Prezantimi i pasqyrave financiare

1

PËRMBAJTJA

Përmbajtja……………………………………………………………………………. 11.Hyrje………………………………………………………………………………………. 22.Nocion i kontabilitetit……………………………………………………………………. 33.Llojet e kontabiliteti……………………………………………………………………… 44.Organizatat dhe institucionet profesionale si mbrojtës të etikës në praktikën kontabël dhe tëauditimit në SHBA dhe Evropë…………………………………………………………... 6

4.1.Nismat e organizimeve profesionale………………………………………………… 64.2.Qëllimi i Federatës Ndërkombëtare të kontabilistëve………………………………. 64.3.Këshilli kosovar mbi standardet për raportimin financiar…………………………… 9

5.Parimet kryesore të ndërtimit të pasqyrave financiare…………………………………… 105.1.Bilanci i gjendjes…………………………………………………………………… 115.2.Pasqyra e të ardhurave……………………………………………………………… 155.3.Pasqyra mbi ndryshimin e kapitalit të vetë………………………………………… 185.4.Pasqyra e rrjedhjes së parasë……………………………………………………...... 18

6.Prezantimi i pasqyrave financiare në bazë të standardeve kosovare të kontabilitetit……. 217.Literatura…………………………………………………………………………………. 25

2

1.HYRJE:

Një punim diplome është një punim shkencor, që ka një strukturë dhe një qëllim tëcaktuar dhe përmes të cilit studenti edhe simbolikisht i përfundon studimet në një nivel tëcaktuar, në rastin tim, studimet bachelor.Edhe unë jam përpjekur që në këtë punim t’i përmbahem disa rregullave formale dhestrukturore, e që bashkë me një përmbajtje të mirë, e bëjnë punimin më të plotë. Në fillimjamë munduar që të sjell disa informata dhe koncepte bazë në lidhje me nocionin ekontabiitetit dhe llojet e kontabilitetit.Më pastaj jamë përpjekur të shpjegoj organizatat dhe institucionet profesionale si mbrojtës tëetikës në praktikën kontabël dhe të auditimit në botë,organizatat dhe institucionetprofesionale si mbrojtës të etikës në praktikën kontabël dhe të auditimit në Kosovë.Në pjesën e tretë,që është thelbi i temës së diplames,kam shtjelluar,parimet kryesore tëndërtimit të pasqyrave financiare,që kanë për qëllim që pasqyrat financiare,si produktpërfundimtar i sistemit kontabël,të mund të përdoren me efiktivitet nga përdoruesit e tyre.Dhe në fund,kam paraqitur pasqyrat financiare të prezentuara sipas STANDARDEVEKOSOVARE TË KONTABILITETIT (SKK),qëllimi i SKK është që të parashkruaj parimetpër prezantimin e pasqyrave financiare.Shpresoj që i jam përmbajtur disa rregullave themelore dhe e kam bërë këtë punim aq tëthjeshtë, saqë edhe dikush që nuk studion këtë fushë të jetë në gjendje të kuptojë thelbin dhepërmbajtjen e saj. Nëse këtë e kam arritur, jam i kënaqur dhe shpresoj që edhe ai që e lexondo të ndihet njëjtë!

3

2.Nocioni i Kontabilitetit

Gjatë zhvillimit historik të veprimtarive ekonomike,varësisht nga niveli i këtijzhvillimi,është paraqitur edhe nevoja e përcjelljes dhe e evidencimit të ndryshimeve tëfaktorëve evidentë në procesin dhe rezultatet e afarizmit të subjekteve ekonomike.

Duke filluar që nga viti 1494,në kohën kur italiani Lluka Paciolo vendos parimet ekontabilitetit të dyfishtë dhe duke vazhduar me zhvillimin e kontabilitetit në kohën eRilindjes së bashku me letërsinë,artin dheshkencat e tjera,zhvillimi i kontabilitetit përherë ishte I lidhur ngushtë me evolucionin eshoqëris.

Që nga ajo kohë,por edhe sotë,shumë shkencëtarë përpiqën të japin një definicion më tëplotë për kontabilitetin.Kështu,në vitin 1940 kontabiliteti definohej si artë i regjistrimit,iklasifikimit dhe i përmbledhjes në një mënyrë kuptimplote e në vlerë monetare i veprimeveqë janë së paku pjesërisht me karakter financiar,si dhe i interpretimit të këtyrerezultateve,definicion ky I dhënë nga institute Amerikan AICPA (American institute ofcertified public accountants).Një definicion I ngjashëm i kontabilitetit mund të gjendet edhe në literaturën amerikane,ku

kontabiliteti definohrj si system për ofrimin e informative sasiore,para së gjithash,të natyrësfinanciare,mbi entitetet ekonomike me qëllim të marrjes së vendimeve sa më tëshfrytëzueshme.Komponentët kyqëtë këtij definicioni mbi kontabilitetin janë:

1.Sasiorë.-Kontabiliteti lidhet me numra.Kjo është një përparësi,sepse numrat leht mund tëhidhen në tabelë dhe të përmblidhen.

2.Financiarë.-efektshmëria dhe shëndeti i biznesit vlerësohen dhe reflektohen në shumëdimensione:raporte personale,ndikim mjedisor dhe në komunitet,si dhe në imazhin public.

3.Shfrytëzimi.-Praktika e kontabilitetit është përkrahur përherë nga tradita e gjatë eteorisë.Sidoqoftë,pa marrë parasyshë bukuritë teorike dhe praktike të kontabilitetit,ai egzistonpikërisht sepse është i shfrytëzueshëm.

4.Vendimet.-Edhe pse kontabiliteti paraqet raportim strukturor të asaj që tashmë kandodhur,kjo informatë e kaluar mund të jetë e shfrytëzueshme vetëm nëse tërheq një vendimmbi të ardhmen.

Kontabiliteti i përcaktuar si tërsi mjetësh dhe procedurash përbëhet nga:Aktiviteti i regjistrimit të posaqëm të informacionit financiar,Përpunimi i informacionit në forma të caktuara.Komunikimi i informacionit të përpunuar në forma e afat të caktuar të përdoruesve të tij.Nisur nga kjo, “kontabiliteti është proces i vrojtimit,matjes,i vlerësimit,i interpretimit dhe ikomunikimit të informacionit financiar për qëllime të kontrollit financiar dhe të marrjes sëvendimeve efektive të drejtimit ekonomik të njësis ekonomike”.1

1 Skënder Ahmeti: “Kontabiliteti financiar”Universiteti “ILIRIA”,Prishtinë,2007,fq,11.

4

3.LLOJET E KONTABILITETIT

1.Kontabiliteti financiar2.Kontabiliteti menagjues.

-Kontabiliteti financiar ka të bëjë me informacionin kontabël,që përveq që përdoret ngadrejtimi i njësis ekonomike,kryesishtë u komunikohet edhe përdoruesve të jashtëm tëinformacionit.Kontabiliteti financiarë është ajo pjesë e sistemit të kontabilitetit që merret mematjen dhe raportimin e gjendjes financiare dhe të rezultatit të biznesit gjatë një periudhe tëcaktuar,në përputhje me parimet e përgjithshme të pranuara të kontabilitetit.Ai siguroninformacion në lidhje me marrëdhëniet e njësis ekonomike me personat fizikë apojuridikë,jashtë saj,si,p.sh.,me furnitorët,kreditorët,investitorët,shtetin etj.Kontabiliteti financiar përfshin pjesën e konsiderueshme të të gjitha funksioneve kontabël

dhe paraqet një tërësi të përbërë nga:- udhëheqja e librave- planifikimi kontabël,- mbikëqyrja kontabël dhe- analiza kontabël e pasurisë e detyrimeve dhe e kapitalit,përkatsisht e rezultatit financiar

të ndërmarrjes.Kontabiliteti financiar ofron të dhëna në formë të informatave të ndërlikuara të shprehura nëraportet financiare.Ato janë:

- Bilanci i gjendjes- Pasqyra e të ardhurave- Raporti mbi rrjedhjen e parasë- Pasqyra e ndërrimeve në ekuitet- Analiza financiare.

- Kontabiliteti menaxhues-në kontrast të rreptë me kontabilitetin financiarë ,ka të bëjë metë gjitha llojet e informacionit kontabël që grumbullohen,maten,regjistrohen,përpunohen dheu transmetohen menaxherëve të njësisë ekonomike.Ai përpilon raporte dhe analiza specialeqë ndihmojnë vendimet për qeverisjen.

Kontabiliteti menagjues dallon nga kontabiliteti financiarë për arsye se kontabilitetimenaxhues shfrytëzohet për marrje të vendimeve brenda kompanisë dhe nuk është e thënë tëpërcjllë qfardo rregulle të lëshuar nga trupat e përcaktimit të standardeve.Raporti i kontabilitetit financiar dhe i kontabilitetit menaxhues mund të vërehet në skemën

vijuese.2


5

Kontabilitetifinanciar

Kontabilitetimenaxhues

DitariLibri kryesorEvidencendihmëseBilanci brutoRaportetfinanciare

Kontabiliteti ipërllogaritjes sëprodhimtarisë

Planifikimi Kontrolli

Kontabiliteti i kostos

6

4.Organizatat dhe institucionet profesionale si mbrojtës të etikësnë praktikën kontabël dhe të auditimit në SHBA dhe Evropë

Federata ndërkombëtare e kontabilistëve (FNK-IFAC) Bordi i standardeve ndërkombëtare të kontabilitetit (BSNK-IASB) Komiteti i standardeve ndërkombëtare të kontabilitetit (KSNK-IASC) Bordi i standardeve ndërkombëtare të kontabilitetit për sektorin public (BSNKSP-

IPSASB) Bordi i standardeve ndërkombëtare të edukimit kontabël.

4.1.Nismat e organizimeve profesionaleShoqata ndërkombëtare e kontabilistëve më së pari është themeluar në kongresin e parë

ndërkombëtar të kontabilistëve në vitin 1904 të mbajtur në SHBA.Pas një kohe të gjatë më 1972 është formuar komiteti ndërkombëtar për kordinimin eprofesionistëve të kontabilitetit.Gjatë shek.XX themelimi i organizatave kombëtare e ndërkombëtare të kontabilistëvepatijehonë të madhe.Federata ndërkombëtare e kontabilistëve,është organizatë ndërkombëtare e organizatave dheshoqatave kombëtare të kontabilistëve.Është themeluar në vitin 1976 në Nju jork.Në këtëfederatë janë anëtarsuar 153 organizata kombëtare të kontabilitetit të 113 vendeve tëbotës.Kjo organizatë numron mbi 2milion kontabilist të autorizuar apo publik,kontabilistprivat (kontabilist të subjekteve ekonomike) dhe kontabilist të sektorit publik.

4.2.Qëllimi i Federatës Ndërkombëtare të kontabilistëve1) Ngritjen e cilësis së raportimit financiar e që paraqet udhërëfyes për auditim

ndërkombëtar.2) Vendosjen dhe zhvillimin e kodeksit etik të kontabilistëve.3) Përcaktimin dhe zhvillimin e teknikave të procesit të kontabilitetit menaxherial.4) Hulumtimin dhe analizën e informatave mbi praktikën e menaxhmentit të

sektorit publik.5) Vlerësimin dhe zhvillimin e teknikave të procesit të kontabilitetit menaxherial.6) Vendosjen e bashkëpunimit të ngushtë mes organizatave regjionale dhe

kombëtare të kontabilitetit për të ndihmuar në krijimin e programeve dheaktivitetevepërmesinformataveteknike,materialitedukativ,pyetësoreve,buletineve,etj.

Parimet e Kontabilitetit Përgjithsisht të Pranuara (GAAP-PKPP) PKPP,janë parime themelore për të raportuarit financiar PKPP,janë kuadër që përcakton cilat informata janë përfshirë në pasqyra

financiare dhe si ato informacione duhet të pasqyrohen. PKPP,ngërthejnë në vete qëllimet themelore të raportimit financiar dhe një

numër të madh të nocioneve dhe rregullave të përgjithshme e të veçanta Shprehjet siç janë:qëllimet,standardet,konceptet,përcaktimet,metodat dhe

rregullat,shpesh janë shfrytëzuar për përshkrimin e PKPP.

7

Konceptet përgjithësisht të pranuara të kontabilitetit Koncepti i njësis ekonomike (bussines entity concept), Koncepti i vazhdimësis së vërtetë apo i vijueshmërisë së veprimtarisë (continuing

concern concept), Koncepti i valutës stabile, d.m.th.stabiliteti i njësis monetare (stable-period

concept), Koncepti i përcaktimit kohor, d.m.th.periudhës raportuese (time-period concept)

Koncepti i njësisë ekonomike (bussines entity concept), Sipas këtij koncepti njësia ekonomike (ndërmarrja apo shoqëri tregtare) është njësi e

vetme,e pavarur nga ndërmarrje të tjera apo pronarë,pavarësishtë a është fjala përnjë apo më shumë pronarë.

Ky subjekt gjatë raportimit të gjendjes dhe suksesit financiarë,në raportet financiarepërfshin vetëm ato transaksione të cilat kanë të bëjnë vetëm me atë subjekt. P.sh.Nëse pronari i subjektit posedon automjet, ai automjet nuk përfshihet në pasurinë endërmarrjes.Gjithashtu,shpenzimet për derivate dhe mirmbajtje nuk mund tëtrajtohen si shpenzime të afarizmit.

Koncepti i vazhdimësis së vërtetë apo i vijueshmërisë së veprimtarisë (continuing -concern concept),

Sipas këtij koncepti supozohet se njësia ekonomike(ndërmarrje apo shoqëri tregtare)veprimtarinë e vet do ta vazhdojë ta ushtrojë edhe në të ardhmen dhe se nuk do tëzvogëlojë ndjeshëm aktivitetin e saj

Mendohet se veprimtarinë do ta vazhdojë edhe në rast se punon me humbje,deri nëkohën sa egziston shpresa për një fitim në të ardhmen.

Në kundërshtim me këtë concept,është e mundur të flitet për ndalimin efunksionimit apo likuidimin.

Koncepti i përcaktimit kohor, d.m.th.periudhës raportuese (time-period concept) Ky concept është i lidhur me konceptin e vazhdimësis së vërtetë apo të

vijueshmërisë së veprimtarisë dhe kërkon që raportimi financiar të bëhet nëperiudha të caktuara kohore.Ajo mund të jetë njëherë në vit,dy herë,katërherë apoedhe më shkurtë apo më gjatë.

Si zakonisht për nevoja të shfrytëzuesve të jashtëm pasqyrat financiare dorëzohennjë herë në vit.

Koncepti i valutës stabile, d.m.th.stabiliteti i njësis monetare (stable-period concept), Sipas këtij koncepti supozohet se aftësia blerëse e njësis monetare gjatë asaj

periudhe nuk ndryshon. Të gjitha kategoritë ekonomike dhe aktivitetet afariste janë vlerësuar në njësi

monetare.

8

Pasqyratë financiare hartohen për një periudhë të caktuar kohore,andaj në rast tëinflacionit apo deflacionit pozicionet bilancore nuk janë vlerësuar me njësimonetare të vlerës së njëjtë.

Kështu mund të ndryshojë dukshëm pasqyrimi real i gjendjes dhe i suksesitfinanciar të subjektit.

Në rast të inflacionit duhet të bëhet rivalorizimi sipas koeficientit të cilin e publikoninstitucioni përkatës i vendit të subjektit afarist.

3

3 Muhamet Aliu:”Etika në Kontabilitet dhe Auditim”,slajde.

9

4.3.Këshilli Kosovar Mbi Standardet Për Raportim Financiar

Këshilli Kosovar mbi Standardet për Raportimin Financiar –është themeluar më 29 tetor tëvitit 2001 sipas rregullores nr.2001/30.Këshilli është organ i pavarur në marrjen epërgjegjësive dhe kryerjen e detyrave të tij,varësishtë nga autoriteti i përfaqësuesit special tëSekretarit të Përgjithshëm.Këshilli ka kompetenca për të lidhur kontrata dhe,sipas nevojës,përtë nxjerrë udhëzime administrative përv kryerjen e funksioneve të veta,duke përfshirëkontratat e punësimit,kontratat e strehimit dhe të dhënies me qira të pajisjeve.Këshilli nxjerrstandarde të kontabilitetit në përputhje me Standardet Ndërkombëtare të kontabilitetit(SNK).Këshilli vendos se cilat standarde të SNK-së do të zbatohen,duke marrë parasyshmjedisin afarist në Kosovë.Standardet e kontabilitetit dhe të revizionit të nxjerra ngaKëshilli,botohen dhe shpërndahen në tërë Kosovën në tri gjuhë që përdoren në Kosovë.Poashtu,Këshilli cakton standardet për aftësimin teknik lidhur me certifikimin e kontabilistëvedhe licencimin e revizorëve që duhet të përfshijnë fushat e mëposhtme:

Kontabilitetin financiar, Standardet e kontabilitetit të Kosovës, Parimet e menaxhimit financiar të ndërmarrjeve afariste,

Parimet e kontrollit dhe të revizionit të brendshëm, Kontabilitetin e kostos dhe atë menaxhues,

Sjelljen dhe etikën profesionale etj.

4


10

5. PARIMET KRYESORE TË NDËRTIMIT TË PASQYRAVE FINANCIARE

Pasqyrat financiare janë raporte që u lejojnë palëve të interesuara që të vlersojnëprofitabilitetin dhe solventitetin e biznesit.Pasqyrat financiare zakonisht na paraqiten në disaforma:

Bilanci-i cili paraqet pasqyrë përbërëse të pasurisë si aktiv si dhe detyrimeve dhekapitalit si pasivë,në momentin e caktuar.Më së shpeshti përpilohet në fund tëperiudhës përllogaritëse (mujore,gjashtëmujore apo vjetore),që nuk është e thënë tëpërputhet me vitin kalendarik,

Pasqyra e të ardhurave-paraqet raportin financiar të të ardhurave dhe të dalavepërmes profitit apo humbjes,po ashtu në një periudhë të caktuar kohore,

Raporti mbi rrjedhjen e parasë-shpreh ndryshimet si pasojë e rritjes apozvogëlimit të parasë në periudhën përllogaritëse.Në këtë aspekt,ndryshimi ndodhnë qastin kur është paguar paraja apo kur është marrë ajo,

Pasqyra e ndërrimeve në ekuitet,e cila shpjegon ndryshimet në kapital dherezerva gjatë një viti (apo mjetet-detyrimet=ekuiteti).

Që pasqyrat financiare,si produkt përfundimtar i sistemit kontabël,të mund të përdoren meefektivitet nga përdoruesit e tyre,duhet të plotësojnë disa kritere,të ndërtohen mbi bazën edisa parimeve,të cilat do të paraqiten shkurtimishtë në vijim:

1. Qartësia dhe vërtetësia – nënkuptojnë evidencimin dhe paraqitjen e informacioneve nëmënyrën që siguron një pasqyrë të qartë të afarizmit,të situatës momentale dhe të përparimittë kompanisë.

2. Qëndrueshmëria (konsistenca) – nënkupton faktin se parimet dhe rregullat e shfrytëzuara nëkontabilitet nuk duhen ndryshuar nga viti në vit për shkak të pamundësisë së krahasimit tërezultateve.

3. Materialiteti (rëndësia) – kërkon përmbajtjen e të gjitha rregullave që kanë rëndësi tëveqantë në krijimin e një fotografie të qartë mbi kompaninë.

4. Korrektësia – në kontabilitet korrektësia kërkon që pasqyrat financiare të japin njëpërmbledhje ose paraqitje korrekte dhe të ndershme të ngjarjeve që paraqiten në pasqyratfinanciare me qëllim që ato të mos fshehin apo të shtrembërojnë realitetin.

5. Kujdesi – si parim niset nga fakti se pasiguria e përpilimit të pasqyrave financiare është pjesëpërbërëse e zhvillimit të biznesit dhe sidomos kur është fjala për zhvillimin e biznesit në tëardhmen.

6. Kontuiniteti apo biznesi në vijimësi – kërkon nga kompania ruajtjen ekontinuitetit,përkatësisht afarizmit pozitiv si ekzistim afatgjatë i kompanisë në fjalë.

7. Kostoja historike – nënkupton parimin sipas të cilit të gjitha mjetet e kompanis vlerësohennë lartësin e të dhënave reale monetare të shfaqura në momentin e furnizimit apo të realizimittë atyre mjeteve.

11

5

5.1.BILANCI I GJENDJES

Bilanci përfaqëson tërësin e zotrimeve (aseteve,aktivit) dhe të detyrimeve (pasivit), si dhediferencën e tyre që përfaqëson vlerën neto,të cilën një subjekt biznesor e ka në një momentkohor.Janë tri kategori që e përbëjnë bilancin:asetet,detyrimet dhe ekuiteti i pronarit.

Asetet – janë burimet ekonomike,të cilat janë të kontrolluara apo në pronësi ngakompania.Ato mund të jenë:

- Asetet rrjedhëse janë grup në të cilin hyjnë asetet që munden lehtë të shndërrohennë para ndonjëherë edhe me çmim furnizues më të ulët.Asete të tillakonsiderohen:llogaritë e arkëtueshme,sigurimet e tregtueshme,dëftesat earkëtueshme,inventari i mallit apo edhe asetet e parapaguara siq është sigurimi iparapaguar.

- Asetet fikse – përfshijnë tokën,ndërtesat dhe pajisjet.Asetet e tilla janë tëregjistruara sipas kostos historike,e cila shpesh është më e ulët se vlera e tregut.Nëkëtë grup të aseteve hyjnë edhe asetet e paprekshme,si:patentat,licencat,të drejtat eautorit,emri I mirë (goodëill) etj.

Detyrimet – janë obligime për të paguar para,për të transferuar asete të tjera,apo për tëofruar shërbime për dikë tjetër.Detyrimet mund të ndahen në:

- Detyrime afatshkurtra (kurente),të cilat përfshijnë llogaritë e pagueshme,dëftesatepagueshme (shuma borgj ndaj bankës apo të tjerëve),pagat e pagueshme dhe taksate pagueshme.

- Detyrimet afatgjata (jokurente),të cilat përfshijnë pengun e pagueshëm dheobligimet e pagueshme.

Ekuiteti i pronarëve – kërkesat e mbetura ndaj aseteve të biznesit,pas mbulimit tëdetyrimeve,paraqesin ekuitetin e pronarëve apo ekuitetin e aksionarëve (te shoqëritaksionare).Ekuiteti i pronarëve shpreh shumën e mbetur,përkatësisht asetet neto (totali i aseteve minustotali i detyrimeve) në dispozicion,pasi që të jenë kënaqër të gjitha obligimet.Në raste tëcaktuara,sidomos kur fillohet me biznes,nëse nuk ka detyrime,atëherë ekuiteti I pronarëveështë i barabartë me totalin e aseteve.Ekuiteti i pronarëve rritet atëherë kur pronarët bëjnëinvestime plotësuese në biznesin e tyre apo edhe kur biznesi krijon profit,i cili mbetet nëbiznes.Ekuiteti i pronarëve – zbritet kur pronarët tërheqin pjesën më parë në biznes.Nësebiznesi është i organizuar si korporatë,atëherë profiti i shpërndarë aksionarëve quhetdividend.Pjesa e mbetur e pashpërndarë quhet fitimi i mbajtur.Asetet,detyrimet dhe ekuiteti po ashtu përbëhen nga nënkategori,të cilat janë ndarë mëposhtë:


12

Bilanci i gjendjesAna e majtë (Asetet) Ana e djathtë (detyrimet &

ekuiteti)Asetet rrjedhëse Detyrimet rrjedhëseProna &Pajisjet Detyrimet afatgjataAsetet e tjera EkuitetiEmri i mirë

Bilanci ndërtohet në formën e një pasqyre të përbërë nga dy anë:ana e majtë e llogarisë qëpasqyron asetet dhe ana e djathtë e saj që pasqyron detyrimet dhe ekuitetin e pronarëve.

6


13

Asetet = Detyrimet + Ekuiteti i pronarit

Asetet rrjedhëse Detyrimet e tanishme - Aksionet e zakonshme- Paraja - Llogaritë e pagueshme - Aksionet e preferuara- Llogaritë e arkëtueshme - Dëftesa afatshkurtër - Kapitali i pronarit- Sigurimet e tregtueshme - Dividendët e pagueshë - Fitimet e mbajtura- Llogaritë e pranueshme - Taksat dhe akcizat mbi- Shpenzimet e parapaguara shitjen- Inventari - Detyrimet rritëse

- Detyrimet e tjeraAsetet afatgjata rrjedhëse- Llogaritë e pranueshme

afatgjata Detyrimet afatgjata- Prona,toka dhe pajisjet - Borgjet afatgjata

- Bonot (obligacionet)Asetet e paprekshme- Goodëill- patentat- Licencat- E drejta e autorit

Renditja kryesore e llogarive në bilanc bëhet sipas shkallës së likuiditetit.Sa më likuide tëjenë asetet,aq më parë pasqyohen në bilanc dhe sa më afatshkurtra të jenë detyrimet,aq mëparë pasqrohen në bilanc.

Një formë e bilancit e përgaditur sipas STANDARDEVE KOSOVARE TËKONTABILITETIT (SKK),marrë nga një kompani në kosovë.

Emri I ndërmarrjes:SHPK,,BREU PETROL"Adresa:PRIZRENNr.biznesit:70254789

PASQYRA E BILANCIT PËR VITIN 2011

PASURITË:PASURITË JOKURENTE(JO QARKULLUESE)

Mobilje dhe paisje 102,000

Zhvlerësimi i akumuluar — mobilje dhe paisje (47,600)Automjetet 36000

Zhvlerësimi i akumuluar — Automjetet (30,000)

TOTALI I PASURIS JOKURENTE(QARKULLUESE) 60,400PASURIT KURENTE(QARKULLUESE):

Paraja e gatshme 4,600

Llogaritë e arkëtueshme 26,500

Parapagimi i qerasë 0

TOTALI I PASURIVE KURENTE(QARK.) 31,100

GJITHËSEJ PASURITË: 91,500

14

PRIZREN,31.12.20117

7 Pasqyra e bilancit: Kompania, “BREU PETROL”PRIZREN,31.12.2011.

DETYRIMETDETYRIMET KURENTE(AFATSHKURTËRA):

Llogaritë e pagueshme 9,170

Pagat e pagueshme 520

Të hyrat e shtyera (të pafituara) 800

TOTALI I DETYRIMEVE KURENTE(AFATSHK.): 10,490DETYRIMET JOKURENTE(AFATGJATA):

Huatë afatgjata 0.00

TOTALI I DETYRIMEVE JOKURENTE(AFATGJ.) 0.00

TOTALI I DETYRIMEVE: 10,490

EKUITETI:Aksionet e zakonshme 40,000

Fitimet e mbajtura 41,010

Totali i ekuitetit 81,010TOTALI I EKUITETIT DHE DETYRIMEVE: € 91,500

15

5.2.PASQYRA E TË ARDHURAVE

Kjo pasqyrë tregon rezultatet e operacioneve të kompanis për një periudhë kohore(mujore,tremujore apo edhe vjetore).Ajo përmbledh të ardhurat e krijuara dhe kostot(shpenzimet) e bëra për krijimin e këtyre të ardhurave.Diferenca në mes të ardhurës së krijuardhe kostos paraqet pjesën e tretë,përkatësisht të ardhëren neto (apo humbjen) apo siq mund tëgjendet në pasqyra të ndryshme,profitin (apo humbjen).Ekuacioni më i thjeshtë përpërshkrimin e të ardhurave është:

Neto e ardhura = E ardhura – ShpenzimetPër të kuptuar më mirë pasqyrën e të ardhurave dhe rolin e tyre,duhet definuar së pari

elementet e saj,përkatësisht të ardhurën,shpenzimet dhe të ardhurën neto (apo humbjen neto).E ardhura – paraqet shumën e aseteve të krijuara përmes operacioneve në

biznes,përkatësisht e ardhura paraqet derdhjet nga shpërndarja e mallrave dhe e shërbimeve.Shpenzimet – paraqesin shumën e aseteve të konsumuara gjatë operacioneve në

biznes,përkatësisht rrjedhjet dhe obligimet e arritura nga prodhimi I mallrave dhe ishërbimeve.Shpenzimet paraqesin koston e krijuar në operacionet normale për të krijuar tëardhura.Koston e mallit të shitur e përbën vlera blerëse e atij malli (do të thotë vlera sa ne naka kushtuar blerja e atij malli).E ardhura neto – E ardhura neto nganjëherë e quajtër edhe si profit apo fitim,reflekton të

ardhurën (të arriturën) në raport me shpenzimin gjatë një periudhe të caktuar kohore.Formati i pasqyrës së të ardhurave ndryshon varësisht nga sistemi i aplikuar i

kontabilitetit.Në Kosovë,mënyra dhe forma e përpilimit të një pasqyre tëtë ardhurave nukështë e kufizuar apo e diktuar,edhe pse elementet e përbërjes së pasqyrës përcaktohen mestandardet kosovare të kontabilitetit të bazuar në standardet ndërkombëtare të kontabilitetit.

Një formë e pasqyrës së të ardhurave e përgaditur sipas STANDARDEVE KOSOVARETË KONTABILITETIT (SKK),marrë nga një kompani në kosovë.

Shitjet€

370,000Kosto e Mallrave te shitur € 157,000

Fitimi Bruto € 213,000

Humbja nga shitja e automjetit -2,000

Shpenzimet e shitjes -92,000

Shpenzimet tjera -53,670

Shpenzimet e qerasë -12,000

Shpenzimet e zhvlerësimit — automjetet -6,760

Shpenzimet e zhvlerësimit — mobilje dhe paisje -5,100

Fitimi neto € 41,470

Emri I ndërmarrjes:SHPK,,BREU PETROL"Adresa:PRIZRENNr.biznesit:70254789

PASQYRA E Të ARDHURAVE PËR VITIN 2011

16

5.3.PASQYRA MBI NDRYSHIMIN E KAPITALIT TË VET

Kapitali i vetë involvon në vete dy komponente kryesore:a) Kapitalin e kontribuar (kapitalin e vetë)b) Kapitalin e mbajtur(pa shpërndar,pasistemuar,akumuluar etj).

Kapitali i kontribuar përfaqson shumën e neto fitimit të akumuluar për disa vite nga ana efirmës i cili mund të investohet nga ana e saj në qdo moment.Kjo pasuri në fakt përfaqësonndryshimet e kapitalit të vetë i cili është si rezultat i investimeve të reja të kapitalit,tërheqjevetë kapitalit nga ana e pronarëve apo rezulton nga neto fitimi i realizuar gjatëperiudhës aposhpërndarjes së tij si dividend.

Kjo pasqyrë paraqet ndryshimet e kapitalit të vetë gjatë një periudhe kontabël.Dhe kjopasqyrë si dhe pasqyra cash floë janë të lidhura drejtëpërdrejtbme dy pasqyrat e para të cilatparaqesin pasqyrat bazë financiare.Dhe këtë pasqyrë financiare nuk e kanë të detyrueshme taprezantojnë bashkë me pasqyrat e tjera të gjitha firmat,korporatat apo shoqëritë aksionarejanë të obliguara të përpilojnë vetëm ato firma që janë të regjistruara për TVSH apo ato firmaqë paguajnë tatimin mbi fitim.

5.4 PASQYRA E RRJEDHJES SË PARASË

Pasqyra e rrjedhjes së parasë si një pasqyrë plotësuese e pasqyrave bazike,prezentonrrjedhat e keshit të një ndërrmarrje që ndodhin gjatë një periudhe kohore si rezultat itransaksionevetë ndryshme që marrin pjesënë aktivitetet e biznesit.Kjo pasqyrë financiarenuk sajohet nëse më parë nuk i kemi sajuar mirë bilancin e gjendjes dhe pasqyrën e tëardhurave.

Për dallim nga pasqyra e të ardhurave e cila rezultatet e biznesit i prezanton mbi bazënakruale(realizimit),pasqyra e rrjedhave të keshit rezultatet i prezanton mbi bazën e keshit.Përti prezantuar në mënyrë sa më të qartë hyrjet dhe daljet të keshit në këtë pasqyrë financiarekërkohet nga ana e firmës që aktivitetet e biznesit në këtë pasqyrë të prezantohen në trikategori:

1) Aktivitetet operuese2) Aktivitetet investuese dhe3) Aktivitetet financiare.

Grupimi i pasqyrës së rrjedhave të keshit mbi bazën e këtyre tri llojeve të aktiviteteve ështëme interest ë madh si për analistët financiar ashtu edhe për përdoruesit e ndryshëm nëvlersimin e ndërrmarrjes.Aktivitetet operuese involvojnë edhe shitjen e mallrave dhe shërbimeve.Natyra e biznesit e

determinon llojin primar të aktivitetit afarist.Psh.Blerja e lëndës së parë për firmat prodhueseështë aktivitet i rëndësishëm afarist por megjithatë tek të gjitha llojet e bizneseve shitja emallrave dhe shërbimeve janë aktivitete afariste.Aktivitetet investuese perfshijnë investimet edhe mbajtjen e pasurisë

jokorente:patundshmeritë,impijantet,pajimet dhe investimet financiare jo korente(afatgjata).Aktivitetet financiare përfshijnë huazimet e ndryshme qoft me kapitalin

borgj(obligacionet)dhe qoft me kapitalin aksionar(aksionet).

17

Komponentët e pasqyrës së rrjedhave të keshit

Aktivitetet operuese:- Shitja e mallit- Ofrimi i shërbimeve

Aktivitetet investuese:- Shitja e ndërtesave- Shitja e tokës

Aktivitetet financuese:- Huazimi I parasë- Pranimi I investi.

Derdhjet (hyrjet) e parasë

Paraja (cash)

Rrjedhjet (daljet) e parasë

8

Një formë e pasqyrës së rrjedhës së parasë (keshit) e përgaditur sipas STANDARDEVEKOSOVARE TË KONTABILITETIT (SKK),marrë nga një kompani në kosovë.

8 RRUSTEM ASLLANAJ:KONTABILITETI,Prishtinë,2005,fq.9.

Aktivitetet investuese:- Blerja e

ndërtesave- Blerja e tokës

Aktivitetet financuese:- Kthimi i kredive- Shpërndarja ndaj

pronarëve

Aktivitetet operuese:- Pagesa e pagave- Pagesa e komunaleve- Pagesa e taksave

18

Emri I ndërmarrjes:SHPK,,BREU PETROL"9

Adresa:PRIZRENNr.biznesit:70254789

RRJEDHA E PARASË SË GATSHME PËR VITIN 2011

RRJEDHA E PARASË SË GATSHME NGA AKTIVITETETOPERATIVE

Fitimi neto € 41,470Korigjimet:

Plus: Zhvlerësimi— automjetet € 6,760Zhvlerësimi — mobilje dhe paisje 5,100Humbja nga shitja e automjetit 2,000Rritja në llogaritë e pagueshme 5,930Rritja në pagat e pagueshme 1,900Rritja në të hyrat e shtyera 2,400

Minus: Rritja në llogaritë e pagueshme (1,500)Rritja në parapagimin e qerasë (1,000)

Rrjedha neto e parasë së gatshme nga Aktivitetet operative 63,060

RRJEDHA E PARASË SË GATSHME NGA AKTIVITETETINVESTIVE

Dalje e parasë së gatshme e paguar për blerjen e mobiljeve dhe paisjeve € (8,000)Hyrje e parasë së gatshme e arkëtuar nga shitja e automjeteve 4,000Dalje e parasë së gatshme e paguar për blerjen e automjetit (40,560)

Rrjedha neto e parasë së gatshme nga Aktivitetet investuese (44,560)

RRJEDHA E PARASË SË GATSHME NGA AKTIVITETETFINANCUESE

Pagesa e detyrimeve për lizingun 0.00Dividenda e paguar (20,000)

Rrjedha neto e parasë së gatshme nga Aktivitetet Financuese (20,000)

Rrjedha neto e parasë së gatshme gjatë vitit (1,500)

PARATË E GATSHME NË FILLIM TË PERIUDHËS 4,600

PARATË E GATSHME NË FUND TË PERIUDHËS € 3,100

PRIZREN,31.12.2009

9 Pasqyra e rrjedhes së parasë:Kompania, “BREU PETROL”,31.12.2011.

19

6.PREZANTIMI I PASQYRAVE FINANCIARE NË BAZË TË STANDARDEVE TËKONTABILITETIT TË KOSOVËS10

Në vazhdim po i paraqesim pasqyrat financiare:bilancin e gjendjes,bilancin esuksesit,pasqyrën e rrjedhës së parasë dhe pasqyrën e ekuitetit,duke u bazuar në modelet eStandardeve të Kontabilitetit të Kosovës.

Bilanci e gjendjes,31 dhjetor 200XVitivijues

Vitiparaprak

Mjetet rrjedhëseParatë e gatshme në bankë dhe në dorë 250 850Depozitat në bankë 50 250Llogaritë e arkëtueshme 2,300 2,100Stoqet 1,900 2,250Shpenzimet e parapaguara 150 80Totali i mjeteve rrjdhëse 4,650 5,530Pasuritë themelore (jorrjedhëse)Paluajtshmëritë dhe pajimet 4,970 4,750Pasuritë e dhëna në lizing 890 500Investimet 50 50Totali i pasurive jorrjedhëse 5,910 5,300Totali i pasurive 10,550 10,830DetyrimetDetyrimet rrjedhëseMbitërheqja bankare 50 0Llogari të pagueshme 4,150 4,910Shpenzimet e grumbulluara 420 650Pjesa rrjedhëse për lizingjet kapitale 100 220Dividendët e pagueshme 100 100Tatimi mbi fitim i pagueshëm 100 80Totali i detyrimeve rrjedhëse 4,920 5,960Detyrimet afatgjateHuat afatgjata 250 0Obligimet për lizingjet kapitale 750 600Totali i detyrimeve afatgjata 1,000 600Totali i detyrimeve 5,920 6,560Kapitali neto 4,630 4,270Kapitali i emetuar 100 80Rezervat 100 90Fitimi i pashpërndarë 4,430 4,100Totali i ekuitetit 4,630 4,270Totali i ekutetit dhe detyrimeve 10,550 10,830

10 www.mef-rks.orgRregullorja nr.30/2001 e unmik-ut mbi Standardet e Kontabilitetit dhe Revizionit në Kosovë.

20

Pasqyra e të ardhurave,31 dhjetor 200XViti

vijuesViti

paraprakShitjet 14,250 10,350-Zbritjet në shitjet (500) (200)-kthimi i mallit (120) (50)Shitja neto 13,639 10,100Shpenzimet e mallrave të shitura (8,960) (6,600)Fitimi bruto 4,670 3,500Shpenzimet operuesea.shpenzimet e shitjes:-Pagat dhe mëditjet (1,050) (800)-Komisionet (120) (100)-Shpenzimet e reklamës (140) (80)-Shpenzimet e furnizimeve (80) (50)-Zhvlerësimi i orendive dhe pajisjeve (80) (50)b.shpenzimet e përgjithshme dhe administrative-Pagat dhe mëditjet (1,300) (1,000)-Shpenzimet e borgjeve të këqija (400) (250)-Shpenzimet e furnizimeve të zyrës (80) (50)-Zhvlerësimi i ndërtesave (100) (100)-Shpenzimet e sigurimit (220) (100)-Shpenzimet e rrymës dhe të telefonit (140) (90)Totali i shpenzimeve operuese (3,910) (2820)

Të ardhurat operuese 760 680

Të ardhurat tjera:Të ardhura nga dividenti 20 20Të ardhura nga interesi 90 110Shpenzimet tjeraShpenzime të interesit (250) (150)Shpenzime nga tatimi në fitim (190) (220)Të ardhurat neto 430 440

21

Pasqyra e ndryshimeve në ekuitet,31dhjetor 200X

Kapitaliaksionar

Ngritja epagesaveaksionare

Rezervat erivlerësimit

Fitimet epashpërndara

Bilanci më 31.12.200X 65 15 90 3.760Fitimi neto për periudhën 440Dividendët (100)Bilanci më 31.12.200X 65 15 90 4,100Teprica në rivlerësim 10Emitimi i kapitalit aksionar 10 10Fitime neto për periudhën 430Dividendët (100)Bilanci më 31.12.200X 75 25 100 4,430

Pasqyra e rrjedhës së parasë,31.12.200XViti

vijuesViti

paraprak

Aktivitetet operativeArkëtimi i parave të gatshme nga konsumatorët 14,050 10,100Pagesat furnizuesve dhe të punësuarve (13,910) (9,220)Paratë e gatshme të gjeneruara nga veprimtaria 140 880Interesi i paguar (250) (170)Tatimi mbi fitim i paguar (170) (240)

Parat e gatshme neto nga aktivitetet operative (140) 1,350

Rrjedha e parasë nga aktivitetet investiveBlerja e makinave,pajisjeve dhe patundshmërisë (690) (250)Shitja e pasurive fikse 300 50Interesi i pranuar 90 120Dividenti i pranuar 20 20

Rrjedha neto nga aktivitetet investive (280) (60)

Rrjedha e parasë nga aktivitetet financiareEmitimi i aksioneve 20 0Huamarrja 250 0Pagesa e detyrimeve nga lizingu (460) (180)Dividendi i paguar (100) (100)Rrjedha neto nga aktivitetet financiare (290) (280)

Rrjedha e përgjithshme e parasë së gatshme (710) 1,010

Paratë e gatshme në fillim të periudhës 1,100 970

Paratë e gatshme në fund të periudhës 390 1,980

22

Përmbledhje:

Kontabiliteti financiar ka të bëjë me informacionin kontabël,I cili përveq se qëpërdoret nga drejtimi i njësis ekonomike,kryesishtë u komunikohet edhe përdoruesve tëjashtëm .Kontabiliteti menaxhues-në kontrast të rreptë me kontabilitetin financiarë ,katë bëjë me të gjitha llojet e informacionit kontabël qëgrumbullohen,maten,regjistrohen,përpunohen dhe u transmetohen menaxherëve tënjësisë ekonomike. Këshilli Kosovar mbi Standardet për Raportimin Financiar –ështëthemeluar më 29 tetor të vitit 2001 sipas rregullores nr.2001/30 Këshilli nxjerrstandarde të kontabilitetit në përputhje me Standardet Ndërkombëtare të kontabilitetit.Pasqyrat financiare janë raporte që u lejojnë palëve të interesuara që të vlersojnëprofitabilitetin dhe solventitetin e biznesit. Kontabiliteti financiar ofron të dhëna nëformë të informatave të ndërlikuara të shprehura në raportet financiare.

23

Literatura:Skënder Ahmeti:“KONTABILITETI I” Universiteti “ILIRIA”Prishtinë,2007.Skënder Ahmeti:“KONTABILITETI FINANCIAR”Universiteti “ILIRIA”Prishtinë,2009.Isa Mustafa: “MENAXHMENTI FINANCIAR”Prishtinë,2008.Rregullorja nr.30/2001 e unmik-ut mbi Standardet e Kontabilitetit dhe Revizionit në Kosovë.Rrustem Asllanaj:Kontabiliteti I”.www.mfe-rks.orghttp://www.mef-rks.org/images/stories/Bordet/Standardet%20Kosovare%20te%20Kontabilitetit/SKK1ere.pdf

Economy & Finance

Prezantimi i pasqyrave financiare