Elasticiteti

© 2003 Prentice Hall Business Publishing Economics: Principles and Tools, 3/e O’Sullivan/Sheffrin

Prepared by:

Fernando Quijano and Yvonn Quijano

C H A P T E R

5

Elasticiteti:Elasticiteti:Një matës i reagimitNjë matës i reagimit

Besnik Krasniqi


Elasticiteti:Një matës i reagimit

• Elasticiteti i kërkesës ndaj cmimit:Elasticiteti i kërkesës ndaj cmimit: Një Një matës I reagimit të sasisë së kërkuar matës I reagimit të sasisë së kërkuar ndaj ndryshimit në cmim; llogaritet duke ndaj ndryshimit në cmim; llogaritet duke pjesëtar ndryshimin në përqindje të pjesëtar ndryshimin në përqindje të sasisë së kërkuar me ndryshimin në sasisë së kërkuar me ndryshimin në përqindje të cmimit.përqindje të cmimit.


Elasticiteti:Një matës i reagimit

• Elasticiteti i ofertës ndaj cmimit :Elasticiteti i ofertës ndaj cmimit : Një Një matës i reagimit të sasisë së ofruar ndaj matës i reagimit të sasisë së ofruar ndaj ndryshimit në cmim; llogaritet duke ndryshimit në cmim; llogaritet duke pjesëtar ndryshimin në përqindje të pjesëtar ndryshimin në përqindje të sasisë së ofruar me ndryshimin në sasisë së ofruar me ndryshimin në përqindje të cmimit.përqindje të cmimit.


Elastciteti I kërkesës ndaj cmimit

Ed= përqindja e ndryshimit të sasisë së kërkuar / përqindja e ndryshimit në cmim


Lakorja e kërkesës dhe elasticiteti I kërkesës ndaj cmimit

• Një rritje prej 10% në Një rritje prej 10% në cmimin e qumështit cmimin e qumështit (nga 2 në $2.20) (nga 2 në $2.20) zvogëlon sasinë e zvogëlon sasinë e kërkuar për 15% (nga kërkuar për 15% (nga 100 në 85), atëherë 100 në 85), atëherë elasticiteti I kërkesës elasticiteti I kërkesës ndaj cmimit është ndaj cmimit është 1.50 = 15%/10%.1.50 = 15%/10%.

Ed= përqindja e ndryshimit të sasisë së kërkuar /përqindja e ndryshimit në cmim = 15%/10%=1.5


Elasticiteti I kërkesës ndaj cmimit

• Kërkesa elastike:Kërkesa elastike: elasticiteti I kërkesës elasticiteti I kërkesës ndaj cmimit është më I madh se një.ndaj cmimit është më I madh se një.

• Kërkesa joelastike:Kërkesa joelastike: elasticiteti I kërkesës elasticiteti I kërkesës ndaj cmimit është më I vogël se një.ndaj cmimit është më I vogël se një.

• Elasticiteti unitar:Elasticiteti unitar: elasticiteti I kërkesës elasticiteti I kërkesës ndaj cmimit është më I barabartë me një.ndaj cmimit është më I barabartë me një.


Elasticiteti i zëvendësuesit

Ed= përqindja e ndryshimit të sasisë së ujit të kërkuar /përqindja e ndryshimit në cmim = 2%/10%=0.20


Elasticiteti I kërkesës ndaj cmimit për produkte të caktuara

ProduktiProdukti Elasticiteti I kërkesës ndaj Elasticiteti I kërkesës ndaj cmimitcmimit

KripëKripë 0.10.1UjëUjë 0.20.2KafeKafe 0.30.3CigareCigare 0.30.3Këpucë Këpucë 0.70.7ZbukurimeZbukurime 1.01.0AutomobilatAutomobilat 1.21.2Udhëtimet e jashtmeUdhëtimet e jashtme 1.81.8Ushqimet në restauranteUshqimet në restaurante 2.32.3FluturimetFluturimet 2.42.4Filmat Filmat 3.73.7Firmat e caktuara të kafesëFirmat e caktuara të kafesë 5.65.6


Përcaktuesit tjerë të elasticitetit

• Koha.Koha.

• Rëndësia e buxhetitRëndësia e buxhetit

• Produktet e nevojshme versus produktet Produktet e nevojshme versus produktet luksoze.luksoze.


Elasticiteti përgjatë lakores së kërkesës

• Elasticiteti i kërkesës Elasticiteti i kërkesës ndaj cmimit zvogëlohet ndaj cmimit zvogëlohet kur lëvizim poshtë kur lëvizim poshtë përgjatë një lakore përgjatë një lakore lineare të kërksës. lineare të kërksës. Kërkesa është elastike Kërkesa është elastike në gjysmën e sipërme të në gjysmën e sipërme të lakores së kërkesës dhe lakores së kërkesës dhe joelastike në gjysmën e joelastike në gjysmën e poshtme.poshtme.

Përqindja në Përqindja në ndryshimin e ndryshimin e

cmimitcmimit

Përqindja e Përqindja e ndryshimit në sasindryshimit në sasi ElasticitetiElasticiteti

Pika Pika rr në pikën në pikën ss 4/80 = 5%4/80 = 5% 2/10 = 20%2/10 = 20% 20%/5% = 4.020%/5% = 4.0

Pika Pika vv në pikën në pikën ëë 4/20 = 20%4/20 = 20% 2/40 = 5%2/40 = 5% 5%/20% = 0.255%/20% = 0.25


Rastet ekstreme: kërkesa me elasticitet të plotë dhe kërkesa me joelasticitet të plotë

• Kur kërkesa është me Kur kërkesa është me joelasticitet të plotë, joelasticitet të plotë, sasia e kërkuar është e sasia e kërkuar është e njëjtë në secilin nivel të njëjtë në secilin nivel të cmimit, kështu që cmimit, kështu që elsticiteti I kërkesës ndaj elsticiteti I kërkesës ndaj cmimit është zero.cmimit është zero.


Rastet ekstreme: kërkesa me elasticitet të plotë dhe kërkesa me joelasticitet të plotë

• Kur kërkesa është me Kur kërkesa është me elasticitet të plotë, sasia elasticitet të plotë, sasia e kërkuar është e e kërkuar është e ndjeshme deri në pakufi ndjeshme deri në pakufi ndaj ndryshimeve në ndaj ndryshimeve në cmim, kështu që cmim, kështu që elsticiteti i kërkesës ndaj elsticiteti i kërkesës ndaj cmimit ëshët i pakufi.cmimit ëshët i pakufi.


Përdorimi I formulës për llogaritjen e elasticitetit zonal

• Përqindja në ndryshimin Përqindja në ndryshimin e cmimit është e e cmimit është e barabartë me (0.20) barabartë me (0.20) pjesëtuar me mesataren pjesëtuar me mesataren e cmimit ($2.10), ose e cmimit ($2.10), ose 9.52%:9.52%:

• Përqindja në ndryshimin Përqindja në ndryshimin e cmimit = e cmimit = ndryshimi/vlera mesatare ndryshimi/vlera mesatare = 0.20/ = 0.20/ {(2.0+2.20)/2}=9.52%{(2.0+2.20)/2}=9.52%



• Përqindja në ndryshimin Përqindja në ndryshimin e sasisë është e e sasisë është e barabartë me (-15) barabartë me (-15) pjesëtuar me mesataren pjesëtuar me mesataren e sasisë (92.5), ose -e sasisë (92.5), ose -16.22%:16.22%:

• Përqindja në ndryshimin Përqindja në ndryshimin e sasisë = e sasisë = ndryshimi/vlera mesatare ndryshimi/vlera mesatare = -15/ = -15/ {(100+85)/2}=16.22%{(100+85)/2}=16.22%



• Nëse i zëvendësojmë Nëse i zëvendësojmë këto përqindje në këto përqindje në ndryshime në formulën ndryshime në formulën për llogaritjen e për llogaritjen e elasticitetit të kërkesës elasticitetit të kërkesës ndaj cmimit, elasticiteti ndaj cmimit, elasticiteti ndaj cmimit është 1.70:ndaj cmimit është 1.70:

Ed= përqindja e ndryshimit të kërkesës / përqindja e ndryshimit në cmim =

16.22%/9.52%=1.70


Parashikimi i ndryshimeve në sasinë e kërkuar

• Formula për llogaritjen e elsticitetit përmbanë tre Formula për llogaritjen e elsticitetit përmbanë tre variabla:variabla:

• Nëse i kemi të njohura dy prej tre variablave në Nëse i kemi të njohura dy prej tre variablave në formulë, ne mund të llogarisim të tretën.formulë, ne mund të llogarisim të tretën.

• Nëse elsticiteti i kërkesës është 2.0, një rritje në Nëse elsticiteti i kërkesës është 2.0, një rritje në cmim prej 15% do të zvogëlojë sasinë e kërkuar për cmim prej 15% do të zvogëlojë sasinë e kërkuar për 30%:30%:

Ed= përqindja e ndryshimit të sasisë së kërkuar /15% = 30%/15%


Parashikimi i ndryshimeve në të hyrat e përgjithshme

Cmimi dhe të hyrat e përgjithshme me kërkesë Cmimi dhe të hyrat e përgjithshme me kërkesë elastikeelastike

CmimiCmimiSasia e biletave Sasia e biletave

të shituratë shituraTë hyrat e Të hyrat e

përgjithshmepërgjithshme

4.004.00 100100 $400$400

4.404.40 8080 $352$352


Elasticiteti dhe të hyrat e përgjithshme

Lloji i Lloji i kërkesëskërkesës

Vlera e elasticitetit Vlera e elasticitetit të kërkesës ndaj të kërkesës ndaj cmimitcmimit

Ndryshimi në sasi Ndryshimi në sasi VersusVersusNdryshimi në cmimNdryshimi në cmim

Efektet e cmimit Efektet e cmimit më të lartë në të më të lartë në të hyrat e hyrat e përgjithshmepërgjithshme

Efektet e cmimit Efektet e cmimit më të ulët në të më të ulët në të hyrat e hyrat e përgjithshmepërgjithshme

Elastike Më I madh sesa 1.0

Përqindje më e madhe e ndryshimit në sasi

Zvogëlohet Rritet

Joelastike Më I vogël sesa 1.0

Përqindje më e vogël e ndryshimit në sasi

Rritet Zvogëlohet

Elasticiteti unitar

1.0 Përqindje të njëjta të ndryshimit në sasi dhe cmim

Nuk ndryshon Nuk ndryshon



• Kërkesa është elastike Kërkesa është elastike përgjatë pjesës së lartë përgjatë pjesës së lartë të lakores lineare të të lakores lineare të kërkesës, kështu që kërkesës, kështu që zvogëlimi i cmimit rritë të zvogëlimi i cmimit rritë të hyrat e përgjithshme.hyrat e përgjithshme.



• Kërkesa është joelastike Kërkesa është joelastike përgjatë gjysmës së përgjatë gjysmës së poshtme të lakores poshtme të lakores lineare të kërkesës, lineare të kërkesës, kështu që një zvogëlim kështu që një zvogëlim në cmim zvogëlon të në cmim zvogëlon të hyrat e përgjithshme.hyrat e përgjithshme.

• Të hyrat e përgjithshme Të hyrat e përgjithshme arrijnë maksimumin në arrijnë maksimumin në pikën e mesme të kurbës pikën e mesme të kurbës së kërkesës, ku kërkesa së kërkesës, ku kërkesa është me elasticitet është me elasticitet unitar.unitar.


Elasticitetet tjera të kërkesës

• Elasticiteti i kërkesës ndaj të ardhurave:Elasticiteti i kërkesës ndaj të ardhurave: Një matës i reagimit të sasisë së kërkuar ndaj Një matës i reagimit të sasisë së kërkuar ndaj ndryshimit në të ardhurat e konsumatorëve.ndryshimit në të ardhurat e konsumatorëve.

Ei= përqindja e ndryshimit të sasisë së kërkuar / përqindja e ndryshimit në të ardhura


Elasticitetet tjera të kërkesës

• Elasticiteti i tërthortë i kërkesës:Elasticiteti i tërthortë i kërkesës: Një matës i Një matës i reagimit të sasisë së kërkuar ndaj ndryshimit reagimit të sasisë së kërkuar ndaj ndryshimit në cmimin e një produkti të lidhur.në cmimin e një produkti të lidhur.

Exy= përqindja e ndryshimit të sasisë së

kërkuar të X / përqindja e ndryshimit në cmimin e Y


Elasticiteti i ofertës ndaj cmimit

Es= përqindja e ndryshimit të sasisë së ofruar / përqindja e ndryshimit në cmim


Lakorja e ofertës së tregut dhe elasticiteti i ofertës ndaj cmimit

• Një rritje prej 10% në Një rritje prej 10% në cmimin e qumështit (nga cmimin e qumështit (nga $2 në $2.20) rrit sasinë e $2 në $2.20) rrit sasinë e ofruar për 20% (nga 100 ofruar për 20% (nga 100 milion galonë në 120 milion galonë në 120 milion), kështu që milion), kështu që elasticiteti i ofertës është elasticiteti i ofertës është 2.0 = 20%/10%.2.0 = 20%/10%.

Es= përqindja e ndryshimit të sasisë së ofruar / përqindja e ndryshimit në cmim = 20%/10%=2.0


Rastet ekstreme: oferta me elasticitet të plotë dhe oferta me joelasticitet të plotë

• Kur oferta është me Kur oferta është me joelasticitet të plotë, joelasticitet të plotë, sasia e ofruar është e sasia e ofruar është e njëjtë në secilin nivel njëjtë në secilin nivel të cmimit, kështu që të cmimit, kështu që elasticiteti i ofertës elasticiteti i ofertës ndaj cmimit është ndaj cmimit është zero.zero.


Rastet ekstreme: oferta me elasticitet të plotë dhe oferta me joelasticitet të plotë

• Kur oferta është me Kur oferta është me elasticitet të plotë, sasia elasticitet të plotë, sasia e ofruar e është e e ofruar e është e ndjeshme ndaj ndjeshme ndaj ndryshimeve në cmim ndryshimeve në cmim deri në pakufi, kështu që deri në pakufi, kështu që elasticiteti i ofertës ndaj elasticiteti i ofertës ndaj cmimit është i pakufi.cmimit është i pakufi.


Parashikimi i ndryshimeve në cmim duke përdorur elasticitetin ndaj cmimit

• Formula e ndryshimit të cmimit :Formula e ndryshimit të cmimit : një formulë një formulë që tregon përqindjen e ndryshimit të cmimit që tregon përqindjen e ndryshimit të cmimit ekuilibrues që rrjedhë si pasojë e ndryshimit ekuilibrues që rrjedhë si pasojë e ndryshimit në kërkesë apo ofertë, duke marrë parasysh në kërkesë apo ofertë, duke marrë parasysh vlerat e elasticitetit të kërkesës apo ofertës vlerat e elasticitetit të kërkesës apo ofertës ndaj cmimit.ndaj cmimit.

Përqindja në ndryshimin e cmimit ekuilibrues = përqindja në ndryshimin e

kërkesës/ (Es + Ed)


Rritja në kërkesë rrit cmimin ekuilibrues

• Një rritje në kërkesë Një rritje në kërkesë zhvendosë lakoren e zhvendosë lakoren e kërkesës djathtas, duke kërkesës djathtas, duke rritur kështu cmimin rritur kështu cmimin ekuilibrues. Në këtë rast, ekuilibrues. Në këtë rast, një rritje prej 35% në një rritje prej 35% në kërkesë rrit cmimin për kërkesë rrit cmimin për 10%. 10%.

Përqindja në ndryshimin e Përqindja në ndryshimin e cmimit ekuilibrues = cmimit ekuilibrues = përqindja në ndryshimin përqindja në ndryshimin e kërkesës / (Es+Ed) = e kërkesës / (Es+Ed) = 35% / (2+1.5) = 10%35% / (2+1.5) = 10%

Education

Elasticiteti