8/18/2019 Zonguldak Icdr2013
1/132
ZONGULDAK VALİLİĞİ ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK İL MÜDÜRLÜĞÜ
ZONGULDAK
İL ÇEVRE DURUM RAPORU
-2014-
8/18/2019 Zonguldak Icdr2013
2/132
8/18/2019 Zonguldak Icdr2013
3/132
3
İÇİNDEKİLER
GİRİŞ 11
A. Hava 14
A.1. Hava Kalitesi 14
A.2. Hava Kalitesi Üzerine Etki Eden Unsurlar 14A.3. Hava Kalitesinin Kontrolü Konusundaki Çalışmalar 17A.4. Ölçüm İstasyonları 19A.5. Egzoz Gazı Emisyon Kontrolü 24A.6. Gürültü 25A.7. İklim Değişikliği Eylem Planı Çerçevesinde Yapılan Çalışmalar 25A.8. Sonuç ve Değerlendirme 27
Kaynaklar 29
B. Su ve Su Kaynakları 30B.1. İlin Su Kaynakları ve Potansiyeli 30
B.1.1. Yüzeysel Sular 30B.1.1.1. Akarsular 30
B.1.1.2. Doğal Göller, Göletler ve Rezervuarlar 31B.1.2. Yeraltı Suları 31
B.1.2.1. Yeraltı Su Seviyeleri 31B.1.3. Denizler 31
B.2. Su Kaynaklarının Kalitesi 31B.3. Su Kaynaklarının Kirlilik Durumu 32
B.3.1. Noktasal kaynaklar 32B.3.1.1. Endüstriyel Kaynaklar 32B.3.1.2. Evsel Kaynaklar 32
B.3.2. Yayılı Kaynaklar 32B.3.2.1. Tarımsal Kaynaklar 32B.3.2.2. Diğer 32
B.4. Sektörel Su Kullanımları ve Yapılan Su Tahsisleri 32B.4.1. İçme ve Kullanma Suyu 32
B.4.1.1. Yüzeysel su kaynaklarından kullanılan su miktarı veiçmesuyu arıtım tesisi mevcudiyeti 32B.4.1.2. Yeraltı su kaynaklarından kullanılma su miktarı veiçmesuyu arıtım tesisi mevcudiyeti 32B.4.1.3. İçme Suyu temin edilen kaynağın adı, mevcut durumu,
potansiyeli vb. 35
B.4.2. Sulama 35
B.4.2.1. Sulama salma sulama yapılan alan ve kullanılan su miktarı 35B.4.2.2. Damlama veya basınçlı sulama yapılan alan ve kullanılansu miktarı 35
B.4.3. Endüstriyel Su Temini 35B.4.4. Enerji Üretimi Amacıyla Su Kullanımı 35B.4.5. Rekreasyonel Su Kullanımı 35
B.5. Çevresel Altyapı 36B.5.1. Kentsel Kanalizasyon Sistemi ve hizmeti alan nufus 36
Sayfa
8/18/2019 Zonguldak Icdr2013
4/132
4
İÇİNDEKİLER
B.5.2. Organize Sanayi Bölgeleri ve Münferit Sanayiler Atıksu AltyapıTesisleri 38
B.5.3. Katı Atık Düzenli Depolama Tesisleri 38
B.5.4. Atıksuların Geri Kazanılması ve Tekrar Kullanılması 38
B.6. Toprak Kirliliği ve Kontrolü 39B.6.1. Noktasal Kaynaklı Kirlenmiş Sahalar 39B.6.2. Arıtma Çamurlarının toprakta kullanımı 39B.6.3. Madencilik faaliyetleri ile bozulan arazilerin doğaya yenidenkazandırılmasına ilişkin yapılan çalışmalar 39B.6.4. Tarımsal faaliyetler ile oluşan toprak kirliliği 42
B.7. Sonuç ve Değerlendirme 42Kaynaklar 42
C. Atık 43C.1. Belediye Atıkları (Katı Atık Bertaraf Tesisleri) 45C.2. Hafriyat Toprağı, İnşaat Ve Yıkıntı Atıkları 46C.3. Ambalaj Atıkları 46C.4. Tehlikeli Atıklar 47C.5. Atık Madeni Yağlar 52C.6. Atık Pil ve Akümülatörler 53C.7. Bitkisel Atık Yağlar 53C.8. Poliklorlu Bifeniller ve Poliklorlu Terfeniller 53
C.9. Ömrünü Tamamlamış Lastikler (ÖTL) 54C.10. Atık Elektrikli ve Elektronik Eşyalar 54C.11. Ömrünü Tamamlamış (Hurda) Araçlar 55C.12. Tehlikesiz Atıklar 55
C.12.1. Demir ve Çelik Sektörü ve Cüruf Atıkları 56C.12.2. Kömürle Çalışan Termik Santraller ve Kül 56C.12.3. Atıksu Arıtma Tesisi Çamurları 59
C.13. Tıbbi Atıklar 60C.14. Maden Atıkları 60C.15. Sonuç ve Değerlendirme 61
Kaynaklar 61
Ç. Kimyasalların Yönetimi 62Ç.1. Büyük Endüstriyel Kazalar 62Ç.2. Sonuç ve Değerlendirme 62
Kaynaklar 62
D. Doğa Koruma ve Biyolojik Çeşitlilik 63 D.1. Ormanlar ve Milli Parklar 64
D.2. Çayır ve Mera 64D.3. Sulak Alanlar 65
D.4. Flora 65
D.5. Fauna 65
D.6. Tabiat Varlılarını Koruma Çalışmaları 67D.7. Sonuç ve Değerlendirme 69
Sayfa
8/18/2019 Zonguldak Icdr2013
5/132
5
Kaynaklar 69
E. Arazi Kullanımı 70E.1. Arazi Kullanım Verileri 70E.2. Mekânsal Planlama 72
E.2.1. Çevre Düzeni Planı 72E.3. Sonuç ve Değerlendirme 72
Kaynaklar 72
F. ÇED, Çevre İzin ve Lisans İşlemleri 73F.1. ÇED İşlemleri 73F.2. Çevre İzin ve Lisans İşlemleri 74F.3. Sonuç ve Değerlendirme 76
Kaynaklar 76
G. Çevre Denetimleri ve İdari Yaptırım Uygulamaları 77G.1. Çevre Denetimleri 77G.2. Şikâyetlerin Değerlendirilmesi 80
G.3. İdari Yaptırımlar 81G.4. Çevre Kanunu Uyarınca Durdurma Cezası Uygulamaları 81G.5. Sonuç ve Değerlendirme 81
Kaynaklar 81
H. Çevre Eğitimleri 82
I. İl Bazında Çevresel Göstergeler 87Açıklamalar 87
1. Genel 87
1.1. Nüfus 871.1.1. Nüfus Artış Hızı 871.1.2. Kentsel Nüfus 88
1.2. Sanayi 891.2.1. Sanayi Bölgeleri 911.2.2. Madencilik 91
2. İklim Değişikliği 93 2.1. Sıcaklık 932.2. Yağış 952.3. Deniz Suyu Sıcaklığı 96
3. Hava Kalitesi 97
3.1. Hava Kirleticiler 974. Su-Atıksu 98
4.1. Su Kullanımı 984.2. Belediye İçme ve Kullanma Suyu Kaynakları 994.3. Atıksu Arıtma Tesisi İle Hizmet Veren Belediyeler 994.4. Kanalizasyon Şebekesi İle Hizmet Verilen Belediye Sayıları ve Nüfusu 1004.5. Sanayiden Kaynaklanan Atıksu ve Bertarafı 100
5. Arazi Kullanımı 101
8/18/2019 Zonguldak Icdr2013
6/132
6
İÇİNDEKİLER
6. Tarım 102 6.1. Kişi Başına Tarım Alanı 102
6.2. Kimyasal Gübre Tüketimi 1026.3. Tarım İlacı Kullanımı 1036.4. Organik Tarım 104
7. Orman 104 8. Balıkçılık 105 9. Altyapı ve Ulaştırma 105
9.1. Karayolu ve Demiryolu Yol Ağı 1059.2. Motorlu Kara Taşıtı Sayısı 106
10. Atık 107 10.1. Belediyeler Tarafından ya da Belediye Adına Toplanan Atık ve Bertarafı 107
10.2. Katı Atıkların Düzenli Depolanması 10810.3. Tıbbi Atıklar 10810.4. Atık Yağlar 10910.5. Bitkisel Atık Yağlar 10910.6. Ambalaj Atıkları 11010.7. Ömrünü Tamamlamış Lastikler 11010.8. Ömrünü Tamamlamış Araçlar 11110.9. Atık Elektrikli -Elektronik Eşyalar 11110.10. Maden Atıkları 11210.11. Tehlikeli Atıklar 112
11. Turizm 113 11.1. Yabancı Turist Sayıları 11311.2. Mavi Bayrak Uygulamaları 114
EK-1: İl Çevre Sorunları ve Öncelikleri Araştırma Formu 115Açıklamalar 115Bölüm I. Hava Kirliliği 115Bölüm II. Su Kirliliği 119Bölüm III. Toprak Kirliliği 124Bölüm IV. Öncelikli Çevre Sorunları 126
Sayfa
8/18/2019 Zonguldak Icdr2013
7/132
8/18/2019 Zonguldak Icdr2013
8/132
8/18/2019 Zonguldak Icdr2013
9/132
9
GRAFİKLER DİZİNİ
Grafik A.1-
Grafik A.2-
Grafik A.3-
Grafik A.4-
Grafik A.5-
Grafik A.6-
Grafik A.7-
Grafik A.8 –
Zonguldak ilinde Merkez İstasyonu PM10 Parametresi GünlükOrtalama Değer Grafiği Zonguldak ilinde Merkez İstasyonu SO2 Parametresi GünlükOrtalama Değer Grafiği Zonguldak ilinde Kdz. Ereğli İstasyonu PM10 Parametresi Günlük
Ortalama Değer Grafiği
Zonguldak ilinde Kdz. Ereğli İstasyonu SO2 Parametresi GünlükOrtalama Değer Grafiği İlimizde Zonguldak Ereğli İstasyonu NOx Parametresi GünlükOrtalama Değer Grafiği İlimizde Zonguldak Ereğli İstasyonu O3 Parametresi GünlükOrtalama Değer Grafiği İlimizde Zonguldak Ereğli İstasyonu CO Parametresi GünlükOrtalama Değer Grafiği
İlimizde (2013) Yılında Gürültü Konusunda Yapılan ŞikayetlerinYüzde Dağılımı
20
20
21
21
21
23
23
25
Grafik B.1 - Zonguldak ilinde 2013 Yılı Belediyeler Tarafından İçme veKullanma Suyu Şebekesi İle Dağıtılmak Üzere Temin Edilen SuMiktarının Kaynaklara Göre Dağılımı 35
Grafik B.2 - Zonguldak ilinde 2013 Yılı Kanalizasyon Hizmeti Verilen NüfusunBelediye Nüfusuna Oranı 36
Grafik B.3 - Zonguldak ilinde 2013 Yılı Atıksu Arıtma Tesisi İle Hizmet Edilen Nüfusun Toplam Belediye Nüfusuna Oranı 36
Grafik C.1 - Zonguldak ilinde 2013 Yılı Atık Kompozisyonu 43Grafik C.2 -
Grafik C.3-
Zonguldak ilinde 2013 Yılı Kayıtlı Ambalaj Üreticisi Ekonomikİşletmeler İlimizdeki (2013) Yılı Kayıtlı Piyasaya Süren Ekonomik İşletmeleri
47
Grafik C.4 - TABS Göre İlimizdeki Tehlikeli Atık Yönetimi 48Grafik C.4 - Zonguldak ilinde Atık Yağ Toplama Miktarları 52Grafik C.5 - Zonguldak ilinde Geri Kazanım Tesislerine ve Çimento
Fabrikalarına Gönderilen Toplam ÖTL Miktarları 54Grafik C.6 - Zonguldak ilinde 2013 Yılı Kül Atıklarının Yönetimi 59Grafik E.1 - Zonguldak ilinde 2013 Yılı Arazi Kullanım Durumu 70Grafik F.1 - Zonguldak ilinde 2013 Yılı ÇED Olumlu Kararı Verilen Projelerin
Sektörel Dağılımı 73Grafik F.2 -
Grafik F.3 -
Zonguldak ilinde 2013 Yılı ÇED Gerekli Değildir Kararı Verilen
Projelerin Sektörel Dağılımı Zonguldak ilinde 2013 Yılında Verilen Geçici Faaliyet Belgelerinin 7475
Sayfa
8/18/2019 Zonguldak Icdr2013
10/132
10
Sektörlere Göre Dağılımı Grafik F.4 - Zonguldak ilinde 2013 Yılında Verilen Çevre İzni veya Çevre İzni
ve Lisans Belgelerinin Sektörlere Göre Dağılımı 75Grafik F.5 - Zonguldak ilinde 2013 Yılında Verilen Lisansların Konuları 76Grafik G.1 - Zonguldak ilinde ÇŞİM Tarafından 2013 Yılında Gerçekleştirilen
Planlı Denetimlerin Konularına Göre Dağılımı 78Grafik G.2 - Zonguldak ilinde ÇŞİM Tarafından 2013 Yılında Gerçekleştirilen
Plansız Denetimlerin Konularına Göre Dağılımı 78Grafik G.3 Zonguldak ilinde ÇŞİM Tarafından 2013 Yılında GerçekleştirilenPlanlı ve Ani Çevre Denetimlerinin Dağılımı 79
Grafik G.4 - Zonguldak ilinde ÇŞİM Tarafından 2013 Yılında GerçekleştirilenTüm Denetimlerin Konularına Göre Dağılımı 79
Grafik G.5 - Zonguldak ilinde 2013 Yılında ÇŞİM Gelen Şikâyetlerin KonularaGöre Dağılımı 80
Grafik G.6 - Zonguldak ilinde 2013 Yılında ÇŞİM Tarafından Uygulanan İdariPara Cezalarının Konulara Göre Dağılımı 80
8/18/2019 Zonguldak Icdr2013
11/132
8/18/2019 Zonguldak Icdr2013
12/132
12
İlimizde kirletici vasfı yüksek olan Ek -1 tesisi olarak nitelendirilen Eren Enerji Elektrik Üretim A.Ş. ‘ne ait 2adet termik santral Elektrik Üretim A.Ş.’ne ait Çatalağzı Termik Santrali, Türkiye Taş Kömürü ÜretimiTesisleri, Ereğli ve Demir Çelik Fabrikası, Oyka Kağıt Fabrikası, Lafarge Ereğli Çimento Fabrikası, TatMetal Boru Profil Ve Tekstil San. Ve Tic. Ltd.Şti. bulunmaktadır.
Oyka Kağıt Fabrikası ve Lafarge Ereğli Çimento Fabrikası Çevre İznini; Tat Metal Boru Profil Tekstil San.Tic. Ltd.Şti. ve Eren Enerjiye Elektrik Üretim A.ş.ne ait ZETES I (160 MW’lık) termik santral GeçiciFaaliyet Belgesini almış tesislerdir. Eren Enerji Elektrik Üretim A.Ş ne ait ZETES II (2*615 MW) TermikSantral, Ereğli Demir ve Çelik Fabrikaları, Türkiye Taşkömürü Kurumu Kömür İşletmeleri ve MüesseseMüdürlükleri ile Çatalağzı Termik Santralinin Çevre İzni işlemleri devam etmektedir.
İlin tarımsal potansiyelini oluşturan zirai faaliyetleri hububat (buğday, arpa, mısır vb.) yetiştiriciliği, meyve(fındık, çilek, elma vb.) yetiştiriciliği ve sebzecilik (yazlık ve kışlık) yanında patates ve ayçiçeği gibi sanayi
bitkileri oluşturmaktadır. Ayrıca son yıllarda gelişen örtü altı yetiştiriciliği tarımsal yapıda giderek artan biröneme sahip olmaktadır.
Hayvansal ürünlerin üretiminde aile işletmeleri düzeyinde besi sığırcılığı, küçük ve orta, işletmeler
düzeyinde besi sığırcılığı, orta ve büyük işletmeler düzeyinde yumurta ve besi tavukçuluğu yapılmaktadır.
İlimizin iklim koşulları, deniz kum-güneş üçgenine dayalı seçeneğe uzun süreli fırsat tanımamakta; ancak ilcoğrafyasının önemli kısmını oluşturan ormanlık alanlar, yaylalar, mağaralar ve su - yeşil kombinasyonunoluşturduğu doğal güzellikler Zonguldak'ı doğaseverlerin gözünde önemli bir çekim odağı kılmakta ve bunedenle ilin turizm alanındaki geleceğe yönelik tüm planlamaları bu çerçevede düşünülmektedir.
Bu amaçla İl Turizm Müdürlüğü' nce 1994 yılında başlatılan projelerden Gökgöl Mağarası Turizm AmaçlıKullanım Projesi ile bir kültür turizmi projesi (İnanç Turizmi) olan Cehennemağzı Mağarası ilin hizmetesunulan ilk turizm destinasyonlarıdır.
Ayrıca Zonguldak Valiliği İl Özel İdaresince Bakacakkadı Beldesi' nde yaptırılan ve 2001 yılında h izmeteaçılan 100. Yıl Atatürk Hizmet Köyü sağladığı olanaklar (Konaklama, yemek, eğlence, spor) ve sunduğuhizmetler açısından bu konudaki gereksinimleri karşılayan önemli bir turizm yatırımıdır.
Zonguldak ili Çevre ve Şehircilik Müdürlüğü Çevre Birimi iki şubeden oluşmaktadır. Çevre Yönetimi ŞubeMüdürlüğünde üç kişi 3, ÇED İzin ve Denetim Şube Müdürlüğünde 4 kişi ve Şube müdürü ile birlikte 8kişiden oluşmaktadır. Şubelerimizde dört Çevre Mühendisi, bir Kimya Mühendisi, bir Makine Mühendisi,
bir de İnşaat Teknikeri görev yapmaktadır.
http://c/Users/ASUS/Desktop/zonguldak/zonguldak/yuzyil.asp.htmhttp://c/Users/ASUS/Desktop/zonguldak/zonguldak/yuzyil.asp.htmhttp://c/Users/ASUS/Desktop/zonguldak/zonguldak/yuzyil.asp.htmhttp://c/Users/ASUS/Desktop/zonguldak/zonguldak/yuzyil.asp.htmhttp://c/Users/ASUS/Desktop/zonguldak/zonguldak/yuzyil.asp.htm
8/18/2019 Zonguldak Icdr2013
13/132
13
HAZIRLAYANLAR
Mustafa ÖZMEN Çevre ve Şehircilik İl Müdürü
Şenol YÜCEL Çevre ve Şehircilik İl Müdürü Yrd.
Hakan FARİZOĞLU Şube Müdürü
Nilay AVCI Kimya Mühendisi
Ali KORKMAZ Makine Mühendisi
Musa GÜZEL İnşaat Teknikeri
Huzeyfe GÜNEŞ Çevre Mühendisi
Esra KUVVETLİ Çevre Mühendisi
Murat YILMAZ Çevre Mühendisi
Tuğba İLBAN Çevre Mühendisi
Emel ÇAKAR İnşaat Yük. Mühendisi
8/18/2019 Zonguldak Icdr2013
14/132
14
A. HAVA
A.1. Hava Kalitesi
Türkiye’de özellikle kış sezonunda bazı şehir merkezlerinde meteorolojik şartlara da bağlı olarak havakirliliği görülmektedir. Kış aylarında ısınmadan kaynaklanan hava kirliliğinin temel sebepleri; düşük vasıflıyakıtların iyileştirilme işlemine tabi tutulmadan kullanılması, yanlış yakma tekniklerinin uygulanması vekullanılan yakma sistemleri işletme bakımlarının düzenli olarak yapılmaması şeklinde sıralanabilir. Ancakısınmada doğal gazın ve kaliteli yakıtların kullanılması sonucu özellikle büyük şehirlerde hava kirliliğinde1990’lı yıllara göre azalma olmuştur.
Şehirleşme ile sanayi tesislerinin yakın çevresindeki bölgelerdeki konutlaşmaların artması hava kirliliğininolumsuz etkilerini artırmaktadır. Kömüre dayalı termik santrallerde kullanılan yerli linyitlerin yüksek kükürtoranı ve bazı tesislerde arıtma sistemlerinin olmaması nedeniyle kükürt dioksit (SO2) emisyonları problemoluşturmaktadır. Çevre Mevzuatının kirletici vasfı yüksek tesisler olarak nitelendirdiği enerji üretim tesisleriiçin mevzuatta özel emisyon sınır değerleri bulunmaktadır. Söz konusu tesislerin kurulması ve işletilmesi
için gerekli izinler, tesisten çıkan emisyonlar ve tesisin etki alanı içerisinde hava kirliliğinin tespitine ilişkinusul ve esaslar Çevre Mevzuatında belirlenmiştir. Katı, sıvı ve gaz yakıt kullanan bu tesisler için ilgili bacagazı sınır değerlerinin sağlanması yanında tesis etki alanlarında hava kalitesi sınır değerlerinin de sağlanmasıgereklidir. Bu nedenlerle söz konusu tesislerden kaynaklanan özellikle toz, kükürt dioksit (SO 2) ve azotoksit(NOX) emisyonlarının giderilmesi ve azaltılması konusundaki tekniklerinin uygulanması gereklidir. Sözkonusu azaltım teknikleri son yıllarda tesislerden kaynaklanan emisyon yüklerini önemli ölçüdeazaltılabilmektedir. Söz konusu azaltım tekniklerinin hayata geçirilmesi ve yaygın olarak kullanılabilmesiiçinde Çevre Mevzuatında bazı değişiklikler yapılmıştır.
Şehirlerde yaşanan hava kirliliğine, artan motorlu taşıtlardan kaynaklanan egzoz gazları da katkısağlamaktadır.
Hava kalitesine ilişkin hava kalite indeksi karşılaştırması da Çizelge A.1’ de verilmektedir.
Çizelge A.1- Hava Kalite İndeksi Karşılaştırma Tablosu
SO2 NO2 CO O3 PM10
Hava Kalitesi İndeksi 1 saatlikortalama(µgr/m3)
24 saatlikortalama(µgr/m3)
24 saatlikortalama(mgr/m3)
1 saatlikortalama(µgr/m3)
24 saatlikortalama(µgr/m3)
1 (çok iyi) 0-50 0-45 0-1,9 0-35 0-252 (iyi) 51-199 46-89 2,0-7,9 36-89 26-693 (yeterli) 200-399 90-179 8,0-10,9 90-179 70-109
4 (orta) 400-899 180-299 11,0-13,9 180-239 110-1395 (kötü) 900-1499 300-699 14,0-39,9 240-359 140-5996 (çok kötü) >1500 >700 >40,0 >360 >600
A.2. Hava Kalitesi Üzerine Etki Eden Unsurlar
Hava kirliliği, doğrudan veya dolaylı olarak insan sağlığını etkileyerek yaşam kalitesini düşürmektedir.Günümüzde hava kirliliği nedeniyle yerel, bölgesel ve küresel sorunlar yaygın olarak yaşanmaktadır.
Yoğun şehirleşme, şehirlerin yanlış yerleşmesi, motorlu taşıt sayısının artması, düzensiz sanayileşme,
kalitesiz yakıt kullanımı, topografik ve meteorolojik şartlar gibi nedenlerden dolayı büyük şehirlerimizdeözellikle kış mevsiminde hava kirliliği yaşanabilmektedir.
8/18/2019 Zonguldak Icdr2013
15/132
15
Bir bölgede hava kalitesini ölçmek, o bölgede yaşayan insanların nasıl bir hava teneffüs ettiğinin bilinmesiaçısından çok büyük önem taşımaktadır. Ayrıca, önemli bir nokta da, bir bölgede meydana gelen havakirliliğinin sadece o bölgede görülmeyip meteorolojik olaylara bağlı olarak yayılım göstermesi ve küresel
problemlere de (küresel ısınma, asit yağmurları, vb) sebep olmasıdır.
Renksiz bir gaz olan kükürtdioksit (SO2), atmosfere ulaştıktan sonra sülfat ve sülfürik asit olarak oksitlenir.Diğer kirleticiler ile birlikte büyük mesafeler üzerinden taşınabilecek damlalar veya katı partiküller oluşturur.SO2 ve oksidasyon ürünleri kuru ve nemli depozisyonlar (asitli yağmur) sayesinde atmosferden uzaklaştırılır.
Azot Oksitler (NOX), Azot monoksit (NO) ve azot dioksit (NO2), toplamı azot oksitleri (NOX) oluşturur.Azot oksitler genellikle (%90 durumda) NO olarak dışarı verilir. NO ve NO2’din ozon veya radikallerle (OHveya HO2 gibi) reaksiyonu sonucunda oluşur. İnsan sağlığını en çok etkileyen azot oksit türü olması itibariile NO2 kentsel bölgelerdeki en önemli hava kirleticilerinden biridir. Azot oksit (NOX) emisyonlarıinsanların yarattığı kaynaklardan oluşmaktadır. Ana kaynakların başında kara, hava ve deniz trafiğindekiaraçlar ve endüstriyel tesislerdeki yakma kazanları gelmektedir.
İnsan sağlığına etkileri açısından, sağlıklı insanların çok yüksek NO2 derişimlerine kısa süre dahi maruzkalmaları, şiddetli akciğer tahribatlarına yol açabilir. Kronik akciğer rahatsızlığı olan kişilerin ise buderişimlere maruz kalmaları, akciğerde kısa vadede fonksiyon bozukluklarına yol açabilir. NO2 derişimlereuzun süre maruz kalınması durumunda ise buna bağlı olarak solunum yolu rahatsızlıklarının ciddi orandaarttığı gözlenmektedir.
Toz Partikül Madde (PM10), partikül madde terimi, havada bulunan katı partikülleri ifade eder. Bu partiküllerin tek tip bir kimyasal bileşimi yoktur. Katı partiküller insan faaliyetleri sonucu ve doğalkaynaklardan, doğrudan atmosfere karışırlar. Atmosferde diğer kirleticiler ile reaksiyona girerek PM’yioluştururlar ve atmosfere verilirler. (PM10- 10 μm’nin altında bir aerodinamik çapa sahiptir) 2,5 μm’yekadar olan partikülleri kapsayacak yasal düzenlemeler konusunda çalışmalar devam etmektedir. PM10 için
gösterilebilecek en büyük doğal kaynak yollardan kalkan tozlardır. Diğer önemli kaynaklar ise trafik, kömürve maden ocakları, inşaat alanları ve taş ocaklarıdır. Sağlık etkileri açısından, PM10 solunum sisteminde
birikebilir ve çeşitli sağlık etkilerine sebep olabilir. Astım gibi solunum rahatsızlıklarını kötüleştirebilir,erken ölümü de içeren çeşitli ciddi sağlık etkilerine sebep olur. Astım, kronik tıkayıcı akciğer ve kalphastalığı gibi kalp veya akciğer hastalığı olan kişiler PM10’a maruz kaldığında sağlık durumlarıkötüleşebilir. Yaşlılar ve çocuklar, PM10 maruziyetine karşı hassastır. PM10 yardımıyla toz içerisind ekimevcut diğer kirleticiler akciğerlerin derinlerine kadar inebilir. İnce partiküllerin büyük bir kısmıakciğerlerdeki alveollere kadar ulaşabilir. Buradan da kurşun gibi zehirli maddeler % 100 olarak kanageçebilir.
Karbonmonoksit (CO), kokusuz ve renk siz bir gazdır. Yakıtların yapısındaki karbonun tam yanmamasısonucu oluşur. CO derişimleri, tipik olarak soğuk mevsimlerde en yüksek değere ulaşır. Soğuk mevsimlerde
çok yüksek değerler ulaşılmasının bir sebebi de inversiyon durumudur. CO’in global arka plankonsantrasyonu 0.06 ve 0.17 mg/m3 arasında bulunur. 2000/69/EC sayılı AB direktifinde CO ile ilgili sınırdeğerler tespit edilmiştir.
İnversiyon, sıcak havanın soğuk havanın üzerinde bulunarak, havanın dikey olarak birbiriyle karışmasınınengellenmesi durumudur. Kirlilik böylece yer seviyesine yakın soğuk hava tabakasının içerisinde toplanır.
CO’in ana kaynağı trafik ve trafikteki sıkışıklıktır. Sağlık etkileri, akciğer yolu ile kan dolaşımına girerek,kimyasal olarak hemoglobinle bağlanır. Kandaki bu madde, oksijeni hücrelere taşır. Bu yolla, CO organ vedokulara ulaşan oksijen miktarını azaltır. Sağlıklı kişilerde, daha yüksek seviyelerdeki CO’e maruz kalmak,algılama ve gözün görme gücünü etkileyebilir. Hafif ve daha ağır kalp ve solunum sistemi hastalığı olankişiler ve henüz doğmamış ve yeni doğmuş bebekler, CO kirliliğine karşı en riskli grubu oluşturur.
8/18/2019 Zonguldak Icdr2013
16/132
16
Kurşun (Pb), doğada metal olarak bulunmaz. Kurşun gürültü, ışın ve vibrasyonlara karşı iyi bir koruyucudurve hava yoluyla taşınır. Kurşun, maden ocakları ve bakır ve tunç (Cu+Sn) alaşımı işlenmesi, kurşun içerenürünlerin geriye dönüştürülmesi ve kurşunlu petrolün yakılmasıyla çevreye yayılır. Kurşun içeren benzinilavesi ürünlerinin de kullanılması, atmosferdeki kurşun oranını yükseltir.
Ozon (O3), kokusuz renksiz ve 3 oksijen atomundan oluşan bir gazdır. Ozon kirliliği, özellikle yazmevsiminde güneşli havalarda ve yüksek sıcaklıkta oluşur (NO2+ güneş ışınları = NO+ O => O+ O2 = O3).Ozon üretimi uçucu organik bileşikler (VOC) ve karbon monoksit sayesinde hızlandırılır veya güçlendirilir.Ozonun oluşması için en önemli öncü bileşimler NOX (Azot oksitler) ve VOC’dır. Yüksek güneş ışınlarınınetkisiyle ozon derişimi Akdeniz ülkelerinde Kuzey-Avrupa ülkelerinden daha yüksektir. Sebebi ise güneşışınlarının ozon’un fotokimyasal oluşumundaki fonksiyonundan kaynaklanmasıdır.
Diğer kirleticilere kıyasla ozon doğrudan ortam havasına karışmaz. Yeryüzüne yakın seviyede ozonkarmaşık kimyasal reaksiyonlar yoluyla oluşur. Bu reaksiyonlara NOX, metan, CO ve VOC’ler (etan (C2H6),etilen (C2H4), propan (C3H8), benzen (C6H6), toluen (C6H5), xylen (C6H4) gibi kimyasal maddelerde eklenir.Ozon çok güçlü bir oksidasyon maddesidir. Birçok biyolojik madde ile etkileşimde bulunur. Tüm solunum
sistemine zarar verebilir. Ozonun zararlı etkisi derişim oranına ve ozona maruziyet süresine bağlıdır.Çocuklar büyük bir risk grubunu oluşturur. Diğer gruplar arasında öğlen saatlerinde dışarıda fizikselaktivitede bulunanlar, astım hastaları, akciğer hastaları ve yaşlılar bulunur.
İlde evsel ısınmada, sanayide, araçlarda kullanılan yakıt miktarları ve cinsi aşağıdaki Çizelge A.2, ÇizelgeA.3 ve Çizelge A.4’te verilmektedir.
Çizelge A.2 – İlimizde (2013) Yılında Evsel Isınmada Kullanılan Katı Yakıtların Cinsi, Yakıtların Özellikleri ve Bu Yakıtların Temin Edildiği Yerler (Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü, 2013)
Yakıtın Cinsi
Temin
Edildiği Yer
TüketimMiktarı
(Mton)
Yakıtın Özellikleri
Alt IsılDeğeri
(kcal/kg)
UçucuMadde
(%)
Toplam
Kükürt
(%)
Toplam
Nem
(%)
Kül
(%)Yerli Kömür 777.802,14 7523 0,82 2,13 9,80
İthal Kömür 45.218.550 7630 23 0,28 5 5
Çizelge A.3– Zonguldak (2013) Yılında Sanayide Kullanılan Katı Yakıtların Cinsi, Yakıtların Özellikleri ve Bu Yakıtların Temin Edildiği Yerler (Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü, 2013)
Yakıtın Cinsi
Temin
Edildiği Yer Tüketim
Miktarı (Mton)
Yakıtın Özellikleri
Alt IsılDeğeri (kcal/k
g)
UçucuMadde
(%)
Toplam
Kükürt (%)
Toplam
Nem
(%)
Kül (%)
Yerli Kömür
İthal Kömür 5.842.235.569 7787 20 0,78 6,97 8
Çizelge A.4 –Zonguldak ilinde 2013 Yılında Kullanılan Doğalgaz Miktarı (Batıkargaz, 2013)
Yakıtın Kullanıldığı Yer Tüketim Miktarı (m3) Isıl Değeri (kcal/kg)
Konut
Sanayi
* Ayrı veriler alınamamıştır. 2013 yılı kullanılan doğalgaz miktarı : 24.173.079,19 m3/yıl
8/18/2019 Zonguldak Icdr2013
17/132
17
İlimizde Doğalgaz kullanımı Kdz. Ereğli ilçesinin bazı mahalleleri ile sınırlıdır. İlimiz Merkez ilçededoğalgaz ihalesi yapılmış ve hat döşeme çalışmaları devam etmektedir. Ancak Merkez ilçede şu an içinDoğalgaz kullanımı mevcut değildir. 2013 yılı kullanılan doğalgaz miktarı : 24.173.079,19 m3/yıl dır.
Çizelge A.5 – Zonguldak ilinde 2013 Yılında Kullanılan Fuel-oil Miktarı (ZÇŞİM, 2013)
Yakıtın Kullanıldığı Yer Tüketim Miktarı
(m3)
Isıl Değeri (kcal/kg) Toplam Kükürt (%)
Konut
Sanayi
*İlimizde fuel-oil kullanılmamaktadır.
Çizelge A.6- İlimizde (2013) Yılı İldeki Araç Sayısı ve Egzoz Ölçümü Yaptıran Araç Sayısı (Emniyet Müdürlüğü, 2013)
Araç Sayısı
T o p l a m
Egzoz Ölçümü Yaptıran Araç Sayısı
T o p l a m
B i n e k O t o m o b i l
H a f i f T i c a r i
A ğ ı r T i c a r i
D i ğ e r l e r i
B i n e k O t o m o b i l
H a f i f T i c a r i
A ğ ı r T i c a r i
D i ğ e r l e r i
74.648 26.608 9.254 17.139 127.469 - - - -
* Boş alanlar Emniyet Müdürlüğü kayıtlarında bulunmadığından yazılamamıştır.
A.3. Hava Kalitesinin Kontrolü Konusundaki Çalışmalar
İlimiz; Hava Kalitesinin Değerlendirmesi ve Yönetimi Yönetmeliği kapsamında çıkarılan 2013/37sayılı Hava Kalitesinin Değerlendirmesi ve Yönetimi Genelgesi kapsamında Yüksek Kirlilik Potansiyeli
bulunan iller arasında yer almakta olup İlimizde Isınmadan Kaynaklanan Hava Kirliliği kapsamındayakıtların denetimi 2006/19 sayılı Yetki Devri denetimi ile il ve ilçelerde (Merkez, Kdz.Ereğli, Çaycuma,
Alaplı, Devrek, Gökçebey) belediyelerce yapılmaktadır.
Yüksek Kirlilik Potansiyeli bulunan iller arasında yer almamızdan dolayı İlimizde Hava Kirliliğineneden olan kaynaklarda gerekli önlemlerin alınabilmesi için her yıl İlimiz Kış Sezonu Yakıt Programı veTemiz Hava Planlarını içeren Mahalli Çevre Kurulu Kararları alınarak karar doğrultusunda denetimleryapılmaktadır. Ayrıca İlimizde 2013 yılı Ocak ayında hava kalitesi ile ilgili ilimizde bulunan ilgili kamukurum ve kuruluşları ile toplantılar yapılarak Hava Kalitesi durumunun kirlilik kaynakları ve kirliliğiönlemeye yönelik yapılacak çalışmaları içeren İlimiz Temiz Hava Eylem Planı hazırlanmıştır.
İlimizde Merkezde 1 adet, Çatalağzı Beldesinde 3 Adet (2 Adet Çatalağzı Termik Santrali, 1 Adet ErenEnerji Elektrik Üretim A.Ş. tarafından kurulmuştur.) ve Kdz. Ereğli İlçesinde 2 adet, (Bir tanesi Erdemir
T.A.Ş. tarafından diğeri de Kdz. Ereğli Belediyesi tarafından kurulmuştur.) olmak üzere toplam 6 adet havakalitesi ölçüm istasyonu bulunmaktadır. İlimizdeki istasyonlardan Merkezde ve Kdz. Ereğli ilçesinde
8/18/2019 Zonguldak Icdr2013
18/132
18
bulunan (Kzd. Ereğli Belediyesine ait) istasyonlar Ulusal Hava Kalitesi İzleme İstasyonuna Entegreedilmiştir.
Ayrıca İlimiz Çatalağzı Beldesinde Kurulu bulunan Eren Enerji Elektrik Üretim A.Ş.’ince Çevre Mevzuatıuyarınca kurulduğu bölgenin hava kalitesinin durumunu izlemek amacıyla 3 adet izleme istasyonu alınmışolup, bu istasyonların bir adedi fabrika sahası içerisinde kurulmuş 2 adedi de Bakanlığımıza hibe edilmiştir.Bakanlığımıza hibe edilen istasyonlardan biri Kilimli Beldesinde diğeri de Kozlu Beldesinde kurulmuştur.Elektrik Üretim A.Ş. ait Çatalağzı Termik Santralinin de 2 Adet Hava Kalitesi Ölçüm İstasyonu
bulunmaktadır ve bu istasyonlarında Bakanlığımız tarafından Ulusal Hava Kalitesi İzleme İstasyonunaentegre edilme işlemleri devam etmektedir.
Harita A.1 – İlde Bulunan Hava Kirliliği Ölçüm Cihazlarının Yerleri (Çevre Şehircilik İl Müdürlüğü,2013)
8/18/2019 Zonguldak Icdr2013
19/132
19
Harita A.2 – İlde Bulunan Hava Kirliliği Ölçüm Cihazlarının Yerleri (Çevre Şehircilik İl Müdürlüğü,2013)
Çizelge A.7- İlimizde Hava Kalitesi Ölçüm İstasyon Yerleri ve Ölçülen Parametreler (ÇŞB, 2013)
İSTASYONYERLERİ
KOORDİNATLARI HAVA KİRLETİCİLERİ (Enlem, Boylam) SO2 NOX CO O2 O3 HC PM
Merkez X XKdz. EreğliBel.
X X X X X
A.4. Ölçüm İstasyonları
İlin rapor yılındaki kirletici parametreler için günlük ortalama değerlerini içeren grafik ve çizelge, KVS aşımsayıları, uyarı eşiği aşım sayıları aşağıda gösterilmektedir.
8/18/2019 Zonguldak Icdr2013
20/132
20
Grafik A.1- İlimizde Zonguldak Merkez İstasyonu PM10 Parametresi Günlük Ortalama Değer Grafiği
Grafik A.2- İlimizde Zonguldak Merkez İstasyonu SO2 Parametresi Günlük Ortalama Değer Grafiği
Zonguldak Merkez İstasyonu 2013 yılı PM10 Günlük OrtalamaDeğerleri ve KVS aşım durumu
PM10 Günlük Ortalama 2013 KVS limit değeri 140
Zonguldak Merkez İstasyonu 2013 SO2 Günlük OrtalamaDeğerleri ve KVS aşım durumu
SO2 Günlük Ortalama 2013 KVS limit değer 280
8/18/2019 Zonguldak Icdr2013
21/132
21
Çizelge A.8- İlimizde (2013)Yılı Hava Kalitesi Parametreleri Aylık Ortalama Değerleri (ÇŞB, 2013)
2013 SO2 AGS* PM10 AGS*
Ocak 71,7 0 101,9 5
Şubat 66,3 0 113,7 7
Mart 66,2 0 108,6 7
Nisan 25 0 78,4 0
Mayıs - 0 65,6 0
Haziran 3 0 43,5 0
Temmuz 2,1 0 39,4 0
Ağustos 2,1 0 49,8 1
Eylül 3 0 32,1 0
Ekim 9,1 0 69,1 0
Kasım 21,2 0 106,3 2
Aralık 12,5 0 130,9 12
ORTALAMA 25,7 0 78,3 34
* Sınır değerin aşıldığı gün sayısı
Grafik A.3- İlimizde Zonguldak Ereğli İstasyonu PM10 Parametresi Günlük Ortalama Değer Grafiği
Zonguldak Kdz. Ereğli İstasyonu 2013 yılı PM10 Günlük OrtalamaDeğerleri ve KVS aşım durumu
PM 10 Günlük Ortalama 2013 KVS Limit Değeri 140
8/18/2019 Zonguldak Icdr2013
22/132
22
Grafik A.4- İlimizde Zonguldak Ereğli İstasyonu SO2 Parametresi Günlük Ortalama Değer Grafiği
Grafik A.5- İlimizde Zonguldak Ereğli İstasyonu NOx Parametresi Günlük Ortalama Değer Grafiği
Zonguldak Kdz. Ereğli İstasyonu 2013 SO2 Günlük OrtalamaDeğerleri ve KVS aşım durumu
SO2 Günlük Ortalama 2013 KVS Limit Değeri 280
Zonguldak Kdz. Ereğli İstasyonu 2013 NOx Günlük OrtalamaDeğerleri ve KVS Aşım Durumu
8/18/2019 Zonguldak Icdr2013
23/132
23
Grafik A.6- İlimizde Zonguldak Ereğli İstasyonu O3 Parametresi Günlük Ortalama Değer Grafiği
Grafik A.7- İlimizde Zonguldak Ereğli İstasyonu CO Parametresi Günlük Ortalama Değer Grafiği
Zonguldak Kdz. Ereğli İstasyonu 2013 O3 Günlük OrtalamaDeğerleri ve KVS aşım durumu
O3 Günlük Ortalama 2013 KVS Limit Değeri 120
Zonguldak Kdz. Ereğli İstasyonu 2013 CO Günlük OrtalamaDeğerleri ve KVS Aşım Durumu
CO Günlük Ortalama 2013 KVS Limit Değeri 14.000
8/18/2019 Zonguldak Icdr2013
24/132
24
Çizelge A.9 İlimizde (2013) Yılında Hava Kirletici Gazların Ortalama Konsantrasyonları ve Sınır Değerin Aşıldığı Gün Sayıları (ÇŞB,2013)
2013 SO2 AGS* PM10 AGS* CO AGS* NOX AGS* OZON AGS*
Ocak 9,931 0 46,808 0 919,967 0 72,633 - 24,097 0
Şubat 7,565 0 48,150 0 824,320 0 160,143 - 22,000 0
Mart 9,966 0 54,000 0 892,933 0 238,278 - 20,069 0
Nisan 10,857 0 47,034 0 696,567 0 70,391 - 43,867 0
Mayıs 21,645 0 57,097 0 651,032 0 38,115 - 51,350 0
Haziran 21,833 0 38,182 0 650,600 0 41,633 - 52,500 0
Temmuz 5,333 0 26,226 0 651,839 0 56,129 - 50,097 0
Ağustos 1,958 0 33,290 0 618,839 0 78,677 - 48,387 0
Eylül 2,133 0 26,967 0 565,867 0 85,367 - 34,633 0
Ekim 2,774 0 43,909 0 867,258 0 115,226 - 27,259 0
Kasım 3,933 0 50,533 0 1038,167 0 111,467 - 22,033 0
Aralık 8,710 0 60,161 0 1215,968 0 66,355 - 21,806 0
ORTALAMA 8,887 0 44,363 0 799,446 0 94,535 - 34,842 0
*AGS: Sınır değerin aşıldığı gün sayısı Çizelge A.10 – Hava Kalitesi Değerlendirme ve Yönetimi Yönetmeliği (2012) Yılında Hava Kalitesi Sınır Değerleri
SO2: Kükürtdioksit Sınır Değeri
Saptayan Kuruluş 1 saatlik ortalama
sınır değer (mg/m3)Günlük ortalama
sınır değer (mg/m3)Aşılmaması istenengün sayısı (kez/ yıl)
Sınır değerinaşıldığı gün sayısı
Yıllık ortalama sınırdeğer (mg/m3)
AB 350 125 3 20
HKDYY1 - 280 -
PM10: Partikül Madde 10 Sınır Değeri
Saptayan Kuruluş Günlük ortalama sınır
değer (mg/m3)Aşılmaması istenen gün
sayısı (mg/m3)Sınır değerin aşıldığı gün
sayısıYıllık ortalama sınır değer
(mg/m3)
AB 50 35 40
HKDYY 140 - 78
CO: karbon monoksitSınır Değeri
Saptayan Kuruluş Günlük ortalama sınır
değer (mg/m3)Aşılmaması istenen gün
sayısı (mg/m3)Sınır değerin aşıldığı gün
sayısı Yıllık ortalama sınır değer
(mg/m3)
AB - - -
HKDYY 14 - 10
A.5. Egzoz Gazı Emisyon Kontrolü
Egzoz gazı ölçüm yetkisi almış olan firmalar denetlenerek, ölçüm cihazlarının kalibrasyonunun düzenliyapılıp yapılmadığı, ölçümlerin istenilen düzende yapılıp yapılmadığı kontrol edilmektedir. Motorluaraçların egzoz emisyon değerlerinin standartlara uygun olduğunu belgelemek için egzoz emisyon
belgelerini almaları sağlanmakta ve denetlenmekte ve şehir içinde ve ilçelerde, hareket halindeki araçlardaegzoz denetimleri yapılarak, araçların egzoz emisyon ruhsat ve pulunun bulunup bulunmadığı kontroledilmelidir. 2013 yılı içerisinde toplam 101 adet araçta denetim yapılmış ve 2 adet araca daMüdürlüğümüzce idari yaptırım uygulanmıştır.2013 yılında İlimizde egzoz ölçümü yaptıran araç sayısı56.477 dir.
1 HKDYY: Hava Kalitesi Değerlendirme ve Yönetimi Yönetmeliği
8/18/2019 Zonguldak Icdr2013
25/132
25
A.6. Gürültü
Müdürlüğümüze gelen gürültü şikayetlerine cevaben Bakanlığımızca yetkilendirilmiş TÜRKAK tarafındanakredite olmuş kuruluşlara gürültü ölçümleri yaptır tılmaktadır. Gürültü değerlerini aşıyor ise izolasyon gibiçözümler istenmektedir.
Grafik A.8 – İlimizde (2013) Yılında Gürültü Konusunda Yapılan Şikayetlerin Yüzde Dağılımı (ZÇŞİM, 2013)
A.7. İklim Değişikliği Eylem Planı Çerçevesinde Yapılan Çalışmalar
Ana hedefimiz; hava kirliliğine neden olan kaynaklarda gerekli önlemlerin alınarak dış ortam havakalitesinin iyileştirilmesi ve AB standartlarını sağlayan, solunabilir temiz bir havadır.
Bu çerçevede; Hava Kalitesi Değerlendirme ve Yönetimi (HKDY) Yönetmeliğinin EK -IA (mevcut yönetmeliğin
sınır değerlerinin kademeli azaltımı) bölümünde tanımlanan sınır değerleri sağlamak, HKDY Yönetmeliği çerçevesinde hava kalitesi ön değerlendirme çalışmalarını tamamlamak, HKDY Yönetmeliğinin uygulanması için kurumsal kapasiteyi güçlendirmek, Yönetmeliğin etkili olarak uygulanması için, gerekli teknik altyapıyı kurmak, işletilmesi, denetimi
ve bu alanlarda çalışacak personelin eğitimini sağlamak,
Hava kalitesini etk ili olarak izlemek için ölçüm cihazlarına ihtiyaç vardır. Mevcut ölçümistasyonlarındaki parametre sayısını arttırmak ve direktiflerin gerektirdiği sayıda ölçüm istasyonukurmak,
Sürekli ve kaliteli verinin sağlanarak hava kalitesinin durumunu belirlemek, Hava kirliliğini önlemeye yönelik ilgili mevzuatların geliştirilmesini ve etkin uygulanması sağlamak, Sanayi tesislerinden kaynaklanan emisyonları kontrol altına almak, Isınma maksatlı uygun yakma tesislerinin kullanılmasını sağlamak, Kaliteli yakıt kullanılmasını sağlamak, Yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımını yaygınlaştırmak, (jeotermal ve güneş enerjisi
sistemleri ile ısınma yöntemleri) Binalarda ısı yalıtımının artırmak, enerji verimli kullanılan çevre dostu yeşil binaları
yaygınlaştırmak, bölgesel ısıtma sistemlerinin kullanılmasını sağlamak.
0
5
10
15
20
25
30
35
40
45
EĞLENCE SANAYİ ŞANTİYE İŞYERİ DİĞER
45
25
10
15
5
8/18/2019 Zonguldak Icdr2013
26/132
26
Karayolu taşımacılığı yerine demiryolu taşımacılığına ağırlık vermek toplu taşıma hizmetleriniyaygınlaştırmak böylece otomobil egzozlarının neden olduğu kirlilik azaltmak ve Motorlu taşıtlarınegzoz gazı emisyon ölçümlerini yaptırmaları sağlamak,
Halkın bilinçlendirilmesini sağlamak ve bu amaçla eğitim faaliyetleri düzenlemek.
Trafikte yeşil dalga uygulamasına geçmek, bisiklet yollarını artırmak ve şehir merkezindeotoparkların yüksek fiyatlandırılması ile kirliliğin biraz olsun azaltılması sağlamak. Hava kalitesinin korunması amacıyla gerekli denetim faaliyetlerini gerçekleştirmek önem arz
etmektedir.
A.7.1 Uygulanan ve Uygulanması Planlanan Eylemler
İlimizde faaliyet gösteren Elektrik Üretim A.Ş.’ne ait Çatalağzı Termik Santrali ve Eren EnerjiA.Ş.’ne ait ZETES-1 ve ZETES-2 santrallerinin atık ısı potansiyelleri en etkili şekildedeğerlendirerek enerji üretiminde verimliliği sağlamak ve Termik Santrallerden kaynaklanan atıkısıları faydaya dönüştürme yöntemlerinin araştırılması, geliştirilmesi ve binalarda ısıtma sistemi
olarak uygulanması sağlanmalıdır. Santral Sahalarında Kentsel Dönüşüm sağlanmalıdır.
İl merkezinde ki trafik yoğunluğunun azaltılması için Çevre Yolu çalışmalarına bir an önce başlanması gerekmektedir. Zonguldak Merkez Çevre Yolu başlamış olup tünel kazı çalışmalarıdevam etmektedir.
Hava kirliliğinin yoğun olduğu günlerde alınması gereken önlemler konusunda gerekli hassasiyetingösterilmesi için, eğitim programları düzenlenmeli ve halk bilgilendirilmelidir. HalkınBilinçlendirilmesi ve Bilgilendirilmesi çalışması için İl Milli Eğitim Müdürlüğü ve İlgili Belediyelerile ortaklaşa işbirliğinin yapılması sağlanmalıdır.
Enerji verimliliği kanunu kapsamında çıkarılan; Binalarda Enerji Performansı Yönetmeliği ve GiderPaylaşım Yönetmeliği kapsamında binalarda ısı yalıtımının yapılması sağlanmalıdır.
Kentsel Dönüşüm Kanunu kapsamında yeni yapılacak konutlarda ve sitelerde Merkezi ısıtmasisteminin kullanılması ve binalarda enerji kimliği belgesinin alınması sağlanmalıdır.
İl Müdürlüğümüz tarafından hazırlanan “TEMİZ HAVA SOLUMAK VE DAHA FAZLAISINMAK İÇİN… KALORİFER VE SOBA NASIL YAKILIR” adlı afişlerin dağıtımının yapılmasısağlanmalı ve Yetki Devri yapılan Belediyeler tarafından kış sezonu boyunca sürekli kaloriferkazanları denetlenmeli, denetlemeler esnasında kalorifer ateşçisine ve apartman yöneticilerinekalorifer kazanlarında alınması gereken önlemler ile yanma verimini artırıp hava kirliliğini nasıl
azaltabileceklerini sağlayacak bilgiler ve yakma talimatnamesi verilmelidir.
İlimizde Hava Sıcaklığı 150C’nin altına düşmedikçe Kalorifer ve Sobaların Yakılmaması içinBelediyelerce gerekli anonsların yapılması sağlanmalıdır.
Yeni kurulacak tesislerde; ÇED raporlarının inceleme ve değerlendirilmesinde hava kalitesi sınırdeğerleri göz önünde bulundurulmalıdır. ÇED süreçlerinde emisyon kaynaklı kirlilikler için enuygun üretim teknikleri, yakıt cinsleri ve teknolojik önlemler belirlenecek ve yatırımcılardan buuygulamalar için taahhüt alınmalıdır.
8/18/2019 Zonguldak Icdr2013
27/132
27
Çevre İznine tabi olan veya olmayan, ancak emisyon değerleri noktasında risk taşıyan, tesislerindenetimlerin yapılması ve her bir tesisin yılda en az bir kez denetiminin yapılması sağlanmalıdır.
Katı yakıt ithalatçısı/üretici ve dağıtıcısı olan firmaların ürünlerinden, her yıl en az ikişer numunealınarak tahlillerinin yaptırılması sağlanmalıdır.
Vatandaşlara ısınma amaçlı dağıtılan kömürlerin kaliteli olması ve piyasada satılan kömürlerin yetkidevri yapılan Belediyelerce denetlenmesi sağlanmalıdır.
Uygunluk Belgesi alan firmalardan belirli aralıklarla kömür numunelerinin alınması sağlanmalıdır.
Egzoz gazı ölçüm yetkisi almış olan firmalar denetlenerek, ölçüm cihazlarının kalibrasyonunundüzenli yapılıp yapılmadığı, ölçümlerin istenilen düzende yapılıp yapılmadığı kontrol edilmelidir.
Motorlu araçların egzoz emisyon değerlerinin standartlara uygun olduğunu belgelemek için egzozemisyon belgelerini almaları sağlanmalı ve denetlenmelidir.
Şehir içinde ve ilçelerde, hareket halindeki araçlarda egzoz denetimleri yapılarak, araçların egzozemisyon ruhsat ve pulunun bulunup bulunmadığı kontrol edilmelidir.
Belediye Başkanlığı Zabıta Daire Başkanlığı tarafından baca temizliği hakkında duyuru yapılmasısağlanmalı ve denetimler yapılmalıdır.
İlimizin, özellikle ısınmada süratli bir şekilde Doğalgaza geçmesi ve doğalgaz kullanımınınyaygınlaştırılması, bunun yanında diğer yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımının dadeğerlendirmeye alınması büyük önem arz etmektedir.
A.8. Sonuç ve Değerlendirme
Isınmadan Kaynaklanan Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği kapsamında çıkarılan 2012/16 sayılı HavaKalitesi Değerlendirme ve Yönetimi Genelgesi ile, İlimiz Merkez ilçe Kdz. Ereğli, Alaplı ilçeleri I.Derecede kirli iller kapsamına alınmıştır.
Bu ilçelerin I. Derecede Kirli iller kapsamına alınma nedenleri arasında;
a) İlimizde kent merkezlerinin (yerleşim alanı için) düşük yüzölçümüne sahip olması,
b) Engebeli topografyanın olması,
c) Çarpık kentleşmenin olması,
d) Yakma tesislerinin binalarda tekil olarak kurulması,
e) Merkezi ısıtma sisteminin olmaması,
f) Kalitesiz yakıt kullanılması,
g) Binalarda tam olarak ısı yalıtımının olmaması,
h) Yakma tesislerinin bakımsızlığı,
8/18/2019 Zonguldak Icdr2013
28/132
28
j) Baca temizliğinin periyodik olarak yapılmaması,
k) Yakma saatlerinin standart olmaması,
l) Hava sıcaklığının düşük olması vs… yer almaktadır.
Bunun yanında ilimizde Merkez ilçe Çatalağzı, Kilimli Beldelerinden, Kozlu Beldelerine kadar sanayikaynaklı hava kirliliği etkili olmaktadır. Kirliliğe neden olan sanayi tesisleri; TTK’nın üretim sahaları, stoksahaları, lavuar tesisleri, Çatalağzı Bölgesinde bulunan Termik Santraller ve yine küçük ölçekli kömürtesisleridir.
Çatalağzı Bölgesinde kirlilik vasfı yüksek EK -1 Tesisi olarak 3 adet Termik Santral bulunmaktadır. Busantrallerden 1 tanesi Elektrik Üretim Aş.’ne ait Çatalağzı Termik Santrali diğer ikisi ise Eren Enerji ElektrikÜretim AŞ’ne aittir. Bu nedenle Çatalağzı Bölgesinde hem sanayi hem de ısınmadan kaynaklanan havakirliliği artmaktadır.
Çatalağzı Beldesinde bulunan Elektrik Üretim A.Ş. ne ait Çatalağzı Termik Santralinin kapasitesi 2*150MWgücündedir. Bu santralde Zonguldak Kömür havzasından çıkan ve başka türlü kullanımı ekonomik olamayanlavuar artıkları mikst ve şlam denilen kömürler kullanılarak elektrik enerjisi üretilmektedir. Santralde 2012yılı içerisinde 1.254.622,486 ton kömür yakılmıştır. Santralde bulunan emisyon salınımının azaltılması için2012 yılı Eylül ayı itibariyle elektrostatik filtre rehabilitasyonuna başlanmış olup, rehabilitasyon işinin 2013yılı Ağustos ayında tamamlanması öngörülmektedir.
Yine Çatalağzı Bölgesinde Eren Enerji Elektrik Üretim A.Ş.’ne ait 160 MW (ZETES I) ve 2*615 MW(ZETES II ) kapasiteli termik santraller 2010 yılından bu yana ilimizde kurulu bulunmaktadır. Santraldeenerji üretimi sırasından yıllık toplam 3.5 milyon ton civarında kömür kullanılmaktadır. ZETES I (160 MW)
santralin bacalarından çıkan gazların havaya olan kirliliğinin azaltılması için Elektro Statik Filtre sistemikurulmuştur. ZETES II (2*615 MW ‘lık) santralin bünyesinde de çevreye duyarlı yardımcı tesisler olarakDENOX (Kazanda ki yanma sonucu açığa çıkacak olan baca gazının amonyak ile yıkanması sonucu bacaiçerisindeki, azotoksitlerin giderilmesi.) Elektro Statik Filtre (Baca gazına toz tutucu plakalar arasınaelektromanyetik etki yaratılarak baca gazı içerisinde ki çevreyi kirletici uçucu küllerin tutulması.) ve BacaGazı Desülfürizasyon Üniteleri (Baca Gazı Kireç ve su karışımıyla yıkanmakta ve baca içerisinde ki kükürtdioksitler tutulmaktadır.) kurulmuştur.
Her iki santralde de bacalarda ki gazların standartlara uygun bir şekilde salınması için Sanayi Kaynaklı HavaKirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği, Atıkların Yakılmasına Dair Yönetmelik, Büyük Yakma TesisleriYönetmeliği ile Sürekli Emisyon Ölçüm Sistemleri Tebliği kapsamında kirletici vasfı yüksek olan bu
tesislere sürekli emisyon ölçüm cihazları takılarak sonuçlarının online olarak sürekli izlenmesisağlanmaktadır.
İl merkezinde Türkiye Taşkömürü Kurumuna (TTK) ait Liman işletmesi bulunmaktadır. TTK’ ya ait buliman işletmesi şehir merkezinin içerisinde kalması nedeniyle. liman antrepolarındaki kömürlerin boşaltımıyada yüklenmesi sırasında iklim faktörüne de bağlı olarak (rüzgar vb.) şehrin hava kirliliği artmaktadır.
İlimiz Kdz. Ereğli ilçesinde tesisler genellik Organize Sanayi Bölgesi içerisine toplanmış olup OrganizeSanayi Bölgesi içerisinde kirletici vasfı yüksek tesis olarak; Tat Metal Boru Profil Ve Tekstil San. Ve Tic.Ltd.Şti.’ne ait Boru Profil Tesisi bulunmaktadır. Tesisin yakma proseslerinde yakıt olarak 1.122.728 m3/yıl;üretim prosesinde de yaklaşık 2.100.662 m3/yıl doğalgaz kullanılmaktadır. Üretim proseslerinin toplam ısıl
güçleri 8,38 MW ’ dır.
8/18/2019 Zonguldak Icdr2013
29/132
29
Yine Kdz. Ereğli ilçesinde kirletici vasfı yüksek tesis olarak Ek -1 tesisi Lafarge Ereğli Çimento Fabrikası bulunmaktadır. Bu tesiste üretim prosesi ve proses dışı baca olmak üzere yedi adet baca bulunmaktadır.Tesiste üretimden kaynaklanan emisyonun azaltılması için tüm proses içinde 7 adet torbalı filtre
bulunmaktadır. Bu filtreler ile toplanan tozlar üretime geri döndürülerek ekonomik kazanç sağlanmaktadır.Proses içi tüm taşıma ve besleme sistemleri (lastik bantlar, elevatörler vs.) tamamen kapalı ortamda çalışmaküzere tasarlanmış ve hepsi filtrelere bağlanmıştır. Filtrelerin hepsi torbalı filtredir. İşletme içi yollar
betonlanmıştır. Üretim prosesinin toplam ısıl gücü 2,32 MW’dır.
Kdz. Ereğli ilçesinde kirletici vasfı en yüksek olan EK -1 tesisi Ereğli Demir ve Çelik Fabrikasıdır. EreğliDemir ve Çelik Fabrikası; yıllık 3,5 milyon ton yassı çelik üretim kapasiteli Türkiye’nin ilk entegre DemirÇelik Fabrikasıdır. Tesis altı ana üretim prosesinden oluşmaktadır. Tesiste toplam 50 adet proses bacası
bulunmakta olup bu proseslerin 19 tanesinde emisyonların sürekli izlenebilirliğini sağlayan Sürekli ÖlçümCihazları bulunmaktadır. Tesiste ihtiyaçlar kapsamında üretim sırasında ortaya çıkan çeşitli atık gazları gerikazanımı ile elektrik enerjisi üretilmekte olup bu gazlar proseste de yanma gazı olarak kullanılmaktadır.
Çaycuma ilçesinde Organize Sanayi Bölgesinde Karışık Endüstri tesisleri bulunmaktadır. İlçede kirletici
vasfı yüksek Ek -1 Tesisi olarak Oyka Kâğıt Fabrikası bulunmaktadır. Fabrikada toplam 25 adet emisyonkaynağı (baca) bulunmaktadır. Bu emisyon kaynaklarından 2 tanesi yakma kazanı tesisinde geri kalan 23tanesi de üretim prosesinde bulunmaktadır. İşletmede bulunan yakma kazanı tesislerinin toplam ısıl gücü 58MW dır. Bu tesiste yakıt olarak orman ürünleri kaynaklı biodönüşebilir yakıtlardan oluşan siyah likör(16703kg/sa) ve biyokütle (6917 kg/sa) kullanılmaktadır. Bu yakıtlar; odun kabuğundan oluşan “biokütle” veselüloz üretim prosesinde pişirme işlemi esnasında ağacın bünyesinde bulunan organik maddelerden çıkan“Siyah Likör” dür.. Emisyon azaltımı için bacalarda elektro filtre ve torbalı filtre sistemi kuruludur. Üretim
prosesi bacalarında da yoğunlaşabilen gazların yoğuşturulduğu sistemler bulunmaktadır. Fabrika çevresindetesisten kaynaklanan yoğun bir koku hissedilmektedir. Fabrikada, ağacın yapısında bulunan ekstraktifmaddelerin, pişirme işlemi sırasında merkaptan ve kükürtlü bileşiklere dönüşmesi nedeniyle tüm şehirdehissedilen bir koku oluşmaktadır. Bu nedenle Kağıt Sektöründen kaynaklanan kokuyu azaltma imkanıolmasına karşın tamamen yok etme imkanı bulunmamaktadır. Fabrika tarafından kokunun azaltılmasına
yönelik çalışmalar devam etmektedir .
İlimiz Alaplı, Gökçebey ve Devrek İlçelerinde Kirletici vasfı yüksek Ek -1 tesisi bulunmamaktadır. Builçelerdeki hava kirliliğin nedeni ısınma ve egzoz gazlarından kaynaklanmaktadır.
Kaynaklar
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü Zonguldak İl Emniyet Müdürlüğü
8/18/2019 Zonguldak Icdr2013
30/132
30
B. SU VE SU KAYNAKLARI
B.1. İlin Su Kaynakları ve Potansiyeli
B.1.1. Yüzeysel Sular
B.1.1.1. Akarsular
Zonguldak İlinde Filyos Irmak'ına bağlı 9 dere, Gülüç Irmak'ına bağlı 5 dere, Alaplı Çayı'na bağlı 1 dere,Ulutan Deresi'ne bağlı 1 dere, Acılık Deresi'ne bağlı 1 dere, Büyük Dere'ye bağlı 3 dere ve bunların dışında 4ayrı dere bulunmaktadır. Akarsularımızda balık çiftliği bulunmamaktadır.
Çizelge B.1 –İlimizin Akarsuları(DSİ, 2013)
AKARSU İSMİ Toplam Uzunluğu(km)
İl Sınırları İçindekiUzunluğu (km)
Debisi(m3 /sn)
Kolu OlduğuAkarsu
Kullanım Amacı
FİLYOS ÇAYI 350 203 102,237 FİLYOS ÇAYI
YENİCE ÇAYI 63 63 61,503 FİLYOS ÇAYI
DEVREK ÇAYI 95 75 26,325 FİLYOS ÇAYI
GÜLÜÇ ÇAYI 84 84 14,532 GÜLÜÇ ÇAYI
ALAPLI ÇAYI 42 42 6,380 ALAPLI ÇAYI
ÇAYCUMA ÇAYI 25 25 2,961 FİLYOS ÇAYI
KOKAKSU ÇAYI 35 35 1,100 FİLYOS ÇAYI
B.1.1.2. Doğal Göller, Göletler ve Rezervuarlar
İl sınırları içinde doğal göl bulunmamaktadır. Kdz.Ereğli’de Kızılcapınar, Gülünç; Zonguldak MerkezdeKozlu-Ulutan (Ulutan) baraj gölleri ve Çatalağzı Dereköy Göleti İlin bilinen yapay gölleridir .
Çizelge B.2-İlimizdeki Mevcut Sulama Göletleri (DSİ, 2013)
Göletin Adı Tipi Göl hacmi,m3
Sulama Alanı (net), ha Çekilen Su Miktarı, (m3) Kullanım Amacı
Kızılcapınar 36 hm3 85,6 hm3/yıl Endüstri suyu-Sulama- İçmesuyu
Gülünç 4,36 hm3 4,0 hm3/yıl Endüstri SuyuTemini
Kozlu-Ulutan 24,91 hm3 24,4 hm3/yıl İçme suyu
Dereköy 1,26 hm3 1,5 hm3/yıl İçme -Sanayi suyu
8/18/2019 Zonguldak Icdr2013
31/132
31
B.1.2. Yeraltı Suları
Yeraltı su kaynakları İçme, kullanma ve endüstriyel su olarak kullanılmaktadır.
Çizelge B.3– İlimizin Yeraltısuyu Potansiyeli(DSİ, 2013)
Kaynağın İsmi hm3/yıl
* Kurumdan bilgi alınamamıştır.
B.1.2.1. Yeraltı Su Seviyeleri
İldeki yeraltı su seviyesi konusunda herhangi bir çalışma yapılmamıştır .
B.1.3. Denizler
İlimizdeki plajlarda yapılan kirlilik ölçüm sonuçlarına göre 3 plaj uygunluk kriterini sağlayamamıştır .Uygunluk kriterini sağlayamayan plajlar; Kocaman Plajı, Askeriye Plajı, Kapuz Plajıdır. Mavi Bayrakalmaya hak kazanan plaj ve marina bulunmamaktadır . Ayrıca balık çiftliği bulunmamaktadır.
B.2. Su Kaynaklarının Kalitesi
Çizelge B.4 - İlimizde (2013) Yılı Yüzey ve Yeraltı Sularında Tarımsal Faaliyetlerden Kaynaklanan Nitrat Kirliliği İle İlgili Analiz Sonuçları(Gıda Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü, 2013)
SuKaynağının
Cinsi(Yüzey/Yer
altı)
Adı
Kullanım amacı ve kullanılan miktar Analiz Yapılan İstasyonun
İçme vekullanma
suyu
Enerjiüretimi
Sulamasuyu
Endüs-triyel sutemini
Akımgözlem
istasyonukodu
Analizsonuçları
SKKY(Tablo-1)
Yeri(İlçe, Köy,
Mevkii)
Koordi-natları (YASiçin)
YıllıkOrtalama
Nitrat Değeri(mg/L)
Yüzey 67-001Kdz. Ereğli-Topçalı Köyü
0,87
Yüzey 67-002Gökçebey-Sanayi Sitesi
2,38
Yer altı 67-003Gökçebey-Bakacakkadı 4,33
Yeraltı 67-004Gökçebey-Bakacakkadı
7,25
Yüzey 67-005Çaycuma-GedikoğullarıKum ÇakılOcağı
1,97
Yüzey 67-006 Alaplı-Çayköy 1,17
Yüzey 67-007Devrek-BaşlarkadıKöyü-Özbağı
1,99
* Kurumdan diğer bilgiler alınamamıştır.
8/18/2019 Zonguldak Icdr2013
32/132
32
B.3. Su Kaynaklarının Kirlilik Durumu
B.3.1. Noktasal kaynaklar
B.3.1.1. Endüstriyel Kaynaklar
Arıtma tesisi olmayan ve ya işletmeyen tesisler su kalitesini olumsuz etkilemektedir. Bunlar için
Müdürlüğümüzce denetimler yapılmaktadır.
B.3.1.2. Evsel Kaynaklar
Evsel nitelikli sular arıtma olmadığı yerlerde alıcı ortama direk verilmektedir. Bu su kalitesi üzerinde ciddietki yaratmaktadır.
B.3.2. Yayılı Kaynaklar
B.3.2.1. Tarımsal Kaynaklar
İlimizde sulu tarım yapılmaktadır. Aşırı gübre ve pestisit kullanımından dolayı yer altı ve yerüstü sukaynaklarının su kalitesini olumsuz etkilemektedir. İlimizde Nitrat Kirliliği izleme çalışmaları ilgiliyönetmelikler gereğince Gıda Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü yürütmektedir.
B.3.2.2. Diğer
İlimizde Düzenli Depolama Sahasının işletmeye alınmasından sonra vahşi depolama alanlarıkullanılmamaktadır. Vahşi depolama sahalarının mevcut durumu Müdürlüğümüzce değerlendirilmektedir.
B.4. Sektörel Su Kullanımları ve Yapılan Su Tahsisleri
B.4.1. İçme ve Kullanma Suyu
B.4.1.1 Yüzeysel su kaynaklarından kullanılan su miktarı ve içmesuyu arıtım tesisi mevcudiyeti
İlimizde kentsel içme suyu yüzeysel su olarak, barajlar ve akarsudan temin edilmektedir. Çekilen suyun%57si yüzeysel sulardan karşılanmaktadır.
B.4.1.2. Yeraltı su kaynaklarından temin edilen su miktarı ve içmesuyu arıtım tesisimevcudiyeti
İlimizde kentsel içme suyu yeraltı suyu olarak, kaynak ve kuyulardan temi edilmektedir. Çekilen suyun%43’ü yeraltı suyundan çekilmektedir.
İlimiz şebeke suları ve kuyu sularından düzenli olarak numune alınarak kontrolleri sağlanmakta ve ayrıca her
gün şebeke sularında serbest bakiye klor araması yapılmakta, 0,3 ppm’in altında çıkan yerler için klorlamayapılması istenmekte olup, ilimizin topoğrafik yapısından dolayı şebekelerdeki klorlamanın yetersiz olduğugörülmüştür.
8/18/2019 Zonguldak Icdr2013
33/132
33
Bunun yanında ilimizde 1 adedi Çaycuma İlçesi Çömlekçi Köyünde (Gülşen Kaynak Suyu), 1 adedi ilimizde(Harmankaya Kaynak Suyu), 1 adedi Ereğli İlçesinde (Soğanlı Mevkii) olmak üzere 3 adet ruhsatlı kaynaksuyu bulunmakta olup, bu işletmelerin Sağlık Bakanlığının 24.10.1997 tarih ve 11967 sayılı genelgesidoğrultusunda otomatik makine (el değmeden otomatik dolum, yıkama, kapaklama) ve laboratuvar kurmalarısağlanarak yeni yönetmeliğe uygun hale getirilmiştir.
İçilebilir özellikte kaynak suyu sayısı dokuzdur. Ancak bu sular bulundukları fiziksel koşullarının uygunsuzolmaları nedeniyle koşulları iyileştirilmeden kullanıma sunulamazlar.
Belirli iyileştirmeler yapılarak kullanılabilecek kaynak suları aşağıda verilmiştir.
Mevlana Çeşmesi (Zonguldak- Devrek Karayolu üzerinde)
Kaptajı ve deposu var. Ölçülen debisi 0.08 lt/sn’dir (ancak yeniden kaptaj yapılarak, debinin artış gösterip göstermeyeceği anlaşılmalıdır).
Bölge Hıfzısıhha Enstitüsü’nce yapılan analiz sonuçları aşağıya çıkarılmıştır.
Görünüş : Berrak, renksiz, kokusuz ve tortusuz Nitrit ve Amonyak : Yok Klorür : 9.57 mg/ltSertlik : 2.2
0 F
Top. organik madde : 0.40 mg/lt
PH : 7.13
Bakteriyolojik sonucu: Total koliform (KMS/100 ml) :
Cansızoğlu Çeşmesi (Zonguldak- Devrek Karayolu kenarında)
Kaynağın kaptaj ve deposu var. Depodan ölçülebilen debisi 0.25 lt/sn’dir. Yağışlı havalarda ve mevsimseldeğişmelerde özellikle fiziksel koşulları açısından suyun özelliklerinde değişimler olabilmektedir.
Kaynağın Bölge Hıfzısıhha Enstitüsü’nce yapılan analiz sonuçları aşağıdaki gibidir.
Görünüş : Berrak, renksiz, kokusuz ve tortusuz Nitrit ve Amonyak : Yok Klorür : 8.86 mg/ltSertlik : 10.3
0 F
Top. organik madde : 0.32 mg/lt
PH : 7.95
Bakteriyolojik sonucu: Total koliform (KMS/100 ml) :
Aslan Suyu (Terakki Mah. Aslan Suyu Sok.)
Meskun mahal içinde bulunan suyun depodan ölçülen debisi; 0.05 lt/sn’dir. Kirlenmeye çok açık olan suyunanaliz sonucu aşağıdaki gibidir.
Görünüş : Berrak, renksiz, kokusuz ve tortusuz Nitrit ve Amonyak : Yok
Klorür :Sertlik : 4.5 0 FTop. organik madde : 0.40 mg/lt
8/18/2019 Zonguldak Icdr2013
34/132
34
PH : 6.54
Bakteriyolojik sonucu: Total koliform (KMS/100 ml) :
İncivez Varangel Çeşmesi (Merkez İncivez Mah. Eski Kozlu Yolu Üzerinde)
Meskun mahal içinde bulunan suyun depodan ölçülen debisi 0,25 lt/sn'dir. Yerleşim içinde olması nedeniylekirlenme riski yüksektir. Bölge Hıfzısıhha Enstitüsünce yapılan analiz sonuçları aşağıdaki gibidir.
Görünüş : Berrak, kokusuz, tortusuz. Amonyak, Nitrit : Yok Klorür : 30,85 mg/ltSertlik : 4,4 ºF Toplam Organik Madde : 0,8 mg/lt pH : 6,67
Bakteriyolojik Sonuç : Total koliform (KMS/100 ml) : ( )
Köy Hizmetleri Çeşmesi (Çaydamar Mah. Köy Hizmetleri İl Müdürlüğü Karşısı)
Meskun mahal içinde olmayan kaynağın kaptajı toprak altında, depodan ölçülen debisi 0,01-0,08 lt/snarasındadır.
Suyun Bölge Hıfzısıhha Enstitüsünce yapılan analiz sonuçları aşağıdaki gibidir.
Görünüş : Berrak, tortusuz, renksiz. Amonyak ve Nitrit : Yok Klorür : 13,12 mg/ltSertlik : 2,1 ºF Toplam Organik Madde : 0,72 mg/lt
pH : 6,03 Bakteriyolojik Sonuç : Total koliform (KMS/100 ml) : ( )
Sarıyer Tepesi Suyu (Topbaşı Yuvarta Suyu)
Sivriler Kozlu Yolu üzerinde orman içindeki su kaynağına yöre insanlarınca kaptaj ve bir çeşme yapılmıştır.
Suyun deposundan ölçülen debisi 0,04 lt/sn'dir. İl Çevre ve Orman Müdürlüğü’nce yaptırılan analiz sonuçları aşağıdaki gibidir. Görünüş : Renksiz, kokusuz, tortusuz ve berrak Amonyak ve Nitrit : Yok Klorür : 5 mg/ltSertlik : 0,5 ºF Toplam Organik Madde : 0,56 mg/lt pH : 6,45 Bakteriyolojik Sonuç : Total koliform (KMS/100 ml) : 240 * (kirli)
* Buradaki kirlenme göreceli olabilir. Kaptaj ve depo koşulları iyileştirilirse sonuç değişebilir.
B.4.1.3. İçme Suyu temin edilen kaynağın adı, mevcut durumu, potansiyeli vb.
İçme Suyu temini için çekilen suyun büyük bir kısmını baraj oluşturmaktadır.
8/18/2019 Zonguldak Icdr2013
35/132
35
Grafik B.1 – İlimizde (2012) Yılı Belediyeler Tarafından İçme ve Kullanma Suyu Şebekesi İle Dağıtılmak Üzere Temin Edilen Su MiktarınınKaynaklara Göre Dağılımı ( TUİK, 2012)
*TÜİK verileri 2 yılda bir yayınlandığı için 2012 verileri kullanılmıştır.
B.4.2. Sulama
İlimizde tarım işlerinde daha çok salma sulama yapılmaktadır.
B.4.2.1. Salma sulama yapılan alan ve kullanılan su miktarı
Bu konuyla ilgili çalışma bulunmamaktadır.
B.4.2.2. Damlama, yağmurlama veya basınçlı sulama yapılan alan ve kullanılan su miktarı
Bu konuyla ilgili çalışma bulunmamaktadır.
B.4.3. Endüstriyel Su Temini
İlimizde sanayide kullanılan su gölet ve barajlardan çekilmektedir. İlimizde soğutma suyu kullanan firmalar;termik santraller ve demir çelik fabrikası; suyunu denizden almaktadır. Kullanılan su SKKY’ne göre sıcaklıkdeğerleri sağlanıp denize verilmektedir.
B.4.4. Enerji Üretimi Amacıyla Su Kullanımı
Devrek Çayında bir adet hidroelektrik santral bulunmaktadır. 11.761 MWm kurulu güce sahip HES, ikiregülatör ve 2 HES ten oluşmaktadır.
B.4.5. Rekreasyonel Su Kullanımı
İl genelinde rekreasyonel amaçlı kullanılan su miktarı 84.043 m3/yıl’ dır.
Kaynak
22% Göl Gölet
0%Akarsu
0%Baraj
57%
Kuyu
21%
8/18/2019 Zonguldak Icdr2013
36/132
36
B.5. Çevresel Altyapı
B.5.1. Kentsel Kanalizasyon Sistemi ve Hizmeti Alan Nüfus
Grafik B.2- İlimizde (2012) Yılı Kanalizasyon Hizmeti Verilen Nüfusun Belediye Nüfusuna Oranı(TUİK, 2012)
Grafik B.3 – İlimizde (2012) Yılı Atıksu Arıtma Tesisi İle Hizmet Edilen Nüfusun Toplam Belediye Nüfusuna Oranı(TUİK, 2012)
81 8386 87
83 83
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
2003 2004 2006 2008 2010 2012
26 26
34 35 33
41
0
10
20
30
40
50
2003 2004 2006 2008 2010 2012
8/18/2019 Zonguldak Icdr2013
37/132
8/18/2019 Zonguldak Icdr2013
38/132
38
B.5.2. Organize Sanayi Bölgeleri (OSB) ve Münferit Sanayiler Atıksu Altyapı Tesisleri
Çizelge B.4 – İlimizdeki (2012) Yılı OSB’lerde Atıksu Arıtma Tesislerinin Durumu(Ereğli OSB, 2012)OSB Adı Mevcut
DurumuKapasitesi(ton/gün)
AAT Türü AAT ÇamuruMiktarı
(ton/gün)
Deşarj Ortamı Deşarj Koordinatları
ZonguldakEreğliOrganizeSanayiBölgesi
Faal 200 BiyolojikPaket
0,0147 AkpınarDeresi
Y:370878.397516X:4562842.326787
B.5.3. Katı Atık Düzenli Depolama Tesisleri
2008 yılına kadar ilimizdeki belediyelerin 1’i hariç hiçbir belediyenin düzenli depolama alanı yoktu. Mevcutdurumda Zonguldak, Kozlu beldesindeki deniz kıyısında bulunan düzensiz katı atık sahası 20 yıldır ‘vahşidepolama alanı’ olarak kullanılmaktaydı. Sahada tıbbi atıklar ve evsel atıklar birlikte toplanarak düzensizdepolanmaktaydı. Mevcut depo alanları ya deniz kenarları ya da akarsu kenarları olmaktaydı. Zaman zamansanayi atıkları da aynı yerlere gelişigüzel atılmaktaydı. Üzeri kapatılmayan çöpler zamanla denize karışarakyüzeysel su kaynaklarını ve yer altı su kaynaklarını kirletmekteydi.
Karadeniz vejetasyonu itibarı ile ilimizin yaklaşık %60’ı ormanlık alan olması sebebiyle düzenli depolamaalanı bulunamamasının zorlukları yaşanmış, ancak 2005 yılında Katı Atıkların bertaraf ı için her yerleşim
bölgesinin ayrı ayrı imha etmesi hem yer bulma açısından, hem çevreye vereceği etki açısından hem deekonomik olması açısından son derece olumsuz bir durum olduğundan Zonguldak Merkez İlçe ve civar
belediyeler birleşerek bir birlik oluşturmuş ve ortak tek bir “Katı Atık Bertaraf Tesisi”kurmayıkararlaştırmıştır. Tesis, Merkez İlçe Sofular Köyü Tombaklar Mevkiinde 15 hektarlık ormanlık alan üzerindekurulmuştur. Alanın işletilmesi birlik tarafından yapılmakta ve kapandıktan sonraki 15 yıl boyunca da
birliğin sorumluluğunda olacaktır. Katı Atık Düzenli Depolama Tesisi ile ilin ve tüm ilçe belediyelerininyaklaşık %65 oranındaki katı atık probleminin ortadan kaldırılacağı düşünülmektedir. Projenin ÇED süreci2006 yılı içerisinde tamamlanmış ve bertaraf tesisinin yapım aşaması biterek Kasım 2008 yılı itibarı iledüzenli depolamaya geçilmiştir.
Alanda Kasım 2008 tarihi itibari ile katı atıklar depolanmaya başlanmış ve bu amaçla 15 hektarlık arazininyaklaşık 3 hektarlık kısmı(ilk lot) depolama alanı olarak kullanılmıştır. İleri tarihlerde depolanacak katı atık
miktarı ve arazinin topografik yapısı göz önünde bulundurularak mevcut seddenin güçlendirilerek depolamaalanının ömrünün uzatılması amacı ile 29.509,48 m2’lik alan ilavesi planlanmıştır. Bu kapsamda 08.12.2010tarih ve 423 Karar Nolu Zonguldak Valiliği İl Mahalli Çevre Kurulu’nca da kapasite artışı uygun bulunmuş veayrıca projenin ÇED süreci 2011 yılı içerisinde tamamlanmıştır. ZONÇEB’e ait katı atık düzenli depolamaalanında iyileştirme çalışmaları yapılmaktadır.
B.5.4. Atıksuların Geri Kazanılması ve Tekrar Kullanılması
İlimizde belediye bazında atıksuların geri kazanımı yapılmamaktadır.
8/18/2019 Zonguldak Icdr2013
39/132
39
B.6. Toprak Kirliliği ve Kontrolü
B.6.1. Noktasal Kaynaklı Kirlenmiş Sahalar
“Toprak Kirliliğinin Kontrolü ve Noktasal Kaynaklı Kirlenmiş Sahalara Dair Yönetmelik” ve “ToprakKirliliğinin Kontrolü ve Noktasal Kaynaklı Kirlenmiş Sahalara Dair Yönetmelik Yeterlilik Belgesi Tebliği”kapsamında tespit edilmiş alan yoktur .
Çizelge B.5.- İlimizde (….) Yılı Tespit Edilen Noktasal Kaynaklı Toprak Kirliliğine İlişkin Veriler(Kaynak, yıl)
Var Yok Varsa Ne/Neler Olduğunu Belirtiniz
Potansiyel kirletici faaliyetler var mı? x
*Noktasal Kaynaklı Toprak Kirliliği Temizleme Yöntemleri
Biyoremediasyon
FitoremediasyonParsel arıtımı
Buharlaştırma
Biyo havalandırma
Elektrokinetik arıtma
Yerinde oksidasyon
Solvent ekstraksiyonu
Hava ile dağıtma (Air sparging)
Buharlaştırma
Termal arıtma
Reaktif Barrier teknolojisi
Yerinde yıkama (In-situ Flushing)
B.6.2.Arıtma Çamurlarının Toprakta Kullanımı
İlimizde arıtma çamurları uygun bulunması durumunda Düzenli Depo Sahasında depolanmaktadır. TopraktaArıtma Çamuru uygulaması yapılmamaktadır.
B.6.3.Madencilik faaliyetleri ile bozulan arazilerin doğaya yeniden kazandırılmasına ilişkin yapılançalışmalar
Madencilikle ilgili arazi ve çevre bozulmalarını kapsayan sınıflandırmalar, uygulanan madencilik metotlarına
bağlı olarak meydana gelen toprak ve çevre bozulması esas alınarak yapılmaktadır. Buna göre;
- Cevher hazırlama (zenginleştirme) sonucu, toprak ve cevherin bozulup kirlenmesi, - Yüzey madenciliği sonu meydana gelen arazi bozulmaları - Sıyırma madenciliği sonucu meydana gelen arazi bozulmaları - Yeraltı (kapalı) maden işletmeciliğine bağlı olarak ocak çökmeleri ve ocak ağızlarında biriken atıklarınsebep olduğu arazi ve çevre bozulması olarak sayılabilir.
İyileştirmelerdeki başlıca amaç, madenciliğe bağlı olarak bozulan ve etkilenen alanlara ekolojik ve ekonomikdeğerlerini mümkün olduğu ölçüde geri kazandırmak olmalıdır. Yeniden kazanma arazinin güzel bir peyzajgörünüme sahip olması kadar bu alanlardan ekonomik olarak yararlanmayı da hedefler. Bu maksatla sığhafriyat yerleri suyla doldurulup balık yetiştirmeye uygun hale getirilebilir. Derin ocak alanları ise, su tutmayerleri olarak kullanılabileceği gibi eğlence, dinlenme yerleri olarak da düzenlenebilir. Çok derin hafriyat
8/18/2019 Zonguldak Icdr2013
40/132
8/18/2019 Zonguldak Icdr2013
41/132
41
İlimiz sınırları içerisinde faaliyet gösteren ve yönetmelik kapsamında muhtemel tehlikeli atık olarakdeğerlendirilen kömür ocaklarından madeninin çıkarılması ve yıkanarak zenginleştirilmesi sonucu açığaçıkan ocak taşı ve şistlerin yönetmelik kapsamında analizlerinin yaptırılmasını sağlamak ve analiz sonucutehlikeli atık çıkması durumunda tehlikeli atık ihtiva eden atık barajları, atık havuzlarında, tehlikesiz veyainert atık çıkması durumunda ise kapasitesine göre değerlendirmesinin yapılarak düzenli depolamasınısağlamak, bunun için ilgili kurumlarla yazışmalar yapılmaktadır.
Bu kapsamda İlimiz TTK Üzülmez Taşkömürü İşletme Müessesesine ait ocaklardan çıkan ocak taşı veşistlerden numune alınarak Bankalığımızca yetkilendirilmiş bir laboratuvar da analizleri yaptırılmış ve analizsonucuna göre atıklar, inert atık kapsamında değerlendirilmiştir. Zonguldak İli, Merkez İlçesi, ElvanpazarcıkBeldesi, Cumhuriyet Mahallesi (Erçek Mah.), Kirazlıtepe Mevkii’nde Türkiye Taşkömürü Kurumu GenelMüdürlüğü Üzülmez Taşkömürü İşletme Müessese Müdürlüğü (Ü.T.İ.M) tarafından gerçekleştirilmekte olanyeraltı maden işletmeciliği sırasında; taş silosundan çıkan ocak taşı ile eleklerde elenerek tüvenan kömürünelde edilmesi sonucunda tüvenan silosu ile lavuardaki zenginleştirme işleminden sonra açığa çıkan lavuarşisti malzemesinin, 26.03.2010 tarih ve 27533 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren“ Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmelik ” kapsamında değerlendirilerek 45.667,4 m2’lik (4,56
ha’lık) orman sayılan alanlar içerisinde kalıcı olarak depolanması ve arazinin depolama sonrasında rehabiliteedilerek iyileştirilmesi projesi bulunmaktadır. Projenin ÇED süreci bitmiştir . Tesis işletilmeye devamedilmektedir.
B.6.4. Tarımsal Faaliyetler İle Oluşan Toprak Kirliliği
İlde kullanılan gübre (bitki besin maddesi bazında), pestisit miktarları ve bunların çeşitleri aşağıdaverilmektedir.
Çizelge B.6 – İlimizde (2012) Yılında Kullanılan Ticari Gübre Tüketiminin Bitki Besin Maddesi Bazında ve Yıllık Tüketim Miktarları (GıdaTarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü, 2012)
Bitki Besin Maddesi(N,P,K olarak)
Bitki Besin Maddesi Bazında
Kullanılan Miktar(ton)
İlde Ticari Gübre Kullanılarak Tarım
Yapılan Toplam Alan(ha)
Azot 2.22063.450Fosfor 448
Potas 18
TOPLAM 2686
Çizelge B.7- İlimizde (2012) Yılında Tarımda Kullanılan Girdilerden Gübreler Haricindeki Diğer Kimyasal Maddeleri (Tarımsal İlaçlar vb)(Gıda Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü, 2012)
Kimyasal MaddeninAdı
Kullanım Amacı Miktarı (ton)
İlde Tarımsal İlaçKullanılarak Tarım Yapılan
Toplam Alan (ha)
İnsekdisitler
Herbisitler
FungisitlerRodentisitlerNematositler
AkarisitlerKışlık ve Yazlık Yağlar Rodentisit......
Böceklere karşı
Yabancı Otlar için
Mantarlar için
Akarlar için
Kemiriciler için
2.312 kg.-7357 lt.
11.205 lt.
2.189 kg.
2.330 lt.
0,75 kg.
TOPLAM
8/18/2019 Zonguldak Icdr2013
42/132
42
B.7. Sonuç ve Değerlendirme
Yer altı ve yerüstü su kaynakları potansiyelinin korunması ve en iyi bir biçimde kullanımının sağlanması içinAlıcı ortama atıksu deşarjı olan kurum, kuruluş ve işletmelerin Atıksu Arıtma Tesisi kurmaları sağlatılmıştır.2012 yılı içerisinde 1 adet Evsel Nitelikli Atıksu Arıtma Tesisinin proje onayı yapılmıştır ve 2013 yılıitibariyle toplam 47 adet Atık Su Arıtma Tesisi bulunmaktadır.
Deşarj konulu Çevre izni alan firmalar debisine göre belirli zaman aralıklarında atıksu numunesi alınarakdenetlenmektedir.
Düzenli Depolama Sahalarının İşletmeye alınması da su kirliliğinin azalmasında önemli etkisi olmuştur.
Kaynaklar
DSİ 232. Şube Müdürlüğü Halk Sağlığı İl Müdürlüğü Türkiye İstatistik Kurumu Zonguldak Bölge Müdürlüğü Zonguldak Belediye Başkanlığı Kdz. Ereğli Belediye BaşkanlığıDevrek Belediye Başkanlığı Alaplı Belediye Başkanlığı Gülüç Belediye Başkanlığı Filyos Belediye BaşkanlığıKilimli Belediye BaşkanlığıEreğli Organize Sanayi Bölge Müdürlüğü
8/18/2019 Zonguldak Icdr2013
43/132
43
C. ATIK
C.1. Belediye Atıkları (Katı Atık Bertaraf Tesisleri)
İlimiz sınırları dahilinde bulunan Belediyeler ve İl Özel İdaresi ZONÇEB2’e ait katı atık depolama tesisindenyararlanmaktadır. Evsel katı atıklar kaynağında ayrıştırılmadan toplanılmaktadır. Merkez İlçe Sofular KöyüTombalaklar mevkinde bulunan Katı Atık Düzenli Depolama Tesisi’ne katı atıkların taşınmasının ekonomikolmasını sağlamak, taşıma hattındaki trafiğe fazla yüklenmemek için atıklar, Kilimli (Karadon), Çaycuma,Devrek, Kdz.Ereğli ve Zonguldak Belediyesi transfer istasyonlarından sıkıştırmalı semi treylerlerle düzenlidepolama sahasına nakledilmektedir.
Grafik C.1- İlimizdeki (2013) Yılı Atık Kompozisyonu (ZONÇEB, 2013)
2
ZONÇEB : Zonguldak Valiliği Özel İdare ve Belediyeler Çevre Altyapı Temel Hizmetler Birliği Başkanlığı
Organik
47,0%
Kağıt 5,0%
Cam
3,8%
Metal3,2%
Plastik
7,5%
Tekstil
1,0%
Diğer 32,5%
8/18/2019 Zonguldak Icdr2013
44/132
8/18/2019 Zonguldak Icdr2013
45/132
45
İl/İlçeBelediye
veya
BirliğinAdı
Birlik isebirliğe üyeolanbelediyeler
Nüfus
ToplananOrtalama Katı AtıkMiktarı (ton/gün)
GeriKazanılan OrtalamaAtıkMiktarı (ton/gün)
Kişi BaşınaÜretilenOrtalama KatıAtık Miktarı (kg/gün)
Atık Kompozisyonu (yıllık ortalama, %)
Yaz Kış Yaz Kış Organik Kağıt Cam Metal Plastik Diğer
ÇatalağzıBelediyesi
7.980 3,188 3,657 0,40 0,46 47 5 3,8 3,2 7,5 33,5
GelikBelediyesi
3.363 1,176 1,025 0,35 0,30 47 5 3,8 3,2 7,5 33,5
KilimliBelediyesi
23.387 16,929 11,977 0,72 0,51 47 5 3,8 3,2 7,5 33,5
MusluBelediyesi
2.012 1,560 0,537 0,78 0,27 47 5 3,8 3,2 7,5 33,5
KozluBelediyesi
36.727 31,553 36,215 0,86 0,99 47 5 3,8 3,2 7,5 33,5
İl Geneli 606.527 390,436 374,625 0,64 0,62 47 5 3,8 3,2 7,5 33,5
8/18/2019 Zonguldak Icdr2013
46/132
46
Çizelge C.2- İlimizde (2013) Yılında Birliklerce Yürütülen Katı Atıkların Toplanma, Taşınma ve Bertaraf İşlemlerine İlişkin Bilgi (ZONÇEB, 2013)
Birlik adı
Hangi Atıklar Toplanıyor? Transfer
İstasyonuvarsa sayısı
MevcutBertaraf
Yöntemi ve Tesis Kapasitesi/Birimi
Evsel* Tıbbi Diğer
(Belirtiniz)Düzenli
DepolamaKompost Yakma
Diğer(Belirtiniz)
Zonguldak ValiliğiÖzel İdare veBelediyeler ÇevreAltyapı TemelHizmetler BirliğiBaşkanlığı(ZONÇEB)
√ √ - 5 √ - - -
* Ofis işyeri dahil.
C.2. Hafriyat Toprağı, İnşaat Ve Yıkıntı Atıkları
İlimizde “Hafriyat Toprağı İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği” kapsamında hafriyatdepolama alanı bulunmamaktadır. Belediyelerce ve Müdürlüğümüzce uygun yer aranmaktadır.
C.3. Ambalaj Atıkları
İlimizde ambalaj ve ambalaj atıklarını ayrı toplayan belediye bulunmamaktadır. İlimiz sınırları içerisindeMerkez ve Devrek ilçesi olmak üzere 2 tane lisanslı Ambalaj Atığı Toplama ve Ayırma Tesisi
bulunmaktadır.
Çizelge C.3- İlimizdeki (2013) Yılı Ambalaj Ve Ambalaj Atıkları İstatistik Sonuçları(TABS, 2013 yılı)
AmbalajCinsi
ÜretilenAmbalaj
Miktarı (kg)
PiyasayaSürülenAmbalaj
Miktarı (kg)
GeriKazanımOranları
(%)
GeriKazanılması
GerekenMiktar (kg)
GeriKazanılanMiktar (kg)
GerçekleşenGeri
KazanımOranı (%)
Plastik 0 1.179.507 42 495.393 18.500 16,4
Metal 93.269 852 42 358 0
Kompozit 0 42 0 0
KağıtKarton
61.845.597 1.791.959 42 752.623 0
Cam 107.100 1.752 42 736 0
Toplam 62.045.966 2.974.070 42 1.249.109 18500 1
İlde kayıt altına alınan 10 adet ambalaj üreticisi ve 97 adet piyasaya süren işletme bulunmaktadır.
8/18/2019 Zonguldak Icdr2013
47/132
47
Grafik C.2- İlimizdeki (2013) Yılı Kayıtlı Ambalaj Üreticisi Ekonomik İşletmeler (TABS, 2013)
Grafik C.3- İlimizdeki (2013) Yılı Kayıtlı Piyasaya Süren Ekonomik İşletmeler i (ÇŞB, 2013)
C.4. Tehlikeli Atıklar
Tehlikeli atık kapsamında bulunan atıklar Ulusal Atık Taşıma Formaları ile lisanslı taşıma araçlarıkullanarak İl dışındaki Geri Kazanım ve Bertaraf Tesislerine taşınmaktadır. 2013 yılında Ulusal Atık TaşımaFormu ile toplanan atık miktarları aşağıda belirtilmiştir.
5 5
6 6
8 8
10 10 10
2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013
59 5961
70 7277
8591
97
2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013
8/18/2019 Zonguldak Icdr2013
48/132
48
Çizelge C.4 – İlimizdeki (2013) Yılı UATF ile Toplanan Atık Miktarları
II. LİFE TCY/TR/00092 Türkiye’de Sanayiden Kaynaklanan Tehlikeli Atıkların İyileştirilmesi Projesikapsamında atık üreticileri tarafından beyanlarının interaktif ortamda girişlerin yapılması ile ilgili işletmelereTehlikeli Atık beyan Sistemi kullanıcı şifreleri teslim edilmiş ve sisteme giriş yapmaları sağlanmaktadır.
Tehlikeli atıkların Kontrolü Yönetmeliği uyarınca; 3 adet atık üreticisi tesise atıklarının insan sağlığı veçevreye yönelik zararlı etkisini en aza düşürecek şekilde atık yönetimi amacıyla üç yıllık tehlikeli atıkyönetim planlarının hazırlatılması sağlanmıştır.
İlimizde 2013 yılında Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliğine göre ayda bin kilogramdan fazla atıküreten 2 adet tesise, depolama sahasına atıklarını çevre lisansı almış tesislere en fazla altı ayda bir sevkinin
yapılması koşuluyla “Tehlikeli Atıkları Geçici Depolama İzni” verilmiştir ve toplam tesis sayısı 3 olmuştur.
Grafik C.4- TABS Göre İlimizdeki Tehlikeli Atık Yönetimi(TABS, 2013)
Geri
KazanımBertaraf Tesis içi Stok İhracat Toplam
2012 1567 8466 7705 32 0 17770
2013 2269 641 8511 14 7 11442
Tehlikeli Atık Miktarı (ton)
ATIK TÜRLERİ ATIK MİKTARLARI 2010(kg/yıl) 2011(kg/yıl) 2012(kg/yıl) 2013 (kg/yıl)
Atık Yağlar 539.000 749.616 307.164 540.960Bitkisel Atık Yağlar 6.550 4.075 7.000 14.663Atık Piller ve Aküler 110.180 191.400 150.000 163.580Ömrünü TamamlamışLastik Atıkları
2.380 63.080 23.320 50.130
Kontamine olmuşAmbalaj
- - 700.000 119.390
Diğer Atıklar,ArıtmaÇamurları atıkları
195.961 842.857 246.781 726.166
Elektronik Atıklar - - - 15.120
8/18/2019 Zonguldak Icdr2013
49/132
49
Çizelge C.5 – İlimizdeki (2013) Yılında Sanayi Tesislerinde Oluşan Tehlikeli Atıklarla İlgili Veriler (TABS, 2013)
2013 YILI TEHLİKELİ ATIK VERİLERİ
AktiviteKodu
AtıkKodu
AtıkMiktarı(ton/yıl)
GeriKazanım YöntemiKodu
GeriKazanımMiktarı(ton/yıl)
Bertaraf YöntemiKodu
BertarafMiktarı(ton/yıl)
03 030104 96 D1 96
03 030104 7,6 R12 7,6
05 050103 0,3 D10 0,3
05 050103 0,8 R1 0,8
06 060106 1,8 -
07 070704 66 R12 66
07 070704 60 R13 60
08 080111 0,3 -
08 080113 50,2 R12 50,2
08 080113 0,5 R13 0,5
08 080317 8,27 D10 8,27
08 080317 0,1 R1 0,1
08 080317 0,06 R12 0,06
08 080317 1,43 R13 1,43
08 080317 0,24 R7 0,24
08 080317 0,01 -
09 090103 1,55 R12 1,55
09 090103 1 R4 1
09 090104 0,65 R12 0,6509 090104 0,8 R4 0,8
09 090106 7,43 R4 7,43
10 100207 3541,8 D5 3541,8
10 101109 494 R1 494
11 110105 1110,3 R6 1110,3
11 110109 9321,6 D5 9321,6
11 110109 4000 D9 4000
11 110109 295 R1 295
11 110109 259,8 R13 259,8
11 110109 133,4 R4 133,4
11 110111 4,7 -11 110198 67600 D5 67600
12 120109 14,8 R12 14,8
12 120109 49 R13 49
12 120109 7,35 -
12 120109 4,1 -
12 120114 323,8 R12 323,8
12 120114 427,2 R13 427,2
12 120116 105,5 R1 105,5
12 120116 61,2 R13 61,2
12 120120 2,2 -
13 130110 3,6 R9 3,613 130113 780,4 R9 780,4
8/18/2019 Zonguldak Icdr2013
50/132
50
2013 YILI TEHLİKELİ ATIK VERİLERİ
AktiviteKodu
AtıkKodu
Atık
Miktarı(ton/yıl)
GeriKazanım YöntemiKodu
GeriKazanımMiktarı(ton/yıl)
Bertaraf
YöntemiKodu
Bertaraf
Miktarı(ton/yıl)
13 130205 2,14 R1 2,14
13 130206 663,8 R9 663,8
13 130206 42 R1 42
13 130208 6,6 R1 6,6
13 130208 144 R1 144
13 130208 0,05 R13 0,05
13 130208 259,4 R9 259,4
13 130208 0,5 -
13 130208 13 D10 13
13 130208 27,5 D10 27,5
13 130208 60,15 R1 60,15
13 130208 402,7 R1 402,7
13 130208 613,2 R9 613,2
13 130208 2 R9 2
13 130208 10 -
13 130208 101,5 -
13 130208 3169,4 R1 3169,4
13 130310 96,3 R9 96,3
13 130310 17 -
13 130403 185,5 R1 185,5
13 130506 2300 R9 230013 130701 946,5 R1 946,5
13 130701 3,2 R1 3,2
13 130702 3,7 R1 3,7
13 130703 2,9 D10 2,9
13 130703 0,1 D9 0,1
13 130703 561 R1 561
13 130703 6,2 R1 6,2
14 140603 2 R13 2
15 150110 74,23 D10 74,23
15 150110 1782,15 R12 1782,15
15 150110 25,6 R13 25,615 150110 10,15 - 10,15
15 150111 0,8 R13 0,8
15 150202 11,23 D10 11,23
15 150202 812,5 R1 812,5
15 150202 1243,55 R12 1243,55
15 150202 213,55 R13 213,55
15 150202 3,1 -
16 160103 161,5 R1 161,5
16 160103 222,75 R12 222,75
16 160103 1,25 R13 1,25
16 160103 14,75 R7 14,75
8/18/2019 Zonguldak Icdr2013
51/132
51
2013 YILI TEHLİKELİ ATIK VERİLERİ
AktiviteKodu
AtıkKodu
Atık
Miktarı(ton/yıl)
GeriKazanım YöntemiKodu
GeriKazanımMiktarı(ton/yıl)
Bertaraf
YöntemiKodu
Bertaraf
Miktarı(ton/yıl)
16 160103 12 -
16 160107 0,4 R12 0,4
16 160107 33,38 R13 33,38
16 160107 0,6 -
16 160209 240,4 R13 240,4
16 160210 120,05 R13 120,05
16 160211 1,4 R13 1,4
16 160213 629,19 R13 629,19
16 160213 4,5 R4 4,5
16 160215 0,15 D5 0,15
16 160215 149,3 R12 149,3
16 160215 288,8 R13 288,8
16 160303 25,3 R12 25,3
16 160506 0,6 -
16 160601 6 D15 6
16 160601 1,8 R1