Upload
chuong-nguyen
View
1.947
Download
3
Embed Size (px)
DESCRIPTION
Slide Micro.Economics - BA program - DUE
Citation preview
1
Thị trường độc quyền
• Trong việc giải quyết bài toán cạnh tranh, chúng ta không bao giờ nhìn vào đường cầu thị trường vì nó không liên quan – giá cả được chấp nhận như cái cho sẵn.
• Bây giờ chúng ta hãy xem chuyện gì xảy ra nếu Q ảnh hưởng P.
• Giả sử cầu là tuyến tính và hàm cầu ngược làP = 100 – 5 Q
2
Cạnh tranh so với độc quyền
• Giả sử cầu là tuyến tính và đường cầu ngược được cho bởi
P = 100 - 5 Q
2 4 6 8 10 12P
20
40
60
80
100Q
Demand
3
Cạnh tranh so với độc quyền
• Lợi nhuận của hãng là
• Trong đó dR/dQ là doanh thu biên MR
2 4 6 8 10 12P
20
40
60
80
100Q
Demand
dQ
dC
dQ
dR
dQ
Qd
QCQRQ
)(
)()()(
2 4 6 8 10 12P
20
40
60
80
100Q
MC
Demand
4
Cạnh tranh so với độc quyền
• Nêú hãng xem giá là cái cho sẵn R(Q) = PQ
2 4 6 8 10 12P
20
40
60
80
100Q
Demand
0)(
)()(
MCPdQ
Qd
QCPQQ
2 4 6 8 10 12P
20
40
60
80
100Q
MC
Demand
5
Cạnh tranh so với độc quyền
• Nếu hãng xem giá là cái định sẵn, nó sẽ định giá P = MC
2 4 6 8 10 12P
20
40
60
80
100Q
Demand
16.9
745100
74
5100
2
2
CQ
QQQ
QQMC
QP
2 4 6 8 10 12P
20
40
60
80
100Q
MC
Demand
6
Cạnh tranh so với độc quyền
• Tại điểm (PC, Qc) = (54.22, 9.16) • P > AC, vì thế hãng sẽ hoạt động cả trong ngắn
hạn lẫn dài hạn.
2 4 6 8 10 12P
20
40
60
80
100Q
Demand
2 4 6 8 10 12P
20
40
60
80
100Q
MC
Demand
2 4 6 8 10 12P
20
40
60
80
100Q
MCATC
Demand
7
Cạnh tranh so với độc quyền
• Lợi nhuận là (P-ATC)Q = (54.22 – 19.29) 9.16 = 314
2 4 6 8 10 12P
20
40
60
80
100Q
MCATC
Demand
8
Cạnh tranh so với độc quyền
• Nhưng đối với hãng độc quyền, MR ≠ P, hay chính xác hơn MR<P
2 4 6 8 10 12P
20
40
60
80
100Q
Demand
2 4 6 8 10 12P
20
40
60
80
100Q
MC
Demand
2 4 6 8 10 12P
20
40
60
80
100Q
MCATC
Demand
PQdQ
dP
dQ
dR
dQ
dC
dQ
dR
dQ
Qd
QCQQPQ
0)(
)()()(
9
Cạnh tranh so với độc quyền
• Chúng ta có thể vẽ MR = dR/dQ và so nó với MC
2 4 6 8 10 12P
20
40
60
80
100Q
Demand
2 4 6 8 10 12P
20
40
60
80
100Q
MC
Demand
2 4 6 8 10 12P
20
40
60
80
100Q
MCATC
Demand
0)(
)()()(
dQ
dC
dQ
dR
dQ
Qd
QCQQPQ
2 4 6 8 10 12P
20
40
60
80
100Q
MC
MR
ATC
Demand
10
Cạnh tranh so với độc quyền
• Và giải để tìm Q* sao cho MR = MC
1.7
07410100)(
30723
)5100()(
2
23
MQ
QQQdQ
Qd
QQQ
QQQ
2 4 6 8 10 12P
20
40
60
80
100Q
MC
MR
QCQM
ATC
Demand
11
Cạnh tranh so với độc quyền
• Khi đó (PM, QM) = (64.5, 7.1) khác với (PC, Qc); P thì cao hơn và Q thì thấp hơn
• Lợi nhuận là hình chữ nhật, (P-ATC)Q = (64.5 – 13.83) 7.1 = 360
• Bằng cách dùng MC = MR lợi nhuận tăng từ 314 lên 360
2 4 6 8 10 12P
20
40
60
80
100Q
MC
MR
ATC
Demand
12
Cạnh tranh so với độc quyền
• Kết quả này cho thấy sự không hiệu quả– Người tiêu dùng sẵn sàng trả nhiều hơn MC để
có Q nhiều hơn.
2 4 6 8 10 12P
20
40
60
80
100Q
MC
MR
ATC
Demand
13
Cạnh tranh so với độc quyền
• Độc quyền gây thiệt hại cho người tiêu dùng– Thặng dư tiêu dùng trong thị trường cạnh tranh
= (100-54.22)9.16/2 = 210
– Thặng dư tiêu dùng trong thị trường độc quyền= (100-64.2)7.1/2 = 126
2 4 6 8 10 12P
20
40
60
80
100Q
MC
MR
ATC
Demand
2 4 6 8 10 12P
20
40
60
80
100Q
MCATC
Demand
14
Cạnh tranh so với độc quyền
• Độc quyền không hiệu quả– Trong thị trường cạnh tranh
• Lợi nhuận = 314• Thặng dư tiêu dùng = 210• Tổng thặng dư = 524
– Trong thị trường độc quyền• Lợi nhuận= 360• Tổng thặng dư = 126• Tổng thặng dư = 486
– Tổn thất vô ích 38
2 4 6 8 10 12P
20
40
60
80
100Q
MC
MR
ATC
Demand
2 4 6 8 10 12P
20
40
60
80
100Q
MCATC
Demand
15
Cạnh tranh so với độc quyền
• Kết quả này được cho là không công bằng. Hãng kiếm được lợi nhuận nhờ một ít thế lực thị trường hơn chứ không phải xứng đáng được hưởng.
• Trong thị trường cạnh tranh, phần lợi ích có được từ trao đổi mà hãng hưởng sẽ là: 314/524 = 60%
• Trong thị trường độc quyền, phần lợi ích có được từ trao đổi mà hãng hưởng sẽ là: 360/486 = 75%
2 4 6 8 10 12P
20
40
60
80
100Q
MC
MR
ATC
Demand
16
Các biện pháp điều tiết đối với hãng độc quyền (điều tiết
về giá)• Định giá độc quyền gây ra tổn thất vô ích cho xã hội nên các chinh
phủ thường đưa ra những biện pháp điều tiết đối với hãng độc quyền:
– Định giá tối đa P = MC để người tiêu dùng có thể mua sản phẩm nhiều hơn với giá thấp hơn
– Hoặc định giá tối đa P = ATC, người tiêu càng được lợi hơn nữa. Nhưng điều gì xảy ra nếu ATC cao? Nhà nước có thể trợ giá cho nó nhưng như vậy lại gây ra những động lực bất lợi khác cho xã hội
– Đánh thuế theo sản lượng (càng làm cho giá cao hơn và sản lượng ít hơn) và đánh thuế không theo sản lượng (giá cả và sản lượng không đổi nhưng lợi nhuận của hãng giảm xuống đúng bằng với khoản thuế).
2 4 6 8 10 12P
20
40
60
80
100Q
MC
MR
ATC
Demand
17
Phụ lục: Độc quyền
• Một mẹo tìm MR khi đường cầu là tuyến tính:– Đường MR có tung độ góc bằng với đường
cầu– Đường MR có hoành độ góc bằng ½ hoành độ
góc của đường cầu
25 50 75 100 125 150 175 200Q
20
40
60
80
100P Demand
DemandMarginalRevenue
18
Phụ lục: Độc quyền
• Chứng minh:P = a – b Q, có tung độ góc và hoành độ góc: a, a/bTR = (a - b Q) Q = a Q – b Q2
MR = a – 2bQ, có tung độ góc và hoành độ góc a, a/2b
25 50 75 100 125 150 175 200Q
20
40
60
80
100P Demand
DemandMarginalRevenue
19
Phụ lục: Độc quyền
• Một ví dụ khác về bài toán độc quyền
• Giả sử hàm cầu có dạng của hàmg Cobb-Douglas và đường cầu thể hiện bởi hàm số
• Và các chi phí như trước đây
2/150 QP
2 4 6 8 10 12Q
10
20
30
40
50P
Demand
Demd
20
Phụ lục: Độc quyền
• Khi đó doanh thu là PQ
• Và doanh thu biên MR
2/1
2/1
50
50
)()(
Q
QQPQR
2/125)( Q
dQ
QdR
2 4 6 8 10 12Q
10
20
30
40
50P
Demand
MR
2/150 QP
21
Phụ lục: Độc quyền
• Đặt MR = MC và giải tìm QM
74)(
25)(
2
2/1
QQdC
QdC
QdQ
QdR
7425 22/1 QQQ
2 4 6 8 10 12Q
10
20
30
40
50P
Demand MC
MR
22
Phụ lục: Độc quyền
• Đặt MR = MC và giải tìm QM
74)(
25)(
2
2/1
QQdC
QdC
QdQ
QdR
62.22
88.4
7425 22/1
M
M
P
Q
QQQ
2 4 6 8 10 12Q
10
20
30
40
50P
Demand
QM
MC
MR
23
Phụ lục: Độc quyền
• P > ATC tại QM ?
2 4 6 8 10 12Q
10
20
30
40
50P
Demand
QM
MC
ATCMR
24
Phụ lục: Độc quyền
• Hãng kiếm được lợi nhuận kinh tế nhờ định giá độc quyền
• Một cách tình cờ hãng cũng sản xuất ở cùng mức sản lượng Q như một hãng trong thị trường cạnh tranh hoàn toàn
2 4 6 8 10 12Q
10
20
30
40
50P
Demand
QM
MC
ATCMR
25
Phụ lục: Độc quyền
• MR của một nhà độc quyền có liên quan với độ co giãn của cầu. Rõ ràng: MR < P
1
PMR
26
Phụ lục: Độc quyền
• Chứng minh:
1
1
11
1
)()(
PMR
P
P
P
Q
dQ
dPP
PQdQ
dP
dQ
dR
QQPQR
27
Phụ lục: Độc quyền
• Hãng độc quyền có nhiều nhà máy (chẳng hạn hai nhà máy) để tối đa hóa lợi nhuận hãng sẽ sản xuất ở quy mô sao cho:
0)()(
0)()(
)()()(
2
22
2
21
2
1
11
1
21
1
221121
dQ
QdC
dQ
QQdR
dQ
d
dQ
QdC
dQ
QQdR
dQ
d
QCQCQQR
28
Thị trường cạnh tranh độc quyền
• Một hãng cạnh tranh độc quyền chính là hãng cạnh tranh nhưng có ít nhiều thế lực của một hãng độc quyền– Có nhiều người mua và người bán– Mỗi hãng bán một sản phẩm hơi khác nhau
• Và chứng kiến một ít phản ứng của P đối với Q• Có một ít thế lực độc quyền
– Nhưng có sự tự do gia nhập và rút lui khỏi những thị trường có các sản phẩm tương tự.
29
Cạnh tranh độc quyền
• Hãng đặt MC = MR như trong trường hợp của hãng độc quyền– Và tạo ra lợi nhuận kinh tế trong một
thời gian
• Nhưng một hãng mới có thể gia nhập thị trường– Làm giảm cầu đối với sản phẩm của
bạn giảm xuống
30
Cạnh tranh độc quyền
• Bắt đầu bằng bài toán của nhà độc quyền
• Chọn Q sao cho MR = MC 2 4 6 8 10
Q
10
20
30
40
P
MR QD
MC
31
Cạnh tranh độc quyền
• Chọn P phù hợp với quy mô sản lượng tối ưu
2 4 6 8 10Q
10
20
30
40
P
MR QD
MC
32
Cạnh tranh độc quyền
• Để có lãi phải đảm bảo rằng
P ≥ AC
2 4 6 8 10Q
10
20
30
40
P
MR QD
MC
ATC
33
Cạnh tranh độc quyền
• Đối với hãng này, định giá độc quyền mang lại lợi nhuận kinh tế cao. 2 4 6 8 10
Q
10
20
30
40
P
MR QD
MC
ATC
34
Cạnh tranh độc quyền
• Nếu có hãng mới gia nhập, một cách đối phó hiệu quả là dịch chuyển đường cầu xuống phía dưới.
2 4 6 8 10Q
10
20
30
40
P
MR QD
MR QD
35
Cạnh tranh độc quyền
• Sự lựa chọn của hãng với vị thế của một hãng độc quyền không còn nữa.
• MR của nó âm.
2 4 6 8 10Q
10
20
30
40
P
MR QD
MC
ATCMR QD
36
Cạnh tranh độc quyền
• Hãy đơn giản hóa hình vẽ bằng cách bỏ ra đường cầu cũ và đường MR cũ.
2 4 6 8 10
10
20
30
40
MC
ATCMR QD
37
Cạnh tranh độc quyền
• Bây giờ khi hãng đặt MR = MC và kiểm tra AC
• Nó thấy rằng
AC = P
2 4 6 8 10
10
20
30
40
MC
ATCMR QD
38
Cạnh tranh độc quyền
• Một hãng cạnh tranh độc quyền trong thế cân bằng dài hạn sẽ có lợi nhuận kinh tế bằng không.
2 4 6 8 10
10
20
30
40
MC
ATCMR QD
QDMR
39
Cạnh tranh độc quyền
• Q tối ưu của nó ít hơn trước đây
• P tối ưu của nó ít hơn trước đây
• Lợi nhuận độc quyền của nó biến mất
2 4 6 8 10
10
20
30
40
MC
ATCMR QD
QDMR
40
Tóm lại
Trong thị trường cạnh tranh độc quyền:
• Hãng sử dụng cách định giá độc quyền.
• Nhưng trong dài hạn khi có nhiều hãng mới gia nhập, lợi nhuận kinh tế bị giảm xuống 0.