A l k i n l ə r

Asetilen sırası karbohidrogenlər

P l a n

• Asetilen molekulunun quruluşu• Alkinlərin ümumi xarakteristikası• Alkinlərin izomerliyi– Vəziyyət izomerliyi– Quruluş izomerliyi– Siniflərarası izomerlik

• Alkinlərin adlandırılması– Tarixi adlandırma– Səmərəli adlandırma– Beynəlxalq adlandırma

• Alkin radikalları

Asetilen molekulunun quruluşu

Alkinlərin ümumi xarakteristikasıAtomlarının ümumi sayı 3n-2

Siqma rabitələrinin ümumi sayı 3n-3

Rabitələrinin ümumi sayı 3n-1

Hibrid orbitallarının sayı 4n-4

Qeyri-hibrid orbitallarının sayı 2n+2

Polyar rabitələrinin sayı 2n-2

Qeyri-polyar rabitələrinin sayı n+1

C-C siqma rabitələrinin sayı n-1

C-H siqma rabitələrinin sayı 2n-2

Bütün rabitələrin əmələ gəlməsində iştrak edən orbitalların sayı

6n-2

Siqma rabitələrin yaranmasında iştrak edən orbitalların sayı

6n-6

CnH2n-2

Alkinlərin izomerliyi

Vəziyyət izomerliyi

Quruluş izomerliyi

Siniflərarası izomerlik

Vəziyyət izomerliyi

Quruluş izomerliyi

Siniflərarası izomerlik

Alkinlərin adlandırılması• Tarixi adlandırma• Səmərəli adlandırma• Beynəlxalq adlandırma

Tarixi adlandırma

ASETiLEN

Səmərəli adlandırma

Üçqat rabitə ilə birləşmiş karbon atomları cütü seçilir

Həmin karbonlarla birləşmiş radikalların adı sadalanır

Sonda “asetilen” sözü deyilir3

2

1

Özünüzü yoxlayın!

Beynəlxalq adlandırma

Üçqat rabitə saxlayan ən uzun karbon zənciri seçilir

Zəncir üçqat rabitənin yaxın olduğu tərəfdən nömrələnir

Radikalların adı və birləşdikləri karbonların nömrələri kiçikdən böyüyə sadalanır

Birləşməyə uyğun gələn alkanın adının sonundakı –an sonluğu –in sonluğu ilə əvəz olunur və üçqat rabitənin yeri göstərilir

3

2

1

4

Özünüzü yoxlayın!

Alkin radikalları

Ev tapşırığıAşağıda adları verilmiş alkin molekullarının quruluş

formullarını yazın.Diizobutilasetilenİzopropilüçlübutilasetilen3,4-dimetil-okten-13,3,4,6-tetrametilnonen-1