VIVES – Vlaams Instituut Voor Economie En SamenlevingVIVES – Vlaams Instituut Voor Economie En Samenleving
Jeugdondernemerschap in het Vlaamse en Europese landschap:
Ontsnappen aan langdurige werkloosheid
Prof. Entrepreneurship & ManagementIESEG School of Management
Wetenschappelijk medewerkerVIVES
VIVES – Vlaams Instituut Voor Economie En Samenleving
• Jobschaarste op de Europese arbeidsmarkten• Jeugdwerkloosheid spectaculair toegenomen
– Vooral bij jongeren < 25 jaar• Gevolgen op korte en lange termijn
– Gereduceerd inkomen– Sociale uitsluiting– Scarring-effecten
• Mogelijke oplossing: Ondernemerschap– “Jeugdondernemers” intrigerende categorie outliers– Gebrek aan menselijk, sociaal en financieel kapitaal,
en toch succesvol
Jeugdondernemerschap in Europa
VIVES – Vlaams Instituut Voor Economie En Samenleving
Jeugdondernemerschap in Europa
Indicator/ Afhankelijke variabele
Start-up absorptive
capacity
Start-up export
intensiteit
Self-employment persistentie
Start-up value added
Opleidingsniveau n.s. +/0 n.s. (proxy)
Managementervaring -/+ -
Industrie-ervaring +/0 +/- n.s. (≤ 1 year) +
Ondernemerschapservaring + +/-
Bonding social kapitaal n.s. n.s. +
Bridging social kapitaal + n.s.
Moderator + (Omg. turbulentie)
+ (Abs. capacity) + (Ind.
heterogen.)
Bron: Debrulle, 2012.
VIVES – Vlaams Instituut Voor Economie En Samenleving
• Significante groep jeugdondernemers in Europa, Verenigde Staten en Azië
• Echter:– Creatie van minder arbeidsplaatsen– Vooral kleinere bedrijven– Voorkeur voor weinig kapitaalintensieve, sterk
competitieve sectoren (bv. ICT)
Jeugdondernemerschap in Europa
VIVES – Vlaams Instituut Voor Economie En Samenleving
• Dit blijkt ook voor Vlaanderen (START-database)
Jeugdondernemerschap in Vlaanderen
Bron: START 2003, 2005, 2007, 2009: 2904 ondernemers
VIVES – Vlaams Instituut Voor Economie En Samenleving
• Jeugdondernemerschap biedt hoofdzakelijk een oplossing voor de individuele arbeidsmarktpositie van jonge ondernemers– Ondernemerschapsgezinde jongeren tot actie
aanzetten• Jongeren bezitten bij voorbaat al een sterke
ondernemerschapsinteresse (40%)– Enkel bijgetreden door mid-career volwassenen– Interesse slechts weinig vertaald tot daadwerkelijke
transitie naar ondernemerschap (10% van de geïnteresseerde jongeren)
Jeugdondernemerschap in Vlaanderen
VIVES – Vlaams Instituut Voor Economie En Samenleving
• Jongeren worden geconfronteerde met specifieke hinderpalen– Tekort aan menselijk, sociaal en financieel kapitaal– Significant klantenscepticisme– Loopbaan georiënteerd onderwijssysteem
• Ommekeer merkbaar in het Vlaamse (hoger) onderwijs (cf. Pact 2020)– Programma’s gericht op ondernemerschapskennis
alsook op de ontwikkeling van soft skills
Jeugdondernemerschap in Vlaanderen
VIVES – Vlaams Instituut Voor Economie En Samenleving
Jeugdondernemerschap in Vlaanderen
Bron: Debrulle & Sels, 2008
Pedagogie Vaardigheden
Onderwijsvorm Theorie Praktijk Actief MotivatieSociaal
bewustzijnInzicht falen
Miniondernemingen 1 5 5 5 5 5
Rollenspel 1 4 5 4 4 4
Computersimulaties 1 4 5 4 3 3
(Interactieve) Uiteenzettingen 5 1 3 3 3 3
Casestudie 4 1 3 3 3 3
Gastdocent 3 1 2 3 2 3
Business plan 3 1 3 2 1 1
VIVES – Vlaams Instituut Voor Economie En Samenleving
Jeugdondernemerschap in Vlaanderen
• Situatie Noord-Frankrijk– Curriculum– Eindwerk– Incubator
Bedrijfsplan
Keuzevakken
Plichtvakken
VIVES – Vlaams Instituut Voor Economie En Samenleving
• Echter: Jeugdondernemers vormen een heterogene groep– Jongeren worden geconfronteerd met verschillende
obstakels, en dit in verschillende mate– Afhankelijk van opleidingsniveau, etniciteit,
inkomen en werkloosheidservaring van de ouders• Kenmerkt niet alleen de transitiegraad maar ook de
succesgraad van jonge ondernemers – Hoger opgeleide jongeren kennen een lagere
performantie dan mid-career volwassenen– Dilemma: Focus op zij die meeste steun kunnen
gebruiken of op zij die het meeste kans maken?
Jeugdondernemerschap in Vlaanderen
VIVES – Vlaams Instituut Voor Economie En Samenleving
• Dusver: Toetredingskans en bedrijfsresultaten• Nu: Uittredekans uit zelfstandig statuut
– Arbeidsmarkt en Sociale Bescherming: 2168 individuen tussen 1998 en 2007 (903 events)
– Geen significant hogere uittredegraad voor jongere zelfstandigen
– Geen verschil tussen jonge noodgedwongen en jonge vrijwillige zelfstandigen
Jeugdondernemerschap in Vlaanderen
VIVES – Vlaams Instituut Voor Economie En Samenleving
Jeugdondernemerschap in Vlaanderen
Bron: AM&SB
VIVES – Vlaams Instituut Voor Economie En Samenleving
• Conclusies– Alsmaar meer jongeren proberen ondernemer te worden– Jongeren en mid-career volwassenen koesteren eenzelfde
affiniteit voor ondernemerschap– Bepaalde hinderpalen belemmeren jeugdondernemerschap– Jeugdondernemerschap creëert weinig extra jobs– Jonge ondernemers behalen inferieure bedrijfsresultaten– Jonge zelfstandigen worden niet gekenmerkt door een
hogere uittredegraad– Jeugdondernemerschap is een heterogeen thema
Jeugdondernemerschap in Vlaanderen
VIVES – Vlaams Instituut Voor Economie En Samenleving
Dank voor uw aandacht
Vragen?
Jeugdondernemerschap in Vlaanderen