Prof. Dr. Ferit Kemal SÖNMEZ
Sulama Teknolojileri
Tarımsal Yapılar ve Sulama
-Salma sulama yöntemi -Göllendirme sulama yöntemi .Tavalarda göllendirme (Tava sulama yöntemi) .Karıklarda göllendirme
-Uzun tava sulama yöntemi -Karık sulama yöntemi
YÜZEY SULAMA YÖNTEMLERİ
-Yağmurlama sulama yöntemi -Damla sulama yöntemi -Ağaç altı mikro yağmurlama sulama yöntemi. -Sızdırma sulama yöntemi
BASINÇLI SULAMA YÖNTEMLERİ
SULAMA YÖNTEMLERİ Suyun bitki kök bölgesine veriliş biçimi
! Bitki özellikleri ! Yaprakların ıslanmasından kaynaklanan hastalıklara
duyarlı olmayan bitkiler ! Toprak özellikleri
! Her türlü toprak bünye sınıfında ! Her derinlikteki topraklarda
! Topografya özellikleri ! Düşük ya da yüksek eğimde ! Düz ya da dalgalı topografyada
! Su kaynağı özellikleri ! Çok düşük debili su kaynaklarından yararlanılabilir ! Su, fazla miktarda sediment ve yüzücü cisim
içermemelidir ! C3 ve C4 tuzluluk sınıfında kullanmak uygun olmayabilir.
Yagmurlama Sulama Yönteminin Uygulanacagı Kosullar
! Arazi tesviyesi gerektirmez ! Hafif bünyeli topraklarda uygulanabilir ! Yüzlek topraklarda uygulanabilir ! Su uygulama randımanı yüksektir ! Erozyon sorunu yoktur ! Tarım dışı alan azdır ! Sulama işçiliği masrafları düşüktür ! Gübre ve tarım ilaçları su ile verilebilir ! Meyve ağaçları dondan korunabilir
Yagmurlama Sulama Yönteminin Üstünlükleri
! İlk tesis masrafları yüksektir ! Enerji masrafları söz konusudur ! Yüksek rüzgar hızı ve esme süresi eş su
dağılımını bozar ! Yüksek sıcaklık buharlaşmayı arttırır ! Tozlaşma döneminde yapılacak sulama
döllenmeyi olumsuz etkiler ! Bitki hastalıkları yayılma eğilimi gösterir ! Sulama gündüz saatlerinde bitirilirse yaprak
yanmaları olabilir ! Tuzlu su yaprak yanmalarına neden olabilir
Yagmurlama Sulama Yönteminin Uygulanmasını Kısıtlayan Faktörler
Yağmurlama sisteminin unsurları
Su kaynağı
Pompa birimi
Ana boru hattı
Lateral boru hattı Yağmurlama
başlığı
! Pompa birimi - Gerekli işletme basıncını sağlar - Elektrik motorlu pompalar, diesel
motorlu pompalara tercih edilir ! Boru hatları - Ana ve lateral boru hatları yüzeye
serildiğinde, 6 atm işletme basınçlı alüminyüm yada sert PE, gömülü olduğunda 10 atm işletme basınçlı sert PVC borulardan oluşturulur
Yağmurlama başlıkları ! İşletme basıncı : Meme çıkışında istenen basınç ! İşlevlerine göre ; - Tarla tipi : Püskürtme açısı 30o – 33o - Bahçe tipi : Püskürtme açısı 10o – 12o ! İşletme basıncına göre ; - Düşük basınçlı : < 2 atm - Orta basınçlı : 2 – 4 atm - Yüksek basınçlı : > 4 atm
• Dönme hızı : 0.8 – 1.2 d/d
Tesis ve işletme durumuna göre yağmurlama sistem tipleri
Taşınabilir (portatif) sistemler
Tarlabaşı kanalı Pompa birimi
Lateral boru hattı
Taşınabilir (portatif) sistemler
Pompa birimi Su kaynağı
Ana boru hattı
Lateral boru hattı
Yarı sabit sistemler
Su kaynağı
Pompa birimi
Ana boru hattı
Lateral boru hattı
Sabit sistemler
Su kaynağı
Pompa birimi
Ana boru hattı
Lateral boru hattı
Yağmurlama başlıklarında su dağılımı
Yağmurlama başlığı
Islatma alanı Su dağılım eğrisi
Islatma deseni
Yağmurlama başlıklarının tertibi
S1
S2
Yağmurlama sulama sistemlerinin tertiplenmesi
! Lateral boru hatları
! Etken rüzgar yönüne dik ! Laterallerin ana hat boyunca hareketi en az
işgücüne gerek göstermeli ! Ana boru hattı
! Laterallere dik olmalı ! Laterallere iki yönde hizmet etmeli
! Sistemin tertibi ! Maliyeti en az kılmalı