Upload
mildred-matugas
View
623
Download
56
Embed Size (px)
Citation preview
1
Unang Yugto: TALAGSAON AKO
SINUGDANAN
MGA KATUYOAN
Human ang pagtuon sa unang yugto nga gigamit
niini nga module, gikinahanglan nga mabuhat
nimo kining mosunod:
1. mapailaila nimo ang imong kaugalingon
2. masabtan nimo ang konsepto sa
pagpadayon og kausaban
3. matandi nimo ang imong kaugalingon nga
sugilanon sa kinabuhi ngadto sa imong
classmate
4. mahatagan og bili ug garbo ang imong
kaugalingon laman
2
Unang Pagtulon-an:
Pag-ila sa Kaugalingon
SINUGDANAN
3
Pagtulon-an 1.1. Ang Akong Kaugalingon
Hunahuna-a
Unsay imong nahibaw-an
mahitungod sa imong kaugalingon?
Unang Buluhaton
Magdula usa kita.
Paminaw sa pahimangno sa imongmagtutudlo.
Pagpundok kamo sa imo nga mga classmates
sumala sa kategoriya nga isulti sa imong
magtutudlo.
Niining dulaa, gilauman nga masulti nimo ang
imong ngalan, natawhan, edad, ug pinuy-anan.
Unsay mga kasayoran nga gipaambit nimo sa
imong mga classmates samtang nagdula kamo?
Sa unsa nga mga higayon gikinahanglan nimong
isulti ang imong ngalan, natawhan, edad ug
pinuy-anan?
4
Ikaduhang Buluhaton
Pagpundok kamo og tagup- at.
Paminawa ang sitwasyon nga basahon sa imong
magtutudlo.
Ipakita kini pinaagi sa drama kung unsaon nimo
pagsulti ang mga nag-unang kasayoran
mahitungod sa imong kaugalingon.
Hatagan kamo og tukmang panahon aron sa
pag-pangandam ug pagpraktis.
Ipaambit kini sa klase.
Unsay gibati nimo human ninyo napa-ambit sa
inyong mga classmates ang inyong drama?
Nahitabo na ba sa imong kaugalingong kinabuhi
ang sitwasyon nga inyong gipakita sa drama?
5
Ikatulong Buluhaton
Isulat sa blangko ang mga nag-unang kasayoran
nga gipangayo.
Natawo ako
niadtong
_____________
_.
Kanus-a ka
gipanganak?
Bag-o ba ka
dinhi? Kinsay
ngalan nimo?
Ako si
__________.
6
Pila na man
ang imong
edad?
_______ anyos
na ako.
Nasaag ka ba?
Asa ka
nagpuyo?
Nagpuyo ako
sa____________
_____________.
7
Ika-upat nga Buluhaton
Aron makaila ka pag-ayo sa imong kaugalingon,
pagpakisayod kon diin gikan ang imong ngalan.
Pangutana sa imong ginikanan ug magbalantay
nganong mao kini ang ngalan nga gihatag nila
kanimo.
Isulat sa sulod sa bituon ang imong unang
ngalan.
Pananglitan, Jose.
Sa sulod sa lingin, isulat ang hinungdan nganong
mao kini ang ngalan nga gihatag kanimo.
Pananglitan, pareho ang adlaw nga natawhan
namo ni Jose Rizal, usa ka bantugan nga Pilipino.
Nanay, nganung
Jose man ang
inyong gihatag
nga ngalan
nako?
Tungod kay
natawo ka sumad
sa adlaw nga
natawhan ni Jose
Rizal ang atong
giila nga bayani.
8
SUMBANAN:
Pangayo og tabang sa imong ginikanan o
kauban sa balay sa pagtubag niini.
Pareho ang
adlaw nga
natawhan namo
ni Jose Rizal, usa
ka bantogan nga
Pilipino
JOSE
_______________________
_______________________
_______________________
_______________________
_______________________
9
Ikalimang Buluhaton
Unsay ngalan ang gitawag nimo sa imong
ginikanan o mga higala gawas sa una nimong
ngalan? Sa mga ngalan nga gitawag nimo, asa
ang imong gusto kaayong itawag nimo?
Sa usa ka limpyong papel magbuhat og name
tag nga nakasulat ang gusto nimong pangalan.
Koloi kini sa imong paboritong kolor.
Magpatabang sa imong magtutudlo sa
pagbutang og hikot niini. Isul ob kini oras sa
imong klase.
HINUMDOMI Kini
Mahinungdanon nga masayod ka sa mga
nag-unang kasayoran mahitungod sa imong
kaugalingon sama sa ngalan, natawhan,
edad ug pinuy-anan.
Magamit nimo kini nga mga kasayoran sa
pagpaila sa imong kaugalingon diha sa imong
mga bag-ong higala, classmate ug kadula.
JOSE
10
Pagtulon-an 1.2. Talagsaon Ako
Hunahuna-a kini
Giunsa nimo paghulagway ang
imong kaugalingon? Unsa ang imong
mga pisikal nga kinaiyahan nga lahi
sa ubang tawo sa imong palibot?
Unang Buluhaton
Pagkuha og usa ka limpiyo nga papel.
I-drowing ang imong kaugalingon.
Isulat ang imong ngalan sa ubos sa nga bahin
sad rowing/hulagway. Ipaambit kini sa klase.
11
Kauban ang imong mga classmates, ipapilit ang
inyong drowing sa usa ka lugar sa inyong
classroom.
Unsay imong gibati diha nga -
a)nag-drowing ka sa imong kaugalingon?
b)nagpaambit ka sa imong hulagway?
c)naminaw ka sa pagpaambit sa imong
mga classmates
Unsa ang imong nabantayan sa imong drowing?
Isaysay kini.
Nganong dili man pareha ang inyong mga
drowing o laraw?
Unsa ang kalainan sa imong hinimo ug sa mga
binuhat sa imong mga classmates?
12
Ikaduhang Buluhaton
Natan-aw na ba nimo ang imong mga tudlo?
Susiha pag-ayo ang mga badlis sa imong mga
kumagko?
Kitang tanan adunay nagkalain-laing tamla
sama sa gisusi sa mga imbestigador sa hulagway.
Itandi ang imong kaugalingong tamla sa imong
mga classmates.
Paghimo ug pundok nga adunay lima ka sakop.
Pangita og kolor nga magamit ninyo sa pagkolor
sa inyong kumagko.
Butangi ang inyong kumagko niini.
Iduot ang kumagko sa limpiyo nga papel sama
sa hulagway.
13
Susiha pag-ayo ang mga badlis sa imong mga
tudlo.
Unsay imong namatikdan?
Magkapareho ba ang imong tamla sa imong
mga classmates?
Gawas sa tamla, may lain ka pa ba nga pisikal
nga nalahi sa uban.
May nahunahunaan ka pa ba?
Hinumdomi Kini
Aduna kay mga pisikal nga
kinaiyahan nga lahi kay sa imong mga
classmates sama sa tamla, sukod ug gidak-on
sa lawas, porma sa nawong, gitas-on sa ilong,
porma ug kolor sa mata ug ang kolor ug
porma sa buhok. Angayan lamang nga imong
ipasigarbo ang mga naangkon nimong
kinaiyahan.
Usag- usa sa imong mga classmates talagsaon
usab. Kinahanglan usab nga imong tahuron
ug hatagan og bili ang ilang naangkon nga
14
Kaguol
Kasuko
Kakuyaw
Kalipay
Ikatulong Buluhaton
Tan-awa ang naa sa hulagway.
Gipakita sa hulagway ang nagkalain-laing
pagbati sa tawo sama sa kalipay, kaguol,
kakuyaw, kasuko.
Kanus-a man nimo bation kini?
Magdula kita.
Paghimo og duha ka lingin nga pundok nga
pareho og mga sakop.
Sunda kining naa sa hulagway.
15
Basahon sa inyong magtutudlo ang nagkalain-
laing mga sitwasyon. Ihapan kamo ug usa
hangtod sa napulo.
Magtuyok sa lingin ang duha ka pundok.
Magbagat sila.
Inig-abot sa ikanapulo nga ihap, ipakita sa imong
kaatbang ang pagbati nga nahisgotan.
Balika kini hangtod mahuman ang tanang
sitwasyon.
Unsay imong gibati samtang nagdula ka?
Pareha ba ang pagbati nga imong gipakita ug
ang sa imong kaatbang?
Ngano o, nganong dili man?
16
Ika-upat nga Buluhaton
Adunay mga hulagway nga anaa sulod sa
kahon nga nagpakita sa nagkalain-laing
pagbati.
Kolori ang nawong sa kolor nga naglambigit sa
maong pagbati.
Ihulagway ang hinungdan sa maong pagbati
diha sa kilid sa maong kahon.
Ang Akong Pagbati
Kalipay
Kasuko
Kakuyaw
Kaguol
Hinumdomi Kini
Aduna kay kaugalingong
pagbati. Aduna pod kay mga rason
sa imong gibati nga kalipay, kaguol,
kakuyaw ug kalagot.
Sama kanimo, ang ubang bata aduna usab
silay kaugalingong pagbati nga kinahanglan
nimong tahuron ug sabton
17
Pagtulon-an 1.3. Ang Akong Gikinahanglan
Hunahuna-a kini
Unsa ang gikinahanglan nimo
matag adlaw?
Unang Buluhaton
Tan-awa ang mga panghitabo nga anaa diha sa
hulagway. Ihan-ay ang mga hulagway sumala sa
mga panghitabo. Asa ang unang nahitabo og
ang nagsunod pang mga panghitabo niini?
Isulat ang numero niini diha sa blangko.
Nganong mao kini ang imong nahunahunaan sa
paghan-ay sa hulagway?
Ang tawag sa imong nahimo mao ang timeline.
Gipakita sa timeline kon kanus-a nahitabo ang
maong kalihokan.
Para makahimo og timeline, hunahuna-a ang
saktong pagkahan-ay sa mga panghitabo.
18
Ikaduhang Buluhaton
Mao kini ang timeline sa imong pang-adlaw-
adlaw nga buluhaton.
Idrowing ang mga butang nga imong
gikinahanglan sa maong buluhaton
Mga Pang-adlaw-
adlaw nga Buluhaton
Mga Gikinahanglang
Butang
Pagmata sa
buntag
Pagkaligo
Pag-ilis
Pagkaon sa
pamahaw
19
Tun-i ang timeline ug ang mga butang nga
imong gidrowing.
Hain niini ang mga butang nga imong
gikinahanglan para mabuhi?
Hain usab sa imong mga gihulagway ang
mabuhi ra ka bisan dili nimo kini makuha o
magamit?
Mga Pang-adlaw-
adlaw nga Buluhaton
Agew-agew a
Gagawaen
Mga Gikinahanglang
Butang
Pag-adto sa
tunghaan
Pag-uli gikan
sa tunghaan
Pagkaon sa
panihapon
Pagpangandam
sa dili pa matulog
20
Pangita og usa ka classmate ug ipaambit kaniya
ang imong tubag.
Itandi ang imong mga tubag sa iyaha.
Ipaambit kini sa tibuok klase.
Ikatulong Buluhaton
Susiha ang hulagway sa mga butang nga
gigamit kada adlaw. Lingini ang imong
gikinahanglan para magpabiling kusgan ug
himsog ang pangisip ug panglawas.
Hinumdomi Kini
Adunay nagkalain-laing ug nag-
unang panginahanglan ang kada bata sama
sa pagkaon, sinina, pinuy-anan ug mga gamit
sa eskwelahan/tunghaan.
Nagkalain-lain ang mga gikinahanglan sa
kada bata sumala sa lugar nga iyang
nahimutangan ug sa sitwasyon nga iyang
naagian.
21
Pagtulon-an 1.4.
Ang Akong mga Paboritong Butang
Hunahuna-a kini
Unsay ganahan nimo nga pagkaon?
Sinina? Dulaan? Lugar nga
naadtoan? Pang-adlaw-adlaw nga
buluhaton?
Unang Buluhaton
Paggunting og hulagway sa mga pagkaon,
sinina, dulaan, lugar ug mga buluhaton nga
ganahan nimo ug nagpaila kanimo gikan sa
mga daang magasin o mantalaan. Dad-a kini sa
klase.
Pangayo og limpiyo nga papel sa inyong
magtutudlo.
Ipapilit dinhi ang mga gidala nimo nga mga
hulagway sa mga butang nga imong ganahan
ug nagpaila sa imong pagkatawo.
Kahibalo ba ka unsay tawag niini?
22
Collage (ko-láds) ang tawag niini. Ang collage
mao ang nagsagul-sagol nga mga hulagway
nga nagpakita og usa ka dakong
ideya/panghunahuna.
Andam ka na ba nga maghimo og collage?
Ipapilit sa limpyo nga papel ang imong mga
ginunting nga mga hulagway.
Sulati kini og ulohan nga, “Kini Mao ang Akong
Gusto”.
Ipakita ang nahuman nimo sa klase.
23
Ikaduhang Buluhaton
Idrowing ang imong paboritong pagkaon diha sa
lingin. Guntinga ang mga hulagway kauban sa
imong gi-drowing ug ipapilit kini sa sulod sa plato.
24
Ang Akong mga Paboritong Pagkaon
Kolori ang imong gibuhat.
Ipaambit sa klase ug isulti kong nganong mao kini
ang imong paborito.
25
Ikatulong Buluhaton
Pagdala sa mga paborito nimong mga butang
sama sa libro, sinina, ug dulaan.
Ipakita ug ipaambit sa klase ang imong dala nga
mga paboritong butang.
26
Ika-upat nga Buluhaton
Ipatag-an sa imong mga kauban ang imong
paboritong buluhaton pinaagi sa dulang
charades. Niining dulaa, tag-anon ang usa ka
butang pinaagi sa pagbuhat og aksyon nga
walay tingog. Orasan sa magtutudlo ang gibuhat
nga pagtag-an.
Human sa dulang charades, mokuyog ka sa
imong mga kauban nga pareha ang inyong
paboritong buhaton. Pagplano kamo ug usa ka
mamugnaong pasundayag diin magpakita sa
paborito ninyong buhaton.
Hinumdomi Kini
Ang kada bata adunay nagkalain-
laing paboritong butang, mga buluhaton ug
pagkaon.Kini mao ang nagpaila kanimo nga
talagsaon ka nga pagkabata.
27
Ikalimang Buluhaton
Managhigala sila si Ana ug Mara. Makit-an silang
magkuyog kanunay. Magtinabangay usab sila.
Daghang mga butang nga pareho nilang hilig
sama sa pagdula og biko- biko ug balay-balay.
Suod usab nga managhigala sila si Juan, Tonyo,
ug Pedro. Kanunay silang makit-an nga
malipayong magginukdanay, magdula ug
takyan ug magtagu-tago. Kanunay nilang
ipaambit sa usag- usa ang ilang mga dulaan.
28
Ikaw, kinsa ang imong mga suod nga higala?
Ngano nga nahimo silang suod kanimo? Unsay
mga kinaiya nila nga imong giganahan?
Pagsulat og usa nila ka kinaiya diha sa porma sa
ubos. Guntinga ug ipapilit kini sa hulagway nga
gimantala sa inyong magtutudlo diha sa
classroom.
Inigkahuman sa buluhaton, kantaha ang awit
nga “Espesyal Ako”, sa tono nga “Are You
Sleeping?”.
Espesyal ako
Espesyal ako
Nan ikaw usab
Nan ikaw usab
Mahimo tang magdungan og dula
Mahimo tang magdungan og trabaho
Kada adlaw, kada adlaw
29
Ika-unom nga Buluhaton
Tan-awa ug susiha ang hulagway ni Jose.
Imong makit-an sa hulagway nga adunay
nakasulat sa kalo ni Jose. Makit-an nimo nga ang
nakasulat naghulagway kang Jose. graphic
organizer ang tawag niini. Usa kini ka pamaagi sa
pagpaambit ug paghapnig sa mga ideya sa usa
ka mamugnaon nga paagi.
30
Aron mapaila nimo pag-ayo ang imong
kaugalingon, hinumdomi usab ang imong mga
paboritong butang. Ipakita kini pinaagi sa
graphic organizer nga kamot. I-drowing ang
imong paboritong buluhaton, pagkaon ug suod
nga mga higala dinhi. Isulat usab dinhi ang
imong ngalan ug edad.
Ang Akong mga Paboritong Butang ug ang Suod
Kong mga Higala
Tun-i ang graphic organizer
Human mabuhat ang graphic organizer,
paghimo og pundok nga adunay napulo ka
31
sakop. Panid-i kon aduna bay kapareha og sulod
sa imong graphic organizer.
Nganong wala may insaktong kapareha sa
imong tubag?
Hinumdomi Kini
Talagsaon ka. Aduna kay kinaiya
mga nalahi kay sa imong mga classmates.
Kining mga kinaiya ang nagpaila kanimo.
Angayan lamang nga ipasigarbo nimo ang
imong mga naangkon nga kinaiya.
32
Ikaduhang Pagtulon-an:
Pagpaambit sa Kaugalingong Sugilanon sa
Kinabuhi
SINUGDANAN
33
Pagtulon-an 2.1: Ang Akong Pagdako
Hunahuna-a kini
Unsay mga butang nga adunay
kausaban?
Unang Buluhaton
Timeline sa kabag-ohan nga nagpakita sa
pagdako sa langgam.
Unsa man ang imong namatikdan sa langgam?
Aduna ka pa bay laing nahibaloan nga
mananap nga moagi sa ingon niani nga
kausaban?
Giunsa nimo pagtandi ang kausaban sa tawo ug
ang naagian sa mga mananap nga nahisgotan
sa klase?
Ang Pagdako ug Kausaban sa Usa ka Agila
34
Unang Buluhaton
Tan-awa ang duha ka timeline nga nagpakita og
kausaban sa kinabuhi nila ni Buboy ug Mimi.
Ihulagway ang mga timeline sa kausaban sa
kinabuhi nila ni Mimi ug Buboy.
Unsa ang mga kausabang gipakita sa duha ka
timeline?
Ang mga Kausaban sa Kinabuhi ni Mimi
Ang mga Kausaban sa Kinabuhi ni Buboy
35
Unsay nabantayan nimong kausaban sa
panagway nila ni Mimi ug Buboy?
Sa unsa nga panuigon kining timeline nagsugod?
Kanus-a kini natapos?
Nakasulay ba ang tanan nga mga tawo niini nga
kausaban?
Tun-i ang mosunod nga mga hulagway.
Guntinga ug ipapilit sa giandam nga kahon
sumala sa sumala sa pagkahan-ay sa mga
kausaban nga nahitabo sa kinabuhi sa usa ka
tawo.
36
Mga Kausaban nga Nahitabo sa Kinabuhi sa Usa
Ka Tawo
37
Ikaduhang Buluhaton
Paminaw og maayo sa pagpaambit sa inyong
magtutudlo mahitungod sa mga kausabang
nahitabo ug nasinati niya sa iyang kinabuhi.
Isulti ang mga kausaban nga nahitabo sa iyang
kinabuhi.
Hinumdomi Kini
Ang kada tawo makasinati og
kausaban sa ilang pisikal nga porma ug mga
buluhaton.
Ang Kinabuhi sa Akong Magtutudlo
38
Pagtulon-an 2.2.
Ang Kausaban sa Akong Kaugalingon
Hunahuna-a kini
Unsay mga kausaban ang imong
nabantayan sa imong kaugalingon
gikan nga gihimugso ka hangtod
karon?
Unang Buluhaton
Isugid sa imong mga ginikanan o magbalantay
kong unsay kausaban sa imong kaugalingon nga
nabantayan nila sa bata pa ka hangtod karon.
Magdala og sinina, dulaan, sinilas o sapatos sa
gamay o nagpanuigon pa ka og usa o duha o
tulo ka tuig . Itandi kini sa imong mga butang
karon.
Unsa man
ang mga
kausaban
kanako?
Daghan
kayo ang
kausaban
dihang
gihimugso
ka hangtod
karon
39
Sumala sa kasayoran nga imong nahibaloan
mahitungod sa mga kausaban sa imong
kaugalingon, paghimo ug timeline sa mga
mahinungdanong panghitabo sa imong kinabuhi
gikan sa usa ka tuig ka pa hangtod karon.
Idrowing sa film strip sa mosunod nga panid.
Ang Mga Mahinungdanong Panghitabo sa
Akong Kinabuhi
Isaysay sa klase ang mga kausaban nga
nahitabo sa imong kaugalingon dinhi sa
gihimong timeline.
40
Ikaduhang Buluhaton
Ipakita sa imong mga classmates ang mga
gidala nimong mga personal nga gamit.
Ipapaminaw usab ang sugilanon nga gipaambit
diha kanimo sa imong mga ginikanan o
magbalantay mahitungod sa imong kaugalingon
nga kinabuhi. Ilakip usab kini sa gibuhat nimo sa
Unang Buluhaton.
41
Ikatulong Buluhaton
Unsa ang mga butang nga nausab sa imong
kaugalingon sukad sa imong pagkabata
hangtod karon? Aduna bay mga butang
mahitungod sa imong kaugalingon nga
nagpabilin pa ug wala mausab bisan pa sa mga
nanglabay nga panahon? Isulat ang imong
tubag sa kahon.
Ang Mga Butang nga Nagpabilin
ug Nausab sa Akong Kinabuhi
Mga butang nga
nagpabilin
Mga butang nga
nausab
Hinumdomi Kini
Ang kada bata moagi ug makasinati
og kausaban ug kabag-ohan sa pisikal nga
kinaiyahan ug buluhaton.
Bisan pa niining mga kausaban, adunay mga
butang usab nga nagpabilin sama sa ngalan
ug petsa sa pagkatawo.
42
Ikatulong Pagtulon-an:
Paghatag og Bili sa Kaugalingon
SINUGDANAN
43
Pagtulon-an 3.1.
Ang Paghatag Nako og Bili sa Akong
Kaugalingong Lawas
Hunahuna-a kini
Giunsa nimo paghatg og bili ang
imong kaugalingong lawas?
Unang Buluhaton
Tan-awa ang mga hulagway nga anaa sa
kahon.
Sulati og tsek (/) ang hulagway nga nagpakita sa
insaktong pag-atiman sa lawas ug ekis (X) ang
nagpakita sa dili insakto nga gibuhat.
44
Pagtulon-an 3.2. Ang Pagpalambo sa
Akong Kaugalingong Abilidad
Hunahuna-a kini
Giunsa nimo pagpalambo ang
imong kaugalingong abilidad?
Unang Buluhaton
Kaila ba ka sa bata
nga anaa sa
hulagway?
Paminaw sa
sugilanon sa
kinabuhi ni Roselle.
Unsay imong gibati
human ka masayod
sa iyang kinabuhi?
Hinumdomi Kini
Mahinungdanon nga atimanon
nato ang atong lawas. Adunay nagkalain-
laing buluhaton nga mahimo nimong
buhaton aron magpabiling himsog ang
imong lawas.
45
Unsay nakab-ot niyang kalamposan?
Unsay gibuhat niya aron mahimong mayo nga
estudyante o magtutungha?
Unsay iyang mga kinaiyahan nga mahimo
nimong sundon?
Ikaduhang Buluhaton
Tubagi ang blangko .
Ako si
___________________________________.
Kaya nako nga
_________________________________.
Aron mahanas ko, ako
___________________________________.
46
Pagtulon-an 3.3.
Ang Akong Pangandoy
Hunahuna-a kini
Unsay imong gusting buhaton,
matuman ug makab ot sa imong
kinabuhi?
Unang Buluhaton
Tan-awa og si kinsa kining mga tawhana ang
anaa sa ubos.
Haja Amina
Appi
Lea Salonga
Soccoro
Ramos
Josette Biyo
Hinumdomi Kini
Mahinungdanon nga
mapalambo nimo ang imong mga abilidad.
May nagkalain- laing buluhaton nga mahimo
nimong buhaton aron mapalambo nimo kini.
47
Sila usab niagi pagkabata sama nimo. Gumikan
sa ilang paningkamot, nakab-ot nila ang ilang
mga pangandoy. Ang pangandoy mao ang
mga butang nga gustong makab-ot nimo sa
imong kinabuhi.
Unsa ang imong mga pangandoy?
Ikaduhang Buluhaton
Piyonga ang imong mga mata. Palihoka ang
imong huna-huna. Unsa may imong nakita nga
mabuhat nimo bayente na ka tuig ang milabay?
Idrowing sulod sa buwa ang imong kaugalingon
bayente na ka tuig ang milabay.
Kenneth
Cobonpue
Manny
Pacquiao Jose Rizal Tony Tan
Caktiong
48
Ikatulong Buluhaton
Tan-awa ang hulagway sa usa ka dako ug duha
ka gagmay nga bituon.
Isulat sa dako nga bituon ang imong ngalan. Sa
palibot niini, isulat usab ang imong mga
pangandoy.
Sa duha ka gagmay nga bituon, idrowing ang
imong gikinahanglang buhaton aron matuman
ang imong mga pangandoy. Tan-awa ang naa
sa ubos.
49
Busloti ang gamay nga bituon pareha sa
hulagway.
Butangi kini og higot.
Butangi usab ug buslot ang dagko nga bituon.
Patabang sa imong magtutudlo aron isab-it kini
sa bintana o kisame sa inyong classroom.
na ateng
ko.
LINA
50
Ang Akong Pangandoy
Mahinungdanon ba para kanimo ang imong
pangandoy? Nganong mahinungdanon man
nga aduna kitay pangandoy?
Hinumdomi Kini
Kada bata adunay kaugalingong
pangandoy.
Aduna kay kinahanglanong buhaton aron
makab-ot nimo ang imong pangandoy.
51
Ang Akong mga Nahimo ug Nakat-onan
Direksiyon: Sulati og tsek ang insaktong kahon sa
imong tubag.
Nagamit nako kini nga mga abilidad:
1. Nasunod nako ang mga direksiyon
2. Nagamit nako ang akong kahibalo
sa alampat o art
3. Nagpaambit ko sa akong
sugilanon sa akong mga classmates
4. Naminaw ako sa sugilanon sa
akong magtutudlo
5. Natandi nako ang nagkalain-laing
mga butang
6. Nahibalo ako sa mga butang nga
akong gusto
7. Gipasabot nako ang mga butang
nga may labot sa akong
kaugalingon
8. Gihatagan nako og bili ang akong
kaugalingon
9. Nasulti nako ang mga nag- unang
kasayoran mahitungod sa akong
kaugalingon
Bata Magtutudlo
52
Nabuhat Nako Kining mga Butanga:
1. Nailhan nako ang mga butang
nga gusto nako
2. Natandi nako ang akong
kaugalingon nga pisikal nga
kinaiyahan ug ang mga kasinatian
sa akong mga classmates
3. Gipasigarbo nako ang
naangkon nakong kinaiyahan.
4. Nakabuhat ako og collage .
5. Nakabuhat ako og timeline .
6. Nakabuhat ako og graphic
organizer
7. Nahan-ay nako ang mga
hulagway nga nahiuyon sa
saktong panghitabo
8. Nahan-ay nako ang mga
hulagway sumala sa insaktong
panghitabo.
Bata Magtutudlo
53
Nakat-onan nako kini:
1. Nakat-onan nako nga ako
talagsaon.
2. Nakat-onan nakong may
mga butang nga magpabilin
ug mag-usab sa akong
kaugalingon
3. Nakat-onan nakong
ipasigarbo ug hatan og bili ang
akong kaugalingon
4. Nakat-onan nakong tahuron
ang mga pisikal nga kinaiyahan
ug mga kasinatian sa akong
mga classmates
Komento sa imong magtutudlo:
________________________________________________
________________________________________________
________________________________________________
________________________________________________
________________________________________________
________________________________________________
________________________________________________
________________________________________________
____________________________________________.
Bata Magtutudlo
54
Ikaduhang Yugto:
ANG AKONG PAMILYA
SINUGDANAN
55
Mga Katuyuan
Human sa pagtuon sa Ikaduhang yugto,
gikinahanglan nga mabuhat nimo kining
mosunod:
1. mahatag ang buot ipasabot sa pulong nga
pamilya;
2. maila-ila ang mga sakop sa pamilya;
3. masabtan ang mga katungdanan nga
angayan buhaton matag sakop sa pamilya;
4. masabtan ang ipasabot sa pag-usab og
pagpadayon mahitungod sa estorya bahin
sa pamilya;
5. masabtan ang talagsaonng kinaiya matag
pamilya.
6. makasunod sa mga balaod sa pamilya;
7. maipasigarbo ang pamilya;
8. mahatagan og bili ang maayong relasyon
sa diha sa pamilya; ug
9. mahatagan og bili ang relasyon sa
kaugalingong pamilya ug sa ubang
pamilya.
56
Unang Pagtulon-an:
Pag-ilaila Sa Mga Sakop Sa Pamilya
SINUGDANAN
Lolo
Lola
Inahan
Amahan
Ate
Ate
Kuya
Manghod
57
Pagtulon-an 1.1. Ang Akong Pamilya
Hunahuna-a kini
Kinsa man ang mga sakop sa imong
pamilya?
Unang Buluhaton
Idrowing ang imong pamilya sulod sa balay nga
makit-an sa ubos.
58
Ikaduhang Buluhaton
Sulati ang mga blangko.
Ako si
_______________________________________
(Unsay ngalan nimo?)
_________ mi kabuok sa among pamilya.
(Pila mo kabuok sa inyong pamilya?)
Si ____________________ang akong papa.
(Unsay ngalan sa imong papa?)
Si ___________________ang akong mama.
(Unsay ngalan sa imong mama?)
Sila
______________________________________
(Kung aduna kay igsuon/mga igsuon, unsay ngalan nila?)
ang akong igsoon/mga igsoon.
59
Ikatulong Buluhaton
Pangutan-a ang mga sakop sa inyong pamilya
aron masulatan og tubag ang mga blangko.
Si ___________________________ ang akong Papa.
(Unsa ang imong ngalan?)
Nagpangidaron siya og ______________________
anyos.
Ganahan siya mag ___________________________.
Si _________________________ ang akong Mama.
Nagpangidaron siya og _________________ anyos.
Ganahan siya mag____________________________.
Si ___________________________ang akong igsuon.
____________________ anyos na siya.
Ganahan siya mag ____________________________.
60
Ika-upat nga Buluhaton
Tan awa ang hulagway sa ubos. Nagpakita kini
sa mga lugar nga gisuruyan sa pamilya ni Bing.
Usa kini ka sumbanan sa bar graph. Gipakita niini
ang nagkadaiyang numero o gidugayon sa
pagpuyo sa pamilya ni Bing sa matag lugar nga
ilang gisuruyan.
Ang bar graph maoy usa ka klase sa graph nga
migamit sa mga bar aron ipakita ang
gidaghanon sa usa ka butang.
Simbahan Parke Merkado Balay ni
lola
Mga Lugar nga Suruyanan
Ora
s
Oras nga Gigahin sa Pamilya ni Bing sa
Pagsuroysuroy sa Lugar nga ilang Gisuruyan
61
Sa paggamit ng bar graph, mahalagang tingnan
muna ang pamagat nito upang malaman kung
ano ang ipinakikita ng graph. Ang pamagat ng
bar graph na makikita sa itaas ay “Bilang ng Oras
na Inilagi ng Pamilya ni Bing sa mga Lugar na
Kanilang Pinasyalan.” Sa pinakaibabang bahagi
ng graph, makikita ang mga lugar na pinasyalan
ng pamilya ni Bing. Sa gilid naman nito makikita
ang bilang ng oras o tagal na inilagi nila sa iba’t
ibang lugar. Ang bawat bar sa graph ang
nagsasabi kung ilang oras ang inilagi ng pamilya
sa bawat lugar. Ituroang iyong daliri sa bar para
sa simbahan. Umabot lamang ito sa bilang
dalawa (2). Nangangahulugan ito na dalawang
oras ang inilagi ng pamilya ni Bing sa simbahan.
Ilang oras ang inilagi ng pamilya ni Bing sa
parke? Saang lugar sila pinakamatagal na
nanatili?
62
Ikalimang Buluhaton
Kuyog sa imong classmate, sulayi ninyo paghimo
ang graph nga nagpakita kun pila mo kabuok sa
inyong pamilya. Pangayo sa inyong magtutudlo
og papel nga porma og kuwadrado. Mao kini
inyong gamiton sa paghimo og bar graph makit-
an pila mo kabuok sa inyong pamilya.
Ang mga Sakop sa Pamilya
Isulat sa matag bar ang ngalan sa sakop sa
inyong pamilya og ipapilit kini sa graph nga
Miko Bea
1
2
3
4 Rina
Lina Paolo Tina
5
Ben 6
9
8
7
10
Gid
ag
ha
nu
n s
a m
ga
Sa
ko
p s
a P
am
ilya
Ned
Lito
Aris
Nena
Pat
Bert
ert
Ron
Susan
Mila
Nato
aki
Maki
Mong
Rosa
Mark
Maki
Malaya
Dan
Edna
Abbi
63
gibutang sa inyong magtutudlo sa usa ka bahin
sa inyong classroom.
Hinumdomi Kini
Ikaw kabahin sa usa ka pamilya.
Adunay nagkalain-laing sakop nga
naglangkob sa imong pamilya.
Adunay pamilya nga daghan og sakop.
Adunay pamilya usab nga gamay ra og
sakop.
64
Pagtulon-an 1.2. Mga Buluhaton Isip Usa Ka
Sakop sa Pamilya
Hunahuna-a kini
Unsa man ang imong mga buluhaton
isip sakop sa imong pamilya?
Unang Buluhaton
Gamit ang hulagway sa duha ka kamot, isulat
ang tawag sa amahan ug inahan o sa nag-
atiman nimo sa ibabaw sa matag kamot.
65
Ikaduhang Buluhaton
Basaha ang balak nga nag-ulohan “Ang Among
Banay”
Tinubdan:internet(http://takdangaralin.com/Filipi
no/mga-tulang-pambata/mga-tula-tungkol-sa-
pamilya/)
Sa atong
balak, pila
man kabuok
ang sakop sa
pamilya?
Kinsa man
sila?
Unsa man
ang gibati sa
pamilya?
Giunsa nimo
kini pagsulti?
Unsa man
ang gibuhat
kada usa
nila?
Sa imong paminaw, sakto ba kini? Ngano
og nganong dili man?
Ang Among Banay
Malipayon kanunay ang
among banay,
Malipayon kami nila ni Ate ug
Kuya.
Gimahal kaming tanan ni
Tatay ug Nanay,
Aduna ba kamoy ingon ini
nga banay?
Bisan sa pagbuhat hago ang
kalawasan,
Tabang ni tatay kanunay
nag-atang
Problema ni ate kanunay
nasulbad,
Sa tabang ni nanay nga
kanunay andam.
.
66
Ika-unom nga Buluhaton
Pag-grupo nga adunay lima ka sakop. Pangayo
og stick sa inyong magtutudlo. Panindota ang
inyong stick para ipakita ang mga sakop sa
pamilya. Ang inyong nabuhat usa ka sumbanan
sa puppet.
Gamit ang gihimo nga puppet, isulti ninyo ang
pang-adlaw-adlaw nga buluhaton sa mga sakop
sa inyong pamilya. Ipakita kong giunsa
pagtinabangay sa matag usa ka sakop.
67
Ikapitong Bulahaton
Magdungan og kanta sa awit “Kon Kita
Magakatigom.”
Kon kita magakatigom,
Magakatigom, magakatigom
Kon kita magakatigom,
Ug magtinabangay.
Kanindot sa kinabuhi
Kung maghinigugma-ay
Malipayon kong magakatigom
Ang tibo-ok pamilya.
Hinumdomi Kini
Ang matag sakop sa pamilya
importante. Matag usa kanila adunay
buluhaton sa pamilya.
68
Pagtulon-an 1.3. Mga Buluhaton sa Pamilya
Hunahuna-a kini
Unsa man ang imong buluhaton sa
inyong pamilya?
Unang Buluhaton
Tan-awa ang hulagway nga nagpakita sa mga
buluhaton sa pamilya ni Ben. Tan-awa kun unsay
gibuhat ni Ben kada hulagway.
Ben (Unang Ang-ang) , igsoon nga lalaki 5 ka
tuig, igsoon nga lalaki (Ikatulong Ang-ang),
igsoon nga babaye (Ikalimang Ang-ang)
69
Unsay imong nabantayan sa gibuhat ni Ben ug sa
iyang mga igsoon? Para nimo, insakto ba ang
ilang gibuhat? Ngano man? Unsa man ang gibati
sa ginikanan ni Ben sa gibuhat nilang
managsoon?
Asa man ini ang imong gibuhat sa inyoha?
Ang naa sa hulagway nagpakita sa mga
buluhaton sa bata sa panimalay. Ang imong
katungdanan kinahanglan nga imong buhaton
aron magpabilin ang kahapsay, kalinaw, ug
kaanindot sa pagpuyo sa usa ka pamilya.
Unsa pa man ang imong lain nga nahuna-huna-
an nga imong buluhaton sa balay? Unsa man
kini?
70
Ikaduhang Buluhaton
Susiha ang mga hulagway nga anaa sa tsart.
Tan-awa kon asa niini ang nagpakita og
pagsunod sa mga katungdanan.
Idrowing ang kon ang hulagway nagpapakita
og pagbuhat sa mga katungdanan ug kon
wala kini mosunod.
Buluhaton o
71
Ikatulong Buluhaton
Tan-awa ang tsart. Markahi og tsek ( / ) ang
imong nabuhat nga buluhaton kada adlaw.
Mga
Katungdanan sa
Pamilya
Lunes
Martes
Miyer-
kules
Huwe-
bes
Biye
rnes
72
Mga
Katungdanan
sa Pamilya
Lunes
Martes
Miyer-
kules
Huwe-
bes
Biyer-
nes
Hinumdomi Kini
Aduna kay nagkalain-laing mga
katungdanan sa pamilya.
Gikinahanglan tumanon ang mga buluhaton
para magpabilin ang kahapsay, kalinaw ug
kalipay sa pagpuyo sa inyong pamilya.
73
Ikaduhang Pagtulon-an:
Pagpa-ambit og Estorya sKaugalingong
Pamilya
SINUGDANAN
74
Pagtulon-an 2.1. Importanteng Panghitabo
sa Kinabuhi sa Akong Pamilya
Hunahuna-a kini
Unsa man ang mga importanteng
panghitabo sa inyong pamilya?
Unang Buluhaton
Paghunahuna og lima ka importanteng nahitabo
kanimo gahapon. Idrowing kini sa kahon nga
magpakita sa mga panghitabo sa imong
kinabuhi.
Ang Tulo ka Butang nga Nahitabo Kanako Gahapon
75
Ikaduhang Buluhaton
Paminaw sa estorya sa imong magtutudlo
mahitungod sa importanteng panghitabo sa
iyang pamilya.
Mga Panghitabo
sa Kinabuhi sa
akong Magtutudlo
76
Ikatulong Buluhaton
Tan-awa pag-ayo ang hulagway sa ubos.
Unsay imong nakita sa hulagway?
Si kinsa man ang ana sa hulagway?
Unsay mga panghitabo ang imong nakita sa
hulagway?
Unsa man ang gibati sa mga tawo nga anaa sa
hulagway? Ngano man?
Importante ba kini nga panghitabo para sa
pamilya ang imong nakit-an sa hulagway?
Ngano man?
Unsa man ang panghitabo sa kinabuhi sa inyong
pamilya nga para nimo importante?
77
Ika-upat nga Buluhaton
Pagdrowing og lima ka importanteng
panghitabo sa kinabuhi sa imong pamilya sulod
sa panimalay nga anaa sa ubos. Ihan-ay kini.
78
Ikalimang Buluhaton
Ipaambit sa klase ang importanteng panghitabo
sa inyong pamilya sumala sa imong gihimo nga
timeline.
Unsay imong gibati samtang gipaambit ang
estorya sa kinabuhi sa imong pamilya?
Hinumdomi Kini
Adunay mga importanteng
panghitabo sa kinabuhi sa inyong pamilya.
Apil na kini sa imong kinabuhi ug
makatabang kini sa pagpalambo sa imong
kaugalingon.
79
Pagtulon-an 2.2.
Mga Butang nga Nausab ug Nagpadayon
sa Akong Pamilya
Hunahuna-a Kini
Unsa man ang mga butang o
panghitabo nga nausab o
nagpadayon sa inyong pamilya?
Unang Buluhaton
Unsa man ang mga butang o panghitabo nga
nausab o nagpadayon sa inyong pamilya.
Unang Hulagway: Dihang Gihimugso si Laya
A B
80
Ikaduhang Larawan: Dihang Saes Anyos na si
Laya
Ikaduhang Buluhaton
Ipaambit sa imong mga classmates ang imong
nabantayan sa hulagway nga nausab ug wala
nausab.
Parehas ra ba ang gidaghanon sa sakop sa
pamilya nga naa sa una ug ikaduhang
hulagway?
Itandi ang panagway ni Laya og ang sakop sa
iyang pamilya nga anaa sa una ug ika-duhang
hulagway.
Unsay imong ika-sulti sa ilang panimalay sa ilang
palibot nga makit-an sa una ug ikaduhang
hulagway?
C D
81
Ikatulong Buluhaton
Paghimo og timeline. Paghuna- huna og tulo ka
importanteng panghitabo sa inyong pamilya
human ka gipanganak ug kinsa ang ilang mga
kauban. I-drowing kini sulod sa kahon. Ipakita
ang saktong pagkahan-ay sa panghitabo.
Mga Importanteng Panghitabo sa
Akong Pamilya
82
Ika-upat nga Buluhaton
Susiha ang gihimo nga timeline. Ilha kong unsa
ang mga butang nga nausab ug wala nausab sa
inyong pamilya. Idrowing kini sulod sa kahon sa
ubos.
Sa imong hunahuna, nganong aduna may mga
butang o mga panghitabo nga nausab o
nagpadayon nga wala nausab.
Aduna ba kay nahunahunaan sa kinabuhi sa
imong pamilya nga nausab o mga butang nga
nagpadayon/ wala nausab?
Kinabuhi sa Akong
Pamilya
Unsay
nausab?
Unsay wala
nausab?
Sakop
Pinuy-anan
Imong Katungdanan
Hinumdomi Kini
Adunay mga butang nga nausab ug
dili mausab sa kinabuhi sa usa ka pamilya.
Ang mga desisyon o paghuna-huna sa mga
sakop sa pamilya maoy hinungdan sa mga
kausaban o pagpadayon niini.
83
Pagtulon-an 2.3. Pagtandi sa Estorya sa
Akong Pamilya ug sa Pamilya sa Akong
mga Classmates
Hunahuna-a Kini
Unsa man ang kalahian ug
kapareha sa imong pamilya ug sa
pamilya sa imong classmates?
Unang Buluhaton
Idibuho ang imong pamilya sulod sa kahon ug
kolori kini. Sulati og mga pulong ang mga
blangko para maporma ang estorya sa imong
pamilya.
84
Ang Akong Pamilya
Sakop ako sa pamilya nga _____________________.
(apelyido)
___________kabuok ang sakop sa akong pamilya.
(gidaghanon sa sakop sa pamilya )
Nagpuyo kami sa _____________________________.
(lugar nga gipuy-an)
___________________________ ang akong Papa.
(trabaho sa amahan)
__________________________ ang akong Mama.
(trabaho sa inahan)
___________________ ang mga paborito namong
(paboritong buluhaton ng pamilya)
buhaton .
__________________________ ang among pamilya.
(pinakanindot nga kina-iya sa pamilya)
85
Ikaduhang Buluhaton
Pagporma og grupo nga adunay lima ka sakop.
Ipaambit ang estorya sa imong pamilya. Sumala
sa imong gipa-ambit, pun-i ang tsart nga makita
sa ubos og mga angayan nga i-tubag.
Ngalan sa
mga
Sakop sa
Grupo
Apelyi-
do
Gidagha
n sa
Sakop sa
Pamilya
Pinuy-
anan
Trabah
o sa
Amaha
n
Trabaho
sa
Inahan
Paborit
ong
buhato
n sa
Pamily
a
Aduna ba kay nabantayan nga kapareha ug
kalainan sa imong pamilya ug pamilya sa imong
mga classmates?
Aduna pa ba kiay ganahan nga ipaambit o
ikasulti bahin sa imong pamilya?
86
Ikatulong Buluhaton
Magdala og krayola, gunting, papilit ug colored
paper o daan nga mantalaanr o magazine o
laya nga dahon.
Gamita ang colored paper o mantalaan o
magasin o laya nga dahon, paghimo og usa ka
kahoy ug ipapilit sa limpiyo nga papel.
Idibuho sulod sa kahon ang nawong sa matag
sakop sa imong pamilya. Guntinga ang kahon ug
ipapilit sa gibuhat nga kahoy.
87
Family Tree ang tawag sa nahuman nga
buluhaton. Gipakita sa family tree ang relasyon
sa tanang sakop sa pamilya.
88
Ika-upat nga Buluhaton
Ipaambit sa imong classmates ang gibuhat nga
family tree. Ipapilit sa pisara ang imong
nahuman ug sa imong classmmate.
Tanawa pag-ayo ang family tree. Unsay imong
masulti bahin niini? Nganong nagkalain-lain man
ang napormang family tree?
Hinumdomi Kini
Adunay kalahian ug kapareha nga
kinaiya ang matag pamilya. Sa mga
kalahian, atong makita ang talagsaon nga
kinaiya sa pamilya.
89
Pagtulon-an 3. Ang mga Tulumanon sa
Akong Pamilya
Sinugdanan
90
Pagtulon-an 3.1.
Mga Tulumanon nga Gipasunod sa
Akong Pamilya Hunahuna-a Kini
Unsa man ang mga tulumanon nga
gipasunod sa imong pamilya?
Unang Buluhaton
Tan-awa ug susiha ang mosunod nga mga
hulagway. Asa niini ang imong gibuhat sa balay?
Kolori ang hulagway nga inyong gibuhat sa
balay.
Nganong gibuhat man nimo ang buluhaton nga
anaa sa imong gikoloran?
Tulumanon ang tawag sa mga kinaiya o buhat
nga gipasunod sa inyong ginikanan.
91
Aduna ka pa bay nahunahunaan nga mga
tulumanon nga gipasunod sa inyong pamilya?
Unsa man kini?
Ikaduhang Buluhaton
Basaha ang mga gisuwat nga tulumanon sa
ubos. Sulati og tsek ( / ) ang gipasunod sa inyong
pamilya ug ang imong gibuhat sa balay.
A. D.
Mokaon og masustansiyang pagkaon Hipuson ang gihigdaan
B. E.
Hutdon ang pagkaong giandam Mouli sa balay sa saktong oras
C. F.
Likayan ang pagtan aw og telebisyon Hipuson ang gikan-an
samtang nagkaon
.
92
G.
Pagtubag og “po”
ug “opo” sa mga
katigulangan
Buluhaton sa balay sa dili pa
magdula
H.
I.
Hipuson ang mga
dulaan human
magduwa.
Mahimo ba
nga mokuyog
ko?
93
Ikatulong Buluhaton
Ilha asa nahisakop ang mga tulumanon nga
imong gitubag sa Ikaduhang buluhaton. Isulat
ang letra sa ikaduhang han-ay sa tsart nga
makit-an sa ubos.
Mga Klase sa Tulumanon
Pagtuon
Ipahuway ang utok ug lawas aron
malagsik
Pagpatunhay sa kalimpyo sa
panimalay
Pagtahod sa mga katigulangan
94
Ika-upat nga Buluhaton
Pagpili og usa sa imong mga classmate. Ipa-
ambit ang mga tulumanon nga gipasunod sa
inyong pamilya. Susiha ang kapareha ug kala-
inan niini.
Hinumdomi Kini
Adunay nagkalain-laing tulumanon
nga gipasunod sa matag pamilya.
Kinahanglan sundon ang mga tulumanon
nga gipasunod dili lamang sa inyohang
pamilya kon dili sa pamilya usab sa uban.
95
Pagtulon-an 3.2.
Ang Pagkamahinungdanon sa Pagsunod sa
mga Tulumanon sa Akong Pamilya
Hunahuna-a kini
Nganong importante man nga
mosunod sa mga tulumanon sa
inyong pamilya?
Unang Buluhaton
Paminaw sa estorya nga basahon sa inyong
magtutudlo nga nag-ulohan “Ang Batang
Gamu-gamo.”
Unsay gisulti sa inahan sa gamay nga anunugba?
Unsay gibuhat sa gamay nga anunugba?
Nganong wala man nisunod ang gamay nga
anunugba sa gisulti sa iyang inahan?
Unsay nahitabo sa gamay nga anunugba?
96
Kong ikaw ang gamay nga anunugba, buhaton
ba nimo ang iyang gibuhat? Ngano man?
Nganong dili man?
Ikaduhang Buluhaton
Kolori ang hulagway nga nagpakita og
pagsunod sa mga tulumanon sa pamilya.
97
Ikatulong Buluhaton
Magdula kita og binag-ong “Snakes and
Ladders.”
Unsay imong gibati samtang nagdula og binag-
ong “Snakes and Ladders”?
98
Unsay mahitabo kong matunong ang imong
dayis sa hulagway nga nagpakita og pagsunod
sa tulumanon?
Unsay mahitabo kong matunong ang imong
dayis sa hulagway nga nagpakita og pagsupak
sa tulumanon?
Unsay imong nakat-onan sa atong dula?
Ika-upat nga Buluhaton
Pun-i ang mga blangko sa sulat nga naghisgot sa
imong mga saad sa imong mga ginikanan o tig-
atiman kanimo.
Hinigugma nakong _____________________,
Nisaad ako nga magsugod karong adlawa ,
___________________________________________ ( Isulat ang petsa karon )
Sundon nako ang mosunod nga mga tulumanon
sa akong pamilya:
1. _________________________________________
2. _________________________________________
3. _________________________________________
99
______________________________________
Ngalan
______________________________________
Papirmahi sa ginikanan/tig-atiman kanimo
Hinumdomi Kini
Importante ang mga tulumanon.
Adunay kahapsay ug kalinaw sa pamilya
kong sundon o buhaton kini sa mga sakop
niini.
100
Pagtulon-an 4. Paghatag og Bili sa Pamilya
SINUGDANAN
101
Pagtulon-an 4.1.
Ipasigarbo Nako ang Akong Pamilya
Hunahuna-a Kini
Unsay imong ika-pasigarbo sa
imong pamilya?
Unang Buluhaton
Pagporma og grupo nga adunay lima ka sakop.
Ipakita pina-agi sa drama ang mga kina-iya sa
usa ka maayong pamilya nga ipabuhat sa
inyong grupo.
Unang Grupo- Mahigugmaong Pamilya
Ikaduhang Grupo- Pamilya nga Adunay
Kahadlok sa Ginoo
Ikatulong Grupo- Pamilya nga Matinabangon
Ika-upat nga Grupo- Pamilya nga Nagkahi-usa
Ikalimang Grupo- Pamilya nga Masaligan
Ika-unom nga Grupo- Pamilya nga naghatag og
Bili sa Edukasyon
102
Ikaduhang Buluhaton
Asa sa mga gidrama nga nagpakita og mga
maayo nga kinaiya nga gibuhat usab sa sa
inyong pamilya? Sulati og tsek ( / ) ang hulagway
nga nagpakita niini.
Aduna pa ba kay nahuna-huna-an nga
maayong kinaiya sa imong pamilya?
103
Ikatulong Buluhaton
Unsay mga buluhaton nga naghatag og kalipay
sa imong pamilya? Idibuho kini sa duha ka kahon
nga anaa sa ubos. Mahimong magdala og mga
hulagway sa mga malipayon nga buluhaton sa
inyong pamilya sama sa pagpanuroy, pagpicnic,
pagpanimba ug uban pa.
Ika-upat nga Buluhaton
Isulti sa imong mga classmates ang usa ka
estorya mahitungod sa malipayon ug dili nimo
makalimtan nga kasinatian sa imong pamilya.
Mahimong magdrowing o magdala og
hulagway bahin sa malipayong kasinatian.
104
Pagtulon-an 4.2. Ang Maayong Relasyon sa
Akong Pamilya Ngadto sa Ubang Pamilya
Hunahuna-a Kini
Nganong importante man nga
magpabilin ang maayong relasyon
sa imong pamilya og sa ubang
pamilya?
Unang Buluhaton
Pagkuha og limpyo nga papel ug idrowing ang
hulagway sa inyong pamilya. Itipon ang mga
hulagway nga imong gi-drowing og sa imong
mga classmates. Sulayi og porma ang letrang P,
ang unang letra sa pulong nga Pamilya, gamit
ang hulagway nga gidrowing sa imong mga
classmates. Ipapilit sa inyong classroom.
Ang inyong gibuhat usa ka klase sa Alampat (Art)
nga gitawag og mosaic. Ang mosaic ang
gipapilit nga mga hulagway o butang para
makaporma og pattern.
Hinumdomi Kini
Ang matag pamilya adunay
maayong kinaiya.
Angayan ipasigarbo ang imong pamilya.
105
Ikaduhang Buluhaton
Paminaw sa estorya nga basahon sa inyong
magtutudlo nga nag-ulohan “ Ang Pamilyang
Ismid” nga gisulat ni Rene O. Villanueva.
Pila kabuok ang sakop sa pamilya ni Ismid?
Unsay paboritong buhaton sa pamilya ni Ismid?
Unsay problema sa lugar nga gipuy-an sa
pamilya ni Ismid?
Nganong dili man sila magtinabangay?
Unsay nahitabo sa pamilya ni Ismid usa ka gabii
samtang nangatulog sila?
Kinsa ang nitabang sa pamilya ni Ismid?
Kon usa ka sa mga sakop sa pamilya ni Ismid,
unsay imong bati-on sa gibuhat ninyo sa inyong
mga silingan? Ngano man?
Unsay mga pagtulon-an ang inyong makat-onan
sa estorya?
106
Ikatulong Buluhaton
Magdula kita ug “Paint Me a Picture.” Ang “Paint
Me a Picture” usa ka dula diin magporma og
hulagway sa panghitabo o butang gamit ang
kaugalingong lawas sa misalmot niini. Andam ka
na ba sa maong dula?
Pagporma og grupo nga adunay walo ka sakop.
Gamit ang “Paint Me a Picture” ipakita ang
hulagway sa maayong relasyon sa usa ka
pamilya ug sa ubang pamilya. Kong mosulti ang
inyong magtutudlo nga “1,2,3, Paint Me a
Picture” ipakita ang napili-an ninyo nga
hulagway unya ayaw og lihok kung dili mosulti
ang inyong magtutudlo nga mahimo na kamong
molihok. Ipatag-an sa imong mga classmates kon
unsa ang imong gipakita nga hulagway.
107
Ika-upat nga Buluhaton
Tan-awa ug susiha ang mga hulagway nga anaa
sa ubos.
Unsay gipakita sa hulagway?
Nganong malipayon man ang mga tawo nga
anaa sa hulagway?
Nganong importante man nga magkasinabot ug
magtinabangay ang mga pamilya?
Saray Agawak tan Naaral Ko
Hinumdomi Kini
Importante nga magpabilin ang
maayong relasyon sa inyong pamilya ug sa
uban nga pamilya. Pinaagi niini, magpabilin
ang kalipay ug ang kalinaw sa inyong puloy-
anan. Ang uban nga pamilya, magtinabangay
sa oras nga gikinahanglan.
walay problema.
108
Ang Akong mga Nabuhat ug Nakat-onan
Direksyon. Sulati ug tsek ( / ) ang kahon sa
inyong tubag.
Nagamit nako ang akong abilidad sa:
1. Pagsunod sa mga direksiyon
2. Paggamit nako sa akong abilidad
sa alampat (art)
3. Pagpa-ambit sa akong estorya /
sugilanon sa akong classmate
4. Pagpaminaw sa estorya/sugilanon
sa magtutudlo
5. Pagtuki sa nagkalain-laing mga
hulagway
6. Pagtandi sa nagkalain-laing mga
butang
7. Pag-ila sa mga butang nga
nausab ug wala nausab sa akong
pamilya
8. Paghatag og bili sa pagkapareho
ug kalai-nan sa mga pamilya
9. Paghatag og rason sa nagkalain-
laing butang mahitungod sa akong
pamilya
Magtutuon Magtutudlo
109
Nabuhat nako ang mosunod:
1. Nakasulti og mga nag-unang
impormasyon bahin sa akong
pamilya
2. Nakadibuho og nagkalain-laing
hulagway
3. Nakabuhat og stick puppet
4. Nakapakita pinaagi sa drama
ang maayong kinaiya sa pamilya
5. Nakakompara sa estorya sa
akong pamilya ug sa estorya sa
pamilya sa akong classmates
6. Gipasigarbo ang akong pamilya
7. Nakabuhat og bar graph
8. Nakaporma og timeline
9. Nakabuhat og graphic organizer
10. Nakabuhat og mosaic
11. Nakahimo og sulat nga
nagpasalamat sa akong ginikanan
12. Nakabuhat og family tree
Nakapadayag og balak
13. Nakakanta og mga awit
Magtutuon Magtutudlo
110
Nakat-onan nako ang mosunod:
1. Nakat-onan nako ang
paglangkob sa nagkalain-laing mga
sakop ang usa ka pamilya
2. Nakat-onan nako nga adunay
nagkalain-laing buluhaton ang
matag usa ka sakop sa pamilya
3. Nakat-onan nako nga adunay
mga butang nga mausab ug dili
mausab sa usa ka pamilya
4. Nakat-onan nako nga adunay
nagkalain-laing mga tulumanon ang
gipatuman ang matag pamilya
5. Nakat-onan nako nga importante
ang maayong relasyon sa matag
usa ka pamilya sa katilingban
6. Nakat-onan nakong ipasigarbo ug
hatagan og bili ang akong
kaugalingon nga pamilya
7. Nakat-onan nako nga tahuron
ang mga kina-iya ug pagtuo sa
ubang pamilya
Komentaryo sa magtutudlo :
________________________________________________
________________________________________________
________________________________________________
____________________________________________.
Magtutuon Magtutudlo