ASENKRON (iNDÜKSİYON)MOTORLAR

II(ÇALIŞMA İLKELERİ)

ÇALIŞMA İLKESİ Bir eksen etrafında serbestçe dönebilen Al bir

disk ve U mıknatısını aynı mile serbestçe dönebilecek ve Al diske sürtmeyecek şekilde yerleştirelim.

U şeklindeki mıknatısı saat ibresi yönünde döndürelim: Bu durumda mıknatısın N ve S kutuplarındaki manyetik kuvvet çizgileri Al diski keseceğinden, Al diskte fuko akımları indüklenir. Manyetik alan içinde bulunan bu fuko akımları itileceklerinden disk mıknatısın döndürüldüğü yönde dönmeye başlar.

U şeklindeki mıknatısı hareket ettirmeyelim: Bu durumda N ve S kutuplarının manyetik kuvvet çizgileri Al diski kesmediklerinden fuko akımları indüklenmez, dolayısıyla disk de dönmez.

Diskin devri mıknatısın devrine eşit olsun: Bu durumda disk ile mıknatıs beraber dönüyor demektir. Mıknatısın manyetik kuvvet çizgileri Al diski kesmez, fuko akımları da meydana gelmez.

ÇALIŞMA İLKESİ N S daimi mıknatıs kutuplarının ortasına kısa devreli bir rotor

yerleştirerek, kutupların bulunduğu gövdeyi bir motorun kasnağına bağlayalım. Kasnaktan alınan hareketle N S kutuplarının bağlandığı gövde döndürülünce, kısa devreli rotorunda aynı yönde dönmeye

başladığı görülür. Kutuplar dönmediği zaman, N kutbundan çıkan manyetik kuvvet çizgileri rotordan geçerek S kutbuna gelirler ve iki kola ayrılarak demir gövde üzerinden N kutbuna dönerler. Manyetik kuvvet çizgilerinin sayısında bir değişme olmadığı ve rotordaki kısa devre çubuklarını kesmedikleri için rotor çubuklarında bir e.m.k indüklenmez.

ÇALIŞMA İLKESİKutupları saat ibresi yönünde n devri ile döndürdüğümüz zaman, N kutbundan S kutbuna giden manyetik kuvvet çizgileri, duran rotorun kısa devre çubuklarını keser ve çubuklarda e.m.k’ler indüklenir. Bakır veya Alüminyum çubuklar rotorun iki tarafındaki bakır veya alüminyum halkalarla kısa devre edilmiş oldukları için çubuklardan endüksiyon akımları geçer. Rotorun N S kutuplarının döndüğü yönde dönmesi, iki şekilde açıklanabilir.

Manyetik alan içinde bulunan rotor çubuklarından endüksiyon akımı geçince, her bir çubuk manyetik alanın dışına doğru itileceklerdir. Şekilde görüldüğü gibi N kutbunun altındaki çubuklarda akımın yönü (-), S kutbunun altındaki çubuklarda ise akımın yönü (+)dır. Çubukların manyetik kuvvet çizgilerini kesme yönüne göre, sağ el kaidesi ile çubuklardan geçen akımların yönleri bulunur. Manyetik alan içinde bulunan bir iletkenden akım geçtiğinde iletkenin itiliş yönü, sol el kaidesi ile bulunur. Buna göre N kutbunun altındaki çubuklar sağ tarafa, S kutbunun altındaki çubuklar sol tarafa doğru itilirler. Meydana gelen kuvvet çiftinin etkisi ile rotor saat ibresi yönünde dönmeye başlar.

ÇALIŞMA İLKESİ

Rotor çubuklarından geçen endüksiyon akımları rotorda, şekilde görüldüğü gibi, Nr ve Sr kutuplarını meydana getirirler. Dönen N S kutuplarının etkisi (Benzer kutuplar birbirine iter, zıt kutuplar birbirini çeker) ile rotor saat ibresi yönünde dönmeye başlar.

Rotor dönmeye başladığında, N S kutupları manyetik akısının rotor çubuklarını kesme hızı da azalacağından rotor çubuklarında indüklenen e.m.k’ler ve dolayısıyla çubuklardan geçen endüksiyon akımları azalır. Rotoru döndüren döndürme momenti zayıflar.

Rotorun devri dönen N S kutuplarının devrine eşit olduğu zaman, rotor çubukları manyetik kuvvet çizgileri tarafından kesilmez ve rotor çubuklarında e.m.k’ler indüklenmez, çubuklardan endüksiyon akımları geçmez. Kısa devre çubuklarından akım geçmeyince manyetik alan tarafından itilmezler. Rotoru döndüren moment ortadan kalkınca, N S kutupları ile birlikte aynı devirde dönmekte olan rotorun devri azalır, yani rotor geri kalır. Bu anda rotor çubukları yeniden manyetik kuvvet çizgileri tarafından kesilmeye başlar, çubuklarda e.m.k’ler indüklenir, indüksiyon akımları geçer. Rotor manyetik alan meydana getirir ve dönen N S kutuplarının döndüğü yönde dönmesine devam eder. Hiç bir zaman rotorun devir sayısı N S kutuplarının devir sayısına eşit olmaz.

ÇALIŞMA İLKESİ

Üç fazlı AC makinalarda üretilen üç fazlı gerilim, endüstride R S T (L1-L2-L3) olarak bilinir. R S T gerilimleri, aralarında 120’şer derece faz farkı bulunan gerilimlerdir.

Üç fazlı gerilim jeneratörlerde üretilir. Jeneratör bobinleri içerde yıldız bağlanırken dışarıya üç uç alınır. Yıldız noktasında gerilim sıfırdır. Bu noktadan nötr hattı alınır. Üç fazın da gerilimleri eşittir.

Jeneratör fiziki yapısı gereği üç faz sinüs eğrisi şeklinde ortaya çıkar.

Üç fazlı makinelerde nötr hattı kullanılmaz. Üç faz, kendi aralarında sıra ile nötr görevi görür.

Zaman eğrisi akımın yön değişim noktasıdır. Zaman eğrisinin altında ve üstünde akım yönleri farklıdır.

Üç faz gerilimde her fazın değeri ayrı olmak üzere, zamanla artı ve eksi maksimum değerleri arasında değişim gösterir.

"Dönen bir manyetik alan içerisinde bulunan iletkenlerde gerilim indüklenir."

"Dönen bir manyetik alan içerisinde bulunan iletkenlerden bir akım geçirilirse, iletkenler manyetik alan tarafından itilirler."

Asenkron motorların çalışması şu üç prensibe dayanır: 1- Alternatif akımın uygulandığı stator sargılarında

dönen bir manyetik alan olmalıdır. 2- Manyetik alan içerisinde bulunan bir iletkenden

akım geçirilirse o iletken, manyetik alanın dışına itilir. 3- Aynı adlı kutuplar birbirini iter, zıt kutuplar birbirini

çeker.

İndüksiyon prensibi

Döner manyetik alanın meydana gelmesi için birbirinden faz farklı en az 2 tane manyetik alana ihtiyaç vardır. Bunun için üç fazlı motorlarda:

a) Üç fazlı stator sargıları stator oyuklarına, birbirinden 1200’lik elektriksel açı farkıyla yerleştirilir.

b) Üç fazlı stator sargılarına, aralarında 1200 faz farkı olan alternatif gerilim uygulanmalıdır. Döner manyetik alan içerisinde bulunan iletkende bir emk indüklenir. İletkenin iki ucu kısa devre edilirse, iletkenden kısa devre akımı geçer.

Geçen bu akımdan dolayı iletken, manyetik alanın dışına doğru itilir.

ÜÇ FAZLI ALTERNATİF AKIMLARIN MEYDANA GETİRDİĞİ ALAN

Üç fazlı asenkron motorun statoruna birbirinden 1200lik faz farklı 3 faz sargısı yerleştirelim. En basit bir statorda her biri bir faza ait olmak üzere 3 tane bobin bulunur. Bir stator en az iki kutuplu olarak sarılabilir. Şekilde görülen 2P = 2 kutuplu, 3 bobinli, 6 oluklu statorda, bir bobinin bir kenarı N, diğer kenarı da S kutbunun altına gelecek şekilde yerleştirilir. Bobinin iki kenarı arasında 1800’lik faz farkı vardır.

Birinci faz bobininin başlangıç ucu U, son ucu X, ikinci faz bobininin başlangıç ucu V,son ucu Y ve üçüncü faz bobininin başlangıç ucu W, son ucu da Z ile gösterilmiştir.

Faz bobinlerinin başlangıç uçları U,V,W arasında 1200, son uçları X,Y,Z arasında da 1200lik faz farkı vardır.

Statorun 1.faz bobininden R, 2.faz bobininden S ve 3.faz bobininden T fazının akımı geçer.

1 anında, R ve T fazlarındaki akımların yönleri (+), S fazının akım yönü (-) dir. Buna göre R ve T fazlarının akım yönleri giriş ve S fazının akım yönü çıkış olarak işaretlenir.

Bobin kenarlarından geçen akımların meydana getirecekleri manyetik alanlar Sağ El Kuralı ile bulunarak N ve S kutupların yerleri tespit edilir.

2 anında, R fazının akım yönü (+), S ve T fazlarındaki akımların yönleri (-) dir. Buna göre R fazının akım yönü giriş, S ve T fazlarının akım yönleri çıkış olarak işaretlenir. Daha sonra meydana gelen manyetik alanların yönleri bulunarak N ve S kutupların yerleri tespit edilir.

1. ve 2. şekiller karşılaştırıldığında N ve S kutuplarının saat ibresi yönünde 600 döndükleri görülür. Dikkat edilirse statorda bir dönme olmamıştır, stator sabittir.

3- 4- 5 ve 6 anlarında da aynı şekilde R S T fazlarındaki akımların yönlerine göre, her üç faz bobininin kenarlarından geçen akımların yönleri de işaretlenerek, meydana gelen manyetik alanların yönleri bulunur ve N-S kutuplarının yerleri tespit edilir.6 anından sonra gelen 7 anı 1 anı ile aynıdır.

Bu şekiller incelendiğinde, N-S kutuplarının saat ibresi yönünde döndüğü görülür.

Döner alan: Asenkron motorlarda stator sargılarına uygulanan üç fazlı akımın meydana getirdiği alana döner alan denir.

Üç fazlı alternatif akımdaki 1 periyotluk değişme N-S kutuplarının bir devir yapmasına neden olur. Alternatif akımın frekansı 50 Hz ise, saniyede 50 periyotluk bir değişme yapar. Dolayısıyla statordaki faz bobinlerinin meydana getirdiği N-S kutupları da saniyede 50 devirle döner, bu da dakikada 3000 devir demektir.

3 fazlı bir statora üç fazlı alternatif akım uygulandığında, sargılardan geçen akımların meydana getirdiği döner manyetik alanın devir sayısı alternatif akımın frekansı ile doğru orantılıdır. İki kutuplu (2P= 2) bir statorda döner alanın saniyedeki devir sayısı alternatif akımın frekansına eşittir.

Dahlender sargılı motorlar Tasarımı ve bağlantıları kolaydır. Ancak bu bağlantı türünde kutup sayıları oranı ½’dir. Yani 4/2 kutuplu veya 8/4 kutuplu gibi. Eğer bir sargıdan birbirinin katı iki değişik kutup sayısı elde edilecek bir bağlantı yapılmışsa bu bağlantıya “Dahlander bağlantı” ve bu tip motorlara da “Dahlander motorlar” denir.

Dahlander bağlantıda sargı, küçük devir sayısı için yani büyük kutup sayısına göre tasarlanır. Her faz sargısının orta uçları bulunur. Faz sargıları giriş uçları 1U-1V-1W, orta uçlar 2U-2V-2W ile işaretlenir.

Klemens tablosuna bu 6 uç çıkarılır. Dahlander sargılı motorlar, tam kalıp sargılıdır. Yarım kalıp sargılı uygulamada, küçük kutup sayılı (yüksek hızlı) çalışmada, kuvvetli harmonikler meydana gelmekte ve bu kuvvetli harmonikler, motorun yol almasına kötü etki yapmaktadır. Onun için yarım kalıp sargı uylaması kullanılmamaktadır.

 Dahlander sargılı motorlar, tam kalıp sargılıdır. Motorlar 4/2 veya 8/4 kutupludur. Faz sargıları stator içinde üçgen bağlıdır. Dahlender sargılı motorlar güç ve momente göre değişik şekillerde yapılır. Bu motorların stator sargı (çıkış) uçları, motor içinde üçgen   veya yıldız bağlanır.

Klemens tablosuna giriş (düşük hız 2p=4) ve orta (yüksek hız 2p=2) uçları çıkarılır. Motorun

*Sabit güçlü mü, *Sabit momentli mi veya *değişik güç, değişik mometli mi olduğunun tespiti için klemens tablosuna bakılır.

3 fazlı, 4 kutuplu (2P= 4) bir statorda döner alanın devir sayısı, 2 kutuplu (2P= 2) statordaki döner alan devir sayısının yarısına eşittir.

4 kutuplu (2P= 4) bir statorda N-S-N-S olarak 4 kutup meydana gelir. Bu statorda N kutbu ile S kutbu arasındaki elektriksel derece 1800 olduğu halde, mekanik (geometrik) derece 900dir.

N kutbu ile N kutbu arasındaki elektriksel derece 3600dir. Bir çift kutbun elektriksel derecesi 3600 olduğuna göre, 4 kutuplu (2P = 4) bir statordaki elektriksel derece (360x2) dir. Statora uygulanan alternatif akımdaki 1 periyotluk (3600’lik) değişme, döner alanın da 360 elektrik derecelik dönmesine (yarım devir) neden olur.

Döner alanın devir sayısı kutup sayısı ile ters orantılıdır. Döner alanın devir sayısı;

f = Frekans 2P = Tek kutup sayısı (Toplam kutup sayısı) P = Çift kutup sayısı ns = döner alanın dakikadaki devir sayısı Döner alanın devir sayısına Senkron Devir de denir.

Üç fazlı asenkron motorda, motorun dönüş yönünü değiştirmek için döner alan yönünün değiştirilmesi gerekir. Bunun için de iki fazın yerleri değiştirilir.

Statordaki oluklara yerleştirilmiş olan 3 fazlı sargılardan üç fazlı alternatif akım geçirildiğinde meydana gelen döner alanın manyetik kuvvet çizgileri (manyetik akı), faz bobinlerinin ayrı ayrı meydana getirdikleri manyetik akıların toplamına eşittir.

DÖNER ALANIN ŞİDDETİ

Üç fazlı, iki kutuplu (2P= 2), 6 oluklu statorun faz bobinlerinin U,V,W uçlarına üç fazlı alternatif akımın R S T fazlarını uygulayalım. Üç fazlı alternatif akımın değişim eğrileri üzerinde işaretlenen ( 2 ) anında R fazının akım yönü (+), akım şiddeti ise maksimumdur. S ve T fazlarının akım yönleri (-), akımların şiddeti ise maksimum değerin yarısıdır.

1. faz bobini (U - X) den geçen akımın yönünü ve meydana getirdiği maksimum manyetik akının (Φm) yönünü işaretleyelim. Bobin kendi ekseninde Φm akısını meydana getirir. 2. faz bobini (V – Y) den ve 3. faz bobini (W - Z) den geçen akımın yönünü ve meydana getirdikleri manyetik akıların yönlerini sağ el kuralına göre işaretleyelim.

Aralarında 600 faz farkı olan üç vektör toplamı: Ft=Fm+2(Fmcos60)=3Fm/2 (cos600=1/2)

http://www.elektrikport.com/universite/3-fazli-sistemler-elektrikport-akademi/4394#ad-image-0

Üç fazlı akım ve gerilimler ile ilgili aşağıdaki linki inceleyip çalışınız. Başka kaynaklara da müracaat ederek konu ile ilgili eksikliklerinizi gideriniz

1 fazlı asenkron motorlar Küçük güçlü motorlar bir fazlı olarak yapılırlar. Özellikle atölyelerde, iş yerlerinde ve evlerde kullanılan

taşınabilir el tezgahları, fan, süpürge, mutfak aletleri

gibi küçük güçlü makineler için ihtiyaç duyulan güç genellikle; 150W–1,5kW aralığındadır Bir fazlı asenkron motorlar çalışma şekillerine göre dört çeşittir. •Santrifüj (Merkezkaç) Anahtarlı ASM •Kalkış Kondansatörlü (Kondansatör Yol Vermeli – Kondansatör Startlı) ASM •Sürekli (Daimi) Çalışma Kondansatörlü ASM •Kalkış + Sürekli Çalışma (Çift) Kondansatörlü ASM Ayrıca bir fazlı gölge

kutuplu asenkron motorlar da vardır.

üç fazlı asenkron motorun çalışma ilkesini düşündüğümüzde; üç fazdan geçen akım, döner manyetik alanı meydana getiriyordu. Ancak bir faz ile bir döner elde etmek mümkün değildir. Çünkü bir faz tek bir manyetik alan oluşturabilir. Halbuki üç fazlı çalışmadan biliyoruz ki fazlar arasındaki 120 derecelik açı bir döner alanın oluşmasını sağlıyordu.

Gerekli olan bu döner alanı tek faz kullanarak oluşturabilir miyiz?

Bir fazlı asenkron motorun dönmesini sağlamak için uygulanan yöntemler neler olabilir:

► Yardımcı sargı kullanmak► Kondansatör kullanmak► Yarık kutuplu stator kullanmak (Çok nadir kullanılır.)

Yani Eğer bir yardımcı sargı kullanır ve bu sargıya ana sargıdan bir faz farkı ile gerilim uygularsak gerekli faz farkını elde edebiliriz

TEK FAZDA ÇALIŞMA

1 Fazlı Asenkron Motora Yol Verme YöntemleriYardımcı Sargı Kullanmak

*Makineye bir fazlı ana stator sargılarına paralel, yardımcı sargılar yerleştirilir. *Ana sargı birbirine ters yönde dönen iki manyetik alan meydana getirir. Her alan birbirinin zıttı yönde moment üretir. Elde edilen toplam moment sıfır olduğundan motor döndürme momenti üretemez. *Bu nedenle bir fazlı asenkron motorlar yalnız ana sargı ile kalkınamazlar. Motorun kalkınabilmesi için motora ilk hareketin verilmesi gerekir. *Ana ve yardımcı sargılarda meydana gelen faz farkı sayesinde makine içinde (üç fazlı da olduğu gibi) bir döner alan oluşacak ve rotoru döndürecektir.*Ana sargılar kalın telli ve çok sipirli iken, yerleştirilen yardımcı sargılar ince kesitli ve az sipirli olarak yapılır. Ana sargının omik direnci daha büyük, endüktif reaktansı daha küçüktür. **Makine yol aldıktan sonra bir santrifüj kontak (merkezkaç anahtar) veya elektromanyetik röle yardımıyla yardımcı sargı devreden çıkarılır.

*Sadece ana sargı ile döner alan oluşmayacağından döner alanı oluşturacak ve ilk hareketin verilmesini sağlayacak olan yardımcı sargı kullanılır. *Sonuç olarak ana ve yardımcı sargı ile iki fazlı bir sistem elde edilir. Bu durumda statordaki iki fazlı sargılar döner manyetik alan meydana getirir. *Oluşan manyetik alan rotor kısa devre çubuklarını keserek rotorda bir gerilim indükler. *İndüklenen gerilimden dolayı rotorda meydana gelen manyetik alan ile stator manyetik alanının birbiri ile etkileşimi ile rotor dönmeye başlar. *Bir fazlı yardımcı sargılı asenkron motorların kalkınma anında elde edilecek moment değeri rotor kalkınma anında iken yardımcı sargı ile ana sargıdan geçen akıma ve bu akımlar arasındaki açı değerine bağlıdır.

Buna göre elde edilecek moment değeri, 𝑴= .𝒌 𝑰𝒂𝑰𝒎. olur.𝒔𝒊𝒏𝜶

M: Kilitli rotor momenti, Ia: Rotor kilitli iken yardımcı sargı akımı Im: Rotor kilitli iken ana sargı akımı α: Ia (Yardımcı sargı akımı) ve Im (Ana sargı akımı)

arasındaki faz açısı k: Tasarıma bağlı sabit bir katsayı. rotor oluklarına 90° açı ile iki bobini

yerleştirildiğinde iki kutuplu iki fazlı en basit sargı elde edilmiş olur.

Şekil 3.1.a: I numaralı bobinden akım geçmektedir. II numaralı bobinden ise akımın değeri sıfırdır. Statorda yönü sağdan sola doğru olan bir alan meydana gelir. Şekil 3.1.b: Her iki bobinden de pozitif yönde akım geçmekte ve bu anda manyetik alan, bu akımlara uyarak şekil.a'ya göre sağa doğru kaymaktadır. Şekil 3.1.c: (90°’de) I. faz sıfır, II. faz (+) maksimum değerdedir ve alan yönü aşağıdan yukarı doğru olur.

Şekil 3.1.d: (180°’de) II. faz sıfır, I. faz (-) maksimum değerdedir ve alan yönü soldan sağa doğru olur. Şekil 3.1.e: (270°’de) I. faz sıfır, II. faz (-) maksimum değerdedir ve alan yönü yukarıdan aşağıya doğru olur.

Motorun kalkınma anında yardımcı sargı ana sargının manyetik alanını destekleyecek yöndedir. Fakat rotor devri, normal devrine yaklaştıkça yardımcı sargı ana sargı üzerinde ters etki yapar.

Motorun normal çalışmasını engellemesi nedeniyle yardımcı sargı devreden çıkarılır.

Eğer motor devrine ulaştığı halde yardımcı sargı devreden çıkarılmazsa ince kesitli yardımcı sargıdan fazla akım geçeceğinden sargılar ısınır ve bir süre sonra da yanar. Bu nedenle yardımcı sargının motor anma devrinin %75-80’ine ulaştığı anma devreden çıkarılmalıdır.

Yardımcı sargıyı devreden çıkarma yöntemleri•Merkez kaç (santrifüj) anahtarı ile•Yol verme (pako) şalteri ile•Manyetik röle ile•Elektronik yol verme rölesi ile

1. merkezkaç anahtarı ileMotor kalkınırken yardımcı sargıyı devrede tutan, motor normal devrin %75 ine ulaştığında devreden çıkaran bir anahtardır. Merkezkaç kuvvet özelliğinden yararlanılarak yapılmıştır.

2. paket şalteri ileStart konumunda bir fazlı motorun ana ve yardımcı sargısı paralel bağlanır. Yardımcı sargı devrede iken motor yol alır, elimizi mandaldan çektiğimizde yardımcı sargı devresindeki kontak açılacağından yardımcı sargı devre dışı kalır.

3. manyetik röle ile Motor dururken manyetik röle kontakları açıktır. Yol verme anında yalnız ana sargı devreye girdiğinde motor dönemez ve fazla akım çekmek zorunda kalır. Ana sargıya seri bağlı olan röle bobininden geçen bu akım rölenin hareketli kontağını, yardımcı sargının bağlı olduğu sabit kontakla birleştirir ve yardımcı sargı devreye girer. Motor yolunu aldıktan sonra röle bobinin akımı azalacağından, hareketli kontak sabit kontaklardan ayrılarak yardımcı sargıyı devreden çıkarır. Bundan sonra motor yalnız ana sargı ile çalışmasına devam eder.

4. elektronik yol verme rölesi ile Elektronik yol verme rölesinde motor anahtarı kapatılınca

ana sargı ve daimi kondansatör ile seri bağlı yardımcı sargı beslenir. Aynı zamanda elektronik yol verme rölesi elektronik anahtar görevi yapan bir triyakı tetikleyerek kalkış kondansatörün devreye girmesini sağlar. Böylece motor büyük bir kalkış momenti ile yol almaya başlar.

Röle içindeki bir kontrol devresi yardımcı sargı gerilimini sürekli ölçer.

Motor anma hızının yaklaşık %80 ine ulaşınca, bu gerilim o kadar artar ki, triyakın ateşleme darbelerini keser. Böylece kalkış kondansatörü devreden çıkar ve motor daimi kondansatör ile çalışmasını sürdürür.

Elektronik röle, kalkış devresini; motor kilitlenmesine, ağır ve uzun kalkışlar ile aşırı yüklemelere karşı da korur.

Yardımcıya sargıya bir kondansatör eklenirse ana ve yardımcı sargılardan akım geçtiğinde iki sargının oluşturduğu manyetik alan vektörü arasında yine bir elektriksel açı meydana gelecektir. Böylece döner alan oluşur ve rotor döner.

Kondansatörlü motorlar:► Yardımcı sargı devreden çıkarılırsa; kalkış kondansatörlü motor,► Yardımcı sargı devreden çıkarılmazsa; daimi kondansatörlü motor,► Yardımcı sargıda iki adet kondansatör varsa kalkış ve daimi devre kondansatörlü

şeklinde sınıflandırılırlar.

1 Fazlı Asenkron Motora Yol Verme Yöntemleri IIKondansatör Kullanmak

Kalkış kondansatörlü motorlarda;  motor kondansatör sayesinde bir döner

alan oluşturup, yol aldıktan sonra yine bir santrifüj anahtar ile devre dışı bırakılırlar.

Bu işlemin en önemli faydası, kalkış kondansatörü ile yardımcı sargı devrede iken kalkış anında motorun şebekeden çektiği akımın azalmasıdır.

Bu tip motorların ilk kalkınma momentleri yüksektir ve buna ihtiyaç duyan; büyük vantilatörler, kompresörler, pompalar, buzdolabı, çamaşır makinesi gibi uygulamalarda kullanılırlar.

Kondansatörlerin kapasiteleri büyüktür ve uzun süre devrede kalmamalıdırlar.

Daimi kondansatörlü motorlar;  motor yol aldıktan sonra da kondansatör yardımcı

sargıda devrede kalmaya devam eder. İlk kalkınma momentleri düşüktür. Sessiz çalışırlar.

Fan, pompa gibi sessiz çalışması gereken yerlerde kullanılabilmektedir.

İki kondansatörlü motorlarda;  bir tanesi sürekli devrede iken diğer

kondansatör, rotor yol aldıktan sonra santrifüj anahtar ile devreden çıkarılır.

Kondansatör, motora yol verme momentini artırmak amacıyla devreden çıkarılır. Devreden ayrılanın değeri, kalan kondansatörden yaklaşık 5-10 kat daha büyüktür.

Bu tip motorlarda devir yönünü değiştirmek için ana veya yardımcı sargıdan bir tanesinin uçları yer değiştirilir.

Sıkça devir yönü değiştiren sistemlerde devir yönü değiştirme şalteri kullanılır.

Kompresör, pompa, üfleyici motorlar gibi az gürültü ve yüksek moment gerektiren yerlerde kullanılabilmektedir.

Asenkron Motorlar Çalışma Prensipleri

Bitti