HACI SABANCI ORTAOKULUGELENEKSEL OYUNLARIMIZ

MANGALA

MANGALANIN TARİHÇESİ

Mangala, dünyanın 17. yüzyılda Türklerden öğrendiği, geçmişte Köçürme diye oynayıp uzun süre unutulmaya terk ettiğimiz, son yıllarda ülkemizde yeniden hatırlanmaya başlayan bir zeka oyunudur. Kaşgarlı Mahmut’un Divan-ı Lügat’it Türk’desözünü ettiği Köçürme Oyunu, binlerce yıllık bir Türk Zekâ Oyunu’dur. Köçürme, dupduru bir Türkçe kelimedir ve göçürme, göç ettirme, aktarma anlamında kullanılmaktadır.

MANGALANIN TARİHÇESİTürklerden Araplara Mangala

adıyla, oradan da dünyaya Mangala, Mankala, Mancala adıyla dağılmıştır. Oyunun 4000 yıllık bir taşı Kazakistan’da Dastarbaşı’ndabulunmuştur. Tarihi araştırmalar Mangala Oyunu'nun Sakalar, Hunlar ve Göktürkler döneminde oynandığını göstermektedir. 16. yüzyıldan başlayarak Türk minyatürlerinde mangalaya ait tasvirler yer almıştır. Sağ alt köşede görüldüğü üzere iki kişi mangala oynamaktadır.

EBEVEYN , BÜYÜKANNE -BÜYÜKBABALARA PROJE

İLE İLGİLİ FİKRİMİZİ SÖYLEDİĞİMİZDE

Ortaokul Ebeveyn ve büyükanne -babalara proje ile ilgili fikrimizi söylediğimizde bazı kaygılarının olduğunu gördük. Böyle bir etkinliğe ilk defa katıldıkları için; bu uygulamayı nasıl yapacaklarını bilmeme ve torunlarına karşı mahcup olma endişelerini taşıyorlardı.

UYGULAMA BAŞLANGICINDA İKİ ÇEŞİT DİRENÇLE KARŞILAŞTIK

Birincisi, ortaokul öğrencilerinin sınavlarının olması yoğun bir şekilde ders çalışmaları idi.

İkincisi ise, ortaokul ebeveynleri genellikle çocukları ile ilgili sıkıntı olduğunda okula çağrılırlardı. Onlar için sıra dışı olan, böyle bir etkinliğe; öncelikle tedirgin yaklaştılar. Tedirginlikleri yüz ifadelerinden belliydi. Etkinliğe katıldıktan sonra rahatladılar ve mutlu oldular.

NEDEN MANGALAKeçiören ilçesi sınırları içerisinde bir

alışveriş merkezinde yapılan Ankara da ki çeşitli okullardan ve bizim okulumuzdan öğrencilerin katılımı ile gerçekleşen mangala turnuvasına ilginin yüksek olması,

Okullarda zekâ oyunları dersinde mangalanın tercih edilmesi,

NEDEN MANGALAEvde ebeveynlerle

beraber oynanabilir olması

Evde bulunan malzemelerle

hazırlanabilir olması

NEDEN MANGALABireysel değil grup oyunu olması ve bundan dolayı da oyun

oynanırken karşılıklı etkileşimde bulunulması, 4000 yıllık evrensel bir oyun olması mangala oyununu seçmemize sebep olmuştur.

MANGALA İÇİN HAZIRLANIYORUZFaaliyete hazırlanırken proje ekibinin yaptığı araştırma sonucu; Öğretmenler Keçiören Belediyesinin Çocuk Danışma Merkezi (ÇODAM)’ın düzenlemiş olduğu eğitime katılarak belge aldılar.

MANGALA İÇİN HAZIRLANIYORUZ

SINIFLARIMIZDA MANGALA ÜRETİYORUZ

SINIFLARIMIZDA MANGALA OYNUYORUZ

‘ÖĞREN –ÜRET- OYNA’ MANGALA ŞENLİĞİ

Faaliyete mangala oyununun ustalarından olan Timur DEMİRCİ davet edildi. Timur Bey velilere bu konuda seminer vererek

oyunu tanıttı, kurallarını anlattı.

Timur Bey Mangala yapımını anlattı , evden getirilen malzemelerle mangala yaptırdı..

Timur Bey, Mangala oyununu velilere birebir oynattı ve oynayanları gözlemledi.

ETKİNLİK SIRASINDA Timur Beyin getirdiği mangalaların yanı sıra Anasınıflarında üretilen ve velilerin yaptığı mangalalar kullanıldı

ETKİNLİĞE ortaokul yedinci sınıflardan ebeveynleri ile 70 kişi, okulöncesinden 36 kişi, özel eğitim kısmından 6 kişi, üstün özel yetenekli 3 kişi,

öğretmenlerden ise 15 kişi katılmıştır. Tüm katılımcılara katılım belgesi düzenlenmiştir

ATÖLYE ÇALIŞMALARI SIRASINDA KUŞAKLAR ARASINDAKİ ETKİLEŞİM Oyun oynanırken ebeveynlerin çocuklara karşı ilgi düzeyinin arttığı ,Ebeveynlerin oyun esnasında

kendi çocukluklarına dönerek hatıralarını canlandırdığı ve heyecanlandıkları gözlemlendi. Çocuklarında ebeveynleri ile bir araya gelip onların çocukluğunda oynadığı oyunlara karşı olan

hislerini dikkatle inceledikleri bu durumunda kendilerini hoşnut ettiği gözlemlendi. Etkinlik sırasında herhangi bir iletişim engeli yaşanmadı. Fakat sağlık problemlerinden dolayı büyükanne-

babaların duymakta zorlandıkları gözlemlendi.

MANGALA ETKİNLİĞİNDEN SONRAEbeveynlerin çoğu evlerine mangala alacaklarını bir kısmı da evde atıklarla mangala yaparak oynayacaklarını belirttiler. Ayrıca 15 günde bir okulda bu

oyunun oynanması için gelebileceklerini beyan ettiler.

ÖĞREN –ÜRET- OYNA MANGALA

ŞENLİĞİMİZ BASINDA DA YERİNİ

ALDI

BİR EĞİTİMCİ OLARAKMangala oyununun kesinlikle

eğitim programı içerisinde yer almasını öngörüyoruz. Çağımızın hastalığı olan Alzheimer hastalığının önlenmesi açısından önemli olacağını, çocukların dikkat sürelerinin uzamasını ve stratejik düşünmelerini sağlayacağını düşünüyoruz.

Oyunun insanları birleştiren unsur olduğu, insanların birlikte hareket etme ruh birlik ve beraberliğini artıracağını, çocukların ve yetişkinlerin oyun yolu ile sorunlarını daha kolay çözebileceklerini, evden çıkarak bir araya gelip oyun sayesinde daha da sosyalleşebilecekleri

tartışma götürmemektedir.

MANGALA GELENEĞİ YAŞATILMALI

Mangala oyununun böyle etkinliklerle var olacağını ve yaygınlaşacağını düşünüyor.

Ayrıca UNESCO kültür mirasına girmesi için başvuru yapılacağını,mangala konusunda öğretmen ve öğrencilerin eğitilmesi, zekâ oyunları dersinde öncelik verilmesi ayrıca belediyelerin şenliklerinde mangala oyununu öne çıkararak teşvik etmesi sayesinde mangala oyununun ileri nesillere taşınacağını düşünüyoruz.

"Bu proje T.C. Avrupa Birliği Bakanlığı, AB Eğitim ve Gençlik Programları Merkezi

Başkanlığınca (Ulusal Ajans, http://www.ua.gov.tr) yürütülen Gençlik

Programı kapsamında ve Avrupa Komisyonu'ndan sağlanan hibeyle

gerçekleştirilmiştir. Ancak burada yer alan görüşlerden Ulusal Ajans veya Avrupa

Komisyonu sorumlu tutulamaz."