Upload
yourkids-vn
View
765
Download
3
Embed Size (px)
DESCRIPTION
Giúp trẻ xử lý cảm xúc
Citation preview
GIÚP TRẺ XỬ LÝ CẢM XÚC
1. Lắng nghe chăm chú hết sức
2. Công nhận cảm xúc của chúng bằng những từ cảm than “Ồ”, “Ừm”, “Ra vậy”….
3. Đặt tên cho cảm xúc của chúng.
4. Nêu ra những ước muốn không thể thực hiện được của chúng.Trong những trang tiếp theo, bạn sẽ thấy sự tương phản giữa những phương pháp này và cách người ta hay phản ứng với một đứa trẻ đang buồn bực.
Giúp trẻ xử lý cảm xúc
Tuyên ngôn Tự doTuyên ngôn Tự do
• Mọi người sinh ra đều được tự do và mưu cầu hạnh phúc
• Mọi ý tưởng đều được đón chào, hoàn thiện và triển khai
• Mọi cảm xúc đều được Lắng nghe và Tôn trọng
Tạo hoá đã sinh ra như vậy! Những quyền không thể phủ nhận được!
Phạm Ngọc Quang
Chẳng khích lệ trẻ nói tí nào khi nó phải cố nói với người chỉ ngoài miệng bảo là đang
nghe nó
Trẻ sẽ dễ kể về rắc rối của nó nhiều hơn với một phụ huynh lắng nghe chăm chú. Phụ
huynh thậm chí không cần phải nói lời nào cá.Sự im lặng đầy thông cảm đã là tất cả
những gì đứa trẻ cần
Thay vì nghe một cách lơ đễnh hãy chăm chú lắng nghe
Trẻ rất khó suy nghĩ mạch lạc hoặc có tính xây dựng khi có người chất vấn, đỗ lỗi hay
răn đe nó
“Ờ…ừm…” hoặc “Ra vậy”, “Vậy à” có rất nhiều công dụng. Những lời đơn giản như thế cộng với
thái độ quan tâm là lời mời đào sâu gọi trẻ hãy đào sâu, thăm dò những ý nghĩ và cảm xúc của nó
và rồi tự bật ra những giải pháp của chính nó.
Thay vì chất vấn khuyên răn hãy công nhận cảm xúc của trẻ bằng câu ngắn gọn “ồ” hay “ô” hay “ừm” hay “à” hay “ra là vậy”
Thật lạ. Khi chúng ta thúc dục trẻ đẩy cảm xúc xấu của chúng đi – cho dù tử tế cách
nào đi chăng nữa - dường như trẻ chỉ buồn bực mà thôi
Cha mẹ thường không phản hồi trẻ theo kiểu này, bởi vì họ sợ rằng đặt tên cho cảm xúc của trẻ sẽ
làm tình hình tệ hơn.Sự thật thì ngược lại. Đứa trẻ sẽ cảm thấy được an ủi sâu sắc khi nghe được lời mô tả những gì nó đang trải qua. Trẻ cảm thấy có người công nhận kinh nghiệm bên trong lòng nó
Thay vì từ chối cảm xúc hãy Đặt tên cảm xúc cho trẻ
Khi trẻ muốn cái gì mà nó không thể có, người lớn thường dùng lý lẽ giải thích tại vì sao mà nó không có thứ đó.Thường thì càng
giải thích, nó càng phản đối dữ dội
Đôi khi có người hiểu mình muốn nói gì đó đến mức nào sẽ làm cho thực tế dễ chịu hơn nhiều
Thay vì giảng lý lẽ hãy Nêu ra những ước muốn không thực hiện được của trẻ
Chúng ta phải Tôn trọng những cảm xúc của con trẻ và Giúp đỡ chúng xử lý những
cảm xúc đó!
Mọi xúc cảm đều được Lắng nghe Mọi xúc cảm đều được Lắng nghe và Tôn trọngvà Tôn trọng
KHUYẾN KHÍCH TRẺ HỢP TÁC
Khuyến khích trẻ hợp tác
1. Mô tả bạn thấy gì, hoặc mô tả vấn đề
“Có một cái khăn ướt trên giường.”
2. Cung cấp thông tin
“Cái khăn đó đang làm cho ga trải giường của mẹ bị ướt”.
3. Nói câu ngắn gọn
“Cái khăn!”
4. Nói về những cảm xúc của bạn “Mẹ không thích ngủ giường ướt!”
5. Viết mẫu thư nhắn
(Máng trên giá treo khăn)
Làm ơn để tôi lại đây cho khô.
Xin cảm ơn!
Cái khăn của bạn.
I. Mô tảMô tả bạn thấy gì, hoặc mô tả vấn đề
Thật khó làm những việc cần phải làm khi người khác vạch ra mình có điều sai trái,
Không ổn
Sẽ dễ tập trung vào vấn đề hơn khi có ai đó mô tả vấn đề cho mình
Mô tả (tiếp theo)
Khi người lớn mô tả vấn dề sẽ tạo cơ hội cho trẻ tự nhận ra mình phải làm gì
II. Cung cấp thông tin
Cung cấp thông tin sẽ giúp trẻ dễ lĩnh hội hơn là lời buộc tội
Cung cấp thông tin (tiếp theo)
Khi trẻ được cung cấp thông tin chúng thường tự nghĩ ra mình cần phải làm gì
III. Hãy nói bằng câu ngắn gọnHãy quan sát sự tương phản về hiệu quả giữa
một câu dài và một câu ngắn gọn
Trong trường hợp này càng ngắn gọn càng tốt
Hãy nói bằng câu ngắn gọn (Tiếp theo)
Trẻ không thích nghe thuyết giáo, diễn văn, hay những lời giải thích dài dòng. Với chúng, lời nhắc nhở càng ngắn gọn gàng càng dễ nhớ
IV. Bộc lộ cảm xúc của bạn( Không bình luận, nhận xét về tính cách và cá tính của trẻ)
Trẻ có quyền được nghe để biết cảm xúc thực sự của cha mẹ chúng. Bằng cách mô tả bạn đang cảm thấy gì, bạn có thể trung thực mà không làm tổn thương trẻ
Trẻ có thể hợp tác với người đang diễn tả sự bực bội hay nỗi tức giận, miễn là nó không bị tấn công
Bộc lộ cảm xúc của bạn (Tiếp theo)(Chú ý, Cha mẹ hữu ích khi họ chỉ nói về cảm xúc của họ thôi. Họ dùng
chủ ngử là “Me (Ba)…” Hoặc “Mẹ (Ba) thấy…”
Viết thư nhắn
Một bà mẹ đi làm dán mẫu thư nhắn này lên cái tivi của gia đình
Đôi khi không gì hữu hiệu bằng những lời lẽ được viết ra. Mẫu thư nhắn này được viết bởi người cha đã quá mệt mỏi vì phải moi dọn tóc của con gái ở dưới lỗ cống bồn rửa
Viết thư nhắn(Tiếp theo)
Mẫu thư nhắn này gắn ở cửa phòng ngủ. Nó là một tấm biển hai mặt - một mặt sẽ giúp cho cha mẹ mệt nhoài có thêm thời giờ ngủ vào sáng Chủ Nhật; và khi họ sẵn sàng đón tiếp các
con vào họ sẽ lật mặt bên kia.
Viết thư nhắn(Tiếp theo)
Người cha đã mệt mỏi vì phải la hét đã quyết định phải nhờ mẫu thư nhắn này nói giùm ông
Bà mẹ phóng vào phòng chiếc máy bay giấy ghi lời nhắn này cho con trai và bạn nó – Chưa đứa nào biết đọc cả. Chúng chạy tới hỏi bà xem trên đó nói gì, và khi hiểu ra chúng trở lại thu gion đồ chơi.
Những giải pháp thay thế trừng phạt
1. Chỉ ra một giải pháp hữu ích
2. Dứt khoát bày tỏ sự không đồng ý (không tấn công tích cách của trẻ)
3. Nêu rõ niềm mong đợi.
4. Chỉ cho trẻ cách khắc phục.
5. Đề xuất sự lựa chọn.
6. Hành động.
7. Để tránh nếm trải hậu quả do hành vi cư xử kém của nó.
Những giải pháp thay thế trừng phạt
Những giải pháp thay thế trừng phạt
Những giải pháp thay thế trừng phạt
Nhưng giả sử Billy vẫn hành xử kém đến nỗi mẹ nó buộc phải rời khỏi cửa hàng. Sau đó thì sao? Vào ngày hôm sau, không hề diễn thuyết hay rao giảng đạo đức, bà mẹ để cho nó nếm trải
hậu quả do hành vi xấu của nó.
Để trẻ nếm trải hậu quả do hành vi cư xử kém của nó
Những giải pháp thay thế trừng phạt
Với nhiều trẻ bất kỳ phương pháp nào trong những phương pháp này sẽ đủ để để khích lệ chúng có những hành xử có trách nhiệm hơn
Những giải pháp thay thế trừng phạt
Nhưng nếu trẻ vẫn tiếp tục mượn dụng cụ và quên trả?
Giả sử vụ việc vẫn tiếp diễn
Để giải quyết vấn đề
Bước I: Nói về cảm xúc và nhu cầu của trẻ
Bước II: Nói về cảm xúc và nhu cầu của bạn.
Bước III: Cùng động não để tìm ra một giải pháp mà cả hai cùng đồng ý.
Bước IV: Viết tất cả mọi ý kiến ra – không đánh giá.
Bước V: Quyết định xem bạn thích đề xuất nào, bạn không thích ý kiến nào, lập kế hoạch thực hiện những đề xuất đó.
Giải quyết vấn đề
Bước I: Nói về cảm xúc và nhu cầu của trẻ
Giải quyết vấn đề(tiếp theo)
Bước II: Nói về cảm xúc và nhu cầu của bạn.
Giải quyết vấn đề(tiếp theo)
Bước III: Cùng động não để tìm ra một giải pháp mà cả hai cùng đồng ý.
Giải quyết vấn đề(tiếp theo)
Bước IV: Viết tất cả mọi ý kiến ra – không đánh giá.
Giải quyết vấn đề(tiếp theo)
Bước V: Quyết định xem bạn thích đề xuất nào, bạn không thích ý kiến nào, lập kế hoạch thực hiện những đề xuất đó.
Thay vì trừng phạt hay
1. MẠNH MẼ BỘC LỘ CẢM XÚC CỦA BẠN MÀ KHÔNG TẤN CÔNG VÀO TÍNH CÁCH CỦA TRẺ.
“Ba bực mình cái cưa mới của ba bị bỏ ngoài trời mưa rỉ sét hết!”
2. NÊU RÕ NIỀM MONG ĐỢI CỦA BẠN.
“Ba mong chờ dụng cụ của ba được trả lại sau khi con mượn chúng”.
3. CHỈ CHO TRẺ CÁCH KHẮC PHỤC
“Bây giờ cái cưa này cần một nhúm bùi nhùi thép và thật nhiều công
đánh bóng”.
4. ĐỀ XUẤT SỰ LỰA CHỌN.
“Con có thể mượn đồ dùng của ba và trả lại không thì con sẽ mất quyền
sử dụng chúng. Con quyết định đi”.
5. HÀNH ĐỘNG.
CON: Sao hộp đựng dụng cụ của ba khóa rồi, ba ơi?
CHA: Cọn tự biết lý do tại sao.
6. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
“Ba con mình thống nhất là con có thể sử dụng đồ dùng của ba khi con cần,
cho nên ba muốn chắc chắn rằng chúng luôn ở chỗ cũ khi ba muốn
dùng chúng, được chứ?
Khuyến khích sự tự chủ ở trẻ
Khuyến khích sự tự chủ ở trẻ
1. ĐỂ CHO TRẺ TỰ LỰA CHỌN
“Hôm nay con muốn mặc quần màu xám hay quần màu đỏ?
2. THỂ HIỆN LÒNG TÔN TRỌNG SỰ ĐẤU TRANH CHẬT VẬT CỦA CHÚNG
“Hũ khó mở nhỉ. Đôi khi hữu ích nếu con dùng cái muỗng này để nạy nắp hũ lên.”
3. ĐỪNG HỎI DỒN DẬP QUÁ.
“Chào con. Mừng con đã về.”
4. ĐỪNG HỎI VỘI TRẢ LỜI NGAY NHỮNG CÂU HỎI CỦA TRẺ.
“Đó là câu hỏi thú vị. Thế con thì con nghĩ sao?”
5. KHUYẾN KHÍCH TRẺ SỬ DỤNG NHỮNG NGUỒN BÊN NGOÀI GIA ĐÌNH
“Có lẽ ông chủ cửa hang cá cảnh có lời khuyên đấy.”
6. ĐỪNG DẬP TẮT HY VỌNG CỦA TRẺ.
“Vậy là con định sẽ đi thử vai chính. Một kinh nghiệm hay đấy”
Để cho trẻ tự lựa chọn
Tất cả những lựa chọn kiểu như thế này rất hữu ích, giúp cho trẻ luyện tập khả năng ra quyết định. Sau này thành người lớn, sẽ rất khó cho trẻ khi buộc phải ra quyết định về nghề nghiệp, về lối sống, về chọn bạn đời nếu như trẻ không có nhiều kinh nghiệm rèn luyện khả năng phán đoán
của riêng mình
Thể hiện lòng tôn trọng sự đấu tranh chật vật của chúng
Thể hiện lòng tôn trọng sự đấu tranh chật vật của chúng(tiếp theo)
Khi sự đấu tranh của trẻ được tôn trọng, nó sẽ tập trung sức lực để tự mình làm cho xong việc đó
Đừng hỏi dồn dập quá
Quá nhiều câu hỏi có thể được hiểu như một sự xâm hại đến đời sống riêng tư của người khác. Trẻ sẽ nói những gì chúng muốn vào lúc nào chúng cho là thích hợp
Đừng vội trả lời ngay những câu hỏi của trẻ
Khi trẻ nêu câu hỏi, chúng xứng đáng có cơ hội tự khám phá, đi tìm câu trả lời cho riêng chúng trước đã
Khuyến khích trẻ sử dụng những ngồn bên ngoài gia đình
Chúng ta muốn con cái mình biết rằng chúng không hoàn toàn lệ thuộc vào chúng ta. Thế giới bên ngoài gia đình - cửa hàng thú kiểng, nha sĩ, trường học, các anh chị lớp trên - tất cả
đều có thể được viện đến để giúp chúng giải quyết vấn đề của chúng
Đừng dập tắt hi vọng của trẻ
Đừng dập tắt hi vọng của trẻ
Bằng cách cố bảo vệ cho trẻ khỏi thất vọng, chúng ta bảo vệ niềm hi vọng, sự nỗ lực, ước mơ, và đôi khi bảo vệ cả việc thực hiện ước mơ của chúng