KAYAÇLAR Ve

KAYAÇ TÜRLERİ

KAYAÇTÜRÜ GRUPLARI

• Magmatik kayaçlar: Granit, diyabaz, bazalt, tüf, aglomera ….

• Çökel (Sedimenter/Tortul) kayaçlar: Kireçtaşı, kumtaşı, kiltaşı, jips, çört …

• Metamorfik kayaçlar: Gnays, şist, metavolkanit, fillit, hornfels, mermer …

MAGMATİK KAYAÇLAR

• Magmanın soğuması ve katılaşması, derinlerde yavaş

geliştiği zaman, tam kristalli plütonik kayaçlar,

• Yeryüzüne yakın derinliklerde yada yeryüzünde hızlı ve çabuk geliştiğinde sıra ile damar kayaçları

• Ve volkanik kayaçlar meydana gelmektedir.

ÇÖKEL (SEDİMENTER) KAYAÇLAR

• Çökelim sonucu meydana gelen kayaçlar genellikle, katmanlı olup fosil içerirler.

• Çökel kayaçlar, kökenlerine ve oluşum ortamlarına göre kırıntılı kayaçlar, organik ve kimyasal kayaçlar olmak üzere üç temel sınıfa ayrılırlar.

Sedimantasyon Süreçleri Sedimantasyon ve çökelme süreçleri sonucunda, bir çökelme

ortamına taşınan malzemeden, sedimanter bir kayaç oluşur. Bu süreçler sırası ile:

• Ana kayacın bozunması-ayrışması (weathering)

• Kırıntı ve çözeltilerin taşınması (transportation)

• Malzemenin depolanması (deposition)

• Sedimanların kayaç haline dönüşmesi (diagenesis)

– Sıkışma-tıkızlaşma (compaction)

– Çimentolanma (cementation)

– Yeniden kristallenme (recrystallization)

– Minerallerin birbirinin yerini alması (replacement)

– Yeni kristallerin doğuşu (otijenez)

– Mineral değişimi (transformation)

METAMORFİK KAYAÇLAR • Çökel yada magmatik kayaçların sıcaklık, basınç (gerilme

ve deformasyon) ve kimyasal etkinliği olan eriyiklerin etkisi ile değişime ve başkalaşıma uğramaları sonucu meydana gelirler.

• Genellikle kristallerden oluşmuş, yapraklanmalı (folyasyonlu yada şistoziteli) kayaçlardır.

• Metamorfizma, yerkabuğunun derinliklerinde gelişen fiziksel ve kimyasal koşulların etkisiyle kayalarda katı halde oluşan mineral değişikliği yada mineral dönüşümü (transformasyonu) olayıdır.