Duurzameontwikkeling

GastcollegeROCFriesePoortSneek22december2016

JaapdeVries

Financiële crisis

Energycrisis ResourcescrisisClimatecrisis

Wastecrisis Biodiversitycrisis Watercrisis

Foodcrisis Healthcrisis Socialcrisis

Energiecrisis

$1.500miljard

subsidieperjaar

wereldwijd!

PerNederlander

$340perjaar

fossiel,$95voor

hernieuwbaar!

Dezonlevertin

éénuuralle

energiediewe

wereldwijdineen

jaartijdgebruiken

Anderslerenkijken…

Benodigdoppervlakaanzonnepanelen

120kWh/m2.jaarWereldwijde

elektriciteitsproductie:

188.900km2

Syrië

of4,5xNederland

Wereldwijde

energieproductie:

1.295.875km2

Peru

Klimaatverandering

Hoe werkt het?

you are here ...

Watisklimaatverandering?

Stijginggemiddeldetemperatuur

Oorzaken

Gevolgen

Warmer…

Extreemweer…

Extreemweer…

Extreemweer…

Smeltenvanpoolijs…

Overstromingen…

Overstromingen…

Overstromingen…

Schade…

Hittegolven…

Brand…

Verdroging…

Voedselvoorzieningingevaar…

Verzuringvanoceanen…

Plagen…

Afnemendebiodiversiteit…

Methaanuitpermafrost…

Vluchtelingen…

Geweld…

Wat te doen?

Whattodo?

PresidentBarackObama'sClimateChangePlan2015

We are the first generation to feel the impact of climate change. We’re that last generation that can do something about it …

Tweegradendoelstelling…

Pre-industrieelniveau

Nederlanddoetonvoldoende…

Nederlanddoetonvoldoende…

De rechter eist dat Nederland in 2020 minimaal 25% CO2-reductie realiseert (t.o.v. 1990) terwijl de huidige ambitie slechts 16%

is en Nederland niet op koers ligt. Onhaalbaar

of onbetaalbaar zijn klimaatmaatregelen niet.

Denemarken en Duitsland reduceren al 40%

voor 2020.

Grondstoffen en afval

Afval

62.000.000.000kgafvalperjaarinNederland

Wereldwijd20-50miljoentonelektronischafvalperjaar

Plasticsoepindestilleoceaan(ruweschattingen):

• 41.500km2=34xNederland

• 44miljoenkilo

• Wereldwijdgaatelkjaar1,3miljardtonvoedselverloren,datis1/3vande

productie

• 14%vandeboodschappeninNederlandbelandtindeafvalbak

Biodiversiteit

Natuurlijkmilieu

“Elkeminuutverdwijnteropdewereldeenenormstukoerwoudmeteenoppervlaktevanzesendertigvoetbalvelden”WNF

Ongelijkheid en armoede

Duurzame ontwikkeling

UN–“Ourcommonfuture”

"Sustainable development is development that meets the needs of the present without

compromising the ability of future generations to meet their own needs”

=

Nietopmakenwatonzekinderenooknodighebben

=

Oneindigegroeiineengeslotensysteemisonmogelijk

SustainableDevelopmentGoals

Naar een nieuw economisch systeem

Circulaireeconomie

PAMDB I MM =x x2 5

20

2B = bevolkingsomvang

I = gemiddeld inkomen per persoon

M = metabolisme

MD = milieudruk

1990-2040:

Factor 20

ove

rheden

bedrijv

en

consu

mente

n

Factor 20

Factor 20 haalbaar?

40 watt

1.000 uur

7 watt = factor 5,7

12.000 uur

4 watt = factor 10

50.000 uur

milieuvriendelijk

0 watt = factor >20

? uur

milieuvriendelijk

Technologie

Kostprijszonne-energie

Groengas

ToyotaMirai

Hyundaiix35fcev

Waterstof

Autonoomrijden

Exponentiëlegroei

Exponentiëlegroei

Disruptie

Wiegaathetwinnen?

Problemen

Oplossingen

Tijd

Overheid

Instrumentenvandeoverheid

• Dwang–wetgeving

– Wetmilieubeheer,verruimdereikwijdte

• Stimulans–economischemaatregelen

– Subsidies

– Fiscalemaatregelen

• Overtuiging–communicatie

– Campagnes

– Projecten

Bedrijven en consumenten

Triasecologica

• Installeerzonnepanelen

• Koopgroenestroomin

• Rijelektrisch

• Pasduurzamebouwmaterialentoe

• Zetverwarminguit

• Schakelelektrischeapparatenuit

• Gacarpoolen

• Verbouwi.p.v.nieuwbouw

• InstalleereenzuinigCV-ketel

• Installeerroetfilters

• Pashetnieuwerijdentoe

• Construeerzuinig

People

ProfitPlanet

+++Innovation

+ +

+

Toekomst-

gericht

ondernemen

!

Duurzaamondernemen

“Creërenvaneenmeerwaardevoormens,milieuenbedrijfdieookopdelangetermijnhoudbaaris”

• Bedrijfsvoering

• Product-endienstverlening

• Waardeketen

Het succes van een onderneming hangt af van haar aanpassingsvermogen

Duurzaamondernemen

Koploperproject

Wat kan ik morgen doen?

Bepaaljeeigenvoetafdruk

Meten is weten!

1kWh=€0,23

1Watthelejaarlang=€2

Voorkom sluipverbruik

20W=€40,-!!

Zet apparaten uit

Koop zuinige apparatuur

Vervang lampen

Ledlamp9,5Wwarmwit

Levensduur:15.000uur

gloeilamp60Wwarmwit

Levensduur:1.500uur

Gebruikperdag 4 uur

Periode 10 jaar

Energieprijs 0,23 euro/kWh

Verbruikgloeilamp 60 W

Levensduurgloeilamp 1500 uur

LevensduurLedlamp 15000 uur

VerbruikLedlamp 9,5 W

Prijsgloeilamp 2 euro

Prijsledlamp 20 euro

Aanschafgloeilamp 19,47

Verbruikgloeilamp 201,48

Totalekosten 220,95

AanschafLedlamp 19,47

VerbruikLedlamp 31,90

Totalekosten 51,37

Koop echte groene stroom

wisenederland.nl

✖

✔

Bespaar op gas

Stap over op stroom (bij duurzame stroom)

Schaf zonnepanelen aan

Terugverdientijd5–7jaar

RendementPV 14%

Rendementsparen 2%

Bespaar op vervoer

• Rij minder

• Pak het OV of de fiets

• Rij zuinig

• Band op spanning

• Koop een zuinige auto

• Rij groen gas of elektrisch

Kiesbewust…

Labels

Apps

1dagperweekgeenvlees:

= CO2-reductiedoelstellingkabinetvoor

particulieren

= 1miljoenauto’svandeweg

= Helehuisvoorzienvandubbelglasénalle

gloeilampenvervangendoorspaarlampen

Bespaart 3,2 Mton CO2 / jaar

Bron:InstituutvoorMilieuvraagstukkenvandeVrije

UniversiteitAmsterdam

Groteambities,praktischestappen

Een tocht van duizend mijl begint met een eerste stap

Lao Tse