Internet Explorer

Web Browser

Вэб хуудсуудыг үзүүлдэг програмыгBrowser буюу зууч програм гэнэ. Жишээнь: Internet Explorer, Netscape Navigator, Mosaic, Mozilla Firefox, Seamonkey, Google Chrome, Opera гэх мэт. Дэлгэцэнд өөр хуудастай холбогдохболомжийг олгодог доогуураа зураасбүхий текстэн мөр байдаг. Үүнийггиперхолболт буюу Hyperlink гэнэ.

Web Site

Хоорондоо холбоотой вэб хуудаснуудын цуглуулгыгвэб сайт (Web Site) гэх бөгөөд энэ нь интернетэдтодорхой хаягтай байрладаг. Жишээ нь: Internet explorer хэмээх зууч програмыг ашиглан “Жуулчин” компаний вэб сайтад зочилъё. Жуулчин компанийвэб хуудасны хаяг ньhttp://www.mongoljuulchin.mn/ юм. Эндээс харахадвэб хуудасны хаяг нь http://www гэж эхэлдэг. Үүний дараа вэб хуудасны нэр байрлана. Жишээнь: mongoljuulchin. Хаягийн төгсгөлд 2-3 тэмдэгтээсбүтсэн өргөтгөл байна. Байгууллагын үйлажиллагааны чиглэл болон газарзүйн байрлалыгтодорхойлдог 2 төрлийн өргөтгөл байдаг. Дээрхижишээнд “mn” гэсэн монгол улсыг илэрхийлсэнгазарзүйн байрлалын домейн хаягийн түвшингашигласан байна.

Вэб нь олон төрлийн мэдээллийгкомпьютерийн дэлгэц дээр харуулжчаддаг мэдээлэл түгээх, хүргэх системгэж ойлгож болно. Харин Вэб зуучпрограм нь интернетээр үйлчлэгчбайгууллагад (ISP) ханддаг програмхангамж юм. (ISP—ийг router, switch—ээр дамжин хэрэглэгчийн өгөгдлийнурсгалын мэдээллийг зохицуулдагсервер компьютер гэж ойлгож болно.)

Вэб зууч нь интернетэд мэдээллийгилгээх, хайх, харах, татаж авахболомжийг олгодог үндсэн програмхангамж юм. Тодруулбал дараах үндсэн

Дэлхий нийтийн сүлжээнээс төрөлбүрийн мэдээлэл хайх

Электрон шуудан илгээх, хүлээж авах

Хэрэглэгчдийн бүлэг үүсгэн, бүлгийнгишүүн бусад гишүүдэд төрөл бүрийнсэдвээр мэдээлэл түгээх

ЗУУЧ ПРОГРАМЫН ҮҮРЭГ

Вэб зууч програм нь HTML (Hypertext Makeup Language) хэлээр боловсруулагдсан файлыгхэрэглэгчдэд ойлгомжтой байдлаар дэлгэцэндгаргах хөрвүүлэгч, нөөцийг удирдах програмхангамж юм. Вэб зууч програмдгиперхолбоосыг сонгох замаар шаардлагатайвэб хуудсанд шилжих боломжтой. Өөрөөрхэлбэл дурын вэб хуудаснаас гиперхолбоосыгсонгоход зууч програм нь уг вэб хуудастайхолбоотой хуудсыг дэлгэцэнд гаргана гэсэн үг.

Анхны зууч програмыг 1990-ээд оны үед NCSA (Иллинойсийн Их Сургуулийн програмхангамжийн үндэсний төв)—д Mosaic нэртэйгээр зохиогдсон гэж үздэг. Уг вэб зуучпрограмд үндэслэн Internet Explorer, Netscape Navigator зэрэг програмууд шил шилээ дагантөржээ.

Дэлхий нийтийн сүлжээ

Дэлхий нийтийн сүлжээ WWW буюу вэб ньclient—server сүлжээний систем юм. Сервер ньтодорхой вэб хуудсууд болон электрон файлыгөөртөө хадгалсан алс холын компьютерууд юм. Харин хэрэглэгчийн компьютеруудыг клиентгэнэ. Жишээ нь, “Жуулчин” компаний вэбхуудсаар аялахыг хүсвэл вэб зууч програмд угкомпаний вэб сайтын URL (Uniform Resource Locator) эсвэл IP (Internet Protocol) хаягийгбичнэ. Энэ үед зууч програм нь “Жуулчин” компаний вэб хуудсанд холбогдох сервертхүсэлт гаргахад, сервер нь дээрх хаяг бүхийвэб хуудсын өгөгдлийг клиент компьютер рууилгээнэ. Клиент компьютерт ирсэн өгөгдлийгвэб зууч програм нь хөрвүүлэн компьютерийндэлгэцэнд гаргана.

Гипертекст ба гиперхолболт

Вэб хуудас нь гипертекст (Hypertext) багиперхолболтын (Hyperlink) нэгдэл юм. Вэбхуудсанд өөр хуудастай холбогдохболомжийг олгодог доогуураа зураас бүхийтекстэн мөр байдаг. Үүнийг гиперхолболтбуюу Hyperlink гэнэ. Гиперхолболтоорвебэд байрласан электрон файлуудадхолболт хийснээр тэдгээрт хялбар хандахболомжийг олгодог.

Веб хуудаснууд нь гипертекстийнтээгүүдээр тодорхойлогдсон тул бусадфайлуудаас ялгаатай байдаг. Иймд зуучпрограм нь Internet—ийн мянга мянганфайлаас веб хуудсыг ялган таньжхөрвүүлэн дэлгэцэнд гаргаж чаддаг юм.

ВЕБ ЗУУЧИЙН ПРОГРАМТАЙ АЖИЛЛАХ

Веб зууч програмуудаас Internet Explorer, Netscape Navigator, Mozilla Firefox, Safari, Opera, Google Chrome зэрэг нь түгээмэл хэрэглэгддэг програмхангамж юм. Програмыг хөгжүүлэгч вебсайтуудаас дээрх програмуудыг татажавах бүрэн боломжтой бөгөөд эдгээрийгудирдаж ажиллах нь хоорондоо ижилтөстэй байдаг. Веб сайтад хандахдаавеб зууч програмыг ачаалж хаягийнмөрөнд веб сайтын хаягийг бичнэ.

Internet Explorer

Internet Explorer програмыг хэд хэдэнаргаар ачаалж болно.

1. Taskbar мөрөн дэх Quick Launch—аас

2. Start цэсээс

3. Start/Programs/Internet Explorer

4. Windows-ийн үндсэн дэлгэцээс

Internet Explorer програмын цонхныбүтэц нь Windows системийн орчныпрограмын цонхнуудын бүтэцтэй адилбайдаг.

Microsoft компаний вэб хуудас

Командын хэрэглүүр

Back Өмнө хандсан веб хуудас руушилжинэ. Командын хэрэглүүрийнбаруун талд байрлах суман дээрдарахад сүүлд хандсан веб хуудсуудынжагсаалт нээгдэх ба эндээс сонгосонхуудас руу шууд шилжиж орно.

Forward Back товчийг хэрэглэсэн үедэнэ товч идэвхжих ба Back товчийгхэрэглэхээс өмнөх ажиллаж байсан вебхуудас руу шилжинэ.

Home Идэвхтэй веб сайтын нүүрхуудсанд шилжинэ.

Командын хэрэглүүр

Refresh Веб хуудсыг дахин дуудна. Заримтохиолдолд интернет холболт тасрах, мэдээлэл дутуу дуудагдах тохиолдолд энэтовчийг сонгож уг сайтыг дахин ачаална.

Print Дэлгэцэнд идэвхтэй байгаа вебхуудсыг хэвлэнэ. Веб хуудас, веб сайтынхаяг, олон хуудас хэвлэх үед хуудасныдээд талд хэвлэсэн он сар өдөр хэвлэгдэнэ.

Stop Идэвхтэй хуудсыг дуудаж байхад зуучпрограмын ажиллагааг зогсооно. Үүнийгихэвчлэн download хийх ажиллагаагзогсоох үед хэрэглэнэ.

History Хэрэглэгчийн зочилсон вебсайтуудын хаягийн жагсаалтыг бүлэглэнхаруулна.

Командын хэрэглүүр

Favorities Хэрэглэгч дахинзочлохыг хүссэн веб сайтуудынхаягуудыг хадгална.

Search Веб сайтын хайлтыг төрөлбүрийн шүүлтүүр тавьж хийнэ.