Bai giang spss

GVC.ThS. Nguyeãn Ñaêng Tî

Trang 1

SPSSSPSSSSTATISTICAL TATISTICAL PPACKAGE FOR ACKAGE FOR SSOCIAL OCIAL

SSCIENCESCIENCES((Lyù thuyeát: Lyù thuyeát: 1515 tieát. Thöïc haønh: tieát. Thöïc haønh: 3030

tieáttieát))GVC. ThS. Nguyeãn Ñaêng Tî

ThS. Voõ Taán TaøiTrung taâm Tin hoïc

Tröôøng Ñaïi hoïc KHXH & NVTröôøng Ñaïi hoïc KHXH & NVeMail: eMail: [email protected]

ĐD: 0983.436.182ĐD: 0983.436.182

mailto:[email protected]


Trang 2

PHAÂN TÍCH DÖÕ LIEÄU VÔÙI PHAÂN TÍCH DÖÕ LIEÄU VÔÙI SPSSSPSS

NOÄI DUNGNOÄI DUNG--------------

Chöông 1: GIÔÙI THIEÄU SPSS Chöông 2: TAÏO VAØ MÔÛ FILE DÖÕ LIEÄUChöông 3: PHAÂN TÍCH DÖÕ LIEÄU THOÁNG KEÂChöông 4: KIEÅM ÑÒNH THOÁNG KEÂChöông 5: PHAÂN TÍCH HOÀI QUY


Trang 3

Chöông 1. GIÔÙI THIEÄU SPSS

NOÄI DUNGNOÄI DUNG:

1.1. Quaù trình thu thaäp vaø xöû lyù thoâng tin

1.2. Giôùi thieäu toång quan veà SPSS

1.3. Caùc loïai döõ lieäu vaø thang ño

1.4. Bieán vaø giaù trò cuûa bieán1.5. Phaân tích döõ lieäu


Trang 4

1.1. Quaù trình thu thaäp vaø xöû lyù thoâng tinLaø phaàn meàm chuyeân duïng xöû lyù thoâng tin sô caáp (thoâng tin ñöôïc thu thaäp tröïc tieáp töø ñoái töôïng nghieân cöùu (ngöôøi traû lôøi) thoâng qua moät baûng caâu hoûi ñöôïc thieát keá saün.1. Thu thaäp xöû lyù thoâng tin trong nghieân cöùu khoa hoïcQuaù trình thu thaäp vaø xöû lyù thoâng tin trong nghieân cöùu khoa hoïc ñöôïc tieán haønh thoâng qua 3 giai ñoaïn:

- Giai ñoaïn thieát keá;- Giai ñoaïn thu thaäp thoâng tin; - Giai ñoaïn xöû lyù vaø phaân tích

thoâng tina. Giai ñoaïn thieát keá: Nhieäm vuï cuûa giai ñoaïn thieát keá coâng trình nghieân cöùu thöïc nghieäm laø xaùc ñònh noäi dung thoâng tin caàn thu thaäp. Keát quaû nghieân cöùu trong giai ñoaïn thieát keá naøy laø phaûi vaïch ra moïi “ñöôøng ñi, nöôùc böôùc” ñeå giaûi quyeát vaán ñeà (Xaùc ñònh chöông trình nghieân cöùu, phöông aùn thu thaäp vaø xöû lyù thoâng tin).


Trang 5

1.1. Quaù trình ( tieáp theo )b. Giai ñoaïn thu thaäp thoâng tin: Ñaây laø böôùc thu nhaän thoâng tin rieâng bieät vaø kieåm tra chaát löôïng thu nhaän thoâng tin ngay taïi choã. Ñaëc ñieåm cô baûn cuûa böôùc tieán haønh laø thöïc hieän nghieâm chænh nhöõng yeâu caàu, nhöõng ñieàu höôùng daãn ñaõ vaïch ra ôû böôùc thieát keá.c. Giai ñoaïn xöû lyù vaø phaân tích thoâng tin: Nhieäm vuï chuû yeáu cuûa giai ñoaïn xöû lyù thoâng tin laø chuyeån thoâng tin rieâng bieät sang thoâng tin toång hôïp, thöïc hieän toång kieåm tra, ñaùnh giaù chaát löôïng vaø ñaùnh giaù trieån voïng cuûa thoâng tin toång hôïp, phaân tích vaø keát luaän. Giai ñoaïn xöû lyù thoâng tin cuõng coù ba böôùc keá tieáp nhau laø: - Chuaån bò cho vieäc xöû lyù thoâng tin - Xöû lyù thoâng tin vaø keát thuùc - Söû duïng keát quaû xöû lyù thoâng tin


Trang 6

1.1. Quaù trình ( tieáp theo )2. Quy trình nghieân cöùu xöû lyù thoâng tinQuy trình nghieân cöùu xöû lyù thoâng tin ñöôïc chia ra 7 böôùc nhö sau:


Trang 7

1.1. Quaù trình ( tieáp theo )

•SPSS thöïc hieän trong böôùc 5 chia ra caùc giai ñoaïn:


Trang 8

1.2. Giôùi thieäu toång quan veà SPSSSPSS laø phaàn meàm chuyeân duïng xöû lyù thoâng tin sô caáp: thoâng tin ñöôïc thu thaäp tröïc tieáp töø ñoái töôïng nghieân cöùu (ngöôøi traû lôøi caùc caâu hoûi) thoâng qua moät baûng caâu hoûi ñöôïc thieát keá saün.SPSS söû duïng caùc file coù phaàn môû roäng sau:- .SAV: File döõ lieäu SPSS- .SPS: File leänh thay cho caùc thao taùc tröïc tieáp (Syntax)- .SPO: File keát xuaát (Output)- .SBS: File ñaëc taû SPSS (Script)Taïi moät thôøi ñieåm SPSS chæ laøm vieäc vôùi 1 file döõ lieäu. Neáu môû file döõ lieäu môùi thì file hieän taïi seõ ñöôïc ñoùng laïi.


Trang 9

1.2. Giôùi thieäu SPSS ( tieáp theo )Phaàn meàm SPSS coù caùc loïai maøn hình

sau:1. Maøn hình quaûn lyù döõ lieäu (Data View)2. Maøn hình quaûn lyù bieán (Variable View)3. Maøn hình hieån thò keát quaû (Output)4. Maøn hình cuù phaùp (Syntax)


Trang 10

Maøn hình quaûn lyù döõ lieäu (Data View)

Laø nôi löu tröõ döõ lieäu nghieân cöùu vôùi moät caáu truùc cô sôû döõ lieäu bao goàm coät, haøng vaø caùc oâ giao nhau giöõa coät vaø haøng

Coät (Column): Ñaïi dieän cho bieán quan saùt.


Trang 11


Laø nôi löu tröõ döõ lieäu nghieân cöùu vôùi moät caáu truùc cô sôû döõ lieäu bao goàm coät, haøng vaø caùc oâ giao nhau giöõa coät vaø haøng

Haøng (Row): Ñaïi dieän cho moät tröôøng hôïp quan saùt (ngöôøi traû lôøi)


Trang 12


OÂ giao nhau giöõa coät vaø haøng (cell): Chöùa ñöïng moät keát quaû traû lôøi töông öùng vôùi caâu hoûi caàn khaûo saùt (bieán) vaø moät ñoái tyùôïng traû lôøi cuï theå (tröôøng hôïp quan saùt). OÂ laø söï keát hôïp cuûa ñoái töôïng vaø bieán. Caùc oâ chæ chöùa caùc trò soá cuûa bieán.


Trang 13


File dữ liệu có hình chữ nhật. Hai hướng của file dữ liệu được xác định bởi số lượng các đối tượng và số lượng các biến. Không có các ô “trống rỗng” trong các đường biên của file dữ liệu. Đối với các biến dạng số, các ô rỗng được chuyển thành trị số khuyết thiếu hệ thống. Đối với các biến dạng chuỗi, một dấu cách vẫn được coi là một trị số.


Trang 14

Maøn hình quaûn lyù bieán (Variables View)

Laø nôi quaûn lyù caùc bieán cuøng vôùi caùc thoâng soá lieân quan ñeán bieán. Trong maøn hình naøy moãi haøng treân maøn hình quaûn lyù moät bieán, vaø moãi coät theå hieän caùc thoâng soá lieân quan ñeán bieán ñoù.

Tên biến (name): Là tên đại diện cho biến, tên biến này sẽ được hiễn thị trên đầu mỗi cột trong màn hình dữ liệu


Trang 15


Caùc qui taéc döôùi ñaây ñöôïc aùp duïng cho teân bieán:

Teân phaûi baét ñaàu baèng moät chöõ. Caùc kyù töï coøn laïi coù theå laø baát kyø chöõ naøo, baát kyø soá naøo, hoaëc caùc bieåu töôïng nhö @, #, _, hoaëc $.

Teân bieán khoâng ñöôïc keát thuùc baèng moät daáu chaám.

Traùnh duøng caùc teân bieán maø keát thuùc vôùi moät daáu gaïch döôùi (ñeå traùnh xung ñoät vôùi caùc bieán ñöôïc töï ñoäng laäp bôûi moät vaøi thuû tuïc)

Ñoä daøi cuûa teân bieán khoâng vöôït quaù 8 kyù töï.

Daáu caùch vaø caùc kyù töï ñaëc bieät (ví duï nhö !, ?, ‘, vaø *) khoâng ñöôïc söû duïng.

Töøng teân bieán phaûi ñôn chieác/duy nhaát; khoâng ñöôïc pheùp truøng laëp. Khoâng ñöôïc duøng chöõ hoa ñeå ñaët teân bieán. Caùc teân NEWVAR, NewVar, vaø newvar ñöôïc xem laø gioáng nhau.


Trang 16


Là nơi quản lý các biến cùng với các thông số liên quan đến biến. Trong màn hình này mỗi hàng trên màn hình quản lý một biến, và mỗi cột thể hiện các thông số liên quan đến biến đó

Loại biến (type): Thể hiện dạng dữ liệu thể hiện trong biến. Dạng số, và dạng chuỗi


Trang 17



Số lượng con số hiễn thị cho giá trị (Width): Giá trị dạng số được phép hiễn thị bao nhiêu con số


Trang 18



Số lượng con số sau dấu phẩy được hiễn thị (Decimals


Trang 19


Là nơi quản lý các biến cùng với các thông số liên quan đến biến. Trong màn hình này mỗi hàng trên màn hình quản lý một biến, và mỗi cột thể hiện các thông số liên quan đến biến đóNhãn của biến (label): Tên

biến chỉ được thể hiện tóm tắc bằng ký hiệu, nhãn của biến cho phép nêu rõ hơn về ý nghĩa của biến


Trang 20



Giá trị trong biến (Values): Cho phép khai báo các giá trị trong biến với ý nghĩa cụ thể (nhãn giá trị)


Trang 21



Giá trị khuyết (Missing): Do thiết kế bảng câu hỏi có một số giá trị chỉ mang tính chất quản lý, không có ý nghĩa phân tích, để loại bỏ các biến này ta cần khai báo nó như là giá trị khuyết (user missing). SPSS mặc định giá trị khuyết (system missing) là một dấu chấm và tự động loại bỏ các giá trị này ra khỏi các phân tích thống kê.


Trang 22



Kích thướt cột (columns): Cho phép khai báo độ rộng của cột


Trang 23



Ví trí (align): Vị trí hiễn thị các giá trị trong cột (phải, trái, giữa)


Trang 24



Dạng thang đo (measures): Hiễn thị dạng thang đo của giá trị trong biến


Trang 25

Maøn hình hiện thị kết quả (Output)

Các phép phân tích thống kê sẽ cho ra các kết quả như bảng biểu, đồ thị và các kết quả kiểm định…., các kết quả này sẽ được truy xuất ra một màn hình, và được lưu giữ dưới một tập tin khác (có đuôi là .SPO). Màn hình này cho phép ta xem và lưu giữ các kết quả phân tích

Nhắp để mở rộng hoặc thu hẹp các cấp độ xem

Nhắp đúp một biểu tượng kiểu sách để hiện hoặc làm ẩn một chi tiết

Panô phân cấp xem

Nhắp một chi tiết để chọn và đi thẳng đến nó

Panô nội dung Nhắp đúp một bảng để xoay hoặc hiệu đính nó


Trang 26

Maøn hình cuù phaùp (Syntax)

Màn hình này cho phép ta xem và lưu trữ những cú pháp của một lệnh phân tích. Các cú pháp được lưu trữ sẽ được sử dụng lại mà không cần thao tác các lệnh phân tích lại


Trang 27

1.3. Caùc loïai döõ lieäu vaø thang ño1. Döõ lieäu (Data): Laø soá lieäu, taøi lieäu, tö lieäu, thoâng tin … ñaõ coù ñeå giaûi quyeát vaán ñeà nghieân cöùu. Noùi 1 caùch chính xaùc, döõ lieäu laø baûn chaát cuûa ñoái töôïng maø chuùng ta caàn phaûn aûnh, caàn theo doõi ñeå giaûi quyeát vaán ñeà ñaët ra trong nghieân cöùu khoa hoïc.2. Bieán (Variable): Laø ñaïi löôïng coù theå nhaän giaù trò naøy hay giaù trò khaùc, trong tröôøng hôïp naøy hay tröôøng hôïp khaùc.ÔÛ goùc ñoä moân hoïc SPSS thì bieán chính laø nhöõng döõ lieäu caàn thu thaäp qua phoûng vaán, ñieàu tra, quan saùt … vaø döïa vaøo ñoù ñeå phaân tích, xöû lyù nhaèm giaûi quyeát vaán ñeà nghieân cöùu. Theå hieän döôùi daïng baûng thì bieán chính laø teân cuûa coät chæ tieâu hay ñaët tröng maø chuùng ta caàn theo doõi cuûa ñoái töôïng – ñöôïc xem nhö laø caùc doøng.


Trang 28

1.3. Caùc loïai döõ lieäu vaø thang ño ( tieáp theo )3. Phaân loïai döõ lieäu (Data Classification): Döõ lieäu nghieân cöùu coù theå bieåu thò

döôùi ba loïai chính: Döõ lieäu ñònh löôïng Döõ lieäu ñònh tính

Döõ lieäu ñònh tính khoâng thöù baäc Döõ lieäu ñònh tính coù thöù baäc

Döõ lieäu baùn ñònh löôïng


Trang 29

1.3. Caùc loïai döõ lieäu vaø thang ño ( tieáp theo )a. Döõ lieäu ñònh löôïng:

Caùc döõ lieäu theå hieän baèng nhöõng con soá (Numeric), bieán thieân lieân tuïc (Continuous) hoaëc rôøi raïc (Discrete). Ví duï: ño chieàu cao cuûa thanh nieân ta seõ coù nhöõng con soá: 16.5; 1.70; 1.72,…, ñoù laø moät bieán soá lieân tuïc (Continuous Variable); tieâm chuûng cho treû em ôû moät ñòa phöông, coù em ñöôïc tieâm moät laàn, coù em hai laàn hoaëc ba laàn (khoâng theå coù 1 laàn röôõi), ñoù laø bieán soá rôøi raïc. Noùi moät caùch ñôn giaûn: Nhöõng gì coù theå caân, ñong, ño, ñeám ñöôïc, vaø chuùng coù theå ñöôïc thöïc hieän 1 caùch coù yù nghóa vôùi caùc pheùp toùan soá hoïc (nhö +, -, *, /, …) thì noù ñöôïc phaûn aûnh baèng 1 ñaïi löôïng coù döõ lieäu ñònh löôïng.


Trang 30

1.3. Caùc loïai döõ lieäu vaø thang ño ( tieáp theo )b. Döõ lieäu ñònh tính:

Döõ lieäu ñònh tính phaûn aùnh tính chaát, söï hôn keùm, khoâng tính ñöôïc trò trung bình. Coù nhieàu caùch theå hieän caùc döõ lieäu ñònh tính. Ví duï: giôùi tính nam hay nöõ, beänh naëng hay nheï, keát quaû ñieàu trò toát hay xaáu, loaïi thuoác ñieàu trò laø Ampicilin hay Streptomycin, ñoä boûng 1 hoaëc 2 hoaëc 3… Vì vaäy ngöôøi ta coøn phaân ra döõ lieäu thöù töï (Ordered Data), döõ lieäu ñònh danh (Norminal Data).


Trang 31

1.3. Caùc loïai döõ lieäu vaø thang ño ( tieáp theo )c. Döõ lieäu baùn ñònh tính:

Trong tuøy töøng lónh vöïc coù nhöõng chæ tieâu khoù ñaùnh giaù chính xaùc, vì vaäy phaûi duøng ñeán nhöõng caùch theå hieän baùn ñònh löôïng. Ví duï kyù sinh truøng soát reùt trong maùu +, ++, +++; tröùng giun trong phaân +, ++, +++. Maëc duø xu höôùng duøng baùn ñònh löôïng ngaøy caøng ít ñi, nhöng cuõng coù luùc caàn ñeán. Xöû lyù thoáng keâ vôùi caùc döõ lieäu baùn ñònh löôïng töông ñoái ñôn giaûn, nhöng caùch ñaùnh giaù vaãn giuùp cho ta bieát ñöôïc ñaùng tin caäy hay khoâng vaø tin caäy ôû möùc ñoä naøo. Maëc duø, veà maët lyù thuyeát, trong SPSS coù nhaéc ñeán loïai döõ lieäu baùn ñònh löôïng, nhöng trong öùng duïng SPSS chæ söû duïng 2 loïai döõ lieäu cô baûn laø Ñònh löôïng vaø Ñònh tính.


Trang 32

1.3. Caùc loïai döõ lieäu vaø thang ño ( tieáp theo )4. Thang ño (Measurement):

Ngay töø giai ñoaïn thieát keá ñaõ phaûi xaây döïng thang ño. Thang ño laø moät trong nhöõng phöông tieän ñeå ño moái lieân quan giöõa caùc hieän töôïng xaõ hoäi. Thang ño laø caùch saép xeáp thoâng tin, laø heä thoáng nhöõng con soá vaø nhöõng moái quan heä giöõa chuùng. Noù laø phöông tieän ñeå ño moái lieân quan theo töøng noäi dung nghieân cöùu cuûa khaùch theå cuï theå.Ñaëc tröng cuûa moãi thang ño, vôùi tö caùch moät phöông tieän ñeå ño, ñeàu chöùa ba yeáu toá: ñoä daøi, soá ño vaø chæ soá.


Trang 33

1.3. Caùc loïai döõ lieäu vaø thang ño ( tieáp theo ) Ñoä daøi cuûa thang ño thöôøng coù cöïc ñaïi

vaø cöïc tieåu, ví duï: khoaûng caùch veà möùc löông (töø möùc löông thaáp nhaát ñeán möùc löông cao nhaát), veà trình ñoä hoïc vaán (töø trình ñoä thaáp nhaát ñeán trình ñoä cao nhaát),

Soá ño cuûa thang ño laø nhöõng ñaïi löôïng töông ñoái hay nhöõng ñôn vò phaân chia ñoä daøi cuûa thang ñeå xaùc ñònh vò trí cuûa moïi khaùch theå coù ñaëc tính xaõ hoäi caàn nghieân cöùu. Nhöõng ñaïi löôïng töông ñoái hay caùc ñôn vò ño coù theå laø nhö nhau hoaëc khoâng nhö nhau, coù theå laø con soá tuyeät ñoái nhöng cuõng coù nhöõng soá ño chæ coù tính chaát töông ñoái : nhieàu hôn, ít hôn, yeáu hôn, maïnh hôn,…

Chæ soá laø moät chæ tieâu soá löôïng naøo ñoù xaùc ñònh vò trí cuûa ñoái töôïng ñieàu tra hay taäp hôïp cuûa caùc ñoái töôïng ñieàu tra theo moät daáu hieäu naøo ñoù treân thang. Noù coù theå laø con soá tuyeät ñoái nhö möùc thu nhaäp bình quaân/thaùng: 500.000 ñoàng/thaùng,


Trang 34

1.3. Caùc loïai döõ lieäu vaø thang ño ( tieáp theo )SPSS söû duïng caùc loïai thang ño sau ñaây:1. Thang ño ñònh danh (Nominal)Thang ño ñònh danh laø loaïi thang ño ñôn

giaûn. Noù theå hieän söï phaân ñònh nhöõng bieán daïng cuûa moät daáu hieäu naøo ñoù. Noùi moät caùch ñôn giaûn, thang ño naøy ñöôïc aùp duïng ñeå ñaët teân cho caùc giaù trò baèng nhöõng con soá, hay ñeå maõ hoùa caùc giaù trò. Ví duï, maõ hoùa 1-Nam, 2-Nöõ. Nhö vaäy, döõ lieäu veà giôùi tính söû duïng thang ño ñònh danh.

2. Thang ño thöù töï (Ordinal)ÔÛ thang ño thöù töï caùc bieán theå cuûa moät

daáu hieäu (chæ baùo) naøo ñoù ñöôïc xeáp baäc theo möùc ñoä taêng daàn hoaëc giaûm daàn theå hieän söï hôn keùm cuûa caùc thang baäc ñoù. Ví duï, 1- Tieåu hoïc, 2- Trung hoïc cô sôû, 3- Trung hoïc phoå thoâng.


Trang 35

1.3. Caùc loïai döõ lieäu vaø thang ño ( tieáp theo )3- Thang ño khoaûng caùch (Interval)Thang ño khoaûng caùch laø moät daïng ñaëc bieät cuûa thang thöù töï. Caùc bieán theå cuûa moät hieän töôïng xaõ hoäi naøo ñoù cuõng ñöôïc xeáp theo thöù töï vaø noù coøn cho bieát khoaûng caùch ñeàu nhau giöõa caùc bieán theå ñoù. Ví duï: Thang ño nhieät ñoä duøng ñôn vò ñoä coù khoaûng caùch gioáng nhau taïi baát kyø ñieåm naøo treân thang ño, neân khoaûng caùch giöõa 5 vaø 6 ñoä baèng vôùi khoaûng caùch giöõa 9 vaø 10 ñoä.Nhö vaäy, thang ño khoûang caùch laø thang ño thöù baäc ñoàng thôøi caùc giaù trò lieân tieáp nhau coù cuøng moät khoûang caùch.


Trang 36

1.3. Caùc loïai döõ lieäu vaø thang ño ( tieáp theo )4- Thang ño tyû leä (Ratio)

Thang ño tyû leä coù taát caû ñaëc tính khoaûng caùch vaø thöù töï cuûa thang khoaûng caùch. Ngoaøi ra, vì coù ñieåm 0 ñöôïc xaùc ñònh moät caùch coù yù nghóa, neân pheùp toaùn chia (tyû soá) coù theå thöïc hieän ñöôïc Thöïc teá treân maùy, thang ño khoaûng caùch (Interval) vaø thang tyû leä (Ratio) ñöôïc duøng chung laøm moät thang ño ñònh löôïng (Scale) duøng cho bieán ñònh löôïng.Ví duï: tuoåi ñôøi, soá giôø giaûng daïy, thu nhaäp, dieän tích nhaø ôû v.v… ñöôïc phaûn aûnh bôûi thang ño tyû leä.


Trang 37

1.3. Caùc loïai döõ lieäu vaø thang ño ( tieáp theo )Ñeå deã hình dung, caùc thang ño ñöôïc phaûn aûnh baèng bieåu ñoà sau:

Dữ liệu

Định tính Định lượng

Thang ño ñònh danh

Thanh ño thứ bậc

Thảng ño khoảng caùch

Thang ño tỷ lệ

Chia theo thang ño

Chia theo thang ño

Chia theo loïai


Trang 38

1.4. Bieán vaø giaù trò cuûa bieán

Bieán (Variable): Trong SPSS, bieán chính laø nhöõng döõ lieäu caàn thu thaäp qua phoûng vaán, ñieàu tra, quan saùt … vaø döïa vaøo ñoù ñeå phaân tích, xöû lyù nhaèm giaûi quyeát vaán ñeà nghieân cöùu. Đoù laø nơi ghi nhaän laïi söï traû lôøi cho 1 caâu hoûi. Nhö vaäy, coù bao nhieâu khaû naêng traû lôøi thì caàn tôùi ngaàn ñoù bieán ñeå ghi nhaän. Nếu theå hieän döôùi daïng baûng thì bieán chính laø teân cuûa coät chæ tieâu hay ñaëc tröng maø chuùng ta caàn theo doõi cuûa ñoái töôïng – ñöôïc xem nhö laø caùc doøng.Moãi caâu hoûi coù theå coù 1 taäp hôïp phöông aùn traû lôøi. Nhöõng phöông aùn ñoù laø nhöõng giaù trò ñöôïc maõ hoùa baèng soá. Taäp hôïp caùc giaù trò soá ñoù ñöôïc goïi laø mieàn giaù trò (Domain) cuûa bieán.


Trang 39

1.5. Phaân tích döõ lieäu

Trong SPSS ngöôøi ta coù theå thöïc hieän caùc phaân tích sau:

1. Kieåm tra döõ lieäu2. Thoáng keâ moâ taû 3. Laäp baûng toång hôïp, phaân toå4. Kieåm ñònh thoáng keâ 5. Kieåm soaùt quaù trình saûn xuaát 6. Phaân tích hoài quy7. Daõy soá thôøi gian


Trang 40

1.5. Phaân tích döõ lieäu ( tieáp theo )

1. Kieåm tra döõ lieäu (Data Screening) Xaùc ñònh nhöõng giaù trò vöôït troäi

(Outliers) vaø caùc giaù trò loãi (Roque Values)

Söû duïng coâng cuï baûng phaân boå taàn xuaát ngoaøi vieäc ñeå ñeám soá laàn xuaát hieän cuûa töøng giaù trò rieâng bieät, noù coøn giuùp ta tìm ra caùc giaù trò loãi hoaëc caùc giaù trò maõ hoùa sai soùt hoaëc khoâng mong ñôïi

Khaûo saùt hai hay nhieàu bieán cuøng moät luùc. Ñoái vôùi caùc bieán daïng ñònh danh (nominal) hoaëc thöù baäc (ordinal) söû duïng coâng cuï baûng cheùo ta coù theá xaùc ñònh ñyùôïc nhöõng söï keát hôïp phi lyù giöõa hai hoaëc nhieàu bieán


Trang 41

1.5. Phaân tích döõ lieäu ( tieáp theo )2. Thoáng keâ moâ taû (Descriptive

Statistics): Moâ taû döõ lieäu (ño löôøng ñoä taäp

trung hay phaân taùn, tyû leä %, moái quan heä giöõa caùc bieán, v.v … ).

Caàn phaûi naém ñöôïc loaïi bieán (loaïi thang ño cuûa bieán)


Trang 42

1.5. Phaân tích döõ lieäu ( tieáp theo )3. Kieåm ñònh caùc moái quan heä (Testing

Relationships: Tables) Trong kieåm ñònh moái quan heä giöõa hai

bieán, ta söû duïng kieåm ñònh Chi-bình phöông ñeå kieåm ñònh giaû thuyeát ban ñaàu cho raèng hai bieán theå hieän trong baûng cheùo (bieán coät vaø bieán haøng) laø khoâng coù moái quan heä vôùi nhau (ñoäc laäp vôùi nhau).

Trong kieåm ñònh töông quan giöõa caùc bieán ta söû duïng kieåm ñònh F kieåm ñònh giaû thuyeát ban ñaàu cho raèng giöõa caùc bieán ñang khaûo saùt khoâng coù töông quan vôùi nhau (heä soá tyùoõng quan R = 0).


Trang 43

1.5. Phaân tích döõ lieäu ( tieáp theo )4. Kieåm ñònh trung bình maãu (Tests for

Comparing Means): Kieåm ñònh t cho moät maãu, caëp maãu vaø hai maãu

ngaãu nhieân ñoäc laäp Söû duïng kieåm ñònh t cho hai maãu ngaãu nhieân

ñoäc laäp (Independent Samples T Test) so saùnh giaù trò trung bình cuûa moät bieán rieâng bieät theo moät nhoùm coù khaùc bieät hay khoâng ñoái vôùi giaù trò trung bình cuûa bieán rieâng bieät ñoù theo moät nhoùm khaùc.

Coâng cuï kieåm ñònh t cho caëp maãu (Paired-Samples T Test) kieåm ñònh coù hay khoâng giaù trò trung bình cuûa caùc khaùc bieät giöõa caùc caëp quan saùt laø khaùc giaù trò 0.

Coâng cuï kieåm ñònh t moät maãu (One-Sample T Test) kieåm ñònh coù hay khoâng giaù trò trung bình cuûa moät bieán laø khaùc bieät vôùi moät giaù trò giaû ñònh töø tröôùc.

Phaân tích phöông sai moät chieàu (One-Way ANOVA): Laø moät daïng môû roäng cuûa phöông phaùp kieåm ñònh t hai maãu ngaãu nhieân ñoäc laäp ñöôïc söû duïng ñeå kieåm ñònh cho nhieàu hôn hai nhoùm. Phöông phaùp phaân tích naøy khaûo saùt söï bieán thieân giöõa caùc trung bình maãu trong moái lieân heä vôùi söï phaân taùn cuûa caùc quan saùt trong töøng nhoùm.


Trang 44

1.5. Phaân tích döõ lieäu ( tieáp theo )

5. Kieåm soaùt quaù trình saûn xuaát baèng thoáng keâ:

Ghi nhaän söï thay ñoåi cuûa quaù trình döïa treân cô sôû moái quan heä giöõa caùc tham soá ño xu höôùng trung taâm vaø ñoä bieán thieân cuûa quaù trình.

6. Phaân tích hoài quy töông quan (Regression):

Phaân tích söï phuï thuoäc cuûa bieán nghieân cöùu vôùi 1 hoaëc nhieàu bieán ñoäc laäp.

7. Phaân tích daõy soá thôøi gian (Time series):

Phaân tích xu höôùng (hay quy luaät) bieán ñoäng cuûa hieän töôïng qua chuoãi thôøi gian.


Trang 45

Chöông 2. TAÏO VAØ MÔÛ FILE DÖÕ LIEÄUNOÄI DUNGNOÄI DUNG

2.1. Khaùi nieäm veà bieán vaø giaù trò cuûa bieán2.2. Phöông phaùp ñònh bieán trong SPSS 2.3. Nhaäp döõ lieäu 2.4. Môû caùc file döõ lieäu2.5. Hôïp nhaát caùc taäp döõ lieäu (Merge files) 2.6. Hieäu ñính döõ lieäu trong baûng Data View 2.7. Maõ hoaù laïi döõ lieäu2.8. Taïo bieán tính toùan


Trang 46

2.1. Khaùi nieäm veà bieán vaø giaù trò cuûa bieán1. Khaùi nieäm veà bieán (Variable): Trong SPSS, bieán chính laø nhöõng döõ lieäu caàn thu thaäp qua phoûng vaán, ñieàu tra, quan saùt … vaø döïa vaøo ñoù ñeå phaân tích, xöû lyù nhaèm giaûi quyeát vaán ñeà nghieân cöùu. Đoù laø nơi ghi nhaän laïi söï traû lôøi cho 1 caâu hoûi. Nhö vaäy, coù bao nhieâu khaû naêng traû lôøi thì caàn tôùi ngaàn ñoù bieán ñeå ghi nhaän. Nếu theå hieän döôùi daïng baûng thì bieán chính laø teân cuûa coät chæ tieâu hay ñaëc tröng maø chuùng ta caàn theo doõi cuûa ñoái töôïng – ñöôïc xem nhö laø caùc doøng.Moãi caâu hoûi coù theå coù 1 taäp hôïp phöông aùn traû lôøi. Nhöõng phöông aùn ñoù laø nhöõng giaù trò ñöôïc maõ hoùa baèng soá. Taäp hôïp caùc giaù trò soá ñoù ñöôïc goïi laø mieàn giaù trò (Domain) cuûa bieán. Coù nhöõng caâu hoûi chæ coù 1 traû lôøi duy nhaát, nhöng cuõng coù nhöõng caâu hoûi coù nhieàu löïa choïn ñeå traû lôøi.


Trang 47

2.1. Khaùi nieäm veà bieán ( tieáp theo )

Caùc caâu hoûi coù nhieàu caùch traû lôøi ñöôïc goïi laø caâu hoûi nhieàu traû lôøi (Multiple-Response Query). Moãi 1 phöông aùn traû lôøi caàn phaûi coù 1 bieán ñeå ghi nhaän. Khi phaân tích chuùng ta coù theå goäp caùc bieán naøy thaønh 1 bieán ñeå ñaëc tröng cho 1 caâu hoûi. Bieán naøy goïi laø bieán nhieàu traû lôøi (Multiple-Response Variable), hay goïi taét laø bieán Multi. Ví duï:Caâu hoûi 1: “Giôùi tính cuûa ngöôøi traû lôøi: 1. - Nam. 2. - Nöõ” chæ coù theå choïn 1 trong 2 phöông aùn ñeå traû lôøi Caàn 1 bieán.Caâu hoûi 2: “Gia ñình coù thuoäc dieän chính saùch naøo sau ñaây:

(Coù theå ñaùnh daáu vaøo nhieàu muïc – khoâng thuoäc dieän naøo thì khoâng choïn)

1. - Gia ñình thöông binh. 2. - Gia ñình lieät syõ. 3. - Gia ñình coù coâng vôùi caùch maïng. 4. - Gia ñình dieän XÑGN”•Ñaây laø caâu hoûi coù nhieàu traû lôøi. Coù theå ñaùnh daáu vaøo caû 4 muïc. Vì vaäy caàn 4 bieán ñeå ghi nhaän 4 yù traû lôøi naøy.


Trang 48

2.1. Khaùi nieäm veà bieán ( tieáp theo )Caâu hoûi 3: Haõy cho bieát baïn ôû nhoùm tuoåi naøo trong soá caùc nhoùm tuoåi sau:1. Döôùi 18 2. 18 ñeán 303. 31 ñeán 404. 41 ñeán 50 5. Treân 50 Ñaây laø caâu hoûi chæ coù 1 traû lôøi.Caâu hoûi 4: Noùi ñeán ñieän thoaïi di ñoäng, baïn bieát ñöôïc nhöõng nhaõn hieäu naøo trong danh saùch lieät keâ döôùi ñaây:1. Ericson 2. Motorola 3. Nokia4. Siemens 5. Panasonic Ñaây laø caâu hoûi coù theå coù tôùi 5 traû lôøi. Do ñoù caàn coù 5 bieán ñeå ghi nhaän 5 yù traû lôøi naøy.


Trang 49


Phaân chia bieán theo loïai döõ lieäu:Bieán ñònh tính

Thang ño ñònh danh (Nominal Scale) Thanh ño thöù baäc (Ordinal Scale)

Bieán ñònh löôïng Thang ño khoaûng caùch (Internal Scale) Thang ño tyû leä (Ratio Scale)

Tuy nhieân, SPSS goäp chung 2 thang ño khoûang caùch vaø thang ño tyû leä laøm 1 thang ño Scale, neân bieán ñònh löôïng chæ coøn duøng 1 thang ño Scale maø thoâi.Vì caùc giaù trò ñònh tính ñeàu ñöôïc maõ hoùa baèng nhöõng con soá neân maëc nhieân, khi khai baùo bieán, SPSS töï ñoäng gaùn cho noù thang ño Scale.


Trang 50


Vôùi moïi bieán luoân luoân caàn xaùc ñònh mieàn giaù trò maø bieán coù theå nhaän. Vôùi thang ño Scale mieàn giaù trò cuûa bieán laø khoâng xaùc ñònh neân caàn ñöôïc xaùc ñònh soá löôïng chöõ soá leû. Vôùi thang ño ñònh danh vaø thöù baäc, mieàn giaù trò cuûa noù laø höõu haïn, do ñoù caàn ñònh nghóa caùc giaù trò naøy, hôn nöõa, neân xaùc ñònh soá löôïng soá leû laø 0, töùc laø coøn soá nguyeân troøn tròa.Khi bieán khoâng nhaän giaù trò naøo trong mieàn giaù trò cuûa noù thì giaù trò cuûa bieán ñöôïc ñeå troáng (NULL) - coi nhö laø khoâng ñöôïc xaùc ñònh, hoaëc cho noù nhaän 1 giaù trò naøo ñoù naèm ngoøai mieàn giaù trò nhöng caûnh baùo cho SPSS khoâng xöû lyù caùc tröôøng hôïp coù giaù trò nhö vaäy. SPSS goïi ñoù laø giaù trò khuyeát (Missing Values). Giaù trò NULL ñöôïc goïi laø giaù trò khuyeát heä thoáng (System Missing). Giaù trò khuyeát thöù 2 ñöôïc goïi laø giaù trò khuyeát do ngöôøi duøng ñònh nghóa (User Missing).


Trang 51

2.2. Phöông phaùp ñònh bieán trong SPSSCoâng vieäc ñònh nghóa bieán bao goàm:1. Ñaët teân cho bieán (Name)2. Xaùc ñònh kieåu döõ lieäu cuûa bieán

(Type) 3. Xaùc ñònh soá löôïng chöõ soá hieån thò

cho giaù trò (Width) vaø soá löôïng soá leû sau daáu phaåy (Decimals)

4. Gaùn nhaõn cho bieán (Variable Label) 5. Xaùc ñònh teân cho caùc giaù trò trong

bieán (Value lables) 6. Xaùc ñònh caùc giaù trò khuyeát (Missing

Values) 7. Xaùc ñònh ñoä roäng cho coät (Column) 8. Caên leà giaù trò (Align) 9. Xaùc ñònh thang ño maø bieán theå hieän

(Measure)


Trang 52

2.2. Phöông phaùp ñònh bieán ( tieáp theo )

Maëc duø vieäc ñaët teân bieán laø tuøy yù, nhöng caùch ñaët teân theo thöù töï caâu hoûi cuõng laø 1 caùch hay vaø thöôøng ñöôïc söû duïng vì raát tieän lôïi cho quaù trình ñònh nghóa bieán thoâng qua vieäc sao cheùp. Ví du:, Caâu hoûi 6: Thu nhaäp bình quaân 1 thaùng:

6.1. Toång thu nhaäp: ………………………… Chia ra:

6.2. Thu nhaäp töø löông: …………………6.3. Thu nhaäp töø giaûng daïy trong tröôøng:

………………6.4. Thu nhaäp töø giaûng daïy ngoøai tröôøng:

………………6.5. Thu nhaäp töø nghieân cöùu khoa hoïc:

……………………6.6. Thu nhaäp khaùc: ……………………

Ñaët teân cho caùc bieán laàn löôït laø c6.1, c6.2, c6.3, c6.4, c6.5, c6.6 laø caùch thöôøng xuyeân söû duïng.


Trang 53

Gaùn nhaõn cho bieán (Variable Label)


Trang 54

Định dạng kiểu biến (Type)


Trang 55

2.3. Nhaäp döõ lieäu

Baïn coù theå nhaäp döõ lieäu theo ñoái töôïng hoaëc theo bieán, hoaëc theo khu vöïc ñöôïc choïn, hoaëc theo töøng oâ .


Trang 56

Moät soá chuù yù1. OÂ hoaït ñoäng (oâ con troû) luoân ñöôïc laøm saùng2. Teân bieán vaø soá cuûa haøng cuûa oâ hoaït ñoäng ñöôïc

theå hieän ôû goùc cao beân traùi cuûa cöûa soå Data Editor.

3. Khi choïn moät oâ vaø nhaäp moät trò soá thì noù seõ ñöôïc theå hieän ôû khoang hieäu ñính döõ lieäu naèm ôû treân cuûa Data Editor

4. Caùc trò soá khoâng ñöôïc ghi cho ñeán khi baïn nhaán Enter hoaëc choïn oâ khaùc

5. Ñeå nhaäp baát kyø gì khaùc moät döõ lieäu daïng soá, tröôùc heát phaûi ñònh nghóa loaïi döõ lieäu.

6. Neáu nhaäp moät trò soá vaøo moät coät coøn troáng, Data Editor töï ñoäng taïo ra moät bieán môùi vaø chæ ñònh moät teân bieán

7. Neáu goõ moät kyù töï khoâng ñöôïc chaáp nhaän bôûi loaïi bieán, Data Editor seõ phaùt ra tieáng keâu bíp vaø khoâng nhaäp kyù töï.

8. Vôùi caùc bieán daïng chuoãi, caùc kyù töï naèm ngoaøi ñoä roäng ñöôïc ñònh nghóa seõ khoâng ñöôïc chaáp nhaän (bò caét boû).

9. Vôùi caùc bieán daïng soá, caùc trò soá nguyeân vöôït quaù ñoä roäng vaãn coù theå ñöôïc nhaäp vaøo, nhöng Data Editor theå hieän hoaëc laø chuù giaûi khoa hoïc hoaëc laø caùc daáu hoa thò trong oâ ñeå chæ ra raèng trò soá naøy roäng hôn ñoä roäng ñöôïc ñònh nghóa. Ñeå theå hieän trò soá trong oâ, haõy thay ñoåi ñoä roäng cuûa bieán


Trang 57

Söû duïng nhaõn cuûa trò soá khi nhaäp döõ lieäu 1.Neáu nhaõn trò soá khoâng xuaát hieän

trong baûng Data View, töø thanh menu choïn: View Value Labels

2.Nhaép leân oâ maø trong ñoù baïn muoán nhaäp trò soá

3.Choïn moät nhaõn trò soá töø danh saùch xoå xuoáng (Combo Box)

4.Trò soá ñöôïc nhaäp vaøo vaø nhaõn trò soá ñöôïc theå hieän trong oâ.

Chuù yù: Ñieàu naøy chæ laøm vieäc neáu baïn ñaõ ñònh nghóa nhaõn trò soá cuûa bieán.


Trang 58

2.4. Môû caùc file döõ lieäu

Caùc file döõ lieäu coù caùc ñònh daïng khaùc nhau, coù theå môû ñöôïc baèng phaàn meàm naøy:

Caùc baûng tính worksheet ñöôïc laäp trong Excel hoaëc Lotus

Cô sôû döõ lieäu ñöôïc laäp döôùi ñònh daïng dBASE vaø SQL

Caùc file daïng text ASCII vôùi kieåu Tab-deliminated

Caùc file trong ñònh daïng SPSS ñöôïc laäp trong caùc heä ñieàu haønh khaùc

Caùc file döõ lieäu SYSTAT


Trang 59

Khôûi ñoäng SPSS Run the tutorial: Chaïy chöông trình trôï giuùp Type in data: Nhaäp döõ lieäu môùi Run an existing query: Chaïy moät truy vaán döõ lieäu ñaõ coù saün Create new query using Database Wizard: Laäp moät truy vaán döõ lieäu söû duïng Database Wizard Open an existing data source: Môû file döõ lieäu ñaõ coù saün(Chuù yù: Hoäp thoaïi naøy chæ xuaát hieän moät laàn khi baïn khôûi ñoäng SPSS)


Trang 60

Mở một file Excel

Taïi cöûa soå SPSS Data Editor, töø thanh menu choïn: File / Open / Data…Trong hoäp thoaïi Open File, choïn file maø baïn muoán môûNhaép OpenTrong hoäp thoaïi Open File, choïn nnoõi lyùu giöõ file (Look in); choïn loaïi file (Files of type) vaø sau ñoù choïn teân file (File name)


Trang 61

2.5. Hôïp nhaát caùc taäp döõ lieäu (Merge files)SPSS cho pheùp hôïp nhaát caùc döõ lieäu trong moät file döõ lieäu beân ngoaøi vaøo file döõ lieäu ñang söû duïng. Hoaëc hôïp caùc bieán môùi trong file döõ lieäu beân ngoaøi vaøo file döõ lieäu ñang hoaït ñoäng. Caû hai ñeàu taïo ra moät file döõ lieäu môùi coù theå chöùa taát caû caùc quan saùt ñöôïc hôïp laïi hoaëc taát caû caùc bieán ñöoïc hôïp tuøy theo ta choïn Add Cases (theâm döõ lieäu) hay Add Variables (theâm bieán môùi)


Trang 62

2.5. Hôïp nhaát … ( tieáp theo )

1. Theâm vaøo caùc quan saùt (Add Cases)Thao taùc: Data Merge Files Add Cases

Hoäp thoaïi Read File cho pheùp ta löïa choïn file döõ lieäu seõ ñöôïc hôïp vôùi taäp döõ lieäu ñang hoaït ñoäng (Working File). Nhaán Open ñeå xaùc nhaän vieäc löïa choïn naøy.


Trang 63

2.5. Hôïp nhaát … ( tieáp theo )Khi choïn xong file keát hôïp, ta seõ coù moät hoäp thoaïi sau:


Trang 64

2.5. Hôïp nhaát … ( tieáp theo )Unpaired Variables: lieät keâ caùc bieán khoâng gioáng nhau giöõa hai taäp döõ lieäu ñang ñöôïc tieán haønh hôïp nhaát laïi, caùc bieán khoâng gioáng nhau naøy seõ bò loaïi ra vaø khoâng coù trong taäp döõ lieäu môùi ñöôïc taïo ra töø vieäc hôïp nhaát hai taäp döõ lieäu ban ñaàu. Caùc bieán naøy ñöôïc kyù hieäu khaùc nhau vôùi kyù hieäu (*) ñaïi dieän cho caùc bieán trong taäp döõ lieäu ñang hoaït ñoäng vaø (+) ñaïi dieän cho caùc bieán trong taäp döõ lieäu ñöôïc truy xuaát töø beân ngoaøi.Nhöõng bieán ñöôïc lieät keâ trong hoäp thoaïi Unpaired Variables laø nhöõng bieán coù nhöõng ñaëc ñieåm sau:

Hai bieán coù teân ñöôïc khai baùo khaùc nhau

Nhöõng bieán coù kieåu döõ lieäu khaùc nhau Caû hai bieán cuøng coù kieåu chuoåi nhöng

khaùc nhau veà soá kyù töï trong chuoåi.


Trang 65

2.5. Hôïp nhaát … ( tieáp theo )Hoäp thoaïi Variables in New Working Data File: lieät keâ caùc bieán seõ coù trong taäp tin môùi ñöôïc taïo ra töø vieäc hôïp nhaát hai taäp tin döõ lieäu ban ñaàu. Toaøn boä caùc bieán trong hai taäp tin ban ñaàu thoûa maõn caùc ñieàu kieän gioáng nhau veà teân vaø loaïi döõ lieäu (soá hoaëc chuoãi) seõ ñöôïc lieät keâ vaøo hoäp thoaïi naøy


Trang 66

2.5. Hôïp nhaát … ( tieáp theo )2. Theâm vaøo caùc bieán (Add Variables)Thao taùc: Data Merge Files Add Variables

Hoäp thoaïi Read File cho pheùp ta löïa choïn file döõ lieäu coù bieán seõ ñöôïc hôïp vôùi danh saùch bieán cuûa file döõ lieäu ñang hoaït ñoäng (Working File). Nhaán Open ñeå xaùc nhaän vieäc löïa choïn naøy.


Trang 67

2.5. Hôïp nhaát … ( tieáp theo )Khi choïn xong file keát hôïp, ta seõ coù moät

hoäp thoaïi sau:


Trang 68

2.5. Hôïp nhaát … ( tieáp theo )Excluded Variables: lieät keâ caùc bieán seõ bò loaïi tröø ra khoûi bieán môùi hôïp thaønh. Nhöõng bieán naøy laø nhöõng bieán coù teân bieán gioáng nhau. Bieán trong taäp tin ñang hoaït ñoäng ñöôïc kyù hieäu laø (*), vaø nhöõng bieán trong taäp tin beân ngoaøi laø (+). Neáu muoán caùc bieán gioáng teân nhau naøy coù trong taäp döõ lieäu môùi ta phaûi tieán haønh ñoåi teân noù laïi vaø chuyeån noù sang hoäp thoaïi chöùa caùc bieán seõ coù trong taäp tin môùi.Key Variables: Bieán khoùa döïa vaøo ñoù caùc quan saùt gioáng nhau ñöôïc xaùc ñònh. Bieán khoùa naøy phaûi cuøng teân ôû caùc hai taäp tin caàn hôïp nhaát. Caùc tröôøng hôïp khoâng thoûa maõn vôùi bieán khoùa thì vaãn bao haøm trong taäp döõ lieäu môùi nhöng seõ khoâng ñöôïc hôïp vôùi caùc tröôøng hôïp trong taäp tin khaùc. Nhöõng tröôøng hôïp naøy chæ chöùa ñöïng giaù trò rieâng bieät cuûa taäp döõ lieäu maø noù bao haøm töø tröôùc (tröôùc khi tieán haønh hôïp nhaát) vaø caùc tröôøng hôïp naøy seõ coù giaù trò khuyeát trong caùc bieán chöùa ñöïng trong taäp tin thöù hai maø ta seõ hôïp nhaát.


Trang 69

2.6. Hieäu ñính döõ lieäu trong baûng Data View Vôùi Data Editor, coù theå hieäu ñính trò soá

cuûa döõ lieäu trong baûng Data View theo nhieàu caùch. Baïn coù theå:

1. Thay ñoåi trò soá cuûa döõ lieäu2. Caét, sao cheùp, vaø daùn caùc trò soá

cuûa döõ lieäu3. Theâm vaøo hoaëc xoaù caùc doøng (ñoái

töôïng khaûo saùt)4. Theâm vaøo hoaëc xoaù caùc coät (bieán)5. Thay ñoåi thöù töï cuûa caùc bieán


Trang 70

2.6. Hieäu ñính döõ lieäu … ( tieáp theo )1. Ñeå thay theá hoaëc hieäu ñính moät trò

soá cuûa döõ lieäu Xoaù trò soá cuõ vaø nhaäp moät trò soá

môùi Trong baûng Data View, nhaép ñuùp vaøo

oâ. Trò soá ñöôïc theå hieän trong khoang hieäu ñính döõ lieäu.

Hieäu ñính trò soá tröïc tieáp töø oâ hoaëc trong khoang hieäu ñính döõ lieäu.

Nhaán Enter (hoaëc chuyeån sang oâ khaùc) ñeå ghi trò soá môùi.


Trang 71

2.6. Hieäu ñính döõ lieäu … ( tieáp theo )2. Caét, sao cheùp vaø daùn caùc trò soá cuûa

döõ lieäuCoù theå caét, sao cheùp vaø daùn caùc trò

soá cuûa töøng oâ hoaëc moät nhoùm caùc trò soá trong Data Editor. Coù theå:

Chuyeån hoaëc sao cheùp trò soá cuûa moät oâ sang moät oâ khaùc.

Chuyeån hoaëc sao cheùp trò soá cuûa moät oâ sang moät nhoùm caùc oâ.

Chuyeån hoaëc sao cheùp trò soá cuûa moät ñoái töôïng sang cho moät nhoùm caùc ñoái töôïng.

Chuyeån hoaëc sao cheùp trò soá cuûa moät bieán sang cho moät nhoùm caùc bieán.

Chuyeån hoaëc sao cheùp trò soá cuûa moät nhoùm caùc oâ sang cho moät nhoùm caùc oâ khaùc.


Trang 72

2.6. Hieäu ñính döõ lieäu … ( tieáp theo )3. Cheøn moät doøng (ñoái töôïng) môùi

giöõa caùc doøng ñaõ coù saün Trong Data View, ñaët con troû vaøo 1 oâ

baát kyø treân doøng maø baïn muoán cheøn theâm doøng (ñoái töôïng) môùi ôû phía treân noù.

Töø thanh Menu choïn: Edit Insert Cases

Moät haøng môùi ñöôïc cheøn vaøo vaø moïi bieán cuûa ñoái töôïng môùi naøy ñeàu nhaän ñöôïc giaù trò khuyeát heä thoáng.


Trang 73

2.6. Hieäu ñính döõ lieäu … ( tieáp theo )4. Cheøn moät bieán môùi Ñaët con troû vaøo oâ baát kyø treân cuûa

baûng Data View, hoaëc vaøo doøng cuûa baûng Variable View maø baïn muoán cheøn theâm bieán môùi vaøo phía tröôùc.

Töø thanh Menu choïn: Edit Insert Variable

Moät bieán môùi ñöôïc cheøn vaøo vôùi caùc giaù trò khuyeát heä thoáng treân toaøn coät (cho moïi ñoái töôïng).


Trang 74

2.6. Hieäu ñính döõ lieäu … ( tieáp theo )5 Di chuyeån moät bieán trong Data Editor Caùch 1: Nhaép chuoät vaøo ñænh cuûa coät trong baûng

Data View, hoaëc soá thöù töï haøng trong baûng Variable View coù teân bieán maø baïn muoán di chuyeån. Toaøn boä bieán seõ ñöôïc laøm noåi baät/toâ saùng.

Reâ chuoät ñeán vò trí mong muoán.Caùch 2: Nhaép chuoät vaøo ñænh cuûa coät trong baûng

Data View hoaëc soá thöù töï haøng trong baûng Variable View coù teân bieán maø baïn muoán di chuyeån. Toaøn boä bieán seõ ñöôïc laøm noåi baät/toâ saùng.

Töø thanh Menu choïn : Edit Cut Nhaép chuoät vaøo teân bieán trong baûng Data

View, hoaëc soá thöù töï haøng trong baûng Variable View nôi baïn muoán di chuyeån bieán ñeán ôû phía tröôùc. Toaøn boä bieán naøy seõ ñöôïc maø noåi baät

Töø thanh Menu choïn : Edit Paste


Trang 75

2.6. Hieäu ñính döõ lieäu … ( tieáp theo )6. Thay ñoåi loaïi döõ lieäu Coù theå thay ñoåi loaïi döõ lieäu cho moät bieán baát keå luùc naøo coù söû duïng hoäp thoaïi Variable Type trong baûng Variable View, vaø Data Editor seõ chuyeån ñoåi caùc giaù trò hieän coù sang loaïi môùi. Neáu khoâng theå chuyeån ñoåi ñöôïc thì SPSS seõ thay baèng giaù trò khuyeát heä thoáng.


Trang 76

2.6. Hieäu ñính döõ lieäu … ( tieáp theo )7. Tình traïng loïc ñoái töôïng trong Data Editor.Trong nhieàu tröôøng hôïp chuùng ta caàn choïn ra moät maãu con trong taäp maãu ñöôïc khaûo saùt. Chaúng haïn, vôùi döõ lieäu DataThuchanh, khaûo saùt veà thoùi quen ñoïc baùo cuûa ngöôøi daân ôû TP.Haø noäi vaø TP.Hoà Chí Minh, chuùng ta muoán khaûo saùt rieâng caùc thoâng tin veà ngöôøi nhöõng ngöôøi ñoïc baùo ôû TP.Hoà Chí Minh. Khi ñoù chuùng ta caàn thöïc hieän pheùp choïn ñeå loïc ra nhöõng tröôøng hôïp naøy.Vieäc choïn loïc coù theå ñöôïc tieán haønh theo nhieàu caùch: choïn caùc tröôøng hôïp thoûa 1 ñieàu kieän naøo ñoù; hoaëc choïn ngaãu nhieân 1 soá tröôøng hôïp; hoïaêc choïn theo khoûang caùch ñeàu; hoaëc söû duïng 1 bieán löu giöõ soá thöù töï caùc tröôøng hôïp, hoaëc 1 ñieàu kieän loïc v.v…Chæ nhöõng tröôøng hôïp ñöôïc choïn môùi tham gia vaøo caùc phaân tích tieáp theo. Nhöõng tröôøng hôïp khoâng ñöôïc choïn seõ bò ñaùnh daáu ñeå khoâng söû duïng.


Trang 77

2.6. Hieäu ñính döõ lieäu … ( tieáp theo )Thao taùc:Data Select Cases xaùc ñònh caùch loïc OK


Trang 78

2.6. Hieäu ñính döõ lieäu … ( tieáp theo )Caùc caùch choïn löïa nhö sau:1.All Cases: Choïn taát caû maãu ñöôïc khaûo

saùt. Ñaây laø caùch choïn maëc ñònh. Thöôøng ñöôïc söû duïng khi chuùng ta ñaõ thöïc hieän vieäc choïn ra 1 maãu con ñeå xöû lyù.

2.If condition is satisfied: Choïn ra nhöõng tröôøng hôïp thoûa 1 ñieàu kieän naøo ñoù. Ñieàu kieän ñöôïc xaùc ñònh khi nhaép nuùt If. Ñoù laø moät bieåu thöùc loâgic, seõ coù giaù trò hoaëc ñuùng hoaëc sai khi kieåm tra, ñaùnh giaù treân töøng tröôøng hôïp. Nhöõng doøng naøo thoûa ñieàu kieän naøy (thì) seõ ñöôïc choïn. Nhöõng doøng döõ lieäu naøo khoâng thoûa ñieàu kieän naøy seõ bò ñaùnh daáu khoâng xöû lyù.

3.Random sample of cases: Choïn ra moät caùch ngaãu nhieân khoûang x% trong soá taát caû caùc tröôøng hôïp ñöôïc khaûo saùt. Vôùi nhöõng cuoäc ñieàu tra thoáng keâ, ví duï ñieàu tra thöông nghieäp,


Trang 79

2.6. Hieäu ñính döõ lieäu … ( tieáp theo )Vôùi soá hoä kinh doanh thöông nghieäp treân ñòa baøn

TP.HCM laø hôn 120.000, ngöôøi ta chæ tieán haønh ñieàu tra khoûang 10% soá hoä ñoù.

• Based on time or case range: Choïn ra caùc hôïp naèm trong khoûang töø soá thöù töï naøo ñoù ñeán soá naøo ñoù. Ví duï, choïn caùc tröôøng hôïp töø 30 ñeán 100.

• Use filter variable: Choïn ra caùc tröôøng hôïp thoûa ñieàu kieän ñöôïc cho trong bieán loïc. Neáu giaù trò cuûa bieán loïc laø xaùc ñònh vaø khaùc 0 thì doøng töông öùng ñöôïc choïn, ngöôïc laïi thì bò ñaùnh daáu khoâng xöû lyù.

Keát quaû choïn:o Filter out unselected cases: ñaùnh daáu loïai boû

caùc doøng khoâng ñöôïc choïn (maëc ñònh)o Copy selected cases to new dataset: Cheùp caùc

doøng ñöôïc choïn sang baûng môùi. o Delete unselected cases: Xoùa boû caùc doøng

khoâng ñöôïc choïn.


Trang 80

2.6. Hieäu ñính döõ lieäu … ( tieáp theo )

Caùc ñoái töôïng bò loïc (bò loaïi tröø)

Keát quaû choïn caùc doøng coù daïng nhö hình döôùi ñaây:


Trang 81

2.6. Hieäu ñính döõ lieäu … ( tieáp theo )Tröø tröôøng hôïp choïn theo bieán loïc (Use filter variable), trong caùc tröôøng hôïp coøn laïi, SPSS ñeàu töï phaùt sinh theâm 1 bieán môùi coù teân laø filter_$, vôùi mieán giaù trò laø 0 hoaëc 1, vaø nhaõn bieán laø {0, Not Selected}, {1, Selected}.Ngöôøi ta cuõng thöôøng söû duïng phöông phaùp loïc ñeå phaùt hieän nhöõng giaù trò naèm ngoøai mieàn xaùc ñònh cuûa bieán (Outlier) phuïc vuï coâng vieäc hieäu chænh döõ lieäu.8. Saép xeáp caùc ñoái töôïng taêng/giaûm daàn trong Data Editor.Trong nhieàu tröôøng hôïp, chuùng ta muoán phaûn aûnh baûng döõ lieäu theo traät töï cuûa moät (soá) bieán, chaúng haïn, theo toång thu nhaäp bình quaân 1 thaùng cuûa giaûng vieân theo thöù töï giaûm daàn.Thao taùc: Data Sort Cases


Trang 82

2.6. Hieäu ñính döõ lieäu … ( tieáp theo )

Laàn löôït ñöa bieán vaøo oâ Sort by; vaø thöù töï saép xeáp cuûa bieán coù theå laø: Ascending – taêng daàn hoaëc Descending – giaûm daàn.Vieäc saép xeáp cuõng thöôøng ñöôïc söû duïng ñeå phaùt hieän nhöõng giaù trò naèm ngoøai mieàn xaùc ñònh cuûa bieán (Outlier) phuïc vuï coâng vieäc hieäu chænh döõ lieäu.


Trang 83

2.7. Maõ hoaù laïi döõ lieäuTrong nhieàu tröôøng hôïp chuùng ta caàn chuyeån ñoåi moät soá giaù trò thaønh giaù trò môùi phuø hôïp hôn vôùi yeâu caàu phaân tích döõ lieäu. Chaúng haïn, caùc giaù trò khuyeát seõ bò SPSS boû qua trong caùc tính toùan. Ñeå xöû lyù, ngöôøi ta seõ maõ laïi thaønh 1 giaù trò naøo ñoù naèm trong mieàn xaùc ñònh cuûa bieán. Hoaëc, vieäc laäp baûng thoáng keâ taàn suaát treân bieán “Toång thu nhaäp bình quaân 1 thaùng” seõ cho keát quaû laø 1 baûng coù chieàu daøi leâ theâ vaø soá toång hôïp khoâng taäp trung vì khoûang xaùc ñònh veà thu nhaäp coù theå laø raát lôùn. Ngöôøi ta thuôøng tieán haønh phaân chia thu nhaäp thaønh caùc nhoùm, chaúng haïn, nhoùm 1: döôùi 3,000; nhoùm 2: töø 3,000 ñeán döôùi 5,000; nhoùm 3: töø 5,000 ñeán döôùi 10,000; vaø nhoùm 4: töø 10,000 trôû leân (ÑVT: 1,000ñ). Vieäc thay theá moät (soá) giaù trò naøy baèng 1 giaù trò khaùc ñöôïc goïi laø vieäc maõ hoùa (Recode).Coù 2 caùch maõ hoùa: Giaù trò môùi thay theá giaù trò cuõ (Recode Into same variables) vaø giaù trò maõ hoùa ñöôïc ñöa vaøo 1 bieán môùi.


Trang 84

2.7. Maõ hoaù laïi döõ lieäu ( tieáp theo )1. Maõ hoaù laïi döõ lieäu ngay trong bieán

coù saünThao taùc: Transform Recode Into

Same Variables


Trang 85

2.7. Maõ hoaù laïi döõ lieäu ( tieáp theo ) Choïn caùc bieán maø baïn muoán maõ hoaù. Neáu baïn choïn nhieàu bieán, chuùng phaûi coù cuøng daïng (chuoãi hoaëc soá). Giaû söû, chuùng ta ñaõ choïn caùc bieán c2.1, c2.2, c2.3, c2.4, c2.5 cuøng 1 luùc ñeå maõ hoùa caùc giaù trò khuyeát heä thoáng thaønh 0.Nhaép vaøo nuùt leänh «Old and New Values» vaø ñònh roõ caùch maõ hoaù laïi trò soá. (xem hình minh hoïa trong Slide sau)Old Value: Giaù trò cuõ (hieän ñang coù) caàn maõ hoùa laïi.

Value: Giaù trò cuï theå. System missing: Giaù trò khuyeát heä

thoáng. System or User missing: Giaù trò khuyeát heä

thoáng hoaëc User. Range: Trong khoûang töø xxx ñeán yyy. Lowest through xxx: Töø xxx trôû xuoáng. xxx through highest: Töø xxx trôû leân.

New ValueNew Value: Giaù trò môùi töông öùng.


Trang 86

2.7. Maõ hoaù laïi döõ lieäu ( tieáp theo )Vôùi moãi giaù trò môùi caàn nhaép chuoät vaøo nuùt «Add» ñeå ñöa vaøo baûng Old New. Giaû söû maõ hoùa System missing thaønh 0.


Trang 87

2.7. Maõ hoaù laïi döõ lieäu ( tieáp theo )Moät caùch tuyø choïn, baïn coù theå choïn moät nhoùm caùc ñoái töôïng ñeå maõ hoaù thoâng qua nuùt leänh «If… » ñeå xaùc ñònh moät nhoùm caùc ñoái töôïng thoûa ñieàu kieän môùi ñöôïc maõ hoùa.Baïn coù theå ñeå yù, treân caùc hoäp thoïai thao taùc (Select cases, Sort cases, Recode, … vaø caùc thao taùc sau naøy nöõa) ñeàu coù nuùt leänh «Paste». Nuùt naøy seõ chuyeån thao taùc thaønh (caùc) doøng leänh töông öùng, goïi laø Syntax. Ví duï, nhaép nuùt leänh «Paste» ta coù maøn hình:


Trang 88

2.7. Maõ hoaù laïi döõ lieäu ( tieáp theo )Vieäc löu laïi file Syntax laø raát coù lôïi khi chuùng ta phaûi laëp ñi laëp laïi thao taùc nhö vaäy nhieàu laàn. SPSS coù moät ñaëc ñieåm laø khoâng töï ñoäng caäp nhaäp caùc giaù trò cho caùc bieán tính toùan hay bieán ñöôïc maõ hoùa laïi. Do ñoù, moãi khi döõ lieäu coù söï thay ñoåi thì ta phaûi tính laïi giaù trò cho caùc bieán ñoù. Neáu coù file Syntax ta chæ caàn môû noù ra, boâi ñeân caùc doøng leänh caàn thöïc hieän vaø nhaép chuoät vaøo nuùt leänh naèm ngay döôùi thöïc ñôn Graph laø Run Current


Trang 89

2.7. Maõ hoaù laïi döõ lieäu ( tieáp theo )2. Maõ hoaù laïi döõ lieäu löu trong bieán môùiThao taùc: Transform Recode Into Different Variables


Trang 90

2.7. Maõ hoaù laïi döõ lieäu ( tieáp theo ) Xaùc ñònh teân bieán kieåu soá caàn maõ hoùa

laïi giaù trò vaø ñöa noù vaøo oâ “Numeric Variable Output Variable” thoâng qua nuùt . Ví duï choïn bieán q16.

Ñaët teân cho bieán nhaän keát quaû taïi oâ Name trong khung Output Variable. Ví duï, ñaët teân laø thunhap.

Xaùc ñònh nhaõn cuûa bieán nhaän trong oâ Label. Ví duï, ñaët teân nhaõn cho bieán laø “Thu nhaäp BQ theo nhoùm”

Nhaép nuùt «Change» ñeå ñöa bieán vaøo khung “Numeric Variable Output Variable”.

Nhaép chuoät vaøo nuùt leänh « Old and NewValues» ñeå ñònh nghóa (caùc) giaù trò cuõ vaø giaù trò môùi töông öùng.

Nhaép chuoät vaøo nuùt «Continue» OK Trôû veà cöûa soå Variable View ñeå ñònh

nghóa laïi caùc nhaõn giaù trò


Trang 91

2.7. Maõ hoaù laïi döõ lieäu ( tieáp theo )Maøn hình ñònh nghóa (caùc) giaù trò cuõ vaø môùi coù daïng nhö sau:

YÙ nghóa caùc muïc treân maøn hình ñaõ ñöôïc giaûi thích trong muïc “Recode into Same Variables”.


Trang 92

2.8. Taïo bieán tính toùan ( Compute Variable )Trong nhieàu tröôøng hôïp chuùng ta coù theå caàn tôùi moät soá tính toùan trung gian cho nhöõng phaân tích veà sau. Chaúng haïn, trong döõ lieäu coù bieán naêm sinh (ns), trong khi chuùng ta muoán toång hôïp theo nhoùm tuoåi. Nhö vaäy, caàn taïo 1 bieán ñeå quy ñoåi töø naêm sinh ra tuoåi tính tôùi naêm hieän taïi baèng caùch laáy naêm hieân taïi tröø ñi (-) naêm sinh. Töông töï, khi bieát thu nhaäp töø caùc nguoàn khaùc nhau, chuùng ta coù theå tính ñöôïc toång thu nhaäp baèng caùch coäng taát caû caùc nguoàn thu nhaäp laïi. Vaø v.v…Thao taùcThao taùc: Transform Compute Xaùc ñònh bieán Xaùc ñònh bieåu thöùc tính toùan OK


Trang 93

2.8. Taïo bieán tính toùan ( tieáp theo )Maøn hình giao dieän coù dang sau:


Trang 94

2.8. Taïo bieán tính toùan ( tieáp theo )Teân bieán ñöôïc xaùc ñònh taïi oâ “Target Variable”, ví duï, ñaët teân laø tuoi. Nhaõn vaø kieåu döõ lieäu cuûa bieán ñöôïc xaùc ñònh baèng caùch nhaép chuoät vaøo nuùt leänh «Type & Label». Bieåu thöùc tính toùan ñöôïc vieát trong oâ “Numeric Expression”. Baïn coù theå xaây döïng bieåu thöùc baèng caùch daùn (paste) teân bieán töø danh saùch bieán vaø bieåu thöùc, hoaëc qua baøn phím aûo ôû giöõa, hoaëc cheøn teân haøm cuûa SPSS töø baûng lieät keâ caùc haøm ôû phía beân phaûi; hoaëc cuõng coù theå vieát tröïc tieáp coâng thöùc trong oâ “Numeric Expression”.Nuùt leänh «If …» coù theå ñöôïc söû duïng ñeå tính toùan chæ treân nhöõng doøng naøo thoûa maõ moät (soá) ñieàu kieän.Cuõng nhö treân, nuùt leänh «Paste …» coù theå ñöôïc söû duïng ñeå chuyeån ñoåi caùc thao taùc naøy thaønh (caùc) caâu leänh (Syntax), vaø baïn neân löu laïi file Syntax vì noù coù lôïi cho nhöõng khi döõ lieäu khaûo saùt coù söï thay ñoåi hay ñieàu chænh.


Trang 95

Chöông 3. PHAÂN TÍCH THOÁNG KEÂ

NOÄI DUNG

3.1. Thoáng keâ moâ taû (Descriptive Statistics)3.2. Phaân tích moái lieân heä giöõa caùc bieán (Tables)3.3. Laäp baûng vôùi caùc bieán goäp (bieán Multiple)3.4. Laäp baûng heä soá töông quan (Correlate)


Trang 96

3.1. Thoáng keâ moâ taû (Descriptive Statistics)Vôùi chöùc naêng “Thoáng keâ moâ taû” chuùng ta coù theå thöïc hieän laäp caùc baûng sau:1. Baûng phaân boá taàn suaát (Frequencies)2. Thoáng keâ moâ taû (Descriptives)3. Laäp baûng thoáng keâ moâ taû vôùi Explore4. Laäp baûng tham chieáu cheùo (Crosstab)


Trang 97

3.1. Thoáng keâ moâ taû ( tieáp theo )1. Baûng phaân boá taàn suaát (Frequencies)Bảng phân phối tần suất được thể hiện với tất cả các biến định tính (rời rạc) với các thang đo định danh, thứ bậc và các biến định lượng (liên tục) với thang đo khoảng cách hoặc tỉ lệ.

Baûng taàn suaát cho chuùng ta bieát soá laàn xuaát hieän caùc giaù trò cuûa moät (soá) bieán; tyû leä phaàn traêm tích luõy (hay coäng doàn), tyû leä phaàn traêm treân toång soá.Thao taùc:Analyze Descriptive Statistics Frequencies…Maøn hình xuaát hieän hoäp thoaïi nhö trong hình ôû Slide tieáp theo.Laàn löôït choïn caùc bieán caàn laäp baûng taàn suaát ñöa vaøo oâ Variable(s). Choïn caùc ñaïi löôïng thoáng keâ qua nuùt leänh Statistics, nhaép nuùt OK ñeå thöïc hieän.


Trang 98

3.1. Thoáng keâ moâ taû ( tieáp theo )Ví duï, vôùi döõ lieäu laø file Data_Th.sy, chuùng ta choïn bieán gioitinh ñeå laäp baûng.


Trang 99

3.1. Thoáng keâ moâ taû ( tieáp theo ) Display frequency tables: Hieån thò baûng

thoáng keâ taàn suaát (maëc ñònh ñoái vôùi bieán ñònh tính, khoâng caàn coù ñoái vôùi bieán ñònh löôïng).

Format: Quy caùch hieån thò keát quaû (taêng hay giaûm daàn theo giaù trò cuûa bieán; taêng hoaëc giaûm daàn theo taàn suaát).

Charts: Bieåu ñoà (khoâng veõ, hoaëc veõ bieåu ñoà hình coät, hình baùnh hoaëc bieåu ñoà taàn suaát (Histogram).

Statistics: Caùc ñaïi löôïng thoáng keâ phaûn aûnh xu höôùng taäp trung hay phaân taùn, tính phaân boá, tính phaân taùn cuûa döõ lieäu trong maãu ñöôïc khaûo saùt.

Paste: Chuyeån thao taùc thaønh leänh ñöa vaøo file Syntax.

Reset: Xoùa ñi, laøm laïi. OK: Thöïc hieän thao taùc.


Trang 100

3.1. Thoáng keâ moâ taû ( tieáp theo )•Nhaép chuoät vaøo nuùt leänh Statistics, baûng caùc ñaïi löôïng thoáng keâ xuaát hieän nhö hình döôùi ñaây:


Trang 101

3.1. Thoáng keâ moâ taû ( tieáp theo )YÙ nghóa cuûa caùc ñaïi löôïng thoáng keâ:

Percentile values: Caùc giaù trò phaân vò, bao goàm töù phaân vò (Quartile) Soá nhoùm ñöôïc phaân chia (Cut points), Caùc phaân vò (Percentiles).

Central tendency: Khuynh höôùng taäp trung (Mean, Median, Mode, Sum…)

Distribution: Söï phaân phoái, bao goàm ñoä leäch (Skewness) vaø ñoä nhoïn (Kurtosis) trong ñoà thò Histogram, ñoù laø caùc ñaïi löôïng thoáng keâ moâ taû hình daïng vaø ñoä caân xöùng cuûa moät phaân boá.

Dispersion: Tính phaân taùn, ñöôïc xaùc ñònh bôûi caùc gia trò: Nhoû nhaát (Min), Lôùn nhaát (Max), Khoaûng xaùc ñònh (Range), Phöông sai (Variance), Ñoä leäch chuaån (Standard Deviation) vaø Sai soá chuaån (Standard Error).

Value are group midpoints: Neáu caùc trò soá trong döõ lieäu laø ñieåm giöõa cuûa caùc nhoùm, haõy choïn tuyø choïn naøy ñeå öùôùc löôïng trung vò vaø caùc phaân vò cho döõ lieäu thoâ, khoâng nhoùm goäp.


Trang 102

Giôùi tính

79 68.7 68.7 68.736 31.3 31.3 100.0

115 100.0 100.0

nöõnamTotal

ValidFrequency Percent Valid Percent

CumulativePercent

Statistics

Giôùi tính115

0ValidMissing

N

3.1. Thoáng keâ moâ taû ( tieáp theo )

Baûng thoáng keâ taàn suaát treân bieán gioitinh cho thaáy trong toå soá 115 giaûng vieân ñöôïc khaûo saùt, giaûng vieân nöõ chieám tôùi gaàn 69%.


Trang 103

Statistics

Toång thu nhaäp bình quaân haøng thaùng (1.000 ñoàng)115

03350.70150.4803000.00

30001613.718

2604087.21.679.226

4.816.447

93001200

10500385330

ValidMissing

N

MeanStd. Error of MeanMedianModeStd. DeviationVarianceSkewnessStd. Error of SkewnessKurtosisStd. Error of KurtosisRangeMinimumMaximumSum

3.1. Thoáng keâ moâ taû ( tieáp theo )Baûng thoáng keâ taàn suaát treân bieán c3.1- “Toång thu nhaäp BQ thaùng” thì neân loïai boû baûng frequency, thay vaøo ñoù ta choïn caùc ñaïi löông thoáng keâ. Keát quaû nhö baûng döôùi ñaây:


Trang 104

3.1. Thoáng keâ moâ taû ( tieáp theo )•2. Thoáng keâ moâ taû (Descriptives)•Thao taùc: Analyze Descriptive Statistics Descriptives•Ñaây laø moät daïng coâng cuï khaùc coù theå ñöôïc duøng ñeå toùm taét döõ lieäu vaø chæ cho pheùp thao taùc treân daïng döõ lieäu ñònh löôïng (thang ño khoaûng vaø tyû leä). Ñöôïc duøng ñeå theå hieän xu höôùng taäp trung cuûa döõ lieäu (central tendency) thoâng qua giaù trò trung bình cuûa caùc giaù trò trong bieán (mean), vaø moâ taû söï phaân taùn cuûa döõ lieäu thoâng qua phöông sai vaø ñoä leäch chuaån. Chuyeån caùc bieán caàn toùm taét vaøo hoäp thoaïi variables vaø nhaáp thanh options ñeå löïa choïn caùc thoâng soá thoáng keâ caàn moâ taû, nhö giaù trò trung bình–mean, giaù trò toái thieåu, giaù trò toái ña, phöông sai vaø ñoä leäch chuaån…


Trang 105

Descriptive Statistics

115 115 1151200 700

10500 4000385330 2065283350.70 1795.90

1613.718 567.325

2604087.2 321857.6031.679 .226 1.317 .2264.816 .447 2.314 .447

NMinimumMaximumSumMeanStd.DeviationVarianceSkewnessKurtosis

Statistic Std. Error Statistic Std. Error Statistic Std. Error

Toång thu nhaäp bình quaânhaøng thaùng (1.000 ñoàng)

Thu nhaäp haøng thaùng töølöông do tröôøng caáp (1.000

ñoàng) Valid N (listwise)

3.1. Thoáng keâ moâ taû ( tieáp theo )•Ví duï, baûng thoáng keâ moâ taû cho bieán c3.1 – Toång thu nhaäp BQ 1 thaùng; vaø bieán c3.2 – Thu nhaäp töø löông ñöôïc caáp, vôùi Options laø choïn taát caû caùc muïc, chuùng ta coù baûng sau:


Trang 106

3.1. Thoáng keâ moâ taû ( tieáp theo )•3. Laäp baûng thoáng keâ moâ taû vôùi Explore•Thao taùcThao taùc: Analyze Descriptive Statistics Explore…


Trang 107

3.1. Thoáng keâ moâ taû ( tieáp theo )•Caùc ñaïi löôïng thoáng keâ moâ taû (Statistics):

•-Caùc tuøy choïn (Options):•-Caùc bieåu ñoà (Chats): Thaân vaø laù (Stem-and-Leaf)•-Hieån thò keát quaû (Display): Bieåu ñoà, ñaïi löôïng thoáng keâ, caû hai)


Trang 108

Descriptives

3160.89 3767.22 174.242 282.6952814.00 3193.32

3507.77 4341.12

3023.42 3603.09

3000.00 3550.002E+006 2876992.11548.7 1696.170

1200 150010000 10500

8800 9000

1970 2050

1.663 1.857 .271 .3934.614 6.109 .535 .768

MeanLower BoundUpper Bound

95% Confidence Intervalfor Mean

5% Trimmed Mean

MedianVarianceStd. DeviationMinimumMaximumRangeInterquartile Range

SkewnessKurtosis

Toång thunhaäp bìnhquaân haøngthaùng (1.000ñoàng)

nöõ namGiôùi tính


Statistic Std. Error

3.1. Thoáng keâ moâ taû ( tieáp theo )•Baûng keát quaû thoáng keâ moâ taû vôùi Explore. Bieán phuï thuoäc laø “Toång thu nhaäp BQ / thaùng” vaø bieán phaân nhoùm (nhaân toá - Factor) laø Gioitinh.


Trang 109

3.1. Thoáng keâ moâ taû ( tieáp theo )•4. Laäp baûng tham chieáu cheùo (Crosstab)Muïc ñích: Khaûo saùt moái lieân heä giöõa caùc bieán ñònh tính.Baûng cheùo laø daïng baûng nhieàu chieàu theå hieän taàn suaát xuaát hieän cuûa moät bieán naøy trong moái quan heä vôùi moät hay nhieàu bieán khaùc. Baûng cheùo coøn cung caáp nhieàu loaïi kieåm ñònh thoáng keâ vaø ño löôøng moái quan heä vaø töông quan giöõa caùc bieán trong baûng.•Thao taùc: Analyze Descriptive Statistics CrossTabs Xaùc ñònh bieán laø chuû töø (Subject) taïi oâ Row; Xaùc ñònh bieán laøm taân töø (Predicate) taïi oâ Columns Xaùc ñònh caùc ñaïi löôïng thoáng keâ (Statistics) OK


Trang 110

3.1. Thoáng keâ moâ taû ( tieáp theo )•Hoäp thoïai Crosstabs coù hình nhö döôùi ñaây: Giaû söû chuùng ta nghieân cöùu moái lieân heä giöõa giôùi tính vaø trình ñoä chuyeân moân cuûa ñoäng nguõ giaûng vieân.


Trang 111

3.1. Thoáng keâ moâ taû ( tieáp theo )Caùc ñaïi löôïng thoáng keâ moâ taû (Statistics) nhaèm ño löôøng möùc ñoä lieân heä vôùi nhau giöõa caùc bieán.


Trang 112

3.1. Thoáng keâ moâ taû ( tieáp theo ) Ngoaøi ra, chuùng ta coù theå ñöa theâm

vaøo baûng cheùo caùc bieán ñieàu khieån (Layer) ñeå taïo ra caùc baûng bieán cheùo nhieàu chieàu. Moãi baûng cheùo rieâng bieät seõ ñöôïc taïo ra öùng vôùi moãi giaù trò cuûa moãi bieán ñieàu khieån. Moãi bieán ñieàu khieån seõ chia baûng cheùo thaønh nhieàu nhoùm nhoû hoõn. Coù theå theâm toái ña 8 bieán ñieàu khieån. Vieäc ñöa vaøo caùc bieán ñieàu khieån naøy cho pheùp ta xem xeùt caùc moái quan heä maø luùc ban ñaàu khoâng theå thaáy ngay.

Coâng cuï Cells trong hoäp thoaïi cho pheùp ta tính toaùn caùc heä soá ño löôøng moái quan heä giöõa caùc bieán ñoù nhö tyû leä phaàn traêm (%) theo haøng, theo coät, hay theo Total tuyø thuoäc vaøo yeâu caàu nghieân cöùu.


Trang 113

Giôùi tính * Trình ñoä chuyeân moân Crosstabulation

36 36 7 7945.6% 45.6% 8.9% 100.0%

81.8% 66.7% 41.2% 68.7%

8 18 10 3622.2% 50.0% 27.8% 100.0%

18.2% 33.3% 58.8% 31.3%

44 54 17 11538.3% 47.0% 14.8% 100.0%

100.0% 100.0% 100.0% 100.0%

Count% within Giôùi tính% within Trìnhñoä chuyeân moânCount% within Giôùi tính% within Trìnhñoä chuyeân moânCount% within Giôùi tính% within Trìnhñoä chuyeân moân

nöõ

nam

Giôùitính

Total

Cöû nhaân Thaïc syõ Tieán syõTrình ñoä chuyeân moân

Total

3.1. Thoáng keâ moâ taû ( tieáp theo )Baûng keát quaû tham chieáu cheùo giöõa giôùi tinh vaø trình ñoä chuyeân moân (höôùng daãn caùch ñoïc keát quaû):


Trang 114

Chi-Square Tests

9.613a 2 .008

9.446 2 .0099.213 1 .002

115

Pearson Chi-SquareContinuity CorrectionLikelihood RatioLinear-by-Linear AssociationN of Valid Cases

Value dfAsymp. Sig.

(2-sided)

0 cells (.0%) have expected count less than 5. The minimumexpected count is 5.32.

a.

3.1. Thoáng keâ moâ taû ( tieáp theo )Ñaïi löôïng 2 kieåm ñònh moái lieân heä giöõa caùc bieán:(Giaûi thích coâng thöùc 2 , baäc töï do, 2-sided Sig, vaø giaù trò khaùc).

Coù 0 oâ (0%) coù giaù trò kyø voïng nhoû hôn 5. Giaù trò kyø voïng toái thieåu laø 5.32. Ñieàu naøy cho bieát phaân tích treân laø coù yù nghóa. Neáu soá oâ coù giaù trò kyø voïng nhoû hôn 5 chieám tôùi 20% trôû leân thì phaân tích thoáng keâ seõ khoâng ñaûm baûo chính xaùc nöûa.


Trang 115

3.2. Laäp baûng phaân tích lieân heä giöõa caùc bieán•Caùc chöùc naêng taïo baûng goàm coù:•1. Taïo baûng cô sôû (Basic Tables)•2. Taïo baûng toång hôïp (General Tables)•3. Taïo baûng tuøy bieán (Custom Tables)


Trang 116

3.2. Laäp baûng ( tieáp theo )•1. Taïo baûng cô sôû (Basic Tables)•Thao taùc: Analyze Tables Basic Tables Xaùc ñònh bieán caàn tính toaùn taïi oâ nhaäp Summaries; coät chuû töø (Subject) taïi oâ Down; coät taân töø (Predicates) taïi oâ Across. Choïn haøm tính toaùn treân bieán tính toaùn taïi nuùt “Statistics” OK•Ví duï, khaûo saùt toång thu nhaäp bình quaân 1 thaùng cuûa ñoäi nguõ giaûng vieân chia theo giôùi tính vaø trònh ñoä chuyeân moân:•- Ñöa bieán c3.1 vaø oâ Summary•- Ñöa bieán tdcm vaøo oâ Down.•- Ñöa bieán gioitinh vaøo oâ Across•- Nhaép nuùt “Statistics”, choïn haøm Mean OK


Trang 117

3.2. Laäp baûng ( tieáp theo )•Cöûa soå hoäp thoïai Basic Tables:


Trang 118

3.2. Laäp baûng ( tieáp theo )Nuùt leänh Statistics giuùp xaùc ñònh caùc ñaïi löôïng thoáng keâ seõ ñöôïc phaân tích trong caùc oâ cuûa baûng. Coù theå laø soá löôïng (count), tyû leä phaàn traêm treân toång ngang (row%), toång doïc (col%),…


Trang 119

Mean

2,346 3,425 2,542

3,924 3,943 3,930

3,429 3,725 3,6033,161 3,767 3,351


Cöû nhaân


Thaïc syõ

Tieán syõ

Trình ñoächuyeânmoân

Toång soá


Toång soá

3.2. Laäp baûng ( tieáp theo )Khi nhaán OK ta thu ñöôïc baûng sau:

Con soá trong caùc oâ phaûn aûng möùc thu nhaäp bình quaân cuûa nhoùm, do ñoù, tieâu ñeà cuûa baûng naøy ñöôïc ñoïc laø: “Bình quaân toång thu nhaäp cuûa caùn boä giaûng daïy chia theo trình ñoä chuyeân moân vaø giôùi tính”


Trang 120

3.2. Laäp baûng ( tieáp theo )•2. Taïo baûng toång hôïp (General Tables) Analyze Tables General Tables Xaùc ñònh bieán chuû töø (Subject) taïi oâ Rows; bieán taân töø (Predicates) taïi oâ Columns. Choïn haøm tính toaùn treân bieán tính toaùn taïi nuùt “Edit Statistics”; Theâm giaù trò toång ngang (theo doøng) hay toång doïc (theo coät) bôûi nuùt “Insert Total” OKNeáu taïi oâ Rows hoaëc Columns chuùng ta choïn nhieàu bieán thì coù theå ñònh nghóa caùc doøng hay coät bao nhau thoâng qua vieäc choïn bieán vaø nhaép chuoät vaøo nuùt Nest; hoaëc saép theo doøng (hay coät) neáu choïn nuùt UnNest. Ñaëc ñieåm cuûa General Table laø xöû lyù caùc bieán coù nhieàu traû lôøi.Ví duï, khaûo saùt moái lieân heä giöõa “Trình ñoä chuyeân moân” vaø “Lyù do tham gia nghieân cöùu khoa hoïc” (bieán goäp $c5).


Trang 121

3.2. Laäp baûng ( tieáp theo )Choïn bieán tdcm ñöa vaøo oâ Rows, nhaép Insert Total ñeå theâm doøng toång. Choïn bieán $c5 töø oâ Mult Response Sets ñöa vaøo oâ Columns. Nhaép chuoät vaøo nuùt leänh Edit Statistics ñeå choïn ñaïi löôïng thoáng keâ, maëc ñònh laø Respondents (soá khaûo saùt coù traû lôøi). Nhaép OK ta coù keát quaû ôû Slide sau:


Trang 122

3.2. Laäp baûng ( tieáp theo )Nhìn vaøo baûng ta thaáy lyù do NCKH vì kinh teá laø raát ít, ña soá vì ham hieåu bieát, keá ñeán laø lyù do quy ñònh cuûa tröôøng.

30 1 22 644 4 24 1118 4 9 792 9 55 24

Cöû nhaânThaïc syõTieán syõ

Trình ñoächuyeânmoân

Total

Ham muoánhieåu bieát Kinh teá

Qui ñònhcuûa Töôøng,Nhaø nöôùc

Ñeå coù coângtrình

Lyù do tham gia NCKH


Trang 123

3.2. Laäp baûng ( tieáp theo )•3. Taïo baûng tuøy bieán (Custom Tables)Baûng tuøy bieán (Custom Tables) cuõng nhö caùc baûng tröôùc ñoù, ñeàu ñöôïc söû duïng nhaèm phaûn aûnh moái lieân heä giöõa 2 bieán ñònh tính vôùi 1 (soá) bieán ñònh löôïng. Noù coù öu ñieåm lôùn laø giuùp ngöôøi söû duïng thao taùc 1 caùch mau leï vaø tröïc quan caùch taïo baûng moái lieân heä giöõa caùc bieán baèng caùch keùo-thaû caùc bieán vaøo doøng hay vaøo coät. Custom Tables gioáng Basic Tables ôû choã laø coù theå taïo baûng moái keát hôïp giöõa caùc bieán ñònh tính vôùi moät bieán ñònh löôïng, duøng laøm ñoái töôïng nghieân cöùu. Noù cuõng gioáng General Tables ôû choã laø coù theå xöû lyù caùc bieán coù nhieàu traû lôøi. Custom Tables cuõng gioáng Crosstab ôû choã noù coù theå ñöa ra caùc giaù trò kieåm ñònh nhö Chi-square.Ví duï, keùo thaû bieán hocham (ñònh tính) vaøo khung Rows; keùo thaû bieán gioitinh (ñònh tính) vaøo khung Columns; keùo thaû bieán c2.1: “Soá giôø giaûng daïy cho sinh vieân chính quy cuûa tröôøng” vaøo khung Columns, döôùi haøng chi tieát cuûa giôùi tính. Choïn “Summaries Statistics” ñeå boå sung theâm haøm mean. Nhaép nuùt leänh OK ta coù baûng trong Slide sau:


Trang 124

3.2. Laäp baûng ( tieáp theo ).


Trang 125

3.2. Laäp baûng ( tieáp theo )

Baûng toång hôïp cho ta thaáy soá giôø giaûng trung bình cuûa nhoùm trôï giaûng nam giôùi laø cao nhaát, cao hôn caû nhoùm phoù giaùo sö, giaûng vieân vaø giaûng vieân chính. Ñieàu naøy laø baát hôïp lyù vì giaûng vieân chính vaø haøm giaùo sö laø nhöõng CBGD coù trình ñoä cao thì giaûng ít, coøn ñeå cho CBGD trình ñoä cöû nhaân laøm trôï giaûng leân lôùp nhieàu.

. . .120 323 273291 270 283262 207 247204 325 224

Giaùo söPhoù giaùo söGiaûng vieân ChínhGiaûng vieânTroï giaûng

Hoïchaøm,chöùcdanh

Mean

Soá giôø daïychính quy

trong naêmcuûa tröôøng

nöõ

Mean



nam

Mean



SubtotalGiôùi tính


Trang 126

3.3. Laäp baûng vôùi caùc bieán goäp (bieán Multiple)Vieäc xöû lyù bieán goäp laø 1 ñaëc thu cuûa SPSS. Trong khi moät caâu hoûi coù nhieàu löïa choïn ñeå traû lôøi thì ta caàn nhieàu bieán ñeå ghi nhaän nhöng phöông aùn traû lôøi ñoù. Neáu khoâng coù khaû naêng xöû lyù bieán goäp, chuùng ta seõ phaûi xöû lyù töøng bieán vaø nhö vaäy noù seõ khoâng cho keát quaû bao quaùt heát moïi tröôøng hôïp. Coâng vieäc xöû lyù bieán goäp caàn:•1. Taïo bieán goäp (Multiple Variable)•2. Laäp baûng vôùi caùc bieán goäp (Multiple Response Tables)


Trang 127

3.3. Laäp baûng vôùi caùc bieán goäp ( tieáp theo )

1. Ñònh nghóa bieán goäp (define multi response sets)Trong câu hỏi nhiều trả lời sẽ bao gồm nhiều biến chứa đựng các trả lời có thể có, những biến này gọi là biến sơ cấp. Do đó để xữ lý, chúng ta phải gộp các biến sơ cấp này thành một biến gộp chứa các biến sơ cấp. Thao taùc: Analize Multiple Response Define sets…

Chọn tất cả những biến sơ cấp liên quan đến một câu hỏi có nhiều trả lời ở hộp thoại Set Definition bên trái chuyển sang hộp thoại Variables in Set bên phải.

Sau đó chỉ định cách mã hóa các biến đó (dichotomy hay category); dãy giá trị mã hóa (Range …Through) xác định khoảng biến thiên cho các giá trị trong biến gộp; xác định tên và gán nhãn cho biến gộp. Sau đó ấn nút lệnh «Add» để đưa tên nhóm vừa xác định vào hộp Multi Response Sets.


Trang 128


2. Laäp baûng cho caùc bieán nhieàu traû lôøi:Với các biến gộp đã được định nghĩa bằng công cụ Define Multiple Response Sets đã được đề cập ở phần trên chúng ta có thể thực hiện việc tạo bảng (tùy theo nhu cầu lập bảng một chiều hay đa chiều) với các thủ tục sau:

a. Lập bảng thống kê tần suất: Analyze Multiple response Frequencies hoặc:

b. Lập bảng tham chiếu chéo: Analyze Multiple response Crosstabs.

Chú ý: Trong các công cụ Frequencies và Crosstabs sử dụng cho biến nhiều trả lời chỉ mô tả tần suất xuất hiện của các giá trị trong biến gộp và các tỷ lệ % nhưng không có các phương pháp kiểm định thống kê kèm theo.


Trang 129


c. Tạo bảng tùy biến (có thể là bảng một chiều hay bảng nhiều chiều):

Analyze Tables Custom Tables

d. Dạng bảng đa biến (Multiple Response Tables): Giống như Basic Tables thể hiện tần suất xuất hiện và bảng chéo, tuy nhiên dạng bảng biểu này cho phép ta xây dựng bảng biểu cho các câu trả lời đa biến:

Analyze Tables Multiple Response Tables

e. Dạng bảng biểu tổng hợp (General tables): Giống như bảng biểu cơ bản (Basic Tables) và bảng với nhiều trả lời (Multiple Response Tables). Các dữ liệu được thể hiện dưới dạng bảng chéo, tuy nhiên ở dạng bảng biểu này cho phép người phân tích thể hiện mối liên hệ giữa một biến với nhiều biến khác trên cùng một bảng:

Analyze Tables General Tables


Trang 130

3.4. Laäp baûng heä soá töông quan (Correlate)Baûng heä soá töông quan (Correlations): duøng ñeå phaûn aûnh söï aûnh höôûng laãn nhau giöõa caùc bieán trong maãu khaûo saùt. Söï aûnh höôûng qua laïi ñöôïc phaûn aûnh bôûi caùc heä soá, goïi laø heä soá töông quan, coù giaù trò naèm trong khoûang töø 0 ñeán 1. Heä soá caøng lôùn caøng chöùng toû söï aûnh höôûng laãn nhau caøng lôùn. Thöôøng söû duïng khaûo saùt daïng caëp ñoâi.•Öùng duïng treân SPSS: Analyze Correlate Bivariate (Choïn caùc bieán caàn khaûo saùt) Xaùc ñònh caùc tham soá hoã trôï OK.•Vd. Khaûo saùt söï aûnh höôûng giöõa caùc bieán nhoùm thu nhaäp (nhomtn), trình ñoä chuyeân moân (tdcm) vaø giôùi tính (gioitinh).


Trang 131

3.4. Laäp baûng heä soá töông quan (tieáp theo)Choïn caùc bieán caàn khaûo saùt moái lieân heä ñeå ñöa vaøo oâ Variables. Ñaùnh daáu choïn caùc loïai heä soá töông quan (Correlation Coefficients) vaø caùch kieåm ñònh möùc yù nghóa (Test of Significance) laø 2 ñuoâi (Two-tailed) hay 1 ñuoâi (One-tailed), roài OK. Baûng heä soá töông quan ôû Slide keá tieáp.


Trang 132

Correlations

1 .379 .284. .000 .002

115 115 115.379 1 .163.000 . .081115 115 115.284 .163 1.002 .081 .115 115 115

Pearson CorrelationSig. (2-tailed)NPearson CorrelationSig. (2-tailed)NPearson CorrelationSig. (2-tailed)N

Trình ñoächuyeân moân

Nhoùm thunhaäp

Giôùi tính

Trình ñoächuyeân moân

Nhoùm thunhaäp

Giôùitính

3.4. Laäp baûng heä soá töông quan (tieáp theo)

Trong baûng, caùc heä soá Pearson phaûn aûnh möùc ñoä lieân quan chaët cheõ vôùi nhau giöõa caùc bieán. Giöõa 2 bieán Nhoùm thu nhaäp vaø Trình ñoä chuyeân moân coù moái quan heä töông ñoái chaët cheõ (Heä soá 0.379, töông öùng vôùi Sig.=0.000). Ñieàu naøy coù veû ñuùng nhö “Trình ñoä chuyeân moân coù aûnh höôûng ñaùng keå ñeán thu nhaäp”. Giôùi tính cuõng coù aûnh höôûng ít nhieàu ñeán trình ñoä chuyeân moân (Heä soá 0.284 vôùi Sig.=0.002). Ñeå khaúng ñònh nhöõng giaû thuyeát naøy chuùng ta coù theå thöïc hieän kieåm ñònh vôùi 2 maãu ñoäc laäp hoaëc One-way ANOVA seõ ñöôïc trình baøy trong chöông 4.


Trang 133

Chöông 4. KIEÅM ÑÒNH THOÁNG KEÂ

•NOÄI DUNG

•4.1. Kieåm ñònh trò trung bình toång theå•4.2. Kieåm ñònh trò trung bình cuûa 1 maãu •4.3. Kieåm ñònh trò trung bình 2 maãu ñoäc laäp•4.4. Kieåm ñònh trò trung bình theo caëp •4.5. Phaân tích phöông sai (One-Way ANOVA) •4.6. Kieåm ñònh Chi-Square (2)


Trang 134

4. KIEÅM ÑÒNHKhaùi nieäm chung: Kieåm ñònh (Test) laø vieäc kieåm tra xem moät vaán ñeà ñaët ra (goïi laø giaû thuyeát – Hypotheses) coù theå chaáp nhaän ñöôïc hay khoâng. Giaû thuyeát ñaët ra ñoù thöôøng ñöôïc goïi laø giaû thuyeát H0 (Null Hypotheses). Ñieàu phuû ñònh cuûa giaû thuyeát ñöôïc kyù hieäu laø H1. Neáu chuùng ta baùc boû ñöôïc giaû thuyeát H0 thì coù nghóa laø ta phaûi chaáp nhaän giaû thuyeát H1.Vieäc baùc boû giaû thuyeát H0 coù theå daãn ñeán sai laàm. Ngöôøi ta goïi ñoù laø sai laàm loaïi I (sai laàm do baùc boû giaû thuyeát H0 khi noù ñuùng), vaø söû duïng moät ñaïi löôïng (%) ñeå phaûn aùnh möùc ñoä phaïm sai laàm.Neáu chaáp nhaän giaû thuyeát H0 khi noù sai thì ngöôøi ta goïi ñoù laø sai laàm loïai II (sai laàm do chaáp nhaän giaû thuyeát H0 khi noù sai).Baèng nhöõng tính toaùn phöùc taïp vôùi töøng loaïi kieåm ñònh ngöôøi ta ñöa ra moät ñaïi löôïng coù teân goïi laø möùc yù nghóa (Significant Level) vieát taét laø Sig. Neáu Sig. < thì ta coù theå baùc boû giaû thuyeát H0 vaø chaáp nhaän H1 vôùi ñoä tin caäy laø 100% - %, hay noùi caùch khaùc, neáu baùc boû H0 thì khaû naêng phaïm sai laàm loaïi I laø %.


Trang 135

4.1. Kieåm ñònh trò trung bình toång theåKieåm ñònh giaù trò trung bình cuûa 1 bieán (goïi laø bieán phuï thuoäc) giöõa caùc nhoùm ñöôïc xaùc ñònh bôûi 1 bieán khaùc (goïi laø bieán ñoäc laäp)•Thao taùc: Analyze Compare Means Means … OK


Trang 136

Report

Soá giôø daïy chính quy trong naêm cuûa tröôøng

262.86 70 158.980255.86 35 143.083260.52 105 153.208

Giôùi tínhnöõnamTotal

Mean NStd.

Deviation

4.1. Kieåm ñònh trò … ( tieáp theo )•Ví duï. Kieåm ñònh soá giôø daïy trung bình cho sinh vieân chính quy trong naêm giöõa 2 nhoùm CBGD nam vaø CBGD nöõ:•Keát quaû:

•Soá giôø daïy cho sinh vieân chính quy cuûa tröôøng trung bình laø 260 tieát 1 naêm. Tuy nhieân, theo maãu khaûo saùt, soá giôø daïy cuûa CBGD nöõ laø cao hôn so vôùi CBGD nam bình quaân khoûang 7 tieát moät naêm.•Baèng caùch thöïc hieän kieåm ñònh nhö vaäy chuùng ta coù theå so saùnh soá giôø daïy cuûa CBGD giöõa caùc Kho vaø Boä moân trong tröông.


Trang 137

4.2. Kieåm ñònh One-Sample T TestKieåm ñònh giaù trò trung bình cuûa moät maãu xem coù baèng 1 giaù trò ñöôïc cho hay khoâng.•Thao taùc: Analyze Compare Means One-Sample T Test … OK


Trang 138

4.2. Kieåm ñònh … ( tieáp theo )Giaû thuyeát: H0: “Khoâng coù söï khaùc bieät giöõa trò trung bình cuûa maãu vôùi giaù trò x ñaõ cho” “Giaù trò trung bình cuûa maãu = x ñaõ cho”. Hoaëc phuû ñònh cuûa giaû thuyeát H0 laø H1:H1: “Giaù trò trung bình cuûa maãu x ñaõ cho” “Coù söï khaùc bieät moät caùch coù yù nghóa giöõa trò trung bình cuûa maãu vôùi trò x ñaõ cho”.

Giaû söû chuùng ta cho raèng ñoäi nguõ giaùo vieân cuûa tröôøng coù naêm sinh trung bình laø 1968 (töùc laø 32 tuoåi).H0: Naêm sinh trung bình cuûa CBGD laø 1968H1: Naêm sinh trung bình cuûa CBGD khaùc 1968 1 caùch ñaùng keå.


Trang 139

One-Sample Test

.152 112 .879 .14 -1.70 1.98Naêm sinht df

Sig.(2-tailed)

MeanDifference Lower Upper

95% Confidence Interval ofthe Difference

Test Value = 1968

One-Sample Statistics

113 1968.14 9.886 .930Naêm sinhN Mean

Std.Deviation

Std. ErrorMean

4.2. Kieåm ñònh … ( tieáp theo )•Keát quaû:

•Caên cöù vaøo Sig. = 0.879 lôùn hôn raát nhieàu so vôùi 5%=(0.05) neân chuùng ta chaáp nhaän giaû thuyeát H0, töùc laø “Naêm sinh trung bình cuûa CBGD cuûa tröôøng laø 1968, töùc trung bình laø 32 tuoåi”


Trang 140

4.3. Kieåm ñònh trò trung bình 2 maãu ñoäc laäpKieåm ñònh söï baèng nhau veà giaù trò trung bình cuûa 1 (soá) bieán giöõa 2 nhoùm ñöôïc xaùc ñònh bôûi 1 bieán khaùc.Thao taùc: Analyze Compare Means Independent-Sample T Test … OK


Trang 141

4.3. Kieåm ñònh … ( tieáp theo )Ví duï, chuùng ta kieåm ñònh toång thu nhaäp bình quaân moât naêm giöõa 2 nhoùm CBGD nam vaø CBGD nöõ.Giaû thuyeát:H0: Khoâng coù söï khaùc nhau veà toång thu nhaäp bình quaân moât naêm giöõa CBGD nam vaø CBGD nöõ.H1: Coù söï khaùc nhau ñaùng keå veà toång thu nhaäp bình quaân moât naêm giöõa CBGD nam vaø CBGD nöõ.Keát quaû kieåm ñònh ñöôïc cho trong Slide keá tieáp.Caùch ñoïc keát quaû kieåm ñònh:Caên cöù vaøo Sig. cuûa Levene kieåm ñònh giaû thuyeát veà söï baèng nhau cuûa 2 phöông sai giöõa 2 nhoùm. Neáu Sig. naøy < thì phöông sai cuûa 2 nhoùm laø khaùc nhau, chuùng ta seõ xeùt Sig. cuûa kieåm ñònh treân coät “Equal Variances not Assumed”, ngöôïc laïi thì xeùt Sig. treân coät “Equal Variances Assumed”. Neáu Sig. naøy < thì baùc boû giaû thuyeát H0, töùc laø trò trung bình cuûa 2 nhoùm laø khaùc nhau, ngöôïc laïi thì chaáp nhaän H0.


Trang 142

Independent Samples Test

.141

.708-1.889 -1.826

113 62.591

.061 .073

-606.34 -606.34

320.901 332.079

-1242.098 -1270.02829.426 57.356

FSig.

Levene's Test forEquality of Variances

tdfSig. (2-tailed)

Mean Difference

Std. Error Difference

LowerUpper

95% Confidence Intervalof the Difference

t-test for Equality ofMeans

Equal variances assumedEqual variances not assumedToång thu nhaäp bình quaân haøng thaùng (1.000 ñoàng)

4.3. Kieåm ñònh … ( tieáp theo )

Nhìn vaøo baûng treân, Sig. cuûa kieåm ñònh Levene laø 0.708 >> 0.05, do ñoù chuùng ta chaáp nhaän söï baèng nhau cuûa 2 phöông sai, vaø xeùt tieáp Sig. treân coät “Equal Variances Assumed”. Giaù trò naøy laø 0.061 > 0.05 khoâng roõ reät neân chaáp nhaän giaû thuyeát H0 vôùi söï phaïm sai laàm loïai II khaù cao.


Trang 143

4.4. Kieåm ñònh trò trung bình theo caëpVôùi vieäc kieåm ñònh 2 maãu ñoäc laäp, chuùng ta ñaõ phaân chia caùc ñoái töôïng ñöôïc quan saùt thaønh caùc nhoùm (theo giaù trò cuûa 1 bieán phaân nhoùm), roài nghieân cöùu söï baèng nhau veà trò trung bình cuûa 1 (soá) bieán nghieân cöùu. Noùi caùch khaùc, ta chia baûng döõ lieäu theo chieàu ngang ñeå nghieân cöùu. Vieäc kieåm ñònh trò trung bình theo caëp khoâng chia baûng döõ lieäu theo chieàu ngang maø xeùt trò trung bình cuûa 2 bieán theo caëp töông ñoàng treân cuøng 1 taäp döõ lieäu. Giaû thuyeát:H0 laø “Trò trung bình cuûa 2 bieán naøy laø töông ñöông nhau”H1 laø “Trò trung bình cuûa 2 bieán naøy laø khaùc nhau moät caùch coù yù nghóa”Ví duï: Khaûo saùt söï baèng nhau cuûa trò trung bình cuûa Toång thu nhaäp bình quaân 1 thaùng vaø Thu nhaäp töø löông.


Trang 144

4.4. Kieåm ñònh theo caëp ( tieáp theo )Choïn 2 bieán c3.1 (Toång thu nhaäp bình quaân 1 thaùng) vaø c3.2 (Thu nhaäp töø löông) – bieán choïn tröôùc ñöôïc coi laø Variable 1, bieán choïn sau ñöôïc coi laø Variable 2 – vaø ñöa chuùng vaøo oâ Paired Variables. Nuùt leänh Options duøng ñeå xaùc ñònh ñoä tin caäy.


Trang 145

Paired Samples Statistics

3350.70 115 1613.718 150.480

1795.90 115 567.325 52.903

Toång thu nhaäp bình quaânhaøng thaùng (1.000 ñoàng)Thu nhaäp haøng thaùng töø löôngdo tröôøng caáp (1.000 ñoàng)

Pair 1Mean N

Std.Deviation

Std. ErrorMean

4.4. Kieåm ñònh theo caëp ( tieáp theo )

.

Paired Samples Test

1554.80

1366.835

127.458

1302.311807.29

12.199114

.000

MeanStd. Deviation

Std. Error Mean

LowerUpper

95% Confidence Intervalof the Difference

Paired Differences

tdfSig. (2-tailed)

Toång thu nhaäp bình quaân haøngthaùng (1.000 ñoàng) - Thu

nhaäp haøng thaùng töø löông dotröôøng caáp (1.000 ñoàng)

Pair 1


Trang 146

4.4. Kieåm ñònh theo caëp ( tieáp theo )

Nhaän xeùt:


Trang 147

4.5. Phaân tích phöông sai (One-Way ANOVA)

•Muïc ñích:•Thao taùc: Analyze Compare Means One-way ANOVA Xaùc ñònh bieán phaân nhoùm OK


Trang 148

4.6. Kieåm ñònh Chi-Square (2)Duøng ñeå kieåm ñònh moái lieân heä qua laïi giöõa 2 bieán ñònh tính.Giaû thuyeát ñöôïc ñaët ra theo maãu sau:H0: “Khoâng coù moái lieân heä giöõa hai bieán x vaø y”.H1: “Coù moái lieân heä giöõa 2 bieán x vaø y”.Thöïc hieän kieåm ñònh moái lieân heä giöõa 2 bieán x vaø y thoâng qua vieäc taïo baûng CrossTabs vôùi vieäc ñaùnh daáu choïn muïc Chi-Square qua nuùt leänh Statistics.Sig. < thì baùc boû giaû thuyeát H0 vôùi xaùc suaát phaïm sai laàm loaïi I laø %. ngöôïc laïi thì chaáp nhaän giaû thuyeát H0, nghóa laø chuùng coù moái lieân heä vôùi nhau. Tuyø theo giaù trò Sig. maø nhaän bieát moái lieân heä ñoù laø chaët cheõ hay khoâng: Sig. caøng nhoû thì moái lieân heä caøng chaët cheõ. Hay noùi caùch khaùc, Sig. caøng nhoû thì chuùng ta caøng coù ñuû baèng chöùng ñeå baùc boû giaû thuyeát H0 ñeå coâng nhaän H1.


Trang 149

4.6. Kieåm ñònh Chi-Square (2) ( tieáp theo )Thao taùc: Analyze Descriptive Statistics CrossTabs (xaùc ñònh bieán ñoäc laäp taïi oâ Rows, bieán phuï thuoäc taïi oâ Columns) Statistics Chi-Square OK.Ví duï: Kieåm ñònh moái lieân heä giöõa giôùi tính vaø trình ñoä chuyeân moân cuûa ñoäi nguõ CBGD.Ñaët giaû thuyeát:H0: “Khoâng coù moái lieân heä naøo giöõa giôùi tính vaø trình ñoä chuyeân moân”. Hoaëc “Trình ñoä chuyeân moân khoâng bò aûnh höôûng bôûi giôùi tính”.H1: “Giôùi tính coù aûnh höôûng ñaùng keå ñeán trình ñoä chuyeân moân”.Thöïc hieän thao taùc nhö treân vôùi vieäc ñöa bieán “Gioitinh” vaøo oâ Rows vaø bieán “tdcm” vaøo oâ Columns, chuùng ta coù keát quaû nhö ñöôïc cho trong trang sau.


Trang 150

4.6. Kieåm ñònh Chi-Square (2) ( tieáp theo )Giôùi tính * Trình ñoä chuyeân moân Crosstabulation

Count

36 36 7 798 18 10 36

44 54 17 115

nöõnam

GiôùitínhTotal

Cöû nhaân Thaïc syõ Tieán syõTrình ñoä chuyeân moân

Total

Chi-Square Tests

9.613a 2 .008

9.446 2 .0099.213 1 .002

115

Pearson Chi-SquareContinuity CorrectionLikelihood RatioLinear-by-Linear AssociationN of Valid Cases

Value dfAsymp. Sig.

(2-sided)

0 cells (.0%) have expected count less than 5. The minimumexpected count is 5.32.

a.

Sig. = 0.008 < 0.01, do ñoù chuùng ta baùc boû giaû thuyeát H0 ñeå coâng nhaän H1, töùc laø, giôùi tính coù aûnh höôøng ñaùng keå ñeán chuyeân moân.


Trang 151

Chöông 5. PHAÂN TÍCH HOÀI QUY

• NOÄI DUNG:

Education

Bai giang spss