K05-9

50 години одЕвропската Унија

25 март 2007 ја одбележува 50 годишницата од потпишувањето на Договорите во Рим. Прегледот на минатите 50 години открива без сомнеж една успешна сторија. Народите на Европа се гордеат на своите достигнувања. Формирана како EEC на 25 март 1957, ЕУ прерасна во заедница на 27 земји – членки кои после многу болни години на војна, протерувања и страдања, сега го обединуваат Европскиот континент во мир и обезбедуваат просперитет и стабилност кои претходно не се забележани во историјата на овој континент.

(Frank-Walter Steinmeier,Федерален

Министер за надворшни работи)

ПочетоциПочетоци – – војна и мир во Европавојна и мир во Европа

Со векови на територијата на Европа се водела војна.

Последици од втората световна војна

Катастрофите кои се случиле за време на Втората световна војна ја поттикнале идеата за обединета Европа.

Две најзначајни цели за обединување на Европа биле:

Реконструкција на опустошениот континент

Мир – да нема повеќе војни во Европа

Прибл. 55-60 м. мртви, 35 м. ранети, 3 м. изчезнати

Масовно уништена инфраструктура и напуштени места

Прибл. 1500 бил. долари штета

K05-9

Економска заедница во Западна Европа

Планот на ШуманПланот на Шуман – – камен темелник на камен темелник на Европската интеграцијаЕвропската интеграција

Долгорочен мир кој ќе се обезбеди преку заедничка контрола на јагленот и челикот, клучни индустрии во тоа време

9 мај 1950: Предлог на Роберт Шуман, француски министер за надворешни работи, за создавање на заедничка индустрија за јаглен и челик меѓу Франција и Германија. Денес оваа идеа се смета за камен темелник на ЕУ и 9 мај се слави секоја година како „Ден на ЕУ“.Целите на планот на Шуман биле :

18 април 1951: Белгија, Германија, Луксенбург, Франција, Италија и Холандија го потпишале „Договорот од Париз“ – Договор за Европска заедница за јаглен и челик“ (ECSC)

Robert Schuman

Founding the ECSC

K05-9

Договори од РимДоговори од Рим

Европска економска заедница (EEC): Цел: Заеднички пазар (царинска унија, заедничка надворешна трговска политика)

Европска заедница за атомска енергија (EURATOM): Цел: Правила за користење на нуклеарната и атомската енергија замирнодопски цели.

25 март 1957: Шесте членки кои ја оснивале ECSC ги потпишале Договорите во Рим:

1967: Основана е Европската Заедница (EC) со спојување на ECSC, EEC and EURATOM

Signing of the Treaties on 25 March 1957

K05-9

Овој акт за Европска Интеграција во разделениот континент го превземале шесте оснивачки членки од Запад. Германија и Италија кои ја изгубиле војнатасе надевале дека Европската Интеграција ќе ги врати назад во фамилијата нанезависни држави, Франција како победничка земја се надевала дека ќе биде лидер на амбициозниот интеграционен проект под водство на Претседателот Де Гол. Земјите на Бенелукс биле традиционално економски отворени и гледале корист од економската интеграција. Германија, како последица од германската агресија, била особено заинтересирана кон идеата за креирање на заедница за мир и стабилност преку економска меѓузависност.

Европски внатрешен пазарЕвропски внатрешен пазар

Укинување на трговските бариери помеѓу земјите членки

Слобода на движењето на добра, луѓе, услуги и капител (4 слободи)

Укинување на пасошка и царинска контрола на повеќето внатрешни граници на ЕУ

Заедничкиот пазар овозможува слободна трговија, а тоа промовира економски пораст и отварање на работни места

The EU has brought Germany huge benefits: as the world‘s leading exporter, the German economy is particularly dependent on good trade relations. What many do not realize is that 63% of German exports are to other Member States. Germany therefore benefits more than almost any other country from the EU.

Европскиот внатрешен пазар опфаќа:

(Source: German Federal Statistics Office)

K05-9

Која е користа од единствениот пазар?

Total exports of the Federal Republic of Germany in 2005 according to destination (in bn. euro)

498.980.7

74.5

29.6

19.8

17.7

11.3

53.5 EU

NAFTA

Asia

Switzerland

Near/Middle East

Africa

Latin America

Others

Со околу 450 милиони потрошувачи, ЕУ е најголема економска зона во светот (според националниот производ)

Договорот во МастрихтДоговорот во Мастрихт

1992: Европската Заедница прераснува во Европска Унија (EU)

Excerpt from the Maastricht Treaty

K05-9

Со Договорот од Мастрихт (или EU Договор) 12 земји членки на EC се договориле да го зголемат интензитетот на економската соработкаof и да воведат заедничка валута, евро.

Се воспоставиле две нови полиња на делување:

• Зедничка надворешна и безбедносна политика (“вториот столб")

•Правда и Внатрешна политика(“третиот столб")

ЕвроЕвро – – заедничка валута за Европазаедничка валута за Европа

1992: ЕУ донесе одлука да воведе заедничка европска валута (Договорот од Мастрихт)

2002: Еврото ги замени националните валути во 12 од вкупне 15 земји членки во тоа време (не го прифатија Данска, Шведска и Обединетото Кралство)

Еврото ќе се воведе и во новите земји членки кога економските и структурните барања ќе бидат исполнети

Заедничката валута има големи предности за индивидуите и бизнисмените како на пример: поголема флексибилност при патување, нема веќе провизија при менување на пари. Германските бизнисмени штедат околу 10 билиони евра секоја година затоа што немаат повеќе потреба да се осигуруваат поради флуктуациите на валутите.

K05-9

2007: Еврото е воведено во Словенија

Со повеќе од 300 милиони население, ЕУ е една од најголемите

монетарни зони во светот

Фазите во проширувањето на ЕУФазите во проширувањето на ЕУГраниците на ЕУ во1957

Проширувања од 1973 до 1995

Проширување од 2004 и 2007

1973: Данска, Ирска и Обединатото Кралство

1981: Грција

1995: Австрија, Шведска и Финска

1986: Португалија и Шпанија

Белгија

Франција

Германија

Италија

Луксенбург

Холандија

2004: Кипар, Република Чешка, Естонија, Унгарија, Латвија, Литванија, Малта, Полска, Словенија, Словакија

2007: Бугарија и Романија

K05-9

Европска Комисија27 Членови

Европски суд на правдата

Европски Совет27 Претседатели на држави и Влади и

Претседателот на Комисијата

Совет на Европската Унија(Совет на Министри)

27 Министри

Европски суд на ревизори

Институции на Европската УнијаИнституции на Европската Унија

Европски Парламент

K05-9

Ецропски Совет: одредува генерални политички директиви

Совет на Европска Унија: донесува закони заедно со Парламентот

Европска Комисија: предлага легислатива (право на поднесување предлог); управува со буџетот; мониторинг на извршувањето на сите Европски договори

Европски Парламент: граѓаните на Европа го избираат на непосредни избори; донесува закони заедно со Советот; го усвојува Буџетот; контрола на активностите во ЕУ;

Европски суд на правдата: заштита на законите на Заедницата; ги разрешува споровите меѓу земјите членки, институциите на ЕУ, Компаниите и приватните лица;

Европски суд на ревизори: го надгледува извршувањето на планот За буџет на Европа;

Нацрт на Европскиот УставНацрт на Европскиот Устав

Европскиот Устав бил направен врз база на Конституционалната Конвенција(двотретинско мнозинство од претставниците на парламентот, една третина од претставниците на владата); со седницата заседавал поранешниот Претседател на Франција Giscard d'Estaing.

29 октомври 2004: Официјално потпишување на “Договор за воспоставување на Устав за Европа" од страна на Претседателите и Премиерите на ЕУ, во Рим

До сега 18 држави го ратификувале Договорот:

Литванија, Унгарија, Словенија, Италија, Грција, Словакија, Шпанија,Австрија, Германија, Латвија, Кипар, Малта, Луксенбург, БелгијаЕстонија, Финска, Романија и Бугарија

Другите земји членки ја одложиле ратификацијата.

Граѓаните на Франција и Холандија гласале против Уставниот Договор на референдумот во 2005.

K05-9

За да стапи на сила, Договорот треба да биде усвоен од националните параламенти или во случај каде е распишан референдум, од граѓаните на земјите членки. Ова сеуште не е постигнато.

Уставниот ДоговорУставниот Договорпредвидувапредвидува::

Институционални реформи

● Советот во иднина треба да донесува одлуки врз база на “двојно мнозинство", т.е. квалификувано мнозинство ќе биде 55% од државите кои претставуваат 65% од населението на ЕУ. Одлуката мажат да ја блокираат најмалку четри држави.

→ го фасилитира конструктивното мнозинство и зборува против блокирање од страна на малцинството● Назначување на стален Претседател на Европскиот Совет

→ го јакне континуитетот на делувањето на Унијата

● Нова должност на Министерот за надворешни работи на Унијата

→ зајакнување надворашната политика

Поголема интеграција во областите на правдата и внатрешните работи

Демократија и транспарентност

● Воведување на заедничка заштита на надворешните граници на ЕУ

● Фасилитирање на меѓуграничната политика за соработка (јакнање на Европолит.)

● Подобрување на меѓуграничното прогонување (проширување на Европравдата)

→ полесен и поефективен развој во областа на слободата, безбедноста и правото

● Проширување на улогата на Европскиот Парламент

● Директно учество на националните парламенти во легислативните процеси на Европа

● Инкорпорација на Повелба за Основни Права

● Јасна поделба на компетенциите меѓу Унијата и замјите членки

● Поедноставување на процедурите

● Повеќе систематски методи и појасно означување на инструментите на легислативата на ЕУ → јакнење на демократијата и поголема отвореност кон граѓаните

K05-9

ЕУЕУ ПовелбаПовелба за Основните Праваза Основните Права

VI – Правда

V – Граѓански права

IV – Солидарност

III – Еднаквост

II – Слобода

I – Достоинство вклучува право на живот; забрана на смртна казна; право на интегритет; забрана на измачување; забрана на ропство и принудна работа

вклучува заштита на лични податоци; слобода на мислење и религиозна определеност; Слобода на изразување;слобода на здружување; слобода на уметностите и науките; право на образование; право на просперитет; право на азил

вклучува забрана на дискриминација според пол, боја на кожа, религија, сексуална ориентација или слично, културна, религиозна или јазична разлика; еднаквост меѓу мажот и жената

вклучува заштита во случај на неправедно отпуштање; фер и соодветни услови за работа;заштита на деца од работа; социјано обезбедување и социјална помош; здравствена грижа; заштита на животната средина; заштита на потрошувачите

вклучува право на гласање и кандидирање на избори за Европскиот Парламент и наОпштински избори; право на пристап до документи; слобода на движење и престојување

вклучува право на ефективно лечење и правично судење; претпоставка на невиност;принципи на легалност и пропорционалност за криминалните престапи и казни

K05-9

Подрачја во кои делува Е УПодрачја во кои делува Е У

● Заедничка надворешна и безбедносна политика

● Судство и внатречни работи

● Структурна политика

● Внатрешен пазар

● Монетарна политика

● Заедничка политика за земјоделието

● Заедничка политика за риболов

● Политика за животната средина

● Политика за транспорт

● Политика за енергија

● Истражување

● Образование

● Политика во областа на културата

● Вработување и социјални работи

K05-9

ПримерПример: : Зедничка надворешна и безбедносна политикаЗедничка надворешна и безбедносна политика (CFSP) (CFSP)

Одржување на мир во светот

Промовирање на интернационална безбедност

Застапување на демократијата, владеење на правото и почитување на човековите права

Европска стратегија за безбедност

Меѓугранична соработка во борба против организираниот криминал

Стратегија против производство на оружје за масовно уништување

Акционенплан за справување со радикализацијата и регрутацијата во тероризмот

Стабилизација на Западен Балкан (вклучувајќи ја и цивилната мисија во Косово)

Цели:

Стратегии:

K05-9

Хуманитарна помош

Човекови права

Целта е да се заштитат животите на луѓето погодени од природни несреќи, конфликти и граѓански војни

Асистенција на избори и набљудување

Помош за развој

Почитување на човековите права е интегрален дел на трговијата и договорите за соработка со трети земји и услов за прием во ЕУ

Преку асистенција и набљудување на избори ЕУ ја промовира демократијата

→ техничка и финансиска помош→ поддршка на програми во областа на инфраструктурата,

здравјето и образованието

K05-9

Други одговорности на ЕУДруги одговорности на ЕУ во област на во област на надворешни односинадворешни односи

Европа има најголем допринос во хуманитарната помош во светот.

ЕУ има најголем допринос во светот во давање на помош за развој:

Безбедносна и одбрамбена политика на ЕУБезбедносна и одбрамбена политика на ЕУ (ESDP) – (ESDP) –дел од дел од Зедничката надворечна и безбедносна политикаЗедничката надворечна и безбедносна политика

Хуманитарни задачи

Мисии за спасување

Мировни мисии

Мисии за примена на мир

Цивилни инструменти:

5000 полициски службеници

Соработка со OSCE и UN

Воени инструменти:

50,000 – 60,000 трупи

Соработка со NATO

K05-9

ESDP – ESDP – Операции и мисии одОперации и мисии од 2003 2003(последно ажурирање на 25 август 2006)

EUPT Kosovo PlanningTeam in preparation for ESDP mission

following resolution of status since 2006

EUJUST ThemisGeorgia

July 2004 - July 2005 and BST since September 2005

AMMAceh/Indonesia

since September 2005

EUJUST Lex(Iraq/Brussels)since July 2005

EUFOR ALTHEABosnia and Herzegovina

since December 2004

EUPATFormer Yugoslav Republic

of Macedoniauntil June 2006

EUPOL KinshasaDemocratic Republic

of the Congosince April 2005

EUSEC CongoDemocratic Republic

of the Congosince May 2005

CONCORDIAFormer Yugoslav Republic

of MacedoniaMarch-December 2003

EUPOL PROXIMAFormer Yugoslav Republic

of MacedoniaDec 2003-Dec 2005

EUPMBosnia and Herzegovina

since January 2003

AMIS II (support)Sudan/Darfur

since July 2005

EUBAM RafahPalestinian Territoriessince November 2005

EUPOL COPPSPalestinian Territoriessince January 2006

EUFOR RD CongoDR Congo

during 2006 elections

ARTEMISDR Congo

June-September 2003

+ Observer mission at the Ukraine/Moldova border since December 2005

K05-9

EUBAM MD/UA: Border Moldova/Ukrainesince December 2005

Цели и мерки:

● Одржување и заштита на животната средина → пр. акциони програми за воспоставување на приоритети во политиката за животна средина на ЕУ

● Заштита на здравјето на луѓето → пр. директиви за заштита на воздухот и квалитетот на водата● Одговорно користење на природните ресурси → пр. промоција на ефикасно искористување

на енергијата и зачувување на енергијата → пр. промовирање на нови и обновливи форми на енергија

→ ЕУ е најголем производител на електрична енергија при што се води сметка за животната средина

● Интернационални мерки за справување → ЕУ има значаен допринос за усвојување на со регионалните и глобалните проблеми Kyoto Protocol на животната средина

ПримерПример: : Политика за животна срединаПолитика за животна средина

Значаен пораст: до 1972 имало повеќе од 300 легални дејства на Европа на полето на заштита на животната средина, каква што е Директивата за максимална загаденост во секоја земја

K05-9

Заштитата на животната средина бара заедничка акција

Образование

● Креирање на подрачје за доживотно образование и обука како и промовирање

на мобилност и учење јазици преку:

→ Програмата Comenius за поддршка на партнерства во училиштата

→ Програмата Erasmus, најголема програма во светот за

универзитетска размена

→ Програмата Leonardo da Vinci промовира стручни обуки и интернационални

квалификации

Истражување

● Креирање на подрачје за истражување во Европа

● подобрување на координацијата во истражувачките активности

● Финансиски истражувања со посредување на ЕУ

Програма за истражувачка рамка→ Зајакнување на научната и

Технолошката база на европскатаиндустрија и зголемување на

конкурентноста→ Европа се наоѓа на високо место

во интернационалните истражувања наполе на хемијата, физиката, фармацијата,

патување во вселената, телекомуникацијата и транспортот

Култура

● Културна разноврсност и зачувувањена културното богатство

● Заштита на јазиците, обичаите и традициите на одделните региони,

пр. преку промовирање на јазичните разлики:

ЕУ има 23 званични јазици – сите граѓани можат да се обратат на

властите на ЕУ на својот јазик

● Културна размена и поддршка наКултурно делување

→ на пример преку програмата MEDIA да се промовираат Европски

филмови

ПримерПример: : ИстражувањеИстражување, , образованиеобразование и култураи култура

K05-9