ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ

ΤΣΑΠΡΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ ΠΕ02, 2ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΔΙΔΥΜΟΤΕΙΧΟΥ

1

ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ

ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ, ΠΡΟΣΦΥΓΙΚΟ.


2

ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ Να γνωρίσουν οι μαθητές τα γεγονότα της περιόδου

και τους πρωταγωνιστές τους. Να κατανοήσουν τη σταδιακή επέκταση των

συνόρων του ελληνικού κράτους αυτής της περιόδου, το χαρακτήρα των ελληνικών διεκδικήσεων στα πλαίσια της διεθνούς συγκυρίας και της υλοποίησης της Μεγάλης Ιδέας.

Να αξιοποιηθούν εξωκειμενικά στοιχεία, όπως είναι οι φωτογραφίες, οι χάρτες και οι πηγές.

Να κινητοποιηθεί η κριτική-ιστορική σκέψη των μαθητών κατά τη διάρκεια της προσέγγισης των ιστορικών πηγών, της μελέτης φωτογραφιών , χαρτών και διαγραμμάτων.


3

ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ Να αναπτύξουν δεξιότητες αναζήτησης, επιλογής

αξιοποίησης πληροφοριών . Να εξοικειωθούν με ανοιχτά περιβάλλοντα

μάθησης. Να ασκηθούν στη συνεργατική παραγωγή γραπτού

λόγου με την αξιοποίηση του επεξεργαστή κειμένου. Να συνθέσουν οι μαθητές, με την αξιοποίηση των

πολυμέσων, τα συμπεράσματα της εργασίας τους κρίνοντας και συγκρίνοντας τους πρωταγωνιστές και τη δράση τους, αλλά και, κατανοώντας τις συγκυρίες μέσα στις οποίες έγινε ο Μικρασιατικός πόλεμος, να εμβαθύνουν στις αιτίες αποτυχίας και τις συνέπειές του για τον ελληνισμό.


4

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ- ΒΙΩΜΑΤΙΚΗ. Οι ομάδες εργασίας των μαθητών της Γ΄ τάξης

Γυμνασίου, μελέτησαν , παρατήρησαν αναζήτησαν, επέλεξαν και αξιοποίησαν πληροφορίες γνωστικού περιεχομένου για την κατανόηση των ιστορικών γεγονότων και την ερμηνεία των αιτιών και των συνεπειών τους. Τα αποτελέσματα της αναζήτησής τους παρουσιάστηκαν σε μορφή power point στην τάξη.


5

ΕΜΠΛΕΚΟΜΕΝΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ

ΙΣΤΟΡΙΑ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ


6

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 1 -ΚΟΙΝΟ ΓΙΑ ΤΙΣ ΟΜΑΔΕΣ

Μελετήστε τις παρακάτω πληροφορίες , παρακολουθήστε το απόσπασμα τη εκπομπής Η ΜΗΧΑΝΗ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ

«Η ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ ΤΗΣ ΣΜΥΡΝΗΣ»

http://www.youtube.com/watch?v=djved8QFdVs

Η επιλογή του Α. Στεργιάδη ως ύπατου αρμοστή της περιοχής της Σμύρνης στοίχισε στο Βενιζέλο; Αιτιολογήστε την απάντηση σας.

http://www.youtube.com/watch?v=djved8QFdVs


7

Η ελληνική διοίκηση της Μικράς Ασίας Στη Σμύρνη εγκαταστάθηκε ελληνική διοίκηση. Επικεφαλής ορίστηκε ο ύπατος αρμοστής (γενικός

διοικητής) Αριστείδης Στεργιάδης, έμπιστος τόσο του Βενιζέλου όσο και των Βρετανών, με εντολή να αντιμετωπίζει ισότιμα όλους τους κατοίκους.

Φωτο: Ο Αριστείδης Στεργιάδης, πρώτος από αριστερά. Δυο μέρες πριν την είσοδο του τουρκικού στρατού στη Σμύρνη, εγκατέλειψε την πόλη και το λαό της στην τύχη του, εν αντιθέσει με τον Μητροπολίτη Σμύρνης Χρυσόστομο, που έμεινε κοντά στο ποίμνιό του και μαρτύρησε. Πηγή: www.palmografos.com


8

Η ελληνική διοίκηση της Μ. Ασίας (συνέχεια)

Ήταν μια πολιτική που δεν γινόταν πολλές φορές αποδεκτή από την ελληνική στρατιωτική ηγεσία, τον μητροπολίτη Σμύρνης Χρυσόστομο και από ορισμένους Μικρασιάτες Έλληνες, γεγονός που, σε συνδυασμό με τον αυταρχικό χαρακτήρα του Στεργιάδη, έκανε τον ύπατο αρμοστή αντιπαθή σε αρκετούς Έλληνες.

Πάντως, οι ελληνικές αρχές επιτέλεσαν σημαντικό έργο στην οικονομία, στην εκπαίδευση, στην υγεία και ιδίως στην επανεγκατάσταση των Ελλήνων προσφύγων που είχαν διωχθεί παλαιότερα από τις οθωμανικές αρχές και τώρα επέστρεφαν.

Ο μητροπολίτης Σμύρνης

Χρυσόστομος

Ο ύπατος αρμοστής Αρ. Στεργιάδης


9

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 2 –ΧΑΡΤΟΓΡΑΦΟΙ ΣΥΝΘΗΚΗΣ ΣΕΒΡΩΝ

Παρατηρήστε το χάρτη 1 και σημειώστε τα σύνορα της Ελλάδας, όπως προέκυψαν μετά τη συνθήκη των Σεβρών (Αύγουστος 1920). Πώς ονομαζόταν η ιδέα της εδαφικής επέκτασης της Ελλάδας και γιατί ονομάστηκε Ελλάδα των δυο ηπείρων και των πέντε θαλασσών;

10ΤΣΑΠΡΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ ΠΕ02, 2ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΔΙΔΥΜΟΤΕΙΧΟΥ

Η ΕΛΛΑΔΑ ΜΕΤΑ ΤΙΣ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΝΕΙΓΥ ΚΑΙ ΣΕΒΡΩΝΧΑΡΤΗΣ 1


11

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 3 –ΧΑΡΤΟΓΡΑΦΟΙ ΜΙΚΡΑΣΙΑΣ

Παρατηρήστε το χάρτη 2 και 3 και απαντήστε στα ερωτήματα :

1. Ποιο όριο ζώνης δόθηκε αρχικά στους Έλληνες;

2. Ποιο το μέγιστο όριο προώθησης του ελληνικού στρατού ;

3. Ποια η γραμμή παραμονής του ελληνικού μετώπου μετά την ήττα στο Σαγγάριο ποταμό;

4. Ποια η κατεύθυνση υποχώρησης του ελληνικού στρατού μετά τις 13/08/1922;


12

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΚΑΤΟΧΗ Μ. ΑΣΙΑΣ 1920-1922

Χάρτης 2

13ΤΣΑΠΡΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ ΠΕ02, 2ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΔΙΔΥΜΟΤΕΙΧΟΥ

ΧΑΡΤΗΣ ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΟΥ ΜΕΤΩΠΟΥ (1922)

Χάρτης 3


14

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 4- ΙΣΤΟΡΙΟΔΙΦΕΣ

Μελετήστε τις πηγές 1,2 που ακολουθούν (σχολικό βιβλίο Γ΄ Γυμνασίου σελ. 105-106 ) και απαντήστε στα παρακάτω ερωτήματα:

Ποια τα αίτια- πολιτικά, στρατιωτικά και κοινωνικά -που οδήγησαν στη μικρασιατική καταστροφή του 1922;

Τι άλλαξε το Νοέμβρη του 1922 στο πολιτικό σκηνικό της Ελλάδας; Ποιος βασιλιάς επανήλθε , ποια παράταξη ανέλαβε την εξουσία ;

Ποια πιστεύετε ότι ήταν η αντίδραση των Μ. Δυνάμεων εν όψει των εξελίξεων στην Ελλάδα;


15

Η απόφαση για συνέχιση του πολέμου μετά τον Νοέμβριο του 1920

Αν η επιστροφή του Κωνσταντίνου και οι μεταβολές στον κρατικό μηχανισμό ικανοποιούσαν δύο από τα αιτήματα που εμπεριείχε η λαϊκή ετυμηγορία της 1ης Νοεμβρίου, αγνοήθηκε εντελώς το βαθύτερο νόημά της, δηλ. η άρνηση του πολέμου και η προσδοκία της αποστράτευσης. Η αντιβενιζελική ηγεσία χειρίστηκε το μικρασιατικό ζήτημα σαν να μην υπήρχε άλλη επιλογή από τη συνέχιση και την κλιμάκωση της εκστρατείας. Παγιδεύθηκαν έτσι σε ένα αλυτρωτικό εγχείρημα, που τους ήταν ξένο.Γ. Μαυρογορδάτος, «Οι πολιτικές εξελίξεις», Ιστορία του νέου ελληνισμού, Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα 2003, τόμ. 6ος, σ. 27-28.


16

Ο ελληνικός στρατός μετά την εκστρατεία στον ποταμό Σαγγάριο.

Υπολογίσθηκε ότι η πέραν του Σαγγάριου προσπάθεια είχε μειώσει κατά 50% τη μαχητική δύναμη της (ελληνικής ) Στρατιάς! {…} Σε μέτωπο 700 χλμ οι αμυντικές δυνατότητες του καταπονημένου αυτού στρατού δεν παρείχαν καμιά εμπιστοσύνη και μόνον η ρητορεία των ηγητόρων, οι οποίοι είχαν συνδέσει την κριτική και την έκφραση γνώμης με τις καθεστωτικές ισορροπίες της χώρας , διέβλεπε ελπίδες επιτυχίας στη συνέχιση του πολέμου.

Γ. Μαργαρίτης, οι πόλεμοι, Ιστορία της Ελλάδας του 20ου αι, Βιβλιόραμα, Αθήνα 2003, τόμος Α2 , σ. 182.


17

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 5 - ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ

1. Μελετήστε τις παρακάτω πηγές και : Εξηγήστε σε μια παράγραφο με αιτιολόγηση

τον όρο Μικρασιατική. Ποια η στάση των Μ. Δυνάμεων ; Εξηγήστε τη φράση συμφέροντα των Μ. Δυνάμεων.

Αναζητήστε πληροφορίες για την πυρπόληση της Σμύρνης από τους Τούρκους. Πώς δικαιολογούν την επίθεση; Σε τι είδους καταστροφές προχωρούν;


18

Η καταστροφή της Σμύρνης και οι ξένοιΜια μαρτυρία που προέρχεται από αδιάσειστα αντικειμενική πηγή: τον τότε

πρόξενον των ΗΠΑ στη Σμύρνη Τ. Χόρτον , που παρακούοντας τις διαταγές του

αμερικανού άπατου αρμοστή στην Κων/πόλη έκανε ό,τι μπορούσε ,για να

σώσει Χριστιανούς. Στο βιβλίο του the Blight of Asia τονίζει πως μόνο η

καταστροφή της Καρχηδόνας από τους Ρωμαίους θα μπορούσε να συγκριθεί

με την καταστροφή της Σμύρνης. Και προσθέτει: όπως το αντιτορπιλικό

ξεμάκραινε από τη φοβερή σκηνή και το σκοτάδι απλωνόταν , οι φλόγες , που

φυσομανούσαν πια σε μεγάλο μέρος της πολιτείας , λάμπανε όλο και

περισσότερο , δημιουργώντας ένα σκηνικό απαίσιας και μακάβριας ομορφιάς.

Ωστόσο στην Καρχηδόνα δεν υπήρχε κανένας χριστιανικός στόλος να ατενίζει

αδιάφορα τη συμφορά , που γι΄ αυτήν υπεύθυνες ήταν οι κυβερνήσεις τους,

στην Καρχηδόνα δε βρίσκονταν αμερικανικά καταδρομικά . Και προσθέτει: Μια

στο βρόντο οβίδα που θα έσκαγε πάνω από την τουρκική συνοικία θα

συγκρατούσε τη θηριωδία των Τούρκων. Τα συμφέροντα είχαν στομώσει τις

μπούκες των κανονιών του πανίσχυρου συμμαχικού στόλου έτσι με πύρινα

γράμματα γράφτηκαν στην ιστορία της ανθρωπότητας τούτοι εδώ οι αριθμοί:

700.000 Νεκροί, 1.500.000 πρόσφυγες.

Δημητρη Φωτιαδη, Ενθυμηματα


19

Η πυρπόληση της Σμύρνης

"Aι πρώται φλόγαι που κατέφαγαν την Σμύρνη, ανεπήδησαν την νύκτα της 30ης Αυγούστου κυρίως από την αρμενικήν συνοικίαν που συνώρευε με την αγορά της Σμύρνης, τις Μεγάλες Ταβέρνες, και την ελληνικήν συνοικίαν του αγίου Γεωργίου και δι' αυτής με την της αγίας Φωτεινής. Kαι όσον διέρρεαν αι ώραι, επορφύρωναν εντονώτερον αι φλόγες τον ουρανόν της Σμύρνης. Από την ιδίαν αυτήν συνοικίαν, ενόσω παρήρχοντο αι ώραι, ηκούοντο πυκνότεροι οι πυροβολισμοί. Ύποπτα υποκείμενα φέροντα τουρκικάς σημαίας και πάνοπλα διέτρεχαν τους δρόμους και κατηυθύνοντο προς την αρμενικήν συνοικίαν, εις την οποίαν νέαι ολοέν εξεδηλώνοντο εστίαι πυρκαϊάς.Κατά τους τουρκικούς ισχυρισμούς, εντός της αρμενικής μητροπόλεως του αγίου Στεφάνου και εις το προαύλιον είχαν συγκεντρωθή πάνοπλοι αρμένιοι κακοποιοί και αντάρται και όταν προσήλθαν εκεί τούρκοι αστυνομικοί και στρατιώται δια να συλλάβουν τους κακοποιούς εδέχθησαν τα πυρά των όπλων των και ηναγκάσθησαν τότε ν' απαντήσουν με αποτέλεσμα να συναφθή αληθής μάχη, να προκληθή η πυρκαϊά, η οποία μετέβαλεν εις πυροτέχνημα την Σμύρνην. Πρόκειται όμως περί τερατώδους ψεύδους..Από την πρωίαν της 31ης Αυγούστου είχε τεθή εις πλήρη εφαρμογήν το σχέδιον του Νουρεντίν. Αι φλόγες του εμπρησμού ανεπήδων εις την μίαν και την άλλην σμυρναϊκήν συνοικίαν, ώστε ν' αποτελέσουν αληθή αλυσίδα από την οποίαν ελάχιστοι θα εξέφευγαν κρίκοι.


20

Συνέχεια πηγής

Τα σημεία μόνον και τα κτίρια που ήθελαν οι στρατιώται και τα άλλα

όργανα του Νουρεντίν να διασώσουν, διεσώζοντο. Εκεί τουρκικά

αποσπάσματα προέβαιναν εις κατεδαφίσεις και εσχημάτιζαν κενόν. Κατά

τον τρόπον αυτόν εσώθη το πελώριον κτίριον της Ιταλικής Σχολής, που

απετέλει το καύχημα των ιταλών και κέντρον της προπαγάνδας των [….]

Αντιθέτως όμως το παλαιόν, αλλά επιβλητικόν κτίριον του Ομηρείου

Παρθεναγωγείου κατέστρεψαν κενώνοντες δοχεία βενζίνης και πετρελαίου

δια να επιταχύνουν την πυρκαϊάν. Το ίδιον έπραξαν και με όλα τα μεγάλα

κτίρια δια να εξαλείψουν την μορφήν της πόλεως, αυτής της Γκιαούρ Ιζμίρ,

που υπήρξε ελληνική από των αρχαιοτάτων χρόνων και από την εποχήν

που την εξανάκτισεν ο Μέγας Αλέξανδρος. Αφήκαν όμως να καταστραφή

από την φωτιά το αγγλικόν προξενείον, όπως και πολλά πολυτελή κτίρια

ανήκοντα εις λεβαντίνους δια να πληρωθή άλλην μίαν φορά το ρηθέν, ότι

την προδοσίαν ηγάπησαν πολλοί, όχι όμως και τον προδότην.

Την νύκτα από τα καταστρώματα των πολεμικών έβλεπαν εις τον ορίζοντα

θέαμα το οποίον ο Νέρων διά να το απολαύση έκαυσε την Ρώμην."

Χ. Αγγελομάτης, Χρονικόν Μεγάλης Τραγωδίας, Βιβλιοπωλείον της

Εστίας, χ.χ., σ. 247-248.


21

Μαρτυρία: «Οι Τούρκοι κατεβαίναν και σφάζαν τους Έλληνες»

Οι αναμνήσεις της Ελένης Καραντώνη από το Μπουνάρμπασι, έντεκα

χιλιόμετρα βορειοανατολικά της Σμύρνης. Μια από τις πολλές αυθεντικές

μαρτυρίες τις οποίες συγκέντρωσε το Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών.

«…Άρχισε ο στρατός μας να φεύγει. Χτυπούσαν τις πόρτες μας και

ζητούσαν ρούχα για να βγάλουν το χακί από πάνω τους. Πόσους δεν

ντύσαμε! Οι μεγάλοι οι δικοί μας ξεκουμπίστηκαν και φύγανε κι αφήσαν

τον κόσμο στο έλεος του Θεού. Εφταναν οι στρατιώτες ξυπόλυτοι,

γυμνοί, κουρελιασμένοι, πρησμένοι, νηστικοί. Οι Τούρκοι κατεβαίναν

και σφάζαν τους Ελληνες. Το ίδιο έκαναν και οι δικοί μας. Παντού φωτιά

και μαχαίρι άκουες και έβλεπες. Από τους κατοίκους του

Μπουνάρμπασι έμειναν καμιά δεκαριά οικογένειες… Μερικοί κατάφεραν

να φύγουν, σέρνοντας με την κοιλιά προς το Σικλάρι και από κει στη

Σμύρνη. Τους άλλους όλους τους ατιμάσανε, τους σφάξανε, τους

κρεμάσανε, τους κάψανε. Κι εκείνους που κατάφεραν από το Σικλάρι να

φτάσουν στη Σμύρνη, όταν ήρθε ο Κεμάλ, τους έπιασε και τους έσφαξε.


22

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 6- ΑΝΑΛΥΤΕΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑΣ

Μελετήστε τις φωτογραφίες που ακολουθούν, αναζητήστε και καταγράψτε επιγραμματικά τις συνέπειες της Μικρασιατικής καταστροφής .

Παρατηρώντας τις φωτογραφίες 1,2 ,καθώς και το διάγραμμα 1, τι συμπεραίνετε για την οικονομική , κοινωνική κατάσταση της Σμύρνης πριν την καταστροφή του 1922;

Οι αγγλικοί τίτλοι προέρχονται από τα πρωτοσέλιδα των NEW YORK TIMES της εποχής.


23

ΑΠΟΨΗ ΤΗΣ ΣΜΥΡΝΗΣ ΠΡΙΝ ΤΟΝ ΑΥΓΟΥΣΤΟ ΤΟΥ 1922

Φωτογραφίες 1, 2


24

ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΗΣ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗΣ - 700.000 Νεκροί, 1.500.000 πρόσφυγες. ( Δημήτρη Φωτιάδη, Ενθυμήματα )

Τι παρατηρείτε ως προς τη σύσταση του πληθυσμού της Σμύρνης πριν την καταστροφή του 1922 ;

Πηγή : http://www.odyssey.com.cy


25

ΕΜΠΟΡΙΚΟΣ ΔΡΟΜΟΣ ΤΗΣ ΣΜΥΡΝΗΣ


26


27

Από το 2001, η Παγκόσμια Ημέρα Προσφύγων τιμάται κάθε

χρόνο στις 20 Ιουνίου.


28

Θηριωδίες από το δράμα της Σμύρνης


29

ΑΠΟΒΙΒΑΣΗ ΣΤΗ ΡΑΙΔΕΣΤΟ 5 ΣΕΠΤΕΜΒΡΗ 1922


30

Η ΣΜΥΡΝΗ ΠΑΡΑΔΟΜΕΝΗ ΣΤΟΥΣ ΤΟΥΡΚΟΥΣ


31

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΤΟΥΣ ΤΙΤΛΟΥΣ ΚΑΙ ΥΠΟΤΙΤΛΟΥΣ ΤΗΣ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑΣ: ΠΟΙΑ Η ΤΥΧΗ ΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗ

ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ;

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 7 – ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΙ


32

ΑΣΚΗΣΕΙΣ:

Ανοίξτε το λογισμικό CENTENNIA και σημειώστε τα σύνορα της Ελλάδας με τη συνθήκη των Σεβρών και την πορεία υποχώρησης των Ελλήνων μετά την κατάρρευση του Μικρασιατικού μετώπου. Αποθηκεύστε την εργασία σας για να αντιπαραβάλετε τα στοιχεία με τη νέα συνθήκη της Λοζάνης , που θα μελετήσετε.


33

ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΑ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΑ- ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΙΚΑ ΕΡΓΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΟΧΗ

Ηλίας Βενέζης, Νούμερο 31328 (1931). Στρατής Δούκας, Ιστορία ενός αιχμαλώτου

(1929). Διδώ Σωτηρίου, Οι νεκροί περιμένουν

(1959). Διδώ Σωτηρίου, Ματωμένα χώματα (1962). Νίκος Κούνδουρος, 1922 (1982). Ταινία

βασισμένη στο βιβλίο Νούμερο 31328 του Η. Βενέζη.

Education

ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ