Bir Tarihçinin Tarihi

Halil İnalcık

Çocukluğu… İnalcık, 1916’da 1.Dünya Savaşı sırasında İstanbul

‘da domatesler ve patlıcan yetişen bir bostanın içinde dedesi Bahriye Binbaşısı Seyit Mehmet ‘in konağında doğdu.

Çocukluğu bu geniş bostanda 5-6 yaşına kadar sürdü. Daha sonra babası ile Mustafa Kemal ‘in Türkiye’nin yeni merkezi ilan ettiği Ankara’ya gittiler.

Babasını 1934 ’te kaybetti.

Çocukluğu… Yetim kalan İnalcık her şeyi ile annesine sarıldı. O, çocuğu için her şeyini feda eden annelerdendi. İnalcık ‘ı okuttu. İnalcık Bir sene Sivas ‘ta, iki sene

Ankara ‘da, Üç yılda Balıkesir ‘de muallim mekteplerinde okudu.

Hayatı… Yüksek tahsiline 1935’te Ankara Üniversitesi Dil

ve Tarih Coğrafya Fakültesi’nde başladı. 1942’de Türkiye’de sosyoekonomik tarih

yazıcılığının ilk örneklerinden biri olan Tanzimat ve Bulgar Meselesi adlı teziyle doktor oldu.

İnalcık, İstanbul’da Osmanlı arşivlerinde ve Bursa şer’iyye sicilleri üzerinde araştırmalar yaptı. 1947’de Türk Tarih Kurumu (TTK) üyeliğine seçildi.

Hayatı… 1972 yılında Chicago Üniversitesi Tarih Bölümü'ne

Osmanlı Tarihi Üniversite Profesörü olarak davet edildi.

1973 yılın da kitabı The Ottoman Empire The Classical Age 1300-1600 yayınlandı.

Halen Bilkent Üniversitesi Osmanlı Tarihi Bölümü'nde yüksek lisans ve doktora öğrencilerine seminer dersi vermektedir.

Hakkında Bilinmeyenler

İnalcık, Osmanlı Tarihi duayeni ve çok fazla yazan bir tarihçidir.

Osmanlı arşivleri açıldıktan sonraki dönemde faaliyetleri artmıştır.

Ömer Lütfi Barkan gibi ilk başlarda son dönemlere çalışmış, tanzimat, balkanların toprak sistemi gibi konular ile tırmanışına başlamıştır.

Bir sözü… “Düşündüm taşındım, Çin edebiyatına girmek için

iki bin ideogram şekil öğreneceksiniz. Eski Türk tarihini pek istemedim, Sümeroloji, arkeoloji Atatürk’ün sevdiği konular. Birçok arkadaş bu alanlara gitti. Tarih teziyle[6] ilgili şeyler beni cezb etmedi. Bunlar bana fantezi gibi göründü. Sümeroloji, Hititoloji, Sinoloji… Ben yakın tarihi seçtim”

Halil İnalcık

Hakkında Bilinmeyenler

Her yerdeki sayısız öğrencilerinden biri olan İlber Ortaylı ’ya göre kendisi Ankara döneminde arşivden çıkmayan, hiç vaktini boşa harcamayan çok çalışan biridir.

İnalcık, 1972’ye kadar Ankara Üniversitesi’nde öğrenci yetiştirmiş, nice makale ve kitap yazmıştır.

İnalcık ’ın Paleografya ve Diplomatika bilgisi tartışılmaz erginliktedir.

Edebiyatçı İnalcık! İnalcık, lise döneminde Balıkesir ‘de muallim

mektebinde Abdülbaki Gölpınarlı ‘nın öğrencisi oldu ve ondan divan şiirini öğrendi.

Aynı zamanda Türkiye ‘nin ilk kadın diplomatı olan Adile Ayda ‘dan Fransızca öğrenip Fransız şairlerinden Lamartine, Victor Hugo ve Baudelaire’ i okumaya başladı.

Gölpınarlı ve Fuzuli genç İnalcık üzerine en çok etki yapan şairlerdir.

Edebiyatçı İnalcık! Daha 16-17 yaşlarında Fuzuli ‘nin külliyatını

bularak tamamını okudu. Sonunda 1935 ’te Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi

kurulduğu zaman üniversite tahsili için bir fırsat doğdu.

Dil Tarih yatılı imtihanını kazanarak bu fakülteye tarihçi oldu.

Edebiyattan ayrıldığına bugün bile üzgündür

Edebiyatçı İnalcık!

Dehr-i fânîden nice cân nice cânânlar geçerBezm-i işretten aceb mestâne yârânlar geçerBir nefesdir cânımız yâr leblerinde ber-karârHey, bu fânûs-i safâ bir gün söner cânlar geçer

Bilkent Üniverisitesi, Halil İnalcık 1999

Amerika Yılları İnalcık, 1972’de Chicago Üniversitesi tarafından

imtiyazlı profesör önerisiyle bir davet aldı. Daveti kabul eden İnalcık, Tarih Bölümü’nde profesör olarak çalışmaya başladı.

1973’te İngiltere’de The Ottoman Empire: the Classical Age, 1300–1600 (London: Weidenfeld and Nicolson) adlı eserini yayınladı.

Bu sentez eseri, yedi Balkan diline ve Arapçaya tercüme edilmiştir.

Eserleri İnalcık’ın eserlerine bir bütün olarak bakıldığında

onun Osmanlı tarihinin hemen hemen bütün dönemleri üzerine araştırmalar yaptığı ve bu araştırmalarında muazzam bir konu çeşitliliği olduğu görülür.

İnalcık’ın eserleri temeldeI. Siyasî TarihII. Sosyal ve Ekonomik Tarih III. Sentez Eserleri

Şeklinde gruplandırılabilir.

Eserleri The Ottoman Empire, The Classical Age, 1300-

1600, London, 1973 Studies in Ottoman social and economic history,

London, 1985 Süleyman the second and his time, Istanbul, 1993 Tanzimat ve Bulgar Meselesi, Ankara: TTK, 1943.  Fatih Devri Üzerinde Tetkikler ve Vesikalar,

Ankara: TTK, 1954.yazdığı sayısız eserden yalnızca

birkaçıdır.

TeşekkürlerTarihe Adanmış Bir Ömür

~Halil İnalcık~