65
Lung HRCT Basic Interpretation Common diseases Presented by Dr Trần Đức Ngọc St Paul hospital Robin Smithuis, Otto van Delden and Cornelia Schaefer-Prokop Radiology Department of the Rijnland Hospital, Leiderdorp and the Academical Medical Centre, Amsterdam, the Netherlands 10/01/16 http://www.radiologyassistant.nl

Hrct

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Hrct

Lung HRCT Basic Interpretation

Common diseases Presented  by  Dr  Trần  Đức  Ngọc  

St  Paul  hospital    

Robin Smithuis, Otto van Delden and Cornelia Schaefer-Prokop Radiology Department of the Rijnland Hospital, Leiderdorp and the Academical Medical

Centre, Amsterdam, the Netherlands  

10/01/16 http://www.radiologyassistant.nl

Page 2: Hrct

Lung HRCT - Basic Interpretation

10/01/16 http://www.radiologyassistant.nl

Page 3: Hrct

Cấu  trúc  chùm  phế  nang

•  Là  cấu  trúc  tận  của  Fểu  phế  quản.  •  Kích  thước  khoảng  7mm.  •  Mỗi  chùm  phế  nang  có  khoảng  400  phế  nang.

10/01/16 http://www.radiologyassistant.nl

Page 4: Hrct

Tiểu  thùy  thứ  cấp  (Secondary  lobule)    

•  Đơn  vị  giải  phẫu  về  cấu  trúc  và  chức  năng  cơ  bản  của  phổi.  

•  Là  đơn  vị  nhỏ  nhất  của  phổi  được  bao  bọc  bởi  vách  liên  kết.  

•  KT  khoảng  1,5-­‐2cm.  •  Chứa  khoảng  3-­‐15  chùm  phế  

nang.  •  Trung  tâm:  Tiểu  phế  quản  và  

động  mạch.  •  Ngoại  vi:Tĩnh  mạch  và  mạch  

bạch  huyết  trong  các  vách  gian  Fểu  thùy.  

10/01/16 http://www.radiologyassistant.nl

Page 5: Hrct

Tiểu  thùy  thứ  cấp

Có  hai  hệ  bạch  huyết:    •  Hệ  trung  tâm  đi  cùng  động  mạch  và  phế  quản  vào  trung  tâm  Fểu  thùy.  

•  Hệ  ngoại  vi  nằm  ở  vách  gian  Fểu  thùy  và  dọc  theo  đường  màng  phổi.

10/01/16 http://www.radiologyassistant.nl

Page 6: Hrct

Tiểu  thùy  thứ  cấp  

Vùng  trung  tâm  Fểu  thùy.  •  Là  vị  trí  tổn  thương  của  các  bệnh  mà  đường  vào  là  đường  thở.  –  Viêm  phổi  quá  mẫn.  –  Viêm  phế  quản  phổi.  –  Khí  phế  thũng  trung  tâm  Fểu  thùy  (centrilobular  emphysema)  

10/01/16 http://www.radiologyassistant.nl

Page 7: Hrct

Tiểu  thùy  thứ  cấp •  Quanh  bạch  mạch  là  phần  

ngoại  vi  của  Fểu  thùy  .    –  Vị  trí  tổn  thương  của  các  bệnh  là  vị  trí  của  hệ  bạch  mạch  trong  vách  gian  Fểu  thùy  (sarcoid,  lymphangiFc  carcinomatosis,  pulmonary  edema),  những  bệnh  này  cũng  thường  nằm  trong  hệ  bạch  mạch  trung  tâm.

10/01/16 http://www.radiologyassistant.nl

Page 8: Hrct

Hình  thái  cơ  bản •  Hình  thái  biểu  hiện  bệnh  mô  kẽ  

trên  HRCT:  –  Lưới  (reFcular  )  –  Nốt  (nodular)    –  Hình  mờ  (high  a}enuaFon  (ground-­‐

glass,  consolidaFon))  –  Giảm  tỉ  trọng  (low  a}enuaFon  

(emphysema,  cysFc))  •  Nằm  ở  đầu  trong  Fểu  thùy  (trung  

tâm,  quanh  bạch  mạch,  hoặc  ngẫu  nhiên).  

•  Nằm  ưu  thế  ở  thùy  trên  hay  thùy  dưới,  nằm  ở  trung  tâm  hay  ngoại  vi.  

•  Kèm  theo  có  tràn  dịch,  hạch  trung  thất,  giãn  phế  quản.  

   

10/01/16 http://www.radiologyassistant.nl

Page 9: Hrct

Hình  lưới

•  Gồm  nhiều  đường.    •  Tổn  thương  là  kết  quả  dày  lên  của  vách  gian  Fểu  thùy,  hoặc  tổn  thương  xơ  hóa  trong  honeycombing.  

10/01/16 http://www.radiologyassistant.nl

Page 10: Hrct

Hình  lưới Tổn  thương  dày  vách:  •  Dày  tổ  chức  kẽ  của  phổi  bởi  dịch,  

tổ  chức  xơ,  thâm  nhiễm  tế  bào  kết  quả  là  hình  lưới  mờ  do  sự  dày  lên  của  vách  gian  Fểu  thùy.  

•  Tổ  thương  dày  vách  gian  Fểu  thùy  hay  gặp  ở  bệnh  phổi  kẽ  nhưng  ít  đặc  trưng  cho  bệnh  nào  nên  chẩn  đoán  phân  biệt  hạn  chế.  

•  Dày  tổ  chức  kẽ  mịn  thường  biểu  hiện  ở  những  bệnh  nhân  bị  phù  phổi  kẽ  (Đường  kerlay  B  trên  phim  xq  ngực).  

•  Nốt  hoặc  dày  không  đều  thường  xuất  hiện  trong  di  căn  theo  đường  bạch  huyết,  lymphoma,  sarcoid  và  bệnh  bụi  phổi  silic.

10/01/16 http://www.radiologyassistant.nl

Page 11: Hrct

Hình  lưới

10/01/16 http://www.radiologyassistant.nl

Focal  septal  thickening  in  lymphangiFc  carcinomatosis  

Page 12: Hrct

Hình  kính  mờ

10/01/16 http://www.radiologyassistant.nl

Septal  thickening  and  ground-­‐glass  opacity  with  a  gravitaFonal    distribuFon  in  a  paFent  with  cardiogenic  pulmonary  edema  

Page 13: Hrct

Hình  lát  đá

10/01/16 http://www.radiologyassistant.nl

Alveolar  proteinosis  

Page 14: Hrct

Hình  nốt

•  Sự  phân  bố  của  các  nốt  trên  HRCT  là  yếu  tố  quan  trong  nhất  trong  việc  đưa  ra  chẩn  đoán  chính  xác.  Các  nốt  nhỏ  được  chia  thành  ba  loại:  – Quanh  bạch  mạch  (perilymphaFc).  – Trung  tâm  Fểu  thùy  (centrilobular).  – Phân  bố  ngẫu  nhiên  (random).

10/01/16 http://www.radiologyassistant.nl

Page 15: Hrct

Hình  nốt •  Quanh  bạch  mạch:  Các  nốt    nằm  

ở  bề  mặt  màng  phổi,  vách  gian  Fểu  thùy,  quanh  bó  mạch  phế  quản  (gần  như  luôn  thấy  ở  dưới  màng  phổi,  rãnh  liên  thùy  ).  

•  Trung  tâm  Fểu  thùy:  Các  nốt  nằm  cách    màng  phổi  hoặc  rãnh  thùy  phổi  5-­‐10mm.  

•  Phân  bố  ngẫu  nhiên:  Các  nốt  được  phân  bố  ngẫu  nhiên  trong  cấu  trúc  phổi  và  Fểu  thùy  thứ  cấp.  Các  nốt  có  thể  hay  gặp  nằm  ở  bề  mặt  màng  phổi  và  rãnh  thùy  phổi  nhưng    không  nằm  dưới  màng  phổi    hay  gặp  ở  phân  bố    quanh  bạch  mạch.  

10/01/16 http://www.radiologyassistant.nl

Page 16: Hrct

Cách  đánh  giá  tổn  thương  hình  nốt •  Có  các  nốt    ở  màng  phổi  hay  

không  (�m  dọc  theo  rãnh  liên  thùy  sẽ  dễ  dàng  hơn).  –  Không  có  hoặc  có  nhưng  ít  →  có  

khả  năng  trung  tâm  Fểu  thùy.  –  Có  các  nốt  màng  phổi  →  có  khả  

năng  phân  bố  ngẫu  nhiên  (miliary)  hoặc  quanh  bạch  mạch.  

–  Có  các  nốt  màng  phổi  kèm  theo  có  các  nốt  dọc  theo  tổ  chức  kẽ  quanh  bó  mạch  phế  quản  và  vách  gian  Fểu  thùy  →  quanh  bạch  mạch.  

–   Các  nốt  lan  tỏa,  phân  bố  đồng  đều  →  có  khả  năng  là  phân  bố  ngẫu  nhiên.

10/01/16 http://www.radiologyassistant.nl

Page 17: Hrct

Quanh bạch mạch •  Tổn  thương  hay  gặp  nhất  là  

sarcoidosis. •  Ngoài  ra  còn  gặp  trong  bệnh  

phổi  do  nhiễm  bụi  silic,  bệnh  phổi  nhiễm  bụi  ở  công  nhân  mỏ  than,  di  căn  theo  đường  bạch  mạch.  

•  Sự  chồng  chéo  trong  chẩn  đoán  phân  biệt  của  các  nốt  quanh  bạch  mạch  và  dày  vách  dạng  nốt.  Đôi  khi  thuật  ngữ  lưới  nốt  được  sử  dụng.  

10/01/16 http://www.radiologyassistant.nl

Page 18: Hrct

Quanh bạch mạch

10/01/16 http://www.radiologyassistant.nl

Typical  case  of  perilymphaFc  distribuFon  of  nodules  in  a  paFent  with  sarcoidosis.  NoFce  the  nodules  along  the  fissures  indicaFng  a  perilymphaFc  distribuFon  (red  arrows).  Always  look  carefully  for  these  nodules  in  the  subpleural  region  and  along  the  fissures,  because  this  finding  is  very  specific  for  sarcoidosis.  Typically  in  sarcoidosis  is  an  upper  lobe  and  perihilar  predominance  and  in  this  case  we  see  the  majority  of  nodules  located  along  the  bronchovascular  bundle  (yellow  arrow).

Typical  case  of  sarcoidosis.  In  addiFon  to  the  perilymphaFc  nodules,  there  are  mulFple  enlarged  lymph  nodes,  which  is  also  typical  for  sarcoidosis.  In  end  stage  sarcoidosis  we  will  see  fibrosis,  which  is  also  predominantly  located  in  the  upper  lobes  and  perihilar.

Page 19: Hrct

Trung tâm tiểu thùy •  Viêm  phổi  tăng  mẫn  cảm.  •  Viêm  Fểu  phế  quản  phổi  do  

thuốc  lá.  •  Bệnh  nhiễm  khuẩn  đường  thở  

(Những  bệnh  lây  lan  qua  đường  nội  phế  quản  như  lao,  á  lao,  viêm  phế  quản  phổi).  

•  Ít  gặp  trong  ung  thư  biểu  mô  phế  quản  phế  nang,  phù  phổi,  viêm  mạch.  

                       Nhiều  trương  hợp  nốt  trung  tâm  

2ểu  thùy  có  đậm  độ  dạng  kính  mờ  và  bờ  viền  không  rõ  →  Gọi  là  các  nốt  phế  nang.  

10/01/16 http://www.radiologyassistant.nl

Ill  defined  centrilobular  nodules  of  ground  glass  density  in  a  pa2ent  with  hypersensi2vity  pneumoni2s

Page 20: Hrct

Tree-in-bud:  •  Có  giá  trị  thu  hẹp  trong  chẩn  đoán  

phân  biệt.  •  Nốt  không  đều  và  có  cấu  trúc  phân  

nhánh.  Dễ  nhất  là  xác  định  ở  ngoại  vi  phổi.  

•  Giãn  kèm  ứ  đọng  chất  nhầy  và  mủ  trong  Fểu  phế  quản  trung  tâm  Fểu  thùy.  

•  Tree-­‐in-­‐bud    luôn  cho  thấy:  –  Nhiễm  khuẩn  theo  đường  nội  phế  

quản  (Lao,  á  lao,  vi  khuẩn  gây  viêm  phế  quản  phổi).  

–   Bệnh  đường  hô  hấp  bị  bội  nhiễm  (xơ  nang,  giãn  phế  quản).  

–   Ít  gặp  hơn  là  những  bệnh  đường  hô  hấp  gây  ứ  đọng  chất  nhầy  (hen,  dị  ứng  do  nhiễm  nấm  aspergillus  phế  quản  phổi).  

10/01/16 http://www.radiologyassistant.nl

Trung tâm tiểu thùy

Page 21: Hrct

Tree-in-bud

10/01/16 http://www.radiologyassistant.nl

Typical  Tree-­‐in-­‐bud  appearance  in  a  paFent  with  acFve  TB  In  most  pa2ents  with  ac2ve  tuberculosis,  the  HRCT  shows  evidence  of  bronchogenic  spread  of  disease  even  before  bacteriologic  results  are  available

Page 22: Hrct

Phân bố ngẫu nhiên •  Nhiễm  khuẩn  lây  truyền  

theo  đường  máu.  •  Nốt  nhỏ  phân  bố  ngẫu  

nhiên  biểu  hiện:  –  Di  căn  theo  đường  máu.  –  Lao  kê.  –  Tổn  thương  kê  do  nhiễm  nấm.  

–  Sarcoidosis  (khi  tổn  thương  lan  rộng)  

–  Langerhans  cell  hisFocytosis  (giai  đoạn  sớm)  

10/01/16 http://www.radiologyassistant.nl

Random  distribuFon  of  nodules  in  miliary  tuberculosis

Page 23: Hrct

Phân bố ngẫu nhiên

10/01/16 http://www.radiologyassistant.nl

Langerhans  cell  hisFocytosis:    early  nodular  stage  before  the  typical  cysts  appear

Page 24: Hrct

Tổn thương hình mờ

•  Tổn  thương  hình  mờ  được  gọi  là  tổn  thương  hình  kính  mờ  (ground-­‐glass-­‐opacity  (GGO))  tổn  thương  này  vẫn  quan  sát  được  cấu  trúc  mạch,  còn  nếu  tổn  thương  hình  mờ  che  lấp  không  còn  quan  sát  được  cấu  trúc  mạch  thì  gọi  là  tổn  thương  đông  đặc.  

•  Khí  trong  phế  nang  bị  thay  thế  bởi  dịch,  tế  bào  hoặc  tổ  chức  xơ.    –  Trong  kính  mờ  khí  trong  nhánh  phế  

quản  đen  hơn  khí  trong  nhánh  phế  nang  xung  quanh.  Gọi  là  dấu  hiệu  'dark  bronchus‘.  

–  Trong  đông  đặc  khí  chỉ  có  trong  nhánh  phế  quản  gọi  là  “ari  bronchogram”  

10/01/16 http://www.radiologyassistant.nl

Dark  bronchus  sign  in  ground  glass  opacity.    Complete  obscuraFon  of  vessels  in  consolidaFon

Page 25: Hrct

Ground-­‐glass  opacity      

•  Lấp  đầy  phế  nang  bởi  mủ,  dịch,  máu,  tế  bào  viêm  hoặc  tế  bào  u.  

•  Dày  tổ  chức  kẽ  hoặc  thành  phế  nang  dưới  HRCT  (tổn  thương  xơ).  

•  Vị  trí  tổn  thương:  –  Ưu  thế  vùng  cao:  Viêm  Fểu  phế  

quản  phổi,  PCP.  –  Ưu  thế  vùng  thấp:  UIP,  NSIP,  

DIP.  –  Phân  bố  trung  tâm  Fểu  thùy:  

Viêm  phổi  quá  mẫn,  viêm  Fểu  phế  quản  phổi.    

10/01/16 http://www.radiologyassistant.nl

Page 26: Hrct

Treatable or not treatable?

•  Tổn  thương  kính  mờ  là  không  đặc  hiệu  nhưng  rất  có  ý  nghĩa  trong  Fên  lượng.    –  60-­‐80%  bệnh  nhân  có  tổn  thương  kính  mờ  mang  bệnh  phổi  hoạt  động  và  có  khả  năng  chữa  được.    

–  20-­‐40%  bệnh  nhân  có  tổn  thương  kính  mờ  là  không  chữa  được  (tổn  thương  kính  mờ  ở  đây  là  do  xơ  hóa).  

•  Dấu  hiệu  xơ  hóa  trên  HRCT    – Giãn  phế  quản  co  kéo,    – Hình  tổ  ong  (honeycombing).

10/01/16 http://www.radiologyassistant.nl

Page 27: Hrct

Treatable or not treatable?

10/01/16 http://www.radiologyassistant.nl

LEFT:  No  fibrosis,  so  potenFally  treatable  lung  disease.  RIGHT:  Fibrosis,  so  no  treatable  lung  disease

Page 28: Hrct

Treatable or not treatable?

10/01/16 http://www.radiologyassistant.nl

Non  specific  intersFFal  pneumoniFs  (NSIP)    NoFce  lower  lobe  predominance.    

Page 29: Hrct

Hình khảm (Mosaic) •  Thuật  ngữ  mô  tả  sự  khác  biệt  

giữa  vùng  phổi  bị  tổn  thương  và  vùng  không  tổn  thương.  –  “black  and  white”  lung  

•  GCC  trong  thể  khảm  là:  –  Phổi  bị  thâm  nhiễm  -­‐  vùng  phổi  

lành.  –  Vùng  phổi  lành  –  Vùng  phổi  bị  ứ  

khí.  –  Vùng  phổi  tăng  tưới  máu  –  vùng  

phổi  giảm  tưới  máu.  

10/01/16 http://www.radiologyassistant.nl

Cần  quyết  định  vùng  nào  là  vùng  tổn  thương                                  The  “black  /  white”  lung  

Page 30: Hrct

Hình khảm (Mosaic)

•  Có  hai  gợi  ý  để  chẩn  đoán  phân  biệt  hơn.  – Chụp  ở  thì  thở  ra  để  đánh  giá  bẫy  khí.  – Nhìn  vào  mạch  máu.  

•  Nếu  mạch  khó  đánh  giá  ở  vùng  phổi  đen  hơn  so  với  vùng  phổi  trắng  thì  có  khả  năng  vùng  phổi  đen  bất  thường.  (Thì  có  hai  khả  năng  là  viêm  Fểu  phế  quản  tắc  nghẽn  hoặc  thuyên  tắc  động  mạch  phổi  mãn  ¦nh,  đôi  khi  phân  biệt  được  khi  khảo  sát  ở  thì  thở  ra).  

•  Nếu  mạch  máu  nhìn  thấy  như  nhau  ở  vùng  phổi  đen  và  trắng  có  khả  bệnh  nhân  bị  bệnh  phổi  thâm  nhập.  

10/01/16 http://www.radiologyassistant.nl

Page 31: Hrct

Hình khảm (Mosaic)

10/01/16 http://www.radiologyassistant.nl

Viêm tiểu phế quản tắc nghẽn

Thuyên tắc động mạch phổi mãn tính

Xuất huyết phổi

Page 32: Hrct

Hình khảm (Mosaic)

•  Viêm  Fểu  phế  quản  tạm  thời  có  ứ  khí  (Temporary  bronchioliFs)  gặp  trong:  –  (Sau)  nhiễm  trùng.  – Hít  phải  chất  độc.  – Viêm  khớp  dạng  thấp,  Sjogren.  – Sau  ghép  tạng.  – Phản  ứng  thuốc  (penicillamine)  

10/01/16 http://www.radiologyassistant.nl

Page 33: Hrct

Hình khảm (Mosaic)

10/01/16 http://www.radiologyassistant.nl

Pa3ent  with  ground  glass  pa7ern  in  a  mosaic  distribu3on.  Some  lobules  are  involved  and  others  are  not.  The  differen3al  diagnosis          HypersensiFvity  pneumoniFs,          BronchioliFs          Thromboembolic  disease.  The  history  was  typical  for  hypersensi3vity  pneumoni3s.  Hypersensi3vity  pneumoni3s  usually  presents  with  centrilobular  nodules  of  ground  glass  density  (acinar  nodules).  When  they  are  confluent,  HRCT  shows  diffuse  ground  glass.      

Page 34: Hrct

Hình khảm (Mosaic)

10/01/16 http://www.radiologyassistant.nl

PaFent  with  ground  glass  pa}ern  in  a  mosaic  distribuFon.  The  clue  here  is  the  enlargement  of  pulmonary  arteries  (arrow)  in  the  areas  of  ground  glass.  The  ground  glass  appearance  is  the  result  of  hyperperfused  lung  adjacent  to  oligemic  lung  with  reduced  vessel  caliber  due  to  chronic  thromboembolic  disease.

Page 35: Hrct

Hình khảm (Mosaic)

10/01/16 http://www.radiologyassistant.nl

PaFent  with  ground  glass  pa}ern  in  a  mosaic  distribuFon.  Again  the  ground  glass  appearance  is  the  result  of  hyperperfused  lung  with  large  vessels  adjacent  to  oligemic  lung  with  small  vessels  due  to  chronic  thromboembolic  disease.  Emboli  adherent  to  the  wall  and  intravascular  septa  are  typical  for  chronic  thromboemboli  in  which  parFal  recanalizaFon  took  place.

Page 36: Hrct

Hình lát đá (Crazy Paving)

•  Tổn  thương  kết  hợp  hình  kính  mờ  cùng  với  dày  vách.  Ban  đầu  tổn  thương  đặc  trưng  cho  bệnh  ¦ch  protein  phế  nang  nhưng  sau  cũng  gặp  trong  các  bệnh  khác.    

•  Crazy  Paving  có  thể  gặp  trong:  –  Bệnh  ¦ch  protein  phế  nang.  –  Sarcoid  –  Viêm  phổi  không  điển  hình  (NSIP).  –  Viêm  phổi  tổ  chức  hóa  (COP/

BOOP).  –  Nhiễm  trung  (PCP,  Viral,  

Mycoplasma,  Bacterial).  –  Ung  thư  biểu  mô  phế  quản  phế  

nang  (BAC).  –  Xuất  huyết  phổi.  –  Phù  (Suy  Fm,  ARDS,  AIP).  

10/01/16 http://www.radiologyassistant.nl

Page 37: Hrct

Crazy  Pavin

10/01/16 http://www.radiologyassistant.nl

Crazy  Pavin  in  a  paFent  with  Alveolar  proteinosis  

Page 38: Hrct

Đông đặc (Consolidation) •  Đồng  nghĩa  với  bệnh  

airspace.  •  Nguyên  nhân:  Cái  gì  thay  

thế  khí  trong  phế  nang  ?  –  Mủ.  –  Dịch.  –  Máu.  –  Tế  bào  u.  –  Xơ  (UIP,  NSIP,  Sarcoid  kéo  dài  có  thể  thay  thế  khí  trong  phế  nang).  

10/01/16 http://www.radiologyassistant.nl

Page 39: Hrct

Đông đặc •  Cấp  ¦nh  

–  Viêm  phổi  (vi  khuẩn,  Mycoplasma).  –  Xuất  huyết.  –  Viêm  phổi  ái  toan  cấp  ¦nh.  

•  Mãn  ¦nh  –  Viêm  phổi  tổ  chức  hóa.  –  Viêm  phổi  ái  toan  mãn  ¦nh.  –  Xơ  hóa  trong  UIP  và  NSIP.  – Ung  thư  biểu  mô  phế  quản  phế  nang  hoặc  lymphoma  – Hầu  hết  nhưng  bệnh  nhân  khi  chụp  HRCT  có  tổn  thương  mạn  «nh  →  giới  hạn  chẩn  đoán  phân  biệt.

10/01/16 http://www.radiologyassistant.nl

Page 40: Hrct

Đông đặc

10/01/16 http://www.radiologyassistant.nl

Two  pa2ents  with  chronic  consolida2ons  as  a  result  of  COP  (cryptogenic  organizing  pneumonia  There  are  patchy  non-­‐segmental  consolidaFons  in  a  subpleural  and  peripheral  distribuFon.    In  chronic  eosinophilic  pneumonia  the  HRCT  findings  will  be  the  same,  but  there  will  be  eosinophilia.  In  fibrosis  there  will  be  other  signs  of  fibrosis  like  honeycombing  or  tracFon  bronchiectasis.  Bronchoalveolar  carcinoma  can  also  look  like  this.

Page 41: Hrct

Đông đặc

10/01/16 http://www.radiologyassistant.nl

Chronic  eosinophilic  pneumonia.  It  was  a  paFent  with  low-­‐grade  fever,  progressive  shortness  of  breath  and  an  abnormal  chest  radiograph.    There  was  a  marked  eosinophilia  in  the  peripheral  blood.  Like  in  COP  we  see  patchy  non-­‐segmental  consolidaFons  in  a  subpleural  distribuFon.  

Page 42: Hrct

Tổn  thương  giảm  tỉ  trọng •  Giảm  tỉ  trọng  ở  phổi  =  tổn  

thương  chứa  khí.  •  Bao  gồm:  

–  Khí  phế  thũng.  –  Kén  phổi  LAM,  LIP,  

Langerhans  cell  hisFocytosis).  –  Giãn  phế  quản.  –  Hình  tổ  ong  (Honeycombing).  

•  Hầu  hết  các  bệnh  có  tổn  thương  giảm  tỉ  trọng  đều  có  thể  phân  biệt  được  dựa  trên  đặc  điểm  cơ  bản  HRCT

10/01/16 http://www.radiologyassistant.nl

Page 43: Hrct

Khí  phế  thũng  (Emphysema)

•  Điển  hình  là  vùng  giảm  tỉ  trọng  mà  không  nhìn  thấy  thành  –  do  tổn  thương  phá  hủy  nhu  mô  phổi.  

•  Vị  trí:  – Trung  tâm  Fểu  thùy.  – Toàn  thể.  – Cạnh  vách.

10/01/16 http://www.radiologyassistant.nl

Page 44: Hrct

Khí  phế  thũng •  Giãn  phế  nang  trung  tâm  Fểu  thùy:  –  Là  dạng  hay  gặp  nhất.  –  Phá  hủy  thành  phế  nang  không  hồi  phục  trong  phần  trung  tâm  Fểu  thùy  của  thùy  phổi.  

–  Ưu  thế  thùy  trên  và  phân  bố  không  đều.  

–  Liên  quan  chặt  chẽ  với  hút  thuốc  lá.

10/01/16 http://www.radiologyassistant.nl

Centrilobular  emphysema  due  to  smoking.  The  periphery  of  the  lung  is  spared  (blue  arrows).  Centrilobular  artery  (yellow  arrows)  is  seen  in  the  center  of  the  hypodense  area  

Page 45: Hrct

Khí  phế  thũng •  Giãn  phế  nang  toàn  thể  

(Panlobular  emphysema):  –  Tổn  thương  toàn  bộ  thùy  thứ  

cấp  ưu  thế  thùy  dưới.  –  Gặp  trong  bẩm  sinh  thiếu  

men    alpha-­‐1-­‐anFtrypsin  –  Hút  thuốc  với  khí  phế  thũng  

Fến  triển.  –  Biểu  hiện:  

•  Trường  hợp  nặng:  Phá  hủy  nhu  mô  rộng  và  giảm  tưới  máu  đáng  kể  dễ  phân  biệt  với  nhu  mô  phổi  lành.  

•  Trường  hợp  nhẹ  và  vừa  khó  phát  hiện  được  trên  HRCT

10/01/16 http://www.radiologyassistant.nl

Panlobular  emphysema  Tổn  thương  phá  hủy  đồng  nhất  cấu  trúc  bên  trong  của  một  Fểu  thùy  phổi,  dẫn  tới  vùng  tổn  thương  giảm  tỉ  trọng  rộng.  Mạch  máu  phổi  trong  vùng  tổn  thương  thưa  thớt  và  nhỏ  hơn  vùng  phổi  lành.  

Page 46: Hrct

Khí  phế  thũng •  Giãn  phế  nang  cạnh  vách:  

–  Nằm  sát  màng  phổi  và  các  rãnh  liên  thùy.  Tổn  thương  dạng  bóng  (Đk    >1cm).  

–  Tổn  thương  có  thể  đơn  độc  ở  người  trẻ  hoặc  kèm  theo  có  giãn  phế  nang  trung  tâm  Fểu  thùy  ở  người  lớn  tuổi.  

–  Bóng  khí  vùng  đỉnh  có  thể  gây  tràn  khí  màng  phổi  tự  phát  thường  gặp  ở  người  trẻ.  

–  Bóng  khí  lớn  đôi  khi  gây  chèn  ép  nghiêm  trọng  nhu  mô  phổi  xung  quanh.

10/01/16 http://www.radiologyassistant.nl

Paraseptal  emphysema  with  small  bullae  

Page 47: Hrct

Kén  khí  phổi •  Kén  khí:  Vùng  giảm  tỉ  trọng  

với  thành  dày  <4mm.  •  Hang  vùng  giảm  tỉ  trọng  với  

thành  dày  >4mm.  •  Nhiễm  khuẩn  (TB,  Staph,  

fungal,  hydaFd).  •  Huyết  khối  nhiễm  khuẩn.  •  Ung  thư  biểu  mô  tế  bào  

vảy.  •  Bệnh  Wegener.

10/01/16 http://www.radiologyassistant.nl

Page 48: Hrct

Kén  khí  phổi

10/01/16 http://www.radiologyassistant.nl

MulFple  round  and  bizarre  shaped  cysts.  There  was  an  upper  lobe  predominance.  The  paFent  had  a  long  history  of  smoking.  Typical  for  Langerhans  cell  hisFocytosis.

Page 49: Hrct

Kén  khí  phổi

10/01/16 http://www.radiologyassistant.nl

mulFple  cysts  that  are  evenly  distributed  throughout  the  lung  (  in  contrast  to  LCH).  NoFce  the  pneumothorax.  There  was  no  history  of  smoking  and  this  was  a  40  year  old  female.  This  combinaFon  of  findings  is  typical  for  Lymphangiomyomatosis  (LAM).  

Page 50: Hrct

Giãn  phế  quản •  Nguyên  nhân:  

–  Nhiễm  khuẩn  trước  đó  (  thường  là  nhiễm  virus,  khi  còn  nhỏ).  

–  Viêm  phế  quản  mãn  ¦nh.  –  COPD.  –  Xơ  hóa  phổi  dạng  nang.  

•  Hình  ảnh  giống  bệnh  kén  phổi  và  giãn  phế  nang  dạng  bóng.  

•  Giãn  phế  quản  bẩm  sinh  >  <  Giãn  phế  quản  co  thắt  do  xơ  hóa.

10/01/16 http://www.radiologyassistant.nl

Page 51: Hrct

Giãn  phế  quản Chẩn  đoán:  •  Giãn  phế  quản  (dấu  hiệu  

signet  –  ring).  •  Dày  thành  phế  quản.  •  Đường  thở  thấy  được  ở  

phía  ngoại  vi  không  thuôn  nhỏ  dần.  

•  Ứ  dịch  nhầy  trong  lòng  phế  quản.  

•  Kèm  theo  xẹp  phổi  và  đôi  khi  có  ứ  khí.

10/01/16 http://www.radiologyassistant.nl

Page 52: Hrct

Giãn  phế  quản

10/01/16 http://www.radiologyassistant.nl

The HRCT shows focal bronchiectasis with extensive mucoid impaction, which is in the appropriate clinical setting (asthma and serum eosinophilia) typical for Allergic bronchopulmonary aspergillosis (ABPA)

Page 53: Hrct

Hình tổ ong (Honeycombing)

•  Là  các  khoảng  kén  nhỏ  thành  dày  không  đều  do  tổ  chức  xơ.  

•  Chủ  yếu  vùng  ngoại  vi  và  dưới  màng  phổi,  không  phụ  thuộc  nguyên  nhân.  

•  Các  kén  tổ  ong  dưới  màng  phổi  điển  hình  có  vài  tầng  liên  Fếp  khác  với  khí  phế  thũng  cạnh  vách  (kén  khí  dưới  màng  phổi  chỉ  có  một  tầng).

10/01/16 http://www.radiologyassistant.nl

Page 54: Hrct

Honeycombing

10/01/16 http://www.radiologyassistant.nl

Subpleural  honeycomb  cysts  in  several  conFguous  layers.  There  is  also  a  lower  lobe  predominance  and  widespread  tracFon  bronchiectasis.  These  findings  are  typical  for  Usual  IntersFFal  Pneumonia  (UIP).

Page 55: Hrct

Ở đâu trong phổi.

•  Thùy trên –  Bụi phổi: Silic hoặc than đá. –  Bệnh liên quan đến thuốc lá

(Giãn phế nang trung tâm tiểu thùy).

–  Viêm phế quản phổi (RB – ILD).

–  Langerhans cell histiocytosis.

–  Viêm phổi quá mẫn. –  Sarcoid.

•  Thùy dưới: –  Viêm phổi kẽ thông thường. –  Giãn phế nang toàn thể

(Panlobular emphysema). –  Phù phổi.

10/01/16 http://www.radiologyassistant.nl

Page 56: Hrct

Ở đâu trong tiểu thùy

•  Trung tâm: Sarcoid, phù phổi do suy tim.

•  Ở ngoại vi: Chủ yếu thấy trong viêm phổi tổ chức hóa (COP), viêm phổi ái toan mãn tính và UIP.

10/01/16 http://www.radiologyassistant.nl

Page 57: Hrct

Phát hiện bổ sung •  Tràn dịch màng phổi:

–  Phù phổi. –  Di căn phổi theo đường bạch mạch (thường ở một bên).

–  Lao. – 

Lymphangiomyomatosis (LAM).

–  Bệnh nhiễm bụi amiăng.

10/01/16 http://www.radiologyassistant.nl

Page 58: Hrct

Phát hiện bổ sung •  Hạch rốn phổi và trung thất:

–  Sarcoid thương có hạch, hạch ở cạnh khí quản và rốn phổi hai bên (dấu hiệu 1-2-3).

–  Trong ung thư phổi và di căn phổi theo đương bạch huyết, hạch thường ở một bên.

–  Hạch vôi hóa dạng vỏ trứng: Thường gặp ở những bệnh nhân bị bệnh bụi phổi silic, bụi than đá, có thể gặp trong sarcoid, bệnh Hodgkin sau xạ trị, bệnh nấm blastomyces, xơ cứng bì.

10/01/16 http://www.radiologyassistant.nl

Page 59: Hrct

Reticular pattern 1.  Lymphangitic carcinomatosis: irregular

septal thickening, usually focal or unilateral 50% adenopathy', known carcinoma.

2.  Cardiogenic pulmonary edema: incidental finding in HRCT, smooth septal thickening with basal predominance (Kerley B lines), ground-glass opacity with a gravitational and perihilar distribution, thickening of the peribronchovascular interstitium (peribronchial cuffing)

3.  Lymphangitic carcinomatosis. 4.  Lymphangitic carcinomatosis with hilar

adenopathy. 5.  Alveolar proteinosis: ground glass

attenuation with septal thickening (crazy paving).

6.  Cardiogenic pulmonary edema.

10/01/16 http://www.radiologyassistant.nl

Page 60: Hrct

Nodular pattern 1.  Hypersensitivity

pneumonitis: ill defined centrilobular nodules.

2.  Miliary TB: random nodules

3.  Sarcoidosis: nodules with perilymphatic distribution, along fissures, adenopathy.

4.  Hypersensitivity pneumonitis: centrilobular nodules, notice sparing of the area next to pleura and fissure.

10/01/16 http://www.radiologyassistant.nl

Page 61: Hrct

Nodular pattern(2) 1.  Sarcoidosis: nodules

with perilymphatic distribution, along fissures, adenopathy.

2.  TB: Tree-in-bud appearance in a patient with active TB.

3.  Langerhans cell histiocytosis: early nodular stage before the typical cysts appear.

4.  Respiratory bronchiolitis in infection.

10/01/16 http://www.radiologyassistant.nl

Page 62: Hrct

High Attenuation pattern

1.  Chronic eosinophilic pneumonia with peripheral areas of ground glass opacity.

2.  Sarcoid end-stage with massive fibrosis in upper lobes presenting as areas of consolidation. Notice lymphadenopathy.

3.  Chronic eosinophilic pneumonia with peripheral areas of consolidation.

4.  Broncho-alveolar cell carcinoma with both areas of ground glass opacity and consolidation

10/01/16 http://www.radiologyassistant.nl

Page 63: Hrct

High Attenuation pattern (2)

1.  Non specific interstitial pneumonitis (NSIP): ground glass with traction bronchiectasis, no honeycombing.

2.  Cryptogenic organizing pneumonia (COP).

3.  Sarcoidosis end-stage: consolidation as a result of massive fibrosis perihilar and in upper lobes.

4.  COP.

10/01/16 http://www.radiologyassistant.nl

Page 64: Hrct

Low Attenuation pattern

1.  Lymphangiomyomatosis (LAM): uniform cysts in woman of child-bearing age; no history of smoking; adenopathy and pleural effusion; sometimes pneumothorax.

2.  LCH: multiple round and bizarre shaped cysts; smoking history.

3.  Honeycombing 4.  Centrilobular emphysema:

low attenuation areas without walls.

10/01/16 http://www.radiologyassistant.nl

Page 65: Hrct

Low Attenuation pattern (2)

•  Centrilobular emphysema: low attenuation areas without walls. Notice the centrilobular artery in the center.

•  Langerhans cell histiocytosis (LCH): multiple thick walled cysts; smoking history.

•  Honeycombing. •  Lymphangiomyomatosis

(LAM): regular cysts in woman of child-bearing age.

10/01/16 http://www.radiologyassistant.nl