Ichimoku Kinko Hyo.

Robert Gawron,

12.05.2015, Warszawa

1. Geneza Ichimoku Kinko Hyo.2. Budowa wskaźnika i jego komponenty.3. Strategie handlu z Ichimoku.4. Alternatywna strategia oparta na Ichimoku. 5. Statystyki i wyniki rachunku.6. Słowo o emocjach w strategii.

Agenda

Geneza Ichimoku Kinko Hyo

• Analiza Ichimoku powstała przed II wojną światową, po raz pierwszy została zaprezentowana w 1968 r.

• Pełna nazwa tej metody brzmi Ichimoku Kinko-Hyo. Twórcą jest Goichi Hosoda. Pomogli mu w tym jego studenci, nie było jeszcze komputerów i wszystkie obliczenia trzeba było przeprowadzić ręcznie.

• Znajduje ona zastosowanie praktycznie na wszystkich rynkach finansowych: od akcji, poprzez obligacje, waluty, indeksy aż po towary.

• Samo słowo Ichimoku oznacza "jedno spojrzenie", a rysunek stworzony przy zastosowaniu tej techniki zwany: Ichimoku Kinko Hyo można przetłumaczyć jako "jedno spojrzenie na wykres ceny równowagi" lub też "ujęcie panoramiczne".

Budowa wskaźnika i jego komponenty.

Ichimoku składa się z pięciu linii:• Tenkan sen- „linia zwrotna”• Kijun sen- „linia standardowa”• Chikou Span- „spóźniona linia”• Span A- „pierwsza przodująca linia”• Span B- „druga przodująca linia”

Przestrzeń pomiędzy Span A a Span Bnazywana jest „Chmurą”

Tenkan Sen- linia zwrotna.

• Tenkan sen- (najwyższa cena +najniższa cena)/2 dla 9 ostatnich okresów.

Jest to średnia z najwyższego szczytu i najniższego minimum z ostatnich 9 okresów czasowych. Linia ta w trendzie znajduje się zazwyczaj najbliżej ceny i w przypadku korekty stanowi pierwszy poziom wsparcia /oporu.

Najlepiej sprawdza się w silnych trendach. Tenkan Sen jest bardzo podobna do MA 9 natomiast lepiej eksponuje różnice jeżeli chodzi o brak trendu niż zwykła średnia krocząca.

Tenkan analizuje się głownie w jej relacji do Kijun, co ma znaczenie przy podejmowaniu decyzji o wejściu lub wyjściu z rynku.

Kijun Sen- linia standardowa.

• Kijun Sen- (najwyższa cena +najniższa cena)/2 dla 26 ostatnich okresów.

Jest to średnia z najwyższego szczytu i najniższego minimum w ostatnich 26 okresach czasowych. W trendzie jest po Tenkan Sen kolejnym poziomem wsparcia /oporu. Kijun Sen jest zdecydowanie silniejszym poziomem na którym może zatrzymać się cena. Na linii tej często kończą się silne korekty (w przeciwieństwie do Tenkan Sen).

Kijun Sen najefektywniej wykorzystuje się do określenia momentu wejścia lub jako silny poziom SL.

Chikou Span- spóźniona linia.

• Chikou Span-obecna cena zamknięcia cofnięta o 26 okresów.

Sama w sobie nie generuje sygnałów transakcyjnych ale stanowi o wiarygodności innych sygnałów. Linia ta jest obecną ceną zamknięcia, ale przeniesiona jest w czasie o 26 okresów czasowych wstecz.

Pozwala to nam porównać, jak cena waloru zachowuje się obecnie w porównaniu do ceny z przed 26 okresów czasowych. Jeśli Chikou Spanznajduje się ponad ceną – trend jest wzrostowy, jeśli znajduje się pod ceną – trend jest spadkowy.

Senkou Span A– pierwsza przodująca linia.

• Senkou Span A – (Tenkan Sen+ Kijun sen)/2 wysunięta o 26 okresów.

Senkou Span A jest linią przesunięta w czasie o 26 okresów do przodu. Jest ona średnia z linii Tenkan Sen oraz Kijun Sen.

Dzięki wysunięciu linii o 26 okresów mamy możliwość szybkiego ujrzenia miejsca, w którym silne wsparcie i opór sprzed 26 okresów będzie wpływać na cenę.

Senkou Span B– druga przodująca linia.

• Senkou Span B druga linia przodująca (najwyższa cena +najniższa cena)/2 dla ostatnich 52 okresów wysunięta o 26 okresów.

Różnica pomiędzy Span A a Span B jest taka, że ta ostatnia oblicza średnią z najwyższej i najniższej ceny w ujęciu 52 okresów.

Natomiast podobnie jak Span A jest ukazana jako wysunięta do przodu o 26 okresów.

Ma ona reprezentować poziom równowagi sprzed 2 miesięcy, ukazany w kontekście ceny za miesiąc stąd wysunięcie o 26 okresów. Mamy przez to wgląd na poziom równowagi cen w perspektywie długoterminowej.

W trendzie wzrostowym stanowi najważniejsze wsparcie, w

trendzie spadkowym najważniejszy opór.

Kumo- Chmura

• Kumo czyli Chmura.

Pozwala na szybką ocenę tego co się dzieje aktualnie na rynku.

To zestawienie linii Senkou Span A i B. Każda z nich tworzy pewien obraz równowagi a razem stanowią strefę mocnych poziomów wsparć i oporów.

Sama chmura jest obszarem fazy trendu bocznego- do mierzenia którego Ichimoku się nie nadaje, poza sygnalizowaniem jego występowania.

Szerokość chmury określa nam płynność na rynku w danym momencie w relacji do historii, im szersze Kumo tym większa płynność.

Im szersze Kumo tym silniejszy opór i wsparcie przez nie wyznaczany. Wąskie Kumo nie stanowi żadnego wsparcia czy oporu.

Sentyment wzrostowy – gdy „szybsza” Senkou A jest ponad „wolniejsza” Senkou B i odwrotnie.

Gdy dojdzie do ponownej zamiany mamy do czynienia z odwróceniem trendu.

Definiowanie trendu w oparciu o chmurę• TREND WZROSTOWY – jeżeli cena znajduje się powyżej chmury – kumo• TREND SPADKOWY – jeżeli cena znajduje się poniżej chmury – kumo• BRAK TRENDU – jeżeli cena znajduje się w chmurze

Wskaźnik Ichimoku -podsumowanie.

• Metoda Ichimoku służy głównie do wykrywania trendu głównego i w nim się najlepiej sprawdza.

• Na rynkach znajdujących się w trendzie horyzontalnym jej wykorzystanie staje się mocno ograniczone.

• Cechą charakterystyczną Ichimoku jest zastosowanie przesunięcia czasowego w tył dla linii opóźnioneji analogicznej translacji wprzód dla linii Senkou Span A i B.

• Konstrukcja wskaźnika jest zbliżona to metody dwu średnich ruchomych, przy czym kładzie ona większy nacisk na ceny najwyższe i najniższe w przeciwieństwie do cen zamknięcia.

• W sytuacji, gdy otrzymujemy jednocześnie 3 niezależne sygnały kupna lub sprzedaży potwierdzony zostaje silny trend panujący na rynku.

• Całość należy też stosować pod kątem długoterminowości.

Poszczególne liczby wykorzystywane w metodzie:

9 - tj. półtora tygodnia, w czasach kiedy obrót na sesji miał miejsce także w soboty - liczba 9 odpowiadała dokładnie pojęciu półtora tygodnia tj. 9 sesjom.

26 - średnia liczba sesji w miesiącu - w ujęciu 6 sesji tygodniowo.

52 - średnia liczba sesji w dwu miesiącach - analogicznie dla przypadku 6 sesji tygodniowo.

Z uwagi na zmianę spowodowaną skróceniem czasu pracy giełd o jeden dzień w tygodniu - można zastosować także inne liczby przy budowie metody Ichimoku.

Strategie handlu Ichimoku I

• Tenkan Sen/Kijun Sen

Przecięcie Tenkan Sen z Kijun Sen• jeden z najbardziej popularnych momentów dokonania

transakcji,• generowany jest kiedy TS przecina KS.• jeżeli TS przetnie KS od dołu mamy sygnał kupna• jeżeli KS przetnie TS od góry mamy sygnał sprzedaży• sygnał może być słaby, neutralny lub silny (w

zależności od miejsca wystąpienia sygnału względem chmury oraz kierunku pozycji)

Silny• gdy wzrostowe przecięcie linii TS i KS następuje nad

Kumo (kupno)• gdy przecięcie linii spadkowe następuje pod Kumo

(sprzedaż)Neutralny• przecięcie linii TS i KS w środku KumoSłaby• gdy wzrostowe przecięcie następuje pod Kumo• gdy spadkowe przecięcie następuje nad Kumo

Strategie handlu Ichimoku IIKumo/Cena

Wybicie z chmury opiera się ona na relacji ceny w stosunku do Kumo w dwóch słowach sprowadza się do wybicia ceny w którymś kierunku z chmury.

• cena znajdująca się nad chmurą wskazuje trend wzrostowy,

• cena znajdująca się w chmurze wskazuje naniepewność wśród inwestorów (konsolidacja),

• cena znajdująca się pod chmurą wskazuje na trend spadkowy.

• zamknięcie świecy nad chmurą -> sygnał kupna

• zamknięcie świecy pod chmurą -> sygnał sprzedaży

Strategie handlu Ichimoku IIIKijun Sen/Cena

Sygnał jest generowany gdy cena przebija Kijun Sen. Gdy ma to miejsce kiedy cena przebija Kijun Sen do góry jest to sygnał sprzedaży Gdy następuje to od dołu jest to sygnał kupna.

Silny• gdy wzrostowe przecięcie następuje nad chmura

(kupno)

• gdy spadkowe przecięcie następuje pod chmurą (sprzedaż)

Neutralny• jakiekolwiek przecięcie wewnątrz kumo

Słaby• gdy wzrostowe przecięcie nastąpi pod Kumo

(sygnał kupna)

• gdy spadkowe przecięcie nastąpi nad Kumo (sygnał sprzedaży)

Pozostałe strategie w oparciu o Ichimoku.

Zmiana sentymentu

• Sygnały po przecięciu się linii Senkou Span A i B.• Gdy Senkou Span A przecina Senkou Span B od góry mamy sygnał do sprzedaży lub kupna kiedy

Senkou Span A przebije Senkou Span B od dołu.

Chikou Span/Cena

• Chikou Span przecina cenę od dołu (kupno) lub od góry (sprzedaż).

Alternatywa.

Upraszczamy strategie.

Źródło: http://www.larslarsson.com/ichimoku-cloud-breakout-strategy.html

Zestawienie wskaźników I

Zestawienie wskaźników II

Strategia –główne założenia.

Założenia strategii:

• skorzystanie ze już wcześniej używanej strategii,

• wykorzystanie okazji na rynku z dopasowaniem do trybu pracy 9-17,

• wyeliminowanie ryzyka subiektywnego, niezdyscyplinowanego podejścia do handlu,

• niskie ryzyko strategii, poniżej 2% na transakcje,

• ratio powyżej Z/S 1:2,

• długoterminowe pozycje,

• bez rozbudowanego planu inwestycyjnego,

• kapitał 10k PLN,

Strategia –praktyka.

• otwieranie pozycji w momencie zmiany koloru świecy, zgodnie założeniami wskaźnika,

• jeżeli cena jest powyżej Kumo i świeca jest zielona kupujemy,

• jeżeli cena jest poniżej Kumo i jest to świeca czerwona sprzedajemy,

• świeca biała nie wchodzimy w transakcje, czekamy na zamkniecie kolejnej świecy i w zależności od jej koloru (po jej zamknięciu) otwieramy transakcje na następną świecę zgodnie z powyższym schematem,

• TP do SL w stosunku przynajmniej 2:1,

• TP ustalany na podstawie mocnych wsparć lub oporów na wykresie D1 lub zmiany koloru zgodnie z złożeniami wskaźnika,

• SL poniżej Kumo przy kupnie, powyżej przy sprzedaży lub wewnątrz Kumo,

wyjątki od reguły:

świece czerwone pojawiające się w mocnym trendzie wzrostowym na skutek korekt na danym instrumencie (np.: obecnie GBPAUD) i na odwrót, świece zielone (jako typowa korekta) przy mocnym trendzie spadkowym

instrumenty w widocznym” bez trendzie” na określonym interwale czasowym (D1), na których historycznie pojawiła się wielokrotnie duża ilość białych świec (niezdecydowanie rynku) np.:WIG20

Ichimoku Kinko Hyo– wyniki.

Zakres: 03.03.2015-11.05.2015

Ichimoku Kinko Hyo– wnioski.

• Ichimoku Kinko Hyo, jest intuicyjnym narzędziem pozwalającym szybko ocenić sytuację panującą na danym wykresie.

• Strategia jest dedykowana trendom długoterminowym i na nich świetnie się sprawdza (trend follower).

• Strategia jest stratna w przypadku trendów bocznych, może pojawić się seria dość znacznych strat wynikających z braku określonego kierunku ceny i zmiany koloru świec powodujących zamykanie transakcji na stop loss.

• Trzeba się liczyć z możliwością długoterminowego trzymania pozycji co wiąże się z obciążeniem bądź uznaniem rachunku punktami swap.

• Może się pojawić dość duża liczba stratnych pozycji za względu na niską trafność zyskownych wejść.

• Jedna lub kilka pozycji utrzymywanych dość długo „w zysku”, może pokryć szereg strat z innych wielu szybko zamkniętych pozycji zgodnie z założeniami strategii- wymaga to natomiast dość dużej odporności inwestora na straty kapitałowe.

• Niezbędny większy kapitał niż użyty w metodologii względnie zmniejszenie horyzontu inwestycyjnego poprzez handel na niższych interwałach, dających potencjalne szybsze zmiany trendu oraz większa niepewność kontynuacji ruchu natomiast umożliwiających wcześniejsze wyjście ze stratnej pozycji.

• Statystyki tutaj: myfxbook.com (otwórz hiperłączę).

Parę słów o psychologii.• Ichimoku Kinko Hyo – strategia nie dla każdego.

• Kilkanaście pod rząd strat wynikających z nieuchwycenia trendu, znacznie podkopuje w traderze w wartość strategii i jego umiejętności radzenia sobie na rynku

• Bez sprawdzenia naszej odporności na kolumnę strat strategia może okazać się „skokiem na głęboką wodę” dla niedoświadczonego tradera.

• Długoterminowe trzymanie zyskownych pozycji również wiąże się z potrzeba posiadania „mocnej psychiki” i ufności w możliwości strategii opartej chociażby na wynikach osiągniętych na demo.

Bibliografia:

Wykresy świecowe:• „Świecie i inne japońskie techniki analizowania wykresów świecowych” – S. Nison

Ichimoku:• „Ichimoku – japońska strategia inwestycyjna”– K. Oziemczuk

Psychologia: • „W transie inwestowania. Podbij rynek pewnością siebie, żelazną dyscypliną i postawą zwycięzcy” -Mark Douglas

Dziękuje za uwagę.

Robert Gawron

Departament Rynków Nieregulowanych OTC

Tel. 512 181 956

mail: robert.gawron@mdm.pl