37
6331 İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu A c i l D u r u m P l a n l a r ı , Y a n g ı n l a M ü c a d e l e ve İ l k Y a r d ı m MADDE 11 (1) İşveren; a) Çalışma ortamı, kullanılan maddeler, iş ekipmanı ile çevre şartlarını dikkate alarak meydana gelebilecek acil durumlarıönceden değerlendirerek, çalışanları ve çalışma çevresini etkilemesi mümkün ve muhtemel acil durumlar ı belirler ve bunların olumsuz etkilerini ö nleyici ve sınırlandırıcı tedbirleri alır. b) Acil durumların olumsuz etkilerinden korunmak üzere gerekli ö lçüm ve değerlendirmeleri yapar, acil durum planlar ını hazırlar. c) Acil durumlarla mücadele için işyerinin büyüklüğü ve taşıdığı özel tehlikeler, yapılan işin niteliği, çalışan sayısı ile işyerinde bulunan diğer kişileri dikkate alarak; ö nleme, koruma, tahliye, yang ı nla m ü cadele, ilk yard ı m ve benzeri konularda uygun donanıma sahip ve bu konularda e ğ itimli yeterli sayıda kişiyi g örevlendirir, araç ve gereçleri sağlayarak e ğitim ve tatbikatlar ı yaptırır ve ekiplerin her zaman haz ır bulunmalarını sağlar. ç) Özellikle ilk yardım, acil tıbbi müdahale, kurtarma ve yangınla mücadele konularında, i ş yeri d ışı ndaki kurulu ş larla irtibatı sağlayacak gerekli düzenlemeleri yapar. ACİL DURUM EKİP VE DESTEK ELEMANLARI EĞİTİMİ İŞYERLERİNDE ACİL DURUMLAR HAKKINDA YÖNETMELİK İKİNCİ BÖLÜM İşveren ve Çalışanların Yükümlülüğü İşverenin yükümlülükleri MADDE 5 (1) İşverenin acil durumlara ilişkin yükümlülükleri aşağıda belirtilmiştir: a- Çalışma ortamı, kullanılan maddeler, iş ekipmanı ile çevre şartlarını dikkate alarak meydana gelebilecek ve çalışan ile çalışma çevresini etkileyecek acil durumları önceden değerlendirerek muhtemel acil durumları belirler . b) Acil durumların olumsuz etkilerini önleyici ve sınırlandırıcı tedbirleri alır. c) Acil durumların olumsuz etkilerinden korunmak üzere gerekli ölçüm ve değerlendirmeleri yapar. ç) Acil durum planlarını hazırlar ve tatbikatların yapılmasını sağlar. d) Acil durumlarla mücadele için işyerinin büyüklüğü ve taşıdığı özel tehlikeler, yapılan işin niteliği, çalışan sayısı ile işyerinde bulunan diğer kişileri dikkate alarak; önleme, koruma, tahliye, yangınla mücadele, ilk yardım ve benzeri konularda uygun donanıma sahip ve bu konularda eğitimli yeterli sayıda çalışanı görevlendirir ve her zaman hazır bulunmalarını sağlar. e) Özellikle ilk yardım, acil tıbbi müdahale, kurtarma ve yangınla mücadele konularında, işyeri dışındaki kuruluşlarla irtibatı sağ layacak gerekli düzenlemeleri yapar . f) Acil durumlarda enerji kaynaklarının ve tehlike yaratabilecek sistemlerin olumsuz durumlar yaratmayacak ve koruyucu sistemleri etkilemeyecek şekilde devre dışı bırakılması ile ilgili gerekli düzenlemeleri yapar. g) Varsa alt işveren ve geçici iş ilişkisi kurulan işverenin çalışanları ile müşteri ve ziyaretçi gibi işyerinde bulunan diğer kişileri acil durumlar konusunda bilgilendirir. (2) Acil durumlarla ilgili özel görevlendirilen çalışanların sorumlulukları işverenlerin konuya ilişkin yükümlülüğünü ortadan kaldırmaz. Gültekin CANGUL - A Sınıfı İş Güvenliği Uzmanı 1

Acil Durum Ekip ve Destek Elemanları Eğitimi

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Acil Durum Ekip ve Destek Elemanları Eğitimi

6 3 3 1 İ ş S a ğ l ı ğ ı v e G ü v e n l i ğ i K a n u n u

A c i l D u r u m P l a n l a r ı , Y a n g ı n l a M ü c a d e l e ve İ l k Y a r d ı m

MADDE 11

(1) İşveren;

a) Çalışma ortamı, kullanılan maddeler, iş ekipmanı ile çevre şartlarını dikkate alarak meydana gelebilecek acil durumları önceden değerlendirerek, çalışanları ve çalışma çevresini etkilemesi mümkün ve muhtemel acil

durumları belirler ve bunların olumsuz etkilerini önleyici ve sınırlandırıcı tedbirleri alır.

b) Acil durumların olumsuz etkilerinden korunmak üzere gerekli ölçüm ve değerlendirmeleri yapar, acil durum planlarını hazırlar.

c) Acil durumlarla mücadele için işyerinin büyüklüğü ve taşıdığı özel tehlikeler, yapılan işin niteliği, çalışan sayısı ile işyerinde bulunan diğer kişileri dikkate alarak; ö n l e m e , k o r u m a , t a h l i y e , y a n g ı n l a

m ü c a d e l e , i l k y a r d ı m v e b e n z e r i k o n u l a r d a uygun donanıma sahip ve b u k o n u l a r d a e ğ i t i m l i yeterli sayıda kişiyi görevlendirir, araç ve gereçleri sağlayarak eğitim ve

tatbikatları yaptırır ve ekiplerin her zaman hazır bulunmalarını sağlar.

ç) Özellikle ilk yardım, acil tıbbi müdahale, kurtarma ve yangınla mücadele konularında, i ş y e r i d ı ş ı n d a k i k u r u l u ş l a r l a irtibatı sağlayacak gerekli düzenlemeleri yapar.

AC İ L D U R U M E K İ P V E D E S T E K E L E M A N L A R I EĞ İ T İ M İ

İ Ş Y E R L E R İ N D E A C İ L D U R U M L A R H A K K I N D A Y Ö N E T M E L İ KİKİNCİ BÖLÜM

İşveren ve Çalışanların Yükümlülüğüİşverenin yükümlülükleri

MADDE 5(1) İşverenin acil durumlara ilişkin yükümlülükleri aşağıda belirtilmiştir:a- Çalışma ortamı, kullanılan maddeler, iş ekipmanı ile çevre şartlarını dikkate alarak meydana gelebilecek ve çalışan ile çalışma çevresini etkileyecek acil durumları önceden değerlendirerek muhtemel acil durumları belirler.b) Acil durumların olumsuz etkilerini önleyici ve sınırlandırıcı tedbirleri alır.c) Acil durumların olumsuz etkilerinden korunmak üzere gerekli ölçüm ve değerlendirmeleri yapar.ç) Acil durum planlarını hazırlar ve tatbikatların yapılmasını sağlar.d) Acil durumlarla mücadele için işyerinin büyüklüğü ve taşıdığı özel tehlikeler, yapılan işin niteliği, çalışan sayısı ile işyerinde bulunan diğer kişileri dikkate alarak; önleme, koruma, tahliye, yangınla mücadele, ilk yardım ve benzeri konularda uygun donanıma sahip ve bu konularda eğitimli yeterli sayıda çalışanı görevlendirir ve her zaman hazır bulunmalarını sağlar.e) Özellikle ilk yardım, acil tıbbi müdahale, kurtarma ve yangınla mücadele konularında, işyeri dışındaki kuruluşlarla irtibatı sağlayacak gerekli düzenlemeleri yapar.f) Acil durumlarda enerji kaynaklarının ve tehlike yaratabilecek sistemlerin olumsuz durumlar yaratmayacak ve koruyucu sistemleri etkilemeyecek şekilde devre dışı bırakılması ile ilgili gerekli düzenlemeleri yapar.g) Varsa alt işveren ve geçici iş ilişkisi kurulan işverenin çalışanları ile müşteri ve ziyaretçi gibi işyerinde bulunan diğer kişileri acil durumlar konusunda bilgilendirir.(2) A c i l d u r u m l a r l a i l g i l i ö z e l g ö r e v l e n d i r i l e n ç a l ı ş a n l a r ı n s o r u m l u l u k l a r ı i ş v e r e n l e r i n k o n u y a i l i ş k i n y ü k ü m l ü l ü ğ ü n ü o r t a d a n k a l d ı r m a z .

Gültekin CANGUL - A Sınıfı İş Güvenliği Uzmanı 1

Page 2: Acil Durum Ekip ve Destek Elemanları Eğitimi

İ Ş Y E R L E R İ N D E A C İ L D U R U M L A R H A K K I N D A Y Ö N E T M E L İ KGörevlendirilecek çalışanların belirlenmesi

b) Yangınla mücadele,konularının her biri için uygun donanıma sahip ve özel eğitimli en az birer çalışanı destek elemanı olarak görevlendirir. İşyerinde bunları aşan sayılarda çalışanın bulunması halinde, tehlike sınıfına göre her 30, 40 ve 50’ye kadar çalışan için birer destek elemanı daha görevlendirir

Ç a l ı ş a n l a r ı n b i l g i l e n d i r i l m e s i v e e ğ i t i mMADDE 15 – (1) Tüm çalışanlar acil durum planları ile arama, kurtarma ve tahliye, yangınla mücadele, ilkyardım konularında görevlendirilen kişiler hakkında bilgilendirilir.(2) İşe yeni alınan çalışana, iş sağlığı ve güvenliği eğitimlerine ilave olarak acil durum planları ile ilgili bilgilendirme yapılır.(3) Acil durum konularıyla ilgili özel olarak görevlendirilenler, yürütecekleri faaliyetler ile ilgili özel olarak eğitilir. 11 inci maddenin birinci fıkrası uyarınca görevlendirilen

çalışanlara, eğitimlerin işyerinde iş güvenliği uzmanı veya işyeri hekimi tarafından verilmesi halinde, bu durum işveren ile eğitim verenlerce imzalanarak belgelendirilir.

Ç A L I Ş A N L A R I N İ Ş S A Ğ L I Ğ I V E G Ü V E N L İ Ğ İ E Ğ İ T İ M L E R İ N İ N U S U L V E E S A S L A R I H A K K I N D A Y Ö N E T M E L İ KÖ z e l p o l i t i k a g e r e k t i r e n g r u p l a r ı n v e ö z e l g ö r e v i b u l u n a n ç a l ı ş a n l a r ı n e ğ i t i m i

MADDE 7(1) İşyerinde onbeş yaşını bitirmiş ancak onsekiz yaşını doldurmamış genç çalışanlar, yaşlı, engelli, gebe veya emziren çalışanlar gibi özel politika gerektiren grupların özellikleri dikkate alınarak gerekli eğitimler verilir.

(2) D e s t e k e l e m a n l a r ı n a v e ç a l ı ş a n t e m s i l c i l e r i n e , g ö r e v l e n d i r i l e c e k l e r i k o n u l a r l a i l g i l i d e e ğ i t i m v e r i l i r .

İKİNCİ BÖLÜMİşveren ve Çalışanların Yükümlülüğü

İşverenin yükümlülükleriMADDE 5

(1) İşverenin acil durumlara ilişkin yükümlülükleri aşağıda belirtilmiştir:a- Çalışma ortamı, kullanılan maddeler, iş ekipmanı ile çevre şartlarını dikkate alarak meydana gelebilecek ve çalışan ile çalışma çevresini etkileyecek acil durumları önceden değerlendirerek muhtemel acil durumları belirler.b) Acil durumların olumsuz etkilerini önleyici ve sınırlandırıcı tedbirleri alır.c) Acil durumların olumsuz etkilerinden korunmak üzere gerekli ölçüm ve değerlendirmeleri yapar.ç) Acil durum planlarını hazırlar ve tatbikatların yapılmasını sağlar.d) Acil durumlarla mücadele için işyerinin büyüklüğü ve taşıdığı özel tehlikeler, yapılan işin niteliği, çalışan sayısı ile işyerinde bulunan diğer kişileri dikkate alarak; önleme, koruma, tahliye, yangınla mücadele, ilk yardım ve benzeri konularda uygun donanıma sahip ve bu konularda eğitimli yeterli sayıda çalışanı görevlendirir ve her zaman hazır bulunmalarını sağlar.e) Özellikle ilk yardım, acil tıbbi müdahale, kurtarma ve yangınla mücadele konularında, işyeri dışındaki kuruluşlarla irtibatı sağlayacak gerekli düzenlemeleri yapar.f) Acil durumlarda enerji kaynaklarının ve tehlike yaratabilecek sistemlerin olumsuz durumlar yaratmayacak ve koruyucu sistemleri etkilemeyecek şekilde devre dışı bırakılması ile ilgili gerekli düzenlemeleri yapar.g) Varsa alt işveren ve geçici iş ilişkisi kurulan işverenin çalışanları ile müşteri ve ziyaretçi gibi işyerinde bulunan diğer kişileri acil durumlar konusunda bilgilendirir.

Gültekin CANGUL - A Sınıfı İş Güvenliği Uzmanı 2

Page 3: Acil Durum Ekip ve Destek Elemanları Eğitimi

A c i l D u r u mİşyerinin tamamında veya bir kısmında meydana gelebilecek yangın, patlama, tehlikeli kimyasal

maddelerden kaynaklanan yayılım, doğal afet gibi acil müdahale, mücadele, ilkyardım veya tahliye gerektiren olaylardır.

A c i l D u r u m P l a n ıİşyerlerinde meydana gelebilecek acil durumlarda yapılacak iş ve işlemler dahil bilgilerin

ve uygulamaya yönelik eylemlerin yer aldığı plandır.

TA N I M L A R

Gültekin CANGUL - A Sınıfı İş Güvenliği Uzmanı 3

Page 4: Acil Durum Ekip ve Destek Elemanları Eğitimi

Destek ElemanıAsli görevinin yanında iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili önleme, koruma, tahliye, yangınla mücadele, ilk yardım ve benzeri konularda özel olarak görevlendirilmiş uygun donanım ve yeterli eğitime sahip kişi

olarak tanımlanmaktadır.

İlkyardımHerhangi bir kaza ya da yaşamı tehlikeye düşüren durumda, sağlık görevlilerinin yardımı sağlanıncaya kadar, hayatın kurtarılması ya da durumun daha kötüye gitmesini önleyebilmek amacıyla olay yerinde,

tıbbi araç gereç aranmaksızın mevcut araç ve gereçlerle yapılan ilaçsız uygulamaları,

İlkyardımcıİlkyardım tanımında belirtilen amaç doğrultusunda, hasta veya yaralıya tıbbi araç gereç aranmaksızın mevcut araç ve gereçlerle ilaçsız uygulamaları yapan ilkyardım eğitimi alarak ilkyardımcı belgesi almış

kişiyi,

Gültekin CANGUL - A Sınıfı İş Güvenliği Uzmanı 4

Page 5: Acil Durum Ekip ve Destek Elemanları Eğitimi

İşverenÇalışma ortamı, kullanılan maddeler, iş ekipmanı ile

çevre şartlarını dikkate alarak meydana gelebilecek ve çalışan ile çalışma çevresini etkileyecek acil durumları önceden değerlendirerek muhtemel acil durumları belirler.

Acil durumların olumsuz etkilerini önleyici ve

sınırlandırıcı tedbirleri alır.

Acil durumların olumsuz etkilerinden korunmak üzere

gerekli ölçüm ve değerlendirmeleri yapar.

Acil durum planlarını hazırlar ve tatbikatların

yapılmasını sağlar.

Acil durumlarla mücadele için işyerinin büyüklüğü ve

taşıdığı özel tehlikeler, yapılan işin niteliği, çalışan sayısı ile işyerinde bulunan diğer kişileri dikkate alarak; önleme, koruma, tahliye, yangınla mücadele, ilk yardım ve benzeri konularda uygun donanıma sahip ve bu konularda eğitimli yeterli sayıda çalışanı görevlendirir ve her zaman hazır bulunmalarını sağlar.

Özellikle ilk yardım, acil tıbbi müdahale, kurtarma ve

yangınla mücadele konularında, işyeri dışındaki kuruluşlarla irtibatı sağlayacak gerekli düzenlemeleri yapar.

Acil durumlarda enerji kaynaklarının ve tehlike

yaratabilecek sistemlerin olumsuz durumlar yaratmayacak ve koruyucu sistemleri etkilemeyecek şekilde devre dışı bırakılması ile ilgili gerekli düzenlemeleri yapar.

Varsa alt işveren ve geçici iş ilişkisi kurulan işverenin çalışanları ile müşteri ve ziyaretçi gibi işyerinde bulunan diğer

kişileri acil durumlar konusunda bilgilendirir.

Acil durumlarla ilgili özel görevlendirilen çalışanların sorumlulukları işverenlerin konuya ilişkin yükümlülüğünü ortadan

kaldırmaz. Gültekin CANGUL - A Sınıfı İş Güvenliği Uzmanı 5

Page 6: Acil Durum Ekip ve Destek Elemanları Eğitimi

Çal ışanlarAcil durum planında belirtilen hususlar dahilinde alınan önleyici ve sınırlandırıcı tedbirlere uymak.

İşyerindeki makine, cihaz, araç, gereç, tesis ve binalarda kendileri ve diğer kişilerin sağlık ve güvenliğini tehlikeye

düşürecek acil durum ile karşılaştıklarında; hemen en yakın amirine, acil durumla ilgili görevlendirilen sorumluya veya çalışan temsilcisine haber vermek.

Acil durumun giderilmesi için, işveren ile işyeri dışındaki ilgili kuruluşlardan olay yerine intikal eden ekiplerin

talimatlarına uymak.

Acil durumlar sırasında kendisinin ve çalışma arkadaşlarının hayatını tehlikeye düşürmeyecek şekilde davranmak.

İşveren, çalışanların kendileri veya diğer kişilerin güvenliği için ciddi ve yakın bir tehlike ile karşılaştıkları ve amirine

hemen haber veremedikleri durumlarda; istenmeyen sonuçların önlenmesi için, bilgileri ve mevcut teknik donanımları çerçevesinde müdahale edebilmelerine imkân sağlar. Böyle bir durumda çalışanlar, ihmal veya dikkatsiz davranışları olmadıkça yaptıkları müdahaleden dolayı sorumlu tutulamaz.

Gültekin CANGUL - A Sınıfı İş Güvenliği Uzmanı 6

Page 7: Acil Durum Ekip ve Destek Elemanları Eğitimi

G ö r e v l e n d i r i l e c e k Ç a l ı ş a n l a r ı n B e l i r l e n m e s iİşveren; işyerlerinde tehlike sınıflarını tespit eden Tebliğde belirlenmiş olan çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde 30

çalışana, tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde 40 çalışana ve az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde 50 çalışana kadar;

a) Arama, kurtarma ve tahliye, b) Yangınla mücadele,

konularının her biri için uygun donanıma sahip ve özel eğitimli en az birer çalışanı destek elemanı olarak görevlendirir. İşyerinde bunları aşan sayılarda çalışanın bulunması halinde, tehlike sınıfına göre her 30, 40 ve 50’ye kadar çalışan için birer destek elemanı daha görevlendirir.

İşveren, ilkyardım konusunda 22/5/2002 tarihli ve 24762 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan İlkyardım Yönetmeliği

esaslarına göre destek elemanı görevlendirir.Her konu için birden fazla çalışanın görevlendirilmesi gereken işyerlerinde bu çalışanlar konularına göre ekipler halinde koordineli olarak görev yapar. Her ekipte bir ekip başı bulunur.

İşveren tarafından acil durumlarda ekipler arası gerekli koordinasyonu sağlamak üzere çalışanları arasından bir sorumlu

görevlendirilir. 10’dan az çalışanı olan ve az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde birinci fıkrada belirtilen yükümlülüğü

yerine getirmek üzere bir kişi görevlendirilmesi yeterlidir.

Ç a l ı ş a n l a r ı n B i l g i l e n d i r i l m e s i v e E ğ i t i mTüm çalışanlar acil durum planları ile arama, kurtarma ve tahliye, yangınla mücadele, ilkyardım konularında

görevlendirilen kişiler hakkında bilgilendirilir.

İşe yeni alınan çalışana, iş sağlığı ve güvenliği eğitimlerine ilave olarak acil durum planları ile ilgili bilgilendirme yapılır.

Acil durum konularıyla ilgili özel olarak görevlendirilenler, yürütecekleri faaliyetler ile ilgili özel olarak eğitilir. 11 inci

maddenin birinci fıkrası uyarınca görevlendirilen çalışanlara, eğitimlerin işyerinde iş güvenliği uzmanı veya işyeri hekimi tarafından verilmesi halinde, bu durum işveren ile eğitim verenlerce imzalanarak belgelendirilir.Gültekin CANGUL - A Sınıfı İş Güvenliği Uzmanı 7

Page 8: Acil Durum Ekip ve Destek Elemanları Eğitimi

Başl ıca Olas ı Aci l Durumlar

1. Yangın2. Deprem3. Sel / Su baskını4. Yoğun Kar yağışı5. Fırtına6. Heyelan7. Kimyasal madde kazaları8. Parlayıcı ve patlayıcı madde kazaları9. Sabotaj / Terör10. İş Ekipmanlarından Kaynaklı Kazalar11. Elektrik 12. Biyolojik Kazalar13. Trafik Kazaları14. Radyasyon 15. Yüksekte yada kapalı ortamlarda mahsur kalma16. Diğerleri

Gültekin CANGUL - A Sınıfı İş Güvenliği Uzmanı 8

Page 9: Acil Durum Ekip ve Destek Elemanları Eğitimi

A c i l D u r u m M ü d a h a l e E k i p l e r i• A ra m a Ku r ta r m a v e Ta h l i y e E k i b iYangın ve diğer acil durumlarda can ve mal kurtarma ve tahliye işlerini yapmak.

• Ya n g ı n l a M ü c a d e l e E k i b iTesis bünyesinde çıkacak yangına derhal müdahale ederek yangının genişlemesine mani olmak ve söndürmek.

• İ l k ya r d ı m E k i b iHerhangi bir acil durum sebebiyle yaralanan veya hastalanan kişilere ilk yardım yapmak.

Gültekin CANGUL - A Sınıfı İş Güvenliği Uzmanı 9

Page 10: Acil Durum Ekip ve Destek Elemanları Eğitimi

Yangın la Mücadele Ek ib i ’n inGörevler i

Sorumlu bulunduğu bina ve tesiste çıkacak yangına derhal müdahale etmeli, yangını söndürmeli ve

yayılmasına mani olmalıdır.Mevcut yangın söndürme araç-gereçlerinin aylık

kontrollerini yapmalı, tespit edilen aksaklıklar yangından korunma amirine bildirilmelidir.

Yangın esnasında ve sonrasında birim amirinin vereceği emirler yerine getirilmelidir.

Yangın sonrasında, kullanılan söndürme ekipmanlarının toplanarak kullanılamayacak durumda olanların yedekleri ile değiştirilmesini sağlanmalıdır.Yangın sonrası yapılan söndürme çalışması ile ilgili

bildirimleri yapmalıdır. Acil Durum konusunda yapılan eğitim ve tatbikatlara

katılmalıdır.Gültekin CANGUL - A Sınıfı İş Güvenliği Uzmanı 10

Page 11: Acil Durum Ekip ve Destek Elemanları Eğitimi

Arama Kurtarma ve Tahl iye Ekib i ’n inGörevler i

Oluşabilecek bir acil durum anında AramaKurtarma ve Tahliye Ekipleri can ve mal kaybının önüne geçilmesi

adına gerekli tahliye çalışmalarını yaparlar.Acil Durum esnasında yangına maruz kalan can ve malı

kurtarmalı,Acil Durumun etkileyebileceği yerlerdeki çalışan personel ve malzemelerin tahliyesini yapmalı,

Acil Durum esnasında kurtarılan malzemeyi koruma ekibine teslim etmeli,

Acil Durum esnasında tehlike oluşturabilecek araç hareketlerini kontrol altında tutmalı,

Acil durum esnasında dışarıdan gelecek yardım ekiplerine rehberlik etmeli,

Acil Durum esnasında birim amirinin vereceği emirler yerine getirmeli,

Acil Durum konusunda yapılan eğitim ve tatbikatlara katılmalıdır.

Gültekin CANGUL - A Sınıfı İş Güvenliği Uzmanı 11

Page 12: Acil Durum Ekip ve Destek Elemanları Eğitimi

İ l k Ya r d ı m N e d i r ? Herhangi bir kaza ya da yaşamı tehlikeye düşüren bir durumda, sağlık görevlileri tarafından tıbbi yardım sağlanıncaya kadar,

hayatın kurtarılması ya da durumun daha kötüye gitmesini önleyebilmek amacıyla olay yerinde, tıbbi araç gereç aranmaksızın mevcut araç ve gereçlerle yapılan ilaçsız uygulamalardır.

İ l k Ya r d ı m c ı K i m d i r ? İlk yardımın tanımında belirtilen amaç doğrultusunda, hasta/yaralıya tıbbi araç ve gereç aranmaksızın mevcut araç ve

gereçlerle, sağlık ekibi gelinceye kadar, ilaçsız uygulamaları yapan, konuyla ilgili eğitim sonunda ilk yardımcı sertifikası almış kişiyi tanımlar.

İ l k Ya r d ı m ı n Ö n c e l i k l i A m a ç l a r ı N e l e r d i r ? • Yaşamsal fonksiyonların sürdürülmesini sağlamak, • Hasta/yaralının durumunun kötüleşmesini engellemek,

• İyileştirmeyi kolaylaştırmak.

İ l k Ya r d ı m E k i b i

Gültekin CANGUL - A Sınıfı İş Güvenliği Uzmanı 12

Page 13: Acil Durum Ekip ve Destek Elemanları Eğitimi

İ l k Ya r d ı m E k i b i G ö r e v l e r iİlk Yardımcının Müdahalede Yapması Gerekenler

1. Hasta/yaralının durumu değerlendirilmeli, 2. Hasta/yaralının korku ve endişeleri giderilmeli, 3. Hasta/yaralıya müdahalede yardımcı olacak kişiler organize edilmeli, 4. Hasta/yaralının durumunun

ağırlaşmasını engellemek için gerekli müdahale gerçekleştirilmeli, 5. Kanama, kırık, çıkık ve burkulma vb. durumlarda yerinde müdahale edilmeli, 6. Hasta/yaralının yarasını görmesine izin verilmemeli, 7.

Hasta/yaralıları hareket ettirmeden müdahalede bulunulmalı, 8. Hasta/yaralıların en uygun yöntemlerle en yakın sağlık kuruluşuna sevki sağlanmalı (112), 9. Ancak herhangi bir tehlike yok ise hasta ya da yaralı yerinden

kımıldatılmamalıdır.İlk Yardım Ekipleri; yaralanma, yanma ve boğulma gibi Acil Durumlarda ilk müdahaleyi yaparak hastanın /

yaralının en sağlık birimine sevkinin sağlanmasından sorumludur. Hiçbir zaman bir doktor veya sağlık personeli gibi hareket etmemelidir.

Acil Durum esnasında ve malzeme kurtarma sırasında yaralanan hastalanan şahıslara ilk yardımı yapmalı.Gerektiğinde diğer ekiplere yardım etmeli,

Telefon yada telsiz ile ilgili birimler aranarak tıbbi yardım ve durum hakkında haber verilmelidir.Bu esnada hastanın / yaralının durumu ve bulunduğu yerin tarifi gibi bilgilerin açık bir şekilde verilmesi çok

önemlidir.İlk Yardımcı Sertifikası olan personel sağlık ekibi gelene kadar yaralıya ilk müdahalede bulunmalıdır.

Acil Durum esnasında birim amirinin vereceği emirler yerine getirmeli, Acil Durum ve İlk Yardım konularında yapılan eğitim ve tatbikatlara katılmalıdır.

Gültekin CANGUL - A Sınıfı İş Güvenliği Uzmanı 13

Page 14: Acil Durum Ekip ve Destek Elemanları Eğitimi

Haber leşme Ek ib iDeprem yada büyük felaketler sırasında ve sonrasında haberleşme çok önemlidir. Bu sebepten dolayı, fabrika güvenliğinde ve santralinde tüm personelin şahsi telefonları, varsa cep telefonları bulunmaktadır. Böylece, enkaz altındaki birine ulaşmak, kayıp veya yaralanma olduğunda personelin ailesine ulaşarak haber vermek mümkündür.

Aynı şekilde merak ve endişenin giderilmesi için ailelerin çalışanlara ulaşması da sağlanabilecektir.

Ancak unutulmaması gereken bir şey var ki çok gerekli olmadıkça telefonlar kullanılmamalıdır. Hatların çok meşgul edilmesi, organize acil durum ekiplerinin gerekli yerlere ulaşamamasına yol açabilir. Görevler

Acil durumlarda dış ve iç haberleşmeyi ve koordinasyonu sağlamak, Acil yardım istenen yere; yer ve adres, kim, hangi numaradan

arıyor, olayın tanımı, hasta ya da yaralı sayısı, durumu, nasıl ve ne tür yardım gerektiğinin soğukkanlı ve anlaşılır bir ses tonu ile iletmek,

Acil durum ekiplerinin ve amirlerinin koordinasyonunu ve iletişimini sağlamak

Harekat TarzıHaberleşme ekip elemanlarında ilgili yerlere ait acil durum telefonlarının

listesi bulunur.İlgili yerlerin aranması konusunda ‘Acil Durum Genel Koordinatör’ (Fabrika

Müdürü) ve ‘Güvenlik Amiri’nden talimat aldıktan sonra arama yaparlar.Olay esnasındaki haberleşmede ″Acil Durumda Haberleşme Şeması″na

uygun olarak hareket edilir.Gültekin CANGUL - A Sınıfı İş Güvenliği Uzmanı 14

Page 15: Acil Durum Ekip ve Destek Elemanları Eğitimi

TA H L İ Y E P L A N I

Acil Durum Ekipmanlarının, acil bir durumda kaçış planı ve kaçış sonrası toplanma yerlerinin gösterildiği

bir projedir. İşletme içinde ihtiyaç duyulan nokta sayısı kadar ve uygun ebatta asılır.

Gültekin CANGUL - A Sınıfı İş Güvenliği Uzmanı 15

Page 16: Acil Durum Ekip ve Destek Elemanları Eğitimi

Y a n g ı nYanabilecek bir maddenin ısı ve oksijenle birleşmesi sonucu oluşan kimyasal bir olaydır.

Yanma olayının oluşabilmesi için; yanıcı madde, ısı ve oksijenin bir arada bulunması gerekir.

Yangın Üçgeni

O2

Yanıcı Madde

Isı

A Sınıfı Yangınlar : Katı madde (tahta, kağıt, pamuk vs.)

yangınlardır. Soğutma ve yanıcı maddenin uzaklaştırılması ile

söndürülebilir.B Sınıfı Yangınlar :

Yanabilen sıvılar bu sınıfa girer. (Benzin, benzol, yağlar, yağlı boyalar, katran vs.). Soğutma (sis halinde su) ve boğma (Karbondioksit, köpük ve

kuru kimyevi toz) ile bu tür yangınlar söndürülebilir.

C Sınıfı Yangınlar : Likit petrol gazı, hidrojen gibi

yanabilen çeşitli gazların yanmasıyla oluşan yangınlardır.

Kuru kimyevi toz kullanarak söndürülebilir. Elektrikli makine ve hassas cihazların yangınlarını da bu

sınıfa dahil edebiliriz.

D Sınıfı YangınlarYanabilen metallerin

ve alaşımların (Magnezyum, Lityum, Sodyum, Seryum gibi) yanmasıyla meydana

gelen yangınlardır.

F Sınıfı YangınlarHayvansal ve Bitkisel içerikli yemeklik

yağ yangınlarıdır. EN 3-7:2004+A1 standardında tanımlanmış olup yangın sınıfları içerisinde söndürülmesi en zor

sınıftır

E Sınıfı YangınlarElektrik yangınları bu sınıfa girer. (Elektrik

teçhizatı, transformatörler,

bobinler, motorlar, izolasyonlar vb.)

Elektrik akımı kesilerek yangına

müdahale edilmelidir.

Gültekin CANGUL - A Sınıfı İş Güvenliği Uzmanı 16

Page 17: Acil Durum Ekip ve Destek Elemanları Eğitimi

Gültekin CANGUL - A Sınıfı İş Güvenliği Uzmanı 17

Page 18: Acil Durum Ekip ve Destek Elemanları Eğitimi

B A Z I YA N G I N İ S TAT İ S T İ K L E R İ

Gültekin CANGUL - A Sınıfı İş Güvenliği Uzmanı 18

Page 19: Acil Durum Ekip ve Destek Elemanları Eğitimi

Ya n g ı n v e Pa t l a m a l a r d a H a r e ke t P l a n ı

•Elektrik şalterlerini ve Doğalgaz vanalarını kapatınız.•Temin edebileceğiniz gereçlerle, yangını söndürmeye çalışınız; ancak hiç bir kişisel tehlikeye atılmayınız.•En yakın çıkış noktasından binayı boşaltınız. Koşmayın•Kıymetli evrakları o bölgeden uzaklaştırın ve emniyete alınız.

•Arama Kurtarma ve Tahliye, Yangınla Mücadele ekipleri hariç o bölgeye tüm girişleri engelleyiniz.•Kişisel eşyalarınızı almak üzere durmayınız ve soyunma odasına gitmeyiniz. •Emniyetin tam olarak sağlandığı söyleninceye kadar binaya girmeyiniz.

Gültekin CANGUL - A Sınıfı İş Güvenliği Uzmanı 19

Page 20: Acil Durum Ekip ve Destek Elemanları Eğitimi

Yangının başlangıcından itibaren yangın mahallinde sıcaklık çok süratli

bir şekilde yükselir. Yangınlarda ilk 5 dakikada hararet

hemen 500 derecenin üzerine çıkmaktadır.

1 saat içinde ortam sıcaklığı 927 dereceye yükselmektedir

İnsan vücudu ve solunum sistemleri;60 derece sıcaklığa sınırlı bir süre,120 derece sıcaklığa 15 dakika,143 derece sıcaklığa 5 dakika,177 derece sıcaklığa 1 dakika dayanabilir

Ya n g ı n E s n a s ı n d a k i Te h l i k e l e rYangının yayılma tehlikesi

Çökme tehlikesi.Elektrik tehlikesi.

Gazların yayılma tehlikesi.Patlama tehlikesi.

Radyasyon tehlikesi.Kimyasal tehlike.

Gültekin CANGUL - A Sınıfı İş Güvenliği Uzmanı 20

Page 21: Acil Durum Ekip ve Destek Elemanları Eğitimi

S AVA Ş D U R U M L A R I N D A E Y L E M

Savaş durumunda oluşabilecek tehlikelerin başlıcalar aşağıdaki gibidir;• Bombardıman,• Kimyasal serpinti,• Radyoaktif serpinti, Tehlike anında, bu tehlikeleri ifade eden sirenler sivil savunma müdürlüklerince tespit edilmiştir. İstanbul’ un muhtelif yerlerinde bulunan bu sirenler tehlikenin özelliğine uygun olarak çalınarak vatandaşlara haber verilir. İşletmemizin muhtelif yerlerinde de tabelalar şeklinde asılı bulunan bu işaretleri öğreniniz.

S a r ı İ k a z : Üç dakika süren düz siren sesi. Saldırı ihtimali var demektir.

Evde iseniz : Gaz, elektrik ve su vanalarını kapatıp, yanan ocak, tüp, soba vb. varsa söndürünüz. Kapı ve pencereleri kapatıpperdeleri çekiniz ve hemen sığınma yerlerine gerekli malzemeleri alarak gidiniz.Açıkta iseniz: hemen saklanabilmek için en yakın sığınma yerlerine, genel sığınaklara veya bodrum gibi sığınmaya elverişli yerlere gidiniz. Fabrikada iseniz: Hemen çalıştığınız makineyi kapatıp, Elektrik şalteri ve doğalgaz vanalarını kapatıp hemen saklanabilmek için en yakın sığınma yerlerine, genel sığınaklara veya bodrum gibi sığınmaya elverişli yerlere gidiniz.

Gültekin CANGUL - A Sınıfı İş Güvenliği Uzmanı 21

Page 22: Acil Durum Ekip ve Destek Elemanları Eğitimi

Kı r m ı z ı İ k a z : Üç dakika boyunca alçalıp yükselen siren sesi. Saldırı tehlikesi var demektir.

Evde iseniz : Sarı ikazdaki önlemleri alınız. Açıkta iseniz : En yakın sığınma yerlerine, köprü altı, çukur vb yerlere saklanarak vücudunuzun açık yerlerini örterek tehlikenin geçmesini bekleyiniz.Fabrikada iseniz : Hemen çalıştığınız makineyi kapatıp, elektrik şalteri ve doğalgaz vanalarını kapatıp hemen saklanabilmek için en yakın sığınma yerlerine, genel sığınaklara veya bodrum gibi sığınmaya elverişli yerlere gidiniz.

S i ya h İ k a z :Kesik kesik siren sesi ile veya radyo-tv. yayınıyla duyurulur. Radyoaktif serpinti veya kimyasal saldırı tehlikesi var demektir. Evde iseniz: Kırmızı ve sarı alarmdaki gibi tedbirleri alıp sığınak türü yerlere girerek kendiniz koruyunuz. Kimyasal saldırılar için maske bulundurulması faydalıdır.Açıkta iseniz: En yakın sığınma yerlerine gidiniz ve vücudunuzun açıkta kalan yerlerini örtünüz. Fabrikada iseniz: Hemen çalıştığınız makineyi kapatıp, Elektrik şalteri ve doğalgaz vanalarını kapatıp hemen saklanabilmek için en yakın

sığınma yerlerine, genel sığınaklara veya bodrum gibi sığınmaya elverişli yerlere gidiniz.

B e y a z i k a z : Tehlike geçti demektir. Radyo, televizyon, megafon vb. yollarla haber verilir. Bu işareti aldıktan sonra sığınma

yerlerinden çıkabilirsiniz.

Gültekin CANGUL - A Sınıfı İş Güvenliği Uzmanı 22

Page 23: Acil Durum Ekip ve Destek Elemanları Eğitimi

Radyoaktif Serpintiye Maruz Kalmış Personelde Ortaya Çıkacak Belirtiler : 1.Kanlı İshal 2.KusmaRadyoaktif Maddelerin Temizlenmesi: 1.Gömme ve Kapama: a.Toprağa,b.Mağaralara,c.Kuyulara.Radyoaktif maddeleri gömmek veya depolamak şeklinde yapılacaktır. Asfaltlamak (Belediye araçlarıyla), boyamak (plastik, yağlı boya, kireç gibi), harç atmak (beton satıhlar meydana getirmek) şeklinde kaplama yapılarak geniş sahaların kirlenmesi önlenecektir. Temizleme daima alçak dozdan yüksek doza doğru veya yüksek yerlerden alçak yerlere doğru yapılmalıdır.Cilt ve Elbisenin Temizlenmesinin Nasıl Yapılacağı:a.Hemen tazyikli su ile banyo yap, b.Saçları, tırnak diplerindeki tozları çıkar, açıkta kalan cilt kısımlarını nemli bir bez parçasıyla sil.Yiyecek ve İçecek Maddelerinin Dekontaminasyonu:Kaplı yiyecek paketlerini ve kapalı kutuları açılmadan önce yıkayarak ve dışını ovalayarak temizle. Dışı kirlenen yiyeceklerizorunlu kalmadıkça yeme.Kirlenen Teçhizatın Dekontaminasyonu: Teçhizatını kuvvetli akıntıda yıka ve basınçlı su tut.Kirlenmiş Bahçe ve Yolun Temizlenmesi: Buldozerlerle ya da bel, kazma ve kürekle 3–5 cm lik kazıyarak kirlenen asfalt ya da toprağı kaldır. Açılacak olan çukurlara göm ve üzerlerini işaretle. Kazınan bölgeyi basınçlı su ile yıka. Suyu drenajlarlaaçılacak kuyulara ya da kanalizasyon şebekesine tevzi et. İş makinelerini ve diğer ve diğer araçları bol tazyikli su veya su içine bir miktar sabun ve temizleyici katarak temizle. Suyun mümkün olduğunca üzerine bulaşmasına müsaade etme. Eğer bulaşmışsa hemen temizle ya da çıkararak yenisini giy. Kirli elbiselerini açıkta bırakma ve göm.

Gültekin CANGUL - A Sınıfı İş Güvenliği Uzmanı 23

Page 24: Acil Durum Ekip ve Destek Elemanları Eğitimi

D e p r e m , S e l , F ı r t ı n a O l ay l a r ı n d a H a r e ke t P l a n ıDeprem: Yerkabuğu içindeki kırılmalar nedeniyle ani olarak ortaya çıkan titreşimlerin dalgalar halinde yayılarak geçtikleri ortamları ve yer yüzeyini sarsma olayına “DEPREM” denir.

Öncü ve Artçı Deprem: Bazen büyük bir deprem olmadan önce küçük sarsıntılar olur. Bu küçük sarsıntılara “ÖNCÜ DEPREMLER” denilmektedir. Büyük bir depremin oluşundan sonra da belki birkaç yüz adet küçük deprem olmaya devam etmektedir. Bu küçük depremler “ARTÇI DEPREMLER” olarak adlandırılır ve büyük depremin oluş anına göre bunların şiddetinde ve sayısında azalım görülür.

Sismoloji: Depremin nasıl oluştuğunu, deprem dalgalarının yerkabuğu içinde ne şekilde yayıldıklarını, ölçü aletleri ve yöntemlerini, kayıtların değerlendirilmesini ve deprem ile ilgili diğer konuları inceleyen bilim dalına “SİSMOLOJİ” denir.

Meteorolojik Afet: Fırtına, kasırga, sel, su taşkınları gibi önceden haberdar olunabilen, ancak insan ve hayvanlarda can kaybına yol açtıkları gibi, su, kanalizasyon, elektrik, iletişim, sağlık, eğitim vs. hizmetlerin aksamasına, yüklü miktarda maddi hasara ve psikolojik yıkımlara yol açan felaketlerdir.

Doğal afetler: Toplumun normal yaşam düzenini bozan ve onun uyum sağlama kapasitesini aşarak dış yardıma gereksinim duyuran ekolojik olaylardır.

Gültekin CANGUL - A Sınıfı İş Güvenliği Uzmanı 24

Page 25: Acil Durum Ekip ve Destek Elemanları Eğitimi

D E P R E M Ö N C E S İ N D E A L I N A C A K T E D B İ R L E R

Deprem TatbikatlarıD e p r e m t a t b i k a t l a r ı y ı l d a b i r k e z y a p ı l ı r .

Tatbikatlarda, özellikle boşaltma (tahliye) işleminin ne kadar sürede yapıldığı göz önüne alınır ve bu sürenin azaltılması hedefalınır. Herhangi bir paniğe sebep vermemek için deprem tatbikatları personele önceden haber verilerek yapılır.

Ç a l ı ş m a S a h a s ı E m n i y e t iAna fabrika binası deprem vb. sarsıntılarda esneklik gösteren yapıda çelik konstrüksiyondan imal edilmiştir. Çelik yapı yapılırken kaynaklı bağlantılar yerine bulonlu bağlantılar tercih edilmekte, bu şekilde zaten esnek bir malzeme olan çeliğe hareket alanı kazandırılmaktadır. İşletme personel giriş-çıkış kapısı dışında acil durumlarda kullanılmak üzere belirlenmiş çıkış kapıları bulunmaktadır. Elektrik ve LPG tertibatının bakımları periyodik olarak yapılır. Atölyeler ve ofisler içindeki yerleşim, tahliye sırasında geçişleri kapatmayacak şekilde düzenlenir. Yürüme sahası içinde herhangi bir malzeme, mobilya, vb. eşya bulunmaz.Depo ve atölye içlerinde paletler, malzemeler vb. ekipman düştüğünde tehlike yaratabilecek şekilde istiflenmez.Şantiye sahası içinde bulunan basınçlı gaz tüpleri kendileri için yapılan özel kafesli bölmelerinde kullanılırlar.Şantiye elektriğinin olabildiğince çabuk kesilebilmesi için tam otomatik sistem kullanılmaktadır. Herhangi bir doğal afet durumunda sistemin çalışması ilgili personel tarafından kontrol edilir.Şantiye sahasında ve ofislerde bulunan bütün aydınlatma elemanları korumalıdır. Bu şekilde herhangi bir tehlike anında kırılan ve/veya patlayan lambaların insanlara zarar vermesi engellenmiştir.Sıkça kullanılmayan çekmece ve dolap kapıları kilitli bulundurulur, bu şekilde sarsıntı halinde dolap ve çekmecelerde bulunanların ortaya saçılması engellenir.Elektrik panolarının bulunduğu yerlerin kapıları ve panoların kapakları kapalı tutulmaktadır

Gültekin CANGUL - A Sınıfı İş Güvenliği Uzmanı 25

Page 26: Acil Durum Ekip ve Destek Elemanları Eğitimi

Deprem Sırasında Eğer Bina İçindeysenizKesinlikle merdivenleri kullanmayın.Balkona veya terasa çıkmayın.Özellikle büyük depremlerde ayakta durmak ve kaçmak zaten mümkün olmadığından, enerjinizi hayat üçgeni oluşturabilecek yerlere sığınmak için harcayın. Raf ve ağır aparatların bulunduğu yerlerden uzaklaşın.Bina içinde kaldığınızda dış duvar kenarlarına sığının.Bulunduğunuz binada gaz sızıntısı olabileceği için deprem anında ve sonrasında kesinlikle ateşli araçlar kullanmayın ve ortamda bulunan tüm ateşli araçları kapatın. Yaşam üçgeni oluşturabilecek ve devrilmeyecek kadar güvenli olan malzemelerin yanına sığının ve cenin pozisyonunu alın.

Yaşam üçgeni oluşturacak en önemli mekânlar mutfak ve banyolardır. Buralarda enkaz altında kalındığı takdirde, hayatı sürdürmek için gerekli olan özellikle su vb. şeyleri bulmak mümkündür (bu madde daha çok evlerinizde geçerlidir).Depremin 10–15 saniyesi içinde dışarı çıkabilecek durumda iseniz, (bu süre çok önemlidir, depremin ilk 10–15 saniyesi sonrasında depremin yıkıcı etkisi baş gösterir ve kaçmak en tehlikeli faaliyet olur. Bu yüzden tahliye tatbikatları yaparken bulunduğunuz kapalı ortamdan dışarı çıkma sürenizi kaydetmeniz ve bilmeniz hayati önem taşımaktadır) derhal güvenli açık alanlara kaçın.Bu kaçış sırasında başınıza düşebilecek şeyleri düşünerek, sandalye, baret, kask, bir tahta parçası, kalın bir kitap vb. alarak başınızı koruyun

Ya ş a m Ü ç g e n i

Gültekin CANGUL - A Sınıfı İş Güvenliği Uzmanı 26

Page 27: Acil Durum Ekip ve Destek Elemanları Eğitimi

D e p r e m S ı ra s ı n d a D ı ş a r ı d ay s a n ı zBinalardan, elektrik direklerinden veya yere düşmüş elektrik kablolarından uzak durun. Yerde oluşabilecek çatlakları, çökmeleri veya yükselmeleri göz önünde tutarak mümkün olduğunca ayakta durmayın, başınızı koruyarak çömelin.Fabrika dışında, alışverişte, sinema, tiyatro salonu veya stadyumlarda depremle karşı karşıya kalırsanız, raflardan ve vitrinlerden uzak durun, reklam panolarından, çatılardan düşebilecek kiremitlerden vs. sakının ve bulunduğunuz yerdeki güvenlik görevlilerinin talimatlarına uyun.

D e p r e m S o n ra s ı n d a Ya p ı l m a s ı G e r e ke n l e r

Büyük depremler sonrasında artçı depremler mutlaka olacaktır. Bu sarsıntıların çoğu esas sarsıntıdan az olsa bile, bir kısmı zayıflamış yapılarda, ağır hasara neden olacak kadar etkili olabilir.Deprem durduğunda elektrik, gaz, su vanalarını ve yanan veya yanabilecek her türlü aracı kapatın. Yaralıları kontrol edin. İlk yardım ekiplerine yardımcı olun ve ilk yardımla ilgili talimatlara hassasiyetle uyun. Yanlış yapılan bir müdahale yarardan çok zarar getirir unutmayın. Ciddi yarası olan kişileri mümkün oldukça yerinden kımıldatmayın. Yangın çıkmışsa Yangın Talimatını uygulayın.Yerel makamlardan gelişmeleri öğrenmek için radyoları açın.

Gaz kaçaklarına karşı eğer bulunduğunuz yerde gaz kokusu alıyorsanız mümkünse ortamı havalandırmaya çalışın (cam açın vs.), ulaşabiliyorsanız hemen vanaları kapatın. Kesinlikle ateş ve kıvılcım çıkarıcı bir faaliyette bulunmayın. Bina içinde kalmışsanız, panik yapmadan, sağlam olduğuna kanaat getirdiğiniz yoldan yavaş yavaş çıkarak derhal toplanma yerine gidin. Yanınızda bulunan insanları yatıştırmaya ve moral vermeye çalışın. Sağlam raporu alınmadan binaların içine girmeyin. Binada mahsur kaldıysanız, kalorifer-su tesisat borularına veya bulunduğunuz yere sert cisimle vurarak yerinizi belli edin. Yetkililere ve kurtarma ekiplerine yardımcı olun. Enkaz ve yıkıntılar arasında gelişi güzel dolaşmayın. İhtiyacınızdan fazla yardım malzemesini kesinlikle almayın. Unutmayın en küçük ihtiyaç malzemesi veya yardım malzemesi hayat kurtarıcı olabilir.

Gültekin CANGUL - A Sınıfı İş Güvenliği Uzmanı 27

Page 28: Acil Durum Ekip ve Destek Elemanları Eğitimi

M E T EO R O LOJ İ K A F E T L E RMeteorolojik afetlerin diğer doğal afetlerden en büyük farkı, önceden bilinmesidir.

Korunmanın tek yolu ise tahliyedir. Evlerinizi ve iş yerlerinizi tahliye etme konusunda yetkililere karşı koymayın ve talimatlara uyun

Fırtına, Kasırga ve TayfunFırtına, kasırga ve tayfun atmosfer ve

okyanusların etkileşimi ile ortaya çıkan doğa olaylarıdır. Fırtına, kasırga ve

tayfun arasında meteorolojik olarak hiç bir fark yoktur. Şiddetlerinin farklı

olması sebebiyle farklı isimler almaktadırlar. Tropikal fırtınalar,

kasırga ve tayfunlar açık denizlerde, yani okyanuslarda oluşurlar.

SınıfıRüzgâr Hızı

(km/saat)Etkileri

Fırtına 63–119 Hızları düşük olmasına rağmen su taşkınları sebebiyle hasara sebep olurlar.

Kasırga 1 119–153 Ağaç yaprakları uçuşur, küçük iskeleler hasar görür.

Kasırga 2 154–177 Binalar hasar görmez ama kapı ve pencereler kırılır, küçük tekneler batar, iskeleler yıkılır.

Kasırga 3 178–209Büyük ağaçlar devrilir, kıyılar su altında kalır, çatılar uçar su taşkınları seviyesi 1,5 m kadar

olur.

Kasırga 4 210–249Ağaçlar köklerinden sökülür, portatif evler tamamen yıkılır, kıyılarda erozyon oluşur,

taşkınlar 3 m ’yi bulur.

Kasırga 5 250 +

Tüm tekneler batar, ağaçlar sökülür, ahşap ve küçük evler tamamen yıkılır veya uçar,

binalar ağır hasar görür, taşkın 4,5 m olur, elektrik hatları, yollar, köprüler ve kanalizasyon

sistemleri yıkılır.

Tayfun

Kasırga 5 ile hemen hemen aynı özelliklerdedir. Tayfunlar daha yıkıcıdırlar ve sadece

okyanusu üzerinde olurlar. Kasırga 5 ile aynı etkilere sahiptir ancak etki alanı çok daha

fazladır.Gültekin CANGUL - A Sınıfı İş Güvenliği Uzmanı 28

Page 29: Acil Durum Ekip ve Destek Elemanları Eğitimi

S e l v e Ta ş k ı n l a rSeller ve su taşkınları aynı olaylarmış gibi gözükseler de, aslında aralarında ufak bir yapı farkı vardır.Bu farkı tanımlara bakarak anlayabiliriz:Su Taşkını: Kontrolsüz akıntılardır. Genelde şiddetli yağış veya kar erimesi sebebiyle, nehir, göl veya derelerin yataklarına sığmamaları sonucu, fazla suyun etrafa yayılması olarak tanımlanır. Su taşkınlarında, akıntı hızlı değildir ve tahrip gücü düşüktür. Genelde 2-3 gün içinde sular çekilir ve etkisi kaybolur.Sel: Büyük çaplı su taşkınlarıdır. Genelde eğimli ve dağlık bölgelerde ve sıkça tropikal, kasırga ve fırtınaların yoğun yaşandığı yerlerde görülür. Tahrip gücü çok yüksektir. Etki süresi 1-2 hafta olabilir. Akışı tamamıyla düzensizdir. Akış başladıktan sonrakontrol edilmeleri mümkün değildir.

Doğal afetler içinde en sık karşı karşıya kalınan sel ve taşkınlardır. Kasırga ve fırtınalarda asıl yıkım ve can kaybı (% 90) sutaşkınları sebebi ile oluşur.

S e l B a s k ı n ı n d a n Ö n c e Ya p ı l m a s ı G e r e ke n l e r•Bulunduğunuz binanın su seviyesi altında kalıp kalmadığını ve o bölgenin sel ile ilgili geçmişini öğrenin.•Eğer sık sık baskınların gerçekleştiği bir bölgede yaşıyorsanız kontrplak, plastik levhalar, el arabası, çivi, çekiç, testere, kürek, kum torbaları gibi acil durumlarda kullanabileceğimiz malzemeleri bulundurun.•Kaçış planı yapın ve bunu deneyin.•Yerel sığınakları ve su seviyesinden yüksek yerleri tespit edin.•Su borularından geri tepmesi söz konusu olabilir. Bunu önlemek için gerekli tedbirleri alın•Lavabo, tuvalet ve duş alınan yerlerdeki atık su deliklerini su sızdırmayacak şekilde tıpalarla kapatın. •Sel felaketi sırasında sığınaklara gidilebilecek en güvenli yolu bulun.Gültekin CANGUL - A Sınıfı İş Güvenliği Uzmanı 29

Page 30: Acil Durum Ekip ve Destek Elemanları Eğitimi

Sel Felaketinde İhtiyaç Duyulabilecek Malzemeler•El feneri ve ekstra piller

•Taşınabilir ve pille çalışan radyo ve ekstra piller•İlkyardım malzemeleri ve kullanma kılavuzu•Acil durum için yiyecek ve içecekler•Gerekli ilaçlar•Sağlam su geçirmez ayakkabılar•Elektrik ile çalışmayan konserve açacağı

Sel sırasında Alınacak Önlemler•Gaz ve elektriği ana vanadan ve ana şalterden kapatın.•Su seviyesinden yüksek bir yere çıkıp yardım gelene kadar bekleyiniz.•Sel suları içerisinde yürümeye çalışmayınız.•Hareket etmeyecek nesnelerin üzerinde durunuz.•Terk et haberi verildiğinde plana göre hareket ediniz.•Vaktiniz varsa değerli eşyalarınızı zarar görmeyecek şekilde taşıyınız.•Tavsiye edilen rotayı kullanınız bilmediğiniz rotayı denemeyiniz

Sel Sonrasında Alınacak Güvenlik Tedbirleri

•Sel sonrasında hasar olup olmadığını kontrol edin.•Eğer sel suları bulunduğunuz yerin etrafında hala mevcut ise bina içerisine girmeyin.•Bulunduğunuz yeri kontrol ederken su geçirmez ayakkabı ve pille çalışan el feneri kullanınız.•Bina içerisine sel sırasında yılan ve benzeri zararlı hayvanlar girebilir. Bu konuda bina için tam teşekküllü kontrol edilmesi gerekir.•Suyun altında kalmış elektrik aksamı olup olmadığını kontrol edin.•Bina içerisindeki suları birden boşaltmayın yavaş yavaş boşaltın. Suyun hızlı boşaltılması bina içerisinde bulunan ekipmanlara zarar verebilir.•Lağım çukuru ve çukurlar, mikroplu tanklar ve atık su sistemlerinin sel sonrası insan sağlığına zarar vermemeleri için mutlaka yetkililerce kontrol ettirin.•Elektrik kaynaklarından uzak durun. Elektrik çarpa bilir.•Sel sularının temas ettiği yiyecek ve içeceklere temas etmeyin.

Gültekin CANGUL - A Sınıfı İş Güvenliği Uzmanı 30

Page 31: Acil Durum Ekip ve Destek Elemanları Eğitimi

İ ç m e v e Ku l l a n m a S u y uKirli suyu içmeyin, yüzünüzü, ağzınızı yıkamayın ve yemek yapmayın. Su kaynağınız test edilip, sağlıklı olduğu rapor edilene kadar, sadece bulabildiğiniz ve nereden geldiğini bildiğiniz şişe sularını kullanın. Aksi takdirde suları mutlaka uzun süreli kaynatarak veya arıtarak kullanın. Suyu kaynatmak içindeki bakteri ve mikropların ölmesini sağlar. Kaynama süresi ne kadar uzun olursa o kadar çok mikroorganizma yok edilmiş olur. Sular arıtılarak da kullanılacak hale getirilebilir. Bu konuda dikkatli olmak gerekmektedir. Eğer evinizde bulunan mutfak tipi arıtıcınız varsa bunu kullanabilirsiniz. Ancak arıtmayı klor veya iyodine tabletleri ile yapacaksanız kullanacağınız miktar çok önemlidir.

Genelde çok basit bir hesapla, temiz görünen bir litre suya 2 damla çamaşır suyu (klor) veya hafif bulanık bir litre suya 4 damla çamaşır suyu (klor) katmak yeterli olacaktır. Fazla klor katmak zehirlenmeye sebep olabilir. Karıştırma işleminden

sonra suyu 30 dakika bekletmek gerekmektedir.Sularınızı koyacağınız kapların temizliği de çok önemlidir. Kurtarma ekiplerinin temin edeceği tankerlerle gelen sular temiz olsalar bile eğer kullandığınız kap pis ise suyunuzun kirlenmesine sebep olacaktır. İçinde daha önce ne olduğunu bilmediğiniz kapları kesinlikle kullanmayın.

Gültekin CANGUL - A Sınıfı İş Güvenliği Uzmanı 31

Page 32: Acil Durum Ekip ve Destek Elemanları Eğitimi

Pat lamaÇok hızlı bir gaz genişlemesi ile genellikle ısı açığa çıkmasıyla meydana gelen bir kimyasal reaksiyon veya değişimdir. Oluşma anında çevreye, tesise ve insanlara zarar veren ve yaralanma ve ölümlere sebebiyet

veren olaydır.

BBJNKHBJ

GAZ PATLAMALARI KİMYASAL MADDE

PATLAMALARI

BASINÇ

PATLAMALARI

KATI MADDE

PATLAMALARI

TOZ PATLAMALARI

METALİK TOZ ORGANİZ TOZ

PATLAMALARI

PATLAMA

Gültekin CANGUL - A Sınıfı İş Güvenliği Uzmanı 32

Page 33: Acil Durum Ekip ve Destek Elemanları Eğitimi

Pa t l a m a d a n ö n c e s i a l ı n m a s ı g e r e ke n ö n l e m l e rPatlayıcı ortamın oluşmasını önlemek.Patlayıcı ortamın tutuşmasını önlemek.Patlayıcı malzemelerin zararlı etkilerini azaltacak önlemler almak.Elektrik panolarının periyodik kontrollerin in yapılması.Basınçlı gaz tüplerinin dik konumda bağlı olması.Gaz tüplerinin boş dolu ayrı ayrı toplanması.Patlama tehlikesi olan yerlerin etrafının güvenlik altına alınması ve yetkili personelin haricinde personelin girişinin engellenmesi.Patlama tehlikesi olan yerlere uyarı ikaz tabelalarının konulması.Çalışanlara patlama ile ilgili eğitimler verilmesi

Pa t l a m a o l ay ı n d a n s o n ra ya p ı l m a s ı g e r e ke n l e rOlayı ilk gören personel ikaz sistemini çalıştırarak veya sesle diğer personeli haberdar edecektir.Patlama bölgesine kimsenin girmesine izin verilmeyecektir.Patlama bölgesinden ziyaretçilerin ve mümkünse araçları uzaklaştırılmalı.Kolluk kuvvetlerine ve acil durum müdahale birimine haber ver.( İtfaiye: 110 , Sağlık: 112, Emniyet:155, Jandarma: 156, Doğal Gaz:187, Elektrik: 186 )Patlamaya sebep olabilecek diğer sistemlerin elektriğini ve doğal gaz sistemlerini kapatToplanma bölgesine git.Yaralılar varsa ilkyardım müdahalesini yap. (İlkyardımcı sertifikan varsa)

Gültekin CANGUL - A Sınıfı İş Güvenliği Uzmanı 33

Page 34: Acil Durum Ekip ve Destek Elemanları Eğitimi

Y Ü K S E K T E N D Ü Ş M E L E R D E KU R TA R M A

Öncelikle olay gerçekleştiği andan itibaren acil kurtarma planında belirli ekip başı eğer o yoksa şantiye şefi ya da sorumlu amir nezaretinde operasyon derhal başlatılmalıdır.

- Ekip lideri ; Kaza geçiren kişinin kendisini kurtarması mümkün olup olmadığı , Ekip arkadaşlarının kazaya uğramış olan personeli kurtarma olasılığını, İşletme içindeki Acil Durum Ekibi ile ya da Dışarıdan çağrılarak profesyonel kurtarma ekip desteği ile kurtarma operasyonunun yapılacağını, olay bölgesi ile ilgili tehlikeler ve riskleri değerlendirerek operasyon metodunu belirlemeli ve derhal uygulamaya sokmalıdır. - Acil kurtarma sesli ikazı diğer ikazlardan farklı (iki uzun süreli korna sesi) olarak çalınmalı ve tüm şantiye ya da çalışma sahasının haberi sağlanmalı ilgili bölgede çalışmalar durdurulmalıdır. Kurtarma şefi derhal belirlenen kurtarma operasyonu başlatılmalıdır. - İlgili kişilerce çevre emniyeti alınmalıdır.

İlk olarak elle ekipman gerekmeden kurtarılma söz konusu ise ekip üyeleri birlikte güvenli bir şekilde kurtarma operasyonunu gerçekleştirmelidir. - Askıda kalan personel, eğitimli kişiler tarafından uygun kurtarma teknikleri ve ekipmanlar ile indirilmeli, sırt dik duracak şekilde bir yere yaslanmalı, ayaklar karın boşluğuna doğru kırılmalı ve açılmaması için perlon vb. malzeme ile sabitlenmelidir. - 5-10 dakika bekletildikten sonra kendisine gelmeyen kazazede (şok halinde bulunan) koma pozisyonunda sedyeye alınarak hastaneye tahliyesi sağlanmalıdır.

Gültekin CANGUL - A Sınıfı İş Güvenliği Uzmanı 34

Page 35: Acil Durum Ekip ve Destek Elemanları Eğitimi

Ambulans ve İtfaiye ye haber verilmelidir. İlkyardım ambulans ekibine kazalının ne kadar mesafeden düştüğü, hangi pozisyonda ne kadar süre kaldığı gibi bilgiler verilmelidir. İtfaiye telefonla bilgi verilirken kazalının bulunduğu yükseklik vepozisyonu mutlaka net şekilde bildirilmelidir. - Vinç operatörü kancayı yakın konuma getirmeli ve direktiflere hazır halde beklemelidirler. - Diğer çalışanlar belirli toplanma bölgesinde toplanmalıdırlar. - Telsiz sistemi var ise tüm telsizler acil duruma geçirilmeli ve acil durum harici konuşmalara kapatılmalıdır. - Acil kurtarma ekibi ekip şefi liderliğinde toplanma bölgesinde uygulama ve ekipmanları tanımlayarak en kısa sürede operasyona başlamalıdırlar.

- Tüm Operasyon Süresince Ekip Üyelerinin Can Güvenliği Öncelikli Olmalıdır -

Gültekin CANGUL - A Sınıfı İş Güvenliği Uzmanı 35

Page 36: Acil Durum Ekip ve Destek Elemanları Eğitimi

Z E H İ R D A N I Ş M A M E R K E Z İ1 1 4

İ T FA İ Y E 1 1 0

A C İ L YA R D I M ( H I Z I R A C İ L )1 1 2

A c i l D u r u m l a r d a A ra n m a s ı G e r e ke n Te l e fo n l a r

J A N D A R M A1 5 6

P O L İ S1 5 5

KIZILAY

Gültekin CANGUL - A Sınıfı İş Güvenliği Uzmanı 36

Page 37: Acil Durum Ekip ve Destek Elemanları Eğitimi

İ L G İ L İ M E V Z U AT L A R

6331 İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu

İlk Yardım Yönetmeliği

İş Sağlığı ve Güvenliği Risk Değerlendirmesi Yönetmeliği

İşyeri Bina ve Eklentilerinde Alınacak Sağlık ve Güvenlik Önlemlerine İlişkin Yönetmelik

İşyerlerinde Acil Durumlar Hakkında Yönetmelik

Sağlık ve Güvenlik İşaretleri Yönetmeliği

Tehlikeli Maddelerin ve Müstahzarların Sınıflandırılması, Ambalajlanması ve Etiketlenmesi Hakkında Yönetmelik

Büyük Endüstriyel Kaza Risklerinin Azaltılmasına Yönelik Dâhili Acil Durum Planı Tebliği

3359 Sağlık Hizmetleri Temel Kanunu

Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik

7126 Sivil Savunma Kanununun

3152 İçişleri Bakanlığı Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun

Gültekin CANGUL - A Sınıfı İş Güvenliği Uzmanı 37