Artropodoak Arthropoda filumeko animaliak dira. Izena greziarretik dator eta artikulatutako hanka esan nahi du. Animalien artean phylumik populatuena da eta bere barnean intsektuak, armiarmak eta krustazeoak sartzen dira besteak beste. Gaur egun bizirik eta katalogaturik dauden animalia espezieen artean %80a artropodoak dira, 1.000.000 espezie baino gehiago deskribatu direlarik.

Intsektuak (latinez Insecta, erditik moztua) animalia klase nagusi bat da, artropodoen filumaren barruan. Guztiek dituzte bi antena, hiru hanka pare eta bi hegal pare (nahiz eta batzuetan hauek desagertu diren). Ezagutzen den ordenarik handiena da, 950.000 espezie baino gehiagorekin eta beste animalia talde guztiak batuta baino espezie gehiago dira

Anatomía 1 Ojos compuestos 2 Ojos simples 3 Antenas4 Tórax5 Abdomen6 Alas membranosas7 Tibia8 Peine9 Cesto y pinza10 Cepillo11 Aguijón12 Corazón con ostiolo13Músculos cardiacos14 Buche15 Tubo digestivo16 Ciegos gástricos17 Sacos aéreos18 Ganglios nerviosos19 Glándula venenosa

Aparatu digestiboaFaringe, esófago, buche melario, proventríkulo, bentrículo, Malphighiren tutuak, intestino medio, recto eta uzkia. Jasotako nectarra butxean gordetzen dute, ondoren nectar hau berriro ahora bueltatzen da, edo urdailera pasatzen da jan behar duenean. Urdailean aprobetxatzen dira erleak jaten dituen nutriente guztiak. Azkenik ondakinak heste mehe eta loditik kanporatzen dira

ARNAS-SISTEMAErleek arnasketa trakeala erabiltzen dute. Arnasketa mota honetan kanpoko oxigenoa zeluletara garraiatua izan behar du garraio sistema batzuen bidez.

ZIRKULAZIO-SISTEMA

Erleekzirkulazio-aparatu irekia:molusku eta artropodo askok dute horrelakoa. Hodiek ez dute zirkuitu itxia eratzen. Erleek odol arixka bat daukate hemolinfa deiturikoa.

NERBIO-SISTEMAErlearen nerbio-sistema osatuta dago:Burmuin batez, ganglio subesofágico batez burmuinean itxatxia dagoena eta nerbio sistema zentral batez.Burmuinak begietara, antena, ezpain eta zibariora bidaltzen ditu nerbioak.

- Antenak. Bi dira eta kopetan dauzkate, hauek orientatzeko eta haien artean komunikatzeko erabiltzen dituzte. Ondorioz antenik gabe ezin du lanik egin eta pixkanaka pixkanaka hiltzen joaten dira- Begiak. Hiru begi simple eta bi komplexu dauzkate, bi begi komplexu hauek begi simple askoz daude osatuak.- Ahoa. Ahoak erbilera asko dauzka: Zaborra atera, argizria egin, armak egin... Ahoaren bernean hilez beteriko mingain bat daukate anen bidez janariaren azukreak lortzen dituzte.

Erlea errulea da, erreginak jartzen dituen arraultzen bidez ugaltzen da. Arrautzetatik irteten denean ez du erle baten itxura, apurka apurka aldatu egiten da erle baten itxura eduki arte: metamorfosia pasatzen du. Lehenengo arrautza da, hortik har bat jaiotzen da eta poliki poliki harra erle bihurtzen.

Erleak obiparoak dira, ugal aparatua garatzen duten bakarrak emeak dira hau da erreginak eta hauetatik indartsuena beste emeri ugal aparatua kentzen dizkio eta ondoren akatu egiten ditu bera izan dadin erregina bakarra. Erreginak ernaldu egin behar duenean pare bat egun lehenago ferormona deiturako substantzia bat banatzen du erlauntzetik bertako erlamandoak excitatu daitezen. Ondoren erreginak ernalketa hegaldiak egiten asten da denera 4-5 eginez egun batzuen tartean. Hegaldi hauetan erregina aria artzen hasi eta erlamando guztiek haren atzetik joaten asten dira, pixkanaka erlamando batzuk gelditzen asten dira eta azkenik erlamando indartsuenak erreginarekin binakatzen da. Erreginak ernaldu ondoren erlamandori ugal aparatua moztu eta botata uzten dituzte.Azkenik erreginak erlamando ezberdinen espermaz baliatuz egunean 1500 arrautza jartzera iritsi daiteke.

Erregina-jeleakAlimentu honek. A, C, D eta E,bitaminak ditu. Productu hau ezin bestekoa da proteinen sintesi eta metabolismoarentzat etahonen eskasia izan ezgero nekea, burko mina, nervioak ekar ditzazke

Eztia gehienikkarbohidratoz (azukrez) dago osatuta. Normalean ahoratu egiten da, baina larruazal gainean ere erabil daiteke, leundu eta zikatrizatzeko dituen ahalmenengatik. Zainetatik sartu dela ere badakigu. Eztia leku bakoitzeko landarediaren, klimaren, erle motaren, erlauntzaren egoeraren, eta abarren arabera aldatzen da.

Pozoia-Apitoxinakortisona, kimioterapia eta bestelako botika sintetikoekin erlearen pozoiak erabiltzen hasi dira. Dirudienez honek gaixotasun askoren prebentziorako eta gaizotasunak sendatzeko almena dauka.