Upload
nandacepteorg
View
2.848
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
ENFEKSİYON RİSKİ
TANIM
Endojen ya da eksojen kaynaklar, fırsatçı ya da patojen bir ajanın(virüs, fungus, bakteri, protozoa ya da diğer parazitler) hücumuna uğrama riski taşıyan bireydeki durumdur.
Enfeksiyon riski, host savunmasının baskılandığı, böylece hostun çevresel patojenlere daha yatkın hale geldiği bir durumu tanımlar.
İLİŞKİLİ FAKTÖRLER/ETYOLOJİPATOFİZYOLOJİK
Aşağıdaki durumlara sekonder olarak, host savunmasının baskılanmasına bağlı;
Kronik hastalıklar
Kanser
Renal yetmezlik
Hematolojik bozukluklar
Diyabetes mellitus
Kollajen hastalıklar
Alkolizm
İmmun yetersizlik
AIDS
Artritis
Hepatik bozukluklar
Respiratuar bozukluklar
Genetik bozukluklar
İmmunosüpresyon
Deri ile ilgili değişimler
Lökositlerde yetersizlik ya da değişim
Lenf ödem
Obesite
Periferal vasküler hastalık
İLİŞKİLİ FAKTÖRLER/ETYOLOJİPATOFİZYOLOJİK
Aşağıdaki durumlara sekonder olarak, dolaşımın baskılanmasına bağlı;
Aşağıdaki durumlara sekonder, organizmaların yayılması için bir yer(giriş yeri) bulunmasına bağlı;
Cerrahi
Diyaliz
Total parenteral beslenme
İnvaziv damar yolları
Entübasyon
Enteral beslenme
Aşağıdaki durumlara sekonder, Host savunmasının baskılanmasına bağlı;
Radyasyon tedavisi
Organ transplantasyonu
İlaç tedavileri(spesifik:örn: kemoterapi, immunosüpresifler)
İLİŞKİLİ FAKTÖRLER/ETYOLOJİTEDAVİ İLE İLİŞKİLİ
Aşağıdaki durumlara sekonder, organizmaların vücuda girmesi ve yayılması için bir yer(giriş yeri) bulunmasına bağlı;
Travma
Postpartum dönem
Isırıklar(insan, hayvan, insekt)
Termal yaralanmalar
Sıcak, nemli, karanlık ortam(deri katlanması, alçılar)
Aşağıdaki durumlara sekonder, Host savunmasının baskılanmasına bağlı;
Uzun süren immobilite
Hastanede kalma süresinin uzaması
Malnütrisyon
Stres
Sigara içme
Enfeksiyon öyküsü
İLİŞKİLİ FAKTÖRLER/ETYOLOJİDURUMSAL(KİŞİSEL, ÇEVRESEL)
Bulaşıcı ajanlarla(nazokomiyal ya da toplumda edinilen)temasa bağlı
YENİDOĞAN:Aşağıdaki durumlara sekonder, bebeğin yatkınlığının artmasına bağlı;
Anneden geçen antikorların olmaması
Normal floranın olmaması
Açık yaralar(umblikal,sünnet yeri)
İmmun sistemin immatur olması
BEBEK/ÇOCUK: Bağışıklamanın olmamasına sekonder olarak yatkınlığın artmasına bağlı
YAŞLI YETİŞKİN: Halsizlik/kuvvetsizlik, immun tepkinin azalması ya da çoklu kronik hastalıkların bulunmasına sekonder, yatkınlığın artmasına bağlı
İLİŞKİLİ FAKTÖRLER/ETYOLOJİMATURASYONEL
8
CERRAHİ İNFEKSİYONLAR
Genellikle cerrahi sonrası 1 hft-30 gün içerisinde semptom veren yara enfeksiyonlarıdır.
Bu semptomlar: insizyon alanından pürülan drenaj, ateş, palpasyonda ağrı, lokalize ağrı,hassasiyet, şişlik, kızarıklık, abse.
Tedavileri için cerrahi yöntemlere gerek duyulan (akut apandisit, abse, ampiyem) enfeksiyonlarda cerrahi enf.arasında sayılır.
9
CERRAHİ İNFEKSİYON OLUŞUMUNA NEDEN OLAN
BAŞLICA FAKTÖRLER
SİSTEMİKRİSK
FAKTÖRLERİ
LOKAL RİSK
FAKTÖRLERİ
10
A. LOKAL FAKTÖRLER1. Yabancı cisimler:2. Ameliyat süresi:3. Girişimin yapıldığı ay:4. Ameliyat öncesi ameliyat bölgesinin traşı:5. Şişmanlık:6. Ameliyathane personeli: 7. Sigara kullanımı: 8. Ameliyat örtüleri:9. Operasyon öncesi hastanede kalış süresinin uzaması:10. Operasyon tekniği:11. Yara Sınıfı:
11
B. SİSTEMİK FAKTÖRLER1. Yaş:2. İmmun yetersizlikler:3. Endokrin bozukluklar:4. Anestezi:5. Diğer faktörler: Kötü beslenme, kronik hastalıklar, pıhtılaşma
bozuklukları ve perioperatif hipotermi, sistemik faktörler olarak sıralanmaktadır.
AMAÇ
Kişi, enfeksiyonla ilgili risk faktörlerini
ve enfeksiyondan korunmak için
gerekli olan önlemleri
açıklayacaktır.
GÖSTERGELER/ SONUÇ KRİTERLERİ
Taburculuk zamanı geldiğinde çok dikkatli bir el yıkama tekniği uyguladığını göstermesi
Enfeksiyon bulaşma/geçme yollarını tanımlaması
Enfeksiyonu önlemede beslenmenin etkisini tanımlaması
HEMŞİRELİK GİRİŞİMLERİNasokomiyal enfeksiyon riski taşıyan bireyleri tanımlama
Göstergeleri değerlendiriniz/tanılayınız• Enfeksiyon(preoperatif olarak)• Abdominal yada torasik cerrahi• 2 saatten uzun süren cerrahi operasyon• İntraoperatif hipotermi• Genitoüriner işlemler• Enstrümasyon/aletlerin(ventilatör, aspiratör,
kateterler, nebulizatörler, trakeostomi, yoğun izlemler)kullanılması
• Anestezi
HEMŞİRELİK GİRİŞİMLERİ Nasokomiyal enfeksiyon riski taşıyan bireyleri tanımlama
Yatkınlık oluşturan faktörleri değerlendiriniz• 1 yaşından küçük ya da 65 yaşından büyük olması• Obesite• Altta yatan hastalık durumları• Madde bağımlılığı/kullanımı• İlaçlar(steroid, antibiyotik, kemoterapi)• Beslenme durumu(alımın minimum günlük
gereksinimden daha az olması)• Sigara içme
HEMŞİRELİK GİRİŞİMLERİ
Organizmaların bireylere girişini azaltınız• Dikkatli el yıkama• Aseptik teknik• İzolasyon önlemleri• Gereksiz olan hiçbir tanısal ve tedavi işlemi
yapmama• Hava akımında mikroorganizmaların
azaltılması
HEMŞİRELİK GİRİŞİMLERİ
İmmun yetersizliği olan bireyleri enfeksiyondankoruyunuz• Bireye tüm ziyaretçilerden ve personelden kendisine
yaklaşmadan önce ellerinin yıkamasını istemeyi öğretiniz
• Uygun olduğunda ziyaretçileri sınırlayınız• İnvaziv araçları sadece zorunlu olanlarla
sınırlandırınız• Birey ve aileye enfeksiyon belirti bulgularını öğretiniz
HEMŞİRELİK GİRİŞİMLERİ
Bireyin enfeksiyona yatkınlığını azaltınız• Diyetinde protein ve kalori alımını sürdürünüz
ve teşvik ediniz• Antimikrobiyal tedavinin kullanımını, aşırı
kullanımını izleyiniz• Verilen antibiyotiği planlanan zamanda, en
fazla 15 dakika içinde uygulayınız• Hastanede kalış süresini en aza indiriniz
HEMŞİRELİK GİRİŞİMLERİ
• Enfeksiyonun klinik belirti bulgularını (Örn;ateş, idrarda bulanıklık, pürülan drenaj)gözleyiniz
• Enfeksiyonun bulaşıcılığı ve nedenleri, riskleri konusunda birey ve aileye öğretim yapınız
• Bulaşıcı hastalıkları halk sağlığı departmanlarına uygun şekilde bildiriniz
Hastayı cerrahi enfeksiyonlardan korumak için;
1-Enfeksiyon etkenlerinin bulaşmasını önlemek
2-Normal fizyolojik durumu sağlayarak organizmanın direncini arttırmak gereklidir.
CERRAHİ ENFEKSİYONLARIN ÖNLENMESİ
1-a-AMELİYAT EKİBİNDEN ENFEKSİYON BULAŞMASININ ÖNLENMESİ
Ameliyat ekibinin üyelerinde deri ve ÜSYE bulunmamalıdır.
Eller ve ön kol tekniğe uygun şekilde yıkanmalıdır.
Ameliyathanede giyilen kıyafetler ile dışarıya çıkılmamalıdır.
Maske, ameliyat önlüğü vb.steriliteyi koruyacak şekilde hazırlanmalı ve kullanılmalıdır.
1-b-AMELİYATHANEDEN ENFEKSİYON BULAŞMASININ ÖNLENMESİ
Ameliyathanenin mimari yapısı ve düzeni, temizlik yapılmasını sağlamalıdır.
Ameliyathanenin sterilizasyonu kusursuz ve noksansız yapılmalıdır.
Ameliyat aletleri ve malzemesinin sterilizasyonuna özen gösterilmelidir.
Ameliyathaneye giriş ve çıkışlar en aza indirilmelidir.
1-c-HASTANIN KENDİSİNDEN ENFEKSİYON BULAŞMASININ ÖNLENMESİ
* Ameliyattan önce hastanın durumu dikkatle incelenmeli, üriner sistem enf.,ÜSYE vd. bulunan hastaların tedavisi yapılmadan ameliyata izin verilmemelidir.
2-NORMAL FİZYOLOJİK DURUMUN SAĞLANARAK DİRENCİN ARTTIRILMASI
Arteriyel kan basıncının normale getirilmesi sağlanmalıdır.
Böbrek, kalp, akciğer, MSS fonksiyonlarının normal şekilde sürdürülmesi sağlanmalıdır.
25
CERRAHİ ENFEKSİYONLARI ÖNLEMEYE YÖNELİK
ÖNERİLER
26
•KORUNMA ÖNLEMLERİ
Pre-operatif
İntra-operatif
Post-operatif
AMELİYAT ÖNCESİ HASTA HAZIRLIĞI
Nazal dekontaminasyon
Pre-op hastanede kalma süresi
Kan ürünleri
Sigara
Glukoz kontrolü
Enfeksiyon varlığı
Hasta ve hasta yakınlarının bilgilendirilmesi
27
Enfekte ya da kolonize cerrahi çalışanların yönetimi
Antibiyotik profilaksisi
Çalışanların ameliyathane giysisi
Hastanın ameliyathane giysisi
Pre-op tıraş
Pre-op duş/banyo
Mekanik bağırsak hazırlığı
28
AMELİYAT DÖNEMİ
Steril eldiven
Steril önlük
Dreyp kullanımı
El yıkama
El/kol aksesuarları, takma tırnak ve ojeler
Cerrahi aletlerin sterilizasyonu
Mikrobiyolojik örnek alma
Çevresel yüzeylerin temizliği ve dezenfeksiyonu
Havalandırma
29
Yara pansumanı
Yara kapatılmasından önce antiseptik ve antimikrobiyal ajan kullanılması
Yara irrigasyonu ve kavite içi lavaj
Hastada hemostazın sürdürülmesi
Aseptik ve cerrahi teknik
Diyatermi(elektro-koter)
Antiseptik deri hazırlığı
30
Pansumanların değişimi
Post-operatif temizlik
AMELİYAT SONRASI DÖNEM
31
KAYNAKLAR
1.Carpenito-Moyet L.J. (Çeviren:Erdemir F.)(2012)Hemşirelik Tanıları El kitabı2.Akyolcu N., Aksoy G., Kanan N.(2011) Cerrahi Hemşireliği Uygulama Rehberi3.Karadakovan A., Eti Aslan F. (2010)Dahili ve Cerrahi Hastalıklarda Bakım4.Aksoy ve arkadaşları (1998) Cerrahi Hastalıkları Hemşireliği El Kitabı5.National Collaborating Centre for Women's and Children's Health. Surgicalsite infection: prevention and treatment of surgical site infection. London(UK):National Institute for Health and Clinical Excellence (NICE); 2008 Oct. 142 p6.Doenges M.E., Frances Moorhouse M., Murr A.C. (2010) Nursing Care PlansGuidelines for Individualizing Client Care Across the Life Span, Edition 8