รายงานการศึกษาเปรียบเทียบประเทศอินโดนีเซีย

singhapong [ชอหลกสตร]

รายงานการศกษาเปรยบเทยบ เรอง

ประเทศสาธารณรฐอนโดนเซย

เสนอ ผศ.รงอรณ รงรองรตน

โดย นางสาวปาณสรา สงหพงษ

รหสนกศกษา 11547020800106

นกศกษาระดบปรญญาโท สาขาเทคโนโลยการบรหารการศกษา

คณะครศาสตรอตสาหกรรม มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลธญบร

รายงานการศกษาเปรยบเทยบ ประเทศสาธารณรฐอนโดนเซย

นางสาวปาณสรา สงหพงษ รหสนกศกษา 11547020800106 นกศกษาระดบปรญญาโท สาขาเทคโนโลยการบรหารการศกษา 1

สาธารณรฐประเทศอนโดนเซย

สภาพทางภมศาสตรและประชากร

อนโดนเซยเปนประเทศหมเกาะทใหญทสดในโลก ประกอบดวยเกาะจ านวนทงสน 17,508 เกาะ เปนประเทศทอยระหวางมหาสมทรแปซฟคและมหาสมทรอนเดย ซงอยระหวางทวปเอเชยและออสเตรเลย พนทซงรวมพนทในทะเลประมาณ 5.2 ลาน ตร.กม.

หมเกาะทส าคญของอนโดนเซยม 5 เกาะ คอ สมาตรา (473,606 ตร.กม.) ชวา (132,107 ตร.กม.) ซงจะมจ านวนประชากรหนาแนนทสด กะลมนตน (539,460 ตร.กม.) สลาเวส (189,216 ตร.กม.) และ ปาปว (421,981 ตร.กม.)

มสภาพอากาศแบบปาฝนเขตรอน ม 2 ฤดคอ ฤดแลง (เม.ย. – ก.ย.) และฤดฝน (ต.ค. – ม.ค.) อณหภมเฉลยอยระหวาง 21 – 33 ดกรเซลเซยส

เปนประเทศทม 3 เขตเวลา คอ 1. เขตตะวนตก (ชวา สมาตรา และกะลมนตนตะวนตก) คอ GMT+7 หรอเทากบเวลาในประเทศไทย 2. เขตกลาง (กะลมนตนตะวนออก สราเวส และบาหล) คอ GMT+8 หรอเรวกวาเวลาในประเทศไทย 1 ชม. และ 3. เขตตะวนออก (มาลกและปาปว) คอ GMT+9 หรอเรวกวาเวลาในประเทศไทย 2 ชม.



อนโดนเซยมจ านวนประชากรประมาณ 240 ลานคน ประชากรสวนใหญอาศยอยทเกาะชวา ประมาณกวารอยละ 60

ประชากรสวนใหญประมาณรอยละ 88 นบถอศาสนาอสลาม ส าหรบศาสนาอน ๆ ไดแก ครสต ฮนด และพทธ จงถอเปนประเทศอสลามทใหญทสดในโลก แตไมไดเปนรฐมสลม

ภาษาราชการคอ ภาษาอนโดนเซย (Bahasa Indonesia) และภาษาพนเมองอกเปนจ านวน

มาก ไดแก ภาษาพนเมองชวากวา 300 ภาษา ภาษาพนเมอง Sundanese เปนตน

การเมองการปกครอง

อนโดนเซยปกครองในระบอบประชาธปไตย โดยมประธานาธบดเปนเปนผน าของประเทศ (วาระการบรหารประเทศ 5 ป และตอไดอก 1 วาระ) มการแบงอ านาจระหวางประธานาธบดและสภาผแทนราษฎร และเปนการปกครองในระบบสาธารณรฐแบบ Unitary Republic ซงมการปกครองตนเองในบางพนท (provincial autonomy)

มการแบงเขตการปกครองเปน 33 จงหวด โดยมเขตการปกครองพเศษใน 3 เมอง คอ กรงจาการตา เมองยอรกยาการตา และอาเจะห

รฐสภาของอนโดนเซย (People’s Consultative Assembly) ประกอบดวยสมาชกผแทนรวม 678 คน โดยเปนสมาชกสภาผ แทนราษฎร (People’s Representative Council) 550 คน และเปนสมาชกสภาผแทนระดบภมภาค (Regional Representative Council) 128 คน

พฒนาการทางวฒนธรรม

ขนบธรรมเนยมประเพณ ประชากรกลมตาง ๆ ของอนโดนเซย มวฒนธรรม ขนบธรรมเนยม

ประเพณ และวถชวตแตกตางกนไป ในแตละกลมชน ชาวชนบททอาศยอยหางไกลจากตวเมอง ยงยดมนอย

กบประเพณเดมอยมาก สวนกลมชนทอาศยอยในตวเมอง และไดรบการศกษาแบบตะวนตก จะมวถชวต

แตกตางกนออกไป การแบงกลมชนตามขนบธรรมเนยมประเพณ และพนทตง

ในประเทศอนโดนเซย มการก าหนดกฎหมายประเพณในสงคม ตามความเชอในศาสนาซงจะตองปฏบตอยางเครงครด และสบทอดกนมานานแลว มสาระทส าคญคอ ความผกพนระหวางสามกบภรรยา พอแมกบลก และพลเมองตอสงคมทตนอย โดยยดหลกการปฏบตทเรยกเปนภาษาอนโดนเซยวา โกตองโรยอง คอการชวยเหลอพงพาอาศยกนในงานตาง ๆ เชน การเพาะปลก การเกบเกยว การแตงงาน การสรางบานทอยอาศย การใชทดนรวมกน ภายใตขอตกลงและขอแมพเศษ



การแตงกาย เนองจากประชากรสวนใหญนบถอศาสนาอสลาม การแตงกายจงโนมนาวไปตามประเพณของศาสนา

ผชาย จะนงโสรง สวมเสอคอปด แขนยาว สวมหมวกรปกลม หรอหมวกหนบ ท าดวยสกหลาดสด า บางครงจะนงโสรงทบกางเกง ประมาณครงตว โดยปลอยใหเหนขากางเกง ในกรณทตองเขาพธ อาจจะมการเหนบกรชดวย ปจจบนผชายอนโดนเซยสวนใหญนยม แตงกายแบบสากล แตยงคงสวมหมวกแบบเดม

ผหญง จะใชผาไคน พนรอบตว และใชนงอยกบบานเทานน ผาไคนจะมลวดลายสวยงามมาก เนอดและราคาแพง ซงเปนทนยมเรยกกนอกชอวา ผาปาตค (Patik) เวลานงจะตองใหยาวกรอมเทา สวมเสอ เรยกวา เคบาจา (Kebaja) เปนเสอทรดตดกบตว แขนยาว ส าหรบผหญงชาวเกาะสมาตรา นยมสวมเสอหลวม ล าตวยาวเกอบถงเขา เรยกวา บตยกรง และใชผาหมพาดไหลขางหนงดวย ผหญงอนโดนเซยไวผมยาว แลวเกลาเปนมวย และใชเครองประดบ เชน พลอย หรอดอกไมประดบศรษะ รองเทาทใชเดมเปนรองเทาแตะ แตปจจบนเปนรองเทามสน และทาส แกะสลกเปนรปตาง ๆ สายคาดท าดวยหนงทาสเงน หรอสทอง สตรทนบถอศาสนาอสลามจะใชผาคลมศรษะ แตไมปดหนา ปจจบนนยมแตงกายแบบตะวนตกมากขน การแตงกายแบบดงกลาว จะใชในโอกาสพธส าคญ ๆ เทานน

ศลปและวรรณคด ชาวอนเดยเปนผรกศลป และวรรณคดมาชานานแลว สงเกตไดจากลวดลายของเครองแตงกาย บานทพกอาศย ศาสนสถาน และนาฎศลปตาง ๆ ศลปะในประเทศอนโดนเซย มไดยดถอตามทสบทอดกนมาแตในอดตเทานน แตมหลายสงหลายอยางไดพฒนาเปลยนไปตามแตละยคแตละสมย ทมอทธพลตอประเทศอนโดนเซย ในขณะนน

ศลปกรรมการปน และการแกะสลก : การท างานแบบธรรมชาต โดยใชฝมออยางแทจรง ประดษฐสงตาง ๆ ในรปแบบแกะสลกไม แกะสลกวตถโลหะ เครองปนดนเผา และงานแกะสลกหนเปนรปตาง ๆ แตสวนใหญเปนศลปกรรมฮนด เพราะศาสนาพราหมณฮนด เคยเขามามอทธพลในอนโดนเซย นกแกะสลกทมชอเสยงสวนใหญเปนชาวบาหล

สถาปตยกรรม มลกษณะแตกตางกนไปตามสภาพของภมประเทศและอทธพลของศาสนา แตสวนใหญคลายคลงกบประเทศตางๆ แถบเอเชยตะวนออกเฉยงใต อาคารบานเรอนของประชาชน โดยทวๆ ไปจะใชวสดทหาไดในทองถนเปนอปกรณในการกอสราง สวนเทวสถานบางแหง เชน สถปโบโรพทโธ ซงมชอเสยงมากไดรบอทธพลมาจากสถาปตยกรรมของศาสนาฮนด



นาฏศลป มรปแบบแตกตางกนไปเปนสองลกษณะ เนองจากในอดตอนโดนเซยถกฮอลนดาบบ

บงคบใหแบงอาณาจกร Matanam ออกเปนสองสวนคออาณาจกรสมาการตา (Sumakarta) และอาณาจกร

ยอกยาการตา (Yogyakarta) จงท าใหนาฏศลปชวามรปแบบแตกตางกนออกไปดงกลาว

แบบสมาการตา (Samakarta) การแตงกายจะใชผาแพรพาดบา ทวงท านองของวงมโหรจะนมนวล

ราบเรยบ มเสนแบงจงหวะนอย

แบบยอกยาการตา (Yogyakarta) การแตงกายจะใชผาแพรพนเอว ทวงท านองของวงมโหรจะม

เสยงไมนมนวล เพราะมเสนแบงจงหวะมาก

ถงแมนาฏศลปทงสองแบบจะแตกตางกนไปบางกตาม แตกสะทอนปรชญาของชวาจากทาทาง

การเคลอนไหวมอ - แขน แมกระทงการแสดงออกทางสหนา เชน ตวละครทแสดงเปนธรรมะจะหลบตาลง

ต าเสมอ และจะรายร าดวยลลาออนชอย ผสมกลมกลนอยางสงางาม แสดงถงจตใจออนโยนบรสทธ ในทาง

ตรงกนขาม ตวละครทแสดงเปนอธรรม หรอชวรายจะแสดง ลกษณะทวงทาวางอ านาจ กลอกตาแขงกราว

แสดงถงจตใจชวรายหยาบคาย

ปรชญาของชวามงใฝสนตความสงบสข สภาพ ถอมตวในการตดตอกบผอนเชนเดยวกบตวละคร

ทแสดงเปนฝายธรรมะ

ดนตร ในสมยโบราณ อนโดนเซยมวงดนตรพนเมองมชอเสยงมากเรยกวา ตมลาน ประกอบดวย

เครองดนตรคลายระนาด กลอง ฆอง ซอสองสาย และขลย ซงนอกจากเปนดนตรประจ าราชส านกของสลตาน

ตาง ๆ บนเกาะชวาแลว ดนตรดงกลาวยงท าหนาทเผยแพรศาสนาอสลามดวย แตปจจบนวงดนตรตมลานได

กลายเปนวงดนตรส าหรบการฟอนร า การแสดงนาฏศลป และการแสดงหนงตะลง นอกจากนอนโดนเซยยง

มวงดนตรองกะลงดวย

ศลปะการแสดง การมหรสพของอนโดนเซยไดแก ละครและภาพยนตร เคาโครงเรองของละคร

ทน ามาแสดงสวนใหญคอเรองรามเกยรต ซงเปนเทพนยายในศาสนาฮนด ตวละครจะแตงกายดวยผาปาตก

ไมสวมเสอชนนอก ใชสทาตวเปนสตาง ๆ ประดบดวยสรอยสงวาลย นอกจากน อนโดนเซยยงมการละเลน



อกชนดหนงเรยกวา วายง หรอหนงตะลง เปนทนยมกนมาก เคาโครงเรองสวนใหญเปนนยายเกยวกบเรอง

สงครามในศาสนาฮนด

วรรณคด ในสมยทศาสนาฮนด และพทธศาสนาไดเขาไปเผยแพรในอนโดนเซย วรรณคดของ

อนโดนเซยมความเจรญอยางรวดเรว หนงสอทมชอเสยงในระยะนนไดแกเรองเนการาเกอรตากามา ซงเปน

เรองเกยวกบประวตศาสตรความยงใหญ และอ านาจของอาณาจกรมดยาปาหต นอกจากนยงมหนงสอทไดรบ

ความนยมกนมากอกเรองหนงคอ เรองปาราราตน เปนเรองเกยวกบประวตศาสตรของกษตรยอนโดนเซย

ในสมยนน เขยนเปนภาษาชวาโบราณ

ตอมาเมอศาสนาอสลามไดแพรเขาไปในอนโดนเซย กไดมผเขยนหนงสอเกยวกบค าสอนของ

ศาสนาอสลาม และต าราหมอดไวหลายเลม โดยเขยนเปนภาษาชวา

ประวตศาสตร สมยตกเปนอาณานคมของฮอลแลนด ฮอลแลนดไดต งบรษท United Dutch East India

Company เมอป พ.ศ.๒๑๔๕ เพอท าการคา อยทหมเกาะอนเดยตะวนออก ซงนอกจากท าการคาแลว ยงท าหนาทแสวงหาอาณานคมใหแกฮอลแลนดดวย ในทสดไดท าการยดครองอนโดนเซย เมอป พ.ศ.๒๑๖๔ และไดขยายการปกครองออกไปทวประเทศ ท าใหอนโดนเซยตกอยในฐานะอาณานคมของฮอลแลนด

การท าสงครามตอตานฮอลแลนดไดเรมขน เมอป พ.ศ.๒๒๐๙ โดยสลตานฮานดดนแหงโกลา แตประสบความลมเหลว และตองเซนสญญายอมแพในป พ.ศ.๒๓๑๐ ในป พ.ศ.๒๒๓๓ - ๒๓๖๗ บรษทไดสงทหารเขาควบคมหมเกาะโมลกกส (มาลก) เพอเขาควบคมการคาเครองเทศ

ในระยะเวลาเดยวกนไดปรากฏมชาวองกฤษเขามาตงถนฐานอยทเมองเบวกเลน บนฝงตะวนตกของเกาะสมาตรา และไดมการสรางปอมคายขน ในระยะนชาวองกฤษยงไมมบทบาทมากนก

ในป พ.ศ.๒๒๘๓ ชาวจนทอาศยอยในจาการตาไดท าการตอตานชาวดตช เนองจากไมพอใจทถกเอารดเอาเปรยบทงในดานเศรษฐกจ และในดานอน ๆ ชาวอนโดนเซยไดเขารวมในการตอตานครงนดวย แตไมสามารถเอาชนะได เปนผลใหชาวจนถกชาวดทชสงหารมากกวา ๑๐,๐๐๐ คน



การเขาปกครององกฤษ ในระหวางรชสมยของนโปเลยน ฝรงเศสไดเขาครอบครองฮอลแลนด บรษท British East Company จงไดเขาปกครองอนโดนเซยแทน (พ.ศ.๒๓๕๘ - ๒๓๕๙) เมอนโปเลยนสนอ านาจลงในป พ.ศ.๒๓๕๘ อนโดนเซยกกลบไปเปนอาณานคมของฮอลแลนดอก

การปราบปรามของฮอลแลนด นบตงแตอนโดนเซยตกอยภายใตการปกครองของฮอลแลนด ชาวอนโดนเซยไดลกขนตอตานการปกครองของฮอลแลนดหลายครง แตไมสามารถเอาชนะได

การเคลอนไหวเพอกอบกเอกราช ไดมการจดตงสมาคม Budi Utom (ความบากบนอนสงสง) ขนในป พ.ศ.๒๔๕๑ ไดรวมกนกอตงพรรคการเมองขนหลายพรรค เพอเปนขอตอรองในการเรยกรองเอกราชจากฮอลแลนด

ป พ.ศ.๒๔๖๗ กลมนกศกษา ไดตงสมาคมนกศกษาอนโดนเซย โดยม ดร.โมฮมหมดอตตา เปนหวหนา ตอมาในป พ.ศ.๒๔๗๐ ดร.โมฮมหมดอตตา ไดจดตงองคการสหพนธ โดยรวมพรรคการเมองของอนโดนเซยทงหมดเขาดวยกน

ในปเดยวกน ดร.ซการโน และบคคลชนน าอกหลายคนไดรวมกนจดต งพรรคชาตนยมอนโดนเซยขน และใชภาษาบาฮาซา อนโดนเซยเปนภาษากลางในการตดตอ ประสานงานสนบสนนนโยบายทจะไมใหความรวมมอใด ๆ แกเจาหนาทฝายปกครองของฮอลแลนด การเคลอนไหวดงกลาวไดรบการสนบสนนอยางกวางขวางในกลมเยาวชน และท าใหเกดองคการยวชนขนในทองถนตาง ๆ

สมยการยดครองของญปน ในระหวางสงครามมหาเอเซยบรพา กองทพญปนไดเขายดครองอนโดนเซยไดระหวางป พ.ศ.๒๔๘๕ - ๒๔๘๗ กองทพญปนพยายามเอาใจชาวอนโดนเซยดวยการปลอยตวผน าทางการเมองทถกทางการฮอนแลนดคมขงไว

การประกาศอสรภาพ เมอญปนแพสงครามใน ป พ.ศ.๒๔๘๘ ญปนไดเปดโอกาสใหชาวอนโดนเซยในการน าของ ดร.ซการณโน และ ดร.โมฮมหมด ฮตตา ประกาศอสรภาพของอนโดนเซย เมอป พ.ศ.๒๔๘๘ พรอมกบประกาศหลกการแหงรฐหาประการ (ปญจศล) คอ

- เชอมนในพระเจาสงสดเพยงองคเดยว - มวลมนษยแหงอารยะ - ชาตนยม - ประชาธปไตย - ความยตธรรมของสงคม อนโดนเซยไดประกาศใชรฐธรรมนญฉบบแรก เมอป พ.ศ.๒๔๘๘ และไดเลอกตง ดร.ซการโน

เปนประธานาธบด และ ดร.โมฮมหมด ฮตตา เปนรองประธานาธบด



สภาพทางสงคม ชวตความเปนอย ฐานะความเปนอยของประชากรมความแตกตางกนมาก สวนใหญมฐานะ

คอนขางยากจน หลงจากอนโดนเซยไดประกาศเอกราช เมอป พ.ศ.๒๔๘๘ กไดเรมพฒนาประเทศในหลาย

ดาน โดยตงหนวยงานของรฐขนหลายแหง มหนวยงานทส าคญคอ กระทรวงกจการของสงคม

อาชพ อาชพหลกของประชาชนอนโดนเซยไดแก

การเพาะปลก ผลตผลทส าคญท ารายไดใหกบประเทศไดแกขาว มนส าปะหลง ขาวโพด มนเทศ

ยาง มะพราวและน าตาล

การท าปาไม อนโดนเซยมพนทปาประมาณ ๑๑๔ ลานเฮกตาร และนโยบายของรฐบาล

สนบสนนอตสาหกรรมผลตไมแปรรป จงเปนอาชพส าคญอาชพหนงของประชาชน

การประมง แมอนโดนเซยจะเปนเกาะ แตอาชพทางการประมงยงไมคอยเจรญ ประชาชนทม

อาชพประมงกเปนประชาชนทอยตามชายฝงทะเล การใชเครองมอทางประมง ยงไมพฒนาเทาทควร สวน

ใหญเปนการประมงขนาดยอม

การเลยงสตว มการเลยงกนเกอบทกชนด แตทนยมกนมาก และมปรมาณการผลตสงไดแกวว

เนอ ววนม ควาย แพะและแกะ

การท าเหมองแร เปนอาชพส าคญของประชากร เพราะประเทศอนโดนเซยอดมสมบรณดวย

ทรพยากรแรธาตตางๆ

การอตสาหกรรม อนโดนเซยมโรงงานอตสาหกรรมหลายประเภททส าคญ ๆ ไดแก โรงงานผลต

อาหารส าเรจรป โรงงานผลตเครองมอทางการเกษตร โรงงานยาสบ โรงงานอตสาหกรรมไมแปรรป

โรงงานเครองหนง โรงงานปนซเมนต โรงงานสรางรถยนต และโรงงานสรางเครองบน

ศาสนา

ศาสนาทเปนทนยมของประชาชน ชาวอนโดนเซยประมาณ รอยละ ๘๘ นบถอศาสนาอสลาม

ท าใหอนโดนเซย เปนประเทศทมคนนบถอศาสนาอสลาม มากทสดในโลก เนองจากอนโดนเซยเปน

ประเทศทมประชากรมากเปนอนดบตน ๆ ของโลก



อทธพลของศาสนาตอการด าเนนชวต เนองจากอนโดนเซยมประชากรสวนใหญนบถอศาสนา

อสลาม จงมแนวทางในการด าเนนชวต ตามแบบฉบบของศาสนาอสลาม ดงน

การครองเรอน อดมการณของศาสนาอสลามถอวาผชายเปนผน า เปนหวหนาครอบครว เปนผ

เลอกถนทอย เปนผรบผดชอบตอความทกขสขของครอบครว และเปนผสบสกล ดวยเหตนอสลามจงหาม

ขาดไมใหหญงมสลมเปนภรรยาของผทมความเชอถอตางกน ผใดฝาฝนใหถอวาไดลาออก หรอถกไลออก

จากสงคมอสลามแลว สมาชกของสงคมอสลาม มสทธทจะท าการประชาทณฑดวยการเลกคบหาสมาคม

ดวย แตถาฝายชายไดเปลยนอดมการณ ความเชอถอเดมมาเปนอยางเดยว กบฝายหญงแลวดวยความสมคร

ใจกอนการสมรสกน หญงมสลมกท าการสมรสดวยได ผนบถอศาสนาอสลามมความยดมนในขอหามอยาง

แนวแน จนตองน าเอาหลกจารตประเพณ มาบงคบเปนกฎหมาย เพอก าหนดสถานภาพของครอบครว อน

เปนการจ ากดสทธของสตร จนมการดนรนเรยกรองสทธเพมขน ทางสภาผแทนราษฎร

การอปโภคและบรโภค อสลามแนะน าใหอยดกนด บรโภคอาหารทมคณแกรางกาย และสะอาด

กบจตใจ และอปโภคเครองนงหมทประกอบจากวสดทสะอาด และรกษาใหสะอาด เตรยมพรอมทจะ

นมสการตอพระเจาอยเสมอ

ตามคมภรกรอาน อสลาม ไดเวนการบรโภคซากสตว สตวทตายเอง เนอสกร และสตวทงหลายท

ถกเชอด หรอถกประหารโดยการขออนญาตจากผทมใชอลลอห นอกจากนยงมสตวซพาวหนะและสตว

เลยงเชน ลา แมว สนข สตวเลอยคลาน สตวประเภทนกทใชเทาเปนสอสงอาหารใสปากเชน แรง เหยยว กา

และสตววทบรโภคเนอสตวดวยยกนเชน เสอ สงโต

การทหามบรโภคเนอสตววทถกฆา โดยผทไมใชเปนอสลามนนเนองมาจากสทธของพระเจา

เพราะอสลามถอวาพระเจาเปนเจาชวต แมสตวทยอมใหเปนอาหารของมนษยแลวกตาม แตมนษยจะ

บรโภคไดกแตเลอดเนอของสตวเทานน สวนชวตเปนของพระเจา เมอจะเชอด หรอประหารชวต เพอน ามา

เปนอาหารจะตองขอนญาตจากพระเจาเสยกอน นอกจากปลาและสตววน า ซงโดยกฎของบสวภาวะของ

พระเจา เมอขนมาอยบนบกมนจะตายเองดวยดนฟาอกาศ ซงเปนเครองมอของพระเจา

พธศพ อดมการณของอสลามถอวา การใหเกยรตแกศพ ไมวาเมอมชวตอย จะถอศาสนาอะไร

เปนมารยาทอนสงสงทมสลมทกคนบจะถอปฏบตตาม การท าลายศพเปนขอหามอยางเดดขาด โดยท

อดมการณของอสลามถอวามนษย และสรรพสงทงหลายถกสรางโดยพระเจา รางกายของมนษยจงยตกเปน

สทธของพระเจา เมอสนชวตแลวกตองสงยคนไปในสวภาพเดมและไปสทเดม

การถอศลอด การถอศลอดในเดอนรอมฎอนปละหนงเดอนคอ การอดอาหาร และเครองดม

ตลอดจนการบรโภคใด ๆ ทงสน ระหวางเวลากอนรงอรณ จนตะวนตกดน เพออบรมใหมความอดทนตอ



ความหวกระหาย เพอใใหรซงถงอาการของความหวกระหายวาเปนประการใด เพอมนษยทเกดความหว

กระหาย เพราะอตคดขดสน ควรจะไดรบการชวยเหลออยางไรและเพยงใด

การบ าเพญฮจย การไปรวมกนประกอบพธฮจยในเมองเมกกะหหนงครงในชวตนน ถอปฏบต

ส าหรบผมก าลงทรพยและก าลงกายเทานน เพอประโยชนนในการอบรมจตใจ ใหนยมความเสมอภาค

เพราะในพธนไมวาจะเปนกษตรยหรอคนธรรมดาสามญทรวมอยในพธจะตองแตงกาย และกระท าพธอยาง

เดยวกนหมด

ปชนยสถาน ปชนยสถานในพระพทธศาสนาไดแก โบโร บเดอร (borobudur) อยในยอรค

จาการตา สรางเมอป พ.ศ.๘๐๐ ศาสนสถานในศาสนาพราหมณฮนด ในเกาะบาหล และมสยดอล อาซาร

ของศานาอสลาม ทสรางขนภายหลงศาสนสวถานของพระพทธศาสนา และศาสนาพราหมณฮนด

ความเชอของคนอนโดนเซย คนอนโดนเซยเชอเรองวญญาณ พระเจา บรรพบรษ ภตผปศาจ

ดวงดาว ตนไมศกดสทธ ซงพบมากในเกาะบาหลและเกาะตาง ๆ ทความเจรญสมยใหมยงเขาไปไมถง

ววฒนาการของการศกษาในประเทศอนโดนเซย

อนโดนเซยเปนประเทศทใหญทสดในกลมประเทศอาเซยน เคยเปน เมองขนของประเทศ

เนเธอรแลนด ในสมยนนเนเธอรแลนดจดการศกษาโดยแบงเปน 2 ระบบ ทมมาตรฐานการศกษาตางกน คอ

ระบบแรก เปนการศกษาส าหรบชาวยโรป และบตรหลานของขนนางชาวอนโดนเซย ซงมจ านวนนอย อก

ระบบเปนการศกษาของชาวพนเมอง เปาหมายของการศกษาคอการผลตคนระดบสง (Social Clite) เพอให

เปนประโยชน แกระบบการเมองและเศรษฐกจ ตามรปแบบของเนเธอรแลนด ตอมาจงมนโยบายใหม

เรยกวา นโยบายมนษยธรรม (The Ethical Policy) เสนอใหจดการศกษาแกประชาชนพนเมองใหกวางขน

ในป พ.ศ.2489 ประเทศไดรบเอกราช รฐบาลไดปฏรปการศกษาโดยมงเนนจะใหประชากรทกคนมโอกาส

ไดรบการศกษาอยางนอยในระดบประถมศกษา หลกส าคญของการศกษาอนโดนเซย คอ การพฒนา

พฤตกรรมของมนษยใหเปนผยดหลกธรรมปฏบต 5 ขอ เปนประจ า หลกธรรมดงกลาว คอ หลก ปญจศล



(Parcasils) การจดการศกษาขออนโดนเซยนน กฤษฎกาของประธานาธบด (Keputuson Presiden หรอ

Presidential Decree) เลขท 34 พ.ศ.2515 ก าหนดใหรฐมนตรกระทรวงศกษาธการและวฒนธรรมรบผดชอบ

ตอการสงเสรมการศกษา และการฝกอบรมทกๆ ดาน นอกจากนนยงก าหนดใหรบผดชอบการสงเสรม

ความช านาญในการฝกอบรมในระดบอาชวศกษาใหแกก าลงคนในองคการทไมใชของรฐ และให

ประชาชน และสถาบนการบรการแหงชาต (LAN) รบผดชอบการสงเสรมการศกษาและการฝกอบรม

ทงหมดแกเจาหนาทฝายรฐบาล นอกจากนการศกษายงอยในความรบผดชอบของกระทรวงศาสนา

กระทรวงมหาดไทย กระทรวงสาธารณสข กระทรวงเกษตร กระทรวงการคลง และกระทรวงกจการสงคม

การศกษาของอนโดนเซยจดระบบ 6-3-3 เหมอนของประเทศไทย โดยแบงเปนการระดบ

การศกษา ดงน

1. ระดบอนบาล หรอระดบกอนประถมศกษา (Pre-School)

2. ระดบประถมศกษา ( Basic School-SD)

3. ระดบมธยมศกษาตอนตน (เซโกลาห เบเนงกาห เปอรดามา-SMP)

4. ระดบมธยมศกษาตอนปลาย (เซโกลาห เบเนงกาห ลาตาส-SMA)

5. ระดบอดมศกษา

การเปลยนแปลงทส าคญในการจดระบบการศกษาของประเทศอนโดนเซยไดเกดขนเมอ

อนโดนเซยไดประกาศอสรภาพจดตงสาธารณรฐ พรอมรฐธรรมนญในป ค.ศ.1945 (พ.ศ. 2488)หลงจากนน

รฐบาลกไดด าเนนการปฏรปการศกษา จนมระบบการศกษาทมนคง และเปนแบบแผนการศกษาของรฐใน

ปจจบน โดยพระราชปญญตการศกษา ค.ศ. 1989 (พ.ศ. 2523)

ยทธศาสตรและวสยทศน

วสยทศนทางการศกษาของอนโดนเซย แทรกอยในวสยทศนของประเทศตามแนวนโยบายแหง

รฐ ใหสงคมอนโดนเซยด ารงอยอยางสงบสข เปนประชาธปไตย มความยตธรรม มความสามารถในการ

แขงขนกบนานาชาต มความเจรญรงเรองบนพนฐานเอกภาพของสาธารณรฐอนโดนเซย ดวยการมสวนรวม

ของประชาชนทมความสมบรณ ความสามารถพงตนเอง ศรทธาความย าเกรงตอพระเจาคณธรรม จรยธรรม

ความรกในประเทศชาตจงรกภกดตอกฎหมายและแผนดน มความรและวทยาการมความพากเพยรและ

ระเบยบวนย

ยทธศาสตรในการปฏรปการศกษาในปจจบนของอนโดนเซย เปนไปตามทก าหนดไวใน

พระราชบญญตการศกษาแหงชาตป 2003 ไดก าหนดเปาหมาย นโยบายและแผนการด าเนนงาน ซง



ครอบคลมการขยายโอกาสทางการศกษาและความเสมอภาคทางการศกษา สงเสรมใหประชากรทกคน

เขาถงการศกษาทกระบบและทกระดบ และปรบปรงคณภาพเกยวกบการศกษาตลอดเวลา ตามแผนปฏบต

การแหงชาตวาดวยนโยบาย “Education for All” ในค.ศ. 2002 ทงน เพอใหสอดคลองกบกบความตองการ

ของสงคม และเพอพฒนาการศกษาทใชชมชนเปนพนฐานโดยมจดมงหมายเพอสรางความเสมอภาคทาง

การศกษา และเพอสรางความมนใจวาคนอนโดนเซยทกคนไมวาจะเปนเพศใด จะมฐานะยากจน อย

หางไกลความเจรญหรอเปนผดอยโอกาสทางสงคม ตองไดรบการศกษาขนพนฐานภาคบงคบเพอใหบรรล

จดมงหมายของนโยบาย Education for All รฐบาลไดก าหนดยทธศาสตรแหงชาตไวดงน

1) การน าทรพยากรทมอยมาใชใหเกดประโยชนทางการศกษา และเพมงบประมาณส าหรบ

สนบสนนการศกษาขนพนฐาน

2) การใหความส าคญกบโครงการเรงดวนคอ การจดหาทเรยนอยางทวถง และปรบปรงคณภาพ

การเรยนการสอน

3) การประสานความรวมมอระหวางรฐบาลกบผมสวนไดสวนเสยทางการศกษาทกกลมรวมถง

เรองงบประมาณทรฐบาลทองถนกบสมาชกชมชนตองเขามาจดการรวมกนยทธศาสตรการปฏรปการศกษา

ตามแนว Education for All นน สาธารณรฐอนโดนเซยเนนทการศกษาขนพนฐานในการศกษาในโรงเรยน

และนอกโรงเรยน ซงประกอบดวยรปแบบการจดการศกษา 7 ประเภท ไดแก

1) การศกษาทวไป หลกในการจดการศกษาทวไปคอ การจดการศกษาเพอมงเนนใหผเรยนม

ความรทวๆ ไป และพฒนาทกษะในดานตางๆ ของผเรยนไปจนตลอดหลกสตรการศกษาภาคบงคบ

2) อาชวศกษา การอาชวศกษาเปนการจดการศกษาเพอเตรยมผเรยนใหมความรความสามารถ ม

ทกษะในการประกอบอาชพ มวลประสบการณตางๆ ในหลกสตรจดขนอยางสอดคลองกบความตองการ

ของตลาดแรงงาน เมอผเรยนศกษาจบหลกสตรอาชวศกษาแลวสามารถท างานไดจรง

3) การศกษาพเศษ เปนการจดการศกษาส าหรบผพการ โดยมหลกการจดการศกษาคอใหผเรยนม

ทกษะความสามารถทางดานรางกายและจตใจทชวยเหลอตวเองได และสามารถด ารงชวตอยไดในสงคม

อยางมความสข

4) การบรการศกษาเฉพาะทาง เปนการจดการบรการการศกษาทมเปาหมายเพอเพมความสามารถ

เฉพาะงานหรองานเฉพาะอยาง เพอใหบคคลสามารถท างานในส านกงาน หรอการเตรยมเปนเจาหนาททง

สวนงานภาครฐ และภาคเอกชน

5) ศาสนศกษา เปนการจดการศกษาทเตรยมผเรยนใหมความรสกเกยวกบศาสนาและวชาอนๆ ท

เกยวของ และสามารถแสดงบทบาทของผมความรดานศาสนาเปนอยางด



6) วชาการศกษา เปนการจดการศกษาทมเปาหมายมงเนนใหผเรยนมความสามารถดาน

วทยาศาสตร

7) การศกษาระดบวชาชพ เปนการจดการศกษาทมงเนนใหผเรยนมความรความสามารถระดบมอ

อาชพ ทมความสามารถเชอมโยงความรและทกษะเขาดวยกน และปฏบตงานไดอยางมออาชพในวชาชพ

ชนสง

นอกจากรปแบบการจดการศกษาดงกลาวขางตน ซงประกอบดวยการศกษาทวไปส าหรบเดก

ปกต และการศกษาพเศษส าหรบเดกพการแลว กยงมการจดการศกษาระดบชนประถมศกษาซงเปน

โรงเรยนศาสนาอสลาม จดการศกษาโดยกระทรวงศาสนาโดยใชชอเรยกวา Madrasah Ibtidaiyah หรอMI

วฒทไดรบจะเทยบเทากบวฒทไดจากโรงเรยนประถมศกษาทวไป และมโรงเรยนศาสนาอสลามระดบ

มธยมศกษาตอนตนดวย ซงใชชอเรยกวา Madrasah Tsanawlyah หรอ MTs วฒทไดกเทยบเทากบวฒทได

จากโรงเรยนมธยมศกษาตอนตนทวไปเชนเดยวกน

หลกสตรการเรยนการสอนการศกษาขนพนฐาน เนอหาวชาแกนของการศกษาขนพนฐานทก

หลกสตรทกสถานศกษาจะประกอบดวย เนอหาทเกยวของกบวชาปญจศล (การศกษาระบบความคด หรอ

มโนคตวทยา) วชาศาสนา วชาพลเมอง วชาภาษาอนโดนเซย วชาการอานและการเขยนวชาคณตศาสตร

วชาวทยาศาสตรและเทคโนโลยเบองตน วชาภมศาสตร วชาประวตศาสตรชาตและประวตศาสตรโลก วชา

หตถกรรมและศลปะ วชาวทยาศาสตรกายภาพและสขศกษา วชาวาดเขยน วชาภาษาองกฤษ และวชา

ทองถนศกษาเนอหาเหลานไมไดบงบอกเพยงชอวชาเทานน สงทมากกวานนกคอ บงชวาเปนการศกษา

เนอหาสาระทตองการมงเนนการสรางบคลกภาพและองคประกอบของความสามารถในดานตางๆของ

ทรพยากรมนษย ซงผเรยนจะไดรบการสอนในโรงเรยนผานการศกษาขนพนฐาน ทงนการจดการศกษาจด

แนวบรณาการหลากหลายวชาเชอมโยงเนอหาซงกนและกน ไมเนนการสอนเนอหารายวชาใดวชาหนง

อยางเดยวๆ โดยไมมการเชอมโยงกบวชาใดอนโดนเซยมการจดการศกษาระดบปฐมวยดวย โดยมเปาหมาย

หลกของการศกษาปฐมวยคอการพฒนาดานรางกายและจตใจของนกเรยน เมอเดกตองออกมาจากบานจาก

ครอบครวมาเขาสงคมทโรงเรยน การจดการศกษาระดบนมวตถประสงคเพอเตรยมความพรอมของผเรยน

กอนเขาเรยนระดบประถมศกษา เปนการเตรยมการพฒนาการขนพนฐาน พฒนาทศนคต ความร ทกษะ

และความคดรเรม รปแบบของการศกษาปฐมวยทไดผลด ไดแก การจดการศกษาในโรงเรยนอนบาล หรอ

สถานอบรมเดกเลก และการเลนเปนกลม เราจะเหนไดวา การเรยนในโรงเรยนอนบาลนนเปนสวนหนง

ของการศกษาในระบบ ขณะทการเรยนรจากการเลนเปนกลมนนจะเปนสวนหนงของการศกษานอกระบบ



การจดการศกษากอนวยเรยนนเปนการจดการศกษาใหกบเดกอายระหวาง 4-6 ขวบ ระยะเวลาเรยน 1-2 ป

ขณะทการเรยนรโดย “การเลนเปนกลม” จดใหกบเดกอาย 3 ขวบและต ากวา 3 ขวบ

การอาชวศกษา ในฐานะการศกษาระดบเตรยมอดมศกษา เปนการศกษาสายอาชวศกษา

ประกอบดวยการศกษาในโรงเรยนสามญ โรงเรยนอาชวศกษา โรงเรยนศาสนา โรงเรยนการศกษาเพอ

บรการเฉพาะ และโรงเรยนการศกษาพเศษ โรงเรยนอาชวศกษา มหลกสตร 3 ป และ 4 ป แบงเปน 6 กลม

วชา คอ

1. การเกษตรกรรม และการปาไม

2. เทคโนโลย และอตสาหกรรม

3. ธรกจ และการจดการ

4. สวสดการสงคม

5. การทองเทยว

6. ศลปะ และหตถกรรม

การศกษาระดบเตรยมอดมศกษา เนนการขยายความร การพฒนาทกษะ และการเตรยมนกเรยน

ส าหรบศกษาขนสง หรอมความสามารถในการประกอบอาชพ และมทศนคตทดตอวชาชพ กระทรวงศกษาฯ

ไดจดต ง “โปรแกรมการฝกอบรมผฝกงานระบบทวภาค” ซงมลกษณะเปนการศกษาในระบบทวภาค

หมายถง การจดมวลประสบการณตามหลกสตรรวมกนระหวางสวนฝกอบรมหรอสถานศกษากบสถาน

ประกอบการ เพอฝกฝนใหผเรยนหรอผฝกงานมความรในเชงทฤษฎ และมทกษะทจะปฏบตงานไดจรง อน

เปนปรชญาของการจดการศกษาอาชวศกษาอยางแทจรงอยางไรกตาม ความส าเรจในการจดหลกสตรการ

เรยนรในระบบนตองอาศยความรวมมอและความเขาใจในปรชญาทวภาคของทงสองฝายคอ สถาน

ประกอบการและสถาบนการศกษา เพอจดการศกษาใหบรรลเปาหมายสมตามเจตนารมณทตงไว

การอดมศกษา ในฐานะการศกษาขนสงตอจากการศกษาระดบเตรยมอดมศกษา อนโดนเซยแบง

การศกษาในสวนนออกเปนระดบประกาศนยบตร 3 ป ระดบปรญญาตร 4 ป ระดบปรญญาโท 2ป ระดบ

ปรญญาเอก 3 ป โดยสถาบนระดบอดมศกษานนมหลายแบบ เชน สถาบนโพลเทคนคโรงเรยนการศกษา

ขนสง สถาบน และมหาวทยาลย การศกษาขนสงในสายวชาการมวตถประสงคหลก เพอสรางความ

เชยวชาญทางดานวชาการ เทคโนโลย และการวจยการศกษาทางสายอาชพมงพฒนาความสามารถในเชง

ปฏบตการ



การศกษานอกระบบ การศกษานอกโรงเรยน เปนกจกรรมการสอนและการเรยนรซงยดหยน

อาจจะมหรอไมมระดบชนและความตอเนอง มทงการศกษาวชาทวไป ศาสนศกษา การศกษาเพอการ

บรการเฉพาะ อาชวศกษา รวมทงกลมการศกษาทงชด A และชด B (Paket A,B) หลกสตรเสรมรายไดหรอ

อนๆ ทสามารถศกษาได เชน การฝกงาน

อนโดนเซยใหความส าคญกบการศกษาเรยนรในครอบครวดวย โดยถอวาเปนการศกษานอก

ระบบโรงเรยน ซงไดปลกฝงคานยมทางศาสนา วฒนธรรม ศลธรรม และทกษะ การศกษาเชนนเกดขนนอก

ระบบโรงเรยนแตอยในระบบการศกษาของชาตโดยรวม ซงรฐมแนวโนมทจะใหความส าคญมากขน

พฒนาการทางการศกษาในภาพรวม การเปลยนแปลงทส าคญในการจดระบบการศกษาของประเทศอนโดนเซยไดเกดขนเมอ

อนโดนเซยไดประกาศอสรภาพจดตงสาธารณรฐ พรอมรฐธรรมนญในป ค.ศ.1945 หลงจากนนรฐบาลกไดด าเนนการปฏรปการศกษา จนมระบบการศกษาทมนคง และเปนแบบแผนการศกษาของรฐในปจจบน โดยพระราชปญญตการศกษา ค.ศ. 1989 และพระราชบญญตการศกษา ค.ศ. 2003 การเปลยนแปลงดงกลาวนบวามผลกระทบตอการศกษาทางศาสนาตางๆ ในประวตศาสตรของอนโดนเซยดวย และในทางกลบกนศาสนากมผลตอการจดระบบทางการศกษาของประเทศปฏสมพนธหลกระหวางศาสนากบการจดระบบทางการศกษาอนเปนทมาของโครงสรางระบบการศกษาทลกษณะเดนเฉพาะของอนโดนเซย เปนปฏสมพนธระหวางการศกษาศาสนาแบบดงเดมของศาสนาอสลาม ซงกลายมาเปนศาสนาของชนสวนใหญในประเทศ หลงจากสนอาณาจกรมชปาหตในครสตศตวรรษท 16 กบรฐชาตทเกดจากการปลดปลอยตนเองจากลทธลาอาณานคม และความพยายามปรบตวในโลกปจจบน

แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต

การวางแผนพฒนาประเทศแสดงถงบทบาทในการปกครองของรฐทมผลกระทบตอประชาชน

ทงหมดอยางกวางขวาง ในทางการเมอง การก าหนดแผนพฒนาของรฐจะเปนทยอมรบประกาศใชเปน

แนวทางในการพฒนาประเทศ ไดผานกระบวนการกลมผลประโยชนทางการเมองและมวลชนตาม

สถานการณเฉพาะของประเทศ อนโดนเซยประกาศใชแผนพฒนาประเทศเปนแผนพฒนา 5 ป เรยกวา

Rencana Pembangunan Lima Tahun ห รอแผน พฒ น า 5 ป เร ย ก โด ยย อ ว าREPELITA แผน แรก

(REPELITA I) เรมใชใน ชวงป ค .ศ . 1969/70-1973/74 ป จ จบน เปน ชวงแผน ท 8(ค .ศ . 2003/2004-

2007/2008)พจารณาจากแผนเหลานจะเหนวา สาระของแผนแรกเนนการฟนฟเศรษฐกจ โดยเฉพาะอยางยง

ภาคเกษตรกรรมเปนหลก แผนตอๆ มาใหความส าคญกบภาคอตสาหกรรม และคณภาพชวตโดยอาศยการ



จดการดานการศกษา สาธารณสข สวสดการ และการวางแผนครอบครว อยางไรกตามการพฒนาเศรษฐกจ

ยงปรากฏเปนหลกในทกแผน

อนทจรงรฐบาลดตชและรฐบาลญปนในชวงหวเลยวหวตอของการประกาศเอกราชและ

รฐธรรมนญในป 1945 กพยายามเสนอแนวทางพฒนาโดยเนนเศรษฐกจ แตไมเปนทยอมรบของสงคม

ทวไป เนองจากเกรงวา การพฒนาเปนกลวธแสวงหาประโยชนของนกลาอาณานคม แนวการพฒนา

ประเทศในระยะตนกอนป 1970 จงเปนเรอง “อสรภาพ” และ “การปฏวต” ขบวนการหนงทแสดงอ านาจ

เขมแขงและกวางขวางในการตอตานลทธลาอาณานคมมาตงแตตนศตวรรษท 19 จนถงชวงหวเลยวหวตอ

ของการประกาศอสรภาพในป 1945 คอกลมสถาบนการศกษาศาสนาอสลามแบบดงเดมทเรยกวาเปอซน

เตรน (Pesantren) หรอ ปอเนาะ (Pondok ) กลมนไดออกค าประกาศตดสนทเรยกวา“ฟตวา” ใหมสลมลก

ขนปฏบ ตการตอส ท เรยกวา “ญฮาด” กบนก ลาอาณ านคม ตอมามค าว า “การท าใหทนสมย ”

(modernization) เขามาแทนท แมจะมทรรศนะทวงตงวา แผนพฒนาของรฐชวงแรกเปนการเตบโตทาง

เศรษฐกจเกนไป จนเปนเหตใหประเทศพงตางชาตเกนไป แตองคกรพฒนาเอกชนกเคลอนไหวโดยไดแรง

หนนจากมสลม ครสเตยน และคาทอลก ในการพฒนาเศรษฐกจระดบชมชนโดยถอหลกการมสวนรวม

(participation) ความเปนอสระ (autonomy) และการพ งตนเอง (selfreliance)กลมเหลานบางกลมไดรบ

อทธพลจากแนวคดสงคมนยมคอมมวนสตและเทววทยาแหงการปลดปลอย (Liberation Theology) ของ

ขบวนการชาวครสตในละตนอเมรกสตในละตนอเมรกยากรมนษยจดเปนหนงในยทธศาสตรส าคญของ

การพฒนาประเทศของรฐบาลอนโดนเซย ดวยความตระหนกถงการพฒนาคนใหมการศกษาในระดบท

สามารถเปนแรงสนบสนนการพฒนาเศรษฐกจและสงคมของชาตใหไปดวยกนไดอยางด รฐบาล

อนโดนเซยจงไดก าหนดโครงการการศกษาภาคบงคบ 9 ป ตงแตป 1994 เปนตนมา โดยมเปาหมายหลกเพอ

เตรยมคนใหพรอมกบระบบการคาเสรหรอพรอมเขาสตลาดโลก โดยเฉพาะอยางยงความสามารถในการ

แขงขนในเวทเอเปคและเขตการคาเสรอาเซยนหรออาฟตา (ASEAN Free Trade Area – AFTA) แตอยางไร

กด ในชวงแรกรฐบาลอนโดนเซยตองเผชญกบขอจ ากดตางๆมากมายทเกยวของกบระบบการศกษา อาท

อตราของเดกวย 7 – 15 ปไมไดรบการศกษาเปนจ านวนทสงมาก รวมไปถงจ านวนนกเรยนสอบตกและ

นกเรยนทจบชนประถมแลวไมยอมเรยนตอชนมธยมศกษา

แผนการศกษาแหงชาต / ระบบการศกษา

ระบบและการบรหารการศกษาของอนโดนเซยมรากฐานมาจากรฐธรรมนญ ป 1945 (พ.ศ.2488)

เพอใหบรรลเปาหมายของรฐดงทปรากฏในหลกปญจศล รฐธรรมนญ ป 1945 บทท 2 มาตรา31 ระบวา “(1)

พลเมองทกคนมสทธทจะไดรบการศกษา และ (2) รฐบาลจะตองจดตงและด าเนนการระบบการศกษาของ



ชาต ซงอยภายใตพระราชบญญต” กฎหมายรฐธรรมนญไดเปนทมาของการปฏรปและการปรบปรง

การศกษาโดยตลอดมาตราบจนปจจบน ทงในเรองหลกการ แนวทางปฏบต และกฎระเบยบปลกยอยตางๆ

ในการจดการศกษา นอกจากนนการศกษายงไดปรบไปตามแผนพฒนาหาป(Repelita) ซงแผนทเนนเรอง

การศกษามากทสดคอแผนพฒนาท 3 (1994/95-1998/99) ทก าหนดยทธวธการพฒนาการศกษาไว 4

ประการ ไดแก

1. ความเสมอภาคโอกาสทางการศกษา

2. การตอบสนองความจ าเปนทางการศกษา

3. คณภาพของการศกษา และ

4. ประสทธภาพของการศกษา

แผนพฒนาท 8 (ค .ศ. 2003/2004-2007/2008) สาระส าคญเนนไปทการพฒนาเศรษฐกจและ

ทรพยากรมนษยในฐานะทเปนตวขบเคลอนการพฒนาเศรษฐกจอกทหนง ในแผนพฒนาประกอบไปดวย

เปาหมายการพฒนาในดานตางๆ แตทเกยวของกบการพฒนาทางการศกษาจะอยในโครงการพฒนาสอง

สวน คอสวนทวาดวยการพฒนาทรพยากรมนษย ( HumanResources Development) โดยระบวา ในยคทม

การเจรญเตบโตทางเศรษฐกจสง สงทตองเกดขนไป

พรอมๆกนคอการมทรพยากรมนษยทมความรความสามารถ ซงการพฒนาเพอใหไดทรพยากร

มนษยทมคณสมบตดงกลาว จ าเปนตองพฒนาในทก ๆดาน ไมวาจะเปนดานศาสนา บคลกภาพ สขภาพ

สวสดการ การศกษา วทยาศาสตรและเทคโนโลย สมทรศาสตรและการบนอกสวนหนงระบอยในสวนของ

แผนพฒนา Center for Building the Training and Educationof Development Planning ซงมใจความส าคญ

วา เพอทจะยกระดบการแขงขนและความสามารถของทรพยากรมนษยใหสงขน จงใหการสนบสนนบคคล

ทเกยวของกบงานดานการวางแผนเพอพฒนา ใหมโอกาสไดศกษาตอในระดบสงทสดเทาทจะท าได ทงใน

ประเทศและตางประเทศ อกทงยงสงเสรมใหมการฝกอบรมงานดานการพฒนาควบคกนไปดวย

ระบบการศกษาของรฐ

กระบวนการจดการศกษาองระบบโครงสรางการศกษาทก าหนดไวในพระราชบญญตการศกษา

ป 1989 และพระราชบญญตการศกษาป 2003 รฐบาลอนโดนเซยไดค านงถงความส าคญของกระบวนการ

เรยนรทกลกษณะครอบคลมการศกษาในระบบ การศกษานอกระบบ และการศกษาตามอธยาศย โดย

จ าแนกเปนการศกษาในโรงเรยน (school education) กบการศกษานอกโรงเรยน(out-of-school education)

ตามพระราชบญญตการศกษาป 2003 แบงระดบการศกษาในโรงเรยนออกเปน 3 ระดบ ไดแก



1. การศกษาขนพนฐาน เปนการศกษาภาคบงคบม 3 ระดบ ไดแก

1.1 โรงเรยนประถมศกษา (Sekolah Dasar) ใหการศกษาพนฐาน 6 ป ส าหรบนกเรยนอาย

7-12 ป

1.2 โรงเรยนมธยมศกษาตอนตน จดการศกษา 3 ป ส าหรบนกเรยนอาย 13-15 ป

1.3 โรงเรยนพเศษจดการศกษาส าหรบนกเรยนทมปญหาความผดปกตทางดานรางกายและ

จตใจการศกษาขนพนฐานมเปาหมายเพอพฒนานกเรยนใหมคณสมบตเหมาะสมกบการเปนสมาชกของ

สงคม พลเมอง และมนษยชาตโดยรวมทงสามารถศกษาตอในระดบสงตอไป

2. การศกษาระดบเตรยมอดมศกษา เปนการศกษาระดบมธยมศกษาตอนปลาย 3 ป ส าหรบสาย

สามญ และ 3-4 ป ส าหรบสายอาชวศกษา ประกอบดวยการศกษาในโรงเรยนสามญ โรงเรยนอาชวศกษา

โรงเรยนศาสนา โรงเรยนการศกษาเพอบรการเฉพาะ และโรงเรยนการศกษาพเศษ

โรงเรยนอาชวศกษา มหลกสตร 3 ป และ 4 ป แบงเปน 6 กลมวชาคอ

1. การเกษตรกรรม และการปาไม

2. เทคโนโลย และอตสาหกรรม

3. ธรกจ และการจดการ

4. สวสดการสงคม

5. การทองเทยว

6. ศลปะ และหตถกรรม

การศกษาระดบเตรยมอดมศกษาเนนการขยายความร การพฒนาทกษะ และการเตรยมนกเรยน

ส าหรบศกษาขนสง หรอมความสามารถในการประกอบอาชพ และมทศนคตทดตอวชาชพ

3. การศกษาระดบอดมศกษา เปนการศกษาขนสงตอจากการศกษาระดบเตรยมอดมศกษาเปน

ระดบประกาศนยบตร 3 ป ระดบปรญญาตร 4 ป ระดบปรญญาโท 2 ป ระดบปรญญาเอก 3 ป สถาบน

ระดบอดมศกษามหลายแบบ เชน สถาบนโพลเทคนค โรงเรยนการศกษาขนสง สถาบน และมหาวทยาลย

การศกษาขนสงในสายวชาการมวตถประสงคหลก เพอสรางความเชยวชาญทางดานวชาการ เทคโนโลย

และการวจยการศกษาทางสายอาชพมงพฒนาความสามารถในเชงปฏบตการ

นอกเหนอจากการศกษาท ง 3 ระดบดงกลาวแลวกยงมการจดการศกษาระดบปฐมวยดวย

เปาหมายหลกของการศกษาปฐมวยคอ การพฒนาดานรางกายและจตใจของนกเรยน เมอเดกตองออกมา

จากบานจากครอบครวมาเขาสงคมทโรงเรยน การจดการศกษาระดบนมวตถประสงคเพอเตรยมความพรอม

ของผเรยนกอนเขาเรยนระดบประถมศกษา เปนการเตรยมการพฒนาการขนพนฐาน พฒนาทศนคต ความร



ทกษะ และความคดรเรม รปแบบของการศกษาปฐมวยทไดผลด ไดแกการจดการศกษาในโรงเรยนอนบาล

หรอสถานอบรมเดกเลก และการเลนเปนกลม เราจะเหนไดวาการเรยนในโรงเรยนอนบาลนนเปนสวนหนง

ของการศกษาในระบบ ขณะทการเรยนรจากการเลนเปนกลมนนจะเปนสวนหนงของการศกษานอกระบบ

การจดการศกษากอนวยเรยนนเปนการจดการศกษาใหกบเดกอายระหวาง 4-6 ขวบ ระยะเวลาเรยน 1-2 ป

ขณะทการเรยนรโดย “การเลนเปนกลม” จดใหกบเดกอาย 3 ขวบและต ากวา 3 ขวบทงน การศกษาใน

โรงเรยน ด าเนนไปโดยสถาบนการศกษาจดการเรยนการสอนตามระดบชนทเกยวโยงกน และเปนไปอยาง

ตอเนอง

สวนการศกษานอกโรงเรยน เปนกจกรรมการสอนและการเรยนรซงยดหยน อาจจะมหรอไมม

ระดบชนและความตอเนอง มท งการศกษาวชาทวไป ศาสนศกษา การศกษาเพอการบรการเฉพาะ

อาชวศกษา รวมทงกลมการศกษาทงชด A และชด B (Paket A,B) หลกสตรเสรมรายไดหรออนๆ ทสามารถ

ศกษาได เชน การฝกงานการศกษาเรยนรในครอบครวถอวาเปนการศกษานอกระบบโรงเรยน ซงไดปลกฝง

คานยมทางศาสนา วฒนธรรม ศลธรรม และทกษะ การศกษาเชนนเกดขนนอกระบบโรงเรยนแตอยใน

ระบบการศกษาของชาตโดยรวม ซงรฐมแนวโนมทจะใหความส าคญมากขน

รปแบบของการจดการศกษา

การศกษาในประเทศอนโดนเซยมทงการศกษาในโรงเรยนและนอกโรงเรยน หมายถงการศกษา

ทงในระบบและนอกระบบ ซงประกอบดวยรปแบบการจดการศกษา 7 ประเภท ไดแก

1. การศกษาทวไป หลกในการจดการศกษาทวไปคอ การจดการศกษาเพอมงเนนใหผเรยนม

ความรทวๆ ไป และพฒนาทกษะในดานตางๆ ของผเรยนไปจนตลอดหลกสตรการศกษาภาคบงคบ

2. อาชวศกษา การอาชวศกษาเปนการจดการศกษาเพอเตรยมผเรยนใหมความรความสามารถ ม

ทกษะในการประกอบอาชพ มวลประสบการณตางๆ ในหลกสตรจดขนอยางสอดคลองกบความตองการ

ของตลาดแรงงาน เมอผเรยนศกษาจบหลกสตรอาชวศกษาแลวสามารถท างานไดจรง

3. การศกษาพเศษ เปนการจดการศกษาส าหรบผพการ โดยมหลกการจดการศกษาคอใหผเรยนม

ทกษะความสามารถทางดานรางกายและจตใจทชวยเหลอตวเองได และสามารถด ารงชวตอยไดในสงคม

อยางมความสข

4. การบรการศกษาเฉพาะทาง เปนการจดการบรการการศกษาทมเปาหมายเพอเพมความสามารถ

เฉพาะงานหรองานเฉพาะอยาง เพอใหบคคลสามารถท างานในส านกงาน หรอการเตรยมเปนเจาหนาททง

สวนงานภาครฐ และภาคเอกชน



5. ศาสนศกษา เปนการจดการศกษาทเตรยมผเรยนใหมความรสกเกยวกบศาสนาและวชาอนๆ ท

เกยวของ และสามารถแสดงบทบาทของผมความรดานศาสนาเปนอยางด

6. วชาการศกษา เปนการจดการศกษาทม เปาหมายมงเนนใหผ เรยนมคามสามารถดาน

วทยาศาสตร

7. การศกษาระดบวชาชพ เปนการจดการศกษาทมงเนนใหผเรยนมความรความสามารถระดบมอ

อาชพ ทมความสามารถเชอโยงความรและทกษะเขาดวยกน และปฏบตงานไดอยางมออาชพในวชาชพ

ชนสง

นอกจากรปแบบการจดการศกษาดงกลาวขางตน ซงประกอบดวยการศกษาทวไปส าหรบเดก

ปกต และการศกษาพ เศษส าหรบเดกพการแลว กยงมการจดการศกษาระดบชนประถมศกษาซงเปน

โรงเรยนศาสนาอสลาม จดการศกษาโดยกระทรวงศาสนาโดยใชชอเรยกวา Madrasah Ibtidaiyah หรอ MI

วฒทไดรบจะเทยบเทากบวฒทไดจากโรงเรยนประถมศกษาทวไป และมโรงเรยนศาสนาอสลามระดบ

มธยมศกษาตอนตนดวย ซงใชชอเรยกวา Madrasah Tsanawlyah หรอ MTs วฒทไดกเทยบเทากบวฒทได

จากโรงเรยนมธยมศกษาตอนตนทวไปเชนเดยวกนเนอหาวชาแกนของการศกษาขนพนฐานทกหลกสตร

ทกสถานศกษาจะประกอบดวย เนอหาทเกยวของกบวชาปญจศล (การศกษาระบบความคด หรอมโนคต

วทยา) วชาศาสนา วชาพลเมอง วชาภาษาอนโดนเซย วชาการอานและการเขยน วชาคณตศาสตร วชา

วทยาศาสตรและเทคโนโลยเบองตนวชาภมศาสตร วชาประวตศาสตรชาตและประวตศาสตรโลก วชา

หตถกรรมและศลปะ วชาวทยาศาสตรกายภาพและสขศกษา วชาวาดเขยน วชาภาษาองกฤษ และวชา

ทองถนศกษาเนอหาเหลานไมไดบงบอกเพยงชอวชาเทานน สงทมากกวานนกคอ บงชวาเปนการศกษา

เนอหาสาระทตองการมงเนนการสรางบคลกภาพและองคประกอบของความสามารถในดานตางๆของ

ทรพยากรมนษย ซงผเรยนจะไดรบการสอนในโรงเรยนผานการศกษาขนพนฐาน ทงนการจดการศกษาจด

แนวบรณาการหลากหลายวชาเชอมโยงเนอหาซงกนและกน ไมเนนการสอนเนอหารายวชาใดวชาหนง

อยางเดยวๆ โดยไมมการเชอมโยงกบวชาใด

แนวทางการปฏรปการศกษา

วสยทศนทางการศกษา

วสยทศนทางการศกษาของอนโดนเซยมดงน “สงคมอนโดนเซยด ารงอยอยางสงบสข เปน

ประชาธปไตย มความยตธรรม มความสามารถในการแขงขนกบนานาชาต มความเจรญรงเรองบนพนฐาน

เอกภาพของสาธารณรฐอนโดนเซย ดวยการมสวนรวมของประชาชนทมความสมบรณความสามารถ



พงตนเอง ศรทธาความย าเกรงตอพระเจา คณธรรม จรยธรรม ความรกในประเทศชาตจงรกภกดตอกฎหมาย

และแผนดน มความรและวทยาการ มความพากเพยรและระเบยบวนย”นอกจากน ในพระราชบญญต

การศกษาแหงชาตป 2003 ไดก าหนดเปาหมาย นโยบายและแผนการด าเนนงาน ซงครอบคลมการขยาย

โอกาสทางการศกษาและความเสมอภาคทางการศกษาสงเสรมใหประชากรทกคนเขาถงการศกษาทกระบบ

และทกระดบ และปรบปรงคณภาพเกยวกบการศกษาตลอดเวลา ทงน เพอใหสอดคลองกบกบความ

ตองการของสงคม และเพอพฒนาการศกษาทใชชมชนเปนพนฐาน

ความเคลอนไหวและการปฏรปทางการศกษา

กาวส าคญของการปฏรปการศกษาของอนโดนเซยคอ การประกาศแผนปฏบตการแหงชาตวาดวย

นโยบาย “Education for All” ใน ค.ศ. 2002 โดยมจดมงหมายเพอสรางความเสมอภาคทางการศกษา และ

เพอสรางความมนใจวาคนอนโดนเซยทกคนไมวาจะเปนเพศใด จะมฐานะยากจน อยหางไกลความเจรญ

หรอเปนผดอยโอกาสทางสงคม ตองไดรบการศกษาขนพนฐานภาคบงคบ 9 ปเพอใหบรรลจดมงหมายของ

นโยบาย “Education for All” รฐบาลไดก าหนดยทธศาสตรแหงชาตไวดงน

นโยบาย

1. เพมโอกาสทางการศกษาขนพนฐาน โดยเฉพาะกบนกเรยนทยากจน

2. ปรบปรงคณภาพการใหบรการการศกษาขนพนฐาน

3. เสรมสรางขดความสามารถในระดบชมชน โรงเรยนและทองถน ผานการจดการใน

โรงเรยน และการมสวนรวมของของชมชน

ยทธศาสตร

1. น าทรพยากรทมอยมาใชใหเกดประโยชนทางการศกษา และเพมงบประมาณส าหรบสนบสนน

การศกษาขนพนฐาน

2. ใหความส าคญกบโครงการเรงดวนคอ การจดหาทเรยนอยางทวถง และปรบปรงคณภาพการ

เรยนการสอน

3. ประสานความรวมมอระหวางรฐบาลกบผมสวนไดสวนเสยทางการศกษาทกกลม รวมถงเรอง

งบประมาณทรฐบาลทองถนกบสมาชกชมชนตองเขามาจดการรวมกน

นอกจาก “Education for All” แลว กระทรวงศกษาฯยงไดเนนเรองการฝกอบรมมาตลอด โดยม

การจดตง “โปรแกรมการฝกอบรมผฝกงานระบบทวภาค” ซงมลกษณะเปนการศกษาในระบบทวภาค

หมายถง การจดมวลประสบการณตามหลกสตรรวมกนระหวางสวนฝกอบรมหรอสถานศกษากบสถาน



ประกอบการ เพอฝกฝนใหผเรยนหรอผฝกงานมความรในเชงทฤษฎ และมทกษะทจะปฏบตงานไดจรง อน

เปนปรชญาของการจดการศกษาอาชวศกษาอยางแทจรง

อยางไรกตามความส าเรจในการจดหลกสตรการเรยนรในระบบนตองอาศยความรวมมอและ

ความเขาใจในปรชญาทวภาคของทงสองฝายคอ สถานประกอบการและสถาบนการศกษา เพอจดการศกษา

ใหบรรลเปาหมายสมตามเจตนารมณทตงไว

ความกาวหนา / ดชนชวดความส าเรจ

การปฏรปการศกษาในชวง 4 – 5 ปมาน ท าใหรฐบาลสามารถวางแผนพฒนาแรงงานของประเทศ วางแผนก าลงคน วางแผนก าหนดอตราเงนเดอนและคาตอบแทนได สวนผเรยนกสามารถวางแผนการศกษาของตนเองได การศกษาในระบบโรงเรยนเรมเรยนชนประถมศกษาจนกระทงส าเรจการศกษาระดบปรญญาตร ใชเวลาโดยประมาณ 21 ป คอ อาย 7- อาย 24 ป ทงน หากผเรยนสนใจเรยนมธยมศกษาตอนตนจบแลวไมตองการเรยนตอมธยมศกษาตอนปลาย ผเรยนกสามารถเปลยนมาเรยนสายอาชพ 3-4 ปได หรอผเรยนทเรยนสายอาชพเมอส าเรจการศกษาแลวกสามารถเปลยนมาเรยนมธยมศกษาตอนปลายไดหากตองการเรยนตอในระดบอดมศกษา ความรความสามารถและทกษะในอาชพในแตละระดบชนของการศกษาเปนตวบงชระดบของก าลงแรงงานของประเทศการจดการศกษาของประเทศอนโดนเซยมงเนน



การจดการเรยนรแบบบรณาการ ซงจะเหนไดวามความคลายคลงกบการจดการศกษาของไทยอยพอสมควรนอกจากน ความพยายามทจะพฒนาคนในชาตใหมความรความสามารถ เพอเตรยมพรอมตอโลกยคโลกาภวตน สงผลใหตวเลขอตราการรหนงสอของนกเรยนทมอาย 10 ปขนไปในชวงระหวางป 1971 – 2000 รวมถงอตราการเขาเรยนของนกเรยนวย 7 – 12 ป มแนวโนมสงขนเรอยๆ ซงเปนไปตามเปาหมายของแผนการศกษาแหงชาตทรฐบาลไดวางไว



จดเดน ความพยายามขยายโอกาสทางการศกษาใหกบประชาชนทกกลม หรอ “Education for All” ถอ

เปนนโยบายทรฐสงเสรมและพฒนาอยางจรงจง แมวาจะยงไมประสบความส าเรจเนองจากโครงสรางการจดการทซบซอน จ านวนประชากรมาก รวมถงพนทประเทศทกวางขวางและกระจดกระจายเปนเกาะตางๆ ท าใหรฐบาลตองใชความพยายามอยางมาก ในการพฒนาทรพยากรมนษยใหเปนบคคลทมความรความสามารถ โดยใชวธจดการศกษาภาคบงคบ 9 ป โดยมงหวงจะลดอตราการไมรหนงสอของประชากร พรอมกบสรางคนทมความร ทงหมดนรฐบาลอนโดนเซยไดก าหนดไววาตองบรรลเปาหมายภายในป 2008/2009

ยทธศาสตรดานการศกษาส าหรบป 2010-2014

ใหความส าคญกบการพฒนาความเปนมออาชพของบคลากรการศกษา และการขยายสงอ านวย

ความสะดวกตางๆในดานการศกษา

การพฒนาครของอนโดนเซยเนนในเรองการปรบปรงคณภาพคร และการพฒนาคณวฒคร

การพฒนาสถาบนการศกษาส าหรบบคลากรการศกษาและผส าเรจการศกษา

การเสรมสรางศกยภาพผบรหารโรงเรยนและทปรกษาโรงเรยน

************ *****************