Ζητείται ελπίς -Αντώνης Σαμαράκης Λογοτεχνία γ Γυμνασίου

ΑΝΤΩΝΗΣ ΣΑΜΑΡΑΚΗΣ «Ζητείται ελπίς»

Λογοτεχνία Γ Γυμνασίου

ΡΟΥΣΣΗ ΜΑΡΙΑ ΠΕ02

ΡΟΥΣΣΗ ΜΑΡΙΑ

Ή θα διαλέξεις τη σιωπή για να μην χάσεις τη βολή σου, την ησυχία σου, ή θ’ αντιδράσεις, θ’ αντισταθείς, θα αγωνιστείς σε όλα αυτά τα αποτρόπαια, τα εφιαλτικά που γίνονται για σένα, υποτίθεται, αλλά χωρίς εσένα. [...] Θα διαλέξω την ελευθερία να πω όχι, αρνούμαι θα πω σ’ αυτήν την απάνθρωπη ανθρωπότητα. (Αντώνης Σαμαράκης, Εν ονόματι)


Όσο υπάρχουν άνθρωποι ανήσυχοι στον κόσμο μας, όσο υπάρχει ανησυχία στον κόσμο μας υπάρχει ελπίδα… (Αντώνης Σαμαράκης, Σήμα Κινδύνου)


Η απογοήτευση και η διάψευση των ελπίδων για ειρήνη στην ανθρωπότητα μετά τον Β Παγκόσμιο πόλεμο



• Περιεχόμενο: Κοινωνικό και πολιτικό

• Στόχος: Να γίνει εμφανής η ματαίωση που αισθάνεται η ανθρωπότητα μετά τον πόλεμο και η αγωνία της για ένα μέλλον που δεν αφήνει περιθώρια για ελπίδες


Mετά το Β Παγκόσμιο………..

• Αγωνία και αβεβαιότητα για το μέλλον

• Οι συνθήκες ζωής δεν έχουν καλυτερέψει

• Ψυχολογικό αδιέξοδο

• Κοινωνικός προβληματισμός

• Βία, εγκληματικότητα,

• Φτώχεια, ανεργία, αυτοκτονίες

• Διατάραξη ειρήνης και πόλεμοι

• Φόβος για τρίτο παγκόσμιο πυρηνικό πόλεμο

• Διάψευση ιδεολογιών

• Διάψευση ελπίδας


• Αφήγηση και αφηγηματικά στοιχεία:

------Τριτοπρόσωπη.

------Αφηγητής ετεροδιηγητικός και παντογνώστης και η εστίαση μηδενική.

-----Ο ήρωας της ιστορίας είναι το μόνο πρόσωπο.

---Η ανωνυμία δηλώνει ότι είναι αντιπροσωπευτικό δείγμα των ανθρώπων της εποχής. Το ίδιο σημαίνει και η αοριστία χώρου (κάποιο καφενείο σε κάποια μεγάλη πόλη) και χρόνου (μετά τον Β' Παγκόσμιο).


• Ο αφηγητής αφηγείται την ιστορία παραθέτοντας εναλλάξ στοιχεία της εξωτερικής πραγματικότητας

(το καφενείο, η εφημερίδα, οι ειδήσεις, οι ενέργειες του ήρωα, οι κινήσεις του ήρωα, το σούρουπο, το είδωλο του στο καθρέφτη, τα τρόλεϊ, το πλήθος, τα τσιγάρα και ο πωλητής, το ξαναδιάβασμα της εφημερίδας)


• με στοιχεία του εσωτερικού κόσμου

(σκέψεις για ενδεχόμενο νέου πολέμου, προβληματισμός για την έναρξη συνεχόμενων τοπικών πολέμων, διάψευση ελπίδας για παγκόσμια ειρήνη, ιδεολογική σύγχυση, κοινωνικά και οικονομικά προβλήματα, έλλειψη πίστης σε ιδεολογίες, αναδρομή στις ελπίδες του παρελθόντος και συνειδητοποίηση της απουσίας ελπίδας, μνεία των συγγραφικών του πονημάτων )


• ή συναισθήματα του ήρωα

(Απογοήτευση και απελπισία για την διάψευση των ελπίδων του, ανασφάλεια για την κατάσταση της κοινωνίας και το μέλλον του κόσμου, πανικό και υπαρξιακή αγωνία στη σκέψη της απώλειας της ελπίδας, φόβο για το μέλλον, μικρή και παράλογη ελπίδα μετά την σκέψη να εκφράσει την υπαρξιακή του αγωνία μέσω μιας αγγελίας )




Το 1950 βρίσκει την Ελλάδα ταλαιπωρημένη έπειτα από μία ολόκληρη δεκαετία πολέμου. Τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και τη γερμανική κατοχή ακολούθησε ο εμφύλιος πόλεμος. Σε παγκόσμιο επίπεδο ήδη από το 1947 έχει ξεκινήσει ο Ψυχρός Πόλεμος, πρώτο συμβάν του οποίου θεωρείται και ο ελληνικός εμφύλιος. Στην Ευρώπη έχει ήδη προχωρήσει η μεταπολεμική ανοικοδόμηση, την οποία η Ελλάδα έχει χάσει λόγω του εμφυλίου. Το τέλος του εμφυλίου βρίσκει την ελληνική κοινωνία διχασμένη σε νικητές και ηττημένους. Ταυτόχρονα, η χώρα έχει δραματικές υλικές ζημίες, η αγροτική παραγωγή της είναι κατεστραμμένη και η φτώχεια κυριαρχεί. Μέσα σε αυτό το κλίμα ξεκινά η προσπάθεια ανοικοδόμησης της χώρας.

Η ειδησεογραφία λειτουργεί σα μανιβέλα στο μυαλό του ήρωα ως αφορμή και όχι αιτία για να προοικονομήσει τα αρνητικά συναισθήματα που βιώνουν οι άνθρωποι της εποχής. Φόβο για νέο πόλεμο (η σκιά του 3ου... στην Ινδοκίνα σήμερα αύριο..., Ο πόλεμος, η βόμβα υδρογόνου..., ... πως ο εφιάλτης του πολέμου δεν θα στοίχειωνε πια τη γη μας..., ... Την ειρήνη, τη βαθειά τούτη λαχτάρα που κρέμεται από μια κλωστή., Η σκιά του καινούριου πολέμου ),αρνητικά συναισθήματα, σύγχυση και κοινωνική αθλιότητα (είχε ιδρώσει, αυτοκτονίες για οικονομικούς λόγους, Σκεφτότανε τη φτώχεια, την αθλιότητα..., την ταραχή που είχε μέσα σου..., διάψευση από κάθε λογής ιδεολογίες, οι δυο αυτοκτονίες, Άγγιζε θέματα του καιρού μας: τον πόλεμο, την κοινωνική δυστυχία... ). Και, πάνω απ' όλα, την ματαίωση, τη διάψευση και , τελικά, την

απουσία ελπίδας που διατρέχει όλο το απόσπασμα και

εμφανίζεται καθαρότερα σε αρκετά σημεία με την χρήση των λέξεων ελπίζω και ελπίδα .



Η γλώσσα του κειμένου είναι απλή, λιτή απέριττη, χωρίς εκφραστικά σχήματα, αποδίδοντας τον κοινωνικό προβληματισμό. Γίνεται χρήση και λέξεων της καθαρεύουσας ή ξένης προέλευσης. Ο λόγος του είναι μικροπερίοδος, με ασύνδετα σχήματα, γεγονός που κάνει το κείμενο να ρέει γοργά.



Η χρήση λέξεων της καθαρεύουσας γίνεται κυρίως στα αποσπάσματα της εφημερίδας και αναπαράγει την επίσημη γλώσσα της εποχής που επέβαλε το συντηρητικό καθεστώς.

Πέρα από το γεγονός ότι αποτυπώνουν το κλίμα της εποχής, καθώς συμπλέκονται ή παρατίθενται με ξένες λέξεις (αυτούσιες ή ελληνοποιημένες) λειτουργούν ειρωνικά και σαρκαστικά σε βάρος της άρχουσας τάξης, η οποία, από τη μια, δήθεν προσπαθεί να εξευγενίσει τη γλώσσα, αλλά, από την άλλη, είναι η ίδια που τη νοθεύει με τον μιμητισμό και την αλλοτρίωση της. Την ίδια ειρωνική διάθεση προκαλεί και το γεγονός ότι η καθαρεύουσα αυτή δεν είναι ομοιόμορφη, καθώς δανείζεται στοιχεία της αρχαίας ελληνικής ή και της δημοτικής. Στο υπόλοιπο κείμενο η γλώσσα είναι δημοτική.


Τελευταία ενότητα…….

• Ο ήρωας τελικά αντιδρά και αποφασίζει να πει με το δικό του τρόπο τι είναι αυτό που λείπει από τους ανθρώπους της εποχής του, ώστε να βγουν από το αδιέξοδο.

• ---------------- -----Η ΕΛΠΙΔΑ--------------------------

• Είναι ο τρόπος του για να πει ότι άνθρωπος χωρίς ελπίδα σημαίνει άνθρωπος νεκρός!





Οι διαφημιστικές καταχωρήσεις στα περιοδικά, εφημερίδες και αργότερα στο ραδιόφωνο και στην τηλεόραση της μεταπολεμικής Ελλάδας, είναι ένα θέμα που έχει τη δική του ιστορία.


Οδός Σταδίου

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Διαβάστε τους τίτλους από μια σύγχρονη

εφημερίδα.

Καταγράψτε δέκα τίτλους ποικίλου περιεχομένου, που απεικονίζουν «το πανόραμα» της σύγχρονης ζωής!!

Εντοπίστε ομοιότητες και διαφορές με τους τίτλους ειδήσεων που αναφέρονται στο διήγημα.

Καταγράψτε τα συναισθήματα και τις σκέψεις σας………


«ΤΑ ΝΕΑ» Τρίτη 11 Φεβρουαρίου 2014

• ΤΙΤΛΟΙ ΕΙΔΗΣΕΟΓΡΑΦΙΑΣ


• «ΤΑ ΑΣΤΡΑ….Υδροχόος….»

• «Η θερμοκρασία στις πόλεις»

• «Ομιλία-Δύο διαλέξεις για τη Δωδώνη»

• «Ο Μάρκος Αλεξίου άφησε ακόμη φτωχότερη την ελληνική τζαζ»

• «ΒΕΑΤΛΟΜΑΝΙΑ-Η μουσική υστερία που έγραψε ιστορία»

• «Το άλογο που έγινε …σπιτόγατος»

• «Έσπασε το «κοντέρ» η ανεργία, ξεπέρασε το 28%


• «Πυραυλικές δοκιμές και εκτελέσεις στο Ιράν»

• «Καλλιστεία με 3000 συμμετοχές σκύλων»

• «Οργισμένος Τάμεσης»

• «Σοκ και απειλές μετά την εκτέλεση της καμηλοπάρδαλης»

• «Μειώσεις 15% του εφάπαξ στο Δημόσιο»

• «Βλέπουν εκτόνωση στην Κεφαλονιά μετά το δεύτερο ισχυρό σεισμό»


• «Ο αριστούχος που κόπηκε λόγω «τυφλότητας» »

• «Κουρδική γιάφκα….έτοιμη για πόλεμο»

• «Προσοχή να μην οδηγηθούν χώρες εκτός του ευρώ»

• «Το νέο εκλογικό σύστημα»

• …………………………………………………………….


ΖΗΤΕΙΤΑΙ ΕΛΠΙΣ !!! Σήμερα αναγκαία όσο ποτέ……

• ΤΟ ΠΑΝΟΡΑΜΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ!!

• Η ΠΑΡΑΝΟΙΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ!!

• Ο ΠΑΡΑΛΟΓΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΥΠΑΡΞΗΣ!!




Education

Ζητείται ελπίς -Αντώνης Σαμαράκης Λογοτεχνία γ Γυμνασίου