Update van de Welzijnswetgeving
Ronny SmismansVoorzitter Prebes West-
VlaanderenDirector Facilities & EHS Barco NV
• Waar vinden we iets terug over Welzijn ?
• Nieuwe wetgeving in 2013• Verwachtingen voor 2014• Wetgeving: welke tools heeft
Prebes ?
Update van de Welzijnswetgeving
Met dank aan: -de Heer Antoon Serroen, diensthoofd TWW-de Heer Pieter Bolle, attaché TWW
Waar vinden we iets terug over Welzijn ?
• Wet Welzijn: 4 augustus 1996– Basiswet– Kader voor uitvoeringsbesluiten
Waar vinden we iets terug over Welzijn ?
• Welzijnsdomeinen:1. Arbeidsveiligheid2. Bescherming van de gezondheid van de werknemer
op het werk3. Psychosociale belasting veroorzaakt door het werk en
bescherming tegen geweld, pesterijen en ongewenst seksueel gedrag op het werk
4. Ergonomie5. Arbeidshygiëne6. Verfraaiing van de arbeidsplaatsen7. Maatregelen van de onderneming inzake leefmilieu
wat betreft hun invloed op 1. tot en met 6.
Waar vinden we iets terug over Welzijn ?
• Basisnaslagwerken:– Algemeen Reglement voor de
Arbeidsbescherming (ARAB) (http://www.werk.belgie.be/moduleDefault.aspx?id=1964)
• Ontwikkeld tussen 1947 en 1993• Middelenverbintenis
– CODEX (http://www.werk.belgie.be/moduleDefault.aspx?id=1958)
• Vanaf 1993• Bundeling van alle uitvoeringsbesluiten• Resultaatsverbintenis
Waar vinden we iets terug over Welzijn ?
• Preventiebeginselen:1. Risico’s voorkomen2. Evaluatie van risico’s die niet kunnen worden
voorkomen3. Bestrijding van de risico’s aan de bron4. Vervanging van wat gevaarlijk is door wat niet
gevaarlijk of minder gevaarlijk is5. Voorrang aan maatregelen inzake collectieve
bescherming boven maatregelen inzake individuele bescherming
6. Aanpassing van het werk aan de mens (inrichting van de werkpost / keuze werkuitrusting en –methoden)
Waar vinden we iets terug over Welzijn ?
Nieuwe wetgeving in 2013
• KB Vorming en Bijscholing van de PA• KB CAO Kappersbedrijf• KB Veiligheids- en gezondheidssignalering• KB Biologische agentia• KB Minimale normen PBM voor de
hulpverleningszones en prezones• KB Collectieve Beschermingsmiddelen (CBM)• Project voortgezet gezondheidstoezicht
houtbewerkers ivm sinonasale kanker• Electronische Registratie bouwwerven• Eenheidsstatuut: financiering EDPBW
Nieuwe wetgeving in 2013
• Ingedeeld in de Codex onder titel II (Organisatorische structuren), Hoofdstuk VI
• Overgang van basiscursus naar niveau 2 en van niveau 2 naar niveau 1 is mogelijk door praktische ervaring in interne of externe dienst
• Praktische ervaring: 5 jaar vanaf verkrijgen van getuigschrift
KB Vorming en bijscholing van de PA (KB van 17/5/2007, aangepast door KB van
29/1/2013)
KB Vorming en bijscholing van de PA (KB van 17/5/2007, aangepast door KB van
29/1/2013)
Bijscholing van de preventieadviseurs– Recht en plicht om zich bij te scholen– Wijzigingen in de reglementering over welzijn op het werk
en wetenschappelijke en technische vooruitgang in dit domein
– Voor alle preventieadviseurs• Omvang in overleg met de werkgever• Voor niveau 1 en 2 driedaagse bijscholing aanbevolen
– Inrichters• Inrichters aanvullende vorming 1 en 2• Representatieve werkgevers- en werknemersorganisaties• Organisaties vertegenwoordigd in Hoge Raad PBW: vb Prebes• Organisaties op activiteitenkalender BESWIC
KB Vorming en bijscholing van de PA (KB van 17/5/2007, aangepast door KB van
29/1/2013)
Deel 1:– Behandeling van stoffen, prodcuten en instrumenten en
bescherming van de huid en de luchtwegen– Voorkoming van MSA (Musculoskeletale aandoening)– Werkomgeving en werkorganisatie– Bescherming van het moederschap– Mentale Belasting
Deel 2:– Individuele beschermingsmaatregelen– Organisatorische beschermingsmaatregelen
Deel 3: duur, toepassing, controle, ...
KB Algemeen bindend verklaarde CAO PC Kappersbedrijf betreffende de preventie van
gezondheidsriciso’s (KB 20/2/2013)
– Bescherming huid en luchtwegen:• Evenwichtige afwisseling tussen natte en droge werken• Enkel gebruik van Europese toegelaten stoffen en preparaten• Geen gebruik van:
– Ester van thioglycolzuur– Haarverzorging in poedervorm– Handschoenen uit natuurlijke latex waarin talkpoeder zit
– Voorkoming MSA:• Maatregelen ivm werkorganisatie• Ergonomische draaistoelen, wastafels, haardrogers en scharen• Gebruik van rolwagens
– Werkomgeving en –organisatie:• Voldoende ruimte en verlichting en aangepaste ventilatie• Conforme nutsvoorzieningen• Antislipvloerbekleding• Speciaal aangepaste werkruimten voor mengen van chemische stoffen• ...
KB Algemeen bindend verklaarde CAO PC Kappersbedrijf betreffende de preventie van
gezondheidsriciso’s (KB 20/2/2013)
– Moederschapsbescherming: cfr. KB 2/5/1995 (Codex, titel VIII, hfdst 1)
– Mentale belasting:• Aanmoedigen van sociale dialoog• Mentaal gezonde omgeving door zorgvuldige voorbereiding en planning
– Individuele beschermingsmaatregelen:• Aangepaste kledij of werkkledij, antislipschoenen• Geen juwelen dragen• Afspoelen van huidirriterende stoffen, gebruik van
beschermingshandschoenen• ...
– Organisatorische beschermingsmaatregelen:• Verbod: eten, drinken, roken• Speciaal uitgeruste ruimte voor wassen en verzorgen van de handen• Instrumenten: nikkelvrij en desinfecteren• Vorming van de WN
KB Algemeen bindend verklaarde CAO PC Kappersbedrijf betreffende de preventie van
gezondheidsriciso’s (KB 20/2/2013)
• Registratie norm NBN EN ISO 7010 – Grafische symbolen – Veiligheidskleuren en –tekens (BS 5/12/2012)
• Nieuwe veiligheidspictogrammen voor preventie van ongevallen, brandbestrijding, evacuatie en signalering van gezondheidsrisico ‘s
• Doel: elke EU lidstaat identiek beeld EN kleurgebruik van de ISO7010 pictogrammen.
• Niet in overeenstemming met KB– Bijlage II: gebruikte pictogrammen mogen licht afwijken
of meer gedetailleerd zijn
KB Veiligheids- en gezondheidssignalering op het werk (Norm BS 5/12/2012 – vs. KB
17/6/1997)
KB Veiligheids- en gezondheidssignalering op het werk (Norm BS 5/12/2012 – vs. KB
17/6/1997)
KB 17/6/97
ISO 7010
KB Veiligheids- en gezondheidssignalering op het werk (Norm BS 5/12/2012 – vs. KB
17/6/1997)
KB 17/6/1997
ISO 7010
• Preventie van letsels door scherpe voorwerpen in de ziekenhuis en gezondheidssector (wijziging van het KB 4/8/1996)
• Definitie van een scherp medisch instrument: een voor de uitoefening van bepaalde medische handelingen benodigd voorwerp dat kan snijden of prikken en verwondingen en/of infecties kan veroorzaken
• Verbod op het terugzetten van doppen op naalden• Melding en opvolgingsprocudure: de WN moet de
WG en de IDPBW op de hoogte brengen.
KB Biologische agentia – wijzigingen (KB 17/4/2013)
• KB opgesteld door Binnenlandse Zaken• Aanleiding: dodelijk AO van brandweerman op
E17 te Deerlijk• Interventies op de openbare weg
Minimale normen PBM voor de hulpverleningszones en de prezones (KB
30/8/2013)
• Codex, Titel VII (Collectieve en individuele bescherming), hoofdstuk III (Collectieve beschermingsmiddelen)
• Gelijkaardige structuur als aankoop arbeidsmiddelen en PBM
• Artikelen 54quater, 434.7.1. – 434.7.5., 434.8.1. – 434.8.2., 434.9.1. – 434.9.4., ARAB worden opgeheven
KB tot vaststelling van algemene bepalingen betreffende de keuze, aankoop en gebruik van Collectieve Beschermingsmiddelen (KB
30/8/2013)
• Toepassingsgebied en Definities:• CBM die geen onderdeel zijn van een
arbeidsmiddel• Voorbeelden:
Trapleuningen van een gebouw Leuningen en beschermingsnetten op Tijdelijke
Mobiele Bouwplaats Afzuigkappen
• Voorbeelden van onderdelen van een arbeidsmiddel Leuningen van toegangsplatformen en
toegangstrappen tot een stoomketel Afdekplaten ter bescherming tegen rechtstreekse
aanraking in electrische schakelkasten Beschermingskap op een cirkelzaag
KB tot vaststelling van algemene bepalingen betreffende de keuze, aankoop en gebruik van Collectieve Beschermingsmiddelen (KB
30/8/2013)
• Algemene beginselen• WG mag enkel CBM ter beschikking stellen die
beantwoorden aan de wettelijke bepalingen• Geschikt om de risico’s te voorkomen• Aangepast aan de werkpost
• Advies PA-AV en PA-AG:• Risicoanalyse• Verslagen en elementen waarop risicoanalyse
gebaseerd is, ter beschikking van de met toezicht belaste ambtenaar
• Bepaling van de omstandigheden waaronder het CBM moet gebruikt worden.
KB tot vaststelling van algemene bepalingen betreffende de keuze, aankoop en gebruik van Collectieve Beschermingsmiddelen (KB
30/8/2013)
• Bijlage II vermeldt een lijst met activiteiten en arbeidsomstandigheden waarvoor het ter beschikking stellen van CBM noodzakelijk is:• Voorkoming van het vallen van werknemers
• Aankoopprocedure• Bestelbon: voorbereiding door PA-AV en PA-AG,
getekend “voor gezien” door het hoofd van de IDPBW• Leverancier levert een document af: verklaring van
overeenstemming met de bestelbon• Bij levering: instructies voor installatie• Indienststellingsverslag: opgemaakt door de PA-AV• Alle documenten voorleggen aan CPBW
KB tot vaststelling van algemene bepalingen betreffende de keuze, aankoop en gebruik van Collectieve Beschermingsmiddelen (KB
30/8/2013)
• Plaatsing:• Conform de instructienota• Controle na plaatsing
• Gebruik:• Voor het doel waarvoor het ontworpen is
• Onderhoud en controle:• Periodiek onderhoud en controle door een deskundig
persoon, vastgelegd in een document
• Opleiding en informatie:• Schriftelijke instructies moeten begrijpelijk zijn en
gaan over de installatie, de gebruikswijze, het onderhoud, nazicht en controle.
KB tot vaststelling van algemene bepalingen betreffende de keuze, aankoop en gebruik van Collectieve Beschermingsmiddelen (KB
30/8/2013)
• Doel: Opsporen van sinonasale kankers• Voorwaarden voor deelname:
– > 55j– Minstens 20 jaar blootgesteld geweest zijn aan houtstof– Op dit ogenblik niet meer blootgesteld zijn
• Initiatief door PA-AG, WN en FBZ– PA-AG (Preventieadviseur Arbeidsgeneesheer): formulier “verklaring
van blootstelling”– WN (Werknemer): Aanvraag formuleren om deel te nemen aan het
project– FBZ (Fonds voor Beroepsziekten): moet ingelicht worden over de
pensionering van een persoon die voldoet aan de voorwaarden.
• Duur van dit Project: 5 jaar
Project Voortgezet gezondheidstoezicht houtbewerkers ivm sinonasale kanker (KB
11/9/2013)
• Verplichte registratie voor WN, WG, zelfstandige, coördinatoren, bouwdirecties op Tijdelijke en Mobiele Bouwplaatsen
• Projecten vanaf 800.000 € (excl. BTW)• Alle aanwezigen en hun werkgever moeten
geïdentificeerd kunnen worden• Treedt in werking op 1 april 2014• Concrete uitwerking: KB’s moeten nog opgesteld
worden
Electronische registratie bouwwerven (Wet 27/12/2012)
• Eenheidsstatuut tussen arbeiders en bedienden• Inwerkingtreding wordt bepaald door een KB• Koning krijgt de bevoegdheid voor:
– Vaststelling van de wijze van financiering van externe diensten
– Bepalen van de prestaties gedekt door de forfaitaire bijdragen
– Bepalen van 2 niveaus van forfaitaire bijdragen + verlaagde bijdrage voor WG met maximaal 5 werknemers.
Eenheidsstatuut (Wet 26/12/2013)Aanvulling van art. 40 §3 van de Welzijnswet
Wat brengt 2014 ?
• Hoe komt een Koninklijk Besluit tot stand ?1. Administratieve fase:
Uitwerking van regelgeving in een werkgroep met vertegenwoordigers van TWW (vb. Brand)
Initiatief van HUA, afdeling normen met raadpleging van TWW (vb. Arbeidsmiddelen)
2. Hoge Raad PBW Verplichte raadpleging voor alle reglementaire KB’s van de
welzijnswet Termijn: algemeen 6 maanden – hoogdringendheid 2
maanden Indien termijn niet gerespecteerd: Minister moet niet wachten
3. Raad van State4. Ondertekening en publicatie in Staatsblad
De lijdensweg van een KB ...
• Hoe komt een Koninklijk Besluit tot stand ?
– Wat komt er ?– Waarom ?– Wat is de evolutie ?
http://www.werk.belgie.be/adviezenhogeraad.aspx
De lijdensweg van een KB ...
• Brandpreventie
– OKB1: Betreffende de preventie van brand op de arbeidsplaats
– OKB2: tot vaststelling van de regels voor de bouw van gebouwen waarin werknemers tewerkgesteld worden
Wat brengt 2014 ?
• Chemische Agentia
– Aanpassing van grenswaarden voor arsine, latex, polyisopreen en zwavelzuur
– Advies 170
Wat brengt 2014 ?
• KB Eerste Hulp– Vereenvoudiging
arbeidsongevallenaangifte• Vrijstelling aangifteplicht verzekering voor AO
zonder werkverlet• Register = bewijselement
– Opnemen van de lichte AO in het jaarverslag IDPBW
– Frequentie van de bijscholing eerste hulp– Advies 172
Wat brengt 2014 ?
• KB Psychosociale Risico’s– Terminologie en definities:
• Psychosociale risico’s op het werk• Informele psychosociale interventie• Verzoek tot formele psychosociale interventie
voor feiten van geweld, pesterijen of ongewenst seksueel gedrag op het werk
– Hfdst Vbis: voortaan ivm het geheel van de psychosociale risico’s op het werk
• Specifieke afdeling over grensoverschrijdende gedragingen.
Wat brengt 2014 ?
• KB Psychosociale Risico’s– Interne procedure:
• Individuele procedures staan open voor het geheel van psychosociale risico’s
• Formele psychosociale interventie:– PAPSY kan verzoek weigeren indien geen
betrekking op psychosociale risico’s– Indien collectief karakter: overleg met CPBW ivm
collectieve maatregelen
Wat brengt 2014 ?
• KB Psychosociale Risico’s– Uitwisseling van informatie:
• Regeling informatieuitwisseling PAPSY – PA-AG – VP • Toegang TWW en OM tot verklaringen afgenomen
door PAPSY (onder voorwaarden)
– Formele procedure bij grensoverschrijdend gedrag
• WG neemt nodige bewarende maatregelen• PAPSY gaat maatregelen na en beroep op TWW
indien:– Ernstig en onmiddellijk gevaar– Aangeklaagde is WG of lid van HL
Wat brengt 2014 ?
• KB Psychosociale Risico’s– Ontslagbescherming
• Enkel voor formele interventie• Bij indiening bij TWW, politie, OM of
onderzoeksrechter enkel indien geen resultaat via interne procedure
• Bescherming tegen elke nadelige maatregel zelfs na beëindiging van de arbeidsverhouding
• Enkel na aanvaarden verzoek door PAPSY
Wat brengt 2014 ?
• KB Psychosociale Risico’s– Vertrouwenspersoon:
• Bevoegd voor geheel van psychosociale risico’s• Niet meer bevoegd om formele verzoeken te
ontvangen• Ook IPA is VP• Werknemersvertegenwoordigers van CPBW
kunnen WG verplichten op een VP aan te stellen• Onverenigbaarheid:
– Geen lid CPBW, kandidaat of afgevaardigde– Geen leidinggevende
Wat brengt 2014 ?
• Verder te verwachten:– CAO100 (Alcohol en Drugsbeleid) voor de
openbare sector– Herschikking van het AREI (er zijn plannen om
dit te doen)– Sociaal strafwetboek: aantal bepalingen ivm
roken– Welzijnswet:
• Wordt van toepassing op dienstboden en huispersoneel
• Aanpassingen aan TMB
Wat brengt 2014 ?
Wetgeving: Welke tools heeft Prebes ?
Wetgeving: Welke tools heeft Prebes ?
Wetgeving: Welke tools heeft Prebes ?
Wetgeving: Welke tools heeft Prebes ?
Wetgeving: Welke tools heeft Prebes ?
Wetgeving: Welke tools heeft Prebes ?
Wetgeving: Welke tools heeft Prebes ?
Wetgeving: Welke tools heeft Prebes ?
Wetgeving: Welke tools heeft Prebes ?
Wetgeving: Welke tools heeft Prebes ?
Wetgeving: Welke tools heeft Prebes ?
52
Vragen ?
Gebruikte afkortingenAO ArbeidsongevalARAB Algemeen Reglement voor de ArbeidsBeschermingCAO Collectieve ArbeidsOvereenkomstCBM Collectief BeschermingsMiddelCPBW Comité voor Preventie en Bescherming op ht Werk
EDPBWExterne Dienst voor Preventie en Bescherming op het Werk
FBZ Fonds voor BeroepsziektenHL Hiërarchische Lijn
IDPBWInterne Dienst voor Preventie en Bescherming op het Werk
IPA Interne PreventieadviseurKB Koninklijk BesluitMSA Musculoskeletale AandoeningOKB Ontwerp KBOM Openbaar MinisteriePA PreventieadviseurPA-AG Preventieadviseur ArbeidsgeneesheerPA-AV Preventieadviseur ArbeidsveiligheidPAPSY Preventieadviseur PsychosocialePBM Persoonlijk BeschermingsMiddelPC Paritair ComitéTMB Tijdelijke en Mobiele BouwplaatsTWW Toezicht op het Welzijn op het WerkVP VertrouwenspersoonWG WerkgeverWN Werknemer