Upload
ainhoa-ezeiza
View
1.874
Download
5
Embed Size (px)
DESCRIPTION
Euskara batuaren eta Euskaltzaindiaren historiaren mugarri nagusiak
Citation preview
EUSKALTZAINDIA
ETA EUSKARA BATUA
Ainhoa Ezeiza - UPV/EHU
Euskara batuaren hastapenak euskara idatziaren sorreran kokatuko ditugu:
● 1545: Bernard EtxepareLinguae Vasconum Primitiae
● 1745: Larramendiren hiztegi hirueledunaEuskara modernoaren sorrera
● 1918-1919: Euskaltzaindiaren sorreraLehen euskaltzainburua: R.M. Azkue
●1968: Euskara Batuaren sorreraArantzazuko Euskaltzaindiaren VII. biltzarrean
EUSKARA BATUAREN OINARRIAK:AXULAR
● B. Etxepareren lanak zabaldu zuen bidea
● Ondoren, Joannes Leizarragak egin zuen lehen itzulpen lana
● Pedro Agerre Axularren Guero lana funtsezkoa izan da euskara batuaren gramatikan
EUSKARA MODERNOAREN SORRERA:AITA LARRAMENDI
● Lehen gramatika liburua: 1729El imposible vencido: el arte de la lengua vascongada
● Hiztegi hirueleduna: 1745Diccionario trilingüe: Castellano-Bascuence-Latín
● Ondoren, Juan Antonio Mogelek eguneroko hizkera landuan idatzi zuen nobela :Peru Abarca, catedrático de la lengua vasca en la Universidad de Basarte (1802 – 1881.ean argitaratua)
EUSKALTZAINDIAREN SORRERA
1918-1919 urte bitarteanBere xedeak 1. arautegitik: IKER eta JAGON1. Izkeraketz eta gizarteketz, euskera ayolaz landu ta yagoten zain egotea, Bazkun aunen elburua da: andik ere bere izena.
2. Zainbide bioi dagokienez, Sail bitan ere bereizturik euskaltzaiñak beren arloan diardukete; euskal-ikerleen sailean, ta yagoleenean, lagun bakoitza bietan dagokelarik
EUSKALTZAINDIAREN IBILBIDEA
● Arantzaz betetako bidea:Hasieran lan onak, erritmo onean
Gerra zibilak Euskaltzaindia ixilarazi zuen
1950.ean berriz ekin zitzaion lanari, zailtasun handiz
1956-1968: piztu egin zen, euskararekin batera: ikastolak, gau-eskolak, euskal prentsa, alfabetatzen
prozesua
1968.ean hizkuntzaren araugintza eta oinarriak aurkeztu zituzten Arantzazun
ORAINGO LAN-BATZORDEAK:
● Lexikografia
● Gramatika
● Hizkuntzen atlasa
● Onomastika
● Literatura
● Hizkuntza mintzatua
NOLA IZAN ERABAKIEN BERRI?
http://www.euskaltzaindia.net
Idaztean:
XUXEN zuzentzaile ortografikoa erabiliz
Firefox nabigatzailean Euskalbar instalatuta
EUSKAL TESTUEN GORDAILUAN:
Bernard Etchepare: Linguae Vasconum Primitiae http://www.vc.ehu.es/gordailua/Etxepare_1.htm
Pedro Axular: Guerohttp://www.vc.ehu.es/gordailua/Axular_1.htm
Juan Antonio Mogel: Peru Abarca http://www.vc.ehu.es/gordailua/Mogel_1.htm
EUSKARAREN HISTORIA:
www.euskalnet.net/kondaira/eus/