Eskuela.” Lagyan ng

kaukulang bilang ng kumpas ang bawat note at rest ng awitin.

UMAYKA TI ESKUELA

Umayka ti eskuela, tapno lumaing ka, Adu ti masursuro, maestro ti pangulo. Tungpalem ti ‘bagana paginbagan ida, Taragsak da nanang mo, ken ni pay tatang mo.

COME TO SCHOOL

Come to school so you’ll be wise Many things you will learn The teacher is the head Do what she says, it is for your own good It is your mother’s joy and your father’s too.

12

Ang Rhythmic Pattern at ang Time Signature

Ang ay may time signature na dalawahan ang bilang ng

kumpas. Ito ay karaniwang iniuugnay sa kilos o galaw na pang

martsa. Ang bilang nito ay 1-2│1-2│1-2│. Napapangkat ang

mga bilang na ito sa pamamagitan ng paglalagay ng barline.

Gawain 1

Echo clapping: Ipalakpak ang sumusunod.

1) 4)

2)

3)

Awitin ang “Umayka Ti Eskuela”.

Hatiin ang rhythm nito ayon sa time signature.

13

Gawain 2

Awitin nang sabay-sabay ang “Baby Seeds”.

- Ilang measure mayroon ang awit?

- Ano-anong mga simbolo ng musika ang nasa loob ng

mga measure?

- Tukuyin ang mga note at rest na ginamit sa awitin.

- Paano nabuo ang mga measure?

- Ano ang time signature ng “Baby Seeds”?

- Ilang bilang mayroon ang bawat measure?

Gawain 3

Mula sa awit na “Baby Seeds”, lagyan ng naaangkop na

salita ang bawat rhythmic pattern.

1. ______

2. ______

3. ______

4. ______

14

Gawain 4

Muling awitin ang “Baby Seeds”. Sabayan ng pagtapik/

pagpalakpak ng rhythmic pattern ng awitin.

Ang rhythmic pattern ay ang pinagsama-samang note at

rest na naaayon sa isang nakatakdang time signature.

Ano-ano ang mga gawain na higit na nakatulong sa pag-

unawa sa aralin?

Pangkatin ang mga note ayon sa time signature at batay

sa tamang bigkas ng mga salita. Gumamit ng barline.

15

Ang Rhythmic Pattern sa Time Signature

Ang rhythmic pattern sa time signature na ay

pagpapangkat ng mga tunog sa tatluhan. Ito ay karaniwang

sinasabayan ng sayaw na balse o waltz, at may bilang na 1, 2,

3.

Gawain 1

Ipalakpak ang sumusunod na rhythmic pattern.

1) 4)

2) 5)

3)

Awitin ang awit tungkol sa mga note habang ipinakikita

ang pagbuo ng iba’t ibang note sa pisara.

(Tono: “This is the Way I Brush My Teeth”)

We have here a hollow head, a hollow head, a hollow head.

We have here a hollow head and we call it a whole note.

16

Then we put a stem on it, a stem on it, a stem on it.

Then we put a stem on it and we call it a half note.

Then we put a shade on it, a shade on it, a shade on it.

Then we put a shade on it and we call it a quarter note.

Then we put a flag on it, a flag on it, a flag on it.

Then we put a flag on it and we call it an eight note.

Gawain 2

Pakinggan ang isang recording ng isang waltz tulad ng

“Waltz of the Blue Danube” at maaaring sumayaw o

magkumpas ang mga bata habang nakikinig.

Gawain 3

Awitin at suriin ang musical score ng “Batang Magalang”.

- Ano-anong uri ng note at rest ang makikita sa awit?

- May kakaiba ka bang napansin sa pagkakaayos o

pagkakasulat ng awitin? Saan nakita ang measure na ito?

- Ano ang time signature ng awitin? Ilan ang bilang sa

bawat measure?

17

Tukuyin ang bilang ng kumpas ng bawat note.

Gawin nang sabay ng bawat pangkat.

Pangkat 1: Ipalakpak at suriin ang rhythmic pattern ng

unang apat na measure ng awitin.

Pangkat 2: Itapik ang beat ng awitin.

Gawain 4

Awitin ang “Will You Dance With Me?” at sabayan ng

nababagay na dance step.

Gawain 5

Iguhit ang akmang note sa bawat patlang upang mabuo

ang mga rhythmic pattern sa time signature.

1.

2.

3.

4.

5.

T. Martinez Mel Santos

18

Ang rhythmic pattern ay ang pinagsama-samang mga

note at rest na binuo ayon sa nakasaad na time signature.

Sa pag-awit ng “Batang Magalang”, ano ang inyong

naramdaman? Bakit?

Anong uri ng sayaw ang maaaring gawin kasabay ng

awitin na may meter?

Isulat ang angkop na rhythmic pattern batay sa lyrics ng

awitin.

Ba- hay ku -bo ka- hit mun- ti

19

Ang Accent at Rhythmic Pattern sa Time Signature

Upang makasunod sa daloy ng rhythm o ritmo ng isang

musika, kinakailangang matukoy ang unang kumpas ng beat

nito. Ang diin o accent ay karaniwang inilalagay sa unang

kumpas upang maging malinaw na makasunod sa daloy ng

awitin o tugtugin.

Bersiyong Bicol Bersiyong Ingles

Kon dili sin abaniko If hand fan is not with me

Tapus na ining buhay ko My life will be miserable

Lawas ko, ay,ay! My body! Oh! My body

Madedesmayo Fainting will happen,

Kun dili sin abaniko If hand fan is not with me

20

Gawain 1

Awitin ang “An Sakong Abaniko”.

Suriin ang rhythmic pattern ng “An Sakong Abaniko”.

Ipalakpak ang rhythm ng awitin.

Ano ang naramdaman mo habang isinasayaw ang balse,

umaawit at ipinapalakpak ang rhythm ng awit?

Ano ang time signature ng awit? Ano ang kilos na maaaring gawin habang inaawit ito?

Gawain 2

Lagyan ng panandang diin (>) ang unang kumpas ng

bawat measure ng awit na “An Sakong Abaniko”.

Gawain 3

Awiting muli ang “An Sakong Abaniko.” Lagyan ng

accent ang bahaging binigyang diin sa awit. Gawin ito sa

sagutang papel. Awitin ito ayon sa pagkakalagay ng accent.

Gawain 4

Sumayaw habang inaawit ang “An Sakong Abaniko.”

Bigyang-pansin ang bahaging may accent.

Sa pangkaraniwang kumpas, ang unang note o kumpas

ng bawat measure ay binibigyan ng accent (>) o diin.

Ang accent sa unang kumpas ng rhythmic pattern sa ay

nagbibigay ng mas maayos na pagsaliw sa mga sayaw na balse.

Tulad sa musika, mahalaga ang makasunod sa daloy o

ritmo ng nangyayari sa buhay ang isang mag-aaral na tulad

21

mo. Kung tahimik ang klase dahil nag-aaral ang mga kamag-

aral mo, dapat na tahimik ka rin. Magbigay ka nga ng iba pang

halimbawa kung kailan ka dapat makasunod sa daloy ng

nangyayari sa iyong paligid.

Pagmasdan ang musical score ng “Ang Huni ng Ibong

Pipit”. Lagyan ng accent ang bahagi ng awit na nararapat na

may diin.

R. Tecson L. Villanueva

22

Ang Rhythmic Pattern sa Time Signature

Sa time signature na , may apat na bilang ang bawat

measure.

Gawain 1

Ipalakpak ang sumusunod na rhythmic pattern.

Bigkasin ang mga rhythmic syllable.

23

Ating balik-aralan ang pagkumpas ng apat, gamit ang

kaliwa at kanang kamay. Pakinggan ang “Pop Goes the

Weasel” at sabayan ang kumpas nito.

Awitin ang “Ang Huni ng Ibong Pipit” (tingnan sa Aralin).

Bigyang pansin ang tamang lugar ng accent. Lapatan ng

angkop na galaw ang awitin.

Gawain 2

Bigkasin ang lyrics ng awiting “We’re on the Upward

Trail” ayon sa tamang rhythm. Awitin din ito.

Pagkatapos, sagutin ang mga tanong tungkol dito.

24

- Ano-anong uri ng mga note ang makikita sa awit?

- May bagong note ka bang nakita? Ano ito?

- Ilan ang bilang ng isang whole note?

Gawain 3

Ipalakpak ang rhythmic pattern ng awitin.

Ano ang time signature ng awitin?

Ilan ang bilang sa bawat measure?

Bigkasin ang rhythmic syllable ng una at pangalawang

linya ng awit.

Itapik/Ipalakpak ang pangatlo at pang-apat na linya.

Gawain 4

a. Awiting muli ang “We’re on the Upward Trail”.

Lapatan ng galaw ng katawan ang bawat note.

- takbo - lakad

- slide - talon

25

b. Tukuyin/Hanapin ang mga kaparehong measure o mga

measure ng sumusunod na rhythmic pattern sa awiting

“We’re on the Upward Trail”.

1)

2)

3)

4)

Gawain 5

Kilalanin ang mga note at rest na makikita sa awit na

“Inday Kalachuchi”.

26

Visayan Version English Translation

Inday Kalachuchi Inday Kalachuchi

may langgam tamsi, there’s a sunbird,

Iyang balhibo and it has feathers

pula ug berde, bright red and green,

Ayaw’g hingkalimti, Don’t you ever forget,

Ang baryo dinhi, Here in the barrio,

Daghang dalaga, Are many maidens,

daghang dalaga, many maidens

Ako ay gwapa But I’m the prettiest

Ang rhythmic pattern na may time signature na ay may

kaukulang mga note at rest na pinagsasama-sama upang

makabuo ng apat na bilang.

Bakit mahalaga ang kaalaman sa iba’t ibang note, rest, at

time signature?

27

Isulat sa patlang ang note o rest na bubuo sa measure ng

time signature na

(note) 1.

(rest) 2.

(note) 3.

(note) 4.

(rest) 5.

28

Ang Accent sa mga Recorded Music

Ang rhythm at tiyempo ng mga awitin at tugtugin ay

madaling natutukoy sa pamamagitan ng accent na naririnig at

nararamdaman sa unang kumpas nito.

Gawain 1

Pakikinig: Pakinggan ang “Pop! Goes the Weasel”.

Sa anong salita maririnig ang accent?

Ipakita ang tsart ng awiting “Ano-ano.” Awitin ito.

Ano ang time signature ng awitin?

Tungkol saan ang awit?

Awitin ang “Ano-ano” na sinasabayan ng paglalakad.

29

Tukuyin ang mga lugar sa awitin na nabigyan ng mas

malakas na bigkas o pag-awit bunga ng paglalakad.

Awitin nang sabay-sabay ang “Ano-ano” at bigyang

pansin ang mga accent.

Gawain 2

Gumawa ng rhythmic pattern na angkop sa mga time

signature na makikita sa ibaba. Gamitin ang sumusunod

na uri ng note at rest.

Gawain 3

Awitin ang “Ano-ano”. Lagyan ng akmang galaw ayon sa

time signature na at sa titik ng awitin.

Ang diin ay karaniwang makikita sa unahang bahagi ng

measure o sa unang kumpas/beat ng isang measure.

30

Ang maayos na pakikinig ay nagdudulot ng malawak na

pag-unawa. Paano ito naipakikita sa loob ng silid-aralan?

Itapik ang sumusunod na mga rhythmic pattern sa Hanay

A. Piliin sa Hanay B ang awitin na ginamitan ng naturang

rhythmic pattern.

An Sakong Abaniko

31

Ang Pagtugon sa Musika Gamit ang Kumpas

Sa bawat araw na may pasok sa paaralan, umaawit ng

“Lupang Hinirang” ang mga mag-aaral habang nakatingin sa

itinataas na watawat. Inaawit naman ang “Pilipinas Kong

Mahal” tuwing ibinababa ito.

Madalas na may isang lider na nangunguna sa pag-awit

nito habang siya ay kumukumpas.

Nagkaroon na ba kayo ng pagkakataong kumumpas ng

alinman sa dalawang awit na ito?

Pakinggang mabuti ang awiting “Lupang Hinirang”.

Tingnan sa tsart ng awitin kung ang lyrics nito ay pareho

sa binibigkas mo tuwing aawit ka nito. Pansinin ang mga

pagkakaiba at isulat ito sa kuwaderno.

Batay sa napakinggan, ano ang pamagat ng ating

Pambansang Awit?

Nasa anong palakumpasan ang “Lupang Hinirang”?

Sa anong kumpas nagsisimula ang “Lupang Hinirang”?

32

Narito ang mga paalaala kung paano ang pagkumpas ng

“Lupang Hinirang”.

Tumayo ng tuwid at tumingin sa mga gagabayan ng

iyong pagkumpas.

Itaas ang braso at ang mga kamay na katapat at

kasintaas ng dibdib.

Kailangang maramdaman at makita ang unang

bagsak ng beat sa bawat measure.

Kung nais mong maging malakas ang pag-awit,

lakihan ng bahagya ang kumpas. Samantala, liitan

lamang ang kumpas kung nais mong hinaan ng mga

umaawit ang kanilang boses sa pag-awit.

Ibukas ang mga palad upang maging malakas at

may diin din ang gagawing pag-awit at itaob ang

mga ito para hinaan ang pag-awit.

Bigyang kahulugan ang bawat galaw ng kamay sa

pagkumpas, ngunit hindi dapat nagdidikit sa gitna

ang mga kamay.

Sabayan ng kumpas ang recorded music ng “Lupang

Hinirang.” Gayahin ang larawang nasa ibaba.

33

Isagawa rin ang pagkumpas sa “Pilipinas Kong Mahal”

habang sinasabayan ang recorded music.

Tingnan ang nasa larawan sa ibaba at ikumpas ang

“Pilipinas Kong Mahal” sa palakumpasang .

Simulan ito sa pataas na kumpas o sa ikatlong bilang.

Ang pagkumpas ay isang paraan ng pagtugon sa metric

pulse ng awit o tugtuging napakikinggan. Isa itong uri ng

komunikasyon na kailangang maunawaan ng umaawit o ng

tumutugtog.

34

Ang pagkumpas ay isang uri ng komunikasyon sa pagitan

ng mang-aawit o manunugtog at ng tagakumpas. Hindi lamang

sa musika ginagamit ang pagkumpas upang makipag-usap.

Anong mga kumpas pa ang ginagamit mong paraan ng

pakikipag-usap?

Paano ito nakatutulong sa malinaw na pag-unawa sa nais

mong sabihin?

Tayahin ang sarili. Gawin ito sa kuwaderno.

Kasanayan

Napakahusay

Mahusay

Di-

gaanong

Mahusay

Nanganga-

ilangan ng

Tulong

1. Nakakumpas ako

nang tama sa

rhythm

2. Naunawaan ng

mga umaawit ang

kahulugan ng

aking pagkumpas

3. Nakasunod ako sa

pamantayan ng

pagkumpas

4. Tama ang

posisyon ng aking

katawan at

kamay habang

kumukumpas

5. Naging maganda

ang pag-

awit/pagtugtog

dahil sa aking

pagkumpas

267

GLOSSARY MUSIKA

2-Part Vocal bimubuo ng dalawang bahagi ng himig; maaaring soprano at alto part o kaya naman ay soprano at tenor

Acappela pag-awit na boses lamang ang naririnig, walang kasamang instrumentong pansaliw

Accent (<) ay sagisag na nagbibigay ng diin sa isang nota o sa unang kumpas ng bawat measure

Antecedent Phrase

nagsisilbing panimulang parirala ng isang musical phrase

Bajo de Arco itinuturing na pinakamalaking instrumentong may kwerdas at nagbibigay ng mababang tono

Barline guhit na patayo na ginagamit na panghati sa bawat measure ng staff

Bassoon instrumentong hinihipan na may double reed at may makapal na tunog

Beat ang pulso ng awit o tugtugin

Cello instrumentong may apat na kwerdas at nakatono nang mas mababa ng isang oktaba sa viola

Chant paawit na pagsasalita na walang sukat

Clarinet instrumentong woodwind na may ihipan na isang pirasong reed at may 24 na butas at nakapagbibigay ng mataas na tono

Coda huling parirala na nagsisilbing panapos ng awit o tugtugin

Consequent Phrase

nagsisilbing pangwakas na parirala bilang katapusan ng isang musical phrase

Descant isang melodiyang inaawit sa itaas ng melody bilang karagdagang himig na sumusuporta sa pangunahing himig

Di-magkatulad na musical phrase

binubuo ng magkaibang pariralang panritmo at panghimig

268

Diwdiw-as instrumentong etnikong hinihipan na yari sa lima o higit pang pinagsama-samang maninipis na kawayan

Dynamics elemento ng musika na tumutukoy sa paglakas o paghina ng pag-awit o pagtugtog

Flute instrumentong woodwind na walang reed at pinatutunog sa pamamagitan ng pag-ihip sa butas na nasa gawing dulo ng katawan nito

Forte (f) malakas na pag-awit o pagtugtog

French Horn instrumentong hinihipan na yari sa inikot na tubong labindalawang talampakan ang haba at nababago ang tono sa pamamagitan ng mga piston at valve

G Clef simbolo na nakalagay sa unahan ng musical staff na nagtatakda ng tono ng mga note sa staff

Harmonic Interval

tumutukoy sa agwat ng dalawa o higit pang magkakaugnay na note na inaawit o tinutugtog nang sabay

Harmonic Third Interval

binubuo ng dalawang magkaugnay na note na may pagitang dalawang whole step o apat na 1/2 step

Harmony ang kaaya-ayang tunog na nalilikha ng maayos na pagsasama-sama ng mga tono sa isang akorde

Instrumental Music

musikang galing sa mga musical instrument

Interval ang pagitan ng dalawang tono

Kalaleng o Tongali

instrumentong etniko na yari sa mahabang kawayan na makitid ang loob, at tumutugtog ng iba’t ibang mga harmonic sa pamamagitan ng overblowing

Kodaly Hand Sign

isang paraan ng pagbabasa ng mga note gamit ang iba’t ibang senyas kamay

Largo tempo na mas mabagal sa andante

Ledger Line dagdag guhit na makikita sa itaas o ibaba ng staff

269

Measure binubuo ng mga nota at pahinga na napapaloob sa dalawang barline at may tamang bilang ng kumpas na naaayon sa nakasaad na meter

Melodic Ostinato

isang maikling melodic pattern na paulit-ulit na tinutugtog o inaawit kasabay ng pangunahing melodiya

Melodic Phrase

pariralang panghimig na nagtataglay ng himig na hinango sa alinmang bahagi ng awit. Ito ay ang pagkasunod-sunod ng mga note na siyang bumubuo sa isang magandang linya o melody

Meter pantay-pantay na sukat ng rhythm na ipinamamalas sa kumpas o beat

Musical Phrase

ito ay mga musical sentence na nagpapahiwatig o nagsasaad ng isang buong kaisipan

Musical Staff binubuo ng limang linya at apat na puwang na pinagsusulatan ng mga note, rest, at mga panandang pang-musika (musical symbol)

Oboe instrumentong woodwind na may ihipang yari sa dalawang pirasong reed na pinagtaklob at may maliit na pagitan

Octave pagitan o interval ng tono mula sa lower do hanggang sa higher do

Ostinato isang rhythmic o melodic pattern na paulit-ulit na tinutugtog at ginagamit na pansaliw sa awitin

Palendag isang plawtang yari sa kawayan ng mga taga Maguindanao na ginagamit nila tuwing sila ay may pagtitipon

Piano (p) mahinang pag-awit o pagtugtog

Pitch Name pangalang pantono sa musika (A,B,C,D,E,F,G)

Presto musical symbol na nagpapahiwatig na ang komposisyon o bahagi ng komposisyon ay aawitin o tutugtugin nang mabilis na mabilis

Prime una o isa

Range lawak ng tunog na maaaring maabot o magawa ng boses o musical instrument

270

Reed isang maliit at manipis na bagay na ikinakabit sa ihipan ng instrumentong woodwind

Rhythmic Ostinato

rhythmic pattern na paulit-ulit na tinutugtog at ginagamit na pansaliw sa awitin

Rhythmic Pattern

ay ang pinagsama-samang mga note at rest na binuo ayon sa nakasaad na time signature

Rote Method isang paraan ng pagtuturo ng awit na pagagad/paggaya

Saggeypo instrumentong etniko na yari sa kawayan at kahalintulad ng panpipes

Score ang piyesa ng awit o tugtugin

Staff binubuo ng limang guhit at apat na puwang kung saan isinusulat ang music notation

Tempo ang bilis o bagal ng musika o awitin

Texture elemento ng musika na tumutukoy sa kapal o nipis ng tunog

Timbre ang uri o kalidad ng tunog

Tonal Tono

Trombone instrumentong brass na nakapagpapatunog ng iba’t ibang tono sa pamamagitan ng pag-urong-sulong ng slide nito

Trumpet instrumentong brass na may pinakamataas na tono. Ito ay may mga valve at piston na ginagamit sa pagbabago ng tono

Tuba pinakamalaki at may pinakamababang tono sa instrumentong brass

Viola may apat na kuwerdas na nakatono sa C, G, D, at A. Ito ay may mas malaking katawan at mas makapal na tunog kaysa violin. Ito ay itinuturing na alto ng string family

Violin may apat na kuwerdas na nakatono sa G, D, A, at E. Ito ay may mataas at matinis na tunog. Ito ang soprano ng string family

HP

Typewritten Text

HP

Typewritten Text

HP

Typewritten Text

HP

Typewritten Text

HP

Typewritten Text

HP

Typewritten Text

HP

Typewritten Text

HP

Typewritten Text

HP

Typewritten Text

HP

Typewritten Text

HP

Typewritten Text

271

Vocal musikang mula sa pag-awit gamit ang boses

Waltz isang musika o tugtugin na nasa tatluhang meter o kumpas na may malakas na accent o diin sa unang beat

274

APPENDIX

Musika

Mga Awit

Ako Mananggete

An Sakong Abaniko

Ang Alibangbang

Ang Huni ng Ibong Pipit

Ano-Ano

Atin Cu Pung Singsing

Baby Seeds

Bahay Kubo

Bandang Musika

Batang Magalang

Batang Masipag

Chua-ay

Clean Up Week Song

Do a Little Thing

Early to Bed

Gising Na

Hear the Rain

Huli Ka!

Ili-ili Tulog Anay

Inday Kalachuchi

Kalesa

Little Band

Liza Jane

Lupang Hinirang

Magandang Araw

Magtanim ay ‘Di Biro

Manang Biday

Masaya Kung Sama-sama

Ode to Joy

Oh, Come Play a Merry Tune

Oh, Who Can Play

HP

Typewritten Text

HP

Typewritten Text

275

Ohoy Alibangbang

Pamulinawen

Paruparong Bukid

Pentik Manok

Pilipinas Kong Mahal


Rain,Rain Go Away

Reach for the Sky

Run And Walk

Salidommay

She’ll be Coming Round the Mountain

Song and Dance

Tayo Na!

Tayo’y Magpasalamat

Tayo’y Magsaya

Tayo’y Umawit ng ABC

Tiririt ng Maya

Ugoy ng Duyan

Umawit at Sumayaw

Umayka Ti Eskuela

We’re on the Upward Trail

Will You Dance With Me?

Mga Awit sa Pakikinig Ading Are You Sleeping Lazy Juan? Bahay Kubo Blue Danube Waltz Hallelujah Chorus Happy Birthday It Came Upon the Midnight Clear Mindanao Sketches My Heart Will Go on Philippine Tongatong Pop Goes the Weasel Row, Row, Row Your Boat Somewhere Over the Rainbow Star Wars- Opening Theme Tayo’y Umawit

276

Bibliography

Musika

Antukin: Philippine folk songs and lullabies; Selected by Felicidad A. Prudente,Tahanan Books for Young Readers, 1998

Dazzle 4, Innovative Educational Materials Inc

Halina’t Umawit 4, Manwal ng Guro, Emelita C. Valdecantos, Copyright St. Mary’s Publishing Corp.

Halina’t Umawit, Manwal ng Guro, Susana E. Samonte p. 42 J. C Palabay Interprises

Halina’t Umawit 4 J.C. Palabay Enterprises, Inc.

Halina’t Umawit 5, J. C. Palabay Enterprises, Inc

Ilonggo Folk Songs (Book 1) by Prof. Romulo J. Pangan

Immortal Philippine Native Songs, Carmelita V. Jose

Introduction to the Kodaly Method (leaflet), 2002, Daisy Marasigan

Leaflet, 2000, Gloria C. Quinto

Lower Primary, p. 194 C. Llamas Phoenix Publishing House, Cultural Arts Series

Music, Art and Physical Education 4, Saint Bernadette Publications, Inc.

Musika, Sining, at Edukasyong Pangkatawan 4

Music Time (Upper Primary), Felipe Padilla, Leon and Luz Padilla p. 52, 1963 by MJ Enriquez, Philippine Book Company

Musical Wonders 3, p. 205, Phoenix Publishing House, Cultural Arts Series

Musical Wonders Worktext and Teachers Guide

277

Philippine Folk Literature Series Volume VII The Folk Songs Compiled and edited by Damiana L. Eugenio Sanayang Aklat sa Musika 4 Chita C. Erice at Victorina A. Mariano

Sanayang Aklat Sa Musika 5, 2006, 2009, Chita E. Mendoza and Victorina Mariano

Sparkles 3, Music, Arts & Physical Education, Rex Book Store, Inc.

Internet:

Ang Mahal na Pasyon ni Hesukristo https://www.youtube.com/watch?v=Ku0pYNczuk8

Balitaw-Visayan song https://www.youtube.com/watch?v=LI4wjCzQ4fY

Benjamin Britten: String Quartet No.1 in D major - Professor Roger Parker and the Badke Quartet https://www.youtube.com/watch?v=ytMKODHsTtM

Celso Espejo Rondalla Czardas - https://www.youtube.com/watch?v=9pHgH6zYe1E

Chu-ay Sta. Teresita Parish Chorale https://www.youtube.com/watch?v=YLvHhFxuTMw

Cordillera hymn-nose flute https://www.youtube.com/watch?v=lOBOg4NP6qI

Cordillera Musical Bamboo Instruments 2 https://www.youtube.com/watch?v=_uCP8z6iYuI

Dabakan Solo https://www.youtube.com/watch?v=Cx8vbPO2UW0

Davao Christian High School Orchestra's "Frozen" Medley https://www.youtube.com/watch?v=W_7PAGVCvt8

Gangsa https://www.youtube.com/watch?v=eTaAH9PjP2k

Gaubert -- Medailles Antiques -- Flute, Violin, Piano Trio https://www.youtube.com/watch?v=r29WR4uOf9k

https://www.youtube.com/watch?v=Ku0pYNczuk8

https://www.youtube.com/watch?v=LI4wjCzQ4fY

https://www.youtube.com/watch?v=ytMKODHsTtM

https://www.youtube.com/watch?v=9pHgH6zYe1E

https://www.youtube.com/watch?v=YLvHhFxuTMw

https://www.youtube.com/watch?v=lOBOg4NP6qI

https://www.youtube.com/watch?v=_uCP8z6iYuI

https://www.youtube.com/watch?v=Cx8vbPO2UW0

https://www.youtube.com/watch?v=W_7PAGVCvt8

https://www.youtube.com/watch?v=r29WR4uOf9k

278

Hudhud (Ifugao) https://www.youtube.com/watch?v=sRu0F_LGP9I

Kalesa (by Ernani Cuenco) https://www.youtube.com/watch?v=J9jTQHxfV5s

Kalinga's Musical Instrument https://www.youtube.com/watch?v=oRel5kNIUW8

Kalutang Playing Preservation - Gasan, Marinduque https://www.youtube.com/watch?v=K9tGzON0lXw

Kids singing Happy Birthday https://www.youtube.com/watch?v=_obDFEUzFk0

Kolitong https://www.youtube.com/watch?v=-CeovlZFK2Y

Kudyapi Master Samaon Sulaiman https://www.youtube.com/watch?v=2OGHt50WhcI

Leroy Anderson - The Syncopated Clock https://www.youtube.com/watch?v=CrpdQngwk2g

Les Miserables Medley by the Philippine Philharmonic Orchestra https://www.youtube.com/watch?v=6_q-htASyCU

Loboc Children's Choir The Prayer https://www.youtube.com/watch?v=6j4CpzF8yXM

Mabuhay Singers 50th Golden Anniversary Concert-Nagkalituhan Duet by Raye Lucero and Peping de Leon https://www.youtube.com/watch?v=elja1f9wjM0

Mindanao Kulintang Ensemble https://www.youtube.com/watch?v=U1Zgb8_8RAs

Mindanao Sketches by Antonino Buenaventura http://www.youtube.com/watch?v=jULj2mK3jbA

Pop! Goes the Weasel www.youtube.com/watch?v=fv4kp4ZnSuE

Ode to Joy by Beethoven http://www.youtube.com/watch?v=Wod-MudLNPA

https://www.youtube.com/watch?v=sRu0F_LGP9I

https://www.youtube.com/watch?v=J9jTQHxfV5s

https://www.youtube.com/watch?v=oRel5kNIUW8

https://www.youtube.com/watch?v=K9tGzON0lXw

https://www.youtube.com/watch?v=_obDFEUzFk0

https://www.youtube.com/watch?v=-CeovlZFK2Y

https://www.youtube.com/watch?v=2OGHt50WhcI

https://www.youtube.com/watch?v=CrpdQngwk2g

https://www.youtube.com/watch?v=6_q-htASyCU

https://www.youtube.com/watch?v=6j4CpzF8yXM

https://www.youtube.com/watch?v=elja1f9wjM0

https://www.youtube.com/watch?v=U1Zgb8_8RAs

http://www.youtube.com/watch?v=jULj2mK3jbA

http://www.youtube.com/watch?v=fv4kp4ZnSuE

http://www.youtube.com/watch?v=Wod-MudLNPA

279

Ode to Joy - Piano sheet music https://www.youtube.com/watch?v=zFw0cmcihxU

Odiyat Kambayok by Erlynda https://www.youtube.com/watch?v=kveJePTJg-k

Paldong - Julia Yabes https://www.youtube.com/watch?v=okyIy_3aCkI

Paldong Lip-Valley Flute https://www.youtube.com/watch?v=WaATBErVUIU

Percussion Family https://www.youtube.com/watch?v=Dbve0x8lgnE

Percussion Instruments https://www.youtube.com/watch?v=GnPuHPte6lc

Philippine Bamboo Orchestra in Beijing https://www.youtube.com/watch?v=Rqk7X5sYiVQ

Philippine Marching Bands https://www.youtube.com/watch?v=Q2_q6ir4i84

Philippine Music, traditional Instruments – tboli tribe(Lemuhen) https://www.youtube.com/watch?v=wjVD-cKu0Fg

Philippine Philharmonic Orchestra - Frozen Medley https://www.youtube.com/watch?v=5zc7uC4Oa4s

Philippine Symphonic Medley PNU Rondalla - https://www.youtube.com/watch?v=IE0dqrlCXiE

PMA Marching Band https://www.youtube.com/watch?v=QoXjxLlm2eI

"Prayer of St. Francis" sung by the Philippine Madrigal Singershttps://www.youtube.com/watch?v=6Aboc4uATPE

P.Tchaikovsky. Serenade for Strings. https://www.youtube.com/watch?v=PAeXRJtxbrQ

Samaon Sulaiman 2 https://www.youtube.com/watch?v=Pv3uMaZCHs4

Sarah Geronimo solo https://www.youtube.com/watch?v=xaTGuKWZMeE

https://www.youtube.com/watch?v=zFw0cmcihxU

https://www.youtube.com/watch?v=kveJePTJg-k

https://www.youtube.com/watch?v=okyIy_3aCkI

https://www.youtube.com/watch?v=WaATBErVUIU

https://www.youtube.com/watch?v=Dbve0x8lgnE

https://www.youtube.com/watch?v=GnPuHPte6lc

https://www.youtube.com/watch?v=Rqk7X5sYiVQ

https://www.youtube.com/watch?v=Q2_q6ir4i84

https://www.youtube.com/watch?v=wjVD-cKu0Fg

https://www.youtube.com/watch?v=5zc7uC4Oa4s

https://www.youtube.com/watch?v=IE0dqrlCXiE

https://www.youtube.com/watch?v=QoXjxLlm2eI

https://www.youtube.com/watch?v=6Aboc4uATPE

https://www.youtube.com/watch?v=PAeXRJtxbrQ

https://www.youtube.com/watch?v=Pv3uMaZCHs4

https://www.youtube.com/watch?v=xaTGuKWZMeE

280

Street Parade at Tagaytay City, Philippinehttps://www.youtube.com/watch?v=AKeTDPFAIOY

Surprise Symphony Second Movement by Franz JosephHaydn http://www.youtube.com/watch?v=WZNIFN4x_U8

The Brass Family https://www.youtube.com/watch?v=IWxUqwWPQzY

The Darangen Epic of the Maranao People of Lake Lanao https://www.youtube.com/watch?v=4VzzhNkbjgg

The Kumbing - Filipino Bambo Jews (Jaw) Harp https://www.youtube.com/watch?v=Swd3yCFAgPA&index=3&list=PLWdxXfBGImBxZGgyKtckAyDsrGhtbW_oG

The String Family - A Digital Story https://www.youtube.com/watch?v=I6343CdYVB0

Woodwind instruments https://www.youtube.com/watch?v=7OjqeyOvC1c

Vivaldi Spring The Four Seasons https://www.youtube.com/watch?v=aFHPRi0ZeXE

Yo-Yo Ma The Swan Saint-Saens https://www.youtube.com/watch?v=zNbXuFBjncw

https://www.youtube.com/watch?v=AKeTDPFAIOY

http://www.youtube.com/watch?v=WZNIFN4x_U8

https://www.youtube.com/watch?v=IWxUqwWPQzY

https://www.youtube.com/watch?v=4VzzhNkbjgg

https://www.youtube.com/watch?v=Swd3yCFAgPA&index=3&list=PLWdxXfBGImBxZGgyKtckAyDsrGhtbW_oG


https://www.youtube.com/watch?v=I6343CdYVB0

https://www.youtube.com/watch?v=7OjqeyOvC1c

https://www.youtube.com/watch?v=aFHPRi0ZeXE

https://www.youtube.com/watch?v=zNbXuFBjncw

ii












iii

Paunang Salita







iv

Talaan ng Nilalaman

MUSIKA

Yunit 2 – MelodyAralin 1: Ang Daloy ng Melody............................................ 37Aralin 2: Ang mga Pitch Name........................................... 42Aralin 3: Ang G Clef............................................................ 45Aralin 4: Ang mga Pitch Name sa Ledger Line................... 49Aralin 5: Ang Tunog na Pinakamataas at

Pinakamababa...................................................... 53Aralin 6: Ang Pagitan ng mga Tono.................................... 57Aralin 7: Ang Likhang Melody.............................................. 61

35

Yunit 2

Melody

36

Ang melody ay elemento ng musika na nagsasaad ng kaaya-ayang

pagkakasunod-sunod ng mga note na bumubuo ng mahalagang bahagi ng

isang awit o tugtugin.

Ang mga rhythmic pattern na natutunan sa Unang Yunit ay nilapatan

ng iba’t ibang direksiyon ng himig na maaaring pataas, pababa, pataas na

palaktaw, pababa na palaktaw, o inuulit ang daloy.

Matututunan din sa araling ito na ang melody ay nagpapahiwatig ng

mga damdaming napapaloob sa isang awit o tugtugin. Maaari ring makilala

ang katauhan o ano mang nais ipahatid ng isang kompositor ayon sa uri ng

melody na naririnig batay sa kinalabasan ng mga notang nabuo sa isang

likhang himig.

Tatalakayin din ang iba pang mga katawagang pangmusika gayundin

ang iba’t ibang simbolong musikal, tulad ng G clef, pitch name, ledger line,

interval, range, at marami pang iba na lalong makatutulong upang maging

kasiya-siya ang pag-aaral ng musika.

37

Ang Daloy ng Melody

Ang isang melody ay bunga ng pagdaloy ng tono na

maaaring tumataas o bumababa. Ito ay nalilikha gamit ang

iba’t ibang daloy ng mga note na nagbibigay ng magandang

tunog. Sa araling ito ay matutunghayan ang iba’t ibang daloy

ng melody na bumubuo sa isang magandang musika.

Gawain 1

Pakinggang mabuti ang awit.

38

Awitin ito nang sabay-sabay.

Awitin naman nang pangkatan. Sundin ang bilang ng

measure para sa pag-awit ng bawat pangkat.

Pangkat – I – measure 1 at 9

Pangkat – II – measure 2 at 10

Pangkat – III – measure 3, 4 at 11, 12

Pangkat – IV – measure 6, 7, 8 at 13, 14, 15, 16

Awitin ang mga so-fa syllable ng awit habang sinusundan

ang daloy ng mga note.

Gawain 2

Tukuyin ang daloy ng melody sa bawat measure ng awit

na “Song and Dance”. Sabihin kung ito ay pataas o pababang

pahakbang, pataas o pababang palaktaw, o kaya nama’y

inuulit. Pagkatapos ay awitin ang mga ito upang higit na

marinig at madama ang daloy ng melody.

39

Gawain 3

Pakinggan ang mga melodic phrase na may iba’t ibang

daloy sa awiting iparirinig ng guro. Tukuyin kung ang narinig

na himig ay pataas o pababang pahakbang, pataas o pababang

palaktaw, o kaya nama’y inuulit.

Ang iba’t ibang daloy ng melody ay pataas at pababang

pahakbang, pataas at pababang palaktaw, o kaya nama’y

pantay o inuulit.

40

Sa anong daloy ng melodiya mo maihahambing ang iyong

natutuhan sa ating aralin? Pataas ba o pababa o di kaya ay

nananatili ka ba sa dati mong gawi?

Magpangkat sa lima ang buong klase. Bawat pangkat ay

lilikha ng galaw na magpapakita ng iba’t ibang daloy ng

melody. Awitin ang “Batang Masipag” at sundan ang daloy ng

melody sa pagsasakilos nito.

41

Panuto: Sukatin ang sariling kakayahan ayon sa ginawang

pangkatang gawain. Lagyan ng tsek ( √ ) ang bilang na angkop

sa ginawang pagganap.

Pamantayan

Di-

gaanong

Mahusay

1

Mahusay

2

Napakahusay

3

1. Nakapagpapakita ng

sigla at galak sa

pagtatanghal

2. Nakaaawit nang may

tamang tono ayon sa

mga note ng awit

3. Nakapag-uukol ng

panahon at sarili sa

pagsasanay ng

gawain

4. Naipakikita ang

pakikiisa sa gawain

5. Nakakikilos nang

naaayon sa daloy ng

musika

42

Ang mga Pitch Name

Ang melody ay isang mahalagang elemento ng musika.

Ang mga tono ng isang melody ay nakasulat sa staff na binubuo

ng limang guhit at apat na puwang. Ang note ang

kumakatawan sa bawat tono ng isang melody. Ito ay

ginagamitan ng mga titik ng Alpabeto na A, B, C, D, E, F, G.

Ang tawag sa mga ito ay pitch name.

Gawain 1

Awitin ang “Do Re Mi Song” at tukuyin ang mga titik ng

alpabetong ginamit sa awit.

Gawain 2

Awitin nang sabay-sabay ang “ Tayo’y Umawit ng ABC”.

43

Pagmasdan muli ang music notation ng “Tayo’y Umawit

ng ABC”.

Bigyang pansin ang mga guhit kung saan nakasulat ang

music notation.

Bilangin ang mga guhit at puwang ng staff.

Alam ba ninyo na ang bawat guhit at puwang sa staff ay

may katumbas na pitch name?

Ilan ang mga titik ng alpabeto na ginamit sa lunsarang

awit?

Ano-ano ang mga ito?

Isulat ang mga pitch name na natutuhan sa guhit at

puwang.

Gawain 3

Tayo nang maglaro ng Musical Word Game.

Isulat ang pitch name upang mabuo ang mga salita.

Tugtugin sa flute/recorder o xylophone pagkatapos sagutin.

44

Nakatulong ba ang ating pag-aaral ng pitch name na

bumubuo sa guhit at puwang sa G clef staff, upang lalo nating

matandaan ang mga salitang kadalasang ginagamit sa

musika? Sa inyong palagay, may mabuting dulot ba ito upang

lalong pagbutihin ang pag-aaral ng musika?

Isulat sa patlang ang mga pitch name na makikita sa

guhit at puwang ng G clef staff.

Ang mga pitch name sa guhit ay ang sumusunod:

Ang pitch name sa puwang ay ang sumusunod:

45

Ang G clef

Ang clef ay isang simbolong nakalagay sa unahan ng

musical staff. Ito ang nagtatakda ng tono ng mga notes sa staff.

Isa sa karaniwang simbolo ng clef ay ang G clef o Treble clef.

Ang G clef o Treble clef ang nagtatakda ng tone ng mga

note sa itaas ng middle C.

1. Awitin ang “Bandang Musika” habang sinasabayan ng

Kodaly Hand Signs.

46

2. Basahin ang musical scale gamit ang mga pitch name.

Awitin ang musical scale gamit ang mga so-fa syllable.

- Ano ang musical symbol na nakikita sa unahan ng

scale?

3. Pakinggan ang lunsarang awit na “Tayo’y Magpasalamat”

habang nakatingin sa music notation.

- Pag-aralan ang awit sa pamamagitan ng rote method.

- Awitin ang mga sofa-syllable na bumubuo sa awit.

- Awitin nang sabay-sabay ang lyrics ng awit.

47

4. Tingnan ang musical symbol na nakalagay sa unahan ng

staff.

- Ano ang tawag sa simbolong ito?

5. Suriin ang musical scale. Tukuyin kung ano ang pitch

name ng note na nasa ikalawang guhit ng staff.

Ang G clef ay matatagpuan sa unahang bahagi ng staff.

Nangangahulugan ito na ang pitch name na G ay nakalagay sa

pangalawang guhit ng staff. Ang G clef o treble clef ang

nagtatakda ng tono ng mga note sa staff.

Ang G clef ay simbolo ng notasyon. Ang aralin sa G clef ay

nagpapahiwatig na ang bawat simbolo dito sa mundo tulad ng

musika ay may kani-kaniyang mahahalagang bahaging

ginagampanan upang matugunan at maipahayag ang

kahalagahan ng bawat isa.

48

1. Isulat ang sumusunod na mga pitch name sa G clef

gamit ang whole note.

2. Tingnan ang nakaguhit sa loob ng kahon. Iguhit ito sa

unahan ng staff. Buuin ang sumusunod na mga pitch

name na hango sa mga natutuhang awit.

3. Gamitin ang (quarter note) sa pagbuo ng mga pitch

name.

4. Awitin ang mga nabuong pitch name gamit ang pantig

na loo.

5. Tugtugin ang nabuong mga pitch name gamit ang

keyboard, flute recorder, lyre, o melody bells.

49

Ang mga Pitch Name sa Ledger Line

Ang maiikling guhit na makikita sa ibaba o itaas ng staff

ay tinatawag na ledger line. Bawat ledger line ay may

katumbas na pitch name o kaya naman ay so-fa syllable.

Gawain 1

Awitin ang mga pitch name ng Kodaly Hand Sign na

ipakikita ng guro gamit ang mga flashcards.

Ano-anong pitch name ang inyong nakita?

50

Gawain 2

- Pag-aralan ang awit sa pamamagitan ng rote method.

- Basahin ang notation (so-fa syllable) ng “Bandang

Musika”.

- Basahin ang mga pitch name ng “BandangMusika”.

- Awitin ang lyrics ng awit.

Gawain 3

Batay sa awiting “Bandang Musika”, tingnan ang ikalima

hanggang ikawalong measure ng awit?

- Ano ang inyong napansin sa notation?

- Ituro ang measure kung saan nakaguhit ang mga ledger

line.

51

- Ngayong mahusay ninyong nasagot ang tanong, awitin

ang mga note sa bahaging unang staff kung saan may

ledger line.

- Isabay ang Kodaly Hand Sign habang umaawit tulad

nito:

Ang ledger line ay matatagpuan sa ibabaw o ilalim ng

staff. Ang pitch name na makikita sa unang puwang sa ibaba

ng staff ay D. C naman ang nasa unang ledger line at B ang

matatagpuan sa ilalim ng unang ledger line sa ibaba ng staff.

Matatagpuan naman ang pitch name na A sa unang ledger line

sa ibabaw ng staff at G naman ang sa unang puwang sa ibabaw

ng staff.

Ang aralin sa ledger line ay gabay upang lalong

maintindihan ang pagbabasa ng mga note na isang

mahalagang bahagi sa pag-aaral ng musika.

52

1. Isulat sa patlang ang pitch name na makikita sa mga

ledger line ng G clef staff.

2. Bilugan ang mga note kung saan matatagpuan ang ledger

line.

a.

b.

Gumuhit ng star ( ) sa nakalaang kahon.

Gawain Napakahusay Mahusay Di-gaanong

Mahusay

1. Nakaaawit nang

may kasiyahan

2. Natutukoy ang mga

ledger line

3. Nasasabi ang

kahulugan at gamit

ng ledger line

4. Naiguguhit ang mga

ledger line sa tamang

lugar sa staff

5. Naipakikita ang

pakikiisa sa mga

gawain

53

Ang Tunog na Pinakamataas at Pinakamababa

Tampok sa araling ito ang pagkilala sa pinakamataas at

pinakamababang tono ng awit. Ang higit na ikinagaganda ng

isang awit ay ang pagkakaroon ng iba’t ibang antas ng tono na

maaaring awitin sa pinakamataas o pinakamababang himig.

Maaaring mabigyang damdamin ang taas at baba ng tono

kung ang paraan ng pag-awit ay may tamang range o antas ng

boses.

Gawain 1

Tingnan ang mapa ng Pilipinas.

Saan kaya matatagpuan sa mapa ang lugar na

pinanggalingan ng awit?

Pakinggang mabuti ang awit na iparirinig ng guro.

Pag-aralan natin ang awit.

Sa pamamagitan ng musical score ng mga awit, suriin

ang note na may pinakamataas at pinakamababang antas sa

bawat measure.

Alamin ang pinakamababa at pinakamataas na note na

makikita sa mga awit.

54

- Ano-anong mga note ang ginamit sa awit?

- Ilang note ang ginamit sa awit?

- Awitin ang “Salidommay”.

- Tukuyin ang pinakamababa at pinakamataas na tono.

Gawain 2

Tukuyin ang range ng mga note sa mga melodic phrase.

1. Bilugan ang pinakamababa at pinakamataas na note.

2. Isulat ang mga note na ginamit sa staff sa ibaba.

55

3. Alamin kung malawak o maikli ang range ng phrase.

Isulat sa patlang.

Makikilala ang pinakamataas at pinakamababang tono

sa awit sa pamamagitan ng range sa pagitan ng tono nito.

56

Ano ang kahalagahan ng range ng tono sa pagpapahayag

ng damdamin ng isang awitin?

A. Suriin ang mga note at tukuyin ang range ng

pinakamataas at pinakamababang note. Isulat din kung

malawak o maikli ang pagitan ng bawat note.

B. Pakikinig

Pakinggang mabuti ang iparirinig ng guro. Tukuyin ang

range ng tunog kung malawak o maikli. Isulat ang sagot sa

sagutang papel.

57

Ang Pagitan ng mga Tono

Kung susuriin ang mga awit, mapapansin ninyo na hindi

magkakatulad ang pagitan ng mga note na bumubuo nito.

May mga note na magkakalayo at mayroon din namang

magkakalapit ang pagitan. Ang pagsukat ng pagitan ng mga

tono ay mula sa note na tinutukoy hanggang sa kasunod nito.

Sa araling ito sikapin ninyong awitin ang mga bahagi ng himig

na mayroong iba’t ibang pagitan.

Gawain 1

Gawain sa Pakikinig

Pakinggang mabuti ang sumusunod:

“Happy Birthday”, “Tayo’y Umawit”, “Bahay Kubo”, “Star

Wars-Opening Theme”, “It Came Upon the Midnight Clear”,

“Somewhere Over The Rainbow”, “We’re on the Upward Trail”

at iba pang mga instrumental music.

58

Aawitin ng guro ang “Umawit at Sumayaw”.

Habang nakikinig ay pag-aralan ang tono ng awit.

Pagkatapos ay gawin ang sumusunod.

- Awitin ng buong klase kasabay ang guro o CD.

- Magpangkat ayon sa itatalaga ng guro.

- Iparinig ng bawat pangkat ang awit.

- Tukuyin ang interval sa pagitan ng bawat note.

Gawain 2

Magpangkat sa apat ang buong klase. Gamit ang mga

melodic phrase, ibigay ang pagitan ng mga note. Isulat sa papel

ang sagot ng bawat pangkat.

59

Iparinig sa klase ang mga melodic phrase sa

pamamagitan ng sumusunod:

pagtugtog ng lyre pagpapatunog ng melody bells

pag-awit ng “loo” pagtugtog ng keyboard

Ang interval ay ang pagitan ng dalawang note. Ito ay

makikilala batay sa kinalalagyan o posisyon nito sa staff. Ang

mga interval ay ang sumusunod:

1. Prime (1st) - inuulit 5. Fifth (5th)

2. Second (2nd) 6. Sixth (6th)

3. Third (3rd) 7. Seventh (7th)

4. Fourth (4th) 8. Octave (8ve)

Ano ang magandang naidudulot ng mga simple interval

ng melody sa tamang pag-awit?

60

Tukuyin ang uri ng interval o pagitan ang makikita sa

ibaba. Isulat ang sagot sa mga bilang sa ilalim ng staff. Awitin

o tugtugin ito gamit ang flute/recorder o lyre.

61

Ang Likhang Melody

Isa sa mga masining na pagpapahayag ng damdamin ang

pag-awit. Ang awit ay binubuo ng mga tono na may kani-

kaniyang daloy at agwat ng note na tinatawag na melody. Ang

melody ay madaling matututunan lalo’t higit kung ito’y laging

naririnig. Sa araling ito, bukod sa pag-awit ay sikaping

malaman ang paglikha ng simpleng melody na magbubuhat sa

iyong isip at damdamin.

62

Gawain 1

Pagmasdang mabuti ang gagawin ng guro.

Gawin ang pagtapik ng rhythmic pattern ng awit.

I-chant ang lyrics ng awit ayon sa rhythmic pattern nito.

Gawin muna ng pangkatan at pagkatapos ay sabay-sabay

na ang lahat ng mga mag-aaral.

Gawain 2

Pangkatang gawain

Lapatan ng tono ang rhythmic pattern. Gamitin ang

sumusunod na note : do, re, mi, fa, so, la, ti, do

Awitin ang nabuong komposisyon.

Ang paglikha ng isang melody ay nakatutulong sa

pagiging malikhain upang maipakita ang kahusayan at pag-

unawa sa musika.

Ano ang naramdaman mo nang ikaw ay nakalikha ng

isang musika? Bakit?

63

Sukatin ang sarili ayon sa ginawang pangkatang gawain.

Pamantayan

Di-

gaanong

Magaling

1

Magaling

2

Napakagaling

3

1. Nakasusunod sa

alituntunin kung

paano ang paglikha

ng melody

2. Nakapagbabahagi

ng kaalaman sa

musika sa

pamamagitan ng

pag-awit

3. Nakaaawit nang

may wastong tono

ng likhang melody

4. Nakapagpapakita

ng pagpapahalaga

sa musika

5. Nakikiisa sa

pangkatang gawain

at pagtatanghal

3 – napakagaling

2 – magaling

1 – di-gaanong magaling

267

GLOSSARY MUSIKA




Antecedent Phrase










Consequent Phrase





268







Harmonic Interval





Instrumental Music



Kalaleng o Tongali


Kodaly Hand Sign




269


Melodic Ostinato


Melodic Phrase



Musical Phrase










Prime una o isa


270


Rhythmic Ostinato


Rhythmic Pattern









Tonal Tono






271



274

APPENDIX

Musika

Mga Awit

Ako Mananggete

An Sakong Abaniko

Ang Alibangbang


Ano-Ano


Baby Seeds

Bahay Kubo

Bandang Musika

Batang Magalang

Batang Masipag

Chua-ay

Clean Up Week Song

Do a Little Thing

Early to Bed

Gising Na

Hear the Rain

Huli Ka!

Ili-ili Tulog Anay

Inday Kalachuchi

Kalesa

Little Band

Liza Jane

Lupang Hinirang

Magandang Araw


Manang Biday


Ode to Joy


Oh, Who Can Play

275

Ohoy Alibangbang

Pamulinawen

Paruparong Bukid

Pentik Manok



Rain,Rain Go Away

Reach for the Sky

Run And Walk

Salidommay


Song and Dance

Tayo Na!


Tayo’y Magsaya


Tiririt ng Maya

Ugoy ng Duyan

Umawit at Sumayaw

Umayka Ti Eskuela




276

Bibliography

Musika

















277




Internet:






















278































279

































280




















DEPED COPY

ii












All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPY

iii

Paunang Salita








DEPED COPY

v

Yunit 3 – Form, Timbre, at Dynamics

Aralin 1: Ang Introduction at Coda ng Isang Awitin.......... 68Aralin 2: Ang Antecedent Phrase at Consequent

Phrase ng Isang Awitin....................................... 72Aralin 3: Ang Magkahawig at Di Magkatulad na mga

Musical Phrase................................................... 75Aralin 4: Ang Iba’t Ibang Tunog........................................ 78Aralin 5: Ang Pangkat ng Instrumentong String/

Chordophone...................................................... 82Aralin 6: Ang Pangkat ng Instrumentong Hinihipan/

Aerophone.......................................................... 86Aralin 7: Ang Pangkat ng Instrumentong

Percussion/Idiophone at Membranophone ........... 90Aralin 8: Ang Forte at Piano.............................................. 99

Talaan ng Nilalaman


DEPED COPY

65

Yunit 3

Form, Timbre, at Dynamics


DEPED COPY

66

Tampok sa araling ito ang pagkilala natin sa tatlong elemento ng musika: form, timbre, at dynamics.

Ang form ay ang istruktura ng musika. Ito ay tumutukoy sa

kayarian ng isang komposisyon batay sa kaayusan at pagkabuo

ng mga musical phrase. Ang isang awit o tugtugin ay binubuo ng

mga musical phrase na may kani-kaniyang natatanging daloy ng

himig. Mayroon din itong pagdalang o pagbilis ng tunog ayon sa

takbo na kailangan sa kabuuan ng awit o tugtugin. Ang mga

melodic phrase o rhythmic phrase ay maaaring magkatulad, di-

magkatulad, o magkahawig.

Sa pag-awit, mas mainam na may himig na tinutugtog o

inaawit bilang paghahanda upang maibigay ang tamang tono.

Tinatawag itong introduction. Ang huling bahagi naman ng awit ay

tinatawag na coda.

Ang antecedent phrase at consequent phrase ay dalawang

parirala na bumubuo sa isang musical idea. Kadalasan ang

antecedent phrase ay may papataas na himig at ang consequent

phrase naman ay may papababang himig.

Bibigyang-kahulugan sa yunit na ito ang isa pang elemento

ng musika na tumutukoy sa uri ng tunog o tinig. Ito ay tinatawag

na timbre. Ito’y maaaring mabigat o magaan, mataas, matinis,

malambing, maindayog, mataginting, makalansing, bahaw, o

sintunado na maririnig sa pag-awit at sa pagtugtog.

Karaniwang nahahati sa apat na uri ang tinig ng mga mang-

aawit. Soprano at alto ang tinig ng mga babae, tenor at bass

naman ang tinig ng mga lalaki.

Kung may pagkakaiba-iba sa tinig ng mga taong nagsasalita

ay mayroon ding pagkakaiba-iba sa tinig ng mga taong umaawit.


DEPED COPY

67

Katulad din ito ng mga instrumento. Ang mga instrumento ay

binubuo ng mga pangkat na: string/chordophone, woodwind at

brass/aerophone, percussion/idiophone at membranophone.

Sa huling bahagi ng yunit ay mararanasan natin ang pag-

awit nang may kaukulang lakas o hina. Higit na kaakit-akit ang

pagkanta o pagtugtog nang may damdamin na naipakita sa

paggamit ng dynamics. Ang dynamics ay tumutukoy sa lakas o

hina ng pag-awit o pagtugtog. Ito ay agad naipadarama sa

pagbabago ng boses sa pag-awit. Higit na gumaganda ang isang

awit o tugtugin kapag naipahayag nang maayos ang isinasaaad

nito sa pamamagitan ng wastong paglakas at paghina ng pag-awit

o pagtugtog sa mga bahagi ng komposisyon na kakikitaan ng

antas. Ang pagsunod sa mga sagisag dynamics ay nagbibigay ng

kakaibang sigla at kahulugan sa isang awit o tugtugin.


DEPED COPY

68

Ang Introduction at Coda ng Isang Awitin

Sa alinmang awitin, mas mainam na may bahaging

naghahanda o introduction sa tagapakinig. Ito ay maaaring

isang maikling himig o tugtuging instrumental na tinutugtog

bago magsimula ang awitin. Bukod sa napagaganda nito ang

awitin, nagbibigay ito ng tamang tono o pitch sa isang mang-

aawit.

Sa katapusan naman ng awitin o tugtugin, may mga

karagdagang ideya ang kompositor upang magkaroon ng isang

magandang pagtatapos ang isang awitin o tugtugin at

tinatawag itong coda.

Gawain 1

Awitin ang “Ohoy Alibangbang”. Bilugan ang introduction

at ikahon ang coda sa tsart ng awit na nasa pisara.


DEPED COPY

69

Salin:

Ohoy paruparo kung ikaw ay lilipad

Alagaan mo nang mabuti ang mga bulaklak

Baka kung sakaling malimutan mo

Sayang si Gumamela na malaglag sa lupa

Gawain 2

Pangkatang gawain.

Ang bawat pangkat ay gagawa ng simpleng introduction

at coda ng mga awiting napag-aralan na.

Pangkat 1 - Batang Masipag

Pangkat 2 - Umawit at Sumayaw

Pangkat 3 - Run and Walk


DEPED COPY

70

Ang introduction ay himig na tinutugtog o inaawit bilang

paghahanda sa kabuuan ng pag-awit. Ang coda ( ) ay bahagi

ng isang awit o tugtugin na nagsisilbing panapos o pangwakas

na bahagi ng komposisyon.

Ano ang kahalagahan ng isang introduction at ng coda sa

kaayusan at kagandahan ng isang awitin o tugtugin?

Panuto: Awitin ang “Paruparong Bukid”. Bilugan ang

introduction at ikahon ang coda sa tsart ng awit.


DEPED COPY

71


DEPED COPY

72

Ang Antecedent Phrase at Consequent Phrase

ng Isang Awitin

Kung ang tula ay binubuo ng mga taludtod, ang musika

ay may mga musical phrases na magkakaugnay at nakabubuo

ng isang musical idea.

Gawain 1

Panuto: Ang mga babae ay bibigkas ng chant nang

papataas na tono samantalang ang mga lalaki ang

pababang tono.

Babae: Kaming mga babae, kami’y sumasayaw

Lalaki: Kaming mga lalaki, kami’y napapa-wow

Babae: Sumayaw, katawan ay igalaw

Lalaki: Pumalakpak, mga paa’y ipadyak.

Gawain 2

Awitin ang lunsarang awit. Bigyang pansin ang

antecedent phrase at consequent phrase.


DEPED COPY

73

Gawain 3

Itaas ang kaliwang kamay para sa antecedent phrase at

kanan para sa consequent phrase habang nakikinig ng musika

ni Ludwig Van Beethoven, ang “Ode to Joy”.

Gawain 4

Pangkatang gawain.

Magsagawa ng angkop na kilos para sa mga antecedent

phrase at consequent phrase ng awit na “Ugoy ng Duyan”.

Maaaring magpalitan ng gawain.

Pangkat 1 - magsasagawa ng kilos para sa

antecedent phrase

Pangkat 2 - magsasagawa ng kilos para sa

consequent phrase


DEPED COPY

74

Ang mga antecedent at consequent phrases ay

magkakaugnay. Ito ang dalawang phrase na bumubuo ng isang

musical idea. Kadalasan ang antecedent phrase ay may

papataas na himig at ang consequent phrase naman ay may

papababang himig.

Ano ang inyong naramdaman habang inaawit ang mga

antecedent at consequent phrase? Saan maihahambing ang

isang musical idea? Bakit?

Panuto: Pakinggan ang awiting “Ako Mananggete”. Tukuyin

ang antecedent at consequent phrases. Bilugan ang antecedent

phrase at ikahon ang consequent phrase sa awiting, “Ako

Mananggete” sa inyong sagutang papel.


DEPED COPY

75

Ang Magkahawig at Di-Magkatulad

na mga Musical Phrases

Sa musika, ang pagsasama-sama ng mga note at rest ay

humahantong sa pagbubuo ng mga melodic at mga rhythmic

phrase na siyang nagiging mahalagang bahagi ng isang likhang

pangmusika.

Gawain 1

Basahin ang titik ng “Atin Cu Pung Singsing”, ang

awiting bayan ng Pampanga.

Pakinggan ang awit at pagkatapos ay suriin ito.

Awitin ang lunsarang awit.


DEPED COPY

76

Gawain 2

Pakinggan ang mga awitin o tugtugin na iparirinig ng

guro. Tukuyin kung ang mga musical phrase ay magkahawig o

di-magkatulad.

Ang mga phrase ng isang awit ay binubuo ng mga himig

at rhythm na may iba’t ibang uri. Ito ay ang magkahawig na

parirala na binubuo sa pamamagitan ng pag-uulit sa mas

mababa o mas mataas na tono at di-magkatulad na parirala na

binubuo ng magkaibang rhythmic at melodic phrase. Ang

himig at rhythm ay naiiba sa mga naunang phrase o

sumasalungat sa daloy ng himig.

Melodic phrase ang tawag sa pangkat ng mga tono o

himig na bahagi ng isang awit. Rhythmic phrase ang tawag sa

pangkat ng mga note at rest batay sa palakumpasan sa isang

bahagi ng awit o komposisyon.

Paano mo maipakikita ang anyo sa iba’t ibang sining?

Ano ang magiging anyo kung walang istruktura? Anong

leksiyong moral ang inyong natutuhan sa ating lunsarang

awit? Ano ang inyong naramdaman habang inaawit ang “Atin

Cu Pung Singsing”?


DEPED COPY

77

Pangkatang gawain.

Panuto: Isagawa ang sumusunod na gawain para sa awiting

“Ugoy ng Duyan”. Sumangguni sa Yunit 3 Aralin 2.

(Maaaring magpalitan ng gawain ang bawat pangkat.)

Pangkat 1 - awitin ang magkahawig na melodic phrase

Pangkat 2 - awitin ang di-magkatulad na melodic phrase

Pangkat 3 - ipalakpak ang magkahawig na rhythmic phrase

Pangkat 4 - ipalakpak ang di-magkatulad na rhythmic

phrase

Lagyan ng tsek ang kahon para sa inyong sagot sa

kasanayang natutuhan.

Kasanayan

Napakahusay

(3 puntos)

Mahusay

(2 puntos)

Di-gaanong

Mahusay

(1 puntos) 1. Natutukoy at

naaawit ang

magkahawig na

melodic phrase

2. Natutukoy at

naaawit ang di-

magkatulad na

melodic phrase

3. Naipapalakpak nang

maayos ang

magkahawig na

rhythmic phrase

4. Naipapalakpak nang

maayos ang di-

magkatulad na

rhythmic phrase

5. Nakikiisa sa mga

pangkatang gawain


DEPED COPY

78

Ang Iba’t Ibang Tunog

Ang tinig ng tao ang pinakamagaling na halimbawa ng

instrumento. Iba-iba ang timbre ng tunog ng mga tinig. Hindi

magkakatulad ang boses ng mga tao sapagkat iba-iba ang likas

na kapal at laki ng vocal chord ng bawat isa.

Ganoon din, ang tunog ng instrumento ay may iba’t

ibang katangian. Maaaring ito’y pailong, malambing, makapal,

matinis, magaralgal, maindayog, at bahaw na maririnig sa iba’t

ibang tugtugin at pag-awit.

Gawain 1

Alamin ang awiting “The Little Band”.


DEPED COPY

79

Gawain 2

Pakikinig:

Pakinggan ang tinig ng mang-aawit sa CD at ang tunog

ng mga instrumento. Kilalanin ang mang-aawit at pangalanan

ang instrumentong narinig.

Sa pamamagitan ng pakikinig, pag-usapan natin ang mga

larawan na nasa ibaba.

Mga mang-aawit:

Mga Instrumento:


DEPED COPY

80

Mapapansin na ang tinig na ginagamit sa pagsasalita ay

iba sa tinig na ginagamit sa pag-awit. Ang bawat mang-aawit

ay may kani-kaniyang antas ng tinig. Iba rin ang timbre ng

tunog ng mga instrumentong pangsolo, orchestra, banda, at iba

pang instrumentong pangmusika.

Ang sumusunod ay iba’t ibang timbre ng tinig ng tao sa

pag-awit at tunog ng iba-ibang instrumentong pangmusika.

tinig na pailong magaralgal mahina

paos matagingting buo

bahaw malambing maugong

matinis basag mababa

mataas

Gawain 3

Pakinggan ang mga tugtugin at awiting ipatutugtog sa

CD. Ipalakpak nang tatlong beses ang mga kamay kapag tunog

ito ng instrumento at ikampay ang dalawang braso kapag tinig

ito ng tao.

Nakikilala ang kaibahan ng tunog ng mga instrumento at

tinig ng mga taong kumakanta dahil sa kanilang kakaibang

katangian o himig ng bawat tunog. Ito ay maaaring buo,

makapal, matinis, malambing, magaan, mataas, maindayog,

mataginting, makalansing, bahaw, at sintonado.


DEPED COPY

81

Paano naipakikita ng uri ng tunog ang damdamin ng

musika?

Pakinggan ang mga tugtog (mga excerpt lamang) ng iba’t

ibang mang-aawit. Isulat ang S kung solo, D kung duet, G

kung grupo.


DEPED COPY

82

Ang Pangkat ng Instrumentong

String/Chordophone

Isa sa mga pangkat ng instrumentong may kuwerdas ay

ang pangkat ng string o chordophone. Ito ay kinabibilangan ng

mga instrumentong may tono. Karamihan sa instrumento ng

orchestra ay ang pangkat ng instrumentong string. Ang mga

iyon ay kadalasang tumutugtog ng melody sa orchestra.

Gawain 1

Iparinig at awitin ang “Oh Who Can Play”.


DEPED COPY

83

1. Oh who can play the viola, the viola, the viola

Oh who can play the viola, ting, ting, ting, ting, ting.

2. Oh who can play the cello, the cello, the cello

Oh who can play the cello, eng, eng, eng, eng, eng.

3. Oh who can play the double bass, the double bass, the

double bass

4. Oh who can play the double bass, dong, dong, dong,

dong, dong.

Gawain 2

Pakikinig sa mga tunog ng mga instrumentong string.

Pag-usapan ang mga larawan.


DEPED COPY

84

Gawain 3

Hanapin at bilugan sa puzzle ang pangalan ng mga

instrumento at isulat sa patlang.


DEPED COPY

85

Ang string ay binubuo ng mga instrumentong may

kuwerdas. Ito’y tinatawag na chordophone na tinutugtog sa

pamamagitan ng paghagod ng daliri (strumming), pagkalabit

(plucking), o paghilis ng arko (bowing).

Kung gusto ninyong sumali bilang isang manunugtog ng

instrumentong string, anong instrumento ang gusto ninyong

tugtugin? Bakit?

Pangkatin ang klase sa apat. Ang bawat pangkat ay

gagawa ng gitara na yari sa kahon ng sapatos at makapal na

goma. Pansinin kung ano ang relasyon ng resonator at string sa

pagtotono nito.


DEPED COPY

86


Hinihipan/Aerophone

Ang woodwind at brass ay pangkat ng mga

instrumentong hinihipan. Kadalasan, ito ay makikitang

tinutugtog sa mga pagtitipon gaya ng pista, parada, at

prusisyon.

Gawain 1

Iparinig at ipaawit ang “Oh Come Play a Merry Tune”.


DEPED COPY

87

Gawain 2

Pakinggan ang CD ng tunog ng mga instrumentong nasa

larawan.


DEPED COPY

88

Gawain 3

A. Kilalanin ang mga instrumentong tinutukoy.

B. Pakinggan ang CD na ipatutugtog ng guro. Kilalanin

ang tunog na naririnig at kulayan ang kahon ng

tamang sagot.

Instrumentong woodwind na walang reed


DEPED COPY

89

Ang brasswind ay mga instrumentong yari sa tanso.

Hugis-kopa ang ihipan at napatutunog sa nais na tono sa

pamamagitan ng slide at mga piston na nagpapaikli o

nagpapahaba sa mga tubong dinadaanan ng hanging

nagbibigay ng tunog. Kabilang sa pangkat na ito ang trumpet,

trombone, French horn, tuba, at saxophone.

Ang woodwind ay binubuo ng mga instrumentong

nagtataglay ng reed, isang ihipang gawa sa manipis na

kawayan na inilalagay sa pagitan ng mga labi. Ang hanging

pumapasok sa manipis na tubo ang siyang nagbibigay ng

tunog. Ang nose flute ay isang plawtang gawa sa kawayan na

tinutugtog sa pamamagitan ng paghinga mula sa ilong. Ang

musikong bumbong ay mga instrumentong gawa sa kawayan

na hinihipan. Ang lahat ng mga instrumentong hinihipan ay

nabibilang sa aerophone.

Ano ang pakiramdam ninyo kung kayo ay nakakakita o

nakakapanood ng pagtatanghal ng isang brass band?

Pakinggan ang tunog ng mga instrumentong iparirinig ng

guro. Kilalanin kung anong instrumento ito at ihanay sa

pangkat na kinabibilangan ng mga ito.

Instrumentong Etniko

na Hinihipan

Woodwind

Brass


DEPED COPY

90


Percussion/Idiophone at Membranophone

Ang mga tao ay tunay na malikhain sa paghahanap,

paggawa, at paggamit ng bagay na nakapagbibigay ng tunog

tulad ng mga piraso ng sanga ng punongkahoy, mga sigay sa

dagat, at gamit sa bahay. Kauri ng mga ito ang mga

instrumentong percussion na pinatutunog sa pamamagitan ng

pagpukpok o pagpalo, pagkiskis, pagtapik, at pagkalog.

Gawain 1

Pakinggan at awitin ang kantang “Kalesa”. Gamitin ang

pares ng stick at bao ng niyog at sabayan ang rhythm ng awit.


DEPED COPY

91

Gawain 2

Pakinggan ang mga tunog ng mga instrumento habang

nakamasid sa mga larawan.


DEPED COPY

92

Gawain 3

Gamitin ang mga instrumentong percussion. Tugtugin

ang mga rhythmic pattern at isabay sa awiting “She’ll Be

Coming ‘Round the Mountain”.

2. She’ll be driving six white horses when she comes.

3. We’ll kill the old rooster when she comes.

4. Oh we’ll all have chicken dumplings when she comes.

5. Oh we’ll go out to meet her when she comes.


DEPED COPY

93

Pakinggan ang mga tugtog na ito. Paghambingin ang mga

narinig na instrumentong percussion.

“Ading” ni Jose Maceda

“The Syncopated Clock” ni Leroy Anderson

Philippine Tongatong

Gawain 4

Pangkatin ang mga instrumentong percussion na nasa

kahon ayon sa uri nito.

Tiyak na tono Di-tiyak na tono

glockenspiel maracas

tubular bells sticks

celesta cymbals

xylophone drum

timpani tambourine

marimba bell

kalutang wooden blocks

luntang triangle

kulintang bao

gangsa dabakan

kubing


DEPED COPY

94

Gawain 5

Makinig sa mga rhythmic pattern. Isulat ang titik ng

tamang rhythmic pattern na pinatutunog ng mga

instrumentong may tiyak na tono.

Gawain 6

Pangkatang gawain

Awitin ang “Rocky Mountain” at tugtugin ang iba’t ibang

rhythmic ostinato gamit ang mga instrumentong percussion.


DEPED COPY

95

- mang-aawit

- drum

- castanets, blocks, tonga

- sticks

- xylophone (sundan ang pattern

ng awit)

- melody bells

- glockenspiel

“Rocky Mountain”


DEPED COPY

96

Gawain 7

Pangkatang gawain

Mag-improvise o magcompose ng rhythmic

accompaniment ng awiting natutuhan na. Gamitin ang mga

improvised na instrumentong percussion.

Pangkat 1- melody bells, xylophone, glockenspiel

(tugtugin ang “Mary Had a Little Lamb”)

M R D R M M M ____ R R R ___ M S S ____

M R D R M M M M R R M R D __ __ __

Pangkat 2 Pangkat 3 Pangkat 4

Pangkat 5

kutsara, shell bote na may mongo

kahon ng sapatos

tansan


DEPED COPY

97

Ang instrumentong percussion ay binubuo ng dalawang

pangkat: tiyak at di-tiyak na tono. Kabilang sa mga may tiyak

na tono ay glockenspiel, tubular bells, celesta, xylophone,

timpani, at marimba. Ang maracas, sticks, cymbals, drum,

tambourine, bell, at wooden blocks ay kabilang sa di-tiyak na

tono. Ito ay pinatutunog sa pamamagitan ng pagpalo,

pagkiskis, pagtapik, pagkalog, at pagtatama sa katawan o sa

balat (membrane) katulad ng sa drum. Ang drum ay tinatawag

ding membranophone.

Ano ang nagagawa ng tunog ng instrumentong percussion

sa isang tugtugin o awitin?

Pangkatang gawain

Sundin ang mga rhythmic pattern na nasa ibaba.

Pangkat 1 – awitin ang “Bahay Kubo”

Pangkat 2 – tumugtog gamit ang drum

Pangkat 3 – tumugtog gamit ang triangle

Pangkat 4 – tumugtog gamit ang castanets


DEPED COPY

98


DEPED COPY

99

Ang Forte at Piano

Higit na kaakit-akit ang pagkanta o pagtugtog nang may

damdamin na maririnig sa paggamit ng dynamics. Ito ay

mahalaga sa isang awit upang maipahayag ang damdaming

ipinahihiwatig nito.

Gawain 1

Masdan ang mga larawan at tukuyin kung alin ang

nagbibigay ng mahina o malakas na tunog.

Iparinig ang tunog na nalilikha ng bawat isa.


DEPED COPY

100

Gawain 2

Pakinggan ang “Mindanao Sketches” ni Buenaventura.

Ano ang naglaro sa inyong isipan habang kayo ay

nakikinig ng tugtugin? Paano nakadagdag ang lakas o hina ng

napakinggang tugtugin sa inyong naisip?

Masdan ang tsart ng lunsarang awit habang

pinakikinggan ang tono nito.


DEPED COPY

101

Salin:

Ang paruparo ay lumilipad-lipad

Sa mga daan, kumikembot-kembot

Sutla ang saya, bordado ang kamison

May panyo sa leeg na parang nasa Paris

Ang dalaga ay inihalintulad sa isang paruparo kung

kumilos at manamit.

Gawain 3

a. Isulat sa tsart ang angkop na dynamics ng awit.

Awitin ang lunsarang awit na “Ang Alibangbang”

nang may tamang dynamics.

b. Isakilos ang galaw ng paruparo at bulaklak habang

inaawit na may angkop na dynamics ang lunsarang

awit.

Pangkat 1 - paruparo

Pangkat 2 - bulaklak

Ang dynamics ay elemento ng musika na tumutukoy sa

paglakas at paghina ng isang awitin o tugtugin. Ang p (piano)

ay para sa mahinang pag-awit o pagtugtog samantalang ang f

(forte) ay para sa malakas na pag-awit o pagtugtog.

Sa anong pagkakataon kailangan ninyong magsalita nang

mahina? Sa anong pagkakataon kailangan ninyong magsalita

nang malakas?


DEPED COPY

102

Ano ang dapat gawin sa bahagi ng awit na may simbolong

p at f ?

Panuto: Kilalanin ang mga simbolo ng dynamics sa musical

score. Awitin nang may angkop na dynamics ang “Dance and

Sing”.


DEPED COPY

103

Kasanayan

Napakahusay

(3 puntos)

Mahusay

(2 puntos)

Di-gaanong

Mahusay

(1 puntos)

1. Nakikilala

ang gamit ng

p at f

2. Nagagamit

ang simpleng

simbolo ng

musika para

sa dynamics

3. Nakaaawit

nang may

angkop na

dynamics

4. Nakikiisa sa

pangkatang

gawain


DEPED COPY

267

GLOSSARY MUSIKA




Antecedent Phrase










Consequent Phrase






DEPED COPY

268







Harmonic Interval





Instrumental Music



Kalaleng o Tongali


Kodaly Hand Sign





DEPED COPY

269


Melodic Ostinato


Melodic Phrase



Musical Phrase










Prime una o isa



DEPED COPY

270


Rhythmic Ostinato


Rhythmic Pattern









Tonal Tono







DEPED COPY

271



SINING

acrylic paint isang uri ng pintura na ginagamitan ng tubig

Background tanawin pinakamalyo sa tumitingin, likod

Bookmark ginagamit na pananda sa isang pahina ng libro

pabalat sa libro

takip sa libro na may iba’t ibang disenyo o kulay

border design disenyo sa paligid ng papel

banana stalk bahagi ng halamang saging na ginagamit na pangdisenyo sa gawaing-sining

Bloke nagsisilbing pampatigas sa gilid na bahagi ng papel

cardboard isang uri ng matigas na papel na ginagamit sa gawaing-sining

container lalagyan ng tubig o anumang bagay

construction paper

isang uri ng papel na ginagamit sa gawaing-sining na may iba’t ibang kulay

cotton buds ginagamit na panlinis sa tainga

Chlorine nakalalasong kemikal na ginagamit na panlinis o pang alis ng mantsa sa damit

coin purse lagayan ng barya

Disenyo ginamitan ng linya, kulay, at hugis upang makabuo ng dibuho

disenyong radial

disenyong nakaayos na ginagamitan ng linya

disposable spoon

kutsarang yari sa plastik


DEPED COPY

272

Espasyo bahagi ng isang buong lugar na nasusukat

elemento isang mahalagang sangkap o bahagi ng sining

Foreground Tanawing pinakamalapit sa tumitingin, harap

itanghal ipakita sa marami sa pamamagitan ng paglagay sa harap o pagpaskil

Istilo pamamaraan

jewelry pouch lagayan ng iba’t ibang palamuti tulad ng singsing, hikaw at kuwintas

kalikasan natural na makikita sa kapaligiran na gawa ng Diyos

kultural kaugnayan sa isang partikular na grupo ng mga tao at kanilang mga gawi, paniniwala, at tradisyon

kontribusyon mahalagang naiambag upang matapos ang isang gawain o proyekto

Luwad Molde

Myural malaking larawan na ipininta na kadalasan makikita sa mga dingding o pader

Middleground tanawin sa gitna, pagitan ng foreground at background motif na iba’t-ibang uri ng disenyo mula sa mga pangkat-etniko

malong isang uri ng kasuotan nagmula sa ating mga pangkat-etniko

Overlap pagpapatong-patong ng mga hugis

Oil pastel isang uri ng pangkulay ginagamit sa gawaing-sining

Palamuti Dekorasyon

Pista pagdiriwang sa isang lugar

Prinsipyo sinusunod na pamantayan sa sining

pangkat- etniko

grupo ng mga sinaunang tao


DEPED COPY

273

pattern proseso ng sining na ginagawao ginagamit nang paulit-ulit

placemat ginagamit na patungan ng mga pinggan, kubyertos, at baso sa hapag kainan

Paglalala ng Banig

Masining na paglalala at pagtitiklop ng mga piraso ng materyales upang makalikha ng kahanga-hangang disenyo ng banig-plorera na lalagyan ng bulaklak

retaso pinagtabasang piraso ng tela

recycled paper papel na gamit na

Table runner isang mahabang tela na inilalagay sa mesa para dekorasyon

Tina-tali ang Tina-tali (Tie-Dye) ay proseso ng pagkukulay ay karaniwang binubuo ng pagtiklop, pagpilipit, papatong na pagtiklop, o paglukot ng tela o isang damit na tinatalian ng tali o goma (rubber band) na sinusundan ng pagbabad o paglubog sa timpla na may kulay

T’boli mga taong nakatira sa pamayanang kultural na matatagpuan sa Cotabato. Gumagawa sila ng T’nalak mula sa hibla ng abaka

T'nalak ay isang tradisyonal na tela ng ginagawa ng mga T’boli sa Lake Sebu, Timog Cotabato. Ito tradisyonal na tela ay hinabing-kamay na gawa sa Abaka fibers na ayon sa kaugalian ay may tatlong pangunahing mga kulay, pula, itim at ang orihinal na kulay ng dahon Abaka

Value sangkap ng kulay na tumutukoy sa kapusyawan at kadiliman nito

wall décor palamuti sa dingding

water color isang uri ng pangkula na ginagamitan ng tubig at brotcha o brush


DEPED COPY

274

APPENDIX

Musika

Mga Awit

Ako Mananggete

An Sakong Abaniko

Ang Alibangbang


Ano-Ano


Baby Seeds

Bahay Kubo

Bandang Musika

Batang Magalang

Batang Masipag

Chua-ay

Clean Up Week Song

Do a Little Thing

Early to Bed

Gising Na

Hear the Rain

Huli Ka!

Ili-ili Tulog Anay

Inday Kalachuchi

Kalesa

Little Band

Liza Jane

Lupang Hinirang

Magandang Araw


Manang Biday


Ode to Joy


Oh, Who Can Play


DEPED COPY

275

Ohoy Alibangbang

Pamulinawen

Paruparong Bukid

Pentik Manok



Rain,Rain Go Away

Reach for the Sky

Run And Walk

Salidommay


Song and Dance

Tayo Na!


Tayo’y Magsaya


Tiririt ng Maya

Ugoy ng Duyan

Umawit at Sumayaw

Umayka Ti Eskuela





DEPED COPY

276

Bibliography

Musika


















DEPED COPY

277




Internet:























DEPED COPY

278
































DEPED COPY

279


































DEPED COPY

280





















DEPED COPY

ii













DEPED COPY

iii

Paunang Salita








DEPED COPY

v

Yunit 4 – Tempo, Texture, at Harmony

Aralin 1: Ang Kilos o Galaw Bilang Tugon sa Tempo....... 107Aralin 2: Ang Pag-awit sa Tempong Largo at Presto........ 110Aralin 3: Ang Paglalarawan ng Texture ng Awitin............. 115Aralin 4: Ang Paglalapat ng Ostinato................................ 120Aralin 5: Ang Descant at ang Melody............................... 125Aralin 6: Ang 2-Part Vocal o Instrumental Music.............. 129Aralin 7: Ang mga Harmonic Interval ng mga Awitin........ 133Aralin 8: Ang Paglikha ng Harmonic Third Interval.......... 136

Talaan ng Nilalaman


DEPED COPY

105

Yunit 4 Tempo, Texture, at Harmony


DEPED COPY

106

Kung ating pagmasdan ang ating kapaligiran, bawat isa ay may

sariling galaw. Ang pag-indayog ng mga puno sa pagdaan ng hangin, ang

paghahabulan ng mga alon at paghampas sa dalampasigan, ang

paglangoy ng bibe sa sapa, maging ang paglakad ng mga nagmamadaling

tao sa umaga pagpasok sa trabaho at pagtakbo ng mga rumaragasang

sasakyan ay nagpapakita ng iba’t ibang galaw o kilos.

Kaugnay ng mga bagay na ito, ang isang awitin o tugtugin ay may

tiyak na kilos o galaw. Ito ay tinatawag na tempo. Ang tempo ay

maaaring mabilis o mabagal. Ang mabilis na tempo ay tinatawag na

presto samantalang ang mabagal na tempo ay tinatawag na largo. Ang

tempo ng awitin ay maaaring ilarawan sa pamamagitan ng iba’t ibang kilos

ng katawan. Ang kilos o galaw ay naaayon sa daloy ng awitin o tugtugin.

Ang texture sa musika ay tumutukoy sa kapal o nipis ng isang tunog

na pinagsama-sama o pinag-uugnay. Sa awit, ang texture ay makikita sa

pinagsama-samang tinig o tunog upang magkaroon ng harmony.

Sa pag-aaral, matutunghayan at matutukoy ang iba’t ibang uri ng

pamamaraan ng paglalagay o paglalapat ng melodic line upang makabuo

ng ostinato at descant. Ganun din, napagtutuunan ng pansin ang

pagsasanay sa pag-awit ng mga awiting may ostinato at descant.

Ang pagsasama-sama ng dalawa o higit pang tono ay nakabubuo

ng harmony. Ang pagbubuo ng harmony ay nagsisimula sa pagtukoy ng

melodic at harmonic interval na ginagamit na pangsaliw o kaya

pampakapal ng texture ng isang tunog.

Ang mga tono ay sabayang tinutugtog upang makabuo ng isang

magandang harmony. Sa pag-awit ng dalawahang tinig, higit na

napapaganda ito kung ang mga tinig ay may kabagayan o blending. Kung

ganun ang mangyayari, sinasabing ang kanilang pag-awit ay may

harmony.

Sa araling ito, natutukoy ang mga harmonic interval na may

dalawang tono. Kasakop nito ang pagbubuo at pag-awit ng mga payak na

harmonic interval (thirds) na inilapat sa isang awitin.


DEPED COPY

107

Ang Kilos o Galaw Bilang Tugon sa Tempo

Ang mga awitin o tugtugin ay may tiyak na kilos o galaw.

Ito’y maaaring mabilis o mabagal. Maaari ring ilarawan sa

pamamagitan ng iba-ibang kilos ng katawan na naaayon sa

daloy ng awitin o tugtugin.

Gawain 1

Makinig sa sumusunod na tugtugin. Sabayan ng angkop

na kilos ng katawan.

a. Mga Alaga Kong Hayop

b. Lullaby

Gawain 2


DEPED COPY

108

Awitin nang mabilis ang “Chua-ay”.

Awitin muli ang “Chuay-ay” at sabayan ng kilos na

parang mga Igorot. Saan nanggaling ang awiting “Chua-ay”?

Saang lalawigan makikita ang mga Igorot?

Paano inaawit ang awitin?

Anong katangian ng mga Igorot ang ipinakikita sa

awitin?

Gawain 3

Awitin ang “Ili-ili Tulog Anay” at sabayan ng kilos o

galaw ng katawan.

Anong kilos ang ginawa habang umaawit ng “Ili-ili Tulog

Anay”?

Paano isinagawa ang kilos?

Gawain 4

Awitin ang “Do A Little Thing”. Lumikha ang bawat

pangkat ng sariling kilos at gawin ito nang salitan.

Pangkat ng mabilis

na kilos

Pangkat ng

mabagal na kilos


DEPED COPY

109

Gawain 5

Makinig sa mga tugtugin. Lumikha ng sariling kilos na

angkop sa awitin o tugtugin.

Ang mga awitin ay nagpapakita ng iba’t ibang kilos; may

mabagal at mabilis na kilos. Ito ay tinatawag na tempo.

Sa mga pang-araw-araw na gawain, kailan kikilos nang

mabagal at mabilis? Magbigay ng mga halimbawa.

Gawain

Napakahusay

(3 puntos)

Mahusay

(2 puntos)

Di-gaanong

Mahusay

(1 puntos)

1. Naisagawa nang maayos

ang mabilis at mabagal na

kilos

2. Nasabayan nang tama ang

tempo ng awitin ayon sa

kilos na isinagawa

3. Nakilala ang mga mabilis

at mabagal na tempo ng

awitin

4. Nakalikha ng akmang kilos

sa paglalarawan ng mabilis

at mabagal na tempo

5. Naipakita ang pakikiisa sa

mga pangkatang gawain


DEPED COPY

110

Ang Pag-awit sa Tempong Largo at Presto

Ang mga awitin o tugtugin ay kumikilos tulad ng mga

pangyayari sa ating paligid. May mga pagkakataon na

kailangang kumilos nang mabilis at mabagal. Kaugnay nito,

ang musika ay dumadaloy sa mabilis at mabagal na paraan.

Gawain 1

Pakinggan ang awiting “Kalesa”.


DEPED COPY

111


DEPED COPY

112

Anong uri ng transportasyon ang kalesa?

Sa anong uri ng pamayanan makikita ang kalesa?

Ano ang mabuting naidudulot sa kapaligiran ng paggamit

ng kalesa?

Kung kayo ay mabibigyan ng pagkakataong makagamit

pa ng kalesa, nanaisin ba ninyo? Bakit?

Sa ano-anong paraan naipakikita ang pagpapahalaga sa

ating kapaligiran?

Ano ang inyong napansin sa tempo ng awiting “Kalesa”?

Aling bahagi ng awit ang may mabilis na tempo?

Aling bahagi ng awit ang may mabagal na tempo?

Gawain 2

Sabayan ng pag-awit ang tugtog na “Kalesa”.

Isadula ang awiting “Kalesa” nang may tempong largo at

presto.

Mga tauhan:

Isang batang lalaki – kutsero

Apat na batang lalaki – kabayo

Isang babae – dalagang Pilipina

Isang lalaki – binatang Pilipino


DEPED COPY

113

Ibang kasapi ng klase – mga pasahero ng

kalesa

Gawain 3

Makinig sa sumusunod na tugtuging nakarekord.

Tukuyin kung ang tempo ay largo o presto.

a. “Ang Alibangbang”

b. “Oh Who Can Play”

Gawain 4

Awitin ang “Masaya Kung Sama-sama” nang may

tempong presto at largo.


DEPED COPY

114

Ang mabilis na tempo ay tinatawag na presto,

samantalang ang mabagal na tempo ay tinatawag na largo.

Paano tutulong sa mga taong nangangailangan sa loob ng

paaralan at pamayanan?

Piliin ang titik ng tamang sagot.

1. Alin sa sumusunod na elemento ng musika ang

naglalarawan ng galaw o kilos?

a. rhythm c. dynamics

b. melody d. tempo

2. Alin sa sumusunod ang mabilis na tempo?

a. largo b. presto c. piano d. forte

3. Alin sa sumusunod ang mabagal na tempo?

a. piano b. largo c. forte d. presto

4. Lahat ng mga awitin sa ibaba ay may tempong presto

maliban sa isa. Piliin ito.

a. “Chua-ay” c. “Ili-ili Tulog Anay”

b. “Akong Manok” d. “Sitsiritsit”

5. Pakinggan ang awiting “Sa Ugoy ng Duyan”. Ano ang

tempo nito?

a. mabilis at mabagal c. mabagal

b. mabilis na mabilis d. katamtamang bilis


DEPED COPY

115

Ang Paglalarawan ng Texture ng Awitin

Ang mga awitin o tugtugin ay may taglay na texture. Ang

texture sa musika ay nailalarawan sa pamamagitan ng kapal at

nipis ng mga tunog na maririnig.

Gawain 1

Ano ang napansin sa mga larawan?

Gawain 2

Awitin ang “Bahay Kubo” sa paraang chain singing ng:

isang bata

dalawang bata

limang bata

kalahati ng klase

buong klase


DEPED COPY

116

Ano ang napansin sa paraan ng pag-awit?

Ilan ang kumanta sa unang pagkakataon? sa pangalawa?

pangatlo? pang-apat, at panlima?

Ihambing ang kapal ng tinig sa pag-awit ng isang bata,

dalawang bata, limang bata, kalahati ng klase, at buong

klase.

Ano-anong mga gulay at prutas ang nabanggit sa awiting

“Bahay Kubo”?

Ano ang kahalagahan ng pagkain ng mga gulay at

prutas?


DEPED COPY

117

Gawain 3

Awitin ang musical score para sa alto ng “Bahay Kubo”.

Ano ang masasabi sa tono ng awit?

Pangkatang gawain

Awitin ang awiting “Bahay Kubo” sa mataas at

mababang tono.

Unang Pangkat - mataas na tono (soprano)

Pangalawang Pangkat - mababang tono (alto)


DEPED COPY

118

Awitin nang sabay ang “Bahay Kubo”.

Ano ang napansin mo sa tono ng itaas na bahagi? ibabang

bahagi?

Paano mo ilalarawan ang pag-awit nang magsabay ang

dalawang grupo ng tinig?

Gawain 4

Makinig sa mga awitin o tugtugin. Ilarawan ang mga

narinig sa pamamagitan ng mga tanawin. Isulat ang titik

lamang.

1. 4.

2. 5.

3.

Gawain 5

Awitin ang “Early to Bed”. Lumikha ng kaugnay na

tunog sa mga note na nasa kahon upang kumapal ang texture

ng awit.


DEPED COPY

119

Ang texture ng awitin o tugtugin ay nakikilala sa

pamamagitan ng pakikinig sa pagiging manipis o makapal ng

iba’t ibang tunog.

Ano ang kahalagahan ng pakikinig sa guro sa loob ng

silid-aralan?

Gawain

Napakagaling

Magaling

Di-

gaanong

Magaling

1. Nakilala ang manipis

na texture ng awitin o

tugtugin

2. Nakilala ang makapal

na texture ng awitin o

tugtugin

3. Naunawaan nang

lubusan ang texture ng

napakinggang awitin o

tugtugin

4. Nakaawit nang may

pang-unawa sa

bahaging itinakda

5. Naipakita ang pakikiisa

sa mga pangkatang

gawain


DEPED COPY

120

Ang Paglalapat ng Ostinato

Napagaganda o nagiging kaaya-aya ang isang awitin sa

pamamagitan ng ostinato. Ang ostinato ay maaaring awitin o

tugtugin sa tulong ng mga rhythmic instrument.

Gawain 1

Pag-awit ng “Early to Bed” na sinasabayan ng pagtugtog

gamit ang mga dalang rhythmic instruments. Sundin ang “tap,

clap, clap”.


DEPED COPY

121

Gawain 2

Awitin ang “Hear the Rain”.

Pangkatin ang klase sa apat. Gawin ang sumusunod:

Pangkat 1 - bao

Pangkat 2 - drums

Pangkat 3 - tambourine

Pangkat 4 - aawit ng “Hear the Rain”

Awitin muli ang “Hear the Rain”, isabay ang melodic

ostinato tulad nito.

Ano ang isinabay na gawain sa pag-awit?

Ilang ulit tinugtog ang rhythmic pattern?

Paano inawit ang “Hear the Rain”?


DEPED COPY

122

Ano ang pagkakatulad ng rhythmic at melodic ostinato?

Ano ang pagkakaiba ng rhythmic at melodic ostinato?

Ano ang kahalagahan ng ostinato?

(Pakikinig) Pakinggan ang ostinato ng drum habang

tumutugtog ang kulintang.

Gawin 3

Pag-awit nang may ostinato.

Pangkat I - Aawit ng “Hear the Rain”.

Pangkat II -

Pangkat III -

Pangkat IV -

Gawain 4

Awitin ang “Pamulinawen”. Lumikha ng rhythmic

ostinato. Gumamit ng sariling likhang rhythmic

instrument para sa rhythmic ostinato.


DEPED COPY

123

Salin:

Huwag kang magtampo

Iyon ay biro lamang

Di na uulit

Manalig ka hirang

Kung galit ka pa

Parusahang lubusan

At iyong asahang

Hindi magdaramdam

Tunay ang aking pag-ibig

At hindi biro-biro lamang

Ang puso ko'y sa iyo

Huwag kang mag-alinlangan

At kung kulang pa rin

Ay kunin mo pa yaring buhay

'Yan ay tanda ng

Sukdulang pagmamahal


DEPED COPY

124

Ang ostinato ay paulit-ulit na mga rhythmic pattern o

himig na ginagamit bilang pansaliw sa mga awitin. May

dalawang uri ang ostinato; rhythmic at melodic ostinato. Ang

rhythmic ostinato ay binubuo ng rhythm lamang samantalang

ang melodic ostinato ay binubuo ng rhythm at melody.

Ano ang kahalagahan ng pag-uulit-ulit ng mga gawain sa

inyong pag-aaral?

Piliin ang titik ng tamang sagot.

1. Alin sa sumusunod ang ginagamit na pansaliw sa awitin?

a. rhythmic at melodic ostinato c. alto part

b. descant d. lahat

2. Ano ang tawag sa paulit-ulit na rhythmic pattern na ginagamit

bilang pansaliw sa awitin?

a. descant c. rhythmic ostinato

b. melodic ostinato d. ostinato

3. Ano ang tawag sa paulit-ulit na melodic pattern na ginagamit

bilang pansaliw sa awitin?

a. ostinato c. rhythmic ostinato

b. descant d. melodic ostinato

4. Sa paanong paraan natutukoy ang ostinato?

a. sa pakikinig c. sa pakikinig at pagbabasa

b. sa pagbabasa d. wala sa nabanggit

5. Aling elemento ng musika ang nabibigyang halaga ng ostinato?

a. rhythm c. dynamics

b. melody d. texture


DEPED COPY

125

Ang Descant at ang Melody

Tulad ng ostinato, ang descant ay ginagamit na pansaliw

sa awitin. Ito ay nagbibigay ganda sa awitin at nagdadagdag

sa texture.

Gawain 1

Awitin ang “Magtanim ay ‘Di Biro” na sinasabayan ng

pagtugtog gamit ang mga dalang rhythmic instrument.

Sabayan ng pagtugtog ng pulso o beat ang awitin.

.

Gawain 2

Awitin nang pangkatan ang “Liza Jane”.

Unang Pangkat – kakanta ng melody

Pangalawang Pangkat – kakanta ng descant


Magtanim ay ‘di biro, maghapong nakayuko

Di man lang makaupo, di man lang makatayo

Magtanim ‘di biro, maghapong nakayuko

‘Di man lang makaupo, ‘di man lang makatayo


DEPED COPY

126

Ano ang isinabay na gawain sa pag-awit?

Suriin ang musical score. Ano ang nakikita sa itaas nito?

Awitin muli ang “Liza Jane” at sabayan ng himig na

nakasaad sa itaas ng melody.

Ano ang napansin ninyo habang kayo ay kumakanta?

Gawain 3

Pagmasdan ang musical score ng “Magtanim ay ‘Di

Biro”. Kopyahin ang titik ng descant ng awitin.


DEPED COPY

127

Gawain 4

Awitin ng buong klase ang awiting “Magtanim ay ‘Di

Biro” kasabay ng descant.

Unang pangkat – melody

Pangalawang pangkat - descant

Anong katangian ng mga Pilipino ang ipinakikita sa

awitin?

Bakit kailangan nilang gawing maayos ang trabaho?

Ang descant ay isang himig na inaawit kasabay sa itaas

ng melody, ngunit kaiba sa pangunahing melody. Ito ay

nagdadagdag sa texture ng awitin.

Paano naipamamalas ng descant ang pagtutulungan sa

musika?


DEPED COPY

128

Gawain

Napakahusay

Mahusay

Di-

gaanong

Mahusay

1. Natukoy ang descant

sa pamamagitan ng

pakikinig

2. Natukoy ang descant

sa pamamagitan ng

pagbasa

3. Naawit nang tama

ang descant ng awitin

4. Naipakita ang

pakikiisa sa mga

gawaing itinakda

5. Naipakita ang lubos

na kasiyahan sa mga

gawain


DEPED COPY

129

Ang 2-Part Vocal o Instrumental Music

Ang isang awit ay maaaring awitin nang unison at

dalawahang tinig o higit pa. Ang 2-part vocal ay binubuo ng

dalawang tono na inaawit nang sabay. Nagbibigay ito ng

maganda at kaaya-ayang tunog at dumadagdag sa texture ng

isang awitin o tugtugin.

Gawain 1

Awitin ang “Manang Biday”.


DEPED COPY

130

Gawain 2

Bumuo ng dalawang pangkat.

Unang pangkat – aawitin ang mga note na nasa itaas

Pangalawang pangkat – aawitin ang mga note na nasa

ibaba

Gawain 3

Suriin ang musical score ng “Manang Biday”.

Ano ang napansin sa mga note?

Ano-ano ang magkakatapat na note?

Paano inaawit ang mga bahaging may dalawang

magkatapat na note?

Aling pangkat ng mang-aawit ang kakanta sa mga notes

na nasa itaas na bahagi?

Aling pangkat ng mang-aawit ang kakanta sa mga note

na nasa ibabang bahagi?

Aling mga measure ang may bahaging alto at soprano na

magkaiba ang note?

Gawain 4

Makinig sa mga inirekord na musika. Lagyan ng tsek (√)

ang may 2-part vocal at (x) kung wala.

a. c e.

b. d.


DEPED COPY

131

Gawain 5

Bumuo ng dalawang pangkat. Awitin ang 2-part vocal ng

“Bahay Kubo” sa paraang ito:

Unang pangkat – mga babae na aawit ng bahaging

soprano.

Pangalawang pangkat – mga lalaki na aawit ng bahaging

alto

Ang 2-part vocal ay binubuo ng dalawang himig: ang

bahaging soprano at alto. Ang soprano ay nasa itaas na bahagi

samantalang ang alto ay nasa ibabang bahagi ng musical score.

Maaari ring boses ng soprano at tenor na inaawit nang sabay.


DEPED COPY

132

Paano ninyo naipakikita ang pakikiisa sa inyong mga

tahanan at sa loob ng silid-aralan?

Gawain

Napakahusay

Mahusay

Di-

gaanong

Mahusay

1. Nakilala ang bahaging

soprano ng awitin sa

pamamagitan ng

pakikinig at pagbabasa

2. Nakilala ang bahaging

alto ng awitin sa

pamamagitan ng

pakikinig at pagbabasa

3. Naawit nang tama ang

bahaging soprano


bahaging alto

5. Naipakita ang ganap

na kasiyahan sa pag-

awit ng 2-part vocal


DEPED COPY

133

Ang mga Harmonic Interval ng mga Awitin

Tulad ng ostinato at descant, ang awitin ay maaaring

gawing kaaya-aya at maganda sa pandinig. Ito ay sa

pamamagitan ng paglalagay ng mga harmonic interval. Ang

mga harmonic interval ay inaawit kasabay ng pangunahing

melody.

Gawain 1

Awitin ang “Ode to Joy”.

Gawain 2

Awiting muli ang “Ode to Joy” nang 2-part vocal.


DEPED COPY

134

Ilarawan ang pangalawang piyesa ng awiting “Ode to

Joy”.

Aling mga measure ang may bahaging soprano at alto na

sabay na inaawit?

Anong note ang mga ito?

Ilan ang interval ng mga magkakatapat na note?

Ano-ano ang mga interval ang makikita sa awitin?

Ano ang kadalasang interval ng mga notes sa awiting

“Ode to Joy”? Paano inawit ang mga bahaging ito?

Gawain 3

Awitin ang mga interval ng “Ode to Joy”.

Gawain 4

Bilugan ang mga measure na may harmonic third

interval.


DEPED COPY

135

Ang mga harmonic interval ay binubuo ng dalawa o higit

pang magkakaugnay na note na inaawit nang sabay. Ito ay

nagbibigay ng kakaibang kulay sa tunog ng awit.

Paano nakikiisa sa mga gawain sa pagtupad ng mga

hangarin sa paaralan?

Pagmasdan ang musical score ng “Manang Biday”.

Bilugan ang mga measure na may third interval.


DEPED COPY

136

Ang Paglikha ng Harmonic Third Intervals

Ang isang awitin ay higit na maganda at kaaya-aya sa

pandinig kung lalapatan ito ng harmonic third interval. Ang

harmonic third interval ay ang pinakamadalas at

pinakamadaling ilapat sa pangunahing melody ng isang awitin.

Gawain 1

Iguhit ang harmonic third interval ng sumusunod na mga

note.

Awitin nang sabay ang mga harmonic interval.

Unang pangkat – itaas na bahagi

Pangalawag pangkat – ibabang bahagi

Gawaing 2

Pakikinig ng mga tugtuging nakarekord na may

harmonic third interval.


DEPED COPY

137

Gawain 3

Awitin ang “Tiririt ng Maya”.

Awitin ang mga so-fa syllable ng awiting “Tiririt ng

Maya”.

Lumikha ng harmonic third interval sa bahaging may

parisukat.

Ilagay ang harmonic third interval sa bahaging ibaba ng

melody.

Awitin ito sa klase.

Ano ang harmonic interval na nilikha para sa unang

bahagi ng awitin?

Pakinggan ang harmonic third gamit ang sumusunod na

instrumento : lyre, xylophone, recorder, bamboo flute, o piano.


DEPED COPY

138

Gawain 4

Lagyan ng harmonic third interval (ibaba) ang mga

bahaging may parisukat.

Awitin ito sa klase.

Gawain 5

Pangkatang gawain

Pumili ng isang musical score na dala mula sa takdang-

aralin. Pumili ng dalawang measure at lapatan ng harmonic

third interval. Tugtugin at iparinig ito sa klase.

Ang harmonic interval ay binubuo ng dalawa o higit pang

mga tone na magkaugnay at inaawit o tinutugtog nang sabay.

Kung ang note ay nasa linya, ang harmonic third nito ay

nasa kasunod na linya sa itaas o ibaba. Kung ang note ay nasa

space, ang third nito ay nasa kasunod na space sa itaas o sa

ibaba.


DEPED COPY

139

Sa paanong paraan naipakikita ang pakikiisa sa mga gawain

sa paaralan at pamayanan?

Gawain

Napakahusay

Mahusay

Di-

gaanong

Mahusay

1. Nakalikha ng harmonic

third interval para sa

awitin


harmonic third interval

na nilikha

3. Naipakita ang

pakikiisa sa mga

gawaing itinakda

4. Naipakita ang

kasiyahan sa paglikha

ng harmonic third

interval

5. Nakalikha ng kaaya-

ayang harmonic third

interval sa pandinig


DEPED COPY

267

GLOSSARY MUSIKA




Antecedent Phrase










Consequent Phrase






DEPED COPY

268







Harmonic Interval





Instrumental Music



Kalaleng o Tongali


Kodaly Hand Sign





DEPED COPY

269


Melodic Ostinato


Melodic Phrase



Musical Phrase










Prime una o isa



DEPED COPY

270


Rhythmic Ostinato


Rhythmic Pattern









Tonal Tono







DEPED COPY

271



SINING

acrylic paint isang uri ng pintura na ginagamitan ng tubig

Background tanawin pinakamalyo sa tumitingin, likod

Bookmark ginagamit na pananda sa isang pahina ng libro

pabalat sa libro

takip sa libro na may iba’t ibang disenyo o kulay

border design disenyo sa paligid ng papel

banana stalk bahagi ng halamang saging na ginagamit na pangdisenyo sa gawaing-sining

Bloke nagsisilbing pampatigas sa gilid na bahagi ng papel

cardboard isang uri ng matigas na papel na ginagamit sa gawaing-sining

container lalagyan ng tubig o anumang bagay

construction paper

isang uri ng papel na ginagamit sa gawaing-sining na may iba’t ibang kulay

cotton buds ginagamit na panlinis sa tainga

Chlorine nakalalasong kemikal na ginagamit na panlinis o pang alis ng mantsa sa damit

coin purse lagayan ng barya

Disenyo ginamitan ng linya, kulay, at hugis upang makabuo ng dibuho

disenyong radial

disenyong nakaayos na ginagamitan ng linya

disposable spoon

kutsarang yari sa plastik


DEPED COPY

272

Espasyo bahagi ng isang buong lugar na nasusukat

elemento isang mahalagang sangkap o bahagi ng sining

Foreground Tanawing pinakamalapit sa tumitingin, harap

itanghal ipakita sa marami sa pamamagitan ng paglagay sa harap o pagpaskil

Istilo pamamaraan

jewelry pouch lagayan ng iba’t ibang palamuti tulad ng singsing, hikaw at kuwintas

kalikasan natural na makikita sa kapaligiran na gawa ng Diyos

kultural kaugnayan sa isang partikular na grupo ng mga tao at kanilang mga gawi, paniniwala, at tradisyon

kontribusyon mahalagang naiambag upang matapos ang isang gawain o proyekto

Luwad Molde

Myural malaking larawan na ipininta na kadalasan makikita sa mga dingding o pader

Middleground tanawin sa gitna, pagitan ng foreground at background motif na iba’t-ibang uri ng disenyo mula sa mga pangkat-etniko

malong isang uri ng kasuotan nagmula sa ating mga pangkat-etniko

Overlap pagpapatong-patong ng mga hugis

Oil pastel isang uri ng pangkulay ginagamit sa gawaing-sining

Palamuti Dekorasyon

Pista pagdiriwang sa isang lugar

Prinsipyo sinusunod na pamantayan sa sining

pangkat- etniko

grupo ng mga sinaunang tao


DEPED COPY

273

pattern proseso ng sining na ginagawao ginagamit nang paulit-ulit

placemat ginagamit na patungan ng mga pinggan, kubyertos, at baso sa hapag kainan

Paglalala ng Banig

Masining na paglalala at pagtitiklop ng mga piraso ng materyales upang makalikha ng kahanga-hangang disenyo ng banig-plorera na lalagyan ng bulaklak

retaso pinagtabasang piraso ng tela

recycled paper papel na gamit na

Table runner isang mahabang tela na inilalagay sa mesa para dekorasyon

Tina-tali ang Tina-tali (Tie-Dye) ay proseso ng pagkukulay ay karaniwang binubuo ng pagtiklop, pagpilipit, papatong na pagtiklop, o paglukot ng tela o isang damit na tinatalian ng tali o goma (rubber band) na sinusundan ng pagbabad o paglubog sa timpla na may kulay

T’boli mga taong nakatira sa pamayanang kultural na matatagpuan sa Cotabato. Gumagawa sila ng T’nalak mula sa hibla ng abaka

T'nalak ay isang tradisyonal na tela ng ginagawa ng mga T’boli sa Lake Sebu, Timog Cotabato. Ito tradisyonal na tela ay hinabing-kamay na gawa sa Abaka fibers na ayon sa kaugalian ay may tatlong pangunahing mga kulay, pula, itim at ang orihinal na kulay ng dahon Abaka

Value sangkap ng kulay na tumutukoy sa kapusyawan at kadiliman nito

wall décor palamuti sa dingding

water color isang uri ng pangkula na ginagamitan ng tubig at brotcha o brush


DEPED COPY

274

APPENDIX

Musika

Mga Awit

Ako Mananggete

An Sakong Abaniko

Ang Alibangbang


Ano-Ano


Baby Seeds

Bahay Kubo

Bandang Musika

Batang Magalang

Batang Masipag

Chua-ay

Clean Up Week Song

Do a Little Thing

Early to Bed

Gising Na

Hear the Rain

Huli Ka!

Ili-ili Tulog Anay

Inday Kalachuchi

Kalesa

Little Band

Liza Jane

Lupang Hinirang

Magandang Araw


Manang Biday


Ode to Joy


Oh, Who Can Play


DEPED COPY

275

Ohoy Alibangbang

Pamulinawen

Paruparong Bukid

Pentik Manok



Rain,Rain Go Away

Reach for the Sky

Run And Walk

Salidommay


Song and Dance

Tayo Na!


Tayo’y Magsaya


Tiririt ng Maya

Ugoy ng Duyan

Umawit at Sumayaw

Umayka Ti Eskuela





DEPED COPY

276

Bibliography

Musika


















DEPED COPY

277




Internet:























DEPED COPY

278
































DEPED COPY

279


































DEPED COPY

280



















