Jeofizik Mühendisliği, şiddet uygulamadan Yer ve Yapı hakkında en düşük maliyet ve en düşük yanılma riskiyle bilgi sağlamayı garanti eden tek mühendisliktir. Bu nedenle, KENTSEL DÖNÜŞÜMÜN MERKEZİNDE kalarak, yer ve yapılaşma araştırmalarının projelendirmelerinde çok yönlü (zaman, emniyet ve maliyet) bir denge unsuru olarak kentsel yenilenmede etkin bir mühendislik olarak yasa ve yönetmeliklerde yer almayı talep ediyor. Aynı zamanda, Jeofizik Mühendislerini yer ve yapılaşmada çağdaş katkılarını bilim dışı gösteremeye çalışarak paylarını büyütmeye çalışan odaklara karşıda mücadelesini veriyor.

TMMOB İNŞAAT MÜHENDİSLERİ ODASINA CEVABIMDIR

Prof. Dr. Ali Osman Öncel JFMO İstanbul Şube Yönetim Kurulu Başkanı

Yazının Amacı: İstanbul Üniversitesi Jeofizik Mühendisliği Öğretim Üyesi ve TMMOB JFMO İstanbul Şubesi Yönetim Kurulu başkanı olarak, Jeofizik Mühendisliğinin Kentsel Dönüşüm sürecinde anlaşılması, tanıtılması ve uygulamalarını İstanbul özelinde yayan ve medyada ses getiren çalışmalarımızı bilim dışı gösteren, şahsımı kurumlara şikâyet ederek mesleki tanıtım etkinliklerinde fırsat eşitliğini bitirmek isteyen TMMOB İnşaat Mühendisleri Odasının iddialarını cevaplamaktır. Bilim insanlarının susturulma eylemlerinde kamu yararı yoktur. Ülkemizde tanınan bir bilim adamının açıklamaları için suç duyurusunda bulunan kurum yöneticisine savcı tarafından verilen açıklamayı ve bilim adamlarının neden

susturulamayacağıyla ilgili hukuki kararının herkesçe bilinmesinde yarar vardır. Savcının açıklaması “Bilim insanlarının görevlerinden biriside kamu yararı açısından toplumu ilgilendiren yâda toplumun ilgilenmesi gereken konularda halkı, gerçekleri yansıtmak suretiyle ve objektif bir biçimde aydınlatmak, çeşitli sorunlarla ilgili konularda bilimsel temellere dayandırılmak sureti ile eleştiri, yorum ve uyarılarla insanları düşüncelere sevk etmek, bilinçlendirmek, kamu görevlilerini yapılması gerekenlerle ilgili harekete geçirmek ve daha önemlisi kamu gücünü elinde tutanlar üzerinde toplumun denetim aracı olmaktır. Bilimsel uyarılar gerektiğinde incitici olabilir. Yöneticilerim görevi uyarılardan ders çıkarmak alınması gereken önlemleri almaktır. Anayasamızın 27. Maddesinde

herkesin bilimi öğrenme, öğretme, açıklama, yayma, araştırma hakkının sahip olduğunun düzenlenmektedir (Karar No: 2012/3005, Isparta Cumhuriyet Savcılığı)”. Bilim insanları olarak, eğitim ve bilgilendirme olarak görevimizi yaparken anayasal hakkımızı kullanıyoruz. İddia 1: …yöntemin bilimsel olmadığı ve riskli bina tespit yönteminin nasıl olması. Önemli bir kısmı, Yapı Jeofiziği Yöntemi ve Yapılaşma Jeofiziği yöntemine dayalı bir mühendislik dalının uygulama ve öğretilerinin bilimsel olmadığını iddia etmek kadar yanlış ve maksatlı bir ifadenin kullanılması en ince tabirle ülkemiz adına

bir talihsizliktir. Ülkemizin 14 Üniversitesinde Jeofizik Mühendisliği eğitimi veren en başta Öğretim Üyelerine, bu bölümlerde eğitim alan öğrencilerine ve 7000’den fazla mezun olmuş Jeofizik Mühendislerine karşı yapılmış incitici, dışlayıcı ve küçük düşürücü bir açıklamadır. Açıklamayı yapan ve Kamu Niteliğinde Kurum olan TMMOB İnşaat Mühendisliği Odası yetkililerinin, Jeofizik Mühendislerinin eğitimlerini ve sektör deneyimlerini inkâr eden açıklamaları, üzüntü ve endişe verici bir yaklaşımdır. Buradan bu açıklamayı yapanları ÖZÜR DİLEMEYE DAVET ediyor ve web siteleri üzerinden Yapı İnceleme Jeofiziğini bilimsiz olarak göstermelerinden kaynaklı olabilecek, sektörde çalışan ve

üniversitelerde okuyan öğrencilere maddi ve manevi olarak zarar veren bir açıklama olarak değerlendiriyorum. Gelişmiş ülkelerde olduğu gibi Kentsel Dönüşümün merkezinde olacak bir mühendisliği, temelsiz açıklamalarla itibarsızlaştıran ve bu haliyle Jeofizik Sektöründe büyümeyi ve işsizliği arttırma hedefi olan bu talihsiz açıklamadan dolayı, bir düzeltmenin acilen TMMOB İnşaat Mühendisleri odası tarafından yapılması gerekmektedir Yapıda beraber çalışacak Jeofizik Mühendisleri ve İnşaat Mühendisleri arasında gereksiz bir gerginliğe neden olacak açıklamanın kamu yararı güdülmeden, mesleki kaygılar ve çıkarlar odaklı olarak yapıldığının herkes tarafından rahatlıkla

anlaşılacağı için, Kentsel Dönüşümde en çok beraber çalışacağımız bir meslek grubunu temsil eden İnşaat Mühendisleri Odasının yaklaşımını esefle karşılıyor ve kınıyorum. İddia 2:..kanun, yönetmelik ve bilimsel esaslara aykırı açıklamalarda bulunduğuna… Yapı Jeofiziği ve Yapılaşma Jeofiziğinin bilimsel esaslara aykırı olmadığının kanıtı, yukarıda ki açıklamada değinildiği gibi Jeofizik Mühendislerinin eğitim programlarında bu konuların ders kapsamında eğitim olarak verilmesidir. Yüksek Öğretim Kanununa bağlı devlet üniversitelerinde Jeofizik Mühendisliği eğitim programlarında öğretilen Yapı ve Yapılaşma amaçlı

Jeofizik Uygulamalarını bilimsel esaslara aykırı bulan bir yaklaşımı, iddia sahiplerinin iddia ettikleri şekliyle bilim dışıdır. Çağdaş Yapı ve Yapılaşma Jeofiziği Yöntemlerinin uygulanmasına dair kanun ve yönetmeliklerde bir EKSİKLİĞİN GİDERİLMESİ YÖNÜNDE, TMMOB Jeofizik Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi olarak Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ve Belediyeler nezdinde ziyaret yapıyor, yönetmeliklerin Yapı Jeofiziği Uygulamalarını şart koşacak bir şekle gelmesini sürekli talep ediyoruz. Ülkemizde ki kanun ve yönetmeliklere girmemesi bir EKSİKLİKTİR, girmedi denerek Çağdaş Jeofizik Yöntemleri Kanun ve Yönetmeliklere aykırı ilan etmek ise başka mühendislikleri dışlayan ve yapı projelerinden

silmeye çalışan bir yaklaşımdan başka bir anlamı yoktur. Yapı incelemelerinde Jeofizik Mühendisleri ile İnşaat Mühendisleri ortak çalışırsa ülkemizde Kentsel Dönüşüm hızlı ve sağlıklı yapılabileceğini savunurken, inşaat mühendislerini yapıdan çıkarmaya çalışmıyoruz. Bun rağmen, ortak çalışma alanı olan YAPIDAN, Jeofizik Mühendislerini ve Uygulamalarını bilimdışı diyerek çıkarmaya ve dışlamaya çalışan bir yaklaşımın, ülkemizin 2023 vizyon ve ilerleme çalışmalarıyla bağdaşık bir tarafı bulunmadığı rahatlıkla görüyoruz. Ülkemizde kanun ve yönetmeliklerin hızlı bir şekilde Avrupa Birliği Kriterlerine uygun olarak revize edilmektedir.

Günümüzde, İstanbul Üniversitesi ve JFMO İstanbul Şube olarak belediyelere vermiş olduğumuz eğitimler ve düzenlemiş olduğumuz konferanslarla kurumlarımızı Çağdaş Yöntemler hakkında bilgilendirmeye çalışıyor, kanun ve yönetmeliklerin güncellemesi sürecinde YAPI JEOFİZİĞİ yöntemlerinin uygulanmasının ZORUNLU olduğunu ifade ediyoruz. Yapmış olduğumuz çalışma ve değişim taleplerimizde İnşaat Mühendisleri Odasını yanımızda görmeyi beklerken, hak etmediğimiz bir itham ve karalama kampanyasına malzeme yapıldığımız için üzülüyoruz. Sonuç olarak, kanun ve Yönetmeliklerde olmayan yöntemleri bilim dışı saymak ve bunların ülkemize gelmesi için çalışan bilim

adamlarını açıklamalarını bilim dışı göstermenin, en başta bilimsel esaslara aykırı olamayacak kanunlara ve yönetmeliklere uygun olmayan bir yaklaşımın ürünü olabileceğini düşünüyoruz. İddia 3:.. 18 Şubat 2013 tarihinde TRT1 ve Kanal 24 televizyonlarında yayımlanan ve "Sultanbeyli Belediyesi bir ilke imza attı", riskli bina tespitinde "betondan örnek alma yöntemi artık geçmişte kaldı" gibi spotlarla verilen haber, İstanbul Üniversitesi öğretim görevlilerinden Jeofizik Mühendisi Ahmet Ercan ile Ali Osman Öncel`in spotları destekleyici görüşleri üzerinde kurgulanmıştı. Jeofizik Mühendislerinin amacı, yer araştırmalarında SONDAJ

ve Yapı araştırmalarında ise KAROT sayısının azaltılmasını sağlamak ve bu yönüyle çevre dostu bir mühendislik dalı olarak yer ve yapıya uygulanacak şiddeti (hasar) en düşük seviye indirmektir. Jeofizik Mühendisleri Yer Araştırmalarında Jeoloji Mühendisleri ve Yapı Araştırmalarında ise İnşaat Mühendisleri ile çalışarak, yüksek verimliği ve düşük maliyeti garanti eden bir mühendisliktir. Jeofizik Mühendislerinin çalışmasına ve sektörel gelişimlerine zarar verecek şekilde bir duruş sergilemek, maliyetli ve kalitesiz araştırmaları teşvik edecektir. Betondan alınacak örnek veya yerde açılacak sondaj sayısının azaltılması ancak ve ancak Jeofizik Mühendislerinin yasalara, yönetmeliklere ve belediyelere dâhil edilmesiyle mümkün olabilir.

Aksi durum ki, Jeofizik Mühendisliği uygulamalarını bilim dışı gören ve uygulanmasını isteyen bizleri kanun ve yönetmeliklere aykırı bilim dışılıkla itham edenlerin görüşüdür. Bizim gayretimiz yer ve yapıda uygulanacak şiddeti ve maliyeti minimize eden Jeofizik Mühendisliği uygulamalarını savunmaktır. Tabi ki, şiddete (hasara) dayalı sakıncalı yöntemlerin kullanılmasını en az sayıya indirmeyi garanti eden bir mühendislik olarak, karot ve sondaj lobilerinin mesleğimize karşı ön yargılı olması normal karşılanmalıdır. İddia 4:.. ….çekilen röntgenin ise meslekle ilgisi olmayan sıradan vatandaşların bile üç saatlik jeofizik eğitiminden sonra yorumlayabileceğini kaydetmişlerdi..

Vatandaşın yapılan işten anlaması ve ortaya çıkan görüntü hakkında fikir sahibi olacak kadar bir eğitimden (Halk Jeofiziği Eğitimi) geçmesi ifade edilmiştir. İfade edilen cümlenin kullanıldığı ortam ve amaç dikkate alınmadan, cümlenin çarpıtılması tek kelimeyle yazık denecek bir tutumdur. Vatandaşın anlaması için 3 saatlik verilecek Halk Jeofiziği Temel Eğitimi, ancak ve ancak uygulamada profesyonel olmayanları rahatsız etmesi gereken bir durumdur. Kentsel Dönüşüm ışığında vatandaş rızası ve özellikle bir binada oturanların çoğunluğunun rızası olmadan dönüşüm veya yenilenmenin yapılamayacağı açıktır. Bu süreçte, vatandaşın kendi binasında yaptırmış olduğu Yapı Jeofiziği İncelemeleriyle

Şiddetsiz Uygulamalar ve Yapıda Hasar Meydana Getiren Yöntemleri ayırt etmesi için önerilen, Sosyal Sorumluk Projesi kapsamında verilebilecek bir temel FARKINDALIK eğitiminde kamu yararı vardır. Mesleki uygulamaların vatandaşa verilecek temel ve uygulamalı eğitimlerle, vatandaş tarafından anlaşılmasını istemeyerek, Yapılarda Şiddeti önceleyen yöntemler savunulmaktadır. İddia 5:..konu edilen yöntemin 30 yılı aşkın bir süredir inşaat sektöründe kullanıldığı hatırlatılarak… Yapı Jeofiziği yöntemlerinin ilk olarak Yapı Jeofiziği eğitimi ile kamu tarafından duyulabildiği herkesin malumu iken, uygulanan yöntemin 30 yıldır kullanıldığını iddia etmek ise tamamen

çelişkidir. 30 yıldır binalara şiddet uygulamadan yapı incelemesinin Yapı Jeofiziği Yöntemleriyle yapıldığından haberdar olduklarını iddia edenlerin, verilen eğitime bağlı yapılan değerlendirmeleri bilim dışı olarak değerlendirmeleri nasıl izah edilebilir. İnşaat Mühendislerinin temel mühendislik eğitimlerine girmemiş bir uygulamanın, 30 yıldır yapılıyor ve inşaat mühendislerince kullanılıyor denmesi ile bir yandan yöntem sahiplenmesi yapılmaya çalışılmakta iken, diğer yandan temel jeofizik mühendislik eğitimlerinde bu yöntemleri öğreten bilim adamlarının açıklamaları bilim dışı olarak yorumlanarak çelişkili tutum sergilenmektedir.

Sonuç. Jeofizik Mühendisleri olarak tek kaygımız, Yapı Jeofiziği Yöntemlerinin uygulanmamasıyla riskli yapı araştırmasında riski büyüten şiddete dayalı yöntemlerle, tekçi, dışlayıcı ve bilimsel esaslara dayalı çalışma yapanları rahatlıkla Bilim Dışı ilan edecek kadar aceleci ve temelsiz iddialarla meslekler arasında gerginliği yükselten bir düşünce yapısının güdümünde Kentsel Dönüşüm Yasasının uygulanmasıdır. Kentsel Dönüşüm yasasını destekleyen bilim adamı olarak, Kentsel Dönüşümde Jeofizik Mühendislerin dışlanması, Kentsel Çöküşüm sürecine hizmet edecektir. Dönüşüm derken çöküşüme doğru gidilmemesinin tek yolu, Kentsel Dönüşümün merkezine Jeofizik Mühendislerini almaktır.

EKLER: Prof. Dr. Ali Osman Öncel’in hakkında karalama kampanyası başlatılmasıyla ilgili olarak, TMMOB İnşaat Mühendisleri Odasının Referans Vermiş Olduğu TV konuşmalarının ÇÖZÜMLERİ. TRT-Haber-Kentsel Dönüşüm Hemen isterseniz cihaza bakalım başkanım. Cihaz içinde yanımızda İstanbul Üniversitesinden sayın Prof. Dr. Ali Osman ÖNCEL var efendim eğitimlere siz katıldınız siz verdiniz bu cihazın dünyadaki yeri nedir nasıl bir özelliğe sahiptir? -Dünyada kırmadan dökmeden yeri yapıyı inceleyen çağdaş jeofizik yöntemlerinden bir tanesini bugün burada görüyorsunuz. Bunun adına yapı jeofiziği ile binaları inceleme diyoruz. Burada

arkadaşımız uyguluyor. Japonya’da Amerika’da bunlar uygulanıyor yapılıyor ve çevre dostu bir yöntem olarak kullanılıyor . Orada herkes gönül rahatlığı ile nasıl senede 1 check-up ’tan kendini geçiriyor ise binasını da geçiriyor. Böyle bir yöntem varken Amerika’da ve Japonya’da insanlar bu yönteme gönüllü senede 1 oturmuş olduğu bina dayanımını ölçmek için gönüllü katkı verirken bizler böyle zorlayıcı kırıcı tahribat yapıcı yöntemleri yönetmeliklerimize koymamız özellikle kentsel dönüşüm sürecinde halkımızda zaten bir gerginlik var bu gerginliği minimize eden sıfıra indiren gerçekten sıfır hasarlı yöntemlerden bir tanesi .. Şu anda ne yapılıyor hızlı bir şeklide anlatabilir misiniz?

Bu üç boyutlu yapı jeofiziği tomografisi yapıyoruz yani şu bir metrekarelik alanı hem de 1 metre derine kadarda inceliyor 1 metreküplük bir küpün içinde sağlam ya da zayıf olan bölgeleri ortaya çıkartıyor bu sağlamlık ya da zayıflık hem beton ile ilgili olabilir hem de demir ile ilgili olabilir. Bunları biz görüntü olarak ortaya çıkartıyoruz. Herkesin görebileceği şekilde bir görüntü durumuna getiriyoruz. Bunu yorumlamak için uzman olmaya da gerek yok 3 saatlik halka verilecek bir halk jeofiziği eğitimi ile vatandaşımızda bunu çok rahat yorumlayabilir. Nasıl insan vücudundaki tomografi ve görüntüler yorumlanıyor ise görüyorsunuz buradan sayabiliyorsunuz Bunlar tabi ki yatay boyunca demirler ve düşey boyunca demirler sayabiliyorsunuz.

Çaplarını mm ya da cm olarak ölçebiliyorsunuz. Santimetre boyutunda değişim varsa o değişimin nedeni nedir diye vatandaş sorabiliyor binamda böyle bir arıza çıktı diye doktora gidebiliyor. Bunun doktoru da inşaat mühendisleri biz bunları görüntülüyoruz gösteriyoruz vatandaşı bilgilendiriyoruz bilinçlendiriyoruz. Kentsel dönüşüm sürecinde bu yöntemlerin kullanılması gerekir. Kullanılmazsa gerçekten binalara araştırma yapalım derken zarar verilir.