Upload
yusufbahadirkeskin
View
393
Download
3
Embed Size (px)
Citation preview
TÜRK GÜMRÜK MEVZUATININ HUKUKSAL YAPISI
Türk Gümrük Mevzuatı, gümrük ve gümrüklemeyle ilgili tüm hukuki
düzenlemeleri içerir. Bu kapsamda Gümrük Mevzuatının ilişkili
olduğu hukuksal çerçeve aşağıdaki düzenlemelerden oluşur:
• Kanunlar,• Yönetmelikler,• Gümrük Genel Tebliğleri,• İlgili Genelgeler,• Gümrük Tarife Cetveli,• Tasarruflu Yazılar,• İlgili Bakanlar Kurulu Kararları,• Gümrük Mevzuatını Doğrudan İlgilendiren Uluslararası Sözleşmeler,• Dış Ticaret Mevzuatı.
Türk Gümrük Mevzuatıyla İlgili Kanunlar
Türk Gümrük Mevzuatına yönelik temel kanun Gümrük Kanunu’dur. 5 Şubat 2000 tarihine kadar yürürlülükte olan Gümrük Kanunu, söz konusu tarihte yürürlülükten
kalkarak, 4458 Sayılı Gümrük Kanunu bugünkü hukuksal yapıda yerini almıştır.
4458 Sayılı Gümrük Kanunu 27 Ekim 1999 tarihinde kabul edilmesine rağmen, 5 Şubat
2000 tarihinde yürürlülüğe girmiş ve 18 Haziran 2009 tarihinde yürürlüğe giren
5911 Sayılı Kanunla bazı maddeleri değişikliklere uğramıştır.
• Amaç, kapsam ve temel başlıkların açıklandığı genel hükümler,• Kişilerin hak ve yükümlülüklerine yönelik çeşitli hükümler,• Gümrükçe onaylanmış işlem ve kullanımlara yönelik hükümler,• Şartlı muafiyet ve ekonomik etkili gümrük rejimlerine yönelik hükümler,
• Transit Rejimi,• Gümrük Antrepo Rejimi,• Dahilde İşleme Rejimi,• Gümrük Kontrolü Altında İşleme Rejimi,• Geçici İthalat Rejimi,• Hariçte İşleme Rejimi,• İhracat Rejimi,
• Gümrükçe onaylanmış diğer işlemler ve kullanım şekillerine yönelik hükümler,• Özellik gösteren faaliyetlere ilişkin hükümler,• Gümrük yükümlülüğüne yönelik hükümler,• Diğer hükümler,• Cezalar ve İtirazlar.
Yukarıda genel olarak içeriği açıklanan 4458 Sayılı Gümrük Kanunu, Türk Gümrük
Mevzuatını düzenleyen tek kanuni yapı değildir. Yine Gümrük Mevzuatını doğrudan ilgilendiren çeşitli kanuni düzenlemeler de vardır. Söz konusu ilgili kanunlar şunlardır:
Söz konusu ilgili kanunlar şunlardır:Harçlar Kanunu,
Turizmi Teşvik Kanunu,KDV Kanunu,
Serbest Bölgeler Kanunu,Finansal Kiralama Kanunu,
Hayvan Sağlığı ve Zabıtası Kanunuvs… Diğer kanunlar kitabınızda mevcut…
Gümrük Mevzuatını doğrudan ilgilendiren çeşitli yönetmelikler de vardır.İlgili yönetmelikler şunlardır:
Belirli Tekstil Ürünleri İthalatında Gözetim Ve Korunma Önlemlerine Dair Yönetmelik,Alkol ve Alkollü İçkilerin İç ve Dış Ticaretine
İlişkin Esaslar Hakkında Yönetmelik,Elektrik Piyasası İthalat ve İhracat
Yönetmeliği,Serbest Bölgeler Uygulama Yönetmeliği
gibi…
Türk Gümrük Mevzuatıyla İlgili Gümrük Genel Tebliğleri
İlgili kanun ve yönetmeliklerde yapılan değişiklikleri bildiren ve nasıl
uygulanacağını açıklayan hukuki metinlerden olan Gümrük Genel Tebliğleri Türk Gümrük Mevzuatında önemli bir yer
tutar. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı tarafından yayımlanan çok sayıda Gümrük
Genel Tebliğleri vardır.
Söz konusubakanlık Gümrük Mevzuatıyla ilgili
gereksinim duyulduğu sürece, belirli aralıklarla tebliğler yayımlayabilir:
Bedelsiz İthalat Tebliği, Elektronik Gümrük İşlemleri Acil Durum Tebliği, Geçici Giriş
Tebliğleri ve Pan Avrupa Menşe Kümülasyonu Tebliği gibi…
Türk Gümrük Mevzuatıyla İlgili Genelgeler
Türk Gümrük Mevzuatında ilgili kanun ve yönetmeliklerin uygulanmasında yol gösterici ve aydınlatıcı işlev yüklenen
genelgeler önemli yer tutar. Türk Gümrük Mevzuatında genelgeleri Gümrük ve Ticaret Bakanlığına bağlı ilgili Genel
Müdürlükler yayımlar.
Genelgeler konuyla ilgili uygulamaların nasıl gerçekleştirileceğini en ince detaylarına kadar açıklar. Örneğin
Gümrükler Genel Müdürlüğü 2010 yılı içerisinde Gümrük Mevzuatıyla ilgili 60
genelge yayımlamıştır.
Türk Gümrük Mevzuatı ve Gümrük Tarife Cetveli
Gümrük Tarife Cetveli kavramı öncelikle Dünya Gümrük Örgütü’nün oluşturduğu
ve uluslararası ticarete konu malların sınıflandırılmasında kullanılan bir sistemdir.
Bu sınıflandırma sisteminin temelamacı, dünya ticaretine konu olan malların
Dünya Gümrük Örgütüne üye olan tüm ülkeler arasında tek düzen içerisinde
gerçekleştirilmesini sağlamaktır.
Uluslararası literatürde Uyumu Sağlanmış (Armonize) Mal Tanımı ve Kodlama Sistemi olarak adlandırılan bu sistem ilk defa 1958
tarihinde Dünya Gümrük Örgütü’ne üye ülkeler arasında kullanılmaya başlanmıştır. Ancak Türk
Gümrük Teşkilatının da bu sisteme üye olmasına rağmen, TürkiyeUyumu Sağlanmış (Armonize) Mal Tanımı ve Kodlama Sistemini 1965 yılında
kullanmaya başlamıştır.
Gümrük Tarife Cetveli aslında dünyayla uyum içerisinde dünya ticaretine konu olan eşyaların ve ekonomik değerlerin
sınıflandırılması indeksidir. Söz konusu bu indeks Türkiye’de her yıl Dünya Gümrük Örgütüne paralel olarak güncellenir ve
Bakanlar Kurulu tarafından kabul edilerek, uygulamaya konulur.
Dünya Gümrük Örgütüne üye her ülkenin kendine has Gümrük Tarife Cetveli vardır.
Gümrük Tarife Cetvelinde herhangi bir eşyayı veya eşya grubunu belirtmek için on
iki rakamdan oluşan bir numarakullanılır ve bu numara Eşya Kodu veya
Gümrük Tarife İstatistik Pozisyon (GTİP) numarası olarak adlandırılır.
Örneğin 2011 yılında kullanılan Türk Gümrük Tarife Cetvelindeki
090111000000 numarakafeini alınmamış ve kavrulmamış kahvedir.
Bu numaranın ilk altı rakamı (090111) Dünya Gümrük Örgütü tarafından
belirlenmiştir ve bu numaralara Uyumu Sağlanmış (Armonize) Sistem
Nomanklatür Eşya Kodu denilir.
Dünya Gümrük Örgütünün belirlediği bu ilk altı rakama ek olarak son altı rakamı da ilgili ülkenin gümrük sistemi belirler ve sonuçta
tam eşya kodu ortaya çıkar.
Dünya Gümrük Örgütü kafeini alınmamış ve kavrulmamış kahve için 090111 rakamlarını belirlemesine rağmen,
Türk Gümrük Sistemi bu numaranın sonuna 000000 rakamlarını ekleyerek, aslında
hiçbir değişiklik yapmamıştır.
Bir sonraki dersimizde
İhracat ile ilgili temel kavramları ve ihracat çeşitlerini
İhracat Rejimi ve kullanılan belgeleriİhracatta Gümrük Beyannamesini
doldurmayıİhracatta Devam Formunu doldurmayı
göreceğiz…