ÂĄsiqgur pRswid ]
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ
ruiq cOQI Rut 4
Sri Gur Partap Suraj Granth
ikRq:
BweI sMqoK isMG jI âkiv cUVwmiNâ By
Bhai Santokh Singh âKavi Churamaniâ
sRI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gujrI jI dy
300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
Dedicated to 300th Martyrdom Anniversary of Guru Gobind Singh jiâs
Four Sahibzadas & Mata Gujri ji
vlox: BweI blijMdr isMG jI (rwVw swihb)
Bhai Baljinder Singh ji Š Baljinder Singh 16914 Lassen Street, Northridge, CA 91343 USA
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
2
Ăž ÂĄsiqgur pRswid ] Ăž
do Sbd
vlox: isrjk âeIsr mweIkRo mIfIawâ Gir Gir aMdir Drmswl
vlox: sMq hrI isMG jI rMDwvw (jnrl skzqr gurmiq isDWq pRcwrk sMq smwj)
sMdyS vlox: fw. gurcrn isMG
pRo. (rItwierf) pMjwbI XUnIvristI, pitawlw (aYks PYlo sRI gurU gRMQ swihb aiDaYn ivBwg)
sMKyp ilĂťk kI-stRok sUcI
qqkrw ruiq cOQI ruiq cOQI
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
3
do Sbd iksy vI kOm dy ieiqhws dy mUl sRoq Aus kOm vwsqy iezk aijhw
srmwieaw huMdy hn, ijs AuĂzqy Auh kOm ĂŁĂr kr skdI hY[ ieh kOmI srmwieaw hI Aus dy pYrokwrW leI pRyrnw dw sRoq bNdw hY[ iszK ieiqhws nwl sMbMDq aijhy sRoq swfy pws Bwvyx igNqI ivzc bhuq iZawdw qW nhIx pr ijqny ku vI AuplbD hn, AunHW L ĂnImq smJ ky ijzQy AunHW dw aiDaYn ZrUrI hY, AuQy AunHW dI sMBwl vI awvzSk hY[
ienHW ivzcox iezk sRoq âkiv cUVwmiNâ BweI sMqoK isMG jI duawrw ricq âsRI gur pRqwp sUrjâ gRMQwvlI hY[ âsRI gur pRqwp sUrjâ gRMQwvlI iszK ieiqhws dw iezk vfmuzlw sRoq hoN dy nwl nwl BweI sMqoK isMG jI L siqgurU jI vlox bĂSI adBuq ivzdvqw dw ĂZwnw vI hY[ awkwr aqy guNwqmk idRStI qox ieh sRoq ieqnw vzfw hY ik iszK ĂŁlsĂŁy aqy ieiqhws dy KojI iesdy aiDaYn qox ibnW awpNI ivzdvqw aDUrI mMndy hn[ iszK jgq ivzc iesdI hrmnipawrw aqy pRmwiNkqw dw aMdwZw ies gzl qox lwieaw jw skdw hY ik iZawdwqr ieiqhwsk aqy hor pRiszD gur-asQwnW qy roZwnw ies gRMQwvlI dI kQw dI prMprw qurI aw rhI hY[ iksy vI ieiqhwsk rcnw L Bwvyx mukMml qW nhIx ikhw jw skdw pr jo SrDw, isdk aqy iszKI nwl pRym BweI swihb jI dI rcnw L pVHn AuprMq pRwpq huMdw hY, Auh szcmuzc byimswl hY[
sUcnw qknwlojI dy nvInqm aqy qyZ qrwr swDnW duawrw iszK ieiqhws dI mUl swmgRI L dunIaW dy hr kony ivzc vsy gurU nwnk nwm lyvw guriszKW qzk phuMcwAuN dI syvw inBwAuNw, dws dw AudyS hY[ siqgurU jI dI ikRpw sdkw sRI gurU gRMQ swihb ivzc drj gurbwNI, vwrW/kibzq BweI gurdws jI dw iezk SkqISwlI src tUl AuplbD krwAuNw; BweI kwhn isMG ânwBwâ jI dI mhwn rcnw âgur Sbd rqwnwkr mhwnkoSâ, inrmlw sMpRdwie dy ivdvwn mhWpurKW duawrw iqawr kIqw sMpRdweI arQW vwlw gurbwNI dw tIkw ijhVw iszK jgq ivzc âPrIdkot vwlw tIkwâ krky pRiszD hY (ikAuxik ies dy tIkwkwrW L Aus smyx PrIdkot irawsq dy mhwrwjw dI srpRsqI hwisl sI), BweI sMqoK isMG jI duawrw ricq âsRI gur pRqwp sUrjâ gRMQwvlI ivzcox sRI ânwnk pRkwSâ ifijtl rUp ivzc AuplbD krvwAuN dI syvw krvw ky ies AudyS L hwisl krn vwsqy iezk pVwa mukMml ho czukw hY[ aweI. tI. dy mwiDam rwhI iszK ieiqhws aqy gurmiq drSn dw aiDaYn aqy Koj krn vwly ivdvwnW leI sRI gurpRqwp sUrj gRMQ dIaW 12 rwsW, 6 ruqW aqy 2 aYn ifijtl rUp ivzc AuplbD krvwAuN dI syvw sMpUrn ho cuzkI hY[ siqgurU jI ny hI mhwn bKiSS krky ieh syvw ies kIt pwsox leI hY[
sRI gurpRqwp sUrj gRMQ dw swrw mUl pwT pwTkW dI suivDw leI pMkqI-Cyd aqy pd-Cyd ivDI anuswr idzqw igaw hY[ keI ku szjNW dI vIcwr sI ik sRI gurpRqwp sUrj ivzcox kuzJ byloVy aqy mnmzq vwly aMS kzF ky iesdI soD kr idzqI jwvy pr dws ny awpNI quzC mzq anuswr gRMQ dI mOilkqw brkrwr rzKN
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
4
leI aYsw krnw munwisb nhIx smiJaw[ vYsy vI sRI nwnk pRkwS aqy sRI gur pRqwp sUrj gRMQwvlI ivzc pMQ rqn fw. BweI vIr isMG jI vlox QW QW idzqIaW itzpNIaW pwTkW L gurmiq qox dUr nhIx jwN idMdIaW[ ies leI BweI vIr isMG jI vlox idzqy pRXwX, itzpNIaW, hvwly aqy Puztnot nwl nwl dy ky mUl pwT nwl koeI CyV CwV nhIx kIqI geI[ BweI swihb vlox bNwieaw qqkrw Ausy qrHW rzK ky, iksy vI aMsU qzk iszDI phuMc leI awswn ilĂťk dy idzqy gey hn[
nwl hI Koj kwrj leI s. hrbMs isMG jI aYm.ey. (jMmU) duawrw ricq sRI gur pRqwp sUrj gRMQ dI âsMbMD sUck anukRmiNkwâ (nwvW aqy QwvW dw koS) vI idzqw jw irhw hY[ ies vwsqy dws vlox ijzQy s. hrbMs isMG jI dw DMnvwd hY, AuĂzQy fw. gurcrn isMG jI (aYks PYlo sRI gurU gRMQ swihb aiDaYn ivBwg, pMjwbI XUnIvristI pitawlw) dw vI dws irNI hY ijnHW dy sihXog nwl ieh sMBv ho sikaw hY[ fw. gurcrn isMG jI dw dws ies krky vI ikRqzg hY AunHW ny dws L âsrkwrI kwilj krmsrâ ivzc awpNw Swigrd hoN dy nwqy âeISr mweIkRo mIfIawâ L Koj kwrj leI vzD qox vzD shwiek bNwAuN leI smyx smyx bhuq hI kImqI suJwa idzqy hn[ nwl hI dws fw. kulbIr isMG jI âiQMdâ (sYn mtyE, kYlyPornIaw) dw DMnvwd kIqy ibnW vI nhIx rih skdw, ijnHW ny jdox vI ZrUrq peI, awpNy fwktrI ikzqy dy ruJyivaW dy bwvjUd awpNw BrpUr qknIkI sihXog idzqw[
mMiZl hwlW dUr hY[ ajy qvwrIK gurU Kwlsw pwTkW qzk awAuNw hY[ iPr BweI nĂťd lwl rcnwvlI, jnm swKI BweI bwly vwlI, mihmw pRkwS, dovyx guriblws (pw: 6 aqy pw: 10), gurU kIaW swKIaW, igawn rqnwvlI, iszK rihqnwmy, gurbwNI dy pRiszD tIky aqy iszK ieiqhws dI hor mUl swmgRI⌠kwrj ieqnw vzfw hY, ijhVw siqgurU jI dI bĂSIS aqy swD sMgq dI awsIs nwl hI nypry cVH skdw hY[
sMpUrn sRI gurpRqwp sUrj gRMQwvlI ieMtrnYĂzt AuĂzpr AuplbD krwAuN dI ieh syvw dws vlox sMq ikSn isMG jI mhwrwj rwVw swihb vwilaW dI Xwd ivzc sRI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq hY[ siqgurU jI bĂiSS krn, kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI dI ieh mhwn rcnw jo ik hwlW qzk isrP kuJ ivdvwnW, lweIbRyrIaW aqy gurduawiraW qzk hI sIimq hY, huN kMipAUtr aqy ieMtrnYt dy mwiDam rwhIx dunIaW dI hr nuĂkr ivzc vsdy gurU nwnk nwm lyvw gurisKW dy Gr Gr qzk phuMc sky aqy âhAu mUrKâ iesy qrHW âkwryâ lĂigaw rhy:
pUrI SY L fr Gwty dw, fr nhIx azDI qweIx[ rzbw! ipawr myry dI mMiZl, pUrI kdy nw hovy[
dws blijMdr isMG
gurduawrw krmsr, rwVw swihb[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
5
Gir Gir aMdir Drmswl swihby kmwl gurU goibMd isMG jI dy ainĂťn âipawryâ BweI dieaw isMG
jI qox clI aw rhI jgq pRiszD sMpRdwie, ijhVI hoqI mrdwn vwlI sMpRdwie krky vI pRiszD hY, dy mhWpurK sMq eISr isMG jI aqy sMq ikSn isMG jI mhwrwj dIaW SKSIaqW iksy jwNkwrI dIaW muQwj nhIx[ ies sMpRdwie dy mOjUdw muKI, nwm bwNI dy rsIey, sMq bwbw qyjw isMG jI dI awigaw anuswr bwbw blijMdr isMG jI ny ijs FMg nwl guriszKI dw pRcwr krn vwsqy bIVw cuzikaw hY, Auh awpNy awp dy ivzc iezk imswl hY[ iszDIaW Dwrnw duawrw gurbwNI dy kIrqn aqy viKawn duawrw bwbw blijMdr isMG jI ny nw kyvl sMq eISr isMG jI mhwrwj rwVw swihb vwilaW dI rvwieq L brkrwr rziKaw hY, blik AunHW ny kMipAUtr aqy ieMtrnYĂzt dy mwiDam rwhIx gurbwNI aqy gurmiq nwl sMbMDq swmzgrI L Gr Gr phuMcw ky âGir Gir aMdir Drmswlâ BweI gurdws jI dy ies vcn L iezk invykly qrIky duawrw sĂŁl krn dI iezk hor nvIx rIiq clweI hY[
dws dw ipCly keI swlW qox gwhy bgwhy jdox ikqy vI AunHW nwl myl huMdw irhw hY, dws AunHW L awpNy iesy kwrj ivzc ruziJaw dyKdw irhw hY[ sB qox pihlW mhwn koS L ieMtrnYĂzt qy ilaw ky, iPr âeISr mweIkro mIfIawâ gurbwNI aqy BweI gurdws jI dI rcnw dw src tUl iqawr kr ky ijzQy awp ny huN qzk ies Kyqr ivzc vzfI sĂŁlqw hwisl kIqI hY, AuĂzQy âkiv cUVwmiNâ BweI sMqoK isMG jI dI mhwn rcnw âsRI gurpRqwp sUrj gRMQâ ieMtrnYĂzt qy ilaw ky ies Kyqr ivzc iezk hor mwarkw mwiraw hY[
sMn 2004 eI. iszK ieiqhws nwl sMbMDq SqwbdI smwrohW dw swl irhw hY[ ies swl dOrwn iszK jgq ny gurU aMgd dyv jI dw 500 swlw pRkwS purb, sRI gurU gRMQ swihb jI dI isrjNw dw 400 swlw smwroh aqy sRI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dI Shwdq dw 300 swlw idhwVw mnwieaw hY[ bwbw blijMdr isMG jI ny sRI gurU gRMQ swihb jI dw sMpRdweI âPrIdkot vwlwâ tIkw gurU aMgd dyv jI dy 500 swlw pRkwS purb L, âeISr mweIkRo mIfIawâ sRI gurU gRMQ swihb jI dI isrjNw dy 400 swlw purb L aqy âsRI gur pRqwp sUrj gRMQâ sRI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dI Shwdq dy 300 swlw idhwVy L smripq krky ijzQy gurU swihbwn dy AupkwrW aqy kurbwnIaW pRqI awpNI SrDw aqy ikRqzgqw pRgt kIqI hY, AuQy nwl hI kMipAUtr aqy ieMtrnYĂzt nwl jwNkwrI rzKN vwly âgurmuK hMsWâ vwsqy awp ny gurU swihbwn dI bwNI aqy Aupmw dw âmwn srovrâ AunHW dy iblkul nyVy kr idzqw hY[ Xwd rhy ik BweI kwnH isMG nwBw jI dI mhwn rcnw âmhwnkoSâ awp pihlW hI ieMtrnYĂzt qy AuplbD krvw ky Kwlsy dI isrjnw dy 300 swlw purb L smripq kr cuzky hn[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
6
bwbw blijMdr isMG jI dI ies GwlNw Aupr isrP rwVw swihb sMpRdwie hI nhIx, blik smuzcw sMq smwj mwN kr skdw hY[ gurmiq dw pRMprwgq qrIky duawrw pRcwr krnw, aMimRq CkwAuNw, lĂťgr clwAuNy, smwj aqy mwnvqw dI syvw krnw awidk syvwvW qW pihlW hI sMq smwj dy ihzsy aw cuzkIaW hn, bwbw blijMdr isMG jI ny awDuink FMg duawrw kMipAUtr aqy ieMtrnYt dy mwiDam rwhIx gurbwNI aqy gurmiq dw pRcwr krn dI syvw awrMB krky âgurmiq isDWq pRcwrk sMq smwjâ dw nW hor AuĂzcw kr idzqw hY[ nwl hI bwbw blijMdr isMG jI ny sMq smwj, iszK ivdvwnW aqy hor iszK sMsQwvW L ies gzl dw aihsws vI krvwieaw hY ik azj dy kMipAUtr Xug ivzc gurmiq dy pRcwr aqy Koj kwrj vwsqy jykr ienHW swDnW dI vrqox nw kIqI geI qW gurU swihbwn dy sMdyS L Gr Gr phuMcwAuN dw sMklp pUrw nhIx ho skygw[
dws L aws hY ik gurmiq nwl sMbMDq mUl swmgRI kMipAUtr aqy ieMtrnYĂzt rwhIx Gr Gr phuMcwAuN dy ies SuB mnorQ ivzc bwbw blijMdr isMG jI L pUrn kwmXwbI pRwpq hovygI[ aĂIr ivzc dws awpNy vlox aqy âgurmiq isDWq pRcwrk sMq smwjâ vlox bwbw blijMdr isMG jI dy ies purSwrQ dI BrpUr SwlwGw krdw hoieaw AunHW L huN qzk pRwpq kIqI sĂŁlqw leI vDweI idMdw hY aqy AunHW dy bwkI rihMdy mhwn kwrj dI sMpUrnqw vwsqy siqgurU jI dy crnW ivzc ardws krdw hY[ 21 jnvrI 2005 sMq hrI isMG rMDwvw
rMDwvw jnrl skzqr, gurmiq isDWq pRcwrk sMq smwj[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
7
sMdyS bwbw blijMdr isMG jI sMq smwj nwl sMbMiDq pRcwr dI supRiszD sMsQw
sMq eISr isMG jI qy sMq ikSn isMG jI rwVw swihb vzlox vroswie sQwn dy pRmuzK pRiqinD hn[ cyqMn qy sUJvwn hoN dy nwqy Auh iszKI dw pRcwr pRMpk qy awDuink ivigawnk sUJ dw sumyl krky krn dy cwhvwn hn[ ijzQy Auh hoqI mrdwn vwlI sMpRdwie nwl sMbMiDq sMq eISr isMG jI dy iszDIaW DwrnW duawrw gurbwNI kIrqn qy viKawn dI pRMprw L agWh qor rhy hn, AuĂzQy AunHW L ivdySW dy rtn qox ieh vI anuBv ho igaw hY ik smuzcy qOr qy, ivSyS krky ivdySW ivzc vsdI ajokI pIVHI L Drm, aqy ies rwhIx jIvn dIaW AuĂzcIaW suzcIaW kImqW vzl awkrSq krn dy pRmuzK swDn ieMtrnYĂzt aqy kMipAUtr hI hn[ azj dy ies pIVHI dy ivdvwn qy Kojkwr vI gurmiq aiDaYn leI nvInqm sUcnW qy pRswr dy swDnW dIaW shUlqW dI Gwt L bVy qIbr rUp ivzc anuBv krky, ies qox dUr huMdy jw rhy hn[ Auh pIVHI ijs ny awpNI swrI isziKaw hI ies mwiDam rwhIx leI hY, AuhnW L ieh Gwt hor vI iSzdq nwl mihsUs huMdI hY[
bwbw blijMdr isMG jI akwl purK dI apwr bĂiSS dy pwqr hn ijs sdky AunHW L siqgurU jI ny ieh syvw bĂSI hY[ keI swlW qox ijzQy Auh gurmiq dy pRoK qy apRoK soimaW L pRogRwmf rUp ivc sI.fI. aqy vYĂzbsweIt qy ilaw rhy hn, AuĂzQy nwl hI Auh ies L inĂq hor suDwrn qy vDyry aiDaYn-shwiek bnwAuN ivzc ruzJy hoey hn[ ivakqI rUp ivzc ibnW iksy sMsQwgq shwieqw dy Auh aYĂznw kMm kr cuzky hn ik sMq smwj, vzK-vzK fyry qy vzfIaW sMsQwvW AunHW dy ies kwrj aqy lgn Aupr mwN kr skdIaW hn[ âeISr mweIkro mIfIawâ dy nvInqm sMskrn ivzc AunHW ny sRI gurU gRMQ swihb jI, BweI gurdws jI dIaW vwrW qy svYXy; sRI gurU gRMQ swihb jI dw PrIdkot vwlw tIkw (4 ijldW); s. mnmohn isMG ricq pMjwbI aMgryjI stIk (8 ijldW); pRo. swihb isMG jI ricq âgurU gRMQ swihb drpnâ (10 ijldW); BweI kwnH isMG jI dw âmhwn koSâ qy pMjwbI XUnIvristI, pitawlw duawrw pRkwSq myrw âsRI gurU gRMQ swihb koSâ (2 ijldW) L BweI sMqoK isMG jI dy âsRI gurpRqwp sUrj gRMQâ (14 ijldW) smyq Br idzqw igaw hY aqy ienHW swiraW L awps ivzc sMbMiDq kr idzqw igaw hY[ ieh sRI gurU gRMQ swihb ivzc awey iksy vI Sbd aqy quk dI Bwl leI src ieMjn qW hY hI pr jy Auprokq iksy vI tIky ivzcox quk-ivSyS dy arQ vyKNy hoN, aijhI suivDw vI ies ivzc AuplbD hY[ iksy ivSyS Sbd dy arQW L loV anuswr mhwn koS aQvw âsRI gurU gRMQ koSâ ivzcox vI vyiKaw jw skdw hY[ SbdW dI FUMf sImq rUp ivzc sRI gurU gRMQ swihb dy iksy vI XogdwnI aQvw rwg ivzcox vI kIqI jw skdI hY[ ieh swrI Bwl iksy Sbd dy vzK-vzK joVW vwly SbdW dI iekzTI vI ho skdI hY[ swrIaW qukW L
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
8
aglIaW-ipClIaW qukW smyq vzKry vI kziFaw jw skdw hY[ ies qrHW dI Koj aqy swPtvyar dI isrjnw vfyrIaW ivzidak aqy Dwrimk sMsQwvW leI anusrn krnXog hY[
siqgurU jI bwbw blijMdr isMG jI qy hor bĂiSSW krn, AunHW L ies syvw leI hor AuqSwh bĂSN qW jo Auh gurmiq dy sunyhy dy pRswr ivc juty rihN[ swfI siqgurU jI dy drbwr ivzc ieh hI ardws hY[
pitawlw fw. gurcrn isMG 28 jnvrI, 2005 pRo. (rItwierf) pMjwbI XUnIvristI, pitawlw (aYks PYlo sRI gurU gRMQ swihb aiDaYn ivBwg)
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
9
sMKyp ilĂťk ruiq cOQI
(ivsQwr ivzc qqkrw dyKN vwsqy qqkrw ruiq 4 Aupr kilk kro jI)
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
10
kI-stRok sUcI sRI gur pRqwp sUrj gRMQ ivzcox koeI azKr lĂBN vwsqy gurmuKI PWt
leI inrDwrq kI-stRok dI sUcI
A a e s h k K g G Ăš
A a e s h k K g G Alt+249
c C j J ø t T f F N
c C j J Alt+248
t T f F N
q Q d D n p P b B m
q Q d D n p P b B m
X r k v V S Ă Ă Z ĂŁ
X r k v V S Alt+222
Alt+223
Z Alt+227
Ă˝ L Ă ĂŹ w W i I u Ăź
Alt+ 253
L Alt+ 206
Alt+236
w W i I u Alt+252
U Ă Ă y Y o O x M Ăť
U Alt+ 193
Alt+ 216
y Y o O x M Alt+251
z à à ´ H ç à Šà R
z Alt+
Alt+ 196
Alt+180
H Alt+231
Alt+195
Alt+156
Alt+ 205
R
Ă ĂŚ Ă
Alt+ 216
Alt+ 230
Alt+ 218
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
11
qqkrw ruiq 4 cAuQI ruiq 1 1. [mMgl[ Kwlsy dw bwhr cVHnw]
1. ieSĂ dyv-SRI akwl purK-mMgl[ 2. ieSĂ gurU-dso gurU swihbW dw-mMgl[ 3. âkiv-sMkyqâ imrĂXwdw dw mMgl[
2 2. [SMkr vrN] 3 3. [momn SrP] 4 4. [blIaw cMd qy awlm cMd nwl juzD] 5 5. [rwijaW dI slwh[ kwZI slwr dIn] 6 6. [mrd dw mMUh nw iPtkwrnw[ ingwhy dw murId vNjwrw] 7 7. [koml hzQW vwly lVky L syvw dw AupdyS] 8 8. [dInwbyg qy pYxfy KW nwl XuzD] 9 9. [pYxfw Kwn bzD] 10 10. [siqgur mihmw] 11 11. [BIm cMd dI DmkI] 12 12. [POjW dI cVHweI] 13 13. [jMg awrMB] 14 14. [jMg] 15 15. [jmquzlw BwAU bzD] 16 16. [jmquzly mwrn ipCox jMg[ rwq L awrwm] 17 17. [phwVIaW dIaW rwqIx slwhW] 18 18. [swihb ajIq isMG jI dw XuzD] 19 19. [jMg-jwrI] 20 20. [BweI dXw isMG jI dI awigaw nwl rwqIx morcw krnw] 21 21. [kysrI cMd dI pRqzgĂw] 22 22. [dunIcMd ny fr jwNw] 23 23. [dunIcMd ny nĂs jwNw] 24 24. [dunIcMd dI mOq] 25 25. [biczqR isMG L iqawr kIqw] 26 26. [biczqR isMG ny hwQI L nyZw mwrnw] 27 27. [kysrI cMd L mwrnw]
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
12
28 28. [BIm cMd Sok] 29 29. [dUjy idn dw jMg] 30 30. [Kwlsy dI ijzq] 31 31. [BweI awsw isMG] 32 32. [SsqR mWjNy[ dusihrw] 33 33. [mwqw jI L sMq drSn] 34 34. [kVwh dI luĂt[ BweI rwmkuier jI] 35 35. [BweI rwm kuier jI] 36 36. [jogw isMG] 37 37. [gAU dI awN qy awnĂťd pur CzfNw] 38 38. [awnĂťdpur CzfN ipzCox jMg] 39 39. [bwhr fyrw krnw] 40 40. [qop dy goly qox bcwAu] 41 41. [vZIr KW dw awAuNw] 42 42. [rwijaW ny vZIr KW L BVkwAuNw[ rwie ibswlI myl] 43 43. [jMg] 44 44. [Gmswn[ swihb cMd jI dI Shwdq] 45 45. [ivjY lYky ibswlI phuMcNw] 46 46. [ibswlI fyrw[ isMGW dw phwVIaW nwl jMg] 47 47. [ibBOr dy rwNy nwl myl] 48 48. [klmot L Gyrnw] 49 49. [vwps awnĂťd pur awey] 50 50. [BImcMd dw myl[ nwrd ny KMB Byt krny] 51 51. [KMBW duvwrw AupdyS]
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
13
irqu cAuQI czlI @ siqgur pRswid]
SRI vwihgurU jI kI Pqy] arQW leI dyKo rwis 3 dw awid[
aQ cqurQ ruq kQnĂť ] 1. [mMgl[ Kwlsy dw bwhr cVHnw]
<<ipClw aMsU qqkrw ruiq 4 aglw aMsU>>2 1. ieSĂ dyv-SRI akwl purK-mMgl[
dohrw: dInin dĂwlu* anĂťdGn, jo siB mYx lX, lIin[ lIin nwm jn jWih ny, iqn kO kYvl dIin ]1]
anĂťdGnu = iek rs awnĂťd (sĂrUp)[ lX = smwieaw hoieaw[ lIn = jzPI ivc, nwl lgy hoey, alĂťb ivc, awsry[ kYvl = kYvlĂ = sdw dI mukqI[ sUcnw-âjo sB mYx lX qy lIn duhW dI dyhurI dIpk hY[ arQ: dInW AuĂzqy idawlU ky iek rs awnĂťd (srUp prmwqmw) jo swiraW ivc
smwieaw hoieaw hY (aqy) ijs dy awsry swry (kwiem) hn, (aYsy prmwqmw dw) nwm ijnHW jnW ny lIqw hY, AuhnW L (awp ny) kYvl (pdvI) idqI hY[
Bwv: nĂwX ny duzK qox ( = 21 pRkwr dy duzK qox) mUlox hI Cutkwrw pw jwN dw nwm kyvl dzisaw hY, swDn Aus dw hY 16 pdwrQW dw qqĂgĂwn[ sWK ivc qRY pRkwr dy duKW qox sMpUrN KlwsI L kYvl awiKaw hY, qy ivvyk Aus dw swDn hY[ Xog drSn ivc ahMkwr hI pUrn nivrqI ho jwN qy idRStw dw sĂY srUp ivc iesiQq ho jwNw kYvl hY, icq ibRqIaW L inroD krnw Aus dw swDn hY[
vydWq ivc adĂYq ivc inScw hoky inrol bRhm Bwv ivc ho jwNw kYvl hY, swDn aivzdĂw dw nwS krnw hY[ gurmq mwrg ivc jdox kYvl pd vriqaw jwvy qW Bwv hY:-jIvwqmW dw pRmwqmW nwl aivCV myl ivc (sdw sMjog ivc) ho jwNw, Bwv jIv qzqĂ dw prm qzqĂ nwl aivCV imlwp[ ies dw swDn pRym hY, prym dw ivdq srUp ismrn hY[
2. ieSĂ gurU-dso gurU swihbW dw-mMgl[ kibzq: hir hir KotI miq hir hir dY dY nwm
gur gurU nwnk jhwjin ko Bir Bir[ kir kir pwr gur aMgd amrdws
*pw:-dIn dieawl[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
14
soFI kul cMd rwmudws dXw Fir Fir[ Gru Gru js guru arjn jwnIXiq, SRI hirguibMd hir rwie rUp Dir Dir[ dir dir duK hirikRSn nvm gurU SRI goibMd isMG lO crn pr pir pir ]2]
hir = hirk dI[ hir = dUr krky[ hir = Bgvwn rUp[ hir dY dY nwm = hrnwm ( = vwihgurU dw nwm) dy dy ky[ gur guru = gurW dy gurU[ prm gurU[ jwnIXiq = pRiszD hY[ dr = dlnw[ pihlw gurU hir ikRSn jI dy duzK dln vzl lĂgygw qy dUsrw nwvyx dsvyx gurU jI dI dln SkqI vzl[ (a) bUhy bUhy dw duzK dUr krn vwly SRI gurU hir ikRSn jI hoey[ [Pw: dr = bUhw][ arQ: gurW dy gurU nwnk ny dUr krky KotIaW mqW, qy dy dy ky hrI dw nwm
jhwZW dy jhwZ Br Brky kr idzqy (hW) kr idqy pwr[ (iqvyx hI gurU) aMgd (gurU) amrdws soFI kul dy cMd (gurU) rwmdws jI ny dieaw ivc Fl Flky (lokI pwr kIqy)[ (ieho hI) js Gr Gr ivc pRiszD hY gurU arjn jI dw, (ijnHW dw hI) rUp Dr Drky SRI hir goibMd qy hirrwie (jI hoey), (AunHW hI vWĂš hoey) hir ikRSn jI duKW L dln vwly qy (SRI gurU qyĂ bhwdr) nwvyx gurU qy (SRI gurU) goibMd isMG jI (vYrIaW L) dlN vwly, (kiv awid qox lY aMq) qk (swry gurW dy) crnW qy ifzgky (AuQy hI) pY irhw hY[
3. âkiv-sMkyqâ imrĂXwdw dw mMgl[ cOpeI: cMdn syq su crciq aMgw[
cMd minĂťd bdn isq rMgw[ cMidRk syq lgĂo qn sMg[ jl pRvwih ijh rMg su rMg ]3] cOdihĂ lokin bĂwp mhWnI[ Aucriq kothuĂ aMq n jwnI[ neI neI inq kivin bKwnI[ as bwnI pd bMdn TwnI ]4]
cMdn syq = icztw cMdn[ crciq = iCVikaw hoieaw[ cMidRk = kpUr[ (a) cWdnI[ quk dw arQ:-mwnox icztI cWdnI hI qn nwl lg rhI hY[ jl pRvwh = jl dw pRvwh[ gMgw dy jl dy pRvwh qox murwd hY, ijs dw pRvwh icztw igiNaw hoieaw hY[ jwpdw hY ik SuzD pwT âjl pRvwh jih gMg
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
15
surMgâ sI = ijs dw rMg gMgw dy jl pRvwh vrgw hY[ jl pRvwh ivc murwd lus lus krn dI qy lihrn dI bI hY[ arQ: ijs (dy qn dy) aMg iczty cMdn nwl crciq hn, muK dw rMg cMdRmw
vrgw icztw hY, ijs dy qn nwl lgw hY icztw kpUr, ijs dw suhNw rMg jl pRvwh dy rMg vWĂšU (lihrdw Bwsdw) hY ] 3 ]
jo mhwn (bwNI ik) cOdW lokW ivc ivawpk hY[ (ijs bwNI L) kroVW Aucwr rhy hn, (ijnHW dw mYx) aMq nhIx jwNdw[ nvIx qox nvIx (bwNI) inq kvI awKdy hn, aYsI bwNI L (mYx) vI crnW qy mzQw tykdw hW[
sunhu kQw SRI klĂIDr kI[ SRoqw prhir durmiq Aur kI[ acrj cirqR gurU ky ahYx[ iks mihĂ Skiq ju sgry khY ]5]
gur ikRpwl jyiqk ikX krunw[ mYx BI krhuĂ iqiq jsu brnw[ mY mihĂ Skiq n rMck Br hY[ apny cilq awp hI kirhY ]6] BXo Kwlsw pMQ ibswlw[ iqn kO juzD pRbMD krwlw1[
brnn krOx suno mn lwey[ SRI klĂIDr ijm kirvwey ]7]
inq isMGin kI sBw lgwvYx[ âhqhu irpunâ AupdyS idRVwvYx[ SsqRn ko azBĂws sdIvw[ miq AUcI rwKhu min nIvwâ ]8] awXuD ko ivswhu nihĂ krYx[ aMg minĂťd rYn idn DrYx2[ vwihgurU jI kI kihĂ Pqy[ grjiq BXo Kwlsw aqy ]9] inqpRiq sMgiq aiqSY3 awvY[ bsih anĂťdpuir mod bFwvY[
1BĂwnk juzDW dw pRsMg[ 2aMgW vWĂš (SsqR) rwq idn Dwrdy hn[ 3bhuq[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
16
iQrihĂ sdIv isMG dl1 BXo[ blI qurMgm ciFby lXo ]10] iks kO asu2 klĂIDr dyiq[ ko mul mwin apin inkyq3[ ibRMd btor sudwgr awnYx[ lyiq mol gur drb mhwnY ]11] lgy qbyly suMdr GoVy[ cpl4, ibswl5, Bry qn6, joVy7[ kyiqk hwQI rih gurdĂwry[ JUliq JUln fwir iSMgwry ]12] ibRMd ibRMd nr ibRMd sQwn8[ Auqry fyry pry mhWn[ siqgur pOr BIr bhu rhY[ rwjn ky vkIl iQr lhYx ]13] BIr bZwr ibKY bhu nr kI[ dys ibdySI bysn Dr kI9[ bDĂo anĂťdpurw bf ngrM[ awvihĂ cly iszK idiS sgrM10 ]14] inkt inkt iqRN11 kqhuĂ n rhy[ Kojiq iqsI dUN ko lhy[ CuiDiq rhiq Gory gn hwQI[ cwrw alp awie bn swQI12 ]15]
1isMGW dI sYnw[ 2GoVw[ 3awpNy Grox[ 4cwlwk[ 5lĂťmy qy Aucy[ 6srIr dy Brvyx[ 7joVIaW ivc[ 8bhuq QwvW qy smUhW dy smUh purS[ 9dySW bdySW dy vys DwrIaW dI Bwv dyS dyS dy vys idzsdy hn[ 10swry pwisaW dy[ 11Gwh[ 12nwl dy bnW ivcox QoVw cwrw imldw hY[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
17
imlĂo Kwlsw iek idn ĂrZI1[ mrZI lKI guZwriq arZI[ âsunIaih SRI siqgur mhwrwjw! inkt n rhĂo hwQIain Kwjw ]16] iqm hI iqRN n qurMgm kyry[ nihĂ pweIXq hYx ikqhUM nyry[ rhYx CuiDiq gj bwij su durbl[ qum ibn khy n jwihĂ anq Ql2 ]17] mrdn dUn BeI siB nyry3[ inq awmd gj hXin Gnyry[ ies kwrN hm BwKI arZI[ krih Kwlsw rwvir mrZI ]18] kIrqpuir awnĂťd puir swry[ sMgq ibcriq igrn iknwry[ iqm hI isMGn ko dl hovw[ ivcrih vihr aKyrin jovw4â ]19] SRI klĂIDr gun gn KwnI[ sunI Kwlsy kI as bwnI[ avnI Bwr invwrn hyq[ Gwln Gno jMg irpu Kyq5 ]20] isMGin ko sMGr6 isK rwvin[ dyin rwj ko, qyj vDwvin[ dyĂ qyĂ mihĂ Pqy krn ko[ lyin bcwie ju ghY Srn ko ]21] Gn sur sox grjy irpu hwnI7[ khI Kwlsy sox iem bwnI[
1(awpNI) grZ vwsqy[ 2hor QW qy[ 3Bwv dUN dw iqRN muzk cukw hY[ 4iSkwrW L Bwldy[ 5vYrIaW nwl XuzD BUmI ivc bhuq jMg krn leI[ 6jMg (krnw)[ 7SzqRĂ nwSk[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
18
âsuq prvwr bDiq hY jĂox jĂox1[ jl sm DrnI psrihĂ qĂox qĂox2 ]22] eyk dUn aib khW ibcwrI[ psrihĂ isMG Drw mihĂ swrI[ apr dUn mihĂ ciF gmnIjY[ swvDwn SsqRin Dir lIjY ]23] jihĂ iqRN3 hyrhu hry iksU ky[ qhW Kwlsy ko dl FUky4[ bhur Kyq ilhu bwiF AuTweI[ gj bwijnI cwrhu smudweI5 ]24] dY kir Byt6, imlih jo awie[ huie shwie iqh lyhu bcwie7[ jihĂ akrihĂ8 imilby nihĂ awvihĂ[ inj rwjin ko jor jnwvihĂ ]25] qhW n qjIaih lyhu khI kir9[ awnhuĂ iqRpq qurMgm lyx cr10[ idn pRiq krhu iesI ibiD Pyry[ siB rwjin iFg dyS Gnyry*â ]26] suin gur hukm Kwlsw grjĂo[
1ijvyx ijvyx suq qy pirvwr vDdy hn[ 2pwNI vwĂšU DrqI Auqy iqAux iqAux PYldy hn[ Bwv ijvyx pwNI vDy qW DrqI qy PYldw hY[ 3Gwh pzTy[ 4jwvy[ 5cwro swiraW L[ 6kImq dyky (lE)[ 7qy jo (awp) awky iml pvy Aus L bcw lE[ (a) jo Bytw dyky aw imly Aus L bcw lE[ 8awkVn Bwv muzl lYky bI nw dyN[ 9khI krnw = kwCUaW dw KVI KyqIaW dw aMdwZw lwky khI nwl cuigrdy inSwn pw dyNy[ (a) POjI loV vyly Gwh qy pzTy dy KyqW L aMdwZy nwl jwcky mwlkW qox muzl lYNw qy khI nwl igrdy tzk lw dyNw jo pCwN rhy[ (e) jo loV vyly mwlk mul lYky nw dyN qW mzlo mzlI kbZw kr lYNw, inSwn khI dy lw dyNy, Xw loV mUjb qdox hI vzF lYNy qy iZmIx swP kr dyNI[ (s) (jo mMUhox) awKo so kr lE[ dyKo aMsU 10 aMg 20 iesy ruq dw[ 10ilawky crw ky GoVy rjwE[ *BIm cMd awid ny ipMfW qox pzTy vgYrw imln dI mnwhI kIqI sI, ies krky ieh hukm swdr hoey sn[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
19
bWCih ihMdU qurkin qrjĂo1[ jy n jrih2 Aur jir jir jWih[ duK dYby ijm iqRN idRg mWih ]27] avnI lyin ierwdw DrĂo[ chiq grb rwjn prhrĂo[ gurU mnorQ swc krin ko[ sPlihĂ isMGin SsqR Drn ko3 ]28] sBw ibKY awiesu iem kry[ AuTy pRBU inj mMidr bry[ Kwn pwn kir kY suK pwXM[ supiq jQw suK insw ibqwXM ]29] bfI pRwiq AuiT bjĂo ngwrw[ suniq Kwlsw hoXis qXwrw[ gih gih qupkin cFy qurMg[ gmnihĂ vihr bIrqw sMg ]30] BImcMd ky gRwmin gey[ ijn fr Dwir akorin dey4[ dugD dDI dy kir iGiGawey[ ikRpw Dwir sy lIin bcwey ]31] Bey smuK jo SsqRin gih gih[ iqn pr mcI mwir irpu lih lih[ duhir cOb DOxsy pr DrI[ qib gulkin kI brKw krI5 ]32] KyqI leI vihr qy kwt[ bwry gRwm ibKY irpu fwit6[ lwid lwid so fyrin awey[ lry Kwlsy SzqRĂź htwey ]33]
1bWCih qrjĂo = qwVnw cwhuMdw hY[ 2jo nhIx shwrdy[ 3isMGW dy SsqR Dwry sPl krny L[ 4Bytw idqIaW[ 5duhrI cob fMky qy dyNI qy KwlI SlKW CzfNIaW eyh frwAuN vwsqy huMdIaW sn[ 6fWt ky vYrI ipMfW dy aMdr vwV idqy[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
20
1jy n trihĂ lirby duK mwn[ ipiK KyqI ko bhu nukswn[ iqnhuĂ plwvihĂ gRwm mJwry2[ clihĂ sdn qy inkis frwry3 ]34] lUt lUt siBihin ko lyeIx[ mhW qRws irp gn ko dyeIx[ ibjY pwie kir kriq anĂťdM[ htih Kwlsw purI anĂťdM ]35] mn Bwviq gj bwjin awgy[ pwvihĂ iqRNin Kwn siB lwgy[ krihĂ sucyqw4 siqgur drsYx[ hrKihĂ crn kml khu prsY ]36] vwihgurU jI kI kihĂ Pqy[ lgy idvwn Kwlsw mqy5[ suD siqgur ko skl bqwvYx[ âiem dUNn mihĂ DUm mcwvYx ]37] âamuk gRwm awj bhu lry[â âamuky qy iqRN bwFin kry[â âamko lUt Kwlsy lIno[â âamuko imlĂo bcwvin kInoâ ]38] duiqX idvs mihĂ iqs ibiD gey[ jwie khI kInis iqRN ley[ ney gRwm ko inq cil jwvYx[ lUt kUt kir kY cil awvYx ]39] mwcI DUm su dyS phwrin[ prih lrweI mirby mwrn[ mry sYxkry awXuD DwrI[ Dry sYxkry Gwiel BwrI ]40]
1ijhVy (awpNI) KyqI dy bhuqy nukswn dw duzK mMnky lVn qox tldy nhIx[ 2Bjw idMdy hn ipMf ivcox[ 3frdy inkl jWdy hn[ 4GrW qox sucyq hoky[ 5slwh mSvry leI[ (a) cVHdIaW klW vwly [mzq = msq, AuĂzcmny][
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
21
KyqI ktI vihr qy swrI[ ikqy gRwm hĂY gey AujwrI[ kyiqk rwKI lgy su dyin1[ skl smwj bcwie su lyin ]41] iFg iFg huqy anĂťdpuir jyeI[ mwnI awn nĂťimR By qyeI[ jy rwjn ky bl ko DrYx[ iqn pr ĂZb guZwrin krYx ]42]
ieiq SRI gur pRqwp sUrj igRMQy cqurQ ruqy âKwlsw bwhr cFnâ pRsMg brnnĂť nwm pRQmo aMsU ]1]
1Bwv prjw dw ieh kihNw ik swL rzK lE aqy asIx ies rwKI dy bdly pzTy awid awp L idaWgy[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
22
2. [SMkr vrN] 1<<ipClw aMsU qqkrw ruiq 4 aglw aMsU>>3
dohrw: pRjw geI duK pwie kY, rwjn pws pukwr[ âluty gRwm siB Kwlsy, mwry kry Aujwr ]1]
cOpeI: kĂox n kro prjw rKvwrI? ijs qy lyqy dwm hZwrI[ jy nihĂ cl kir krhu shwie[ qO siB dUn Aujr kir jwieâ ]2] BImcMd qy awidk rwjy[ suniq pRjw qy kIin kukwjy1[ gRwm gRwm mihĂ cmMU AuqwrI[ duMdiB Fol dIin sMg BwrI ]3] icMqwqur suin suin siB Bey[ awps ibKY myl kir ley[ imlĂo hMfUrI aru jsvwl[ BImcMd awidk igrpwl ]4] âaib gur dl kir DUm mcweI[ ibnw lry bhu kĂox bin aweI[ ieq idiS jy aKyV BI cVHYx[ kir nukswn isMG dl lVYx2 ]5] siB imil iek Ql hoie lrIjY[ rwj apno rwKin kIjY[ aYsI mwr krhu iek bwrI[ pun ieq awie n kry sMBwrI ]6] awp ij gur iSkwr ieq awie[ iPirby dyhu n qupk clwie[ jg gur BXo q kĂw huie gXo[ nhIx rwj qo hm ny dXo ]7]
1mwVw kMm kIqw (jo azgy dzisaw hY)[ 2isMGW dw dl jy lVy[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
23
jy snmuK huie dyhu n jMg[ rwj ibnwS krY srbMg1[ ikqny gRwmin Kyq Aujwry[ nuh bjrUV kql kir mwryâ ]8] iem slwh kir cmMU ibQwrI[ ijq awvih isMGin asvwrI[ ly ly Fol bjwie ngwry[ kriq AUc Duin mwr bkwry ]9] duMd mcĂo jib dyS mJwrI[ iqm hI isMG cFy bl DwrI[ ikRiK kwtiq bhu mcY lrweI[ qV BV clih qupk smudweI ]10] mwrihĂ mwrihĂ jMg inq hoiq[ kib ikqhUM kib ikqhuĂ Audoiq[ sIKy jMg Gwq ibiD nwnw[ idn pRiq irpuin sMg Gmswnw ]11]
iek idn bYTĂo lgy idvwn[ bIc ibrwjihĂ gur Bgvwn[
clI bwrqw kirby juzD[ âlrihĂ phwrI kir kir kRzĂźD ]12] qAU n TihrihĂ Kyq mJwry[ kwqur hoiq prih jib mwry2[â ikRpw Dwir gur qbih bKwnw[ âqyj Kwlsy bDih mhwnw ]13] smw pwie psrih siB Drw[ ihMdU qurk n hovih Krw[ bDY smwj rwj ko Bwrw[ jib ibdqih jwnihĂ jg swrwâ ]14] suin kir dXw isMG bf DIr[ Audy isMG, awlm isMG bIr[
1swrw rwj nwS kr dyvygw[ 2pYxdI hY jdox mwr kwier ho jWdy hn[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
24
muhkm isMG, swihb isMG joDw[ ihMmq isMG, rwm isMG boDw1 ]15] ien qy awid Kwlsw swrw[ kr joriq srbzqR Aucwrw[ âmuĂl pTwnin qyj bfyrw[ sgro jgq jIq kir Zyrw2 ]16] aib hm hukm awp ko cwhiq[ hirby qurkn hyqu Aumwhiq[ BXo Kwlsw bIr ibswlw[ muĂl pTwn hoihĂ bis kwlw3 ]17] pRQm mrd ko4 grd imlwvYx[ bnihĂ ZrdrU5 BIru plwvYx[ idnpRiq kir kir jMg inbyrYx[ puir ky durg kot siB GyrYx*â ]18]
cOxp Kwlsy kI suin siqgur[ krĂo pRsMg snwvin Bw Dur6+[
âjm ny TtĂo nym iek byrI[ -ihMsw mYx n krAux iks kyrI- ]19] pRjw ibswl vDI iqs kwlw[ BXo dUr fr kwl krwlw7[ iek iek kY prvwr Gnyry[ inpjI sMqiq aghuĂ agyry8 ]20]
1buDIvwn[ 2aDIn kr ilaw hY[ 3mOq dy vs Bwv mrngy[ 4pihlox sUrimaW L[ 5pIly mMUh vwly Bwv fry hoey[ *ieh ahMkwr dy vwk sn, ies dw smoD azgy hovygw[ 6Durox hoieaw sI jo pRsMg[ +sO swKI dy awKypkwr ny mugl pTwNW dI AuqpqI qy vrN SMkr bwbq jo hwsI jog iKawl idzqy hn AuhI kvI jI ny iezQy ilKy hn[ ieh sO swKI dI pihlI swKI hY qy aMsU 4 dy aMq jw ky smwpq huMdI hY[ 7iBawnk kwl dw BY[ 8azgy qox azgy[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
25
DrnI pr nr BIr bfyrI[ jnmihĂ inq imRqu ikshuĂ n kyrI[ ijq ikq bn Ql gRwm bsy hYx[ suK qy hrKiq nhIx qRsy hYx ]21] dyv krm jy bydhuĂ brny[ jzgĂ dwn siq ismrn krny[ so siB Coir BRSt huie gey[ ibnw mrn hMkwrI Bey ]22] smqw lgy surin kI krny[ -ahYx iqnhuĂ sm nWhin mrny1-[ qbih dyvqw imil kir swry[ kmlwsn ky pws pukwry ]23] -hy pRBu! siB qum isRSit bnweI[ inj inj kwrj srb lgweI[ ijm awgĂw idgpwln2 deI[ iqm iqm kwr hmhuĂ siB keI ]24] qpu awidk jy krm hmwry[ dyKiq AupjI dXw qumwry[ apnI syvw jwin ibswlw[ hm ko bKiSS krI ikRpwlw ]25] ijs qy srb lok ihq lyny3[ hm khu mwin lgy bil dyny4[ so hmrI mnqw jg mWhI[ BeI ibnws, kriq ko nWhI ]26] qp ko krn nym jm ley5[
1iqnHW (dyviqaW dy) asIx quzl hW, swL mOq nhIx[ 2idSW L pwlN vwly dyvqy, jo ds hn:-(A) Auqr dw kubyr, (a) eISwn (Auqr pUrb) dw iSv, (e) pUrb dw ieMdR, (s) agin koN (pUrb dzKN) dI agnI, (h) dzKN dw jm, (k) nYirq koN (dzKN pzCm) dw nyrq nwmy rwĂS, (K) pzCm dw vruN, (g) vwXv koN (pzCm Auqr) dw vwXU, (G) AUrD (AuĂzpr dw) bRhmw, (Ăš) aDo (hyTlI idSw) dw SySnwg[ 3(swQox mIxh, Dn, Dwn, bzcy, Aumrw awid) lYN leI[ 4swL blI dyky mMnN lĂgy[ 5(jd qox) qp krny dw nym jm ky ilaw hY[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
26
lok mrn qy siB rih gey[ dyvn qy BX Dwriq joie[ siB jIvn aib qĂwgĂo soie- ]27] suin dyvn qy bwk duKwry[ kmlwsn iqh swQ Aucwry[ -krqw purK akwl ikRpwl[ iqs kI nyq1 lKhu ies Fwl ]28] krqw ahY akrqI soie2[ iqm hI krih jQwviq hoie[ apny apny Qwn pXwno[ krih su ikRzq irdy qum jwnhuĂ3- ]29] jib pRmysrI dyv bKwny4[ gIrbwn5 inj Qwn pXwny[ kir kir bMdn pd aribMd[ phuĂcy Dwriq irdY anĂťd ]30] kyiqk kwl ibqĂo qp ikXo[ jm ko nym spUrn BXo[ jbih jgq kI idiS ko dyKw[ pRjw bDI ijs ibKY ibSyĂw ]31] jQw qrI6 bhu BwrI Bwr7[ fgmg fol skih n shwr[ iqs pRkwr hoeI siB DrnI[ azpRmwn qrnI smu brnI8 ]32] pwp klwpn qy jm awp[
1sweIx dI TtI, [sMs:, nĂq = mukrr kIqI hoeI][ 2nw ho skN vwlI L jo kr sky[ 3qusIx irdy ivc jwN lE ik (su =) Ausy qrHW krygw[ sO swKI dw pwT hY:-krygw Ausy hI[ (a) krih suikRq = (Auh) BlI krygw[ 4jd bRhmw ny dyviqaW L ieh ikhw qW.... [sMs:, prmyiĂĂ = bRhmw][ 5dyvqy[ 6byVI[ 7bhuq BwrI Bwr (nwl BrI hoeI)[ 8ibaMq (Bwr vwlI) byVI vwĂšU kQn kr skIdw hY (Aus L)[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
27
1ipKĂo kRoD kir Bw prqwp[ ruzdR DĂwn kir BsmI hoey[ agn pRjĂlq dgD By koey2 ]33] bwXU bhI Aufwie ifgwey[ mir mir jm ky lok isDwey[ pun duriBzKĂ prĂo duKdweI[ iqs qy mry lok smudweI ]34] nhIx aMn pRwpiq jib hovw[ bcy ju kuCk mrn iqn jovw[ dyS Coir so cly plweI[ aiDk aMn kI suD ijq pweI[ squzdRv AulĂťiG ibpwsw gey[ rwvI cMdRBgw3 AulĂGey ]35] ndI ibdzsqW4 isMDu5 ibswlw[ qir kir pwir pry iqs kwlw[ gMDRb iek jlwl qih BXo[ puir jlwl iqh ngr bsXo ]36] nwm jlwlwbwd* khYx aib+[ phuĂcy gMDRb++ dyS jwie sib[ ngr kMDwrÂś awid jy jhW[ bsy jwie jIvy siB qhW ]37] gMDRb dyS ibKy iqn kyrI[ vDiq BeI sMqwn GnyrI[
1dyKidaW jm ny qpky qy kRoD krky iSv dw iDawn kIqw qW........[ 2koeI sV igaw[ 3cnwb diraw[ 4jyhlm[ 5diraw atk[ *aĂŁĂwnsqwn dw iek Sihr jo lĂťfy diraw dy iknwry kwbl qox 100 mIl Aury Aus dI sVk pr hY[ +pw:-qb[ ++sMsikRq âgWDwrâ dyS qox murwd hY jo atkox pwr hY qy aPgwnsqwn dy pUrb dw ihzsw Aus ivc Swml hY[ ÂśaPĂwnsqwn dw iek Sihr jo kwbl qox 315 mIl dzKN L hY[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
28
kYrv pWfv1 kir kir kRzDM[ vDĂo ivKwd BXo bf juzDM ]38] kirE mhW BwrQM Bwry[ iqn kI sMqiq kyrih mwry2[ durjoDn ko mwqul rwjw[ skunI nwm vDwie smwjw ]39] sMg lĂwie iqn bhu mirvwey3[ arjn Kr qIrn sox Gwey[
hny nyq ky Qory rhy[ iqnhuĂ ibprjY mwrg lhy4 ]40]
cwr brn ko Byd imtwXo5[ eyk myk hĂY Bojn KwXo[ awps mihĂ snbMD bnwey[ puzqR suqw ky bĂwh rcwey ]41] iqn ky sMqiq pun vD geI[ skl rIiq mrjwdw heI6[ inj ibvhwrn ko kir lXo[ SMkr brn eys* ibiD BXo+â ]42]
ieiq SRI gur pRqwp sUrj igRMQy cqurQ ruqy âpRsMg sunwvin Kwlsy pRiqâ brnnĂť nwm duqIE aMsU ]2]
1(ieDr) kYrv pWfv[ 2AuhnW dI Aulwd dy bhuqy mwry gey[ 3durjoDn dy mwmy SkunI nwmI ny awpNw smwj vDwAuN leI (gMDrb dyS vwly) nwl ilaWdy sn, so bhuqy mwry gey[ 4QoVy rih jwN (krky AunHW ny Aultw rwh CyiVaw (jo azgy clky dzsdy hn)[ 5Bwv gMDrb dyS vwilaW ny[ 6nwS hoeI[ *pw:-eyk[ +vrN SMkr qox murwd doglI Aulwd dI hY[ ihMdU gMRQW ivc ies dy anyk kwrn qy iksmW dzsIaW hn[ sO swKI dy awKypkwr ny eyQy pzCmI lokW dI AuqpqI iGRNw Xog krky dzsI hY[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
29
3. [momn SrP] 2<<ipClw aMsU qqkrw ruiq 4 aglw aMsU>>4
dohrw: âjhW vDI sMqwn iqn, BeI skl iek rMg[ qnujw AupjI gortI, bhu suMdr srbMg ]1]
cOpeI: momn SrP1 BXo qihĂ rwjw[ aiDk ibRDwXhu rwj smwjw[ iqn ky sdn huqI ptrwNI[ suMdr aMgin skl svwNI ]2] iqs qy puzqR BXo blvwnw[ jĂwn mhwn aiDk svDwnw[ kCu aznĂwie rwj mYx kInw[ momn SrP jbih suin lInw ]3] irs Dir iqs ko sdn inkwrw[ nhI hkwrin bhur sMBwrw[ ipqw inkwsĂo cil so awXo[ iqn lokn imil smw ibqwXo2 ]4] icrMkl jib imil kir rhĂo[ nwm sjwdw iqs ko khĂo[ eyk suqw AupjI iqs kyrI[ jo suMdr srbMg bfyrI ]5] SMkr brN su nrn mJwrw[ qrunwpn3 qn mWih sMBwrw[ rwjw momn SrP mhWnw[ iek idn puir qy kir pRsQwnw ]6] sihj suBwiek ibcriq BXo[ dyS ibdySn dyKiq gXo[ awXo iqn lokn4 ky ngr[ ijh TW bws kriq vY sgr ]7]
1nwm rwjy dw[ 2Aus ny (awm) lokW ivc imlky smW ibqwieaw[ (a) AuhnW lokW ivc Bwv SMkr vrN vwilaW ivc aw vzisaw[ 3jvwnI[ 4ijnHW ivc vrN SMkr sI[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
30
AuqrĂo bwg mWih suK pwey[ ipiK bwlw ko rih ibrmwey1[ AupjĂo kwm irdY qib BwrI[ iqn lokin kI suqw kumwrI ]8] hyir hyir kir Aur ibrmwXo[ bĂwhin hyqu iqnih llcwXo[ kir jbrI jib leI mMgwie[ pws awpny leI ibTwie ]9] iqn lokin kI suqw irsweI[ -hm nihĂ rmihĂ, mrihĂ ibK KweI[ kY gr pwsI pwie mrYxgI[ jl fUbihĂ inj pRwN hrYxgI- ]10] iem qn ko hT hyrin kInw[ momn SrP jqn mn kInw[ Dn ko dyn apr isrdwrI[ loB idKwXo aink pRkwrI ]11] siB ky sMg rmĂo suK pwey[ grBvqI huie suq iqn jwey[ ibzdĂwDir pwTk kI suqw2[ iqsqy potl KW Auqpzqw3 ]12] SyK SrP iek muĂl rhweI[ nwm SyKrw suqw su qWhI[ suMdr rUp qWih ko cInw[ qW ko gih kY rmn su kInw* ]13]
1iesqRIaW L dyKky Brm igaw[ 2pwTk nwmy gMDRb iqs dI puzqRI[ 3iqs qox potl KW pYdw hoieaw[ *ieQy kuC gVbV hY, sO swKI dw pwT hY:-âijnHW qkrwr kIqw hm mrWgIaW AunHW L sRdwrI dw loB idqw qy sMqwn AupweI[ ibdXwDr pwTk dI bytI qy potl Kwn[ mudglI bRwhmNI qy mugl muMgwl byg[ SyKrW kI isKwvq kI bytI qy syK sMmn[ sjwqI pws qy bytw jnimaW[ puiCaw qyrw goq, bolI mYx bytI sjwd rwie[ â ies qox pqw lĂgw ik âmudgl bRwhmNI qy mugl muMgwl bygâ dw anuvwd sUrj pRkwS ivc nhIx awieaw[ iesdw anuvwd iksy pihly hI ilKwrI qox rih igaw hY, ikAuxik tol krn qy swL iek ilKqI nusKy ivzc ies cOpeI dIaW iqMn sqrW hI imldIaW hn[ âSyK
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
31
iqsky eyk puzqR jnmXo[ nwm SyK sMmn iqs BXo[ huqI SZwdy kI iek qnIaw[ nwm sjwqI iqs ko BnIaw ]14] jnmĂox bytw iqs qy jbY[ momn SrP su bUJI qbY[ -qyrw goq khhu kĂw ahY? -[ suniq SZwdI iqs ko khY ]15] -suqw sjwd rwie kI mYx hOx[ quJ bUJI qy siB kih dYhox-[ momn SrP suniq SrmwXo[ poqI sMg rmĂo pCuqwXo ]16] SrP ihdwieq sweIx log1[ iqs ko lKĂo bMdgI jog[ ibsmwvq iqs ky iFg gXo[ syvw ibKy rwq idn BXo ]17] sBI hkIkq kih smuJweI[ -ibn jwny aprwD kmweI-[ krih bMdgI pIr iqsI kI[ Aucriq rhY duawie KuSI kI ]18] bIq gey bhuqy idn jbY[ SrP ihdwXq bolĂo qbY[ -eyk smw aYso cil awvY[ puzqR sjwqI ky ibrDwvYx ]19] szXd sMgĂw huie iqn kyrI[
SrP iek mugl rhweIâ ieh pihlI quk aMk 13 dI nhIx imlI, so eyh ipCox iksy pweI hY[ 1919 vwly nusKy ivzc ies aMk dIaW ipClIaW do pMkqIaW hn qy pihlIaW dovy nhIx hn[ ies kmI L Cwpy vwilaW ny â...... suqw su qwhIxâ dy mgrox kuzC sqrW awKyp krky pUrn kIqw hY[ XQw:- âsuMdr rUp qWih ko cInw[ qwko gih kY rmn sukInw[ nwm SyKrw suqw su qwhI[ grB DwirE hY suT jwhI[ ijs ko dyK apsrw lwjY[ suMdr sdn su mhW ibrwjY[ iqs qy eyk puzqR jnmieE[ nwm SyK sMmn iqs BieEâ ] 1iek SrP ihdwieq nwm krky sweIx lok sI[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
32
rwKihĂgy qib sMqiq qyrI1[ qUM BI nyq mwin jgdISw[ swDn kro bYiT clIsw ]20] pwp krĂo anjwn pny mihĂ[ hoie ibnwSn, dyih kSt nihĂ2-[â SRI klĂIDr kriq Aucwro[ âsunIaih isMGhu! irdY ibcwro ]21] jm qy jo Bwjy Dir qRws[ so arjn qy Bey ibnwS[ BIm sYn juiq pWfv awnw[ iqnY hZwrin kIny hwnw ]22] kopĂo iqsI aMS pr kwl3[ bcih n kĂohUM alp ibswl[ mhWkwl kwlih kih kwlw4[ AuĂzgR smrQ ibswl krwlw ]23]
dohrw: akwl purK qy hoiq hY, kotk ibSn mhyS[ qYsy syvk swQ hm, mwrox cwrox SyK5*â ]24]
cOpeI: suin kir isMG skl ibsmwey[ adBuq siqgur bwk sunwey+[ âswcy pwiqSwhu hm qWeI[ SRI muK qy idhu Byv sunweI ]25] iqn kO aMS srb hI mir hY[
1qyrI sMqwn dI rziKaw krngy[ 2pwp nwS hovygw, kSt nhIx dyvygw[ 3iqnHW dI (Bwv momn SrP dI) aMS pr kwl koipaw[ 4kwl dw kwl[ 5isMGW dy swQ mwrWgw mYx cwrox bwkI dy (sXd, mugl, pTwN, SyK)[ (a) cwrox SyĂ = bwkI dy cwrox, Bwv pTwN mugl sXd SyĂ[ *ieh pTwNW, muĂlW, SyĂW qy szXdW dI hwso hINI AuqpqI sO swKI dy awKypkwr ny pqw nhIx ikzQox qy ikAux pweI hY[ Sok hY ik kvI jI ny ies L CwN bIn dI ingwh nwl qolky CoV ikAux nw idzqw[ +aYsy iKawlI pulwAu SRI klgIDr jI ny nhIx suNwey, eyh sO swKI dw awKypkwr khwNIaW pw irhw hY[ Xw ihMdUaW ivc awpNy vYrI muslmwnW bwbq turIaW lok gwQw (Folk lore) kih irhw hY[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
33
ikDOx bIc qy koie Aubir hY[â PurmwXo bc âlok Gnyry[ iqn kI aMS ibloik bfyry ]26] inj inj Drm Coif iml rhYx[ iqn pr hukm nhIx pRBu khYx[ iqsI aMS ky siB mir jY hYx[ ieq idiS ko nihĂ rihNw pY hY ]27] hm hĂYx pICy brK svwsY[ qbih Kwlsw ienhu ibnwsY*[ ibnsiq rhYx smY pRiq Pyr[ XO iqn kI huie mUl AuKyrâ ]28]
ies pRkwr isMGin smuJwXo[ sBw AuTn ko smY su awXo[ mMidr aMdr jwie pRvySy[ gXo Kwlsw isvr aSySy ]29]
Kwn pwn kir insw ibqweI[ BeI pRwiq pun sBw lgweI[ awin Kwlsy drSn kInw[ kir bMdn iFg bYiT pRbInw ]30] grj grj gur Pqy bulwvYx[ SsqRn shq bYis1 duiq pwvYx[ rwjn ky qib cly pRsMgw[ âDry qRws imil By iek rMgw ]31] kyiqk ly kir cmMU ibswlw[ idiS anĂťdpur Gyro fwlw[ chiq rhYx lirby khu jMg[ kyiqk awgy awie insMg ]32] isMGn sMg iBriq hI rhYx[
*gurU jI dy joqI joq dw sMmq 1765 hY ies ivc 125 pweIey qW 1890 bNdw hY[ eyh Kwilsy dy rwj qyj dw smW hY[ ho skdw hY ik sO swKI ivc awKyp krn vwlw iesy smyx ivc awpNw kMm kr irhw hovy, pqy jo apNy smyx dy dy irhw hY[ ies sMmq qox pihly dI ilKI hoeI sO swKI ajy qzk swfI nZrox nhIx guZrI[ 1bYTky[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
34
jy jy bfy su aYsy khYx[ -SRI klĂIDr ciF ieq Er[ awvihĂ iqnihĂ idKwvihĂ Zor ]33] isMGn sMg lrihĂ nihĂ jwie1[ sMg cmMU ky cmMU lrwie-[ bYiT sBw mihĂ bolihĂ bwqn[ cwhiq hYx sMGr ky Gwqn2â ]34] suin SRI muK qy qib PurmwXo[ âBey pRBwiq chiq hm jwXo[ bhu idn bIqy gey aKyr[ iqq idiS clihĂ hqihĂ ikq Syrâ ]35] ies qy awidk aink pRsMg[ Bey suny siB isMGn sMg[ so iB rwiq siqgurU ibqweI[ hoiq pRwiq ky krI cFweI ]36] pwie hukm rNjIq ngwrw[ grj AuTĂo ijm jlDr Bwrw[ suniq Kwlsw hoXis qĂwrU[ ZIn qurMgm kir iSMgwrU ]37] bsqR SsqR qy sjy ibswly[ ghy quPMgin ciF ciF cwly[ sOc Snwny SsqR sjwey[ klĂIDr awXuD aMg lwey ]38] ibiD sMg kt mox KVg inKMg[ ghĂo DnuK kr sbZ surMg[ ijgw jvwhr Zwihr joiq[ JUliq klĂI aiq duiq hoiq ]39] dIn hukm âanvwie3 qurMg[
1isMGW nwl nhIx lVWgy jwky[ 2juzD dw dwAu Bwldy hn[ (a) juzD dy (ivc) nwS krnw cwhuMdy hn[ 3mMgvwky[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
35
Bey arohin gih bl aMg1[ jib kInis pRsQwn agyry[ duMdiB bwjĂo Sbd Aucyry ]40] qupkn sox qoVy su lgwie[ cly bIr hoey ipCvwie[ cMcl blI kudwie hXin ko[ gmny pRBu ky sMg su bn ko ]41] dIrG kwnn jwie pRvySy[ hyir hyir imRg hny ivsySy[ qupkn ky qVwk gn hovYx[ dUr dUr ieq Auq iPr jovYx ]42] Duin AUcI pun bjĂo ngwrw[ bn mihĂ hoiq kulwhl Bwrw[ Kyil aKyr sYl pr sYl2[ gey gurU dl juiq so gYl3 ]43] Ql AuqMg siqgur iQr hoey[ cwrhuĂ idiS kwnn igr joey[ hwQ DnuK Dir KYxcn krĂo[ Sbd AuqMg dyS iqs BrĂo ]44] grjĂo ggn BeI Duin BwrI[ iem siB sQl avwZ AucwrI[ ârwK lyhu gurU jI riK lyhU[ qum smwnqw bnih n kyhU ]45] qjhu CoB Aur krunw kIjY[ apny jwnhu rwK lweIjY[â hX nIlo pun qly Auqwrw[ prciq4 lwgy krn iSkwrw ]46]
ieiq SRI gur pRqwp sUrj igRMQy cqurQ ruzqy âSRI gurU cFnâ pRsMg brnnĂť nwm iqRqIE aMsU ]3] 1blI aMgW vwly (siqgurU)[ (a) blI aMgW vwly (GoVy L) PVky[ 2phwVW qy sYl krky[ 3Esy rwh[ 4prcky[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
36
4. [blIaw cMd qy awlm cMd nwl juzD] 3<<ipClw aMsU qqkrw ruiq 4 aglw aMsU>>5
dohrw: prciq kriq iSkwr ko, dUr gey jgnwQ[ nwd kulwhl gYl mihĂ, duMdiB qupkn swQ1 ]1]
cOpeI: inkt rhĂo rwjin ko fyrw[ ijn ky mn hMkwr bfyrw[ blIawcMd su awlmcMd[ suin Dun ko Auqswh iblĂťd ]2] qUrn qĂwr hoie asvwrw[ ijn ky sMg ispwih hZwrw[ cihĂ bhwdrI krin idKwvin2[ khYx prspr âBw mn Bwvnâ ]3] jMg krn ko Aur hMkwrI[ awey smuK cmMU ly swrI[ imly awin kir aink phwrI[ qupk clin lwgI iqs bwrI ]4] isMG SsqRDwrI ieq Qory[ joDw Gny awie Auq Ery[ qib klĂIDr pUrb idiS ko[ gey Bjwie kudwieq asu ko ]5] kyiqk kwl Kwlsw lrĂo[ apny mihĂ gur nhIx inhrĂo[ âhm ko Coir gey kir BwNw[ ko jwNihĂ mn mihĂ kĂw jwNwâ ]6] DIrj rhĂo n isMGin kyrw[ rN qy Bwij cly iqs byrw[ ibclĂo ipKĂo Kwlsw jbY[ imil phwrIXin mwry qbY ]7] inksy KVg kty bhu aMg[ BeI lwl iCq SRoNq sMg[
1ngwry qy bMdUkW dI avwZ dw Sor rsqy ivc huMdw sI[ 2bhwdrI krky idKwieaw cwhuMdy hn[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
37
ibQrI loQ poQnw hoeI[ mwrn mrn iBry idiS doeI ]8] bhuq isMG jib rN mihĂ mwry[ ko dOriq gur qIr pukwry[ âswcy pwqSwhu riK lIjY[ qyro ibrd qĂwg nihĂ dIjY ]9] SoBiq ibnw Syr nihĂ kwnn[ ijq ikq sunI bwiq iehu kwnin1[â isMGn qy ies ibiD suin jbY[ SRI klĂIDr boly qbY ]10]
dohrw: âisdk pukwry Kwlsw, gur kI bwnI pwT[ awp isMG awpy ibpn, ibrd ibhwrI rwT2â ]11]
cOpeI: iQry gurU kr DnuK sMBwry[ sr inKMg qy pMc inkwry[ qwn kwn lig qurq clwey[ SUMkiq cwly nwd AuTwey ]12] chuĂ idiS qy cl dl AumfwXo[ srb Kwlsy ko idKrwXo3[ quml juzD qib hovin lwgw[ mnhuĂ ruzdR rs4* soviq jwgw ]13] iBVy ByV Bt5 muV muV lVy[ jy Bwjiq Dir DIrj KVy[ hqI SlK gulkin kI aYsy[
1kMnI[ 2(Kwlsw awKdw sI ik) bn bI asIx awp hW qy (bnW dy) Syr bI asIx hW qy bwNI dw pwT krdw (aiBmwn ivc) isdk isdk kUkdw sI qy rwT (bNdw sI) (huN ikAux) ibhwrI L (Bwv swL) ibrd (dw vwsqw pwAuxdw hY[) (a) apRsMgk arQ lwAuN dw Xqn aYAux bI huMdw hY:-âgurW dI bwNIâ pVHky isdkI Kwlsw kihĂdw hY ik awpy bn hY awpy Syr qy awpy Drm ivc ivcrny vwlw sUrmw[ 3cwrW pwisaW qox POjW Aumfky clIaW aw rhIaW swry Kwlsy L idzsIaW[ sO swKI dw pwT hY:-qW cAuPyry qy POjW hI dIsYx[ Bwv gupq POjW idzsIaW[ 4iBawnk asr vwlw rs[ *pw:-ros rs[ 5juzD ivc iBVdy hn sUrmy qy[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
38
htĂo jld muic brKw jYsy ]14] loh pry duihĂ idiS ky joDw[ dMqn pIs Dwir bhu kRoDw[ Aur PUty tUty Bt aMgw[ SRoNq sMg Bry srbMgw ]15] mwnhuĂ Kyl Pwg ko awey[ kY plws PUly smudwey[ bUtw eyk krOxdy kyrw[ iqs qru iQry gurU rN hyrw ]16] duihĂ idiS ko qib ipKihĂ qmwSw[ lrihĂ sUrmy hoiq ibnwSw[ siqgur ko bl pwie bfyrw[ lriq Kwlsw vDĂo agyrw ]17] arĂo ju snmuK KVg pRhwry[ ruMf muMf kir BU pr fwry[ prI akwSI POjW awie[ ijq ikq dyiK rhy ibsmwie ]18] prHw bMiD1 jnu Gt Gt aweI[ gn gulkW brKw brKweI[ qupkin kVk gwj jnu prY[ Ctw plIqy DuiK DuiK trYx2 ]19] duMdiB Folin Sbd mhwnw[ jnu brKiq Gn Duin grjwnw3[ ikRiK pwkI sm prm phwrI4[ qoir Poir cUrn kir fwrI ]20] hylw Gwil Kwlsw lrĂo[ BwgĂo pRQm lwj kir murĂo[ blIaw cMd awin pg ropĂo[
1sPW bMnHky[ 2ibjlI (vq) plIqy DuK DuKky tldy hn[ Bwv kdy cmkdy qy kdy DuKdy hn[ 3vrKw krdw hoieaw mwno bzdl gzijaw hY Sbd krky[ 4vfy (mwnI) phwVIey[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
39
ipiK ispwh BwjI Aur kopĂo ]21] ieq qy Audy isMG Dir DIr[ phuĂcĂo ly isMGin kI BIr[ awlmcMd KVg kir nĂťgw[ BXo smuK cwhiq rN jMgw ]22]
awlm isMG kupĂo ies dyiK[ donhuĂ ky min kop ivSyK[ donhuĂ ghy ispr SmSyr1[ Gwq krin jUty sm Syr ]23] bwm dwhny iPir imil gey[ KVg pRhwr2 pRhwriq Bey[ igrpiq smuK ispr kir deI[ rokĂo vwr huqy bl meI ]24] iqh pwCY inj vwr pRhwrw[ KVg smyq hwQ kit fwrw[ iqs ky Bt phuMcy ilX awgw[ awlmcMd qĂwig rN Bwgw ]25] iem awlm isMG ly kir Pqy[ vwihgurU jI kI kih Pqy[
idSw dUsrI blIawcMd[ lriq kriq Auqswih iblĂťd ]26]
AUcI Duin qy bwjiq Fol[ llkwriq sUrin ko toil[ aYxic aYxic Dnu bwn clwvY[ qn isMGin ky puMj DswvY ]27] Audy isMG cil snmuK hovw[ isMGin sMg krĂo irpu jovw3[ âkĂw dyKiq ho hqhu quPMgy[ awvih SzqRĂ vDĂo kuFMgyâ ]28]
1qlvwr[ 2qlvwr dy vwr[ 3vYrI dyKky, (qy boilaw[)
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
40
suniq Kwlsy iek ivr CorI[ clI smUh SUMkqI gorI[ blIawcMd jMG mihĂ lwgI[ Bt bhu mry cmMU bhu BwgI ]29] Gwiel hĂY blIaw hit prĂo[ bhur phwrI nihĂ ko iQrĂo[ cly plwien hĂY ibn DIr[ pry ggn ky bf br bIr1 ]30] hqy sYxkry jo ar rhy[ BjI ispwh qRws kO ghy[ rwmkuier siB khiq pRsMg[ qib mYx huqo pRBU ky sMg ]31] huqo avsQw ibKY Cutyrw[ mry isMG kyiqk rN hyrw[ qib muJ ko kMpw huie aweI2[ AupjĂo irdY qRws smudweI ]32] ikRpw idRSit aivlokn krĂo[ SRI muK qy muskwie AucrĂo[ 3âijm AUDv ko rwiK aSok[ ikRSn isDwr gey prlok ]33] iqs ibiD krihĂ gurU BI krnI[ riK4 gurbKS isMG ql DrnI5[ bhur isDwrngy6 prlok[ nihĂ fr, nihĂ fr, bnhu aSokâ ]34] SRI klĂIDr BwKĂo jibhUM[ rudn krin lwgĂox mYx qibhUM[ SRI muK qy pun bwk alwvYx[
1(ikAuxik akwS) qox jy bVy vIr pey sn[ 2Bwv mYx kMibaw[ sO swKI ivzc pwT hY kMbw[ 3Bwv, KuSI nwl AUDv L (sMswr ivc) rzKky awp pRlok cly gey sy[ 4rzKky (qYL) grubKS isMG L[ 5DrnI ql qy[ 6Bwv gurU ky[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
41
âirpuin clwie1 Kwlsw awvY ]35] Dr DIrj kO Aur nihĂ rovhu[ sMGr mcĂo Kro rhu jovhu[â ieqny ibKY Bjwie phwrI[ arĂo rhĂo, iqihĂ dInis mwrI ]36] cmMU akwSI siB cil geI[ aMqr DĂwn iblokiq BeI[ bhur Kwlsw hit kir awXo[ Kry pRBU ko drSn pwXo ]37] ikRpwidRSit ko dyiK gusweIx[ DIrj dIin siB ien ky qWeI[ isMGin idiS ko ipKiq Aucwryx[ âihMdU hYx phwrIey swryâ ]38] suniq Kwlsw ibnqI khY[ âskl phwrI bncr ahYx2[ so hmry hYx Kwj ibswlw[ Kwviq rhYx srbQw kwlwâ ]39] qib klĂIDr pun muskwey[ siBin sunwviq bwk alwey[ âsunhu Kwlsw jI! dy kwn[ krihĂ igrIS rwj aiBmwn3 ]40] nhIx nyq BwNy ko mwnihĂ[ prmySr kI giq nihĂ jwnihĂ[ awie smw ien ky isr blI[ ibn hMkwr hoieĂ ibiD BlI ]41]
dohrw: BlI inbwhI purK4, ny kIno qIjw log5[
1Bjw ky[ 2bn ivzc ivcrn vwly jIv ikAuxik aglI quk ivc âKwjâ iliKaw hY, imRg awidk jo KwDy jwN[ 3phwVI rwjy rwj dw hMkwr krdy hn[ 4akwl purK ny[ 5Bwv Kwlsw pMQ[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
42
ijn isrjI goeI iqsY1, imtY qumwrw rog2â ]42]
cOpeI: qIn bwr ies rIiq bKwnw[ ârog smwn SzqRĂź huie hwnw[â suniq Kwlsy KuSI ibswly[ SRI gur ko ruK lKĂo ikRpwly ]43] bUJĂo gur pun âks rN BXo?â mhW isMG qib siB kih dXo[ âdĂY srdwr huey so Gwiel[ shq ispwih Bey kr swXl3 ]44] Bwg gey nihĂ pwie jmwey[ mry pry ko Dr qrPwey4[ bl rwvr ko pwie bfyrw[ Pqy Kwlsy kI ies byrwâ ]45] skl bwrqw BwiK sunweI[ qib siqgur siBhMUin alweI[ âmry isMG siB dwhn krIaih[ siB Ql Koj eyk Ql DrIaihâ ]46] mwin bcn ko qqiCn kIin[ kir iezkqR siB dwh su dIin[ Gwiel huqy AuTwie su lĂwey[ Pqy pwie gur puir ko awey ]47] bjy KuSI ky ibRMd ngwry[ âBeI jIqâ nr nwir Aucwry[ mMgl kry anyk pRkwrw[ Bw SzqRĂźin ky Sok apwrw ]48]
ieiq SRI gur pRqwp sUrj igRMQy cqurQ ruqy âjMgâ pRsMg brnnĂť nwm cqurQo aMsU ]4]
1ijn isrjI iqs ny lY kr idzqI[ 2Bwv SzqrU (dyKo aMk 43)[ 3hrn ho gey[ Bwv GuMmky muV jwNw ijvyx hrn ZĂm Kwky muVdw hY qy Bzj jWdw hY[ 4DV qVPdw hY[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
43
5. [rwijaW dI slwh[ kwZI slwr dIn] 4<<ipClw aMsU qqkrw ruiq 4 aglw aMsU>>6
dohrw: sunI lVweI igrpiqin, icq SMkq siB hoie[ âalp cmU gur sMg hY, hmry rwjy doie ]1]
cOpeI: sYnw pTI sMg smudweI[ ikm rN kriq prwjY pweI[ vfy bhwdur Aur hMkwrI[ awXuD ibzdĂw jwnq swrI ]2] Tihry kĂox n gurU ky awgy[ huie Gwiel sy qqiCn Bwgy[ jy gur sMg hoie dl mhW[ hmro rwj iQrih qib khW ]3] inqpRiq jwt kmInI jwiq[ bnihĂ isMG pwhul ly jwiq[ KVg quPMg kys kC DrYx[ bhu ibiD mwr bkwrw krYx ]4] pwiqSwh rwjw nihĂ gnYx[ -mwir mwir- siBihn ko BnYx[ vDiq jwiq inq pRiq iem peIaiq[
ijm pVvw qy inspiq lhIaiq1 ]5] ien ko chIaY krin Aupwie[
alp ahYx siB ikCu bin jwie[ lGu bUty ko qurq AuKwrYx[ skYx hlwie n, bt jib BwrY2 ]6] agin icMgwrw qurq buJweI[ bn lig psrY, hĂY n AupweI[ Qorin idn ko kyhir hoie[ pkr lyihĂ inrbl huie soie ]7] jib apno bl Dir kir grjY[ kON smuK huie iqh qib qrjY[
1ijvyx eykm qox cMdRmw (vDdw) vyKIdI hY [sMs:, pRiqpdw][ 2ihlw nw szkWgy jdox BwrI ho jwAU bohV[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
44
aib qO isMG sYxkry ahYx[ iem Auqpwiq kriq so rhYx ]8] jbih hZwrox ignqI hoie[ arY lrY iqn sox qib koie1?â
iezqĂwidk imil igrpiq khYx[ dl qurkwn hkwrĂo chYx ]9]
dzKN gXo nurMgw awp[ idzlI mihĂ sUbw bf Qwip[ qhW vkIl pTn ky kwrn[ krĂo qĂwr smuJwie Aucwrin ]10] drb hZwrhuĂ vsqu smwjy[ ipRQk ipRQk dInis gn rwjy[ bhuq mol qy jo kr awvY[ hyqu KuSwmd kih phuĂcwvY ]11] ilKy pzqR pr gurU ibRqWq[ âAUDm dyS pwie bhu BWq[ khY -Kwlsw mYx aib krĂo-[ hm sox keI bwr lir prĂo ]12] pwiqSwhu ko qRws ibswrw[ ijq ikq cwhih jMg aKwrw[ ibgrY qum sox BI iek bwrI[ XW qy suD ByjI hm swrI ]13] aib Aupwie ies ko huie awvY[ nqu idn pRiq inj pMQ vDwvY[ sYn pThu imlihĂ hm sMg2[ dyihĂ inkwr krihĂ bhu jMgâ ]14]
iezqĂwidk bhu ilKy pTwey3[ kih vkIl sox bc smuJwey[
sUby iFg idzlI cil gXo[
1kON[ 2asIx vI nwl imlWgy[ 3ilKky Byijaw[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
45
sny sny qihĂ phuĂciq BXo ]15] hwQ joir bhu deI akorw[ srb pRsMg BnĂo ieq Erw[ âsiB rwjin imil moih pTwXo[ awp pws ies ihq cil awXoâ ]16] iqn sUby suin kir siB bwq[ ilKĂo nurMgy kO ibrqWq[ DIrj iqs vkIl kO deI[ gj bwjI juiq BytYx leI ]17] ieq rwjin bhu sYn bnweI[ qRws gurU ko kir qkrweI1[ cFYx isMG gn Kyq AujwrYx[ arYx lrYx rN mrYx su mwrYx ]18] rwjin ky inq bfo hMgwmw2[ ien kY sihj suBwiek kwmw3[
*iek idn bYTy sBw lgwie[ pRwpiq sMgiq BI smudwie ]19]
drSn krn dUr qy aweI[ aink pRkwr Aupwien lĂweI[ qib ardwsI azgR Kroie[ sWBiq skl vsqu ko soie ]20] pYsw muhr rjqpN jyqy[ krih sMBwrin rwKih qyqy[ BXo gurU iFg aink KZwnw[ purihĂ Bwvnw dwsn nwnw ]21] huqo slwrdIn iek kwZI[ sWeI lok BXo nihĂ pwjI4[ nihĂ ihMduin sox DoK krMqw[
1gurW dw fr krky qkVweI kIqI[ 2rwijaW dy Bw dI inq jMg rhy[ 3suqy iszD hI kMm hY[ *ieh sO swKI dI 42vIx swKI czlI hY[ 4sweIx lok hoieaw hY qy pKMfI nhIx sI[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
46
siB mihĂ iek smwn brqMqw ]22] ihq drSn ky gur iFg awXo[ bYTĂo bhur anĂd ko pwXo[ sMgiq aru gur ko ibvhwr[ icrMkwl lig rhĂo inhwr ]23] mn mihĂ qrkn krih ibcwrn[ -lih avkwSihĂ krihĂ Aucwrin-[ jbih BIr bhu hit kir geI[ qib bUJin kIicq mihĂ BeI ]24] khĂo âgurU jI! qumry pws[ nr kĂox kir kirqy ardws? idhu+ asIs kYsy kir dyq1? ies kO mYx nihĂ jwnĂo hyq ]25] jo Ăudwie ny dIn bnwie[ so Bogiq hY ijq ikq jwie[ ihMduin ky miq mihĂ BI aYsy[ pUrb krI pRmySur jYsy ]26] Bogiq srb jIv sd qYsy[ iqs ko myt skY ko kYsy[ KuSI hoie kir ibq suq dyiq[ aYso JUT khin iks hyq2â ]27]
bfo pRSn kwZI ko suin kY[ AuĂzqr dIin sumiq qy Bin kY3[
âsuin kwZI! bf buziD ibcwrI[ ahY jQwvq qQw AucwrI ]28] qAU jnn4 ko ijm hm dyiq[ iqm giq ko aivlokhu hyqu[â iem kih kir kwgd ms lY kY[
+pw:-dyky[ punw:-âinjâ bI pwTWqR hY[ 1asIs dyky awp kIh kr idMdy ho[ 2kwhdy leI[ 3sumzq dyN leI kihky AuĂzqr idzqw[ 4lokW L[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
47
pUrb muhr1 idKwvin kY kY ]29] âbrn2 apUTy ies pr ahYx[ ien qy kwj sriq nihĂ lhY[ pun kwgd pr deI lgwie[ Bey brn sUDy ies Bwie ]30] suin kwZI! nr jnmYx jbY[ pRQm krm anuswrI qbY[ honhwr isr ilKI su jweI[ pUTy brN muhr ijs Bwie ]31] jbih lgwvNhwr lgwvY[ huieĂ sUDy qib, nĂťimR itkwvY3[ iqs pRkwr krmin Pl dwqw4[ msqk pr iliK lyK ibDwqw ]32] qbih khih eyh mwnuK joie[ gurU pIr ky awgy hoie[ msqk SrDw shq invwvY[ sUDy azKr qib huie jwvYx ]33] iqs ko Pl suK Bogin krY[ ies pRkwr jy kwj svrY[ jy msqk ko tykY nWhI[ pUTy krm rhYx ibiD qWhI ]34] gur mihĂ iszK Bwvnw DrY[ suq ibqwid suK pwvn krY[â
kwZI suin mn BXo anĂťd[ TWFw BXo hwQ dĂY bMid ]35]
JuikJuik krY slwm agwrI[ gur qwrIP blĂťd AucwrI[ âpRBu jI! sMsy BXo ibnwS[
1Cwp[ 2azKr[ 3(jd muhr) nIvIx kr itkWvdw hY qd azKr iszDy ho jWdy hn[ 4Bwv eISr[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
48
vwh vwh bf buzD pRkwS ]36] bcn1:
2aYn Kudwie abl gur awmdh[ kdm imsRq bMdih jhwn pwr krdmih4 ] 1 ]
cOpeI: hiq sMsY su qszlI hOn3[ as AuĂzqr dy sk hY kOn[ qum ibn sumiq Drih ko aYsy[ awp idKwie khĂo SuB jYsyâ ]37] pun swdr bYTwXhu kwZI[ suin AuĂzqr jo aiqSY rwZI4[ apr sMbwd krĂo suK pwey[ drSn dy sMgiq smudwey ]38] pUrn kIin kwmnw mn kI[ suq ibq suK kI lwls iqn kI[ bhuro AuTy cly SuB mMidr[ jihĂ iekWq bYTin Ql suMdr ]39] skl Kwlsw bMdn kir kir[ pRBu drSn qy mud bhu Dir Dir[ inj inj QWn phuMcqy Bey[ kriq sujsu gur suK bhu ley ]40] Kwn pwn kir kir mn Bwey[ ruicr pRXMk pRBU supqwey[
1kwZI dw bcn Bwv ik aglw vwk kwZI dw hY[ 2sO swKI dw pwh aYAux hY:- kwZI slwm kIqI: szcy pwqSwh jI sMsw dUr hUaw[ boilaw âvwih vwih jI aYn Kudwie abl gurU awmdh[ kdm imsRq bMdh jhwn pwrkrdmh[ arQ-pihlox awAuxidaW hI gurU jI TIk Kudwie dw rUp (mYL nZrIx pey, gurU jI dy) crn dwsW L vifaweI dyN vwly (shI hoey, ijnHW ny mYL) jhwn qox pwr kr idqw[ [aYn = TIk[ Kudwie = rzb[ azbl = pihlox[ awmdh = awAuN qy, awieaW[ kdm = crn[ imsRq = ieh pwT jwpdw hY ik PwrsI pd muSrP sI[ muSrP = vifaweI dyN vwly[ jy âimsRqâ pd L âmuszrqâ smJIey qy arQ lgNgy KuSI (dyN vwly)[ bMdh = dws[ pwr krdmh = mYL pwr kIqw] not: ies bYxq dI PwrsI bMdS SuzD nhIx[ 3qszlI ho geI hY mYL[ 4KuSI[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
49
jwm jwmnI jwgin Dry[ sOc Snwn skl ibiD kry ]41]
ieiq SRI gur pRqwp sUrj igRMQy cqurQ ruqy âkwZI koâ pRsMg brnnĂť nwm pMcmo aMsU ]5]
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
50
6. [mrd dw mMUh nw iPtkwrnw[ ingwhy dw murId vNjwrw] 5<<ipClw aMsU qqkrw ruiq 4 aglw aMsU>>7
dohrw: *BeI pRwiq siqgur qbY SsqR bsqR kO pwie[ alĂťkwr dIpiq rqn suMdr rUp suhwie ]1]
cOpeI: sBw sQwn awin1 gur pUry[ suin kir phuMcy isMG hZUry[ isr nĂťmRI kir drSn icqy[ vwihgurU jI kI kih Pqy ]2] lgĂo idvwn Kwlsw awXo[ sur gn mihĂ ijm ieMdR suhwXo[ jo sMgiq drSn ihq aweI[ kir kir nmo iQry smudweI ]3] iek tk hyriq hYx nr nwrI[ isr pr Furih cOr bhu bwrI[ chuĂidiS dUr dUr lig bYsy[ AUcy Duin boly pRBu aYsy ]4] âas iesqRI ko, sMgiq mWhI? mrd nhIx iPtkwrĂo jWhI[ Cotw bfw hoie bX koeI[ irdY sumiq Dir khĂo n joeI2â ]5] sMgiq ibKY iszKNI jyqI[ gurU bwk suin qUSin qyqI[ kr jory iek iszK kI qnIaw[ KrI hoih siB mihĂ bc BnIaw ]6] âszcy pwiqSwh! mYx dIn3[ mrd n kib iPtkwrin kIin[ apnw puzqR n iJrkĂo kb hI[ Zwiq mrd kI liK bf siB hI4â ]7]
*ieh sO swKI dI 43vIx swKI hY[ 1awey[ 2ijs ny sRySt buzDI Dwrky (iPtkwr dw vwk) nw ikhw hovy[ 3mYx ĂrIb ny[ 4mrd dI jwq sB vzfI jwNI hY[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
51
qib klĂIDr bwk bKwny[ âswD swD quv jy iem jwny[ qAU ij isK sMgiq ien cIq[ siB ko huie iks rIiq pRqIqâ ]8] BwgN nwm iqRXw qib khĂo[ âmhwrwj sunIXih ijm chĂo1[ bsih awgry ngr mhWn[ pwiqSwh mm ipqw idvwn ]9] siB pr hukm, drb bhu awvY[ srb kwr srkwr clwvY[ icrMkwl lig kwrj krĂo[ smW pujĂo myro ipq mrĂo ]10] pwiqSwh ny jib hI sunĂo[ inj lokin sox qqiCn BnĂo[ -cOxkI idhu ibTwie iqs dĂwry[ vsqu sMBwrhu Byrhu qwry ]11] iqs ky puzqR hoie jy koeI[ muih iFg jwie awinXY soeI-[ qUrn Swih ispwhI awey[ siB dĂwrn qwr iBrvwey ]12] hmry nr htwie smudweI[ cOxkI kir qwkId ibTweI[ bUiJ bwrqw hm qy swrI[ jwie Swhu ky pws AucwrI ]13] -spq suqw iqs ky Gr mWhI[ aStm hY aDwn2 iqRX qWhI[ BRwqw bMDu apr nihĂ koeI[ jo inkyq ko mwilk hoeI ]14] pwiqSwih iem suniq AucwrI[ -jnmY jib lOx lyhu inhwrI[
1ijvyx (suNnw) cwihaw hY (awp ny)[ 2grB[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
52
hoih puzqR qO krhu Klwsy1[ suqw Bey kir jpq avwsy2- ]15] hukm mwin cOxkI iQr dĂwry*[ pujy grB ky jib idn swry[ jnmĂo puzqR qhW siB jovw[ mMgl ko Auqsv bhu hovw ]16] duMdiB bjy nObqYx bwjI[ siB prvwr BXo bhu rwZI[ pwiqSwih jib suinbo kIin[ -krhu KlwsI- awiesu dIin ]17] bKSĂo pRQm smwn ruZInw[ Gr Klws qqiCn kir dInw[ cOxkIdwr ispwhI gey[ jn3 snmwn kriq siB Bey ]18] spq Bgin mihĂ kihĂ iqs kwlw[ -DMn mrd kI Sms ibswlw4[ siB prvwir CutĂo ijs pwCy[ ies qy apr nhIx ko awCy ]19] ijs dwVHI qy jp qp jog[ Plih skl dy suK gn Bog[ 5mrd kcihrI dr drgwih[ SmS kbUl prih duiq jwih6 ]20] mrd ibnw SzmS dsqwr6[
1(jwiedwd) Klws kr idE[ 2Gr Zbq kr lE[ *dzisaw jWdw hY ik mugl pwqSwhW dy vyly dsqUr ieh sI ik jd koeI vzfw pwqSwhI Auhdydwr mr jwey qW Aus dI jwiedwd pwqSwh dI smJI jWdI sI qy azgox Pyr Aus dy puzqR L pwqSwh vzlox bKSIS imldI sI, Ăwlbn ieh AuhdydwrW L vDyry inmk hlwl rzKN dw Auprwlw sI[ 3(swry) log[ 4mrd dI dwhVI[ 5(ies lok dI) kcihrI qy drgwh ivc (DMn) mrd dI dwVHI hY jo SoBw vwlI hoky kbUl pYxdI hY[ 6ibnW dwVHy qy dsqwr qox mrd......[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
53
ien ibn aOrq prih inhwr-[ swcy pwiqSwih mYx cIq[ qib kI DrI ibswl pRqIq ]12] jnmiq mrd su bMd KlwsI1[ hm ZnwnIXW spq pRkwSI[ nihĂ mulwhjw iknihĂ AubwcI[ XW qy DMn SmS hY swcI ]22]
PwrsI: Zn Zulm jMmih lwnquih Sbih roZ hrdo mWih2*[ mrdih jMmih dr goS ĂYr krdmih3[ dwVHI bMdgI aYn Ăudwie dIdwr Sumwrih4[ bĂYr dwVI SYqwn ibswhs n krdmih5â ]23]
cOpeI: suin kir skl sBw ibsmweI[ âDMnu DMnuâ boly iqs qWeI[ qib siqgur BwKĂo iqs hyrI[ âDMn pRqIq irdY as qyrIâ ]24]
PwrsI: âiszKo dwVI qwrIP kyS Sumwr bwlqNh6[ bgYr dwVI bdn cSm n dIdmih7â ]25]
cOpeI: iem siqgur kir bcn iblwsw[ krI sMpUrn sMgiq awsw[ kyiqk idn anĂťdpur rih kY[ BeI ibdw pun ibnqI kih kY ]26] ly pwhul KMfy kI kyqy[ awXuD Dwir gurU hrKyqy[ ly isrupwAu avws isDwey[
1bMDn qox Cutkwrw hoXw[ 2iesqRI dw jMmNw Zulm (Auqrnw hY), idn rwq duie vyilaW ivc lwnq hI imldI hY[ *pw:-Zn juml jMmih lwnquih Zdh roZ hrdu mih[ 3mrd jMmy qW kMnW ivc (vDweI dI so pYxdI hY qW swry awKdy hn) Blw kIqw hY (rzb ny)[ 4(dwVI rzKNI Ăudw dI) bMdgI (quzl hY, dwVI vwly dw dIdwr) Ăudw dw hUbhU dIdwr igiNaw jWdw hY[ 5(jo) ibnw dwhVI dy hY (Auh) SYqwn hY Aus dw ivswh nhIx krnw cwhIey[ not: eyh PwrsIaW SuD nhIx hn[ 6iszKo dwhVI dI qwrIP hY (ik ijs dy awieaW awdmI mrd khwAuxdw hY inry) kyS (qW) bwlpNy ivc hI igNqI huMdI hY (ienswn dI)[ 7dwhVI qox ibnw hI jo mMUh hY (Bwv dwhVI muMny L) asIx azKIx nhIx ifzTw cwhuMdy[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
54
js ko Aucriq ijq ijq jwey ]27] ijm awmd1 iqm Krc ibswlw[ gur ky Gr hoviq siB kwlw[
+kwqk ibqĂo su aghn2 awvw[ bYTy gurU idvwn lgwvw ]28] qib iszKn kr joir Aucwrw[ âgur swcy pwiqSwih Audwrw[ BwNw pRBu ko ijm Aur cwho[ iqm ivhwr qorhu siB mwho ]29] qAU prMqu Krc aib chIaih[ sIq kwl3 awXo bhu lhIaih[â ies pRkwr jibhUM siB khĂo[ iek vNjwrw awviq lhĂo ]30] DrĂo rjqpN dOn hZwry[ msqk tykĂo gurU agwry[ hwQ joir jib snmuK bYsw[ boly pRBu âiehu Dn hY kYsw? ]31] iks ko iszK khW qUM rhY?â suin gur sMg bynqI khY[ âpuir mulqwny krhuĂ bsyrw[ ahOx murId ingwhy kyrw ]32] ieq ibvhwr krn ko awXo[ ibkĂo n mwl iPrĂo akulwXo[ bUJĂo mYx -ko Zwhr pIr? suzKOx ijs kI suzK sDIr- ]33] lokn khĂo -awj ky smYx[ gurU pIr Zwhr jg inmY-[ suzKI suzK, qbih ibk gXo[
1awmdn[ +ieh sO swKI dI 44vIx swKI hY[ 2mzGr[ 3srdI[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
55
swT hZwr bnj kir lXo1 ]34] BXo nPo jyiqk mn jwnI[ iqs dsvMD Byt muih awnI[â SRI siqgur qib BnĂo bcMn[ âijs ko Kyq iqsI khu aMn ]35] suin BweI -ko pMQI jwie2[ cirq Kyq go3 deI htwie[ dwvydwr Kyq ko hoie n4[ ieh kĂw bwq, lKiq hY koie n ]36] ijh murId5 idhu Byt su qwhU[ gur ky, rwhu n mwriq kwhU6[â
kih vNjwrw âsunhuĂ gusweIx! mYx su murIdI ipCl sunweI7 ]37]
suzK gurU Gr qy jib pweI8[ qib ko rwvir iszK, gusweIx! bKShu krĂo gunwhu ju pwCy[ aib dIjY iszKI muJ awCyâ ]38] gurU BnĂox âihMduin isK jyhI9[ bn jY hYx hmry isK qyhI10[ qurk SzqRĂź hm mwrn krny[ pkrĂo KMfw iqn ko hrny ]39] jo Aun kw11, so nwihn myrw[ jo myrw, iqn ko nihĂ hyrw[
1Bwv vzt ilaw[ 2jy koeI quiraw jWdw rwhI[ 3Kyq crdI gW[ 4Auh (gW htw dyN vwlw) Kyq dw dwvydwr qW nhIx nw bN jWdw[ 5ijs dw qUM murId hYx[ 6iksy dw rwh nhIx mwrdy[ 7ipClI murIdI dzsI hY (awp L)[ 8suKNw jd gurU Gr qox pUrI hoeI hY[ 9jo ihMdUaW dy iszK hn[ 10Eh qW swfy iszK bN skdy hn[ 11Bwv qurkW dw[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
56
hoin iszK, riK kys ibswly1[ dyin lYin ieh srb suKwly2 ]40] swbq isdk rwiKbo joie[ ahY kTn qy kTnY soie ]41] ibisdk boie mMd awmdh[ isdk boie ĂUb mgZ KYr Sudh*[ ibmuKwNw imh prqRMc n suKM idRSĂqy kĂicq* ]42]
dohrw: isdk blweIx CY kry3, ibisdkI Grn AujwV4[ gur pIr ibisdkI ky nhIx nwnk Kyiq ibbwV+5â ]43]
cOpeI: iezqĂwidk SuB bwk sunwey[ irdy isdk hoXis aiDkwey[ BXo iszK ly pwhul soeI[ bsĂo inkt gur SrDw hoeI ]44] kyiqk idn rih kIin pXwnw[ phuĂcĂo apny jwie sQwnw[ Byjin lgĂo Byt ibiD nwnw[ vsqu ajwieb drb mhWnw ]45] SRI siqgur isK kI prqIq[ pwln kriq Bey Bil rIiq[ kib kib gur drSn ko awvY[
1jy iszK hoNw hY (qW) swry kys rKky ho skdw hY[ 2hor ieh lYNw dyNw qW swrw sOKw hY[ *ieh pwT drusq PwrsI nhIx kuC aYAux pwT hovy, qW kuC TIk hY[ iZ by isdk bUie gMd my awXd, isdk bUey KUb, mgZ rw KYr SĂzd[ arQwq-by isjkI (dI bo) bdbo huMdI hY, isdk iek sugMDI hY (ijs nwl) mgZ (hAux dI bImwrI qox) rwZI ho jWdw hY[ *sO swKI qy sU: pR: ivc ieh pwT aSuD sMsikRq hY, SuzD sMsikRq pwT aYAux hoNw cwhIey:-ivmuKWNwmĂ przòqRMc n suKM idRSĂqy kĂicq = bymuKW L EQy qy ieQy ikqy bI suK nhIx idzsygw Bwv nhIx pRwpq hovygw[ 3Brosw duKW L nwS krdw hY[ 4byisdkI GrW L AujwV dyxdI hY[ +ieh gurbwNI nhIx hY[ 5[fby+vwV = vwV qox ibnW] Bwv byisdkIaW dw Kyq by vwV hY[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
57
sMgiq sMg hZwrhuĂ lĂwvY ]46] dĂY hZwr Dn dXo sunwey[ âsIq kwl ilhu bsqR bnwey[â qbih Kwlsy mol mMgwie[ lyP inhwlI ley bnwie ]47]
ieiq SRI gur pRqwp sUrj igRMQy cqrQ ruqy âiszKnâ pRsMg brnnĂť nwm KStmox aMsU ]6]
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
58
7. [koml hzQW vwly lVky L syvw dw AupdyS] 6<<ipClw aMsU qqkrw ruiq 4 aglw aMsU>>8
dohrw: ++iek idn jn Qorn ibKY, bYTy gurU gMBIr[ pĂws lgI, ieq Auq ipKĂo, qib gfveI1 n qIr ]1]
cOpeI: nwm su Zwlm isMG pukwrĂo[ Zwlm2 ipaws lgI su hkwrĂo[ âlĂwAu srd jl pIby hyqu[â iem jib boly ikRpw inkyq ]2] iek isK suq suMdr iqs bwrI[ inj srUp AuĂzjl hMkwrI3[ iqn kr joriq igrw AucwrI[ âhuie awgĂw mYx awnOx bwrI4â ]3] Swrq krI, gXo qqkwly[ ly jl ko kir pRym ibswly[ phuĂcĂo ruicr ktorw hwQ[ iqs kI idiS avlokĂo nwQ ]4] apny hwQ AuTwie ktorw[ dyKĂo isK juq hwQin Erw[ dyKiq hI boly qib nwQ[ âkoml bhu mlUk5 qv hwQ ]5] khu iszK kĂw! kwrj krYx[ bhuq brIk hwQ idK prYx[â hwQ joir bolĂo isK gur qy6[ âikrq n krI kCU mYx Dur qy ]6]
++sO swKI dI ieh 50vIx swKI hY[ 1lĂsI pwNI iplwAuN vwlw dws[ 2bhuqI[ 3Aujl rUp dw hMkwrI[ 4jl[ 5suhl[ 6gurW jI qweIx[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
59
pwqSwh rwvir isK joeI1[ aru kutMb kI syvw koeI[ mYx nihĂ krI hyq iksu Pl ko2[ awnĂo awj ktorw jl ko ]7] inj kr qy pUrn kir awnw3[ apr n kInis apn ibgwnw4[â siqgur sunqy hI qqkwl[ idXo ktory qy jl fwl ]8]
khĂo âkuiszK kw kr jl CuhĂo[ pwn krn ky Auicq n rhĂo[â
suin kir pwXo qRws ibswlw[ ghy crn isK ny qqkwlw ]9] SrimMdiq bolĂo iqs byrw[ âiszK kdImI mYx gur kyrw[ pwhul crnn kI ilX mohI[ bKShu pRBU doS jo hohIâ ]10]
qib siqgur AupdySiq BnY[ piFby qy kuC iszK n bnY[
âsyvw krn isdk iehu jwin5[ so qYx iks kI krI n pwn6 ]11] suin iszKw! gurmiq ieh swr[ siqsMgiq kI syv Audwr[ hwQ pivzqR tihl qy jwnhu[ pd pivzqR gur drs pXwnhu7 ]12] sMqn qIrQ prsn pMQw[ pd pwvn BwKihĂ siB gMRQw[
1jo awp dy iszK hn[ 2iksy Pl dI iezCw Dwrky bI syvw nhIx kIqI (iksy iszK dI)[ 3Br kr ilaWdw[ 4hor awpNw qy prwieaw (kMm) nhIx kIqw[ 5isdk nwl syvw krnI ieh (iszK dw Drm) jwN[ 6hzQIx[ 7drSn L jwieaW[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
60
skl irKIk smyq srIr[ SuB krmn kI syv sDIr1 ]13] kOn kOn SuB krm ignIjY[ kirbygo qn pwvn kIjY2[ so qYx krI n iks kI kYsy[ rhĂo apwvn siB ibiD aYsy ]14] ijm murdy ky aMg apwvn3[ sukciq siB, nihĂ krihĂ Cuvwvn[ ibnw syv siq sMgiq kyrI[ dyih apwvn iqm nr kyrI ]15] XW qy hwQ apwvn qyrw[ krĂo n pwn hmhuĂ jl gyrw[â
isK smJĂo suin gur AupdySU[ bKSwXhu bin dIn ivSySU ]16]
isK sMqn idj aiqQn kyrI[ kir bylw gĂo syv GnyrI[ qn mn Dn qy syv krMqw[ -hoih Blw myro- icqMvqw ]17] isK sMgiq ipiK kir bhu syvw[ krihĂ pRSMSin4 iFg gurdyvw[ âinq pRiq syvw mihĂ isK rwqw[ apno Blw krin iqn jwqwâ ]18] suin klĂIDr Bey pRsMn[ KuSI krI Bw qqiCn DMn[ ieqnI kQw Aucwir sunweI[ pRym smwiD irdY huie aweI ]19] rwmkuier muzidRq kir nYn[
1SuB krmW vwlI tihl nwl skwrQ huMdy hn[ sO swKI dw pwT hY:-
dyh aqy ieMdRIaW SuB kwm kI tihl qy pivzqR huMdy hn[ 2krny Xog krky ieMdRIaW qy qn L pivzqR kry[ 3aipvzqR aMgW qox[ 4Aupmw[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
61
bYTĂo acl, khY ko bYn1[ siB SRoqw mn awnĂd pwey[ apny apny Qwn isDwey ]20] pwCl pihr idvs ko huqo[ buzFw2 qib smwiD mihĂ juqo[ srb jwmnI iqvyx ibqweI3[ jwgy jib pRBwiq huie aweI ]21] AuiT kir sOc smyq Snwny[ iQry awin awsn ijs Qwny[ sunin hyqu SRoqw cil awey[ gurU cirzqR ijn ky mn Bwey ]22] sMmq szqRW sYX iekwsI[ jyT mws iehu kQw pRkwSI*[ isMG iszKn ko lgĂo idvwn[ rwmkuier qib kriq bKwn ]23]
BUl cUk muJ qy jihĂ hoie[ gur bKiSMd bKS hY soie[
agm agwD gurU ieiqhws[ nr bpury kI buziD khW su ]24] jQw smuMdR n sIp AulIcY4[ qwry ijm asMK niB bIcY[ qQw kQw gur brnY kOn[ khiq suniq iszKn suK BOn ]25] skl kwmnw pUrn hwrI[ iszKI huie SrDw Aur BwrI[ gur krunw qy cwr pdwrQ[
1Bwv boly kON[ 2Bwv BweI rwm kuier swihb[ 3Bwv smwDI ivc juiVaW hI[ *sO swKI ivc 50vIx swKI qy aKIr aYAux iebwrq hY:-sMmq ibkRm sqRw sY eykwsI mws qRY jyT[ pMcws swKI rivvwr idn, huN iSkwr kI byr[ pr awKypkwr L cyqw Buzl igaw hY ik sO swKI dy muzF ivzc sMmq 179 iliKaw ipaw hY[ 4smuMdr L iszpI nwl nhIx Jzitaw jWdw[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
62
pwie kQw qy purvihĂ swrQ ]26] sunhu pRIq kir SRoqw swry[ khOx kQw gur kI ivsqwry[
BIm cMd qy awid phwrI[ idzlI pTĂo vkIl agwrI ]27]
iqn kih pTĂo siBin ky pws1[ âKrcy drb kwj huie rws[ Swhu inkt sUby suD ilKI[ qAU jwie aYsI kuC idKI2 ]28] pTih n sYn ibnw Dn lIny[ kih kir iek dĂY vwr pqIny3[â BImcMd siB sMg ibcwrw[ dYby ihqu Dn sMic Aucwrw ]29] siB qy kir iekzqR piT dIin[ ibnqI ilKI aiDk bin dIn[ âjy nihĂ kir hY Swh shwie[ qO hm alĂb lyihĂ iks QwieĂ? ]30] sdw awsrw bfo hmwry[ qm sm sUby suKD Audwry[â iezqĂwidk iliK pTI bnwie[ lwK rjqpN jmw krwie ]31] bYiT siBin mihĂ BnY pRsMg[ âawvih Swhu sYn ihq jMg[ lrihĂ, gurU ko dyihĂ inkwsy[ qum bYTy ipiK lyhu qmwSy ]32] dyno drb sPl hI jwno[ inq ko jMg imtih ihq Twno4[â iem kih inj mihĂ hrK AupwvYx[
1Bwv vkIl ny (idzlI qox) swry (rwijaW) L kih Gzilaw ik.....[ 2qAu bI aYsI bwrqw dyKI jWdI hY[ 3Bwv mYx iezk do vwrI sUby L kihky prqwieaw hY[ 4swfw Blw ho jweygw[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
63
krihĂ pRqIKn -dl kib awvY- ]33] idzlI mihĂ phuĂcĂo Dn jwie[ sUby pws idXo smudwie[ kir lwlc iqn sgro lIin[ sYnw pTn mnorQ kIin ]34] *dInwbyg muĂl ahMkwrI[ mnsb ijs ko pMc hZwrI[ iqsih bulwie kIin snmwnw[ SsqR bsqR dy kwj bKwnw ]35] âkwhlUr kI dUN isDwro[ qihĂ rwjin ko kwj suDwro[ kuCk sYn SRI gurU hZUr[ pwie rKĂo iqs dyS PqUr ]36] hZrq ko awXhu prvwnw[ krhu pRwiq ko qihĂ pRsQwnw[â dUsr pYxfyKW Aumrwie[ iqs ko iqm hI inkt bulwie ]37] iqh sm ieh BI pMj hZwrI[ swdr ciFby hyqu AucwrI[ Swhu qrP qy bKiSS krI[ donhuĂ qĂwr Bey ibiD KrI ]38] gulkW bhu brUd brqweI[ ds hZwr iem POj sjweI[ krĂo kUc idzlI puir Corw[ mg kihlUr dUn kI Erw ]39] duMdiB bwjiq clih agwrI[ Cuty inSwnin Prry BwrI[ dĂY Aumrwv bIr hMkwrI[ ibzdĂw aiDk KqMg pRhwrI1 ]40] sny sny pwviq mg fyry[
*sO swKI dI ieh 36vIx swKI hY[ 1bwN clwAuN dI vDvIx ividaw dy[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
64
awviq Bey anĂťdpuir nyry[ suin kir rwjy hĂY kir qĂwr[ lY kir sYnw hĂY asvwr ]41] kyiqk mZl agwrI jwie[ qurkin sMg imly hrKwie[ BImcMd kihlUrI rwie[ bIr isMG jspwl imlwie ]42] mdnpwl isrmOrI gXo[ dy bhu Byt myl qib ikXo[ gur kI bwq skl smuJweI[ âies pRkwr ieq DUm AuTweI ]43] nihĂ cwkr nr bIr n koeI[ ieq Auq qy imil Bw dl soeI[ lr kir puir anĂťd Curvwvhu[ rhY q apnI awn mnwvhu ]44] brjhu, nihĂ PqUr ieq pwvY[ hm pr apno dl n cFwvY[ KyqI kw nukswn n krY[ apny ngr bws kO DrYâ ]45]
iezqĂwidk smuJwviq lĂwey[ ropr qy ciF awgU Dwey[ kIrqpuir kO AulĂGy Pyr[ awin anĂťdpuir hoXhu nyr ]46]
ieiq SRI gur pRqwp sUrj igRMQy cqurQ ruqy âcmU awvNâ pRsMg brnnĂť nwm spqmo aMsU ]7]
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
65
8. [dInwbyg qy pYxfy KW nwl XuzD] 7<<ipClw aMsU qqkrw ruiq 4 aglw aMsU>>9
dohrw: AulĂGy kIrqpurI qy, duMdiB ibRMd bjwie[ phuĂcI Kbr anĂťdpuir, cmMU qurk kI awie ]1]
pwDVI CMdu: -siB sYlpqI kir kY pukwr[ bhu dXo drb idzlI mJwr[ awny cFwie hX ds hZwr*[ Aumrwie doie ihq krn rwr- ]2]
suin gurU hukm dIno Aucwr[ âsiB cFih Kwlsw SsqR Dwir[ ieh pRQm jMg qurkwn sMg[ Dir Kr KqMg pUrhu inKMgâ ]3] qqkwl fwir ZInin qurMg[ kis kmr lIin qUrn quPMg[ duMdiB bwjĂo rNjIq gwj[ siBhUMin jwin sMgRwm kwj ]4] gulkW brUd brqwie ibRMd[ qoVy DuKwie bIrin iblĂťd[ ciF ciF qurMg pr vihr awie[ ijq suny qurk iqq smuK jwie ]5] kis kis quPMg gulkwin mwir[ ruikXMiq azgR irpu qRws Dwir[ jib CutI SlK qurkwn jwin[ SsqRin sMBwir bin swvDwn ]6] iek bwir pry duMdiB bjwie[ morn minĂťd Gorn PMDwie[ kir hlwhUl kVkI kmwn[ bhu aYxic aYxic muckMiq bwn ]7] as Audy isMG qy awid bIr[ rN BUm awie bhu isMG BIr[ gn qupk clI iek bwir aYs[
*ds hZwr POj dI igNqI sO swKI ivc bI hY[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
66
BuijXMiq Dwn ibc BwT jYs ]8] brCy BRmwie kir bwir bwir[ Dis aMg jQw blmIk mwr1[ Bt igriq hXn qy AuQl koie[ gulkwn sMg Puit sIs joie ]9]
rswvl CMd: dXw isMG DwXo[ AudY isMG awXo[ ienY awid2 isMGM3[ mno kop isMGM ]10]
cly qIr qIKy[ ibKIcY srIKy4[ bfy syl Tyly[ BrI ryl pyly ]11] gurU qĂwr hoey[ irpU jwin Foey5[ krwcol6 pwXo[ inKMgM suhwXo ]12] kudMfM sMBwrw[ kTorM Audwrw[ mĂgwXo su nIlw[ iSĂgwrĂo CbIlw ]13] cFĂo qwqkwlw[ irpU puMj kwlw7[ ijgw so klĂťgI8[ suhwvY AuqMgI ]14] ngwrw bjwXo[ ducobY lgwXo[ hXM hIn9 jyeI[ cly isMG qyeI ]15] su kMDY quPMgw[ mhW byg sMgw[ lGU eyk nwrw10[ iqsI vwr pwrw11 ]16] lrweI mcweI[ ieqY AuĂzq jweI[ kdy vwr awvYx12[ kdy pwr jwvYx ]17]
1vrmI ivc ijvyx szp (Dsdw hY iqvyx) brCy aMgW ivzc DswAuxdy hn[ 2ienHW qox awid[ 3kRoD krky Syr vWĂšU[ 4szpW vrgy[ 5ieh jwNky ik vYrI (nyVy) aw Fuzky hn[ 6qlvwr[ 7swry vYrIaW dI mOq[ 8klĂI[ 9pYdl[ 10(pwNI) dw nwlw[ 11Aurvwr qy pwr[ 12kdy Aurly pwsy awAuxdy hn[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
67
su qwmo1 idKwey[ mno bwZ awey[ qQw isMG Dwey[ nhIx qRws pwey ]18] BXo Byr bwrI[ prI BUr mwrI[ mhW loh mwcw[ rjM SRoN rwcw ]19]
dohrw: pMchuĂ mukqy isMG jib, aru awlm isMG bIr[ silqw dl qurkwn ko, ary sYl sm DIr2 ]20] iqs nwry ky pwr hI, rokĂo dl smudwie[ igry hZwrhuĂ pRwn ibn, iQry qRws ko pwie ]21]
rswvl CMd: clYx XOx quPMgY[ BtM aMg BMgYx[ hXM qy AuQzlYx[ nhIx aMg hzlYx ]22]
Kry Gwv JzlYx[ ipCwrI n czlYx[ bkYx âmwr mwrw[â bfo hyl fwrw ]23] iQry isMG JzlYx[ nhIx pYr hzlYx[ quPMgM clwvYx[ qurMgM PMDwvYx ]24] ijsI kO qkwvYx[ iqsI ko igrwvYx[ dsM bIs gyry[ iQry aOr hyry ]25] mry hyir bIrM[ ikqy hoiq BIrM3[ Gny gyir Gory[ ikqy pyt Pory ]26] ikqy aMg qory[ ikqy CUC dOry[ Bey SzqRĂź bOry[ mhW fOr BOry ]27] qbY pYxf Kwnw[ hMkwrI mhWnw[ pRhwrY su bwnw[ n koAU smwnw ]28] qbY dyiK juzDw[ irdY kIin kRĂźzDw[ qbY azgR awXo[ su AUcy sunwXo ]29]
dohrw: âdIn mjb ko juzD ieh, hm jUJin ko awie[ gurU qumwry bf blI, mo khu bhuq sunwieĂ4 ]30]
1qwmw = bwjW L jo mws KwN L dyeIdw hY[ 2ndI vrgy qurkW dy dl azgy phwV vWĂšU aV KVoqy DIrj Dwrky[ 3keI kwier ho jWdy hn[ 4mYL bhuq suNWvdy huMdy hn[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
68
rswvl CMd: lrOx qWih sMgw[ ipKo moih jMgw[ jbY awp awvYx[ su hwQM idKwvYx ]31]
idKYx mor hwQw[ lrYx bwn swQw[ ahY cwh morI[ lrOx nWih aOrI1 ]32] ipKo qIr ibzdĂw[ krYx bIr iBzdĂw2[â jbY bwk gwey[ ieqy bIc awey ]33] alĂťkwr cwrU[ idpY rUp BwrU[ su nIlw3 kudwXo[ sbY mYx suhwXo ]34] gurU bwk BwKw[ âsunox Kwn mwKw4! mhW SzqRĂź myrw[ ibjY jMg hyrw ]35] idKox hwQ qyry[ sho bwn myry[ kro vwr aweI[ ibsUrYx ipCweI5â ]36] sunI pYxfKwnw[ idlyrI mhWnw[ irdY bIc jwnw6[ -nhIx qRws mwnw ]37] arY mo agwrI[ shY qIr BwrI[ ik jY hY plweI[ jbY bwn KweI7- ]38] khĂo AUc vwkM[ âikjY vwr pRwkM8[ ihMdU kyr pIrM! aho bIr DIrM ]39] lgY vwr myrw[ hXM dyih gyrw[ bcYxgy n pRwnw[ ibDOx eyk bwnw9 ]40]
dohrw: mm KqMg bf ZwlmI, krdm grd iSqwb10[ ibnw jqn ijm mrdby11, ibnsY PUl gulwib ]41]
1hor iksy nwl[ 2(ijs nwl) sUrimaW L ivMnHdy hn[ 3nwm GoVy dw[ 4hy guzsy vwly Kwn! suN[ 5ipzCox pCqweyxgw[ 6(ik ienHW ny myrw) fr nhIx mMinaW[ 7jdox myrw bwN KwDw[ 8ieky bwN nwl hI ivMnH idaWgw[ 9pihly[ 10CyqI hI grd ivc imlw dyN vwlw myrw bwN vfw Zwlm hY[ 11mlN nwl hI[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
69
pwDVI CMd: suin gurU qbih AuĂzqr bKwin[ âazbl su ivMgwry awp awin[ azvl su vwr krdm bnĂťiq1[ iehu rIq jMg kI Bt lKMiqâ ]42]
suin kir pTwn cmkĂo iblĂťd[ dl duAU idKiq huie ko inkMd? -[ siB isMG lKYx -hiq pRwn Kwn2[ gur sMg jutXo, nihĂ dyihĂ jwn- ]43] siB qurk BnihĂ âieh3 bil mhWn[ Bt lKihĂ su ivzdĂwvwn Kwn[ jib qjih qIr gur bcYx nWih[ aib Pqy hoih hm jMg mWihâ ]44] bKqr4 duAUn ky aMg sMg[ donhuĂ pRhwr jwnihĂ KqMg[ bWCiq ibswl donhuĂ su jMg[ dĂY bIr bhwdur SzqRĂź BMg ]45] hiq blI cuPyry Pyir Kwn[ gur idiS qkwie bgrwie5 bwn[ aYxcĂo kudMf kir lĂC Bwl6[ huie smuK qĂwg dInis krwl ]46] bf byg sMg SUMkĂo CutMiq[ jnu srp kulI qzCk lsMiq7[ gurU qyj hwQ bihkwie dIin8[ bf huqo sibzdĂk srb cIn9 ]47]
1Bwv jo pihlW awky vMgwry Aus L vwr pihlW hI krnw bNdw hY[ 2Kwn dy pRwN nwS ho jwNgy[ 3Bwv pYxfy Kwn[ 4sMjoaW[ 5iczly ivc bwgr rzKky qIr iKzjNw[ [bwgr jW bwgV qIr dy ipCly isry dw nwAux hY Aus dI ikRaw hY:-bgrwAuNw][ 6DnuK iKzc ky mzQy dw inSwnw qzkky[ 7mwnox srp dI kul ivcox qzCk nwg cmkdw hY[ 8gurU jI dy qyj ny hzQ kMbw idqw[ 9Bwvyx ivdĂwvwn qy sB kuJ jwnN vwlw sI (Bwv qIrMdwZI dy Byq)[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
70
sr qAU lgĂo nihĂ bIc Bwl[ Cuie kwn swQ pun azgR cwl[ ipiK gurU khiq âikh inkt sIK1? bf qIrmdwj n apr dIK2 ]48] -cuk gXo- rhih pCqwv BUr3[ siB gXo inPl jyiqk ĂrUr[ aib Pyr vwir dUsr kryhu[ nihĂ rhih mwKqw4 hyir lyhuâ ]49] suin kY pTwn huie lwj hIn[ nihĂ khiq bwq muK mOn kIin[ Aur mYx ibsUir kr kY ibcwr[ -kĂw BXo moih gw inPl vwr- ]50] hX ko Dvwie gur BwiK Pyr[ âkir vwr Kwn pun duiqX byr[â pRBu vwr vwr iqh ko sunwieĂ[ âmn rKhu nWih kir lyhu dwieâ ]51] qib pYxfKwn cip khiq bYn[ âsnmuK n hoiq muih lwj nYn[ mYx inkit hoie iem bwn qĂwg[ qum ijXq idKhu nihĂ ikqhu lwg5 ]52] bhu krwBĂws iqsu ko iDkwr6[ ies vKq cukĂo duie dl mJwr[ huie bIr bhwdr eyk vwr[ pr khiq abY qum bwrbwr ]53] qmry vcMn ko vwr dUj[ kirbo bnĂo, hhu dIh pUj7[
1iks pwsox isziKaw hoeI? 2qyry nwlox vzfw qIrMdwZ hor nhIx ifzTw! 3ieh pCqwvw nw rih jwvy ik myrw inSwnw cuzk igaw[ 4guzsy dw Bwv, rMj, armwn[ 5ikDry lĂgw nhIx[ 6myry bhuq aiBaws kIqy L iDRkwr hY[ 7awp smUh dy pUjĂ ho, awpdy kihNy Aupr krnw biNaW[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
71
nihĂ krhuĂ nWih, ieh lKhu awie1[ svDwn awp hUjih bnwieâ ]54] kih kir kudMf lInis kTor[ BwQw mJwr2 sr kwiF Gor3[ bwgr Dswie ibc pnc Pwg4[ kir iSsq aYxic kr SRoN lwg5 ]55] bKqr6 srIr awCwd hyir[ -nihĂ ngn aMg ijq hnih Pyr-[ bhuro ibswl SuB Bwl jwin[ qk kY mhwn bl juiq pTwn ]56] sm srp Coir qIKn KqMg[ ijs byg bhuq qIĂn suFMg7*[ Kprw drwZ Kr swn lwg8[ SMUkĂo su jwiq jib Kwn qĂwg ]57] 12ltptI Swl gur isr lpyt[ iqh Cor swQ kir qIr Byt[ AUpr AuTwie gw azgR dUr9[ ibsmwie rhy dl duhin sUr ]58] fUbĂo pTwn bhu lwj mWih[ qurkwn ibKY bf nwm jWih[ 10-iFg azgR lĂC bn SzqRĂź bIr11[
1mYx nWh nhIx krdw ieh (bwN) awXw jwNo[ 2BzQy ivzcox[ 3iBawnk qIr kziFaw[ 4iczly dy goPIey ivc [Pwg = iczly ivclw bwgr dy itkN dw QW][ 5iKzicaw ik hzQ kMnW L jw lĂgw[ 6sMjoa nwl[ 7ijsdw vyg bhuq iqzKw qy TIk FMg dw (inSwny bYTN vwlw) hY[ *pw:-kuFMg[ 8lĂťbw qy iqRzKw qIr swN qy lgw hoieaw[ 9mohq krn vwlw (pSmIny Xw rySm dw) swPw isr qy lpyitaw hoieaw sI, iqs dy pzly dy nwl qIr imlky (Aus pzly L) AuĂzpr AuTwky azgy inkl igaw [ltptI = jo suawr ky nw bzDI hovy pzg, pr ichry dI suMdrqw L iPr bI dubwlw kr rhI hovy][ 10pYxfKwn ivcwrdw hY[ 11sUrmW SzqRĂ inSwnw bNky swhmNy hY qy.....[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
72
muJ ko pRcwr iQrqw sDIr1 ]59] sd hYP2 krn ibzdĂw ibswl[ nihĂ srĂo kwr jib jMg kwl[ aib vwir iqnhuĂ kuh bnih dyin[ ijm ikXy jMg mihĂ dyin lyin- ]60]
ieiq SRI gur pRqwp sUrj igRMQy cqrQ ruqy âjMgâ pRsMg brnnĂť nwm aStmox aMsU ]8]
1shq DIrj dy Klo ky mYL vMgwr irhw hY[ 2aPsos[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
73
9. [pYxfw Kwn bzD] 8<<ipClw aMsU qqkrw ruiq 4 aglw aMsU>>10
dohrw: ies ibiD hiq kY Kwn sr rhĂo irdY pCuqwie[ awidk dInw byg qy1 dyKiq rN ibsmwie ]1]
BujMg CMd: rhĂo Ăwn TWFo bfI lwj pwey[ ipKYx bIr swry jQw jMg dwey[ duAU bIr bMky arIly ibswly2[ duAU sYn sĂwmI kudMfM sMBwly ]2]
duAU qyj Gory kry Ejvwry[ duAU qIr ibzdĂw ĂrUrI krwry3[ duAU jMg jyqw kr jIq awsw[ duAU jMg ko4 puMj dyKYx qmwSw ]3] gurU jI qbY Pyr nIlw ĂŁMdwXo[ Kro Kwn ky swQ AUcy alwXo[ âhqYx qIr qohI idjY vwr myrw[ krĂo Ej jyqo ipKĂo srb qyrwâ ]4] suny Kwn bolĂo âiljY vwir doeI[ jQw mYx kry awp ky swQ soeI[â gurU Pyr boly ânhIx doie ly hYx[ ahY eyk nIko5 khYx bIr jy hYx6* ]5]
dohrw: iPrkqvwr su murdmihĂ, hoiq hrwmY Kor7[ XW qy pltw hm krYx, iek KqMg khu Eirâ ]6]
swbws CMd: iem kih PyirX[ gurhX pRyirX[ bn svDwnih[ gih iek bwnih ]7]
1dInw byg awidkW qox lYky[ 2bhuq aVn vwly[ 3qIr ividaw dy krVy ĂrUr vwly[ 4dohW dy jMg[ 5iezko cMgw huMdw hY[ 6jo sUrmy hn[ *sO sw: dw pwT hY:-nykI bwr Xk bhwdr = bhwdrW ivc iek vwr nykI vwrw (smJIdw) hY, [âvwrâ dy arQ hn = awpNI vwrI isr SzqRĂ L mwrn dw jqn][ 7mrdW ivc iPrkqvwr hrwm KorW (dw vwr) huMdw hY [iPrkq vwr = vwr idqy ibnW Xw awpNI vwrI qox ibnW vwr kr dyNw][
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
74
chuĂidiS Kwnih[ Pyir ikkwnih[ bKqr bMiDX1[ gursr sMiDX2 ]8] siB qnu CwidX3[ ikq n idKwidX4[ ijq sr mwrihĂ[ qn n inhwirhĂ5 ]9] 6-bKqr sMgih[ ilptih aMgih7[ 8mihd pTwnih[ ikq hin bwnih9-? iPir iPir hyriq[ hX br pRyriq ]10] Dnu sr joirX10[ kir kr jorX11[ -lC nihĂ toirX12[ iem nihĂ CoirX- ]11] iPr bhu dyKiq[ ngn pryKiq13[ ipiK jib nIkih[ SRon njIkih14 ]12] ngn su QoirX[ gur jib toirX15[ qihĂ qik bwnih[ iSsq inSwnihĂ ]13] Kr Kprw Dir16[ Dnu gun mYx Bir17[ krKiq awCX18[ Corn bwCX ]14] srp swnih[ Cutiq pXwnih[ iFg Ql kwnX[ lgiq su bwnX19 ]15]
1sMjoa bMnHI hoeI sI (Ăwn ny)[ 2joiVaw iczly ivc (gurU jI ny)[ 3Fikaw hoieaw sI[ 4ikqox bI nw idKweI idMdw sI[ 5srIr nhIx sI idzsdw[ 6gurU jI socdy hn[ 7lpyty hoey hn aMg (swry)[ 8(ies) vzfy pTwN dy qIr ikzQy mwrIey? 9gurU jI iPr iPrky qzkdy hn[ 10joiVaw[ 11hzQ dw Zor krky[ 12inSwny dw QW nhIx lBdw[ 13nĂťgw (aMg) lĂBdy hn[ 14kMn dy kol[ 15lĂB ilaw[ 16PVky[ 17DnuĂK dy iczly ivc Brky[ 18cMgI qrHW iKzicaw[ 19Auh bwN jw lĂgw[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
75
BujMg pRXwq CMd: lgĂo bwn kwnĂť njIkM ibswlw[ igrĂo BUm mYx Kwn kIny Auqwlw1[ gXo Bwj Gorw jbY CUC hovw[ prĂo bIr Bwro cmMU dOn jovw ]16]
gurU sYP KYxcI bfI qwqkwlw[ Bey sIs AupY Kry kY Auqwlw2[ ipKy BIm rUpM BXo Kwn BIrw3[ mhW qRws mwnĂo imRqU qy aDIrw ]17] Bny dIn bYnĂť âgurU jI rKIjY[ mhW qyĂ qIKI n gRIvw ktIjY[â pRBU Pyr boly âpTwnw4 sMBwlo[ abY rwKby ko lKĂo kOn kwlo5? ]18] kro Xwd klmw lKo pRwn aMqw[ mhW bwn GwvM bcYx nw kdMqw6[â iemM bolqy sYPM swPM clweI[ judo ruMf qy muMf kIno qdweI ]19] jbY mwir lIno Bey SzqRĂź dInĂť[ Pqy Kwlsy dyiK awnĂťd kInĂť[ bjy dIh bwjy su DOxsy DuMkwry[ apo awp mYx bIr bMky bkwry ]20] iknU Kzg KYxcy bfy bwF vwry7[ mhW juzD jUJy juJwry krwry[ quPMgwin kO mwir kY eyk bwrI[ imlI dOn sYnw iBry Byr BwrI ]21]
1CyqI nwl[ 2isr qy CyqI nwl jw KVoqy[ 3kwier ho igaw[ 4pTwN puNw[ 5(Bwv) jwn bcwAuN dw smW lĂťG cukw hY (ikAuxik) agy dzsdy hn ik qIr dw ZKm kwrI lĂg cukw hY[ 6qYL qIr dw ZKm bVw kwrI lĂg cukw hY, qUM bc ikvyx nhIx skdw[ qIr dy lĂgy ZKm nwl Aus L luC luC ky mrn dy nwlox Aus L CyqI pwr krnw qVPnI GtwAuNw hY, ies smyx ieh BI qrs hY 7iqzKI Dwr vwly[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
76
qmWcy krwcol nyZy pRhwry[ igrĂo SROn BUmM dbĂo Kyh swry[ DkwDzk DIrM hQwvzQ hoey[ iknHY mwir sWgM su bIrM proey ]22] ipKĂo BIm juzDM inRpM BImcMdM[ BXo qRws BwrI ij aOrY nirdM[ plwey phwrI nhIx pwie jwmy1[ ipKYx sYxkry bIr ko jMg Dwmy2 ]23] bfo hyl Gwlw sBY isMG Dwey[ mno ibRMd imrgwn pY isMG awey[ ary jo mry, Bwj cwly su bwcy[ BXo qRws BwrI mhW ros rwcy ]24] iPrYx mws Kwqy smUhM iSRgwlw[ gnĂť sĂwn BzKihĂ pukwrYx krwlw[ bfy igrJ, kwkM, AufYx gYn mWhI[ ncI jognI sIs bwrM iKMfwhIx3 ]25] prI loQ pY loQ dyKI GnyrI[ kty hwQ pYrM smUhM ibKyrI[ pTwNI cmMU mogulwNI mrI hY4[ rhI jIvqI jMg dyKy frI hY ]26] huqo dIn bygM lgĂo Gwie aMgy[ ipCwrI htĂo BIm dyKy BujMgy5[ lrY kOn PyrM gey hwr doAU[ iblokYx plwey iQrĂo hY n koAU ]27] gXo dIn bygM jbY jMg qĂwgy[ ibnw DIr joDw apo awp Bwgy[ ipCwrI prĂo Kwlsw nWih CorY[ Dvwey qurMgwin ko SzqRĂź ErY ]28]
1pYr nw jMmy[ 2sYxkVy sUrimaW L jMg BUmI ivc dyKdy hn[ 3vwlW L iKMfw ky[ 4pTwNI qy muglwNI POj mrI[ 5ipzCy hI (ZKmI hoieaw) ht igaw dyKky iBawnk sUrmy[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
77
cOpeI: ropr inkt aOr* puir aOr[ iKdrwbwd+ bsY iqs TOr[ iqs hI idiS dl gXo plweI[ jwih1 Kwlsw pIT dbweI2 ]29] mwriq jwiq Bjwviq jwiq[ lyihĂ3 qurMg SzsqR Bt Gwq[ vDĂo aiDk mn isMGin kyrw[ kwqur bfo qurk dl hyrw ]30] lUit lUit awXuD gn bwj4[ apr sYn ko skl smwj[ mwry puMj rhy iqRpqwie[ qAU Kwlsw mwriq jwie ]31] pun siqgur ny dUq pTwXo[ jwiq5 Kwlsw skl htwXo6[ iKdrwbwd qurk bir gey[ qhW sMBwl kriq inj Bey ]32] gXo Kwlsw jib hit swro[ lY kir hXin Gno hQĂwro[ Gwiel qurk sMBwly Pyry[ lY lY phuMcy apny fyry ]33] srb ihrwsy7 bhu ibsmwey[ -Aumrwvn hm Bly lrwey[ ikshUM kI sĂBwl nihĂ rhI[ cmMU aiDk bhu jIq n lhI8- ]34]
*pwT ilKqI nusiKaW ivc bI ieho hY, pr jwpdw hY ik eyQy SuD pwT-ahY-cwhIdw sI[ +iezQy gurU jI dw gurduawrw hY[ 1jWdw hY[ 2Bwv ipzCw krdw jWdw hY[ 3lYxdy hn[ 4GoVy[ 5(ipzCw krI) jWdw[ 6moV ilaWdw[ 7fry hoey[ 8(iPr bI) ijzq nw leI geI[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
78
dInwbyg su Gwiel prĂo[ awn jrwh ielwjY krĂo[ idzlI dy mwrg kO pry[ sny sny qihĂ phuĂcin kry ]35] hit kir awie Kwlsw ieqy[ vwihgurU jI kI kih Pqy[ SzqRĂź lUt kir phuĂc su Dwmy[ bjy jIq ky bfy dmwmy ]36] imly grU pg sIs invwXo[ âDMn DMnâ siBhUMin alwXo[ ârwvr ko bl pwie bfyrw[ hqĂo qurk dl jMg Gnyrw ]37] iKdrwbwd pucwXhu Dury[ 1khy awp ky hy pRBu mury[ nqu pRwpiq mYdwn, su hoty[ imly qurkVy iem miq Koty ]38] lyiq rulwie, n dyqy jwin[ ies ibiD Bwjy mUF ajwn[ siB phwrIey tr kir gey[ sYln ibKY pRvySiq Beyâ ]39] suin kir DIrj pRBU bKwnw[ âsny sny hnIXih qurkwnw[ jĂox jĂox isMGn hovih vwDw[ qĂox qĂox qurkin pRwpiq bwDw2â ]40] apny Gwiel isMG AuTwey[ jo mir gey su surg isDwey[ kir iekzqR iqn dIno dwhU[ awviq Bey anĂťdpuir mWhU ]41] kivXin ibjY kivzq bnwey[
1quhwfy khy muVy hW, hy pRBU jI! nhIx qW mYdwn qW swfy hzQ sI qy Eh mq dy Koty qurk huzt gey hoey swL lĂJy sy, asIx AunHW L rulw dyxdy, kdy nw (bcky) jwN dyxdy[ 2nwS[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
79
Auqry pRBu qib awin sunwey[ aiDk jIq ky gIq gvwey[ suin suin sgry nr hrKwey ]42] bYiT gurU isMGwsn rwjy[ srb Kwlsw dyKiq gwjy[ mMgl kIn anyk pRkwrI[ dyiq asIs skl nr nwrI ]43]
ieiq SRI gur pRqwp sUrj igRMQy cqurQ ruzqy âKwlsw Pqy lynâ pRsMg brnnĂť nwm nOmo aMsU ]9]
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
80
10. [siqgur mihmw] 9<<ipClw aMsU qqkrw ruiq 4 aglw aMsU>>11
dohrw: ly ly pwhul krd* kI, isMG jhW kihĂ jwieĂ[ ngr ngr mihĂ bwd huie1, guru sMgiq smudwie ]1]
cOpeI: Zwiq pwiq nihĂ bzDĂq jyeI2[ kyS kwC nihĂ mwnihĂ qyeI[ âBzdN hoiq su bMs hmwry[ iqs ko qĂwg n aMgIkwryx ]2] iszK kdImI hYx gur kyry[ pg pwhul kI lyiq Gnyry[ krd, kys, kC, rihq ju nĂwrI[ so n krihĂ hm aMgIkwrIâ ]3] ies pRkwr jo hT ko krqy[ jg jUTwidk brqn Dirqy[ iqn khu isMG krihĂ apmwnw[ nĂwry Bey Kwn aru pwnw ]4] gurU inkt rih isKIaih sIK3[ ihMdu qurk dĂY qy iBn dIK[ jg smuMdR qy swr inkwrw[ suDw rihq ijn aMgIkwrw4 ]5] Bey isMG sur sy5 qqkwlw[ hlq plq suK lhĂo ibswlw[ kyiqk pwhul KMfy kI lih[ syv gurU ko jwieĂ sdn mihĂ6 ]6] kyiqk jIvn mrny mWih[ sMgI Bey qbih gur nwih7[
*pw:-Kfy[ 1JgVy huMdy hn (anX pMQIaW nwl)[ 2bMnHy hoey[ 3jyhVy iszKdy hn isziKaw[ 4aMmRq qy rhq ijnHW ny aMgIkwr kIqI hY[ 5dyviqaW vrgy[ 6syvw krky GrIx cly jWdy hn[ 7Bwv, keIaW ny jIAuNw mrnw gurU suawmI dy nwl sWJw kr ilaw sI[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
81
inqpRiq vDih Kwlsw aYsy[ Aupbn mihĂ qru isMciq jYsy1 ]7] jQw dUj qy dIrG cMd[ idnpRiq hovih qQw iblĂťd[ SsqRin ko ivswhu nihĂ krYx[ awgy ariq iqsY sMg lrYx ]8] sih n skYx Auicqw irpu kyrI[ hzQĂwrin sy jut iqs byrI[ mwrn kY mrnO iqs TOr[ ies ibiD prĂo jgq mihĂ rOr ]9] ds kY bIs isMG ikq hoieĂ[ qhW mrn mwrn kir soie[ imil anĂťdpur ko cil awvY[ suKdwnI khu drSn pwvYx ]10] chuĂidiS qy huie myl iekzqR[ prm pivzqR biczqR su imzqR[ jo mir jwvY surg isDwvY[ huie Gwiel anĂťdpuir awvY ]11] swl pzqR2 siqgur iqs dyiq[ iek duie idn mihĂ bnih sucyq[ SsqR sMBwr AuTy rN kirby[ pIrw nhIx Gwv kI Dirby ]12] kwrIgr anyk bulvwey[ kih awXuD bhu ibiD bnvwey[ aink pRkwrin qIr anwey[ Kr Kpry POlwd krwey ]13] syly gn aD cMdRwkwr[ quzky3, mIn muKy4, Kr Dwr[
1isMicaw hoieaw ibRzC ijvyx[ 2ZKmW L mylN vwlw iek pzqw[ 3ikzkr dI PlI vWĂš muKI dMdy dwr hovy ijs qIr dI[ 4mzCI dy mMUh vrgI muKI vwly[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
82
gn bdwmcy1 awidk Gny[ eyk muhr kMcn ky sny ]14] bwn hZwrhuĂ gur bnvwey[ ijn qy cwhiq duSt Kpwey[ puir mulqwn awid qy dUr[ dIh kTor kudMfih rUr2 ]15] qWih bnwie awin gur dyiq[ mn Bwviq bKiSS ko lyiq[ ikq qy qomr, qr3 qrvwrYx[ awnY ko drSn aibcwry4* ]16] aiDk drb qy ly ly jWih[ rIJihĂ mOj5 dyiq gur qWih[ aink ibiDin kI bnihĂ quPMg[ lGu dIrG suMdr srbMg ]17] siqgur cFihĂ aKyr bhwny[ dUr dUr lig dUn pXwny[ jihĂ jwniq bymuK ko bwsw[ qhW jwie pRBu krin ibnwSw ]18] sih n skihĂ gur kI asvwrI[ inksihĂ duSt SsqR gih BwrI[ SkqI6, syly, sWg, srohI[ arihĂ awin Kl mUrK dRohI ]19] iqn khu mwir kUt gur awvYx[ ikRKI skl kI khI krwvYx[ inq pRiq cFih Kwlsw dUN[
1bdwm vrgI muKI vwly[ 2BwrI, sKq qy suhNy DnuK[ 3bhuqIaW[ 4(aibcwrY Bwv) suqy isD drSn L awieaW lY awAuxdw hY[ (a) ilawAuxdw hY koeI drSn (L jd awAuxdw hY, aib = Ausy vyly, cwry =) cwVHdw hY[ *SuD pwT ieAux jwpdw hY:-awnY kdr iSnws ibcwrYx[ 5bKSS[ 6brCI[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
83
idn idn vwDw dUn ckUN ]20] jo sMgiq ko awviq rokY[ so qqkwl Sok aivlokY[ gRwm du qInk1 mwir invwry[ krĂo Qyhu Gr Fwhiq swry ]21] XW qy prI DWk jihĂ khW[ sMgiq ko n khY kuC khW[ bIc isMG2 huieĂ awXuD DwrI[ Pqy gurU kI grij AucwrI ]22] vDy Kwlsw angn jĂox jĂox[ DUmDwm ko Gwliq qĂox qĂox[ jo qurkn ky bniq ibgwrI3[ huqy dIn rih inq anuswrI ]23] so KMfy kI pwhul lY kY[ SsqR awpNy sMg sjY kY[ so piqSwhn ko piqSwhU[ gur pRqwp qy bdihĂ n kwhU4 ]24] jo bolih ktu bwk alp hI5[ SsqR pRhwrihĂ SzqRĂź su QphI6[
KMfy kI pwhul mYx Skiq7[ pun hovihĂ SsqRin sMjugq8 ]25]
mhW rMk jo dIn sdweI[ joDw bnihĂ n imtihĂ kdweI[ ijn kY sOc Snwn n koeI[ so ibzpRn qy AuĂzqm hoeI ]26]
1do iqMn ku, noh bjrUV vrgy, ijnHW sMgqW luĂtIaW mwrIaW sn[ 2(sMgq) ivc isMG[ 3ivgwr kzFN vwly[ 4iksy L ibddy nhIx[ 5QuhVw ijhw bI[ 6TĂp idMdy hn[ 7(iek) KMfy dI pwhlu dI SkqI[ 8(dUjw) iPr SsqRW nwl hoNw[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
84
ijn kI kul mUFin kI mhW[ azKĂr Byv n jwnihĂ khW[ so pMfiq piF piF qib bny[ inj smqw iks ko nihĂ ignyx ]27] siqgur SRI goibMd isMG krunw[ pwie Bly jug cwro brnw1[ iem gwdr2 qy Syr bnwey[ bwies3, hMsu cwl isKrwey ]28] imhnq krihĂ mjUrI pwvihĂ[ so hX gX ciF pMQ isDwvihĂ[ lok pRlok n jwnihĂ joAU[ sziqnwm ismry qir4 soAU ]29]
kOn kOn ies ibiD bifaweI[ klĂIDr kI khihĂ bnweI[
awgy jg mihĂ BXo n koAU[ iem Aupkwr krih jg joAU ]30] rwm cMdR awidk avqwr[ kry iqnhuĂ BI bf Aupkwr[ ibdiq ahYx jg nWih n Cwny[ suin piT kQw sumiq siB jwnyx ]31] jQw jog jy krihĂ ibcwrn5[ ienhuĂ swrKy6 By Aupkwir n[ mUF rMk jo puSqn kyry7[ jug lokin suK iqnhuĂ Gnyry ]32] Zwhr mhW jgq mhuĂ swry[ DMn DMn gur prm Audwry[
1chuM vrNW ny BlI pRkwr kljug ivc pweI gurU jI dI ikRpw[ 2igzdV[ 3kwvW L[ 4qr gey[ 5ivcwr krIey qW[ 6Bwv klgIDr jI vrgy[ 7phwVIaW dy[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
85
jo mihĂmw liK pry n SrnI[ ihMdU jnm n liK gur krnI ]33] ihMdU Drm ko rwKin kInw[ rwj qyj qurkin ko CInw[ as mihĂmw ko jwnY joie n[ as ikRqGnI iqnY sm koie n* ]34] DMn DMn siqgur suKdwqy[ krĂo Kwlsw pRgt ibDwqy[ aivnI Bwr invwrn kwrn[ rcĂo bYr qurkin sMg dwrun ]35] igrpiq sMg ibRDwXhu Jyry[ ijs qy awnihĂ qurk Gnyry[ -jĂox jĂox awvihĂ qĂox qĂox GwvihĂ-[ iehI bĂoxq siqgurU bnwvihĂ ]36] BImcMd awidk siB rwjy[ imlĂo n gur sm, krihĂ kukwjy[ gur mwXw so pRyrn kry[ qurk Srin phuĂcin icq Dry ]37] inq pukwr prjw kI sunYx[ imil imil rwjy jqnin gunY[ 1âidzlI clihĂ khihĂ aihvwl[ suin kir sUbw irsih ibswl ]38] -iek Aumrwv pYxfKW mwrw[ dInbyg GwXl kir fwrw[ sYnw dIrG mwir plweI[ ikm hmro dl Tihr skweI ]39] Swhu cFĂo gw dzKN ibKY-[ ieh sUbw sgrI ibiD ilKY[
*ies KĂwl L kvI jI ny bwlmIk rwmwXN dy anuvwd ivc bI idqw hY:- sorTw: ihMdu jnm huie jOn gur Aupkwr n liK BjY[ aDm ikRqGnI kOn iqs qy pry ibcwrIey ] [lĂťkw kWf, s:1 1rwjy awpo ivc kihĂdy hn[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
86
hm BI apny sicv pTwvihĂ[ gur jbrI ko srb sunwvihĂ ]40] irsih Swhu suin DUm ibswlw? pun lSkr Byjih ieq jwlw[ qib anĂťdpuir ko Curvwie[ gur ko hqihĂ ik dyihĂ plwie ]41] qib TihrYgo rwj hmwrw[â ies pRkwr igrpiqin ibcwrw[ Bey qĂwr idzlI khu jwny[ leI Aupwien mol mhwny ]42]
ieiq SRI gur pRqwp sUrj igRMQy cqurQ ruzqy âgur mihmwâ brnnĂť nwm dsmo aMsU ]10]
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
87
11. [BIm cMd dI DmkI] 10<<ipClw aMsU qqkrw ruiq 4 aglw aMsU>>12
dohrw: ies ibiD duK qy mMqR1 ko, kriq imliq igrrwj2[ qib hMfUrIey suin skl, krin pukwr kukwj3 ]1]
cOpeI: ciF kir awie imlĂo iqh kwl[ BwKĂo muK qy siB aihvwl[ âgur qy qRws BXo siB rwjy[ lUt kUt kir lIin kukwjy ]2] eyk hoie kir sYn skyly4[ qIn lwK ignqI huie myly[ khW gurU iFg isMG ieqyk[ ijs qy rih mvws gih tyk5 ]3] GyrihĂ chuĂidiS qy kir fyry[ nihĂ aMqr kuC jmw Gnyry6[ kyiqk idn mihĂ vihr inkwrihĂ[ nWih q hyl Gwil7 gF mwrihĂ ]4] jy aYsy hI kuC bn jwie[ rhY mvws mwr nihĂ Kwie[ qO hZrq ky pws pDwrin[ jQw jog hĂY krhu ibcwrin ]5] iqRpq Bey nihĂ lir kir kibhUM8[ ibnw lry kir gmnhuĂ aibhUM[ gRwm sYxkry gUjr bwsw[ lirby ibKY blI ibn qRwsw ]6]
1slwh[ 2phwVIey rwjy[ 3Kotw kMm (arQwq) pukwr krn dI slwh suNky[ 4swry rwjy iek hoky jy sYnw iekzTI krIey[ 5awsrw PV ky[ 6(KwN pIN dIaW cIZW) aMdr kuC jmw nhIx hn[ 7hzlw krky[ 8asIx rzj ky kdy nhIx lVy[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
88
qQw gRwm rMGr bis Gny[ siB ko gur dl dy duK hny1[
iqn siBihin ko lyhu bulweI[ hoieĂ hZwrhuĂ imil iek QWeI ]7]
sYn smyq ktoic2 hkwrhu[ jMmU qy bulwie siqkwrhu[ nUr pury ko rwjw awvih[ mMfspqI3, ButMqI Dwvih ]8] kuzlU kYxTl4 BUp gulyrI[ awie dVyln piq cMdyrI[ isrI ngr5 qy cmMU ibswlw[ inRp ibShr6 qy suBt krwlw ]9] sYn sihq fFvwrI awvih[ siB sox ilKhu -ik BUp bulwvihĂ[ jo ies smYx n imil hY aweI[ so siB ko duSmn bn jweI- ]10] kir AudĂog7 pRQm qUM awp[ pun siB imlihĂ ibloik pRqwp[â iem hMfUrIey mslq dInI[ BImcMd icqviq icq dInI8 ]11] âsuin BRwqw! kihĂ nIkI bwiq[ aib lO hm n lry Bil BWiq[ siB iek Ql imil kir jy lrihĂ[ pun hm awgy kOn su arih ]12] aprin kI ignqI khu khW[
1duzK dyky gurU dy dl ny mwiraw hY[ 2ktocIaw[ 3mMfI dw rwjw[ 4aj kl ieh iSmly dy iZly ivzc hY, kĂoxQl ies dw pRiszD nwm hY[ 5gVHvwl dI rwjDwnI[ 6rwmpur buShr 7AuĂzdm[ 8icq dyky icqvn lĂgw[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
89
icMqw prih Swhu ko mhW[ qv AuĂzdm qy ies ibiD bnY[ jo1 n imlih aib iqh siB hnYx ]13] ieh fr siB ko ilKhu pTwvhu[ -gur pr hĂY muihMm, ciF awvhu[ nWih q siB ko hY duKdweI[ lyih Kwlsw rwj iCnweI ]14] imil kY lrhu bcĂo jy cwhiq[ nqu ikRiK lUtih gRwmn dwhiq2[ jQw Skiq kir kir inj cmMU[ qUrn imlhu awin kir hmMUâ ]15] donhuĂ inRp mslq ko Dir kY[ ilKy pzqR siB sox ihq kir kY[ dl awrwsq apno kInw3[ jMg smwn siBin kO dInw ]16] sYlnwQ jyiqk suin swry[ âBImcMd inRp bfo hkwry[â joir joir kir cmMU GnyrI[ siB mAujUd Bey iqs byrI ]17] krĂo isvr dUN ju kihlUr[ dyiK dyiK inRp hoiq ĂrUr[ dwn mwn sklin ko krĂo[ Kwn pwn awidk suK DrĂo ]18] supiq jQw suK rwiq ibqweI[ BeI pRwq inj sBw lgweI[ BIm cMd bf PrS krwey[ sYlnwQ sgry qib awey ]19] KVg ispr sr DnuK krwly[ apny aMg sjwie ibswly[
1jy (rwjw)[ 2swVky[ 3iqawr kIqw [Pw:, awrwsqh][
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
90
pRQm hMfUrI aru jsuvwl[ grb ktocI awie Auqwl ]20] nwm GmMf cMd iqs kyrw[ bYTy sBw ibKY inRp hyrw[ jMmU nwQ awid siB awey[ BImcMd snmwin ibTwey ]21] gn rwjin kI sBw mJwrw[ kihlUrI mihpwl Aucwrw[ âsiB ko ihq ilhu irdY ibcwrI[ pRgtĂo SzqRĂź Kwlsw BwrI ]22] Swm dwm aru Byd Aupwie[ guru ky sMg n iehu bin awie[ krI Swm qib khI krwvY1[ KyqI vihr n pwkn pwvY ]23] dwm dyihĂ pun lUtihĂ gRwm2*[ siB idiS pweI DMUmn Dwm[ Byd n bnih gurU isK ahY3[ ijs ko nwm ismrqy rhYx4 ]24] ieh ibKwd kuC mo khu nWhI5[ sMsY siB kY rwjin mWhI[ idn pRiq vDihĂ pwhulW lyiq[ awThuĂ jwm lrin sn hyq ]25] aib Aupwv siB qy huie awvY[ imlhu lrhu gurupurw iCnwvYx[ rwKĂo chY myl siB rwjin[
1jy Swm krWgy qW swfIaW KyqIaW dI khI krwvygw [Swm = imzqRqw[ dwm = dwm dyNw Bwv Dn dyky vS krnw[ Byd = Prk pwAuNw, vYrI dy Gr awpo ivc Puzt pwAuNI][ 2jy dwm dyeIey qW ipMf luĂtNgy[ *ieh rwjw dUsiraW L AukswAuN leI JUT bol irhw hY[ ikAuxik jdox rwjy sulh swlsI nwl vrqdy rhy hn qW iszK muzl dyky cwry lYxdy rhy hn[ dwm rwijaW kdy idqy hI nhIx[ 3Byd qW bN nhIx awAuNw (ikAuxik Kwlsy qy gurU dw sMbMD) gur iszK dw hY[ 4ijs dw nwm jpdy rihĂdy hn Aus nwl kIkUM PtNgy[ 5duK kuC mYx (iekzly) L nhIx[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
91
krih suDwrin apny kwjin ]26] so aib clih anĂťdpur lirby[ pun suK swQ rwj inj kirby[ jo imit rhih1 n awCI qWih[ irpu siB ko, nihĂ mylI kWihĂâ ]27] suniq ktoc hMfUrI khY[ ârwjy skl imly aib ahYx[ nihĂ awCI iks ko ieh bwq[ ibgrihĂ dyS rwj idn rwq ]28] hoiq pRwiq ky kUc krIjY[ Gyrw awnĂdpuir kir lIjY[ bsY apr Ql, gurU inkwshu[ iqiqk isMG lir skl ibnwshuâ ]29] khĂo kysrIcMd siBin mYx[ âkOn murYgo BRwqin rn mYx2[ qn mn Dn kir sgly lrYx[ DrihĂ azgR pg, pwC n murYxâ ]30] iezqĂwidk kih siBihin mwnI[ AuTI sBw gy inj inj QwnI[ lrn smwj qĂwr qib krĂo[ pYdl asvwrn dl jurĂo ]31] gulkW gn brUd bhu dyiq[ inj inj imslin bny sucyq[ sgrI rwiq krI siB qĂwrI[ inĂťdRw alp iblocn DwrI ]32] BeI pRwiq awls ko twrw[ BImcMd bjvwie ngwrw[ kir Snwn bsqRin ko pwey[ KVg ispr apNy aMg lwey ]33] cVH gj pr ly rwjin sMg[
1jo rwjw huN ipzCy hitaw rhy[ 2BweIaW dy jMg ivcox[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
92
siB ky duMdiB bjy AuqMg[ iek duie kos cly qib awXo[ vihr inks kir isvr lgwXo ]34] imil rwjy gn pzqR ilKwXo[ dUq hwQ qqkwl pTwXo[ awgy siqgur suin suD swrI[ krI juzD kI siB ibiD qĂwrI ]35] bYTy huqy idvwn mJwrw[ pws Kwlsw SoB Audwrw[
phuĂcĂo pzqR Kulwie pTwXo[ Duin AucI qy siBin sunwXo ]36]
âsuno gurU jI! Qwn hmwrw[ jihĂ anĂťdpuir bsĂo qumwrw[ SRI gur qyg bhwdr lInĂť[ hm ko keI byr Dn dInĂť* ]37] jib ko bws awp ny krĂo[ qib ko dXo n, kĂw mn DrĂo[ abih awpno pMQ AupwXo[ hQĂwrn kO hwQ ghwXo ]38] lUt kUt kir dUN AujwrI[ lrin mrin inq DUm AuqwrI[ aib lOx mYx kInis bhu twrw[ dyin rhĂo Dn, dyS Aujwrw1 ]39] kyiqk hmry suBt Kpwey[ ikiqk pry GwXl duK pwey[ aib jy kir rs rwKĂo cwhiq[ bsn anĂdpuir ibKY Aumwhiq ]40] dXw krhu dIjY siB dwmU[
*mwKovwl dw Qyh Dn dyky KrIidaw sI nwvyx gurU jI ny[ bwr bwr Dn dyN dw ikqy iZkr nhIx, rwjw aYvyx Phu mwr irhw hY[ ieho rwjy dI JUTI mMg BMgwNI juzD ijzqN dy bwd dUr kIqI sI[ dyKo tUk ruq 2 aMsU 33 dy SurU dI[ 1Dn dyNw qW ikqy irhw sgox dyS AujwV idqw[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
93
bshu awp ibgrih nihĂ kwmU[ nWih q kRĂźzD vDĂo huie juzD[ ihrdY suzD ivcwrhu buziD ]41] Auq qurkin sn bYr qumwrw[ ieq hm swQ vDI bhu rwrw[ donhuĂ idiS qy dl AumfwvY[ siB jg suBt1 qumhuĂ pr DwvYx ]42] prih BIr, nihĂ kuC bin awvY[ Gyry jwhu n inksin pwvYx[ XW qy dIjih dOlq abY[ awgY pMQ2 brj riK sbY ]43] qjhu jMg kI rIiq BXwnw[ ijs mihĂ inĂq bĂwD ibiD nwnw[ apny ipq smwn bn rhIaY[ sMgiq qy akor gn lhIaY ]44] hm ko drb brK pRiq dIjY[ huie suKvwsI smw ibqIjY[ nWih q Cofhu BUim hmwrI[ gmn krhu jihĂ iezC qumwrI ]45] aib phuĂcĂo mYx inkt qumwry[ cmMU smUh imly inRp swry[ CIn skl kiF dY hOx bwhr[ ibnw iblĂťb jwnIaih Zwhrâ ]46]
iem rwjin ko ilKw sunwXo[ siqgur irdY kRoD ibrDwXo[
AuĂzqr iliKby siBin sunwvin[ Duin AUcI pRBu kIin bqwvn ]47]
ieiq SRI gur pRqwp sUrj igRMQy cqrQ ruqy âjMg smwjâ pRsMg brnnĂť nwm eykwdSmox aMsU ]11]
1swry jgq dy sUrmyx[ 2agox leI (Kwlsy) pMQ L[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
94
12. [POjW dI cVHweI] 11<<ipClw aMsU qqkrw ruiq 4 aglw aMsU>>13
dohrw: SRI klĂIDr grij kY, myG minĂťd iblĂťd[ AuĂzqr dXo ilKwie kir, Sok dyin irpu ibRMd ]1]
cOpeI: âsunIaih BImcMd aiBmwnI! siB rwjin sn dyhu bKwnI[ hm qy dwm chih jy lYbo[ KVg Dwr sox kir hYx dYbo1 ]2] qomr qIrin sWgin anI[ ien qY dY hO Bydox anI2[ SlK quPMgin brKw gulkin[ ien qy prKn kir Dn angn ]3] mUF ajwn n qum sm koeI[ chYx drb, ilhu snmuK hoeI[ bjY loh sox loh juJwry[ lyhu prK qib dwm krwry3 ]4] kOn snyh rhĂo aib qo sox[ kirbo cwhiq awin kro so[ nqu miq smJhu bnIXih sĂwno4[ prhu Srn awvhu bc mwno ]5] jug lokin ky suK ko lhIaih[ Srn Kwlsy kI pir rhIaih[ hT hMkwr Coir mn mzDy[ imlhu awin kir hĂY buiD suzDy ]6] gur Gr qy cwhhu so pwvhu[ rwj smwj Bly ibrDwvhu*[
1Bwv idaWgy[ 2(qyrI) POj L ivMnHky[ 3Bwv rupey tNkwky prKky lYNy[ 4nhIx qW buzDI ivzc smJky isawNy bNo[ *dyKo kYsw swP kih rhy hn, ik rwjy dw rwj KuhNw nhIx cwhuMdy[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
95
jy aiBmwn aiDk quv mn mYx[ bWCiq myl krĂo cihĂ rn mYx ]7] mukr minĂťd1 gurU Gr ahY[ irdY Bwvnw iqm Pl lhY[ syvk bnY aink suK pwey[ krĂo dĂYS jy kRoD Aupwey2 ]8] qO mg mihĂ pg Drhu Auqwly[ nihĂ pIvhu jl bYiT suKwly[ rYn bsin kI hĂY quih awn3[ hyrhu rN GmswnY awin4â ]9]
iem AuĂzqr iliK pRBU pTwXo[ inkt gXo inRp5, Koil sunwXhu[
suin kir qn mn lwgis awg[ sih n skĂo mnmUVH kuBwg ]10] siB rwjn kO bhur sunwXo[ âaib gur sMg jMg bin awXo[â so ins bis kir qhW ibqweI[ BeI pRwiq qy chiq cVHweI ]11] igrnwQn6 ky bjy ngwry[ BImcMd hoXis qib qĂwry[ ipRQk ipRQk sYnw kir rwjy[ cFy anyk bjwviq bwjy ]12] Prry Cuty inSwn agwrI[ mnhuĂ Gtw ky Gn agvwrI7[ rNisMĂšy gn Fol vjwey[ SlK quPMgin kI cilvwey ]13]
1SISy vrgw[ 2jy kRoD krky dĂYS kIqw hY qW[ 3ksm[ 4aw ky[ 5rwjy dy[ 6phwVI rwjy[ 7Gtw dy azgy bdl hI hn[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
96
gUjr jwiq hZwrin rwAU1[ nwm khYx jmquzlw BwAU2[ so pYdl ky3 BXw agwrI[ brCI, syly, sWg, ktwrI ]14] qomr qrvwrn gih Fwly[ gUjr rMGr ibRMd kucwly4[ Cyr gvwrn aiDk btorI5[ awgy clĂo anĂťdpuir ErI ]15] bwies Dwrin nr gRwmIn6[ cly sMg ijn kI ignqI n[ klmlwt7 pYdl dl bIrM[ cmkihĂ awXuD DrĂo ibhIrM ]16]
CpX: puir qij kY kihlUr, inRpin kInis asvwrI[ muhry Dry inSwn, Coir Prry iekbwrI[ BImcMd asvwr, KVg gwqRY iqn pwXM[ fwil Fwl inj kMD, BlI ibiD sox ltkwXM[
kir azgR Audr8 jmDr DrI Auqswhiq pRsQwn ikX[ qib bjI bMb duMdiB aink lrn hyqu icq cOxp ilX ]17]
iqmhI clĂo ktoic, cOxp cMcl bhu bwjI9[ ijs qy qn bl aiDk, mnhu PWDiq nt bwZI10[
1gujr jwqI dy hZwrW sUrimaW dw rwjw[ 2ijs dw nwm jmquzlw BwAU kihĂdy hn[ 3Eh pYdl (sYnw) dy[ 4KotI cwl vwly[ 5gvwrW dI CyV (vhIr)[ 6bweI DwrW dy gRwmW dy purS[ 7Krbrwt, rOlw gOlw[ 8pt dy azgy[ 9GoVw[ 10Bwv ijvyx nt bwZI pWvdw hY iqvyx (GoVw) CwlW mwrdw hY[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
97
KVg ispr kt ksmiq, qurm qib qUrn bwjI1[ bwjI bwjI byr, lrĂo jb rwhihĂ bwjI2[
iem BUp kWgVy ko blI BwQw swQ KqMg Bir[ cp clĂo lrin pRBu purK sox idiS anĂťdpur idRSit Dir ]18]
jsovwrIaw mihp, sUrmw mn ahMkwrI[ qrun bYs qn ibKY, mhW suMdr duiqkwrI[ ks ikRpwn kt sMg, Fwl Dir rMg ju kwrI3[ gih kmwn qib hwQ, Ej qy ks tMkwrI4[
iFg huqo msq hwQI mihd cliq BĂo iqs pr cFĂo[ ijs nwm kysrI cMd kihĂ lrn bIr rs Aur bFĂo ]19]
inRpq hMfUrI cFĂo, Dry SsqRin siB sMgw[ rwjnIq mihĂ cqur, khYx siB buiD AuqMgw[ BImcMd ky sMg, kQY bhu jMg pRsMgw[ ipKiq bwihnI bfI, clI ijm Aumfiq gMgw[
bf gj pr BXo awroh so, cmUM cmUM5* dih idiS clI[ gih bhu quPMg syly ispr prbq inksiq klmlI6 ]20]
igNqI ikh ikh krYx apr rwjy ciF cwly[ kuzlU, kYxTl aru ButMq gn jMmUM vwly[
1qdox qurm CyqI vzjI[ [sMs:, qUrm, qurI[ jwpdw hY ieh bwjw ihMd qox pzCox L igaw hY, aMgRyZI ivc ies L tRMpt awKdy hn][ 2bwjI bwjI byr = kdy keI vwr[ rwrih bwjI = jd lVweI Gor hoeI[ Bwv, ieh rwjw keI vyr lVweI ivc awp lV cuzkw sI[ (a) (agy) bwjI vyr (keI vwr) jd lVweI hoeI qW ies GoVy (qy cVHky) liVaw sI[ 3kwly rMg dI Fwl[ 4kzsky tMkwrI[ (a) kStMkwrI = kSt dyN vwlI[ 5POj hI POj[ *pw:-cmk[ 6rOlw pwAuxdI[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
98
pun gulyrIaW cFĂo aOr fFvwr nrySM[ isrIngr kI cmUM clIx Dir SsqR aSySM[
bf puir buSihr ky Bt imly pYdl qy asvwr gn[ pun ciF cMdyrIaw cqur icq, cOks1, cMcl cliq rn2 ]21]
nUrpurI sMg sYn, cFĂo duMdiB bf bwjĂo[ ikiqk dVolI imly, awpno dl bl swjĂo[ mMfspqI3 ibswl, aOr cMbĂwl4 sYl gn[ inj inj bMDy tol, khW khIaih gnnw gn5[
mg cliq AufI rj ggn ko srj qyj aCwd ilX[ bhu aMD DuMD siB idiSin mihĂ KrBrwt siB igrin ikX ]22]
dohrw: ies pRkwr sYnw skl, clI sMg igrnwQ[ puir anĂťd snmuK BeI, SsqR Dry siB hwQ ]23]
cOpeI: suD ky krnhwr qib awey[ ibc idvwn jihĂ gur suhwey[ âbYTy khW awp icq SwqI[ cFy inRpq kir aWKY rwqI6 ]24] bySumwr dl igrin btorw[ phuĂcy lKhu awpnI Erw[ SzqRĂź imzqR jy aiKl phwrI[ aib imil kir ihq awp mJwrI7 ]25] awnĂd puir Cutkwvin kwjU[ siB awey bf krĂo smwjU[â
1Kbrdwr hoky[ 2cldw hY rN L[ 3mMfI vwlw[ 4cMibawl Zwq dw Bwv cMby dw rwjw[ 5igNqI L igNky[ 6lwl azKW krky[ 7awps ivzc ihq krky[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
99
ibc idvwn siqgurU bKwnw[ âsunhu Kwlsw! bin svDwnw ]26] huie hY aib GmMf blvMfw[ sMGr krhu iblĂťd pRcMfw[ ien ky sm ko nWihn awCI[ lok pRlok suKd bif bwCI ]27] inRBY jMg mihĂ KVg pRhwrhu[ smuK iQrhu, SzqRĂźin gn mwrhu[ mhW sujsu ko pRwpiq hovhu[ lyin prdmd ko mg jovhu ]28] sMmq Gny qpih qpu Bwry[ brKw sIq ru AuSn shwry[ sMkt aink BWiq ky Jwly[ siB jug suK qy bnih inrwly1 ]29] iqn ko BI durlB pd joie[ krih jqn jogI cih soie[ rN mihĂ imRqĂU hoie, so pwvhu[ eyk plk mihĂ qhW isDwvhu ]30] jo aib lrihĂ mrihĂ sihkwmI[ so qUrn hĂYx surpuir gwmI[ qihĂ ky suK BogYx icq khYx2[ awid apsrw jyiqk ahYx ]31] pun avnI pr huie hYx rwjy[ siB suK BogihĂ, vDY smwjy[ myrI iszKI bhur kmwie[ imlihĂ awin muJ awnĂd pwie ]32] jo inSkwmI jMg mJwrw[ mwrihĂ mrihĂ ghy hzQĂwrw[ so mm sMg sdw hI rhYx[ pd jogIin ju drlB ahY ]33]
1Bwv jo jgq dy swry suKW qox aqIq ho gey[ 2mn BwAuxdy suK[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
100
awgY lKhu ju CzqRI Bey[ rN mihĂ mry surg siB gey[ CpI nhIx jg mihĂ ieh kQw[ joDy ko pRwpiq suK jQw ]34] pun mYx qumry sMg shweI[ lok pRlok jhW kihĂ jweIx[â
iezqĂwidk AupdySiq sĂwmI[ BXo Kwlsw sMGr kwmI1 ]35]
mwJy awidk dySin mWhI[ huqy isMG Gr gmny qWhI[ pRQm hkwir pTy siB awey[ dunIcMd inj swQihĂ lĂwey ]36] jihĂ kihĂ rN kI suiD phuĂcweI[ cly isMG awey smudweI[ bKiS isMG gurbKS isMG pun[ BYrovwl2 klwl3 isMG gun ]37] ley sYxkry isMGin awey[ dĂwl isMG surisMG4 bswey[ mztU5* syvw isMG mJYl[ ey siB dunIcMd ky gYl6 ]38] skl pMj sY ignqI ibKY[ awin gurU ko drSn ipKYx[ iesI rIiq dySin smudwey[ suin rN krn pRBU iFg awey ]39] Bey iekzqR hZwrox isMG[ ghy SsqR irpu imRg pr isMG[
1XuzD cwhuN vwlw[ 2goieMdvwl qox rqw Aury ku vwr ieh ipMf hY[ 3klwl goq dy[ 4mwJy ivc ipMf hY[ 5jztW dw iek goq[ ĂŚ *pw:-mzdU[ 6ipzCy[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
101
grjiq boly pRBU sunwie1[ âchYx awp kI eyk rZwie ]40] kĂw phwrIey hmhuĂ agwrI[ krhu hukm idzlI lyx mwrI[ siB qurkwnw dyihĂ Kpwie[ lvpuir ko qqkwl Cutwieâ ]41] AudyisMG qy awidk bIr[ suin siqgur iqn dIns DIr[ âdurg krhu idF bnhu sucyq[ rokhu awgw lirby hyquâ ]42]
ieiq SRI gur pRqwp sUrj igRMQy cqurQ ruzqy âjMgâ brnnĂť nwm dĂdSmo aMsU ]12]
1gurU jI L suNwky[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
102
13. [jMg awrMB] 12<<ipClw aMsU qqkrw ruiq 4 aglw aMsU>>14
dohrw: ies ibiD gurU anĂťdpuir, isMGin kIin sucyq[ SsqR inkwsy koS qy, bKSy sMGr hyqu ]1]
BujMg CMd: bfy bwF cOry su qyĂy ju mĂwnI1[ duDwry pulwdI anykY mhWnI[ srohI hlĂbI jUnĂťbI2 deI hY[ krwcol3 KMfy ju kyqy leI hYx4 ]2]
sB loh kI sWg nyjy ibswly[ ibCUey bfy bWk jMbUey krwly5[ Cury KoKnI6 sYP lWbI iblĂťdy7[ Gny syl8 Bwly9 pRkwSy amMdy10 ]3] mlĂť hIn swPM bny aMg cMgy11[ qmWcy klwdwr SzqRĂin BMgy12[ quPMgy, jMjYlW13, jMbUry14, Dmwky15[ dey czkRbzkRM cmMky clwky16 ]4]
1qyĂy vfy qy cOVy qy (iqzRKI) Dwr vwly qy drimawnI (ivcly myl dy)[ 2qRYey qlvwrW dy nwm hn, bNn vwly ielwikaW dy nwmW qy[ [srohI = rwjpUqwny ivzc, hlb trkI ivc qy junĂb awrmInIaw ivzc hY][ 3qlvwr[ 4ikqinaW hI ny leIaW[ 5jMBUaw, iek pRkwr dI ktwr dwVH dI Skl dI[ 6KoKrI, iezk pRkwr dw Curw jo gorKy rzKdy hn[ 7lĂťmIaW bVIaW qlvwrW[ 8sylw, nyZw[ 9brCw[ 10fwFI ilSk vwly[ 11mYl qox ibnW swP hn qy suhNy aMg (ijnHW SsqRW dy) bNy hoey hn[ 12klw vwly qmWcy vYrI L mwrn vwly[ 13bhuq lĂťmI nwlI vwlI bMdUk[ 14CotI qop[ 15iek pRkwr dI bMdUk[ 16âczkrâ idzqy jo clwey jwky GuMmdy hoey cmkdy hn[ [vkR = tyF lYNI, GuMmNw][ (a) czkR vzkR-Auh czkr ijsdy awrI vWĂš dMdy kzFy hoey hoN[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
103
bfy mol ky dUr qy awie Fwly[ kTor kudMfM1 bfy Ej vwly[ Bry bwn BwQw anykY pRkwry[ Dry bwN pYny lgy bID pwry2 ]5] ieno awid qy awXuDM pMj dIny[ KuSI Kwlsy pY pRBU BUr kIny[ deI ibRMd bwrUd gorI GnyrI[ âphwrI isMGwrhuâ khĂo qWih byrI ]6] Bey swvDwnĂť qbY isMG bIrw3[ rsM bIr rwqy cly bWiD DIrw[ bMDy tol pY tol sUrwn aYsy[ bhu bwXu qy myG hĂY puMj jYsy4 ]7] ijqo awiebo ibRMd SzqRĂźin hoeI5[ qhW Kwlsw jwie kIin su FoeI[ quPMgy qVwky AuTwvYx Gnyry[ AufIkYx phwrI ij-awvYx ij nyry ]8]
dohrw: ikly doie siqgurU ky, gwFo kot AuqMg[ nwm PqygV lohgV, apr agm puir aMg6 ]9]
cOpeI: Syr isMG nwhr isMG doAU[ kwiem kry lohgV soAU[ isMG pMcsY sMg su sUry[ SzqRĂźin ko hiqby bil pUry ]10] agmpury idiS sgl mJYl[ gwFy kry SsqR Dir CYl7[ âAudy isMG awidk jy aOr[ rwKihĂ qkrweI siB TOr ]11]
1sKq DnuK[ 2iqzKy qIr lĂigaW ivMnH ky pwr hoN vwly[ 3sUrmy[ 4vwXU vigaW qy ijvyx bzdlW dw smUh iekzTw ho jWdw hY[ 5ijDrox smUh SzqRĂ ny awvNw sI[ 6aMgy Bwv nwm Dry[ 7CbIly SsqRDwrI[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
104
jhW jor qy prih lrweI[ qhW jwAu qUrn kir DweI[ Gwl dyhu Gmswn Gnyrw[ idhu SzqRĂźin ky aMg ibKyrwâ ]12] ies pRkwr kih kir qkrweI[ azgR jwn qy gurU htweI[ sYnw skl inkt hI rwKI[ âlrhu iesI Ql rN aiBlwKIâ ]13]
Auq qy BImcMd hMkwrI[ duMdiB ibRMd bjy bl BwrI[
siB igrnwQn swQ inhwrw[ BĂo pRQm qy bf hMkwrw ]14] -ieqno lSkr jy sMg hoie[ inq anuswr rhY siB koie[ iek anĂťdpuir ignqI khW[ lvpuir jIiq lyhuĂ gVH mhW ]15] krOx Swhu ko icMqu ibswlw[ bjiq loh sox loh krwlw[ aib lir hYx imil igrpiq swry[ khW Kwlsw azgR hmwry- ]16] dl klmliq1 awie qib gXo[ nyr anĂťdpuir ko huie gXo[ KrĂo Klsw jhW pRqIKiq[ duMdiB qupkn suin Duin eIKq2 ]17] krI quPMgin kI qib qĂwrI[ qoVy agin lwie iek bwrI[ pwie brUd myil kir gorI[ Toik Toik gj kIin kTorI ]18] awCy sulg gey3 jihĂ qoVy[
1rOlw pWvdw[ 2QoVI avwZ[ 3DuK pey[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
105
joVy klw pr gih kir moVy[ SRI klĂIDr jhW suhwey[ suD ihq phuĂcy qUrn Dwey ]19] âmhWrwj! sunIaY qqkwlw[ duMdiB qupkn nwid AuTwlw[ bhuqy bjihĂ1 SRvn Duin pry[ rwjy awie inkt hI Kry ]20] KVy Kwlsw BI svDwnw[ KuSI krhu ly Pqy mhwnw[â iFg ajIq isMG bYs nvIn[ KVg ispr ieKuDI kr lIin2 ]21] ipqw gurU kI awiesu cwhiq[ irpu sn lirby hyqu Aumwhiq[ AudY isMG qib bwk bKwnw[ âmhwrwj! siB ikC mn jwnw ]22] qAU bynqI BnOx agwrI[ swihbZwdw cwhiq BwrI[ SzqRĂźin sMg jMg ko Gwln[ siB isMGin dy DIr sMBwlin ]23] khih awp qy lwj ibswlw[ kuC nihĂ bol skih ies kwlw[ hukm dyhu mo kAu ien swQ3[ gmnihĂ rN ko Dir pd mwQ ]24] siB igr nwQin ky dl awey[ chiq vihr hI jMg mcwey[â suin kir gurU, puzqR idiS dyKw[ lgy SsqR qn SuBiq ivSyKw ]25] âmno kwmnw jMg krn kI[
1jdox bhuq vjdy hn[ 2qlvwr Fwl qy BzQw hzQ ivc ley[ [sMs:, ieĂuiD = BzQw][ 3Bwv swihbZwdy jI dy nwl[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
106
ibzdĂw sIKI DnuK srn kI[ so aib irpun hqn ko smo[â BXo hukm gur, kInis nmo* ]26] âiehI kwj hY suq CzqRIn[ ijm BwrQ aiBmMnU kIn[ iqs ky sm bX lwls mn kI1[ dyKĂo chiq krn ibiD rn kI ]17] ies qy awCI aOr n bwq[ CzqRI krih irpuin ko Gwq[â hukm anĂťdiq gur PurmwXo[ âsunhu ajIq isMG llcwXo ]28] Audy isMG ko lIjih sMg[ snmuK krhu irpuin sn jMg[ awgy vDn nhIx bhu dIjY[ durig inkt apny idF QIjYâ ]29] suniq ipqw ko hukm anĂťdĂo[ pd aribMd bMid kr bMdĂo[ isMG eyk sO ly kir sMg[ kih qqiCn anvwie qurMg ]30] dwdy ky sQwn cil gXo[ hwQ bMid kir bMdiq BXo[ cwr pRkrmw dy kir iPrĂo[ ibnY kIin hX pr pun crĂo ]31] Audy isMG sox boliq bYn[ clĂo vihr jihĂ isMGn sYn[ cMcl bwjI cliq PMDwviq[ Kr Kprw Dn gun bgrwviq2 ]32] bIc Kwlsy jwie iQrĂo hY[ siBihin mn Auqswh krĂo hY[
*pw:-dXo n hukm kIin nih nmo[ 1Aumrw qy mn dI iezCw AuĂzsy smwn hY[ 2iczly ivzc pWvdw hY[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
107
isMG dyiK awnĂťdiq aqy1[ vwihgurU jI kI kihĂ Pqy ]33] mwrbkwrw kirqy cly[ awgy hoie lrihĂ irpu imly[ ipqw bwk kO qbih sMBwlw[ krihĂ htwvin kih qqkwlw ]34] âgur ko khĂo AulĂťGhu nWhI[ crn jmwie iQrhu iqs mWhI2[ durg awpny rwiK ipCwry3[ krihĂ juzD kRĂźzDq huie Bwryâ ]35]
ieiq XOx qĂwr Bey ihq lirby[ BIm cMd Auq iem ikRq kirby[
isvr krn Tihrwie ipCwrI[ ly anIknI BXo4 agwrI ]36] duMdiB bjy juJwAU aYsy[ Folin juiq Gn grjihĂ jYsy[ âfyrw krihĂ mhW rN lir ky5[ mwrYx isMG anĂťdpuir bir ky ]37] Bo rwjhu! ilhu pUrb jIq[ cVy KVy kir ilhu rN rIiq6[â iem kih snmuK hI cil awey[ Pzrry aink inSwn Curwey ]38] SlK quPMgn qVBV clI[ duihidiS cmUM aiDk klmlI[ mwr mwr kih bfo bkwrw[ hoin lgĂo bhu jMg aKwrw ]39] ieq bwjĂo rNjIq ngwrw[
1bhuq[ 2Ausy QW ivc ijzQy hukm hoieaw sI[ 3ipCy rKo[ 4swrI POj[ 5mhwn juzD krky fyrw krWgy[ 6KVo KVoqy rN dI rIqI kr lO, Bwv juzD dw Sgn kr lE[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
108
prI ducobYx rN DuMkwrw1[ igrnwQn ko bwXu kuPyrI[ By apSgn Gny iqs byrI ]40] jrwsMD jnu sYl skylI[ mQurw purI awin kir mylI2[ gj sm joDw blI ibswlw[ goibMd isMG ahY ijn kwlw3 ]41]
dohrw: iek idiS cmUM qurMg kI, iek idiS pYdl hoie[ prĂo jMg Gmswn ko, imly suBt idiS doie ]42]
ieiq SRI gur pRqwp sUrj igRMQy cqurQ ruqy âjMgâ pRsMg brnnĂť nwm qROdSmo aMsU ]13]
1rN dw Sbd hoieaw[ 2Bwv mQrw qy cwV ilaWdI[ 3ijnHW L mOq rUp hY[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
109
14. [jMg] 13<<ipClw aMsU qqkrw ruiq 4 aglw aMsU>>15
dohrw: iem duihidiS qy ErVy1, bIr bVy blvMf[ pRQm quPMgin ByV kir, BXo GumMf pRcMf2 ]1]
rswvl CMd: jsMvwl DwXo[ pdwqI3 ilawXo[ clI XOx quPMgYx[ mhW eyk sMgY4 ]2]
AudY isMG dOrw[ mcĂo BUr rOrw[ Cuty qIr gorI[ iBry dOn ErI ]3] mno pOn pRyry[ Bey myG nyry[ pry ibRMd Ery5[ ikRKI sUr Pory6 ]4] mhW qyj qzqy[ rsM bIr rzqy[ clI SUMk gorI[ irdw sIs PorI ]5] lgy Gwie GUmy[ pry JUim BUmy[ iksI tWg tUtI[ irdY DIr CUtI ]6] iksU Gwv CwqI[ prĂo BUm GwqI7[ ksY ko quPMgw[ gjM kwiF cMgw ]7] TukYx fwil gorI[ fĂBY SzqRĂź ErI8[ AuTwvYx qVwky[ bfy bIr bWky ]8] krYx isMG hylw[ phwrI n Jylw[ pdWqI9 gvwry[ pry eyk bwry ]9]
dohrw: ieq awlm isMG dĂw isMG, imil biczqR isMG bIr[ Audy isMG sox qib khĂo, ârhu gur suq ky qIr ]10]
pwDVI CMd: hm siB pdWq ky smuK jwie10[ Auq bDI jwie hiq kY htwieĂ[
1tuztky pey[ 2BwrI XuzD hoieaw[ 3pYdlW dI POj[ 4ieko vwrI[ 5gVy[ 6Bwv sUrimaW rUpI KyqI L mwiraw[ 7ZKmI hoky[ 8plIqw dwgdy hn vYrI vzl[ 9pYdl[ 10vDI jWdI L[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
110
ieh dl qurMg ky tol dyiK1[ ien sMg arhu iFg rKhu tyk ]11]
nihĂ azgR jwin kI krhu Gwq2[ gn qjo qupk qik SzqR gwq[ gur puzqR rwiK iQr DIr dyhu[ nihĂ jwihĂ agwrI vDihĂ kyhu ]12] ien neI bYs rn cOxp BUr[ pRBu purK puzqR sUrw grUr[â iem BlI BWiq kih kir itkwie[ lY isMG pMc sY sMg Dwie ]13] iek bwir pry AUpr irswie[ gulkwn mIxh brKwie Dwie[ gn qIr bIr Dir DIr mwir[ kVkI kmwn ijm Aufiq mwr3 ]14] imil gey bIc gn, syl Tyil[ hiq KVg kwit irpu pyil pyil4[ igr gey suBt gn loQ poQ[ hX pgn sMg qn cOQ QoQ5 ]15] cilXMiq rkq iplXMiq kzt6[ imilXMiq hzQvzQn dbzt7[ iem mry jbih Bwjy gvwr[ ipiK BIm rUp isMGn Audwr ]16] TihrMiq nihn jm mnhu awie[ mwriq irswie nihĂ ko Aupwie[ qib BImcMd liK BIm juzD[
1sĂwrW dy toly L vyKo[ 2dwAu n qkwE[ 3ijvyx szp Aufdy hn (ieAux qIr Aufy)[ 4Dzk Dzk ky[ 5GoiVaW dy pYrW nwl qn iczQy jwky QoQy ho gey (ijMd qox)[ 6mws kty ivcox lhU vg irhw hY [sMs:, pl = mws[ SuD pwT pilXMq cwhIdw sI][ (a) iplIaW kztIaW ivcox[ 7dbzt ky (aYsy pey ik) hzQox hzQI jw imly, Bwv guzQm guzQw ho gey[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
111
BI pRQm hwr bolĂo sukRĂźzD ]17] dohrw: jmquzlw BwAU huqo, gujrin gn srdwr[
qwVĂo rwqI aWK kir1, âqUM inq kriq Aucwr ]18] qotk CMd: bjrUV jbY hiq gRwm lXo[
qib ko duK pwie BnĂťiq BXo[ -gur sMg lrOx dl Qor ahY[ pltw hmro inq lyin chYx2 ]19]
smudwie skyln Cyr krOx3[ qum sMg clox, ipiK lyhu lrOx[ kuC Qor shwiek awp bny4[ qib jwn iljY siB isMG hny5- ]20] aib kĂox nihĂ so ismrhu mn mYx[ muhrY cl jwhu, iQro rn mYx[ siB Cyr plwien hoie clI6[ TihrY quJ qy lir BWiq BlIâ ]21] kihlUr pqI bc SROn suny7[ cip8 gUjr kRziDq hoie Gny[ svDwn bnĂo Dnu bwn ghy[ ibc pYdl jwie9 iSqwb lhy ]22] llkwr bkwr bhoriq Bw10[ sr joriq aYxciq Coriq Bw[ iem pwie shwiek Cyr bfI[ iek bwr mury qupkwin CfI ]23] Auq rwjn kyr qurMg dlĂť[
1lwl azKW krky[ 2lYNw cwhuMdw hW[ 3swrI (CyV) vhIr L kziTaW krWgw[ 4qusIx bN jwNw[ 5swry isMG qd mwry gey jwN lYNy[ 6swrI qyrI CyV nĂT czlI hY[ 7dy bcn kMnIx suNy[ 8iKJky[ 9pYdlW ivc jwky[ 10moVn lĂgw[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
112
agvwr bDy kir dIh dlĂť[ muK âmwrih mwrâ pukwriq hYx[ gulkwin KqMg pRhwriq hYx ]24] bf hyl krĂo kuC isMG hty[ krvwr inkwriq kwt sty1[ Bt Byt ltwpt2 jUt gey[ qupkwin qVwBV nwd Bey ]25] gur nĂťd iblokiq kop BXo[ Dnu aYxciq qIrin Coir dXo[ 3cil SUMk pry irpu ibRMdin mYx[ bf bIr qurMg inkMdn mYx5 ]26] jihĂ lwgiq pwr pry qn qy[ jl jwciq hYx n AuBy rn qy[ bhu aMD ru DuMD mcwie deI[ nB DUl AufI iekswr BeI ]27] ipiK mws igRDW mMfrwviq hYx[ gn kWk ru kMk BRmwviq hYx[ bhu kUkr jMbuk4 foliq hYx[ BiK awimK dIrG boliq hYx ]28] isr ky bhu bwr iKlwriq hYx[ gn jogin cIxk pukwriq hYx[ hrKwviq pRyq su nwciq hYx[ imil BUqihĂ SRoNq rwciq hYx ]29] rNKyq BXMkr BUr BXo[ bhu dyr lgI nihĂ loQ CXo5[ jib isMG plwien hoie cly[ qib isMG Audy aivlok Bly ]30] ijq rwjn ky bf tol Kry[
1kzt suty[ 2CyqI[ 3smUh vYrIaW ivc vzfy sUrmy qy GoiVaW L nwS krn leI (swihbZwdy dy qIr) SUMkdy gey[ 4igzdV[ 5bhuqI dyr nhIx lgI loQW nwl Fikaw igaw (rNKyq)[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
113
iqq sMmuK dy kir jor1 qury[ asvwr hZwrhuĂ sMg iley[ gur nĂťdn ko siB bIc idey ]31] gulkwnin bwnin mwir krI[ iekbwr bfI qib DUm prI[ ijm Dwn BujYx ibc BwT Gny[ iqm nwd AuTy qupkwn hny ]32]
nrwj CMd: gurU goibMd isMG jI AuqMg jo sQMflĂť[ iQry qhW iblokqy -juty iblĂťd dĂY dlĂť[ quPMg qy KqMg qy ikRpwn Pyr mwirhIx[ mcĂo GmMf dIrGM pukwr dY pukwrhIx2 ]33]
clYx pRhwr mwirby3 su byg SUMk goirXW[ minĂťd myG bMdU hI bMdUk fwr CoirXW[ qVwk qy sVwk hĂY pVwk BUm gyrqy4[ brUd Pyr fwlqy, su dUr dUr pRyrqy5 ]34] pRcMf Bw GmMf6 sUr KMf KMf kwtqy[ kudMf bwhu dMf qy su jor Gor fwrqy7[ ibhMf8 ruMf muMf hĂY ikqyku quMf pMfu qy9[ idKwie kMf Bwjqy su awXuDwnI CMfqy10 ]35] ibSwl hyl Tylqy krwl ryl pylqy[ mno su Pwg Kylqy, duhyl hyl Jylqy11[
1Zor dyky[ 2pukwrw dyky pukwrdy hn[ 3mwr isztN vwly vwr ho rhy hn[ 4qVwk = golI dy inklN dI awvwZ[ sVwk = Aus dy SMU SUM krdy jwN dI awvwZ[ pVwk = pztk DrqI qy ifzgN dI awvwZ (ijs L golI lĂgdI hY)[ 5dUr dUr qk clwAuxdy hn[ 6XuzD krVw ho igaw hY[ 7fOilaw dy bVy bl nwl DnuK clwAuxdy hn[ 8kzty jwky[ 9muzK pIly ho gey[ 10SsqRW L Cf Cf ky ipzCw dyKy Bjdy jWdy hn [sMs:, awXuD = SsqR][ (a) jMg L Czfky ipzT idKwky Bzjy jWdy hn[ [sMs:, awXuDn = jMg[ 11aOKy hzly Jzldy hn[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
114
1plwie eyk gyl qy iSqwb pwie mylqy[ mno clwie jyl qy ibhwl eyv Bylqy9 ]36] Bey Gny phwirXy mcwie DUm DUm ko[ huqo su Qor Kwlsw n Coir jMg BUm ko2[ irswie SRI guibMd isMG cWp awp lIinE[ inhwir SzqRĂź sYn ko KqMg bIc dIinEx ]37] prĂo SuMkwt3 gYn mYx4 anĂťq sYn ErVI[ mcMiq juzD kRĂźzD ko prI n mwr QorVI5[ sVw sVI qqwrcy6 qVwBVI clwie kY[ pRvyS qy aSyS hI ivSyS Ej lwie kY ]38] ikRpwn aYxic mĂwn qy irpUin ko pRhwnqy[ rcwie SRON swQ qy ncwie Dwir pwn qy7[ AuqMg aMg BMg qy ikqyk sIs kwitE[ lgI su quMf kWih ky iskMD8 cIr PwitE ]39] irdw ibdIr9 kWih ko ik jMG kwt fwirE[ ikqyk qyĂ swQ hI su hwQ BUm pwirE10[ bjMiq DOxs dIrGw suNwie so nPIirXW[ aink duMdBwin pY ducob lwg DIirXW ]40] subyg isMG jMburI11 sbyg kRoD pwieE12[
1iek pwisEx Bzjky (iPr) CyqI nwl pYr myl lYxdy hn, mwnox pYrIx rzsI pwky iek kqwr ivc tory kYdI hn aYs qrHW ieh byhwl (= Gbrwey hoey iPr) iml jWdy hn [jyl = iek rzsI nwl buzDy kYdIaW dI kqwr, Xw mHwl nwl bzDIaW itMfW dI kqwr jo bwieV qy pweIdI huMdI hY (koS SY: sPw 837)[ 2Cfdw nhIx jMg BUm L (Kwlsw)[ 3SUM SUM dI avwZ[ 4akwS ivc[ 5Bwv bhuqI mwr peI[ 6sVwsVI Sbd hoieaw bwN clwAuN nwl [Pw:, qqwrch = iek pRkwr dw qIr, qwqr dyS dw qIr][ 7Bwv lhU nwl iBzjI (qlvwr L) hzQ AuĂzqy Drky ncwAuxdy hn[ 8moFw[ 9pwV idzqw[ 10ikMny hzQ qlvwr sNy DrqI qy pey hn[ 11nwm ipMf dw qy nwm goq dw[ 12kRoD dw bhuqw vyg pwky[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
115
ikRpwl isMG bIr aMbrIk isMG DwieE[ biczqR isMG sUrmw anĂťd isMG kopXo[ gupwl isMG dĂwl isMG jMg pwie ropXo ]41] hmIr isMG mwn isMG tyk isMG dOir kY[ idvwn isMG SoB isMG kOl isMG rOr kY1[ hZwr isMG cyq isMG sMq isMG sUrmw[ sujwn isMG kwhn isMG dwn isMG rUrmw2 ]42]
rswvl CMd: Audy isMG bIrM[ Pqy isMG DIrM[ dXw isMG sMgI[ BujMgy insMgI3 ]43]
ignYx nwm kyqy[ gurU pws jyqy[ mJYlĂť ibswly[ Bey roh vwly ]44] KcwKzc bwhYx4[ judy aMg lwhYx[ 5AuqY FUik rwjy[ Bjy Pyr lwjy8 ]45] kry awin hzly[ AuQzly pQzly[ ikqy Gwv Jzly[ nhIx pwv hzly ]46] ikRpwnYx inkwry[ krUrM krwry6[ ktwrM pRhwry[ dey pyt Pwry ]47]
dohrw: ies ibiD BXo pRcMf rN, imlI bwihnI doie[ SRoNq ibQrĂo Drn bhu, loQ poQnw7 hoie ]48]
ieiq SRI gur pRqwp sUrj igRMQy cqrQ ruzqy âjMgâ pRsMg brnnĂť nwm cqr dSmo aMsU ]14]
1rOlw pwky[ 2suhNw[ 3Bwv infr sUrmyx[ 4vwhuMdy hn (SsqR)[ 5Bzjy hoey Srm Kwky (Pyr) rwjy aw Fuky[ 6iBawnk qy krVy (sUrimaW ny)[ 7loQW dy Fyr[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
116
15. [jmquzlw BwAU bzD] 14<<ipClw aMsU qqkrw ruiq 4 aglw aMsU>>16
dohrw: BImcMd sYilĂťdR qib, dUir bcwien jMg1[ Kro iblokiq jMg ko, ibcry bIr insMg2 ]1]
sĂYXw: loQ pY loQ prI hX poQq3 SRoNq qy gn cwil pnwry4[ Gwv BkwBk boliq hYx Bt eyk krwhiq hwie pukwry[ Gwiel GUmiq JUmiq hYx bhu mwr prI iek hĂY mqvwry[ mwrU juJwAU ko bwjiq bwjn eyk lry iQr sUr juJwry ]2] sMg hMfUrIey BUp ktoc ky swQ khY kihlUr ko rwjw[ âmwr prI ibSumwr5, mhW Gmswn prĂo, nihĂ Kwlsw Bwjw[ BIr6 prI Dir DIr rhy bhu jMg lry n srĂo kuC kwjw[ awpnI sYn iblokiq kĂox nihĂ pICy htI qij kY kul lwjw ]3] gUjr rMGr ko srdwr lKI bhu mwr7 KrĂo tir soAU[ aOr dXo qn nWih iksU ijs qy nihĂ jIq BeI aib joAU[ PYl ky POj mYx awp lrYx inRp qO svDwn bnY siB koAU[
1awpNy awp L jMg qox bcw ky qy dUr hoky[ 2KVw dyK irhw hY ik (jMg ivc) bIr insMg hoky ivcr rhy hn[ 3Fyr lĂgw[ 4prn ly[ 5bySumwr, bhuqI[ 6BIV[ 7bhuq mwr dyKky[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
117
azgR arYx qib DIr DrYx Bt mwir krYx air kY air KoAU1â ]4] boliq bwk ktoc hMfUrIaw âkysrI cMd ko lyhu bulweI[ dwihn2 sYn lIey AumfY iqq Cor bMdUkin ko smudweI[ bwm idSw jmquzl bFY jm quzl bnY bhu isMGn GweI3[ bIc iQry hm POj ko pylihĂ4, hyl ko GwlihĂ dyihĂ BjweI ]5] isMG pRvyS anĂťdpury mihĂ bwhur morcy dyhu lgweI[ GwXl hoih AuTwie pTwvhu awp smIp FukO bl lweI[ kO lig hoih mvwis5 iehW lr* qUrn hI gur ko inksweI[â awps mihĂ kih bwk suny iem kysrI cMd ko Pyr sunweI ]6] âbIr lry idiS doien ky bhu vwr pRhwriq hwr gey[ dUr iQry qupkwn clwviq pYdl awf ko lyiq Bey6[ Pyr quPMgn isMGn ky ipiK7 hwQ ley hiQawr Bey[ nyr krYx n frYx mn -dY n
1aVky vYrIaW L mwrn[ 2szjy pwsy[ 3Xm dy quzl bNky mwry bhuqy isMGW L[ 4pRyrWgy[ 5awkI[ *pw:-lg[ 6Et lYky (Auhly KVy hn)[ 7isMGW dIaW quPMgW dyKky[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
118
hnyx Bt sYn ilty su pey1-â ]7] kibzq: ieqy isMG sUrmy ĂrUr mYx lriq BUr
dUr dUr kIny air DUir mYx imlwie kY[ SRoNq myx cIr pUr2, kyiqk hZUr gey âmwry kir cUr cUirâ BwKiq sunwie kY[ boly pRBu pUrn:-âShUr sMg3 jMg kro qUrn agwrI pg kIjY n bDwie kY[ rwKo inj Kyq aiskyqu4 hY shwie qumâ suin suin Dwie gey lrYx icq cwie kY5 ]8]
pRmwNkw CMd: smUh isMG morcy[ ibloik jMg mox rcy6[ iQry iqnY mJwiraw[ quPMg ko sMBwiraw ]9]
kmwn bwn swiD kY7[ gurU gurU arwiD kY[ sAUr isMG8 jyqny[ iekzqR hoie qyqny ]10] ajIq isMG sMg hĂY[ iPrMiq dwie jMg hĂY9[ iQry lry sDIrXw[ aBIr pUr bIrXw10 ]11] innĂd ibRMd Fol ky11[ srOl12 bIr bol ky[ inSwn13 cob mwirqy[ inSwn cIr cwrqy14 ]12] clwie qwk goirXW[ iBrMiq SzqRĂź EirXW[ n nyr hoin pwveIx[ qrMik dUr awveIx ]13]
1nyVw nhIx krdy mwno frdy hn ik mwr n dyN ikAuxik azgy hI sUrimaW dI sYnw iltI peI hY[ (a) sYnw dY (ZKmI) sUrmyx ilt pey hn[ 2(ijnHW dy) bsqr lhU nwl pUrn hoey hoey sn[ 3isawNp nwl[ 4akwl purK[ 5iczq dy cwAu nwl[ 6jMg ivc rc gey[ 7joV ky[ 8asvwr isMG[ 9jMg dy dwie (ivc) iPrdy hn[ 10kwierqw rihq swry sUrmy[ 11bhuqy Folky avwZW (dy rhy hn) [sMs:, innd = awvwZ][ 12rOly shq[ 13DOxisaW qy[ 14JMifaW dy PrYry PihrwAuxdy hn[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
119
igrIS BImcMd ny[ pRcwir1 bIr ibRMd ny[ hkwir pws kysrI[ minĂťd Ej kysrI2 ]14] BnĂťiq hyl Gwilby:-[ âiblok qUM sMBwlby3[ kwmn bwn qwinXy[ sMmUh ly sMgwinXy4 ]15] pDwn gUjrwn ko[ idSw duqIX jwn ko5[ sucyq soie kIijXy[ insMg sMg lIjIXy ]16] btoir bIr DwieXy[ su eyk bwir jwieXy[ hZwrhUMin hyl ko6[ imlwie dyhu pyl ko7 ]17] plwie puMj Kwlsw[ puro ibswl lwlsw[ pury anĂťd bwirXy8[ su Ej ko suDwirXyâ ]18] su kysrI sunĂťiq Bw[ clĂťiq cOxpvMq Bw9[ jhW khW pRcwir kY10[ su hyl ko Aucwir kY ]19] smUh azgR qoir kY[ mhwn juzD loir kY[ qurMg ko qRpwie kY[ ieqY AuqY Bjwie kY ]20]
ruNJuN CMd: jmqul BwAU[ iqh kihrwAU11*:-[ âieq idRF hĂY kY[ prhu irsY kY ]21]
Auq kihlUrI[ irs Aur pUrI[ air pr DwvY[ SsqRin GwvY ]22] siB igr nwQy[ Dnu sr hwQy[ cihĂ icq hylw[ krin Dkylw ]23]
1vMgwr ky[ 2Syr vq bl hY (ijsdw)[ 3dyK ky qUM sMBwl[ 4swiraW L nwl lYky[ 5dUjy pwsy jwvN leI[ 6hZwrW L lYky hzlw kro[ 7dbwky[ 8vwV idE[ 9cwAu ivc awky czl ipaw[ 10vMgwrky[ 11Aus (jmquzly) L rwjy ny ikhw[ *pw:-dAU[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
120
bin svDwnw[ qjhu inSwnw1[â 2kir qkrweI[ bhu ibiD gweI ]24] iPr iPr Pyrw[ kir kir Pyrw3[ siBihin pRyrw[ hiq iek byrw ]25] Bt bhu gwjy[ pun pun bwjy[ Dun gin AUcy[ aiDk phUcy ]26] igr nr swry[ pun huie qĂwry[ bhuq pRkwry[ bk bk mwry ]27]
sMKnwrI CMd*: Audy isMG jwnw[ su bYnĂť bKwnw[ âGny SzqRĂź awey[ s rOrM mcwey ]28]
Gno hyl pwXo[ dlĂť ibRMd DwXo[ bno swvDwny[ gho SsqR pwny ]29] n pYrM ihlwE[ Kry SzqRĂź GwE[ bfo hoie gwFy[ krwcol kwFy ]30] kro mwr aYsy[ nhIx jwihĂ jYsy[â AudY isMG DwXo[ qurMgM BjwXo ]31] sBY ko sunwXo[ sucyqw krwXo4[ sMBwrI quPMgYx[ Bey BIr rMgYx ]32]
pwDVI CMd: gur puzqR qbY huie kY sucyq[ lY isMG sMg irpu hqin hyqu[ viD azgR DrĂo sr cWp hwQ[ Kpry inkwis bf Ej swQ ]33]
qik tol tol pRiq hqin kIn[ bIDy qurMg Bt BMg dIin[ Auq qy vDwie awey krwl[ huie smuK Dry awXuD ibswl ]34] CUtI quPMg iekbwir ibRMd[ gulkW sVwk joDw inkMd[
1inSwnw PuMfdy rho[ 2bhuq qrHW nwl smJwky qkVweI kIqI Esu[ 3bwr bwr iPrky qy Pyrw kr krky[ *[ ò ò[ òò sMKnwrI dw rUp hY[ 4swvDwn kIqw[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
121
imil gey prspr Gwil hyl[ Bt juty pwie nihĂ Dr ipCyl1 ]35] pr gXo eyk bwrI GmMf2[ igr pry bIr huie KMf KMf[ nihĂ qjI QWAu SsqRn pRhwr3[ hylw su Jwr4 pun Zor Dwir ]36]
cOpeI: pMcn mihĂ5 swihb isMG joie[ gih quPMg ko phuĂcĂo soie[ Kro jhW jmquzlw BwAU[ awviq hylw kriq agwAU ]37] Pyir kvwied ko inj Gorw+[ qjI quPMg qWih kI Erw[ kVk SUMkqI qW pr geI[ mnhuĂ gwj6 phuĂcI isr peI ]38] lgI Bwl mihĂ igir qqkwlw[ prĂo BUim pr aMg n hwlw[ sIs Byd imJ inksI aYsy[ mKnI juiq hWfI Put jYsy ]39] gUjr rMGr Cyr hZwrin[ ijs ky sMg ghy hzQĂwrn[ siB ky Sok iblokiq hovw[ prĂo nIxd dIrG mihĂ sovw ]40] hwhwkwr pukwriq swry[ âBXo ĂZb jmquzlw mwry[â imly sYxkry iqs Ql awey[
1ipCy pYr nhIx Drdy[ 2Bwv Gmswn[ 3SsqR clwAuxidaW[ 4Jzilaw (a) JwiVaw[ 5pMjW (ipawiraW) ivcox[ +iesqox bI spSt hY ik gurU jI ny awpNI sYnw L iek awpNI rcI kvwied ivc inpun kIqw hoieaw sI[ 6ibjlI[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
122
cwhiq iqs kI loQ AuTwey ]41] ieq awlmisMG bIr juJwrw[ lY kir isMG hyl ko fwrw[ AUcy khĂo pukwir âsunIjY! loQ duSt kI jwin n dIjYâ ]42] mwr mwr kir hrKiq aqy[ vwihgurU jI kI kihĂ Pqy[ ErV pry loQ pr swry[ isMG pdwqI1 gih hzQĂwry ]43] Auq qy AunhuĂ Zor bf kInw[ loQ lyin ko hT Dir lInw[ duhĂidiS qy imil gey hZwrn[ mwrn mrn jMg ric dwrun ]44]
ieiq SRI gur pRqwp sUrj igRMQy cqrQ ruzqy âjmquzlw BwAU bzDâ pRsMg brnnĂť nwm pMcdSmo aMsU ]15]
1pYdl[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
123
16. [jmquzly mwrn ipCox jMg[ rwq L awrwm] 15<<ipClw aMsU qqkrw ruiq 4 aglw aMsU>>17
dohrw: mwn isMG ky pwn mihĂ, huqo inSwn mhWn[ vDĂo azgR iqh loQ iFg, prn lgĂo Gmswn ]1]
cOpeI: isMG bhwdr PWDiq awey[ krwcol kr Dir cmkwey[ qomr qIrin qurq pRhwry[ BwAU isMG qhW bhu mwry1 ]2] isMGin anI GnI qihĂ Gwviq2[ qupk qmWcy qik qik lwviq[ ipiK GmMf cMd awie ktoic[ aYxic aYxic Dnu bwnin moic ]3] pRyry bhu joDw iqs Qwn[ khĂo âkrhu bl, lyhu inSwn3[ sihq loQ qy qurq AuTwvhu[ awvihĂ vDy mwir AuQlwvhuâ ]4] mwn isMG joDw Dir DIr[ gwfĂo qhW inSwn aBIr4[ rihq kihq ky sihq mihq hY5[ sr mwrih ijh inkt lhiq hY ]5] Cyr hZwrhuĂ ErV prI[ âhwie hwieâ kih mwriq mrI6[ Gny Fol gRwmin ky swQ[ syly ispr Skiq7 ais hwQ ]6] bjy Zor qy bhuq juJwAU[ suin suin PWdiq awieĂ agwAU[
1isMGW ny EQy BwAu (= jmquzlw BwAU dy swQI) bVy mwry[ 2isMGW dI bhuqI POj AuQy mwr rhI sI (vYrI L)[ 3JMfw Koh lE[ 4Bwv bhwdrI nwl[ 5Bwv rihNI kihNI dw vzfw (sUrmw) hY[ 6mrdy mwrdy hn[ 7brCIaW[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
124
gur inSwn pr GwlihĂ hylw[ lyin loQ juiq qAU duhylw ]7] jy sAUr inj hXn bcwvihĂ[ -gulkW lgih n- ieq Auq DwvihĂ[ snmuK hoie n awvihĂ soie[ liK sr gorI brKw hoie ]8] jo Auqswhiq awie Dvwviq1[ qik gulkw mwriq Auqlwviq[ XW qy ErV awie pdwqI2[ hyir Kwlsy puMj arwqI ]9] gur inSwn ky bn rKvwry3[ ksihĂ quPMgn qik qik mwryx[ prI loQ nihĂ lYby dIin[ BXo ByV BwrI BX BIn ]10]
isrKMfI CMd: grjy puMj phwVI BVQU Gziqaw[ kuzJ n muVy ipCwVI4 KVg pRhwr qy[ FwlYx Eif agwVI sMmuK aWvdy5[ lhU ikRpwN AuGwVI6 pkiV ncWvdy ]11]
ieq qy CwlI7 AuĂzTy isMG suhWvdy[ gorI qIrn vuzTy8 Cihbr sI lgI[ hQwvzQ huie kuzTy azgy aWvdy9[ qVPiq Dr pr luĂTy pVy krWhdy10 ]12] imil imil hylw GwlihĂ, CwlihĂ AuĂzClYx11[
1jo Auqswh nwl awAuxdw hY Bjwky (GoVw)[ 2ipawdy[ 3gurW dy JMfy dy isMG rKvwly bNy[ 4Zrw vI ipzCy nw hty[ 5FwlW L azgy rzKky swhmNy aWvdy hn[ 6lhU (nwl rqI) ikRpwn kzFky[ 7CwlW mwrdy[ 8brsdy hn[ 9hzQo hzQI hoky azgy aWvdy (phwVIaW L) mwiraw[ 10ifzgy hoey hwie hwie krdy hn[ 11iml imlky hmlw krdy CwlW mwrdy awAuxdy hn (phwVIey)[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
125
muzCYx bMk ibswlYx qzCYx qqiCnYx1[ rzCYx gzC AuCwlYx FwlYx CYl jy2[ kzCYx pzC krwlYx awimK Ck rhy3 ]13] qCwmuzC bn aMg CzfĂo kRĂźzDnw4[ bwNy rMg surMgI SRoNq sox Bry[ AuClYx CYl ClĂťgI CwlYx CoBqy5[ kzCYx kyS BujMgI jMgI SoBdy6 ]14] lwie lwie bl hwry loQ n AuĂzTIaw7[ apr loQ Bt Bwry mir kr gn BeI8[ mwn isMG ais Dwro rhĂo inSwn pY[ gur pRqwp qy mwry CyrYx gRwm kI9 ]15] imil imil huie qrvwrI lir lir ht pry[ rKĂo Kyq gur BwrI isMGin mwir kY[ iQrĂo inSwn agwrI nWihn hwilE[ hwrI cmUM phwrI pICy hit BeI ]16]
dohrw: BeI sMJ qib BIKnw, asqĂo sUrj jwie[ khW lgy brnn krOx, BXo juzD ijs Bwie ]17]
cOpeI: duhĂidiS ky joDw imt gey10[ qIn jwm lir kY iqRpqey[ SRmiq suBt siB hX juiq hoie[ mry hZwrhuĂ igny n koie ]18] sny sny inj inj idS mury[
1(pr azgox) fwFIaW bWkIaW muCW vwly (isMG) qqiCn AunHW L mwr lYxdy hn[ 2CYl (Bwv isMG) awpNI rziKaw leI (gzC =) azgy vDky Fwl AuCwlky (Aus pr vYrI dw vwr lYxdy hn)[ 3iBawnk iSkwrI pMCI mws Kw rhy hn[ 4(vYrIaW dy) aMgW L aYAux qzCdy puzCdy hn ijvyx bn (L qzCI muzCI dw hY), (pr iqs pr bI) kRoD nhIx Czfdy[ 5AuĂzCldy hn suhNy ClWgW mwrn vwly (sUrmyx) qy CwlW mwrdy hn guzsy Bry[ 6kzCW kysW sihq sUrmyx jMgI SoBdy hn[ 7(jmquzlw BwAU) dI loQ nw AuTw sky (phwVIey)[ 8bhuqIaW loQW ho geIaW[ 9ipMfW dIaW CyVW L[ 10ht gey[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
126
GwXl sMBwliq siB qury[ rcy morcy isMGin jhW[ inj inj imsl iQry jihĂ khW ]19] ko ko qupk Cutih iqs kwlw[ apnI apnI kriq sMBwlw[ ijn isMGin rN qĂwgy pRwnw[ sur puir gey arUiF ivmwnw ]20] Gwiel ikiqk AuTwviq lĂwey[ kyiqk cil awpn hI awey[ drSn pRBU purK kO kInis[ skl Kwlsw awnĂd BInis ]21] srb pRsMg jMg ko khĂo[ âjmquzlw Kyqih mihĂ rhĂo[ loQ hyqu ErV gn pry[ ley inSwn mwnisMG Kry ]22] rwvr ko pRqwp kir swry[ nyry Fuky n, jib bhu mwry[ gey hwr ht gey ipCwrI[ siqgur rwKI lwj hmwrIâ ]23] ibks khĂo pRBU âkInis Blw[ sMgiq ko jmqul jm qulw1[ dyiq ibKwd mwr ko lInis2[ chuĂidiS ky isK suKIaw kInisâ ]24] krĂo Kwlsy ko snmwnw3[ kir kir KuSI anĂťd inDwnw[ kyiqk GwXl awie hZUr[ kyiqk inj fyrin mihĂ sUr ]25] swl pzqR siB ko idlvwXo[ Gwv ibKwd qurq ibnswXo[
1jmquzlw jm dy quzl sI[ 2duK idMdw rihĂdw sI Auh mwr ilaw hY[ 3(gurU jI ny) snmwn kIqw Kwlsy dw[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
127
Bor hoiq lO bnihĂ sucyq[ hzQĂwrn gih awhv hyqu1 ]26] ibRMd mswl jĂliq gur awgy[ gur isK gur drSn anurwgy[ brqI dyĂ iqhwvl hoey[ mn Bwviq aic kir siB koey ]27] aiBnĂťdiq gur nĂťdn KwXo[ rN qy SsqRin sihq suhwXo[ AudY isMG qib iqsih pRSMSY[ ârN mihĂ gwFy SzqRĂźin DĂMsY2â ]28] isMG siQry morcy mhIaw[ iqn ihq geI dyĂ jihĂ khIaw3[ âinj Ql TwFy gwFy rhIaih[ sziqnwm jpu irpu idiS lhIaihâ ]29] iem siqgur siB isMG sMBwry[ mry ijiqk awCy sskwry[ prmgqI khu pRwpiq kry[ gur ihq smuK jMg pun mry ]30] ies qy pry lwB kĂw ahY[ jo prlok suDwrn chY[ drSn kir kir Bojn Kwey[ bhur morcy isMG isDwey ]31] ksy quPMgin awDy Kry[ awDy ins arwm ko kry[ BXo Kyq ibkrwl ibswlw[ kUkiq imly ibRMd iSRMgwlw ]32] bhuqy sĂwn pukwriq iPrYx[ sUrin awimK4 BzKĂn krYx[
1jMg dy vwsqy [sMs:, awhv = XuzD][ 2nwS kIqy[ 3ijzQy ikzQy sn[ 4sUrimaW dw mws[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
128
BUqin pRyqin pwie Dmwr1[ gwviq nwciq mudiq Audwr ]33] isr ky bwir iKMfwie krwly[ imlI jognI Sbd AuTwly[ sMDĂw smY ley gn swry2[ ibcriq BzdR ruzdR huie Bwry3 ]34] Duk Duk AuTy mswn mhwny[ boliq hV4 sunIaiq BY mwny[ SRoNq ko krdm rj rwcw5[ ikq ikq Gwiel hwie Aubwcw ]35] mry qurMgm DrnI pry[ pl BzKI pr BzKin kry6[ judy muMf khUM ruMf krwly[ KVg smyq hwQ kit fwly ]36] khUM crn khUM jMG kty hYx[ ikq ktwr sn pyt Pty hYx7[ Gor drSnw8 DrnI hoie[ dyKI jwie n kwier joie ]37] isMG morcy iQry ju ijqy[ vwihgurU jI kI kihĂ Pqy[ grij grij kir dUr sunwvYx[ ibjY awpnI siBin sunwvYx ]38] ies ibiD ibqI Kwlsy mWhI[ mry su mry Sok kCu nWhI[ hoiq Bor Dwry Auqswhw[
1nwc, luĂfI[ 2swry guN[ 3iSvjI Bwry iBawnk hoky iPrdy hn[ [BzdR = iSv[ ruzdR = iBawnk][ 4hzsN dI awvwZ[ 5imztI ivc lhU rcky iczkV ho irhw hY[ 6mws ahwrI mws KWdy hn[ 7ikqy ktwrW nwl pyt pwVy pey hn[ 8iBawnk idzsN vwlI[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
129
hqihĂ irpuin kO sMGr mWhw ]39] aib phwrIain kI bf sYnw[ khOx kQw bIqI ijm rYnw[ igrpiq aru igr nr smudwXw[ ikiqk pRjw aru suBt lrwXw1 ]40]
dohrw: lwj Sok siB mihĂ BXo, icMqw irdY Aupwie[ sunhu bwrqw iqnhuĂ kI, gn SRoqw icq lwie ]41]
ieiq SRI gur pRqwp sUrj igRMQy cqurQ ruqy âjMgâ pRsMg brnnĂť nwm KoVsmo aMsU ]16]
1ikMnI ku prjw qy ikMny ku sUrmy lVwey[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
130
17. [phwVIaW dIaW rwqIx slwhW] 16<<ipClw aMsU qqkrw ruiq 4 aglw aMsU>>18
dohrw: BImcMd ibn anĂd ky, dyiK rhĂo ibsmwie[ -bIr hZwrhuĂ pc rhy, loQ nhIx ikm lĂwie ]1]
cOpeI: alp Kwlsw arĂo lhĂo hY1[ bhuq hmwrI idSw rhĂo hY2[ pic pic rhy hyl ko fwliq[ aink pRkwrn ky bl Gwliq ]2] nhIx ikshuĂ ny isMG hlwey[ gwf inSwn iQry ijs Qweyx[ ikm ieh3 lrqy qhW nrn mY4-[ iem sociq igrpiq bhu mn mYx ]3] htI cmUM lirby ipCvweI[ awie isvr GwlĂo5 igrrweI[ mry pry so Kyq rhy hYx[ jo Gwiel sMBwl ley hYx ]4] Qkiq sUrmy skl qurMgin[ murJwny muK isQly aMgin[ ibn Auqswh Sok mYx kyqy[ snbMDI hiq GwlĂo jyqy6 ]5] mMqRI apr ijiqk Qy sĂwny[ hoiq smIp skl snmwny[ inj vZIr ko inkt ibTwrw[ jĂliq mswl Kry gn Jwrw7 ]6] awie kysrIcMd hMfUrI[ BUp ktoc awid ibiD rUrI[
1aiVaw vyiKaw hY[ 2swfy vl bhuqw (dl) hYgw sI[ 3Bwv phwVI[ 4Bwv isMGW ivc[ 5ipCy aw ky fyrw pwieaw[ 6ijnHW dy snbMDI mwry gey sn[ 7Jwr mqwbI[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
131
siB nirMdR bYTy jib awie[ iqn ky jo bjIr smudwie ]7]
BImcMd qib bwk bKwny[ âsunhu SRon dy qum siB sĂwny[
awj prI ijs BWiq lrweI[ ikiqk idvs mihĂ dl Kp jweI1 ]8] joDw mry hZwrhuĂ lir lir[ loQ hyqu bhu hylw kir kir[ arĂo Kwlsw DIrj Dir Dir[ Coriq jĂwlwbmNI Bir Birâ ]9]
suniq ktoc hMfUrI bolw[ âpRQm jMg lr siB ny qolw2[
aib ijm bWCw iqm hI krIaih[ bwD Gwt siB Gwq ibcrIaihâ ]10]
mMfspqI nirMdR bKwnw[ âieh gurUain ko sdn mhWnw[
nihĂ smwnqw iks qy hoie[ ien sox imilin nIk hĂY soie ]11] krwmwq swihb blvMqy[ qurq bnwvihĂ jQw chMqy[ ibdq mihd SRI nwnk gwdI[ nihĂ pUrw Auqrih ko bwdI- ]12]
suin hMfUrIey igrw AucwrI[ ârwj kwj kI bwq inawrI[
ies mihĂ ipqw pUq ibgrMqy[ jo aiq ipRX so SzqRĂź bnĂťqy ]13] 3jO qij rwj swD bin jY hYx[ qO as bwiq ibcwrn kY hYx1[ gurU SzqRĂź bn gXo hmwrw[
1ikMinaW ku idnW ivc (swfw) dl Kp hI jweygw[ 2(aj) pihlw jMg lVky swiraW ny (gurU jI dy bl L) qol ilaw hY[ 3jy rwj Cfky swD bNnw hovy qW aYsI gl ivcwr skdy hW[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
132
krhu lrn qy ikm huie twrw?â ]14] suin jsvwr kysrI cMd[ bolĂo siB mihĂ grb iblĂťd[
âkhW isMG hYx hmhuĂ agwrI[ Tihr n skihĂ prI jib mwrI ]15] khW Bey pUrb ar rhY[ dwv lrin ko sYn n lhY[ hoie pRwiq ky mMfhu jMg[ prhu hyl kir siB iek sMg ]16] kib lO lrih Kwlsw joeI[ drb dyS ko rwj n koeI[ qum smrQ Dn rwj mJwry[ ikm anĂťdpuir bsihĂ suKwryâ ]17] BImcMd suin siB qy khY[ âBo jsuvwr! iesI ibiD ahY[ qAU dyiKXy lyhu ibcwrI[ pYxf Kwn awXo bl BwrI ]18] ijm mwrĂo dl gXo plweI[ ds hZwr Bt hX smudweI[ hyir awj ko jMg ihrwsw1[ lSkr BXo ikqyk ibnwSwâ ]19] kihlUrI ko eyk vZIr[ bolĂo hwQ bMid juiq DIr[ âaib igrpq qum siB ciF awey[ lrihĂ nhIx iehu ikm bin awey?â ]20] iesI pRkwr Drm CzqRIn[ pUrb suny, jQw siB kIin[ ies avnI ihq lir mir gey[ jIq pwie suK Bogiq Bey ]21] kY pRmod surpuir ko pwXo[ jgq ibKY joDw jsu CwXo[
1(mYx) fr igaw hW[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
133
lrn mrn aru swky krny1[ iehI kwm rwjn ky brnyâ ]22] siB qy suin kY inRp kihlUrI[ bolĂo sunĂo2 nIq ijm rUrI[ âhoiq pRwiq Gyrw idhu fwlw[ chuĂidiS AuqrihĂ sdl inRpwlw ]23] aMn awid nihĂ dyAu pRvySn[ swvDwn bin srb igrySuin[ anĂdpury mihĂ pRivSih3 jbY[ inkt lgwie morcy sbY ]24] krhu qMg inq kir kir jMg[ ibcriq hqhu quPMgin sMg[ ijq ikq qy Gyrhu biraweI[ pRivSn inksn ko nihĂ pweI4 ]25] iem slwh awviq muJ mn mYx[ hqy n jwihĂ isMG ikm rn mYx[â siBihin suin kY mslq aYsI[ mwnI igreISuin qib qYsI ]26] inj inj isvr gey sih icMqw[ -gurU n hwriq lriq kdMqw5-[ qRws mwin awDy svDwnw[ Kry rhy gih awXuD pwnw ]27] arDn pir6 kInis ibsrwmU[ Kwn pwn kir Dwir arwmU[ siBin jwmnI friq ibqweI[ Coriq rhy qupk inj QweIx ]28] bIqI rwiq pRwiq pun BeI[
1Bwv jMg krny[ 2suNky boilaw[ 3(Kwlsw) vVy[ 4koeI nw pwvy[ 5lVidaW kdy bI[ 6aziDaW ny pYky Bwv sOxky[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
134
pUrb idiS pIarI pr geI1[ sOc Snwn duhn idiS kIny[ bsqR SsqR qn Dwir sBI ny ]29] inj inj Qwn bny svDwnw[ duMdiB bwjy alp mhwnw2[ sMK Gny Sihnwie nPIrn3[ bfy Fol Auqswihq bIrn4 ]30] cFI cmUM siB rwjn kyrI[ hĂY n skih awnĂdpur hyrI5[ dUir dUir lg psrI GnI[ Gyrin ko fyry kir anI ]31] qib siqgur jMjYl6 clweI[ bwGn7 qop quMg iQr QWeI[ gn lmCVW8 ispwhn Dir Dir9[ qik qik isvr10 hqI Bir Bir ]32] dUir dUir lig mwir htwey[ ly ly Et iQry smudwey[ BXo Kwlsw qĂwr lrweI[ sih n skih irpu kI biraweI11 ]33] TOr TOr cwrhuĂ idiS hoey[ iQry morcin mihĂ siB koey[ lgI quPMgYx qVBV CUtn[ isr CwqI gn suBtin PUtn ]34]
1pUrb dI idSw pIlI ho aweI[ 2Coty vzfy[ 3srnwvW, nPIrIaW[ 4sUrimaW L Auqswh dyN vwly[ 5anĂťdpur idKweI nhIx idMdw[ 6iek qrHW dI vfI lĂťmI qy vZndwr bMdUk ijs dI mwr bhuq dUr qk huMdI sI[ 7nwm qop dw[ 8lĂťmI nwlI vwlI bMdUk ijs dI mwr awm bMdUkW nwlox vDyry dUr qk huMdI sI[ 9sUrimaW ny PV PV ky[ 10fyiraW L[ 11ZorwvrI[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
135
lY lY awf1 iQry qk mwrihĂ[ suBt qurMg BUm pr fwrihĂ[ fwrihĂ pun bwrUd Auqwly[ gulkW Toik Toik gj nwly ]35] psr geI chuĂidSin lrweI[ dsqrvW kir iSsq2 lgweI[ ibcrih hX kY3 joD pdWqI4[ fWBih qoVw qqiCn GwqI5 ]36] rwKihĂ dUr brj kir arI[ qop jMjYlin mwrn krI[ kyiqk cVHy sAUr phwrI[ Auqry dUr jwie fr DwrI ]37] awgy lY lY6 FukihĂ pdwqI[ gulkw PorihĂ iqn kI CwqI[ lot pot huie igr igr prYx[ dUsr nhIx awiebo krY ]38] bjih bMdUk duqrPI GnI[ awfy lY lY7 lrqI anI[ igir kir mry sYxkry sUrw[ qVPiq Gwiel imil imil DUrw ]39] chuĂidiS mihĂ bhu mwr mcI hY[ jihĂ kihĂ SRoNq DUl rcI hY[ hY hY mwr mwr kir DwvYx[ snmuK hĂY hY, muK qurvwvY8 ]40] BXo dupihrw mciq lrweI[
1Et, awsrw[ 2syD[ 3GoV svwr[ 4pYdl sUrmyx[ 5mwrdy hn[ 6(awpNy) agy (koeI Et) lY lYky[ 7EtW lY lYky[ 8quVWvdy hn[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
136
iQry morcin Bt smudweI[ jĂwlwbmNI qik qik CorihĂ[ Aur awviq iehu hiq hiq morihĂ1 ]41] psrI sYnw rwjn kyrI[ jnu smuMdR AuClĂo ies byrI[ chuĂidiS psrĂo jl sm Fir Fir[ bIc anĂťdpur twpU smsr ]42]
ieiq SRI gur pRqwp sUrj igRMQy cqrQ ruqy âjMgâ pRsMg brnnĂť nwm spq dSmo aMsU ]17]
1Aury awAuxidaW L mwr mwrky moVdy sn[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
137
18. [swihb ajIq isMG jI dw XuzD] 17<<ipClw aMsU qqkrw ruiq 4 aglw aMsU>>19
dohrw: Fry dupihry Kwlsy, kInis ibjIaw1 pwn*[ sOc Snwn mhwn kir, Bey skl svDwn ]1]
cOpeI: jpujI awid pTihĂ gurbwnI[ bIin bIin2 dsqwr mhwnI[ kMGw kir kir jUV bnwey[ AUpr bWDiq pwg suhwey ]2] Sms suDwir kriq muC bMkI[ gur kI rihq sihq aklĂťkI[ ZIn qurMgm pr siB fwly[ krwcol gur qupk sMmHwly3 ]3] hukm ipqw ko ly iqs kwly[ qĂwr ajIq isMG siB nwly[ âpRBu jI! bl pRqwp qum pwAUx[ ies pRkwr sMgRwm mcwAUx ]4] BIm cMd qy awid phwrI[ iqn qy nihĂ suiD jwie sMBwrI[ lirby sĂwd awj so pwvY[ ciF awvin ko min pCuqwvYâ ]5] puzqR bwk ko suniq anĂťdy[ SzqRĂźin bn ko agin minĂťdy[ âskl Kwlsy mihĂ AuqswhI4[ qumry sm irpu mYx bl nWhI ]6] bl kirby mihĂ nihĂ Auqlwvhu[ vDhu n awgy, jMg mcwvhu[
1suzKw[ *dyKo rwis 4 aMsU 44 aMk 11 dI hyTlI tUk[ 2cuN cuN ky[ 3BwrI qlvwrW qy bMdUkW sMBwlIaW[ 41...... ivcox Auqswh vwlw[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
138
cqr GtI bIqy hit awvhu[ isMGn brij1 sMg inj lĂwvhu ]7] ies hI ibiD kI Kyl hmwrI[ sny sny ien grb pRhwrI[ qurkin sMg ibns kir jweI[ blI Kwlsw lY TkurweI2 ]8] ieh kuC lriq nhIx aib jovYx3[ anĂd rwj ko kul qy KovYx[â iem kih puzqR lrn ky hyqu[ pTĂo pRBU kir Bly sucyq ]9] mukqw jry inKMg suhwXo[ ilXo dws qy gr mihĂ pwXo4[ KVg pRQm hI Qo gr prĂo[ AUpr duptw aYxcin krĂo5 ]10] jry jvwhr Zwhr joiq[ aMg ibBUKn SoBw hoiq[ kMcn PUl ispr kO jry[ Dir iskMD pr, SoBĂo Kry6 ]11] kTn kudMf hwQ mihĂ lY kY[ ipqw gurU ko bMdn kY kY[ inkis vihr hX ko mMgvwXo[ kir pRdzCnw AUpr awXo ]12] prI ducobYx grjĂo Bwrw[ AUcI Dun rNjIq ngwrw[ gur suq sMg Kwlsw cFĂo[ SzqRĂź hqn pr cwv su bFĂo ]13] kis kis qupkin pwie dugorI[
12.... L rokky[ 2pwqSwhI[ 3eyh (= phwVIey) huN kuC lVdy nhIx dIhdy[ 4Bwv swihbZwdy ny[ 5iKzcky (lĂk nwl) kzisaw dupztw[ 6bhuqw SoiBaw[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
139
inksy BImcMd ijs ErI[ pICy Audy isMG sox khĂo[ âjwiq ajIq isMG rN chĂo1 ]14] krhu morcin bhu qkrweI[ asvwrin dl hĂY smuhweI2[ eyk qmWcw rN ko mwrhu[ SzqRĂź sYxkry hiq kir fwrhu ]15] pun hit awvhu lY kir Pqy[ hyrihĂ igrpq inj Bt hqy[â suniq AudY isMG bMdn krI[ dXw isMG rih iFg iqs GrI ]16] muhkm isMG awid bf joDw[ awlm isMG Dry bf kRoDw[ bIr biczqR isMG bf bwhU[ mwn isMG gmnĂo rN mWhU ]17] mztU3 syvw isMG mJYl4[ dunIcMd ky awXv gYl[ siB asvwr hoie qib gey[ gur nĂťdn sMg imlqy Bey ]18] iksU kmwn bwn Dir lIin5[ qomr brCI sWg nvIn[ inksy awnĂdpuir ko Coir[ gmny isMG pMc sY Gor6 ]19] sunĂox phwrI bjĂo ngwrw[ ZIn pwie qĂwrI asvwrw[ hoiq morcin judI lrweI[ jwnĂo -ieq sYnw kuC aweI- ]20]
1cwh ky[ 2swhmNy hovy[ 3jtW dw iek goq[ 4mwJy dw[ 5PV ilaw[ 6iBawnk[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
140
gmny ghy kmwn quPMg[ smuK Bey dĂY dl ihq jMg[ ikqI QwAux mc rhI lrweI[ jĂwlwbmnI Cuit smudweI ]21] ieqY isMG kir hylw pry[ Dwie acwnk iqs idiS lry[ mnhuĂ cyq bih bwAu bfyrw1[ isMGn ko dl jlDr pRyrw2 ]22] brKn gulkin krkw kyrI3[ prbq lr ikRiKpwk GnyrI4[ eyk bwr pir krI ibnwsn[ krkI qupkin5, bwn srwsn6 ]23] PUty muMf quMf ibkrwry7[ SRoNq CUty mnhuĂ pnwry[ BImcMd ko dl smuhwXo[ duMdiB Folin ibRMd bjwXo ]24] qjy ajIq isMG qib qIr[ bIDy8 bIrin Gny srIr[ suBt ik Gorw Gor lgy sr9[ igriq ipRQI pr pRwnn prhir ]25] bhu cMclqw krihĂ clwvn[ BwQw mihĂ hwQih kir pwvn10[ sr inkwis gun mihĂ bgrwvn11[
1(kRoD rUpI) dyq dI vfI vwXU ny vgky[ 2isMGW dy dl rUpI bdlW L pRyiraw[ 3golIaW dI brKw giVaW dI (brKw smwn sI)[ 4phwVIey bhuqI pzkI KyqI vq[ 5bMdUkW kVkIaW Bwv czlIaW[ 6DnuKW qox qIr (dzly ijnHW nwl.....)[ 7iBawnk[ 8ivMnHy[ 9ijs L lĂgy iBawnk qIr[ 10BzQy ivc hzQ L pw krky[ 11iczly ivc joVdy hn[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
141
aYxic kwn sn pwn lgwvn1 ]26] qik SzqRĂźin ky aMg lgwvn[ jwnĂo prih n gn ikX Gwvn2[ cMcl bwjI krin kudwvn[ ibcriq irpu ko vwr bcwvn ]27]
nrwj CMd: ajIq isMG jIq cwih3, qIr ko pRhwrqy[ qurMg4* eyk sMg isMG, sUrmy sMGwrqy[ mrI phwr bwihnI, ibswl swmuhwie kY[ su eykbwr gorIXW, anyk hI clwie kY ]28]
clI su byg SUMkqI, lgI qurMg5 awie kY[ igrĂo su jMg Kyq mYx, su doie Gwv Kwie kY[ ajIq isMG Coir6, aMg awpny bcwie kY[ Kro crMn Bwr Pyr, bwn ko clwie kY ]29] phUic kY su dws, awie bwj aOr dIinEx[ krI iSqwb dOir kY, rkwb pwie lIinEx[ aroih qwqkwl hI, clwk ko clwie kY[ pRhwr bwn Pyr qwik, qwik SzqRĂź Gwie kY ]30] smUh isMG azgR hĂY, quPMg sMg BMig kY7[ rKy itkwie Qwie hI, vDy n SzqRĂź jMg kY[ inSwn mwn isMG lY, dXo su cIr Coir kY8[ qRpwie kY qurMg ko, chiq hyl dOir kY ]31] pukwr mwr mwr ko, pry su eyk bwr hI[
1iKzicaW hQ jw lgdy hn kMn L[ 2ieMny bhuqy mwry ik pqw nhIx lĂgdw[ 3cwhuMdy hoey[ 4GoiVaW aqy[ *pwT aslI âquPMgâ cwhIey, ilKwrI dI klm AukweI qox âqurMgâ ho igaw hY ikAuxik arQ quk dw pRsMgk qy suhNw ieh hY:- sUrmyx isMG iekzTy (iek bwr hI) bMdUkW clwky (duSmnW L) mwrdy hn, ikAuxik pihly dzisaw hY ik swihb ajIq isMG jI qIr clw rhy hn, huN dzsdy hn ik nwl dy isMG bMdUkW clw rhy hn, Aus smyx qIr CyqI cldy sn, bMdUk rqw vkq lYxdI sI[ 5(swihbZwdy jI dy) GoVy L[ 6Czfky (GoVy L)[ 7mwrky[ 8JMfy dw PrYrw Kohl idzqw[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
142
bjwie jMg jIq ko, innwd1 kY Aucwr hI[ krMiq ryl pyl ko, pRvyS hoie sUrmyx[ quPMg qIr mwir kY, imlwie bIr DUr myx ]32] ikRpwn KYxic mĂwn qy, kVwkVI mcwie kY[ ibhMf ruMf muMf quMf, pMfu qy plwie kY2[ pRcMf hI GmMf pwie, dMf dUq Dwie kY3[ ktMiq kMT kMD bwhu, dMf ko irswie kY4 ]33] ibloik bIr Kwlsw, ikRpwn ko GmMf kY[ pry su eykbwr hI, anyk hUM ibhMf kY5[ pRcMf Ej kIin6, quMf moir kY irpUinE7[ plwie kMf, dyiK bIr DIrjM iksUnXo8 ]34] inhwrqy n moir nYn, qRws kY ibswl qy9[ bcy rhy plwie jy, ary su myl kwl qy10[ huqy su dUr kysrI, ibloik sUr Bwijqy11[ ley smUh sUrmy, imly12 su isMG gwjqy ]35] kudMf aYxic aYxic kY, pRhwr bwn kwl ko13[ arĂo su azgR awie kY, hZwr joD nwl ko14[ jQw pRvwh jwvqo, igrIn qy sQIq hĂY15[
1Sbd [sMs:, innwd][ 2mUMh pIly krky Bzj jWdy hn[ 3vYrIaW L Bzj ky (= Dwvw krky) dMf idqw [dUq pd pMjwbI ivc vYrI dw bI vwck hY, suzKw isMG jI dy gur iblws ivc ieh pd duSmn arQW ivc vriqaw hY][ 4kRoD nwl kMT, moFy, bwhW L kzt idzqw[ 5nwS kr idzqw[ 6bhuqw Zor pwieaw[ 7vYrIaW dy mUMh moV idzqy[ 8(phwVIey) ipzT dyky Bzj AuTy, sUrimaW L qzkky DIrj qox SUMn ho gey [ik+sUinE = ik SUMn ho gey DIrj qox[ (a) iksU+nXo = iksy L nw irhw DIrj][ 9bhuqy fr krky[ 10mOq ivc imlw idqy[ 11sUrmyx Bjdy dyKky[ 12aw imilaw gjdy isMGW L[ 13Bwv mwrU qIr mwrdw hY[ 14joDy nwl lYky[ 15ijvyx vgdw rO phwV krky ruk jwvy[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
143
qQw iQrMiq Kwlsw, chMiq cIq jIq hĂY1 ]36] irpUin kwit sYxkry, srIr Gwie Kwie kY[ mury bhor bIr isMG2, SRI Pqy su pwie kY[ sny sny htMiq, Gwielwn3 ko sMBwr kY[ iQry sQwn awpny, smUh DIr Dwir kY ]37] quPMg sMg aMg bwhu, BMig kY ibswl hI[ keI hZwr ErVy, anyk hyl Gwl hI[ Kry kry sudUr hI, pRhwr goirXWn ko4[ smIp hoie pwieĂ nw5, pRhwrXo pRhwin ko6 ]38] mcĂo su juzD kRzD kY, quPMg sMg GwiehI[ mry pry anyk hI, lhU pRvwh jwiehI[ su BUq pRyq jognI, iSRMgn mws Kwvqy[ pukwr kwk kMkrI, krwl hI sunwvqy ]39] qurMg aMg BMg qy, ikqyk CUC foilqy[ kty srIr hwQ pwie, koie dIn bolqy[ ibhwl hĂY ibswl hI, krwl bIc Kyq ky[ krwhqy pukwrqy, mrMiq sĂwim hyqu ky7 ]40] lrMiq eyv rIq sOx8, pRkwS mMd hoieE[ pRgop9 mwrqMf Bw, BXwn sMJ soieE10[ iPrMiq ruzdR ruzdR byK11, sMg ly gNwin ko[ itky smUh sUrmy, sQwn morcwn ko ]41] iPry su awp awp ko, sMBwl Gwielwn ko[
1iqvyx iczq ivc Kwlsw jIq L cwhuMdw hoXw ruk igaw[ 2sUrmy isMG[ 3ZKmIaW[ 4golIaW clwky[ 5(vYrI) nyVy nhIx Fzk skdy[ 6mwrn vwilaW L mwrdy hn (isMG)[ pr jwpdw hY ik SuzD pwT sI âphwrIey pRhwn koâ = phwVIey mwrn leI nyVy hoNw nhIx pwAuxdy[ 7sĂwmI vwsqy[ 8ieAux lVidaW[ 9Cup igaw[ 10iBawnk sMJ ho aweI[ 11iSv iBawnk rUp ivc iPrdw hY[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
144
ibloik BImcMd, ibRMd bIr imRqkwn ko1[ sicMq Sok Dwrqo, khY n kWhu pws hI[ -lrYx ju eyv nIq hI, n jIq hoiq aws hI- ]42] kry iekzqR awin kY, aMbwr dIh lwigE[ mMgwie kwStwn, qwqkwl dIn dwigE[ ibSwl Sok Dwir kY, sicMq rwq hoie kY[ kCUk Kwn pwn ko, rhĂo pRXMk soie kY ]43]
ieiq SRI gur pRqwp sUrj igRMQy cqurQ ruzqy âjMg pRsMgâ brnnĂť nwm aSt dsmo aMsU ]18]
1mwiraW igaW L[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
145
19. [jMg-jwrI] 18<<ipClw aMsU qqkrw ruiq 4 aglw aMsU>>20
dohrw: sRI ajIq isMG jIq ly, GwXl skl sMBwil[ ipq smIp awviq Bey, BnĂox jMg aihvwl ]1]
cOpeI: Audy isMG awlm isMG doAU[ kuCk Gwie KY ky qn soAU1[ apr isMG kyiqk mir gey[ surpir bsy Bog suK ley ]2] phuĂcy gur suq sMg hZUr[ SROnq ilpq BXy pt sUr2[ awlm isMG BnĂox aihvwlw[ âpRBu jI! sMGr BXo ibswlw ]3] sRI ajIq isMG krĂo GmMf3[ bwn pRcMf su qUrn CMif4[ ibcriq SzqRĂźin mihĂ Dir DIrj[ hqy bhuq kir kir inj bIrj5 ]4] lgI quPMg qurMgm igrĂo[ AuqrĂo huie sucyq qr KrĂo[ phuĂic dws ny dUsr dIn[ Bey arohn juzD pRbIn ]5] qum pRqwp bl qy bhu isMG[ Gny mwir imRg irpu bn isMG[ Gwiel awj BXy bhuqyry[ KVg pRhwr pRhwr6 Gnyry ]6] aYsI ktw BeI aj hyriq[ ijm KwqI bf bn ko gyriq[ SRmiq isMG Gwiel gn lKIaih[
1iqnHW dy srIrW L kuJ ZKm lgy[ 2sUrimaW dy[ 3Bwv Gmswn vwlw jMg[ 4CyqI CyqI clwky[ 5awpNw bl lw lw ky[ 6qlvwr dy vwr mwr mwrky[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
146
ikRpw idRSit ien kI idS ipKIaih ]7] swlpzqR siB ko bKSIjY[ pIr srIr dUr kir dIjY[ hoiq pRwiq lig mylAu GwAU1[ AuTihĂ lrihĂ kir kir icq cwAU ]8] rwvir bl alĂťb ko pweI[ igrnr idnpRiq dyihĂ KpweI[â suin siqgur siB dyKin kry[ Audy isMG idiS snmuK Kry ]9] swlpzqR ly siB qn lwiev[ imly Gwv suK lih siB koeI ]10] brqI dyĂ iqhwvl Gno[ Kwie asn bhu sĂwdn sno[ ly gur KuSI skl pir soey[ ijiqk morcy mihĂ iQr hoey ]11] swvDwn hĂY jwgiq rhy[ Cutiq quPMg duhn idiS lhy[ hoiq pRwiq pun bjy ngwry[ Folin pr fMky gn mwry ]12] nObq bjiq anĂdpur Bwviq2[ sUrn kY Auqswh bDwviq[ Bir Bir PUkn sMK bjwey[ duhuĂidiS awpn ibKY sunwey ]13] fP Sihnwie3 bjY krnweI4[ fMk Grwvl pr5 TNkweI[ awswvwr rbwbI gwvYx[ rwg rwgnI qwn bswvYx ]14] ihMdu Drm ko gurU alĂťb[
1ZKm myl idE[ 2suhNI lĂgdI hY[ 3qurrI[ 4qUqIaW[ 5fMky GiVawlW pr[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
147
dĂwry1 mMgl hoiq kdMb[ pry Bog gur Pqy bulwvYx[ sOc Snwnih DĂwn lgwvYx ]15] sziqnwm ko ismrn krYx[ ibRMd Kwlsw gurmiq DrY[ awid suKmnI piT piT bwnI[ Duin AUcI qy krihĂ bKwnI ]16] kir kMGw gih kys suvwrYx[ cuin cuin pwg sIs pr DwrYx[ sUDI Sms kriq muC bMkI[ rhiq sihq hĂYx mhq inSMkI2 ]17] rN ipRX awXuD rwKihĂ pws[ ismrihĂ sziqnwm ibzsĂws[ insw morcin ijnhuĂ ibqweI[ iqn iFg jwie su dyihĂ AuTweI3 ]18] iQry awp hĂY kY svDwnw[ so AuiT kir hYx sOc Snwnw[ siqgur ko puin drsihĂ jweI[ krihĂ sunwvn bwq lrweI ]19] iksU dyS qy suin suin awvYx[ imlYx isMG iek Ql huie jwvYx[ ly iszkw bwrUd bfyrI[ Kwn hyqu ly rsq GnyrI ]20] krihĂ qĂwr suD dyx phuĂcweI4[ inkis Kwlsw puir smudweI5[ iqn awgw ly kir bhu lrYx6[
1(gurU) duawry[ 2rhqvwn qy byfr hn[ 3Bwv pihrw bdldw hY, jo rwqIx moricaW ivc jwgy AuhnW dI QW nvyx jWdy hn, qy EQy swvDwn ho ky itkdy hn[ rwq vwly awrwm leI fyry aWvdy hn qy[ 4(bwhrox awey isMG) aMdr Kbr phuMcvw dyxdy hn (ik asIx swmwn lYky awey hW)[ 5(ieDr) anĂťdpur qox bhuq Klwsw inklky[ 6AuhnW dI syD bMnHky bhuq lVdy (azgy vDdy hn)[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
148
mwrn krihĂ azgR jo arYx ]21] BImcMd inRp ibRMd Aupwie[ rhy ibcwriq bs n bswie[ chuMidiS krih aiDk qkrweI[ 1ârhhu sucyq pRvyS n jweI2 ]22] duie sY kbhuM qIn sY cFYx[ dyhu iqlwvw idRFqw bDYx3[â jbih SRmiq huie SzqRĂź isDwvYx[ qbih Kwlsw aMqr awvY4 ]23] Qky lwie bl buiD ko rwjy[ nhIx ibgwr skihĂ gur kwjy[ clYx quPMg morcin mWhI[ awgy bDn deyx irpu nWhI ]24] pRQm iQry jihĂ Qwn phwrI[ qihĂ hI rhy morcin DwrI[ sIs Aukwsih AUpr joie[ gulkw qy Poriq hYx soie ]25] XW qy rhy dbk qr nIcy5[ KnihĂ morcw avnI bIcy[ Kwnpwn qy sMkt pwvYx[ nihĂ AuksihĂ awvihĂ nihĂ jwvYx ]26] sgry bwsur duK ko BrYx[ ieqih isMG siB suK sn iPrYx[ puir qy dUr dUr irpu rwKihĂ[ lrYx jwie jib huie aiBlwKihĂ ]27] hoiq morcin ibKY lrweI[ kib kib ByV prih smudweI[
1BImcMd hukm dyxdw hY ik[ 2(hor bwhrox awey iszK rsq lYky anĂťdpur) ivc nw jw vVn[ 3iPr ky pihrw idE jo mZbUqI vDy [a: qlwXw = Auh POj jo Sihr Xw lSkr dy igrd iPr ky pihrw dyvy][ 4(anĂťd pur) aWvdw hY[ 5hyTW hI hyTW[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
149
iek idn prI rwiq aMDĂwrI[ nihĂ sUJiq hY Bujw pswrI1 ]28] imly isMG awps mihĂ qibhUM[ mslq kriq Bey iem siBhUM[ âawj morcin krIaih DweI[ ktw krhu SzqRĂ smudweI ]29] nhIx quPMg hwQ mYx lIjY[ Pyty SsqRin2 sMg lrIjY[ KVg, ispr gih, nyZy, Bwly[ SkqI, sWg, ktwr krwly ]30] prhu acwnk krhu GmMf3[ KMf KMf kir lrhu pRcMf[â dXw isMG jI khĂo sunwie[ âgur kI awiesu BeI n kwie ]31] ibnw khy qy rN Gmswn[ imil kir ikm cwhhu blvwn!â awlm isMG BnĂox siB sMg[ âpRBu ko awSY kirby jMg ]32] kql morcw krIaih Dwie[ BImcMd mUrK pCuqwie[ awn prih gr SzqRĂź ibswlw4[ ikm bUJin gur huie iqskwlw ]33] suK pRXMk pr huieĂ pRBu iQry[ aib iqn ko n bUiJby krYx[ dXw isMG gur ky isK Bwry[ ien qy awgĂw lyhu suKwryâ ]34] muhkm isMG bIr qib khĂo[ âieh awSY nIky mn lhĂo[
1hzQ pswiraW idzsdw nhIx[ 2hQ nwl lVweI krn vwly SsqR jo azgy igNdy hn[ dyKo rws 7 aMsU 48 dy aMk 6 dy âPyxtnâ pd pMnw 3247 qy aMk 7 dw pRXwX[ 3Gmswn[ 4jy SzqrU bhuqw gl aw pvy[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
150
dXw isMG jI! hukm Aucwro[ hqih Kwlsw irpun suKwroâ ]35] Audy isMG qib bwk bKwnw[ âkrhu kwj gur ko svDwnw[ kĂox n dXw isMG jI! kihĂ aYsy[ ijs qy Pqy Kwlsw lYsyâ ]36] mwn isMG hoXhu qib Kry[ KVg ispr kr nyjw Dry[ syvw isMG mJYl insMg[ BXo qĂwr kirby khu jMg ]37] awgy Kry hoie siB rhy[ dXw isMG inj muK bc khy[ âjy siB kI aiBlwKw aYsy[ hqhu phwrI Bt gn qYsy ]38] mYx BI gmnhuĂ sMg qumwry[â awlm isMG qbih htkwry[ âiehW iQrhu hm hI cil jY hYx[ qumry bwk Pqy rN lY hYxâ ]39] iem kih suin kir hoXis qĂwry[ KVg ispr gih awXuD Bwry[ gurU mnwie bIr br bWky[ cly ibRMd SzqRĂźin idiS qwky ]40] ijq idiS BImcMd Bt ibRMd[ kry morcw iQry iblĂťd[ idn mihĂ Gwq dyiK kir gey[ insw iqmr mihĂ pRwpiq Bey ]41]
ieiq SRI gur pRqwp sUrj igRMQy cqurQ ruqy âjMgâ pRsMg brnnĂť nwm eyk AUnibMsqI aMsU ]19]
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
151
20. [BweI dXw isMG jI dI awigaw nwl rwqIx morcw krnw] 19<<ipClw aMsU qqkrw ruiq 4 aglw aMsU>>21
dohrw: BImcMd ko morcw, suBt ibRMd ijs mWih[ iqq idS gmnĂo Kwlsw, ihq mwrn Auqswih ]1]
rswvl CMd: gey isMG bIrM[ Dry cWp qIrM[ krwcol Fwly[ iknU lY sMBwly ]2]
su nyjw AuBwry[ Cury pY ktwry[ srohI inkwsy[ duDwry pRkwSy ]3] mhW swvDwnw[ smM eyk jĂwnw1[ blI bIr bMky[ muCYly inSMky ]4] clwey juJwry[ iekY myl vwry2[ krYx Kwn pwnw[ iekY Qwn vwnw3 ]5] htY kOn pwCy[ lrYx azgR bWCy[ sMmhUM phwrI4[ quPMgYx pRhwrI ]6] kCU nwd SRoqM5[ lKĂo Gwq hoqM[ khĂo awp mWhI[ âieqY kOn awhI? ]7] bno ry sucyqM[ qjo nIxd hyqM6[â sunĂox jwin lIny[ svwDwn kIny ]8] qbY isMG gwjy[ âkhW jwihĂ Bwjy[ abY hohu TWFy[ lKYx Kzg bwFy7 ]9] ikDOx qRws DwrO[ plIjY pDwrO8[ n awvO lrweI9[ cly jwhu DweIâ ]10]
cwcrI CMd: khMqy[ sunĂťqy[ lrweI[ mcweI ]11] pRcwrYx10[ pRhwrYx[ ikRpwnY[ mhWnY ]12]
1ieko jyhy jvwn[ 2iezko myl vwly Bwv imzqR[ 3ieko Qwn KwN pIN vwly[ 4bhuqy phwVIaW L[ 5kuCk awvwZ suNI[ 6nIxd dw ipawr Czfo[ 7KMifaW dIaW DwrW vyKo[ 8dOVky cly jwE[ 9lVweI ivc nw awE[ 10vMgwrdy hn[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
152
inkwsI[ pRkwSI[ AuBwrI[ pRhwrI ]13] 1insMgI[ BujMgI[ irswvYx[ clwvYx5 ]14] 2surMgI[ su cMgI[ cmzkYx[ iKmzkYx6 ]15] 3lpzkYx[ dbzkYx[ aqMkYx[ SSMkYx7 ]16] juSyly[ jTyly[ pRpyly[ Dkyly4 ]17] juJwrYx[ n hwrYx[ ibdwry[ krwry ]18] aMDyrw[ Gnyrw[ 5n hyry[ inbyry9 ]19] juty hYx[ kuty hYx[ 6lty nw[ hty nw10 ]20]
isrKMfI CMd: juzt geI qrvwrIx rOr pukwrqy[ loQ loQ pr fwrI AUpr ko qry7[ BujYx pswir AuBwrI8 mwriq Zor qy[ htI qupk iqs bwrI nhIx clwvMdy ]21]
brCI sWg proey Pyr inkwsIaW[ guzQ hQwvQ9 hoey jmDr10 mwrdy[ AUcy nwdiq11 roey pry phwrIey[ bfI nIxd iek soey bhur n jwgdy ]22] mcI mwr ibkrwlI qVPiq iCq pry[ suD nihĂ iknhuĂ sMBwlI mUrK kt igry[ nihĂ krvwr12 inkwlI cly plwie kY13[ GwlI DUm ibswlI mwry morcw ]23]
1insMg hoky BujMgI guzsy nwl clwAuxdy hn (qlvwrW)[ 2cMgI qrHW nwl lwl rMg (nwl) rMgIaW (qlvwrW) cmkdIaW qy (ibjsI vWĂšU) ilSkdIaW hn[ 3lpk ky pYxdy qy dbk lYxdy hn (isK) qy (vYrI) frdy hn qy sMgdy hn[ 4joS vwilaW vzfy (kzd) vwilaW (isKW ny phwVIey) pry dbwky Dzk iszty[ (a) (ju+syly =) syilaW nwl jo Tyilaw (vYrI L qy) Dkyl idzqw pRpyilaW (= srIrk pzikaW) nwl[ 5dyKdy nhIx nbyVI jWdy hn[ 6tly nhIx, (jMgox) hty nhIx[ 7koeI Aupr koeI hyT[ 8bwhW pswrky qy AuBwrky[ 9hzQo hzQI[ 10ktwrW[ 11pukwrdy[ 12qlvwr[ 13nĂs rhy[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
153
BImcMd, hMfUrI suD kO pwie kY[ suin pRkwr Bt BUrI aOck jwig kY[ -sYn rwiq mYx cUrI isMGn awie kY-[ 1âmwrhu phuĂic ZrUrI jwhu iSqwbqyâ ]24] donhuĂ igrpiq jwgy suBt pTWvdy[ âjwie bcwvhu awgy iblm n kIjIey[ sunIaiq awviq Bwgy qij kir morcw2[â suin Bt awXuD lwgy3 inksy isvr qy ]25] nWihn jwnĂo jweI kyiqk Kwlsw[ rhy dUr argweI nyry nihĂ Fuky4[ murcy mihĂ smudweI ktIaw so kry5[ kyiqk Bey plweI pRwn bcwie kY ]26] DrDrwiq6 irpu CwqI bolĂo jwie nw[ ibQry liK kir GwqI iekTy hoienw7[ -kwtihĂ awin arwqI8- DIrj pwie nw[ SRoNq loQ ppwqI hwie alwie nw9 ]27] Bt isMGn bhu mwry bhuro muir cly[ Audy isMG llkwry kry avwihnw10[ âkwrj iszD qumwry htIaih Kwlsw[â apny Qwn mJwry awvn siB lgy ]28] ko Gwiel sMGwry isMG sMBwil kY[ awey bIr juJwry hiq gn SzqRĂź ko[
1(rwjy boly)[ 2suNdy hW ik (swfy POjI) morcw Czfky nĂTy awAuxdy hn[ 3SsqR pihrky[ 4Bwv jo ispwhI rwijaW ny huN iqawr kIqy sy Auh qW dUr hI cuzp KVy rhy, isMGW qk nw azpVy[ 5qy jo morcy ivc sy Auh Kwlsy ny kt idzqy[ 6DVkdI hY[ 7dwAu pwky iKMf gey kzTy nw rhy[ 8ik vYrI (huN vI) aw kztdw hY (swL)[ 9loQW qox lhU ifzgdw hY pr hwie nhIx Aucwrdy[ (a) lhU (BrIaW) loQW ivc ifzgdy hn qy hwie nhIx krdy[ 10szdNw kIqy[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
154
siqgur Pqy Aucwry grjiq Kwlsw[ awnĂd ngr mJwry anĂd sox bry ]29] Jwr mqwbI jwry bhuir phwrIaW[ puMj mswl Aujwry iqmr nswie kY[ awie morcy Bwry lgy ibloikby[ mry smUh inhwry loQW ifzgIaW ]30] bcy mrn qy soAU gey plwie kY[ avlokiq siB koAU imRqk frwvNy[ lwl Qwn jihĂ joAU1 SRoNq psirgw[ ikq iekTy qRY doAU loQW guzQIaW ]31]
dohrw: siB igrnwQn qib sunĂox, âisMG pry blvMf[ BImcMd ko morcw, kIins KMif ibhMf2 ]32] bcĂo nhIx ko sUrmw, isMG rhĂo nihĂ mWih3[ giq acrj kuC kir gey, nihĂ mn jwnI jwih ]33]
cOpeI: awin iqmr mihĂ suBt sMGwry[ aOck pry skl hI mwry[â suin siB ky mn AupjĂo qRwsw[ ibn hI sMGr Bey ibnwsw ]34] Bey sucyq imly gn jwgy[ puMj quPMg clwvin lwgy[ âDrhu Brosw supqhu nWhI[ jy supqhu ies ibiD mir jWhIâ ]35] siBin morcy bin svDwnw[ krihĂ prspr AUc bKwnw[ âjwgiq rhhu quPMgYx mwrhu[ ieq Auq awviq jwiq inhwrhuâ ]36] BImcMd kY icMq GnyrI[ -ikm huie ibjY Aupwie n hyrI4[
1ijzQy dyKdy hn[ 2Bwv qbwh kr idzqw hY[ 3isMG koeI BI (jMg) ivc nhIx irhw, Bwv mwiraw jW ZKmI isMG morcy ivc koeI bI nhIx ipaw sI[ 4Xqn nhIx idzsdw[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
155
inq pRiq joDw mrihĂ hZwrox[ iesI rIq huie hY mm hwro ]37] lriq ibqy idn mo khu Gny[ isMG mvwsI jwihĂ n hny[ awie vhIr qy bIc pRvySy[ Bey pRQm qy abhuM ivSySy ]38] gur anĂťdpuir CorihĂ nWhI[ bYTy rhYx ju siB suK pWhI[ Kwn pwn qy qMg n hoey[ gulkW bhu brUd lY Foey1 ]39] isMG Et mihĂ lriq n mrYx[ vihr suBt sYxkr inq igrYx[ rhĂo anĂťdpuir ikqhuM Curwvin[ iek idn myro bnih plwvn ]40] hoih nmoSI2 ijq ikq myrI[ hit hOx cmUM mrwie GnyrI-[ iezqĂwidk qrkiq mn Gno[ jwgRq rhĂo icMq icq sno ]41] pCuqwviq hoeI Bnuswr[ Auq siqgur jwgy ijs bwir[ sOc Snwn kIin siB aMg[ CkI aPIm su ibjIaw sMg* ]42] gwvin lgy rbwbI vwr[ Audy isMG phuĂcĂo iqs bwr[ dXw isMG ko ly kir sMg[ bMdn kriq bqwXhu jMg ]43] âmhwrwj awiesu qum joeI[ dXw isMG muK qy ly soeI[ gXo Kwlsw imil smudwXw[
1(bwhrox) bhuq aWvdw hY[ 2bdnwmI[ *dyKo rws 4 aMsU 44 aMk 11 dI hyTlI tUk[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
156
mwir morcw kql krwXw ]44] BXo irpun ky Sok ibswlw[ igr igr ky Gr Gr mihĂ Gwlw[ kir sQwr qihĂ qy cil awey1[ isMG SRyX ky sihq suhweyâ ]45] suin siqgurU KuSI bhu kInI[ âdXw isMG rN awiesu dInI[ ieh gĂwnI mm isK hY pUrw[ kĂox n hoie XW ko bc rUrw ]46] hqhu phwrI mUrK kr kr2[ prih pItbo ien ky Gr Gr[ mor Kwlsw blI ibswlw[ gur dRohIn hqY siB kwlwâ ]47] iem kih iQry isMGwsn sĂwmI[ BUq BivzKĂq aMqrjwmI[ vihr morcin qQw lrweI[ Cutih quPMg smuK smudweI ]48] inj inj murcy pr iQr hĂY kY[ hyriq irpu dyx qupk CutY kY[ awviq jwqy krihĂ pRhwrn[ ko plwie hĂY ko sMGwrin ]49] imRqk AuTwie AuTwie iljwqy[ kwSt sMcY kriq mhWqy3[ chuMidiS awnĂdpuir ky dwhYx[ Qwn mswnn jhW khW hYx ]50] ijq ikq DUm AuTih idRStwvY[ pry ikiqk iqn kUkr KwvYx[ ibRMd ibhMgm4 gID bfyrI[
1mkqUlW dw Fyr lw awey hW [ihMdI, sQrwAU = mkqUlW dw Fyr[ pM:, szQr qox sQwr[ sQwr krnw = BuMjy iltw dyNw, mYdwn mwrnw][ 2hzQo hzQI[ 3bhuqw[ 4pMCI[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
157
kwk kMk KY hYx bhuqyrI ]51] siB rwjn ipiK icMq AupweI[ icqvihĂ hiqby hyqu AupweI[ BeI pRBwiq idvs ciF gXo[ jwm eyk bIqiq jib BXo ]52] BImcMd Bw smY rsoeI[ sYlnwQ phuĂcy siB koeI[ sBw krn mslq ky kwrn[ phuĂcy juiq mMqRIn ibcwrn ]53]
ieiq SRI gur pRqwp sUrj igRMQy cqrQ ruzqy âmorcw mwrnâ pRsMg brnnĂť nwm ibMsqI aMsU ]20]
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
158
21. [kysrI cMd dI pRqzgĂw] 20<<ipClw aMsU qqkrw ruiq 4 aglw aMsU>>22
dohrw: sYlnwQ awey skl, pRQm kysrI cMd[ inRp hMfUr ktocIaw, gĂwlyrI Bt ibRMd ]1]
cOpeI: iezqĂwidk siB imil kir awey[ BImcMd snmwn ibTwey[ siB ko ly sMg gXo rsoeI[ bsqR Auqwir iQry siB koeI ]2] cwdr jwmw pwg AuqwrI[ eyk Auprnw1 kr mihĂ DwrI[ crn pKwriq cOxky bry[ inj inj awsn pr inRp iQry ]3] awgy siB ky Dir pnvwry2[ Bwq3 prosĂo BlI pRkwry[ bhur slvNM nwnw BWiq[ sUpkwr qib Dir Dir jwiq ]4] Kwn lgy jib kOr4 AuTwey[ kihlUrI qib kuC muskwey[
dyiK kysrI cMd idSw ko[ hws kriq BwKiq iem qw ko5 ]5]
âXzDI idXo6 Bwq khu KwNy[ ies kwrn Gr Coif pXwNy[ ikDOx anĂťdpur hyqu Cutwvin[ lir goibMd isMG gurU htwvin ]6] ieq awey? siB dyhu bqweI[
1swPw[ 2pzqlW[ 3irzDy hoey cwvl[ 4gRwhIaW[ 5iqs L[ 6iek gMdI gwlI dw sMboDn hY jo hr phwVIey dy mUMh qy ciVHaw huMdw hY[ jy kdy kvI jI dw ieQy pwT hovy âXdDyqusâ qy ilKwrIaW dI aNjwNqw ny gwl dw rUp dy idzqw hovy, qW âXdDyqusâ dw arQ hY âijs kwrn krkyâ[ agy Zor nwl iPr duhrwAuxdw hY âies kwrn krky? â qy iPkrw mukdw hY aMk 7 ivc âieq awey siB dyhu bqweIâ[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
159
ibqy mws qy idn aiDkweI[ gwFI gVHI lohgV nwmU[ soBI nhIx CutI1 kĂw kwmU? ]7] srĂo n kuJ gur kn2 ciF awey[ bIr hZwrhuĂ mwir Kpwey[ kĂw muK ly kir sdn isDwro[ kih igrpqin khW jg swro3? ]8] khW bIrqw rhI qumwrI[ -imil siB lry srI nihĂ kwrI[ eyk gurU pun dyS ibhInw[ cmUM n, ikX iek pMQ nvInw ]9] BXo Aupwie n iks qy koeI[ pichwry prbq piq joeI-[ Swhu awid sgry iem khYx[ khW sujsu qumro qib rhY ]10] ies qy awCI lriq n jbY4[ Brm smyq huqy hm sbY5[ rwiq morcw mwir KpwXo[ suBt ibRMd ko nihĂ atkwXo ]11] siB BRwqin kI mslq kryx[ lSkr Gno myl kir lryx[ aib qum krhu ibcwrin swry[ ikim rih awvY lwj hmwry?â ]12] cmkĂo irsĂo kysrI cMd[ âkĂw mslq hm krin iblĂťd? ipKhu kwl huie sMGr myrw[ isMGn krhuĂ lQyr pQyrw ]13] khYx lohgV nwm kTorw[
1lohgV nwmy gVHI (kyhVI aYfI) qkVI sI (jo) qusW qox nhIx CufweI jw skI[ 2vzl[ 3swrw jgq phwVI rwijaW L kI khygw[ 4cMgI gzl sI jy Audox hI nw lVdy[ 5Bwv jdox swfw Brm biNaw hoieaw sI[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
160
kwgq iskqw1 sm idXox Porw[ msq mqMg mhW bl DwmU[ awvih pun hmry iks kwmU ]14] chUM idiSn ko qij kY Gyrw[ sgrI cmUM krhu sMg myrw[ huie snmuK qorihĂ drvwZw[ duMdiB Folin ly siB bwjw ]15] ikiqk isMG hYx atkihĂ awgy[ hoihĂ kql kr ipiK kY Bwgyx2[ kĂox awls ko Dir iQr hoey[ jMg mor dyKhu siB koeyâ ]16] iem bwqYx kir Bojn Kwqy[ AuTy bhur irs qy idRg rwqy3[ sBw lgwie iQry siB rwjy[ inScY krin awpno kwjy ]17] siBin sunwviq kih gĂwlyrI[ âaib lO lry jIq nihĂ hyrI[ puir ko Gyro iszD n hoXo[ awviq jwqy dwv n joXo4 ]18] lrn smwj aMn bhuqyrw[ ly pRvyS By kyiqk byrw[â suin inRp hMfUrI qib khy[ Gyrw nhIx nIk ibiD rhy ]19] iekTy kir Bt snmuK clYx[ msq mqMg dĂwr ko iBlY5[ qomr, qupk, qIr qrvwrYx[ arY azgR iqh qqiCn mwrYx ]20] prsih nhIx cmUM iqs bwrI[
1kwgZ qy ryq vWg[ 2hQ dyK ky Bzj jwNgy[ 3lwl azKIaW krky[ 4isMG aWvdy jWdy rhy (swQox koeI) dwAu nw ho sikaw[ 5iBVygw, BMnygw[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
161
gmnih bWDy cuMg1 agwrI[ hqhu lohgV kwrj Blo[ bhur Sihr idiS suK sox clo ]21] BwjY gurU ikDOx imil prY[ ies pRkwr qy kwrj srY[â
mMfspqI suniq siB mq ko[ bolĂo bwk dyiK grbiq ko2 ]22]
âSRI nwnk gwdI bf BwrI[ mIr pIr siB invYx agwrI[ qum qy ikm hovih so hIn[ SRI hir goivMd sMGr kIin ]23] Swhu cmUM qAu iBr kir hwrĂo[ pun mn qy irs kir inrvwrĂo3[ kĂox n ibcwriq apin lrweI[ lriq mriq, jY BI kib pweI4? ]24] nwhk dĂYS bDwie bfyrw[ siB iekTy huie pwXo Jyrw[ imliq awpny kwj svwriq[ huie pUrn, gur bwk Aucwriq ]25] cmUM skyil smUh lrwvhu[ siB bl lwie Pqy qum pwvhu[ ieq idiS ky gur ko inkswvhu[ huie nicMq qum gRwm bswvwhu ]26] ieh siB JUT n lyvhu kYsy[ aGvMqn surpir nihĂ jYsy[ aib BI myl kro suK pwvo[ SRyX shq inj sdn isDwvoâ ]27]
suin mMifspiq qy as bwnI[
1tol bMnHky[ 2hMkwr krdy L[ 3guzsw dUr kr idzqw[ 4kdy ijzq pweI jy?[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
162
irsĂo kysrIcMd bKwnI[ âkĂw mq dyiq kwqurn kyrI[ gur pzKI buiD lKIaiq qyrI ]28] pRwiq hoiq hyrhu rN myrw[ ilhu siB ko dl sMg Gnyrw[ 1riv as qn qy pUrb jbY[ jy nihĂ lohgV qoVOx qbY ]29] qO inj ipq qy jnmĂox nWhI[ muK n idKwvhuĂ rwjin mWhI[ Swlgrwm avzgĂw doS[ lgih moih jy hit hOx ros2 ]30] lwq pRhwrin krih ju Dynu3[ brjih bydn ibzdĂwDYn4[ dyih sqI ko piqzbRq twry5[ gn dyvn kI inĂťd Aucwry ]31] kMnĂw mwrn, idj sMGwrin[ krin sMq sox dRoh akwrn[ cliq lohgV qy muK Pyry6[ ey siB pwp cFihĂ isr myry ]32] khW Kwlsw isMG ju Qory[ dyKhu dl iblĂťd inj Ery[ awty ibKY myilXiq lOn[ aMqr ieqo lKih nihĂ kOn7? ]33] iekTy huie nihĂ krI lrweI[ dUr dUr sgrI psrweI[ iek Ql isMG imlihĂ qib lrYx[
1huN krVIaW shuvW KwN lĂgw hY[ 2(apny) guzsy qox ipzCy htW qW[ 3Bwv gAU L lĂq mwrn dw doS[ 4Bwv vyd ividaw pVHn qox htwAuN dw doS[ 5(iksy) sqI dw piqbRiq BMg kr dyvy, Auh doS[ 6jy lohgV Aupr czlNox mYx mUMh PyrW qW......[ 7ieqnw hI Prk hY ikhVw nhIx jwNdw[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
163
AUpr awin hyl ko krYx ]34] Pqy lyiq pun puir bir jwvYx[ lwie Gwq corin ijm DwvYx[â BImcMd ko irdY anĂťd[ âswD swD qUM bIr iblĂťd ]35] 1abih nhIx purSwrQ krYx[ hqy irpuin jib kib qUM lrYx[ puir Gyrw aib dyhu htwie[ krhu skyln dl smudwie ]36] awCI lwgih mslq qorI[ lyhu kwl2 ies gV ko qorI[ aib hI qy idhu qyj mswly[ md iplwie kir pRwiq ibswly ]37] ly sgro dl hohu ipCwrI[ sMGwrhu jo awie agwrI[ eykqwN3 huie phuĂchu swry[ iem lIjhu gVH qoiV suKwryâ ]38] pRyrĂo kwl4 smIp mrN ko[ kIn kysrI cMd prN ko[ qĂwrI krin lgĂo kihlUrI[ lKih ik -hoih lwlsw pUrI- ]39] jihĂ kihĂ fyrin mihĂ nr Pyrw[ âiekTy hoih qĂwg idhu Gyrw[ hylw krihĂ bnihĂ suKdweI[ lyhu lohgV ko CutvweI ]40] pwCy siB suKYn huie jweI[ gur goibMd isMG dyhu plweI[â siB mihĂ pRgt BeI ieh mslq[
1qUM (koeI) huN hI qW purSwrQ nhIx krn lgw qUM jd kdy liVaW hYx vYrI mwrdw irhw hYx[ 2kzl L[ 3iek bl[ 4kwl dy pRyry jwky[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
164
âhoiq pRwiq ky lyihĂ durg hiqâ ]41] inj inj isvr gey siB rwjy[ icqviq jwiq jMg ky kwjy[ -sMGr aMq1 hoie hY pRwqI[ pRwpiq jY ik prwjY bwqI2- ]42] fyry gXo kysrI cMd[ ipiK hwQI ko grb iblĂťd[ igr ko iSRMg mno bl BwrI[ Kro JUlqo bl bhu DwrI ]43] qvy pulwdI Fwl ibswlw[ ley skyl anwie Auqwlw[ swr bwrnI bhuq mMgweI[ apr vsqu awnI smudweI ]44]
ieiq SRI gur pRqwp sUrj igRMQy cqurQ ruzqy âkysrI cMd pRN krnâ pRsMg brnnĂť nwm eyk ibMsqI aMsU ]21]
1aMqlw juzD[ (a) jMg dw aMq[ 2ijzq jW hwr (iek) gl dI pRwpqI ho jweygI[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
165
22. [dunIcMd ny fr jwNw] 21<<ipClw aMsU qqkrw ruiq 4 aglw aMsU>>23
dohrw: lriq cuigrdy morcy1, AuTin lgy ijs kwl[ jĂwlwbmNI Kwlsy kis, kis qjI Auqwl ]1]
cOpeI: qij qij murcw Bwjy jĂox jĂox[ kis kis qupk pRhwrYx qĂox qĂox[ lig lig gulkW GwXl hoey[ Gwv kuQwie ikiqk mir soey ]2] phuĂcihĂ isMG lutihĂ hzQĂwrihĂ[ ijXiq imlihĂ ktIaw kir fwrihĂ[ geI gurU iFg suiD qib swrI[ âqij qij murcy jwiq phwrI ]3] bfy morcy hYx ijs Qwnw[ qihĂ qihĂ iQry bny svDwnw[ Gyrw dXo purI ko Coir[ Gwl lohgV ErihĂ2 Zorâ ]4]
ieqny mihĂ gop ju hlkwrw3[ gur iFg awie ibRqMq Aucwrw[
âpRBu jI! ahY vihr suiD jYsI[ sunI ipKI mYx kih hOx qYsI ]5] rwiq morcw mwrĂo jbY[ BImcMd duK JUrĂo qbY[ rwjy skl hkwir skyly[ smyx rsoeI ky jib myly4 ]6] siB mihĂ khĂo mnorQ awpin[ lSkr hoie iblĂťd ibKwpn5[
1moricaW qox[ 2qrP[ 3sUMhIaW[ 4krny hoey[ 5nwS huMdw hY (swfw) [iv+Kwpn = bhuq Kpdw hY][
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
166
srb sBw mihĂ grb bKwnw[ prN kysrI ies ibiD Twnw ]7] -hoq pRwiq ko hwQI pylOx[ dl ky skl suBt sMg mylOx[ dĂwr lohgV ko quVvwvOx[ nqu rwjn mihĂ muK n idKwvOx ]8] Gyrw dyhu Cor puir kyrw[ prih lohgV jMg bfyrw-[ qum smrQ cwhhu iqm krhu[ kItI qy kuMcr ko drhu ]9] qAU ibcwrO gj ko awvin[ iqs ko chIXiq jqn bnwvin[ nqu dĂwry ko msqk mwrih[ gwFy bfy kpwt AuKwrih ]10] mhW blI hY msq sdweI[ idRVH qru1 tzkr mwir igrweI[ iqh sm gj blvMq n aOr[ Swhu awid jy inRpqin TOr2 ]11] mhwrwj sMDĂw aib hoeI[ krhu jqn ins mihĂ as koeI[ ijq qy dĂwr nhIx gj awvY[ lwKhuĂ suBt ipCwrI DwvYxâ ]12] suin siqgur Gitkw lig mOn[ ijn ky mn iks ko kib BO nw[ icMqwmn sgry huie gey[ PIl blI bf jwniq Bey ]13] gur krunw ibn arY n koeI[ SsqR Gwv ijs ky nihĂ hoeI[ lohy sMg mFĂo qn joie[ khW Gwv ko jwnih soie ]14]
1(vzfy) pzky ibRCW L[ 2bwdSwh aqy rwijaW dI QW ivc nhIx hY (aYsw hwQI)[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
167
iQry isMG gur ky chuĂPyry[ -khYx khW-sgry muK hyry1[ icqvihĂ dIrG eyv Aupwie[ ijs qy durd invwrĂo jwie ]15]
dunIcMd ieqny mihĂ awXo[ lĂťbodr qib QUl2 idswXo[
bfy jugm BujdMf pRcMfy[ iqm CwqI awXuq br bMfy3 ]16] dIrG bdn* Sms bf syq[ kt kis DoqI bnĂo sucyq[ suin kir âBor hoie hY hylw[ msq mqMg azgR dy pylw4â ]17] jqn bnwvin suinby kwrn5[ awXo pRBu ko krĂo inhwrn[ donhuĂ jMG dIrGw BwrI[ gr SmSyr ibswlI fwrI ]18] gur sMgiq mihĂ inq ibcrMqw[ sdw iqhwvl qy iqRpqMqw[ gn iszKn pr hukm krMqw[ gur kI kwr lyiq DnvMqw ]19] swlHo suq msMd ko nĂťdn[ ijn ko krihĂ hZwrhuĂ bMdn[ inq Bogiq suK rhĂo Gnyry[ SRI aMimRqsr bws bfyry ]20] awviq ko aivloik ikRpwlw[ muskwviq boly iqs kwlw[
1swry gurW dy mUMh vl qzkdy hn (ik dyKIey) kIh PurmwAuxdy hn[ 2vzfy pyt qy motw (srIr)[ 3cOVI qy bl vwlI[ *ieh sUrmW sI ksrq nwl motw hoieaw sI, crbI vDN krky polmwsIaw nhIx sI[ mZbUqI dy kwrn hI siqgur ny ies L vMgwiraw sI[ 4msq hwQI L azgy DzkNw hY (phwVIaW ny)[ 5(hwQI L DzkN dw) jqn bNdw suNn leI[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
168
âkĂw rwjn ko msq mqMg[ khW aiDk iqs ky bil aMg ]21] gur Gr dunIcMd bf hwQI[ iesih lrwvihĂgy iqs swQI[ mhW msq ieh gur bl pwie[ airby dyih n, lyih Dkwie1 ]22] durd kysrI2 kItI sm hY[ ieh gjrwj bnih iqs jm hY3[ iCn mhuĂ krih sMBwlin4 blI[ Drih shwie Kwlsw BlI5â ]23]
siqgur qy suin kY smudwie[ rhy mon nihĂ bwk alwieĂ[
dunIcMd ko bdn pryKw[ giq Auqswh siBih qib dyKw6 ]24] klĂIDr kih kir iem bcn[ jwie pRvySy suMdr sdn[ apr srb AuiT AuiT kir gey[ apny apny Ql iQr Qey ]25]
dunIcMd suin jnu mir gXo[ kihby bwk smrQ n BXo[
hOl AuTĂo idl DIrj hwrI[ gmnĂox apny isvr mJwrI ]26] SuSk ET pr ijhvw Pyriq[ ipXrI prI7 n iks idiS hyriq[ dIrG sĂws lyiq icq icMqw[ -ieh kĂw gurU krĂo ibrqMqw- ]27]
1aVn nhIx dyN lĂgw Dzk lY jwvygw[ 2kysrI cMd dw hwQI[ 3iqs dI mOq rUp[ 4sMBwl leygw[ 5BlI qrHW[ 6Aus dw Auqswh qdox nwS ho igaw sBnW ny ifzTw[ 7pIlĂqN iPr geI[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
169
qRws ibswl mrin ko BXo[ ibn hI mwry jnu mir gXo[ icq sociq icMqw pr geI[ aMDyrI ins pRwpiq BeI ]28] icqvih jqn -bcOx iks dwie[ pRwiq hoiq muJ dyx icrvwie[ jwmin ibKY kCU bin awvY[ jy SRI nwnk pRwn bcwvYx ]29] clOx plwien hĂY inj dyS[ bicby jqn n aOr ibSyS[ srb isMG BI hYx duKvMqy[ khYx siBin jy swQ clĂťqy- ]30]
pUrb dXw isMG ky pws[ phuMcĂo krĂo ibRqMq pRkwS[
âkhW krI gur rN kI kwr[ isK sMgiq inq pRiq bhu gwr1 ]31] siBin sMg kir mihd bKyrw[ kwj ibgwriq bfhuĂ bfyrw[ hoiq pRwiq ko FovihĂ hwQI[ lwKhuĂ suBtin awXuD swQI ]32] myrI bwq khW jy mrĂo[ kql skl hĂY hYx iem frĂo[ aib siB imil kir mslq kIjY[ ipRQm pRwiq qy sMDI kIjY2 ]33] BImcMd iFg dUq pTIjY[ sMGr hoiq SWiq brqIjY3[ iem gur mwnihĂ qO iFg rhIaih[ nqu nwhk kĂox pRwn gveIaihâ ]34]
dXw isMG BrmĂo iqs jwnĂox[
1bhuqy gwl suty ny Bwv nwS kIqy ny[ 2myl kr lE (BIm dy nwl)[ 3jMg hoN qox SWq vrqwE[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
170
iqh DIrj dy bwk bKwnĂox[ âgur srbzgĂ BlI siB krYx[ honhwr soeI icq DrYx ]35] qrk n iqn kI ikRq mihĂ bnY[ rhu anuswrI awnĂd snY[ hukm krihĂ so mwnhuĂ Blo[ ijm qorihĂ mg iqm hI cloâ ]36] iem suin AuiT aprin iFg gXo[ ies ibiD hI sox BwKiq BXo[ Drm isMG swihb isMG pwsI[ muhkm isMG smIp pRkwSI ]37] pMchuĂ mukqy isMG ju bIr[ Byd krn1 BwKih siB qIr[ âawCI bwq myl kirvwvhu[ nWihq gur ko qĂwig plwvhu ]38] hoiq pRBwiq n bwcĂo jwie2[ aib krIXih bn jwie Aupwie[ lyin dyin rwjn sMg nWhI[ kĂox nwhk mrIaih rN mWhIâ ]39]
pun AuiT Audy isMG ky fyry[ gmnĂox qRwsiq irdy bfyry[
icMqw apnI skl pRkwSI[ âkhW shyrI apin ibnwsI3 ]40] aib lO kir kir Ej ibswlw[ bl buiD Cl kir SzqRĂź n Jwlw[ swD swD4 qo khu siB BWqI[ arĂo jhW kihĂ, hqy arwqI ]41] awie BeI qib Gwq kuPyrI[
1(isMGW L SRI gurU jI qox) pwVn leI[ 2svyr hoN qy Bwv kzl bicaw nhIx jwNw[ 3asW awpNw ivNws ikzQox shyV ilaw hY[ 4SwbwS[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
171
bcihĂ skl, jy ilhu miq myrI[ nqu huie Bor, pry Gmswnw[ FoieĂ jbih hwQI msqwnw ]42] muih mwry pUrb ibn aweI1[ pun iqm hI siB sIs ibhweI2[ gF tUtY pun bcY n koeI[ lwKhuĂ suBt KVg rN hoeI ]43] iem ibcwr qyry iFg imlw[ guru smuJwie lyhu aib Blw[ khĂo ju hmro mwnihĂ, imlIaY[ nqu qij dyS awpny clIaY ]44] khW iekwkI gur kir lYxgy[ isK sMgiq ibn khW lrYxgy[ XW qy imil sgry jy kho[ sMiD krhu jIviq bc rhoâ ]45]
ieiq SRI gur pRqwp sUrj igRMQy cqurQ ruzqy âdunIcMdâ pRsMg brnnĂť nwm duie ibMsqI aMsU ]22]
1ibnW mOq aweI qox[ 2iPr iqvyx hI swiraW dy isrW Auqy guZrygI[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
172
23. [dunIcMd ny nĂs jwNw] 22<<ipClw aMsU qqkrw ruiq 4 aglw aMsU>>24
dohrw: Audy isMG jwnĂox Bly-kwqur BXo msMd[ qRws kriq hY mrn qy chiq plwXo mMd- ]1]
cOpeI: DIrj dyin hyqu so bylw[ âdunIcMd kĂox AuiT mn hOlw1[ puSqin clI msMdI aweI[ gur Gr qy inj prvRS pweI ]2] suK duK Bogin ien ky hwQ[ hm qum ko AuicqY Dir mwQ[ sMg mqMg ij qoih lrwvihĂ[ qAu kyhir bl qoih bnwvihĂ ]3] 2quJ mrwie kir apin prwjY[ ikm pRBu krihĂ inbwhihĂ lwjY2[ qUM hwQI ko mwrihĂ jbY[ aiDk bfweI pYhihĂ qbY ]4] apnO kwj bnwvihĂ awpU[ qoih bDwvihĂ Gno pRqwpU[ swihb kwm prih jib awie[ iek syvk pr ibc smudwie3 ]5] lwKn mihĂ jib eyk buleIaih[ sPl bfweI ko qib peIaih[ jwnihĂ syvk inj ko DMn[ qn mn qy piq4 krih pRsMnâ ]6]
suin kir dunIcMd pun khĂo[ âihq siB ko qYx kĂoxhuĂ n lhĂo[
BlI dyihĂ mo kAu vifaweI[ durd blI jib cIr bgweI ]7]
1mn ivc hOl ikAux AuiTaw hY[ 2qYL mrvwky awpNI hwr (krwvNI hY, ieh gl) pRBU jI kIkUM kr skdy hn, Brosw rzK lwj inbwhuNgy[ 3swry syvkW ivcox iek syvk qy[ 4mwlk L[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
173
ibn aweI muJ krY pRhwry[ mir hOx iehW BWg kY Bwry1[ jsu pRwpiq myry iks kwjw[ jib mwrih dl ml gjrwjw2 ]8] ien ko ipqw SWiq icq hovw[ ien sm AuĂzgR n ko gur jovw[ jib inj qn mYx bl kuC lhĂo[ inq Auqpwiq kriq hI rhĂo ]9] SwirmOr3 ky dyS lrweI[ siB rwjn sMg ibgrĂo jweI[ rwmrwie ky hqy msMd[ pun awXo inj purI anĂťd ]10] lrin mrin mwrn iqh kwmU[ Drih SWiq icq iQrih n DwmU[ aink bwr kir cukĂo lrweI[ siB qy krih hIn bifaweI4â ]11]
suin pun Audy isMG smuJwXo[ âDIrj Drn qoih bin awXo[
iem kihbo siqgurU sujwny5[ Auicq n qokAu, smuJhu sĂwny! ]12] inpjĂo swlHo bMs mJwrI[ SrDw Drhu sdw Aur BwrI[â kih gurbKS isMG -suin SRoqw[ dunIcMd kY hOl Audoqw ]13] AudY isMG ko qij qqkwlw[ muJ iFg6 awXhu qRsiq ibswlw[ bYTĂo inkt sunwvin lwgw[
1BMg dy BwVy Bwv ivarQ[ 2hwQI[ 3nwhn isrmOr (pwAuxtw ijzQy hY)[ 4swiraW qox (awpNI) vifaweI Gtvw rhy hn[ 5ieAux qyrw sujwn siqgurU jI L kihNw[ 6Bwv swihb rwm kOr (gurbKS isMG) jI pws[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
174
âdyKhu hm ny ikX gur jwgw1 ]14] sgrI sMgiq crn JukweI[ so aib pyS hmwry aweI[ mwJy ky isK gn mYx lĂwXo[ aib cwhiq gj qy quVvwXo ]15] hm qum ahYx njIkI doAU[ duK mihĂ duKI suKI suK joAU[ apdw prI awin muJ BwrI[ sMgI bin kY lyhu AubwrI ]16] kY imil juzD htwvn kro[ kY huie sMg Bwj cil pro[ ies mihĂ2 gur ky lĂCn koie n[ rih smIp aivloky loien3 ]17] aib krqwrpury cil brYx[ DIrmzl ko bf gur krYx[ sMgiq sgrI qhW iljwvYx[ aink akorn ko arpwvYx ]18] gurU krin qO hmry hwQih[ jihĂ sMgiq juiq tykihĂ mwQih[ qihĂ hI chuĂidiS ky isK awvYx[ gurU jwin kir sIs invwvYx ]19] DIrmzl awgy bhu bwrI[ pTy iszK qum sdn mJwrI[ -klĂI ijgw bwj piT dIjY[ bf Aupkwr moih pr kIjY ]20] cwhhu drb moih qy jyqw[ ibnw iblĂťb pTOx aib qyqw[ qum Gr qy mm bif bifaweI[ ibdqih jgq awie smudweI- ]21]
1gurU jI jgHw asW (hI ny ienHW L sQwpn) kIqw hY, Bwv gurU bNwieaw hY[ 2Bwv gurU goibMd isMG jI ivc[ 3aKIx vyK ley hn[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
175
sdw pRqIKiq qum ko soeI[ inkshu clhu imlihĂ aib doeI[ jy n khĂo mwnihĂ aib myrw[ sunIaih ijm huie kSt bfyrw ]22] insw ibqy hoviq Bunswrw[ FovihĂ msq mqMg Audwrw[ lwKhuĂ suBt sMg lY rwjy[ qorihĂ qurq awin drvwjy ]23] jo snmuK huie so kit jYhY[ dIn Bey qy irpu gih lYhYx[ kir kY kYd su dyihĂ sjweI[ bMiD jyl idzlI phuĂcweI1 ]24] jihĂ shwieqw iks kI nWhI[ prhu kYd qihĂ hI mir jWhI[ iem ibcwr mm swQ ghIjY2[ insw iqmr gwFo liK lIjY ]25] clhu plwien hĂY ies bwry[ isK mwJy ky sMg hmwry[ ly kir dwm ltk ipCvwry3[ clihĂ Auqr kir bhur suKwry ]26] Gyrw htĂo n ko atkwvY[ as avsr pun hwQ n awvY[â
iezqĂwidk mYx4 suin kir jwnI[ -gur mwieaw hY mhd mhwnI5 ]27]
sur nr ijs ny siB ibrmwey[ ey bpurw kĂw iqs aguvwey[
1bMnHky idzlI kYdKwny phuMcw dyNgy [aMgRyZI jyhl = kYdKwnw] (a) risaW nwl bMnHky idzlI phuMcw dyNgy[ [ihMdI, jyl = rzsw ijs nwl bhuqy kYdI iek kqwr ivc bMnHy jwN (koS SYk: pMnw 837)][ 2myrw swQ PVo[ 3rzsw lYky (ikly dy) ipCvwVy vl ltkwky[ 4swihb rwm kOr jI kih rhy hn- 5gur kI mwieaw bhuq BwrI hY[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
176
ko msMd rihby nihĂ pwvY[ gXo lok prlok gvwvY ]28] pUjw ky gtwk1 ien Kwey[ BrmĂo mUrK chiq plwey[ SRI siqgur ko nr kir jwnY[ âmrOx n kĂoxâ Cl bl ko TwnY2 ]29] isK swlHo kw nwm ibgwrw[ krih klĂťkiq kulI Audwrw3[ muJ ko apny sMg imlwvY[ awp gXo pun aOr gvwvY ]30] ies qy awCI Aupjiq kMnĂW[ iks ko bMs vDwviq DMnĂW[ geI msMdn kI jr jwnI4[ ikm nihĂ sPlih SRI guru bwnI5- ]31] iem ibcwr mYx pun smuJwXo[ âgur krqwr rUp hĂY awXo[ srb klw smrQ bil BwrI[ isrj sMGwrk isRStI swrI ]32] eyk bwk qy siB ikC krYx[ jgq surwsur ijs anusrY[ quJ ko mrn dyihĂ ikm nWhI[ bnihĂ shwiek duSmn mWhI ]33] dMqin ibKY jIB bc rhY[ apr prih muK crbn lhY6[ iqm syvk ky sdw shwiek[ rwKihĂ ibc irpu gn jy GwXk7 ]34]
1gzPy[ 2âikvyx mYx nw mrWâ iesI leI Cl vl krdw hY[ 3AuĂzcI kul L[ 4(jwn leI hY mYx) ik msMdW dI jV geI[ 5gurU jI dI bwNI ikvyx nw sPlygI Bwv sPl hovygI[ 6hor kuC muK ivc pvy qW czibaw jWdw hY[ 7jo nwS krn vwly SzqRĂ hn AunHW ivcox bcw rzKNgy[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
177
inScw Drhu jQw igr kUtM1[ qUM sĂwno kYsy icq CUtM2? aprn ko smuJwvn hwro[ nihĂ folhu, bolhu buiD Bwroâ ]35] iezqĂwidk mYx bhu kih rhĂo[ -bnih n sMgI- jib iqn lhĂo[ qUSin huie gmnĂo inj fyry[ itkĂo n jY hY icMq Gnyry ]36] apnI sMgiq skl bulweI[ âmwrn mrn iehW duKdweI[ kĂox nwhk inj pRwn gvwvo[ hoiq pRwiq ky siB ibnswvo ]37] ien ky inkt krYx rih khW3[ idvs jwmnI sMkt mhW[ jIviq clhu apin Gr mWhI[ iehW pRwn kĂoxhUM bic nWhI ]38] aib plwie jy sdn isDwrYx[ suK ky sMg imlihĂ pirvwrYx[ soFI apr gurU kir lY hYx[ rwmdws kI kul ko pY hYx4â ]39]
iezqĂwidk mUrK isKrwey[ Bwj clin ko bĂoxq bnwey[
jihĂ kihĂ qy ly dwm btor5[ arD rwiqR qm psrĂo Gor ]40] itky gurU isK syvk swry[ jwgihĂ ijq ikq nr kI rwry6[ tWvI qupk clY kib kbY[
1phwV dI cotI vWĂšU Bwv atzl inScw[ 2ikAux idl Czf bYTw hY[ 3rihky kI krWgy[ 4kul dw lĂBWgy[ 5rzsy kzTy kIqy[ 6rwKy, pihrydwr [a:, rweI = rwKw][ (a) rwr ky nr = lVn vwly purK[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
178
idSw dUsrI qy hit sbY ]41] ijq idiS jwnĂo nr nihĂ rhY[ avsr Bwgin ko qib lhY[ dĂwry ko inksĂo nihĂ jweI[ ghYx1 isMG ieq Auq smudweI ]42] CUC morcw krĂo phwrI2[ aMqr jihĂ mJYl iQr kwrI3[ qihĂ ko brq pwie ltkwvw4[ ariDk Auqir gey qr Qwvw5 ]43] dunIcMd ijs qn bhu pInw[ Auqrin hyqu su bRq6 gih lInw[ sny sny qib Auqriq BXo[ ariDk jbY ltkqo gXo ]44] mhW Bwr nihĂ dwm shwrw[ tUit qVwk7 gXo iqs bwrw[ pun kuC ghĂo gXo nihĂ kr qy[ igrĂo qurq, bhu rhy sMBrqy8 ]45] eyk jWG ky Bwr igrĂo jib[ lgI cot so tUit geI qib[ qRws kriq nihĂ bolĂo AUcy[ 9suin Krky jo sMig phUcy ]46] frqĂox qurq AuTwvin krĂo13[ gmnĂo SIGR sIs bhu DrĂo10[ mMjy pr AuTwie ly gey[
1PV lYNgy[ 2(bwhrox ijs pwisEx) phwVIey morcw KwlI kr gey sn[ 3(Aus pwsox dy) aMdr ijQy mJYl iesiQq sn[ 4iqs (morcy dy pwsy) vl rzsw pw ky ltkwieaw [ihM:, brq = rzsw][ 5hyTW QWv L[ 6rzsw[ 7qVzk krky[ 8bhuq sMBwldy rhy[ 9sMgI jo puzj cuzky sn (AunHW ny) KVwk suNky fridaW CyqI cuzk ilaw[ 10bhuiqaW dy isr cwieaw hoXw[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
179
ipCly Auqir myl siB ikey1 ]47] SRI aMimRqsr pMQ pDwry[ imly mJYl jwiq* fr Dwry[ hoiq pIr bhu cliq AuTwey[ hwie hwie boliq duK pwey ]48]
ieiq SRI gur pRqwp sUrj igRMQy cqurQ ruqy âdunIcMd Bwjnâ pRsMg brnnĂť nwm qIn ibMsqI aMsU ]23]
1Bwv iml pey[ * pw:-jYq[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
180
24. [dunIcMd dI mOq] 23<<ipClw aMsU qqkrw ruiq 4 aglw aMsU>>25
dohrw: BeI Bor pRBu jwig kY, sOc Snwn SrIr[ bsqR SsqR ko pihr kir, bYTy gunI ghIr ]1]
cOpeI: mMgl pRwiqkwl ky Bey[ sMK Sbd Duin bwjin ikey[ awswvwr Bog khu pwey[ siB isMGin suin sIs invwey ]2] bwj AuTĂo rNjIq ngwrw[ pRBu kI jIq jnwvn vwrw[ ieq Auq qy cil kir gn isMG[ drsihĂ siqgur goibMd isMG ]3] KVg ispr jmDr sr qrkS[ qomr qupk qbr kt kis kis[ bYTihĂ awin inkt smudweI[ Sms suDwriq mUC AuTweI1 ]4] Auq igrpiqin duMdBI vwey[ Fol smUh fMk Fmkwey[ rN isMĂšy qurqI bjvwey[ ptih nPIrI jy smudwey ]5] mhW kulwhl dl mihĂ hovw[ Auqswhiq cwhiq gj Fovw[ siB pr siqgur idRSit clweI[ nihĂ mJYl ko prĂo idKweI ]6] âmztU syvw isMG ij awid[ nihĂ awXo kĂw BXo ivKwd?â ieqny khiq isMG duie awey[ nmo kriq hI bwk sunwey ]7] âmhwrwj! sMg ley mJYl[ dunIcMd BwjĂo, ins gYl2[
1dwVHw suDwrdy qy muzCW L qwAu dyxdy hn[ 2rwqIx rwh pY ky[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
181
chĂo awp ny rN ko pRyrin[ msq mqMg sMg iqihĂ Byrn ]8] iqs qy qRws Dwir Bij gXo[ apr n kwrn kuC liK pXo[ mirby ko fr Dir Aur Bwgw[ mMd msMd mihd durBwgwâ ]9] suin siqgur qib bwk Aucwry[ âBwgĂo mUVH kwl fr Dwry[ qihĂ BI iqs ko kwl agwrI[ mwrihĂ, khW jwih fr DwrI ]10] 1Bwj gXo iqs Bwjin dyhu[ khW krhu iqs sMg snyhu4[ jo snmuK huie iehTW rhĂo[ iqs ko myl lyhu2 suK lhĂo ]11] siB3 mJYl rN ky fr Bwgy[ ies ko Pl lwgy iqn awgy[ ins idn jMg gry iqn pry[ rutIaw hwQ aey jib lry4 ]12] gur Gr qy ijs duK kir gey[ so duK iqn ky inq gr pey[ iehW DrihĂ ijs ky isr hwQw[ hwQI khW lrih jm swQw5â ]13]
iem dy SRwp gurU cup rhy[ siB isMGn kI idiS ko lhy[
dunIcMd kI sunIaih kQw[ iqh sMg ibqI jwie kir jQw ]14] mMc pwie isr lXo AuTwie[
1jo nĂs igaw Aus L nĂs jwN idE Aus nwl kIh ihq krnw hoieaw[ 2Aus L jo snmuK hoky eyQy rih igaw hY myl lE, Bwv Aus L jvwb nw idE ik ieh bI mJYl hY qy ies L kzF idE[ 3ipClI quk mUjb ies âsBâ dw arQ âEh swry jo nĂs gey hnâ lYNw cwhIey[ 4jd lVngy qW hI rotI hzQ awvygI[ 5hwQI kI SY hY Auh jm nwl lVygw[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
182
tUtI tWg hwie ibllwie[ SRI aMimRqsr phuĂcy jweI[ brĂo sdn apny AuqrweI ]15] mn mihĂ khY -imilin isK awvYx[ BwjĂo suin kY moih ljwvYx1-[ XW qy inj sbMDIain khĂo[ âcot lgI mYx bhu duK lhĂo ]16] Gr ky aMqr mMc fswvhu[ mo iFg bhuq n awvhu jwvhu[ Blw n Bwvih imlno mohI[ aMqr rhĂo qUSnI hohIâ ]17] iem suin kY iqs pOqRy doie[ aMdr jwie pvwXo soie[ suin suin siB ky bhu apvwdw2[ -gur qij BwgĂo jwin ibKwdw ]18] puSqin lO gur Gr ky pwry[ BXo ibRzD imRqu ko fr Dwry[ isK swlHo kw nwm gvwXo[ gur awgY rih bhu suK pwXo ]19] jIvn sdw apin ien jwnw[ aib pRBu qy huie gXo ibrwnw3-[ SRI aMimRqsr ky isK awvYx[ imlihn ikh sox muK n idKwvY ]20] lgI cot ko lyiq bhwnw[ âprĂo mMc pr icMq mhwnw[â apr ij Bwjy sMg mJYl[ siB ko huie iDkwr iqs gYl4 ]21] kyiqk pScwqp krMqy[
1(ijhVy) isK mYL imln awAuNgy niTaw suNky mYL SrimMdw krngy[ 2bhuqI inĂťdw suNdy hn:-[ 3ibgwnw[ 4iqs dy ipzCy[ (a) iqs dy nwl[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
183
nihĂ sMgiq mihĂ muK idKrMqy[ âhm qy burI kwr huie geI[ ieq kI gur iszKI lGu BeI1â ]22] siB idn bIq gXo duK pwviq2[ qm mihĂ prĂo n bdn idKwviq[ BeI jwmnI jbhUM awie[ AuTĂo qjin ml ko3 iqs QWie ]23] mMc qrY jib pYr Auqwrw[ huqo qhW pMng bf kwrw[ dbI puMC qy bhu PuMkwrw[ fsĂo qbY kopĂo Aur Bwrw ]24] âhwie hwieâ kir inksĂo qbY[ dyKiq Bey sĂbMDI sbY[ dOrY Aupcwrn kO4 ijq ikq[ khW hoiq iqs qy, qqiCn hiq5 ]25] BeI pRBwiq dwh kir dInw[ gur qy bymuK jIvn hInw6[ bhur aDogiq pRwpiq hovw[ krihĂ iDkwrin ijn isK jovw ]26] qihĂ bc rhiq ibjY ko pwviq[ skl pMQ dIrG jsu gwviq[ imrq n triq ibmuK hĂY mrĂo[ bhu miqmMd nrk mYx prĂoâ ]27] duie pOqRy suin suin apvwdw[ nhIx shwriq hoiq ibKwdw[ nwm srUp isMG iek kyrw[ duiqX anUp isMG iqs byrw ]28]
1Bwv mwJy vl dI iszKI leI SrimMdgI dI gl hoeI hY[ 2Bwv dunIcMd L[ 3pKwny jwN leI[ 4ielwjW vwsqy[ 5huN dOVn BzjN nwl kIh bNdw sI, Jt mr igaw[ 6gur qy bymuK hoky miraw[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
184
kt kis kY gur idiS cil pry[ doS ipqwmw ko bf Dry[ jo mJYl SrDw Dir imly[ ly kir sMg anĂťdpur cly* ]29]
dunIcMd kI iem BI kQw[ klĂIDr kI suinaih jQw[
CutihĂ lohgV idSw quPMg[ Fuky morcy inkt insMg ]30] anI GnI sYildMRn kyrI[ GwlĂo Zor siBin iqs byrI[ -awj gVHI ko lyhuĂ Cutwie[ puir awnĂťd pur itkY n kwie- ]31] BImcMd Auqswh iblĂťdM[ ilXo hkwir kysrI cMdM[ hMfUrI qy awidk rwjy[ Bey iekzqR lrn ky kwjy ]32] bYiT eyk Ql gj mMgvwXo[ blI iblĂťd JUlqo awXo[ puSt bfo inq msq rhMqw[ inkt ipKih nr qqiCn hMqw ]33] qomr dIrG hwQ rhMqy[ ieq Auq Gyriq qWih clĂťqy[ sMgl rhih pYr mYx pwXo[ mwnv ibRMdin azgR clwXo ]34] dey mswly grm Gnyry[ ijn qy hoXo msq bfyry[ aWK lwl dIrG qy hyriq[ ieq Auq qomr gn qy pRyriq1 ]35] siB igrpqin iblokiq kInw[ rwqb1 dy iqRpqwie su lInw[
*ies qox pqw lgdw hY ik iszKW ivc gurU ipawr ikMnw bhuqw sI[ 1hzkdy hn[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
185
swr bwrnI2 ko mMgvwie[ pRQm svw mN deI iplwie ]36] qvy pulwdI msqr swry[ bMDy BlI BWiq bf Bwry[ kuCk suMf nĂťgI rih geI[ srb loh sox Cwdin BeI ]37] dIrG lWbI sYP3 mMgweI[ duih idiS qIKI Dwr lgweI[ suMf aMq sox bMDiq KrI4[ Kulih n, idF aYsI ibiD krI ]38] gorI Por skih nihĂ jYsy[ lohy sMg aCwdĂo aYsy[ nyZw KVg ktih iqs khW[ ies pRkwr gwFo kir mhW ]39] sOxfw pRyriq sYP su Pyriq5[ ibRMd sYilĂťdR anĂťdiq hyriq[ PuMkwriq icMGwriq BnĂo[ siqgur bYTy qihĂ lig sunĂo ]40] siB isMGin qib arZ gujwrI[ âpRBu jI! kuMcr kyr icMGwrI[ mzq bwrNI qy so lhIXiq6[ iqs Aupwie kirbo aiq chIaiq ]41] awj lohgV lohw mwcY[ krdm SRoNq rjsox rwcY[ pwXo Zor siBin qihĂ jweI[ ieq qy gey htk smudweI ]42]
1KwNw [a:, rwqb][ 2qyZ Srwb[ 3bhuq lĂťbI qlvwr[ 4cMgI qrHW bMnH idzqI[ 5sUMf L GumwAuxdw hY qy qlvwr bI iPrdI hY (dyKo aMk 3 agly aMsU dw)[ (a) hwQI L tordy hn qW qlvwr GumwAuxdw hY[ 6Srwb nwl msq hwQI dI awvwZ awAuxdI hY[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
186
qVBV Cutih quPMg GnyrI[ hoiq morcY inkt bfyrI[ mwrn mrn hoie sMgRwmw[ awj SzqRĂźgn piT jm Dwmwâ ]43]
ieiq SRI gur pRqwp sUrj igRMQy cqrQ ruqy âdunIcMdâ pRsMg brnnĂť nwm cqur ibMsqI aMsU ]24]
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
187
25. [biczqR isMG L iqawr kIqw] 24<<ipClw aMsU qqkrw ruiq 4 aglw aMsU>>26
dohrw: suin isMGn qy siqgurU, siB idiS idRSit clwie[ kry iblokin ibRMd hI, chuĂidiS mihĂ iqs QwieĂ ]1]
inspwlk CMd: sRI gur pRXMk ins ky ibc sdIv hIx[ hovihĂ sucyq rKvwr iQq QIv hIx[ ibMsq su pMc ignqI iqnhuĂ jwinXy1[ jwgiq rhMiq gih awXuD su pwinXy2 ]2]
pwsih rhMiq siB Kws3 hrKwie kY[ jwmin mJwr kir syv suK pwie kY[ dyKin kry su pRBu eyk sm bIr hYx4[ jMgin insMg Bt sMg ihq DIr hYx5 ]3]
nrwj CMd: iqnhuĂ mJwr eyk hY, biczqR isMG sUrmw[ blI iblĂťd bwhu dMf, SzqRĂź qy ĂrUrmw6[ su rwjpUq jwiq qy, muCYl7 CYl jwinXy[ ikRpwn Fwl aMg sMg, jMg mYx mhWinXy ]4]
dohrw: poSS pt bhu rUp kI, pihriq apny aMg[ ipiK pRBu kihĂ bhurUpIaw, BXo su sMgĂw sMg8 ]5]
cMclw CMd: SRI gurU iblok kY, iblĂťd Ejvwn jwin[ swmhy iQrĂo su bIr, hwQ Dwir awXuDwn[ mwin hY pRBU su bwk, hY anĂťd DIr mWih[ bwsqo hZUr nIiq, BwAu dIh cIq jWih ]6]
lilqpd CMd: ibzdĂw nyjy mwrin kI mihĂ, buziDvwn bf jwnY[ ciF qurMg kY pYdl hĂY kir,
1jdox rwq L SRI gurU jI plĂťG pr (ibrwjdy sn qdox) inĂq hI swvDwn rKvwly (plĂťG pws) iesiQq huMdy sn, AuhnW dI igNqI 25 jwN lE[ 2hQ ivc hiQawr pkV ky[ 3Kws (SRI gurU jI pws)[ 4(AuhnW awpNy inj qn dy rwKy sUrimaw vzl) qzikaw ik ieko ijhy bhwdr hn[ 5jMg ivc sUrimaW dy nwS krn leI inrBY DIrj vwn hn[ 6SzqRĂź pr BwrI hY[ 7bVIaW muzCW vwlw[ 8ies krky Auh (bhurUpIaw) sMgĂw vwlw ho igaw[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
188
aiDk BRmwvin TwnY ]7] nyjw ghy Kro jo snmuK, SRI pRBu inkt hkwrw[ âawAu biczqR isMG bf joDw, quv isr Bwr Audwrw ]8] Auq sYlyxdRin ko mqMg bf, ieq qy kyhir QIjY[ mhW dwV nyjw Kr dY hYx, gj1 hiqby ko kIjY ]9] awXuq Bwlw Bwl pRhwrhu2, mur hY ijs qy hwQI[ nhIx kdwicq snmuK awvY, pICy mwrY swQI ]10] Dir DIrj dIrG bl kir kY, SMkw qĂwig pRhwro[ qRws n krhu pRXws Drhu as, jsu ko pwieĂ suKwroâ ]11] suin biczqR isMG BXo pRPuzlĂq, qib donhuĂ kr bMdy[ âmhwrwj kI awiesu jYsy, iqm hI krOx inkMdy ]12] mih mihĂ3 ieh hwQI kĂw bpuro, jo ar skih agwrI[ sunĂo surg mihĂ iek aYrwvq, iqs ko lYhOx mwrIâ ]13] apin KZwny ibc qy siqgur, qib nyZy mMgvwey[ iksI vlwieq Bey qĂwr so, kImq aiDk bnwey ]14]
1iqzKy nyZy rUpI (Syr dI) BwrI dwVH idaWgy[ 2cOVw nyZw mzQy ivc mwro[ 3ipRQvI ivc[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
189
byN ibKY bhu klI pUr kir, AUpr pY lptwey1[ duhry hoie bnihĂ pun srlI, nihĂ tUtihĂ bl lwey2 ]15] pry bMd bhu cwmIkr ky, ng iqn pr jrvwey[ Dn ds spq shMsRY3 lwgĂo, bwSk sm4 drswey ]16] SRI pRBu donhuĂ ley hwQ mihĂ, prKihĂ qoln kInw[ kuMcr ky msqk ko Porin, iek, iqn mihĂ qy dInw ]17] Pl Pulwd kImq bhuqy kI5, lohw bIDn vwro[ ly biczqR isMG bMdn kInis, qqiCn Bw bl Bwro ]18] ibzdĂw aiDk bhuq isKrweI, âiem gih kir gj mwro[â skl Byd ko jwnĂox qUrn, gur krunw Aur Dwro ]19] krI biczqR isMG pun ibnqI, âhwir jIq nihĂ jwnox[ ijq pRyrhu iqq gmnhuĂ snmuK buiD aru bl siB TwnOx6 ]20] moih mrn kI icMq n koeI qumihĂ dws kI lwjw[
1bWs ivc klI Brky Aupr qMdI lpytI hoeI hYsI [Pw:, pY = jwnvrW dy bdn ivcox ley pzTy awid ijnĂW L kmwn qy nyiZaw dy muzTW qy lpytdy hn pzikaW krn vwsqy[ dyKo gĂwsu:][ 2dUhry hoky iPr iszDy ho jWdy hn bl lwieaW tuztdy nhIx sn[ 317 hZwr[ 4bwSk nwg vrgy[ 5bhuqy muzl dI[ 6krWgw[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
190
Kro hIn ims myro iek hY awp krhu inj kwjw ]21] dws Auicq awiesu ko mMnin qum pUrn inrbwho[ jg mihĂ sujsu pRlok mhW suK mn jwnĂox ies mWho ]22] ijm SRI ikRSn BIm ko bl dy jrwsMD mirvwXo[ rwm cMdR suzgRIv Ej dy bwlI ko hqvwXo ]23] qQw ikRpw kir muJ qy kwrj awp bnwvn cwho[ dIjih mwdk rhu mq muih mq, awp durd ko gwho1â ]24] suin pRsMn klĂIDr hĂY kY inj aPIm mMgvweI[ fzbw cwmIkr ko suMdr jty rqn smudweI ]25] mwsy pMc BKiq so pUrb iqs qy deI svweI*[ dUr vlwieq qy jo awviq aiq mwdk bifaweI2 ]26] inj kr qy klĂIDr dInI jug hwQin pr lInI[ ismir nwm guru ko qib KweI bif kImiq kI cInI ]27] pun ibjIaW3 Gutvwie mMgweI isMGn pwn krweI[
1aPIm idE, myrI buzDI L msq kr idE qy awp hwQI L mwro[ *rwjpUqW ivc aPIm dw irvwj bhuq hI hYsI qy huN hY[ pr inScY nhIx ikhw jw skdw ik biczqR isMG jI isMG sjky aPImI rhy hoN ik nw[ 2fwFI nSy vwlI (ijsdI) mihmW hY[ 3suzKw[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
191
pIviq cFĂo ibswl aml qib, lwlI locn CweI ]28] BOhYx cFI kmwn minĂťdY mUCn pr kr Pyrw[ KVg ispr qy kmr ksI idF, brCw kr mihĂ Pyrw ]29] bKSĂo bl ibswl klĂIDr vD gĂo mn AuqswhU[ kuMcr ko ppIlkw jwniq -hqOx qurq rN mWhU- ]30] vDĂo pRmod BXo qib gdgd prĂo crn gur awgy[ dy QwpI qqkwl AuTwXo âkrhu juD anurwgyâ ]31] cqur pRdCnw dy pRBu kyrI siB sox Pqy bulweI[ ipKiq Kwlsw1 clĂo azgR kO asu pr2 idRSit clweI ]32] kir bMdn pg, BXo arUFin, brCw hwQ hulwrw[ dUsr kr mihĂ bwg qurMg kI ly gur nwm pDwrw ]33] huqo dmdmw aiDk Aucyro iqs pr gurU arUVy[ ipiKin qmwSw jMg krn ko Fovn gj ko kUVy ]34] Audy isMG awlm isMG awidk siB pRBu ky iFg bYsy[ krihĂ ikRpw ijm bwk bKwnYx snmwniq hYx qYsy ]35]
1Kwlsy dy vyKidaW[ 2GoVy pr[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
192
idRsit lohgV idiS ko pRyrI hyir SzqRĂź smudwey[ bfy Fol duMdiB rNisMĂšy nwd ibswl AuTwey ]36] gj iSMgwr kIXo bhu gwFo lohy sMg aCwdw[ ieq Auq sOxfw Pyrin krqo, cmk sYP BMt bwdw1 ]37] eyk lwK ignqI ko joDw pun sqvMj hZwrw[ sMg kysrI cMd su lY ky hylw Gwlin qĂwrw ]38] suQrI, DOxs2 dIrGw, ByrihĂ3, fP gn Fol smUhM[ ptih, bWsurI, bjI nPIrI, Bt Aumfy ihq* hUhM4 ]39] mwir mwir kihĂ rOr prĂo bf qomr ley hZwrw[ KVg ispr ly PWdn kirqy qVBV qupk Audwrw ]40] qurĂg kysrI cMd PĂDwXo siB qy awgU hĂY kY[ âawj lohgVH qoVOx iBiV kYâ spQ5 irdY ismrY kY ]41] awlm isMG iblokiq bolĂo âpRBu jI! ieh jsvwrI[
1ieDr AuDr jd suMf Pyrdw hY qW sUrimaW dw nwS krn leI (bzDI hoeI) qlvwr cmkdI hY[ 2DOxsy[ 3ByrIaW[ *pw:-inĂq[ 4hzly krn leI[ (a) Sor krn leI[ 5sOxh[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
193
mhW SzqRĂź hMkwir bfyrw siB mihĂ spQ AucwrI ]42] awj jMg mihĂ iesih sMGwrihĂ sYlyxdRin hiq DIrM1[ krhu Kwlsy pr inj krunw ieq qy Byjhu bIrM ]43] apr kwr lir mwrn kyrI so n krihĂ rN mWhI[ hqihĂ kysrI ko kir AuĂzdm irpu inrbl huie jWhI2â ]44] SRI klĂIDr suniq bKwnI ânIkI bwq bqweI[ ijm biczqR isMG gj pr gmnĂox iqm ko3 ies pr jweI ]45] isr inkMd kir hm iFg awnih inRBY KVg ky swQw[ Dir ibSvwS mhq Auqswihq ko tykih pg mwQwâ ]46] qIn bcn suin Audy isMG qib bolĂo joriq hwQw[ âkrhu dws ko awiesu SRI pRBu! mYx lir hOx irpu swQw ]47] jMg Kyq mihĂ hqn khW ieh, jy aivlok plwvY[ durg sYl mYx jwie pRvySY qhW n pRwn bcwvY ]48] krOx pRhwr apr pr mYx nihĂ, phuĂcOx iqs ky pwsw[ gur pRqwp qy krwcol sox
1phwVI rwijaW dw DIrj nwS krIey[ 2(iesdy mrn nwl) vYrI inrbl ho jwNgy[ 3koeI[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
194
dyvhuĂ sIs ibnwsw ]49] jihĂ kihĂ arihĂ lrih ieh mUrK rN kI bwXu n lwgI[ awj lyih Pl sgry idn ko bymuK kUV kuBwgIâ ]50] suin pRsMn klĂIDr hoey blI qurMg qbyly[ ZIn pvwie anwXhu qUrn khĂo âAudy isMG! ly lyâ ]51] dIrG KVg koS qy dInis Kro pulwd krwrw1[ bl qy hqy loh ko kwtih mwnuK khW ibcwrw ]52] brCw duqI rhĂo so bKSĂo ikRpw idRSit sox hyrw[ bl Auqswh ibswl vDĂo qn gurU pRqwp Gnyrw ]53] kt sox bMiD KVg, bf Fwlw, qomr hwQ mJwrw[ nmox pRdzCn kriq BXo jib mwidk2 dIin Audwrw ]54] inj kr qy hPIm so dInI ibjIaw kir kY pwnw[ bMk muCihry3 kir qib gmnĂox Bw asvwr ikkwnw4 ]55] igr eISn kI cmUM GnI liK isMG smUh AuTwey5[ qupk qmwcy cWp qIr Kr
1sKq[ 2Bwv aPIm[ 3muzCW L qw dyky[ 4GoVy qy svwr hoXw[ 5AuTy, AuTky awey[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
195
gih gih SsqR isDwey ]56] âawj ByV EVk ko pir hY gur pRqwp qy mwrYx[ khW BXo jo anI GnI iqn, lir kir mUrK hwrY ]57]
ieiq SRI gur pRqwp sUrj igRMQy cqurQ ruqy âbiczqR isMG Audy isMG rN krin pTnâ pRsMg brnnĂť nwm pMc ibMsqI aMsU ]25]
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
196
26. [biczqR isMG ny hwQI L nyZw mwrnw] 25<<ipClw aMsU qqkrw ruiq 4 aglw aMsU>>27
dohrw: donhuĂ dIrG sUrmy, apr isMG smudwie[ cly lrn ky hyqu ko, jihĂ rNKyq bnwie ]1]
cMpkmwlw CMd: dIrG rOrw dĂY idiS hovw[ cwhiq hwQI ko qib Fovw[ isMG gey Gory asvwrw[ lohgVI ko dĂwr inhwrw ]2]
nwhr isMGM bIr ibswlw[ bIc iQrĂo lY isMGin jwlw[ kwSt ipRStw1 hwQ sMBwry[ fwil dugorI hĂY kir qĂwry ]3] Coriq bYrI hyriq awey2[ dY AuqswhM bIr bDwey[ âSRI pRBu hĂYx rzCĂw kir BwrI3[ nwm su lIjY jY rN kwrI4â ]4]
cMclw CMd: Syr isMG dUsro su, jUQ nwQ5 bIc bIr[ qĂwr jMg Kyq ko, su loh kot pOr qIr6[ sYn sYl nwQ kI, ibswl hyl Gwil Gwil[ âmwr mwrâ bolqI, pukwr BUir fwil7 fwil ]5]
SRI gurU iblokqy, AuqMg Qwn pY iQrMiq[ jMg mYx AumMg kY, quPMg sMg BMgXMiq8[ gorIaW duEirXW, su CoirXW srIr Por[ gyirXW GnyirXW, ibKyirXW ij loQ Gor9 ]6]
1bMdUk[ 2vYrI awieaw dyKky golIaW Czfdy hn[ 3SRI pRBU jI BwrI rzCĂw krn vwly hoN[ 4rN ivc jY krwAuN vwlw nwm (Bwv gurU jI dw nwm) lE[ 5jQydwr, sYnwpqI[ 6lohgV dy drvwZy pws sI[ 7bhuqI pukwr pw pwky[ 8nwS krdy hn (vYrIaW L)[ 9GnyrIaW loQW fygIaW jo iBawnk (qrHW) iKlwrIaW peIaW hn[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
197
muMf quMf qUitgy, pRcMf hI GmMf Gwil1[ tUt hwQ pWie gy, su jMG kMD SRoN fwl2[ nYn, kwn, nwk, ET, gRIv, Bwl, sIs lwig[ Poir dyiq goirXW, Auqwr dyiq kWhu pwg ]7]
sĂYXw: bwn stwst3 CUt cly gn bIr ktwkt hoin lgy[ nwd ctwpt AUTiq dIrG hoiq htwht sUr agy4[ qIKn BIKn mwr mcI rj SRON rcI Bt cIr pgy5[ aMgn BMg qurMg Bey ikh pyt Pty rNKyq ifgy ]8] CUC iPry ihhnwviq hYx hX hwk pukwriq hYx kih koAU[ BwrQ6 dUsr hoiq BXo jnu mwir mry ikh TW Bt doAU7[ DUl AufI aMDkwr BXo bf DUm AuTĂo jnu bwrd hoAU[ hoie pRkwS brUd DuKY qiVqw smqw khu pWviq soAU8 ]9]
rswvl CMd: dey ibRMd nyjy[ klrI su Byjy[ âmqMgY ipCwrI[ kro jwie mwrI ]10]
ikqy hoie dwey9[ idjY cok jwey10[
1BwrI jMg krky[ 2hzQ pYr tut gey qy jMGW qy moiFaW ivcox lhU ifgdw hY[ (a) hzQ, pYr, jMGW, moFy, kMn tuztky ifgy pey hn[ 3CyqI CyqI[ 4(iek dUsry L) htw ky azgy huMdy hn sUrmy[ 5kpVy iBzj gey (lhU nwl)[ 6mhWBwrq dw XuzD[ 7dovyx sUrmyx (awmo swhmNy dy)[ 8ibjlI dI quzlqw pwAuxdw hY Auh brUd (jdox cldw hY)[ 9sjy pwisEx hoky[ 10jWdy hoey (hwQI L) cok (huzjW) mwrdy jwNw[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
198
ikqy bwm pwsy[ iQro jwie rwsy1 ]11] jhW kot pOrw[ clY qWih TOrw2[ htY nWih jYsy[ kro kwr qYsyâ ]12] sunI BUp3 bwnI[ kry swvDwnI[ bfo PIl pRyrw[ mhW mzq4 Gyrw ]13] mno sYl iSMRgM5[ clĂo XOx mqMgM[ PuMkwry krwlw[ mhW Ejvwlw ]14] su nyZwn pRyrw6[ icMGwrY bfyrw[ GnI kYP pwnI7[ clĂo azgR QwnI ]15] pdWqI hZwrYx8[ imly hYx ipCwrYx[ qurMgY ncwey[ Bey bwm dwey9 ]16]
BujMg pRXwq CMd: clĂo kysrI cMd lInI kmwnw[ ghy bwn qIKy gunĂť sMiD qwnw10[â pRhwrY clY swmuhy kot pOrw[ krI hwl hUlĂť prĂo BUr rOrw ]17]
BXo BImcMdM ikqI dUr pwCy[ -Pqy kot kY hYx11-iemM cIq bWCy[ ktocI hMfUrI huqy aOr rwjy[ Bey bwm dweyx cly juzD kwjy ]18] duAU isMG joDy gurU awp Byjy[ bry kot mYx jwie lIny su nyZy[ ijqy isMG sMgI kry Zor awey[ quPMgYx pRhwrYx qVwky AuTwey ]19]
1bhuqy[ 2iqs QW qzk jwvy (hwQI)[ 3rwjy dI[ 4msq[ 5mwnox phwV dI cotI hY[ 6nyiZaW nwl pRyiraw hoieaw[ 7Srwb pIqI hoeI[ [a:, kYĂŁ = nSw[ nSy vwlI SY][ 8hZwrW pYdl sUrmyx[ 9Kzby szjy[ 10iczly ivc joVky iKicaw[ 11kr lvWgy[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
199
dohrw: huqo agm pur morcw, qhW prĂo Gmswn[ iQrihĂ1 isMG CorihĂ nhIx, pry phwrI awin ]20]
BujMg pRXwq CMd: bfy Ej lwey quPMgYx pRhwrI[ qbY awin FUky smUhM phwrI[ clI ibMRd gorI mry bIr kyqy[ qAU nWih CorYx rupy isMG jyqy ]21]
krwcol kwFy Bey hzQvzQM[ mry isMG mwry phwrI pRmzQM2[ rhy awin Qory3 su lIny DkweI[ ilXo morcw mzl CUCM qkweI4 ]22] cly Pyr awgy lXo bIc hwQI[ su sYPM BRmwvY bDI suMf swQI[ Dkwey ikqI dUr lO isMG awey5[ pry mwr gorIn kI bIr Gwey ]23] Bey kot ky pOr ko swmuhweI[ clYx bwn gorI mhW DUm pweI[ iPrI jognI awin BUqM su pRyqM[ BKYx mwshwrI mhW jMg KyqM ]24] BRmYx igRzD ibRzDM, rVYx kMk bMkM6[ aGwvYx fkwrYx7, bjYx ibRMd fMkM8[ srM sWg syly srohI duDwry[ lgy aMg BMgy pry bIr mwry ]25] clĂo mzq hwQI jbY pOr awXo[
1morcy qy isMG ft gey[ 2isMG (awp vI) mry qy phwVIaW L vI cMgI qrHW mlky mwiraw[ 3isMG QoVy rih gey[ 4(isMGW dw) morcw KwlI qzkky mzl ilaw[ 5DkIxdy hoey isMG dUr qk awey[ 6boldIaW hn icz: cIlW tyFIaW (cuMJW vwlIaW) [rqnw = rtnw][ 7fkwrdy hn[ 8fMky vjdy hn[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
200
Dkyly sBY isMG XOx Zor pwXo[ bry bIc kotM iley Et TWFy1[ quPMgYx qVwky prYx hoie gwFy ]26] CutI sYxkry eykbwrI quPMgYx[ PutYx quMf muMfYx iltY jĂox mlĂťgYx[ hZwrox pry mwr gorIn hoeI[ qAU n imty hyl GwlĂťiq soeI ]27] phUcy jbY pOr lO awin bYrI[ bfI mwr KY kY nhIx quMf PyrI[ krwcol kwFy chYx so pRvySy[ idXo Foie hwQI pRhwrYx ivSySy ]28] dVw dwV gYrYx quPMgYx pRhwry[ ikly morcy mYx Kry isMG mwrYx[ prI loQ pY loQ pOrM agwrI[ gey jUJ kyqy bkYx âmwr mwrIâ ]29]
lilqpd CMd: qib biczqR isMG irdY ibcwrĂo -ieh avsr aib myrw[
hqOx mqMg aMg mYx brCw kir kY Ej Gnyrw- ]30]
hX arUiF kir TWFo aMqr Audy isMG ky pwsw[ mwdk cFĂo msq aiq hovw siB sox bwk pRkwSw ]31] âKoil kpwt dyhu muJ awgY dyKhu jMg mqMgw[ apr siBin kO qum idF Jwlo2 SlK quPMgin sMgw ]32] Audy isMG ky bWty awXo hqy kysrI cMdw[ aYsI krhu mwr imil isMGhu!
1awsrw lYky KVo gey[ 2pky hoky Jzlo[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
201
Dr pr Dr hĂYx ibRMdw1â ]33] iem kih kir kpwt Kuilvwey hX kI bwg AuTweI[ smuK mqMg awvqo ipiK kir gmnĂox kyhir nĂweI ]34] crbiq ETn lwl iblocin Prkiq mUC AuTweI[ iBRkutI cFI kuitl, muK lwlI, SmS mhW Cib CweI ]35] mnhuĂ kRoD qy Syr stw AuiT2 BIKn drSn hovw[ qomr Dir kY hwQ AuBwrĂo hwQI msqk jovw ]36] pg ko bl rkwb pr kir kY AuClĂo awsn Corw[ siB srIr kO Ej sMBir kY hX PWdĂo gj Erw ]37] sYP bcwie clwie su brCw qvw pulwdI Porw[ brĂo jwie gj msqk mYx jib pun kr jug kir Zorw3 ]38] krĂo Dswvin pRivSĂo aYsy AupmW khOx bnweI[ 4kROxc sYl mihĂ ijm iSv nĂťdn brCI mwir DsweI3 ]39] bwSk ikDOx byg PN dIrG5
1DrqI qy DVW dw Fyr lg jwvy[ 2mwnox Syr dI aXwl AuTI hY[ 3do hQW dw Zor krky[ 4kROxc phwV ivc ijvyx Swm kwrqk ny brCI mwrky DsweI hY [kROc ihmwlw dw pOqw mYnwk dw puzq jo hMkwrI hoky kROc dIp dy lokW L mwrn lgw sI, ik iSv jI dy byty kwrqkyX ny brCI mwrky Aus L gzf idzqw qy isr kzt ilaw][ 5Xw vfy PN vwlw bwSk (nwg)[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
202
ibnqw suq ky qRwsw1[ dyiK rMDR igr ibKY pRvySw2 nihĂ pun bdn inkwsw ]40] mnhuĂ ieMdR kir kRoD iblĂťdY lIin ruzdR qy sUlĂť3[ igr ko hqĂo bDn ky ihq kir4 as Aupmw anukUlĂť ]41] pun qomr kO donhuĂ kr sox bl qy bhu JkJorw5[ KYxic inkwsĂo SRoNq ilptĂo kInis apnI Erw6 ]42] brCw lgiq icMGwrĂo dIrG kuMcr sIs invwXo[ jnu guriszK ko bMdn TwnĂo âmYx BUlĂo ieq awXoâ ]43] inksĂo qomr msqk qy jib hit pwCY muK morw[ pun biczqR isMG coBiq nyZw7 irsĂo durd qib Gorw8 ]44] bihiq ruDr kI Dwr bfyrI, Jtiq suMf iPr PyrI[ jy qomr ko cokiq nyrY iqn kO mwriq gyrI9 ]45] BXo ibbs bhu mry phwrI sYP pRhwriq hwQI[
1gruV dy fr krky.....[ 2phwV ivc Kuf vyKky vV igaw[ 3iqRsUl[ 4nwS krn leI[ 5Gum Gum ky Pyiraw[ 6awpNy pwsy kr ilaw[ 7Bwv ipCox dI nyZw coBdw hY[ 8iBawnk hwQI L guzsw ciVaw[ 9jo nyVy hoky qomr coBdy sn phwVIey iqnHW L mwrky fyg idMdw hY[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
203
icMGwriq aru Pyriq bl qy kql kry inj swQI ]46] BXo sQwr1 sYP qy kwtiq prĂo rOr qib Bwrw[ shiq isMG kuC siqgur hyry BXo anĂťd Audwrw ]47] pRyriq Gny moirby2 gj kO jihĂ dyKiq inj nyry[ irs qy suMf Pyrqo mwriq sYP swQ gn gyry ]48] rhĂo Kwlsw mwrn qy ikq, iek mqMg hI mwrY3[ ijq idiS dOr priq hY kwtiq Bwjiq jwiq agwrY ]49] pYrn sox dir kir gn mwry4 sYP sMg bhu kwty[ jqn htwvin kO kir hwry htĂo n kyiqk fwty5 ]50] qib biczqR isMG pyliq6 pwCy qomr anI pRhwrY7[ qĂox qĂox byg jwiq kir awgY Gny phwrI mwrY ]51] prĂo apUTo8 Gr ky mwriq jsuvwrn ko hwQI[ aib lO kihvq ahY igrin mihĂ
1Fyr lĂg gey, Bwv bhuq lok (phwVIaW dy) mry[ 2moVn leI[ 3Kwlsw qW mwrno ikqy irhw iek hwQI hI bQyrw mwr irhw hY[ 4drV ky mwry[ 5bhuqw fWitaw bI[ 6Dzkdw hY[ 7Dzkdw hY (hwQI L) brCy dI nok coBky[ 8puzTw pY ky awpNy Gr dy hI mwr idzqy[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
204
imil imil boliq swQI1 ]52] hqy hZwrhuĂ igr nr kuMcr2 gur kI ibjY krMqw[ locn lwl icMGwr pukwrY suMf pRcMf BRmMqw ]53]
ieiq SRI gur pRqwp sUrj igRMQy cqurQ ruqy âkuMcrâ pRsMg brnnĂť nwm KSt ibMsqI aMsU ]26]
1âjsvwrIaW dw hwQIâ iek muhwvrw ho igaw hY phwVIaW ivc, jo vzfw hoky awpiNaW L hI mwry Aus pRQwie kihĂdy hn âjsvwrIaW dw hwQI muV iGV awpiNaW L mwryâ[ 2phwVI awdmI hwQI ny mwry[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
205
27. [kysrI cMd L mwrnw] 26<<ipClw aMsU qqkrw ruiq 4 aglw aMsU>>28
dohrw: jsuvwrI inRp kysrI, inj kuMcr aivlok[ sYn Kpwviq iPriq hY, irdY Dwir bhu Sok ]1]
rswvl CMd: 1-pdWqI Kpwey[ ijqy sMg lwey2[ rhy SyK joeI[ Bjy qIr soeI3 ]2]
iekY Er hwQI[ ibnwsy ju swQI4[ duqI Er isMGM[ jQw BIm isMGM5 ]3] cmUM puMj GweI[ nhIx DIr pweI[ rhĂo durg lYby[ bnĂo jIv dYbY6 ]4] gurU sYn QorI[ bfo Gwil ZorI7[ hmY swQ lĂCw[ iblokYx pRqzCw8 ]5] nhIx jwie jwnI[ BeI puMj hwnI[ iQry n pdWqI[ irdY DIr hwqI ]6] qurMgwin sYnw[ abY juzD aYnw9[ lrOx sMg lY ky[ cFOx kot DY ky10- ]7]
irdY XOx ibcwrI11[ smUhM hkwrI12[ bDy tol kyqy[ inRBY bIr jyqy ]8]
imly hyl Gwlw[ CutI bOin jĂwlw13[ qVw qwV mwcI[ krwlI su nwcI ]9]
1ieQox kysrI dI soc turdI hY[ 2jyhVy (hwQI dy) nwl kIqy sn[ 3Auh hwQI dy kolox Bzj gey[ 4iek pwsy qW (Ausdy) swQI hwQI ny mwry[ 5iBawnk Syr vWg[ 6ijMd dyNI bN geI[ 7gurU jI dI QoVI sYnw ny hI bVw Zor pwieaw hY[ 8ieh gl isMG pRqzK dyKdy hn ik swfy nwl lĂKW hn[ 9ajy juzD BUmI ivc hY[ 10Dwvw krky ikly qy jwky cVW[ 11ivcwiraw (kysrI cMd ny)[ 12swiraW L bulwieaw[ 13jĂwlw bmNI = bMdUk[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
206
bkYx âmwr mwrM[â qurMgW svwrM[ gjM Gyr lInw[ sbY azgR kInw1 ]10] jsovwir dyKw[ Audy isMG ryKw2[ -prĂo kwm myrw[ FukĂo SzqRĂź nyrw- ]11] KulHĂo kot dĂwrw[ cmUM ko inhwrw[ BXo nyr aweI[ quPMgYx clweI ]12]
isrKMfI CMd: Audy isMG qib DwXo, brCw hwQ lY[ mor minĂťd ncwXo, bwg AuTwie kir[ llkwriq rN awXo, bwhr inkis kY[ jQw Syr grjwXo, dyiK mqMg gN ]13] ibcriq gn mqvwlw bwrn, ciF rhI3[ SRoNq bihq ibSwlw, Gwvn ByidE[ ieq Auq iPrih ibhwlw, drViq loQ gn[ Pyriq suMf krwlw, kwtiq suBt dl ]14]
aMimRq Duin CMd: Ql Ql4 dl KlBl5 prĂo, loQ AulĂQ plĂQ[ jsuvwrI ko iPriq hY, hwQI hzQ6 pRmzQ7[
hzQ* pRmzQQ8 ikzq n pzQQ9+m iQq jihĂ juzQQ10[ Ql Ql guzQQ11, iQriq n szQQ12m Qr Qr guzQQ13*[
1swiraW (L awpNy) azgy kIqw[ 2Audy isMG ny jsvwrIey rwjy L ifzTw qy (apNI suB) ryKw smJI (Bwv) Bwg jwgy[ pr jwpdw hY ik pwT suD pRyKw (= priKaw) hY[ 3msq hwQI cVHI Srwb vwlw iPr irhw hY[ 4QW QW qy[ 5KrbRwt, Gbrw vwlw rOlw[ 6hwQI dI suMf[ [sMs:, hsĹ = hwQI dI suMf][ 7cMgI qrHW mzQdw arQwq qbwhI krdw hY[ *aksr QW eyQy pwT âhwQI hzQâ hY, pr CMdW dI cwl mUjb hwQI pd vwDU hY, iksy awid nusKy ivc pRXwX mUjb lgy hoey pd âhwQIâ L ilKwrI ny eyQy mUl smJky ilK idqw hY[ 8suMf nwl qbwhI kr irhw hY[ 9n+pzQ+Q = rwh+hzQ+nhIx, Bwv rwh nhIx lĂBdw[ +pwTWqR hY-Qkiq n pzQQ = drV isztNox nhIx Qzkdw hwQI (ijzQy ijzQy ik KVy hn toly)[ 10juzQ+Q = toly KVy hoN[ 11guMnHNW (awty vWg), Bwv mlI dlI jwNw[ 12sQwn[ (a) swQIaW qox[ Bwv jo torn vwly pihlW nwl sn AunHW qox bI nhIx atkIxdw[ 13guzCw krI jWdw hY[ *pwTWqR hY-br br guzQQ = ivc vV vVky mldw dldw hY[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
207
QĂBiq n ikzQQ1 iQr iQr iczQQ2m bpu AuplĂQQ3[ ibsl4 clĂQQ5+ QurĂ n mzQQ6++, Qkq prM7 QlQlÂś ]15]
arQ: (phwVI) sYnw ivc QW QW qy Krbrwt pY irhw hY, loQW (qy loQW) AultIaW pultIaW jw rhIaW hn, (ikAuxik) jsuvwrIaW dw hwQI suMf nwl qbwhI krdw iPr irhw hY[
(hW hwQI) suMf nwl cMgI qrHW qbwhI kr irhw hY, ikqy nhIx hzQ awAuxdw rsqw ijzQy (jwky) toly itk ky KVoN[
QW QW qy mlI dlI jWdw hY, iksy QW atkdw nhIx, (lokI) Qr Qr (kMbdy) guzCw muzCw hoeI jWdy hn[
iksy qox QMimHaW nhIx jWdw, (jo) KVoxdw hY qW KVoky cIrI jWdw hY (qy srIrW L) Aultw Aultw ky suztI jWdw hY[
huN atptI (cwly) cldw hY, QoVw QoVw JUMmdw hY, QW QW (srIr) pey hn, mwnox Qzky hoey (awrwm kr rhy hn)[
dohrw: kihĂ lig brnO krI ny8, krI mwr iekswr[ mry hZwrox sUrmw, Kyq BXo ibkrwr ]16]
lilq pd CMd: Audy isMG qib cmUM cIr siB kInis byg iblĂťdM9[ dbtiq kwtiq fwtiq Bt bhu ismir gurU suKkMdM ]17]
1Tihrdw nhIx ikqy bI[ 2iQr = KVoxdw hY[ iQr = KVoky[ iczQQ = iczQdw, Bwv cIrdw hY[ 3hyTW AuĂzqy krnw, Aultw suztNw[ 4iqlk ky, Bwv msqI krky atptI cwl[ 5cldw hY[ +pwTWqR hY- ibsl clĂQQ = bhuiqaW L azgy leI iPrdw hY[ 6QoVw QoVw inAuxdw Bwv nSy hyT JMUmdw hY, nSw huN vD irhw sI[ ies krky (a) QoiVaW nhIx (pr bhuiqaW L) mwr irhw hY[ ++pwTWqR hY-QuirX n mzQQ = QoVy nhIx ijnHW L mwr irhw hY[ punw:-pw:-QirX nmzQQ = Qrkdw hY, JUMmdw hY[ 7Qky hoey pey hn[ Âśiesdy awm imldy pwT ivc do mwqRW vD hn:-jo aYAux hY:- âiQsl clĂQQ, QuirX n mzQQ, Qkq przQQ Ql Qlâ ilKwrIaW ny QziQaW L iesdw mUl BUKN smJky âprMâ dI QW âprzQQâ qy âprMQlâ ilK idzqw hoNw hY[ CMd dI cwl dzsdI hY ik TIk iesy itkwNy dy QzQy vwDU hn ijzQy kztN nwl âprM Ql Qlâ pwT sPw, SuzD, mwqRw mUjb bI TIk qy arQ ivc lwvMnĂqw vwlw ho jWdw hY[ 8hwQI ny[ 9bVI PurqI kIqI[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
208
jhW kysrI cMd Krovw bwn kmwn sMDwny1[ BOxh amYTiq aYxciq bl kir isMGn kO hiq hwny2 ]18] qhW phuĂic llkwrĂo âiQr rhu isMG aink qYx mwry[ siB ko pltw iCn mhuĂ lY hOx khW CoB qUM Dwry?â ]19] ipKĂo acwnk inkt awiego qICn BICn bwnw[ Audy isMG ky snmuK CorĂo SUMkĂo srp smwnw ]20] lgĂo KRgIn ibKY n srĂo3 kuC, qyĂw qbih inkwrw[ dVbVwie GoVy khu awXhu inkt hoie kir Jwrw ]21] kuMfl sihq SuBiq muK mMfl isr ko kwit Auqwrw[ Dir pr Dr4 qqkwl prĂo igr, mhW SzqRĂź ko mwrw ]22] ismir bwk gur ko Aur iqs iCn nyZy sIs provw[ ly hit clĂo gXo giVH aMqr hwhwkr su hovw ]23] mnhuĂ aMD By skl phwrI pICy mrĂo iblokw[ bwn kmwn sihq Dr pr Dr, vDĂo siBin mYx Sokw ]24]
1kmwn ivc qIr joVky[ 2isMGW L mwrky nwS krn leI[ 3(kMm) nw siraw[ 4DrqI qy DV[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
209
inkis Kwlsw lohgVI qy hylw mwir Auqwrw1[ muhkm isMG phUcĂo iCn mihĂ KVg durd kY Jwrw2 ]25] ktI suMf bwvr huie BwgĂo Er squzdRv jweI[ hty phwrI hwrI DIrj, isMGin mwr mcweI ]26] ihMmq isMG swihb isMG phuĂcy, ary ju kwty joDw3[ mnhuĂ Syr inrBY ibcrMqy rkq nyqR kir kRoDw ]27] nwhr isMG aru Syr isMG jug qrvwrYx cmkweI[ clihĂ quPMg hZwrhuĂ irpu kI siqgur Bey shweI ]28] inRBY Kwlsw SzqRĂźin dl mihĂ GwXl lyiq AuTweI[ vDihĂ azgR ruD krihĂ phwrI4, Pqy jMg qy pweI ]29] BXo Kyq dwruN bih SRoNq jihĂ loQYx smudweI[ kwk igRzJ awimK BiK kMkn ibRMd jognI aweI ]30] klĂIDr ibksiq kihĂ bwqin bYTihĂ ipKihĂ qmwSw[ -gj sox iBVin, kysrI mwrin ieh isMGn kI awSw5 ]31]
1hzlw mwrky (phwVIaW L morcy qox) Auqwiraw[ 2hwQI AuĂzqy JwiVaw[ 3jo joDw aVdw hY Aus L kztdy hn[ 4(ijhVy) phwVIey azgy vDdy hn, AuhnW L (isMG) rok lYxdy hn[ 5ieho isMGW dI murwd sI (so pUrI ho geI)[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
210
khkh ksI kwlkw kVkI SRoNq pwn1 krwlI[ lwKhuĂ Cuty quPMg qVwky sUrin ky muK lwlI ]32] GwXl Bey ruDr pt lpty, PUly mnhuĂ plwsw2[ iek GUMmiq jnu mwidk KwieE, Bey smUh ibnwsw ]33] tUty crn, PutI iks CwqI, ko kt qy kit fwrw[ kwn kty, ikh pwn kty, ikh pyt Pty, kt3* Pwrw ]34] nYn PUit ko aMD BXo Bt, jMG kWhu kI PUtI[ kyicq SRoNq incuriq ibcriq iks kI muMfIaw tUtI+ ]35] pry kry âhYâ ko4 jl jwciq, ko kwqur fr Bwgw[ cIr Pty, ikh bWhu PtI, ikh isr nWgy ibn pwgw5 ]36] pthy, duMdiB, Fol pty++ gn gulkW lig lig PUty[ igry qurMgm, BMg Bey gn, ko sAUr mihĂ CUty6 ]37]
1lhU pIxdI hY[ 2iCzCry[ 3lok[ *SuD pwT âptâ hoNw hY[ +pw:-PUtI[ 4hY hY krdy hn pey koeI[ 5pg qox ibnW[ ++SuD pwT âPtyâ cwhIey[ 6koeI (GoVy) svwrW ivc Cuzty iPrdy hn[ (a) svwr DrqI qy (ifzgy hn qy GoVy) Cuty iPrdy hn[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
211
igrI quPMgYx KVg pry gn sylybwn kmwnw[ kwqur nr Aur ibdriq1 hyriq, as mwcw Gmswnw ]38] bIrn ky mn hOs2 rhI nihĂ imil imil SsqR pRhwry[ bwgy lwl Pwg jnu Kyliq gwieĂ mnhuĂ âikX mwry3Âśâ ]39] hwQ quPMg ghI ipckwrI, mUT gulwln syly[ inksI imMJ aMbIr prĂo jnu, pRym kry bhu myly4 ]40] Qkq Bey Bt pOFy kyiqk loQpoQ pr koey[ BUm inhwlI lwl fsI jnu pRIq kry kir soie5 ]41] aOxDy, iqRXk6 pry ko sUDy Bry DUl aru lohU[ kUkr jMbuk boliq foliq Kwie aGwvn hohU ]42] sUrin prKiq hUrin ibcriq ipiK ipiK brihĂ Auqwlw7[ KMjn locn aMjn aMjiq8 krihĂ iSMgwr ibswlw ]43]
1ihrdw Ptdw hY[ 2hvs, armwn[ 3ikX mwry = mwr kro[ Bwv ijhVw kihĂdy hn mwro mwro ieh holI dw gIq hY[ Âśpw:-ikh mwry[ pr SuD pwT cwhIey:-kihĂ âmwryâ[ 4(jo awpo ivc bhu myly =) bhuqy twkry hoey hn so pRym kIqy ny[ 5ZmIn rUpI lwl rMg dI inhwlI ivCI AuĂzqy pRym kr krky suzqy hn[ 6mUDy, ivMgy [sMs:, iqrĂXk][ 7vrdIaW hn (hUrW) CyqI[ 8mmoly vrgIaW azKW ivzc surmW pwieaw hoieaw[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
212
mMjq muK rMjq inj br ko1 hws iblwsn sMgw[ mihĂdI krin arun kir crnn, qruin hrn mn aMgw2 ]44] suMdr Cib mMdr sis bdnI, kMcn gOrI rMgw[ qurq ibmwn cFwvihĂ bIrin krihĂ sprSn aMgw ]45] dwrun krĂo inhwrn rn ko BIm cMd miq mMdy[ swqox suDW BUl gI qqiCn bwjĂo loh iblĂťdy ]46] ipiK hMfUrIaw sih n skY bl bwn kmwn cFweI[ snmuK BXo jMg ky awviq Cory sr smudweI ]47] kMcn ZIn kIin qihĂ prKin swihb isMG su joDw3[ qurw Dvwie qupk qik mwrI hyriq irpu ko kRoDw ]48] huie Gwiel qqkwl gXo hit Aur hMkwr ibnwSw[ ipiK gulyrIey qĂwgI DIrj hĂY n pRwn kI awsw ]49] rhĂo ktocI bhu pCuqwviq, mMfspiq kr mOnĂť4[ jMmUpiq awidk ibsmwey -BXo kwj ieh kOnĂť! ]50]
1(awpNy) suhNy muKW nwl pRsMn krdIaW hn awpNy vrW L[ 2mihĂdI nwl hzQW qy pYrW L lwl kIqw jvwnW dy srIr qy mn L hrn leI[ (a) iesqRIaW dy aMg mn hrn vwly hn[ 3swihb isMG joDy ny pCwNI[ 4... vI cuzp kr igaw[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
213
sYnw ijq ikq mrI prI gn, jIviq BeI ibhwlw[ khW BXo, ieh iknih sMGwry, loQ loQ pr jwlw ]51] Gwiel hoey hoie hZwrhuĂ pry isvr mihĂ jweI[ mwrn durg Brosw Dir kY pRwn dey rn aweI ]52] mIeyx rwv ibRMd jy rwNy isMGn Gny Kpwey[ lriq ibqĂo idn, hit puir gmny jib sUrj asqwey ]53] jwie isvr mihĂ krI sMBwrn, SUMn BXo jnu jwnw1[ ikiqk sĂbMDI dws muswihb jm Gr kIin pXwnw ]54] swgr Sok pry qib sgry bwies Dwrin kyry2[ ismir ismir gun bhu pCuqwey locn asUMain gyry ]55]
ieiq SRI gur pRqwp sUrj igRMQy cqurQ ruzqy âgj aO kysrI cMd bzDâ pRsMg brnnĂť nwm spq ibMsqI aMsU ]27]
1mwnox suMøw ho igaw jwiNaW[ 2bweI DwrW dy[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
214
28. [BIm cMd Sok] 27<<ipClw aMsU qqkrw ruiq 4 aglw aMsU>>29
dohrw: isMG sMBwry Kwlsy, mry su dIny dwh[ Gwiel kI syvw ibKY, lwgy qbih jrwhu1 ]1]
lilqpd CMd: Audy isMG bf bIr bhwdur sIs kysrI cMdM[
nyZy mihĂ proie ly gmnĂo irdY anĂťd iblĂťdM ]2] qjĂo dmdmw siqgur Auqry dyKĂo juzD qmwSw[ suMdr mMidr awn iQry qib isK syvk chuĂ pwsw ]3]
Audy isMG ieqny mihĂ phuĂcĂo siqgur Pqy bulweI[ plĂG pws irpu ko isr gyrĂo hyriq By smudweI ]4] kwk pMK ar kwnn kuMfl bhuq mol ky moqI2[ Bwl ibswl, iblocn muĂidRq, mUC SmS duiq hoqI ]5] 3pnhI sihq crn siqgur ny rwKy Drn itkweI[ bYTy huqy pRXMk ruicr pr jugm jMG ltkweI ]6] prĂo ipKĂo isr4, pnhI juiq pg TukrwXhu, bc BwKw[
1ZKmW dw vYd [Pw:, jrwh][ 2pty (iKzlry hoey) qy kMnW ivc bhumuzly moqIaW vwly kuMfl (ltk rhy)[ 3joVy dy sihq siqgur jI awpNy crn DrqI qy itkwky suhNy plĂG qy dovyx jMGW ltkweI bYTy hoey sn[ 4isr (pYrW ivc) ipaw ifzTw[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
215
âmhW duSt iehu isMGin SzqRĂ Bly juziD mihĂ rwKw1 ]7] Auicq mwirby mwrĂo air ko iem sB duSt inbyro[â Audy isMG kr joir bKwnw âawp pRqwp Aucyroâ ]8] ieqny mihĂ biczqR isMG phuMcĂo gur pd bMdn TwnI[ Pqy bulwie vwihgurU jI kI huqy ij iszK iqs QwnI ]9] swihb isMG ihMmq isMG awXo muhkm isMG sujwnw[ ien qy awid awie ikX drSn kir Aur anĂd mhwnw ]10] gj kI bwq khI qib sgrI âiem dl irpuin KpwXo[ duqI idSw qy hqY Kwlsw gZb iqnhuĂ pr awXo ]11] pRBu jI sunhuĂ igrISin sYnw ijq ikq prI sQwrw[ mnhuĂ ibRMd KwqI imil iek Ql kwnn ko kt fwrw ]12] vDĂo qRws kwqur bhu Bwjy, arĂo mwr kir dInw2[ igrpiq Aur Auqswh hwr kir jnu dMqin iqRN lInw3â ]13] iezqĂwidk siB isMG sunwviq awnĂd ko AupjMqy[ ikRpw idRSit ko dyKy siqgur
1Bwv mwr ilaw (isMGW ny)[ 2jo aiVaw so mwr idzqw[ 3mwno mUMh ivc Gw ilaw hY[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
216
siB pr KuSI krMqy ]14] ijn ijn ky qn Gwie lgĂo qib swl pzqR iqn* dInw[ siB ky qn kI pIr hrI pRBu SRm qy Bey ibhInw ]15] durg ibKY jo huqy Gwv juiq siB ky pws pTwXo[ gur krunw qy sMkt nwSĂo siB kY suK AupjwXo ]16] pRwiq hoiq lO Gwv imly siB ikRpw awpnI1 kInI[ jo rN ibKY mry qib lir kY mnokwmnw dInI ]17] inSkwmI ko mukq deI qib bMDn skl ibnwSy[ sih kwmI ko surg Bog dy aink ibiDin suKrwsy ]18] Auq igrpiqin sunhu ijm bIqI, isvr smUh pRvySy[ pwie prwjY mrĂo kysrI, AupjĂo Sok ivSySy ]19] BImcMd inj fyry bYTĂo mhW ibsUrq mwnI[ -lry mhW, kuC kwj srĂo nihĂ, BRwq sYn gn hwnI ]20] bweIDwrn ky nr awey pRjw shq gn joDw[ jmquzlw BwAU lir lir kir mrĂo juzD mihĂ kRoDw ]21] awj igrISin siB kI mslq2 mrĂo kysrI cMdM[
*pw:-qb[ 1gurU jI ny[ 2sB dw slwhkwr[ (a).... slwh nwl (lVn igaw) mwiraw igaw hY[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
217
igrpiq mihĂ nihĂ iqs ky smsr joDw juzD iblĂťdM ]22] Gwiel BXo hMfUrI awXo mirby Twkur rwKw1[ aib guibMd isMG ky sMg lir kY khW ibjY aiBlwKw- ]23] iem ibsUrqo Sokiq bYTĂo awXo inkt ktocI[ Aur hMkwr ispr Kg kt sox dyKĂo BUpiq socI2 ]24] jMmUpiq, mMfspiq boliq aru gulyrIaw awXo[ iezqĂwidk rwjy aru rwNy myl BXo smudwXo ]25] kYxTl kulU, ButMqI sgry imil kY Sok AupwXo[ âazgRNIX3 jsuvwrI hiq Bw, lrĂo mhW bl lwXo4 ]26] smuK iblok isMG iek awviq Kprw air qk mwrw5[ lgĂo n iqs ky KVg clwXo isr qqkwl Auqwrw ]27] rhy iblokiq sgry joDw kCU jqn nihĂ hovw[ isr proie nyZy mihĂ gmnĂox, Dr Dr Dir pr sovw6- ]28] BImcMd idRg qy jl cwlw
1mrnox (msW) Twkr ny bcw ilaw hY[ 2socIx ipaw hoieaw[ 3muKI[ 4bVw bl lwky liVaw hY[ 5swhmNy iek isMG awAuxdw dyKky qzkky mwiraw (kysrI cMd ny) iek qIr[ 6DV DrqI qy ifgky sOx irhw[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
218
suniq ihqU ko hwlw[ hyir apr siB asUaW gyriq brDĂo Sok ibswlw ]29] nIcy muK kir sociq hYx icq, lwj siBin pr CweI[ mOn rhy kir mry sMbMDI bhur prwjY pweI1 ]30] siB kI idiS aivloik ktocI Aur hMkwriq BwKw[ rN kI giq dĂY ibjY prwjY ibdq ahY siB lwKw2 ]31] mry suBt ko Sok ij krno qO kĂox krhu cFweI[ kĂox rN Gwlo goibMd isMG sox ijs kI DWk mhWeI ]32] hoiq pRwiq ky dyKhu sMGr mYx kirhOx siB awgy[ qjOx n isMGin ko mYx jwviq, jy nih jY hYx Bwgy ]33] mwrn mrN kwj rN mWhI, Sok n hoiq suhweI[ jo Auqswh Drih so jIqih, BIrU3 fr Bij jweI ]34] Auicq n qum ko Sok krin aib bYrI isr pr TWFy[ bcy ju mirhO rodiq krqy, jY Auqswh ik bwFy4â ]35] BImcMd DIrj kuC kInI
1cuzp kr rhy, (iek qW) sbMDI mr igaw (iPr) hwr pweI[ 2jwNdy hn[ 3kwier[ 4jo bc gey ho roN nwl qW mr jwEgy, pr Auqswh dy viDaw qW jY ho skdI hY[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
219
âsujsu siBin kO hwnw1[ mry kysrI qy hit jY hYx2, ieh BI nIk n mwnw ]36] jMg smuMdR jhwj cVHy hm qUM kyvt kir pwrI[ nWih q bIc fUbqy lKIaiq bn shwie bl BwrI ]37] mIeyx aru rwNy bhu mwry aiDk bhwdr jyeI[ iks Bros mYx Aur AuqswhUM quJ ibn apr n koeI ]38] bweI Dwr Sok huie bwsw, nihĂ anĂťd puir CUtw[ inPl BXo AuĂzdm siB kyrw ihrdY DIrj tUtw ]39] kOn bdn ly inj puir jY hYx SRI guru rhĂo mvwsw[ Dn ibnsĂo, sMbMDI imRqu By, rhI n kwrj awsw3 ]40] ibdqih sgry doS ibRqMqw jMg prwjY pweI[ XW qy lrn mrn hI awCo apr n bnih AupweIâ ]41] mMfspiq mn ibKY ibcwry -smJih nihĂ azgĂwnI[ jy aib khOx, Sok qy iris hY BlI n mwnihĂ mwnIx ]42] imly rhYx4 ar hyrYx ikRq ien,
1js qW sB dw dUr ho igaw hY[ 2jy ht jweIey[ 3Bwv ijzq dy kMm dI aws[ 4jy huN khW (ik jMg nw kro) Sok qy kRoD krngy mMnNgy nhIx (ies leI ienHW ivc) imilaw hI rhW[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
220
ikm hwry gur pUrw[ SwhjhW so ijnhuĂ ipqwmw lriq rhĂo bf sUrw ]43] sRI nwnk nv KMfn mWhI isK kir jsu ivsqwrw[ iqn gwdI pr ibdq iQrĂo iehu gur goibMd isMG Bwrw ]44] rN ipRX, rN ko BYrv krqw1, aink bwr air mwry[ aib lO ien ky snmuK hĂY kir nihĂ Kr qIr pRhwry2- ]45] iezqĂwidk icq smuiJ mOn kir bYiT rhĂo ibc BRwqw[ apr skl rN krĂo n cwhihĂ BXo smUhn Gwqw ]46] iek GmMf cMd bIr ktocI rhI hOxs3 rN kyrI[ BImcMd Aur DIrj Dir kir4 AuTy srb iqsu byrI ]47] fyry mihĂ jihĂ kihĂ gn Gwiel pry pIr ko pwvYx[
kyiqk rudiq sMbMDI mirgy imil imil sok AupwvYx ]48]
geI igrin mihĂ suD âgn mirgyâ prĂo pItnw BwrI[ kyS AuKwriq rudiq jhW kihĂ AUcI Duin qy nwrI ]49] jsuvwrI ky suiD jib phuĂcI
1iBawnk rN krn vwly[ 2Bwv phwVIaW dy swhmNy hoky gurU jI ny ajy qzk (awp) iqzRKy qIr nhIx clwey[ 3hvs, armwn[ 4DIrj Dwrky[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
221
gn rwnI imil rovYx[ hwhwkwr jhW kihĂ AucrYx idRg jl qy pt DovYx ]50] kihĂ lO khOx Sok viD igr gn rodiq bwies Dwrw[ BImcMd ko khYx mMdmiq dyiq hZwrhuĂ gwrw ]51] iem mslq kir âlrYx pRwiq pun kir GmMfcMd awgy[â Kwn pwn kuC kir kY supqy SRm qy nwihn jwgy ]52] phuĂcI suiD siqgurU inkt iehu kry isMG svDwnw[ âvihr lohgV qy kir murcy hqhu SzqRĂź ibiD nwnwâ ]53] awlm isMG awid bf joDw krI aiDk qkrweI[ dUr dUr kir murcy bMdI jihĂ bYTyx smudweI1 ]54] swlpzqR qy Gwiel suK lihĂ imly Gwv qqkwlw[ sziqnwm ko ismrin kirqy jo inq rKih suKwlw ]55]
iem duie idiS qy Kwn pwn kir jwmin jbih ibqweI[ kuCk grb isMGn ky AupjĂo hqy SzqRĂź smudweI ]56]
so n shĂo gur avgun mn ko, jwgy duihĂ idiS joDw[ sMK ngwry bjy Gny qib, lrn hyq viD kRoDw ]57]
ieiq SRI gur pRqwp sUrj igRMQy cqurQ ruqy âBImcMd Sokâ pRsMg brnnĂť nwm aSt ibMsqI aMsU ]28]
1bhuqy bYT skN[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
222
29. [dUjy idn dw jMg] 28<<ipClw aMsU qqkrw ruiq 4 aglw aMsU>>30
dohrw: sMGr ko Auqswh Aur, joDw bny sucyq[ sOc Snwny skl qn, qĂwrI bn rn hyqu ]1]
BujMg pRXwq CMd: gurU isMG Byjy Audy isMG awdw[ bjy duMdBI DOxs qy dIh nwdw[ krI kot ky azgR mYx Et gwFI[ pdWqI sbY isMG hĂY cOxp bwFI ]2]
AuqY ZIn pwey phwrIn sYnw[ Bey qĂwr swry cly juzD aYnw[ ktocI bfo EqswhM DrMqw[ krwcol pwXo gry EjvMqw ]3] ksI Fwl kMDy bfI mol kyrI[ Bry qIr BwQw ipKy qWih byrI1[ ilXo cWp BwrI bfo fIl jWhI[ blI dIh vwro clĂo jMg mWhI ]4] imlĂo BIm cMdM deI DIr bolw[ âipKo juzD myro krO nWih hOlw2[ rho pIh pY fIT hĂY sYn pRyro3[ plwvY nhIx jĂox qQw Gyr Pyroâ ]5] iemM BwiK kY cWp awpM4 tĂkwrw[ srM sMiDkY cOxp sMgY pRhwrw[ ley tol joDwn ky boil aYsy[ âkrOx awj kwjM jsM pwie jYsy ]6] prwjY BeI, mYl lwgI mhwnIx[ pKwrOx Bly bIr kY Ej pwnI5[ htOx n ipCwrI, clOx swmuhweI[ rhY jOn awgy mhW dzRb pweI ]7]
1qdox vyKky qIrW nwl BzQw Biraw[ 2qusIx hOl nw kro[ 3(myrI) ipzT qy rho sYnw L ingwh ivc rzKky pRyrdy rho[ 4awpNw[ 5sUrimaW dy bl rUpI pwNI nwl DovWgw[ (a) bl rUpI pwNI bhwdrI nwl lwky DovWgw[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
223
mrY jMg mYx dyv lokYx pDwrY[ rhY, kIrqI ly Bly SzqRĂź mwrY1[â
kry qĂwr qoVy smUhM DuKwey[ brUdM su gorI plIqy imlwey ]8]
gjM sMg TokI DrI kMD cwly[ gurU kI gVHI ko gey awlbwly2[ pdWqI sAUrM imly sMg joDw[ prwjY BeI qy irdY Dwir kRoDw ]9] ieqy isMG swry bry morcw mYx[ quPMgYx ksI fwir gorI su qW mYx[ DuKy puMj qoVy klI awC hoeI3[ jVy hYx klw pY ilXo moV soeI ]10] plIqy jmwey isrMpoS Koly[ rvWdsq kInI qjy azgR Ely4[ krI iSsq awgy jhW SzqRĂź awvYx[ fMfy qwqkwlĂť qVwky AuTwvYx ]11] quPMgYx clI awvqy swmuhweI[ kry byg gorI mhW SUMk pweI[ ajwnĂť sujwnĂť qjY jOn kOnw5[ lgI eyk cwhY hqY pRwn qOnw6 ]12] hlwhwl boly krĂo hyl DweI[ mno sYl hUM pY Gtw FUik aweI[ plIqy Ctw jĂwlmwlw AuTwly7[ cly puMj gorI ik Ery8 krwly ]13] AuTI DUm Dwrw cmUM Er hoeI[
1jy bc rhy qW BlI qrHW SzqRĂ mwrn dI kIrqI leygw[ 2Gyrw pwey hoey[ 3qoVy DuKidaW dy azgy cMgw gul aw igaw[ [klI = qoVw DuKky jo nwl gul bzJ jWdw hY][ 4Bwv, jo azgy Auhly sn Auh Czf ky bMdUk clwAuN leI rzKy QwvW agy aw gey[ 5jyhVw kyhVw bI[ 6iek golI lĂgNI cwhIey (bzs Pyr) pRwn nwS kr idMdI hY Ausdy (ijs L lĂgy)[ 7plIiqaW rUpI agnI dI mwlw ibjlI vq (dUrox) AuTdI (idzsdI hY)[ 8mwnox gVy[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
224
BXo aMD DuMDM fry Bwj koeI[ qVwky mnhuĂ gwj hĂY bwr bwrI1[ igrYx ibRzC2 joDw mcI mwr BwrI ]14] AuBY Er qy jĂwl bOnw3 pRhwrYx[ iSqwbI ksYx, hwQ pY tyik mwrYx[ lgY aMg mYx qoV PoVY ibhMfY[ igVY dwV4 BU mYx Puty quMf muMfY ]15] huqy morcy azgR bMDy ijQWeI5[ Gno loh bwjĂo qhW DUMm pweI[ BXo Foie Bwro, juty bIr bMky[ lgy Fol DOswin pY ibRMd fMky ]16]
lilqpd CMd: llkwry Bt puMj ktocI6 âikq kwqur huie qRwsy[ khW isMG QoVy aib rih gy pihly jMg ibnwsy ]17]
hyl Gwil aib lyhu morcw idhu inkwl bl pwXo[ dugn drb ko mnsb kirhYx bnhu sUr jsu CwXoâ ]18] khĂo GmMfcMd Bt gn sox azgR awp hI cwlw[ Kprw qIKn BIKn lInis cWp kTor ibswlw ]19] aYxic aYxic isMGn ky snmuK Corih bwn mhWny[ suBt blI ky kr qy cil cil bIDiq pwr prwny ]20]
1vwr vwr qVwky (jo huMdy hn Auh) mwnox ibjlI pYxdI hY[ 2sUrimaW rUpI ibRzC[ 3bMdUkW L[ 4DVYx krky ifzg pYxdw hY[ 5ijzQy[ 6ktocI (rwjw) ny swry (awpNy) sUrimaW L llkwiraw[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
225
lgy ikiqk isMGn ky jib hUM awlm isMG ibloky[ -hylwGwl1 Dkyliq bl qy rhy n kĂoxhUM roky ]21] Zor morcy pr bhu dY kY isMG inkwsin kIny[ ko mir gey, Bey ko Gwiel, iknhuĂ Et gF lIny ]22] sih n skĂo awlm isMG joDw kis bMdUk sMBwrI[ cMcl qurw2 ncwvin gvnĂox qkih dwv miq BwrI ]23] ieq Auq hX ko Pyir nyr ikX ipiK ktoc3 llkwrw[ âmUF Kro rhu lyhu abY Pl, qYx isMGn ko mwrwâ ]24] kriq kuvwied4 PyrĂo GoVw qik SzqRĂ qn mwrI[ DuKiq plIqw AuTĂo qVwkw gorI SUMik isDwrI ]25] liK GmMf cMd qupk qkI muih cMcl kIn qurMgw[ bcĂo awp jm muK qy mwno gulkw lgI n aMgw ]26] hX kI gRIv lgI dV igr gw Auqir ktoic sMBwrw[ BXo pdWqI qAU cWp gih Dir Dnu mihĂ sr mwrw ]27]
1awlm isMG ny ifzTw (ik phwVIaW ny hzlw) krky[ 2GoVw[ 3ktocIey L[ 4(iszKI hoeI) kvwied (dy dwAu Pyr) krky[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
226
BImcMd aivlokĂo hX imRqu BXo awp kuC awgy[ siB bIrin ko pRyrin kInw âphuĂcĂo dyr n lwgy ]28] arĂo nirMd GmMfcMd rN hUjih skl shweI[â ikshuĂ idlwsw ikshUM irs kir awgy Dir smudweI1 ]29] ieq qy Aumif Kwlsw snmuK qjy qIr aru gorI[ hyly pr hylw bf GwlĂo rupy kop duie ErI ]30] prĂo jor pun isMGn kyrw lwgy iPrn phwrI[ qib llkwr ktocI bYTĂo ly kuC Et agwrI ]31] qrkS qy sr kwiF bKyry2, âAuTOx n ht hOx pwCy[â qib gulyrIaw awid sYlpiq arĂo dyiK kir awCy ]32] lY lY suBt pry isMGn pr mwr mcI iekswrw[ igrihĂ mrihĂ dV3 prihĂ Drw pr, Gwiel kriq pukwrw ]33] dIrG bl GwlĂo isMGn pr Tihr n skihĂ juJwry[ qjĂo morcw bry4 lohgV, ko iQr dĂwr agwry ]34]
1swry azgy kIqy[ 2BzQy dy bwn kzFky (ZmIn qy) iKMfw idzqy[ 3DVYx krky[ 4vVy, pRvyS hoey[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
227
bhur inkt kir hylw GwlN1, rupĂo GmMfY cMdM[ bwn sVwsV Coriq snmuK Fuky awin Bt ibRMdM ]35] srb igrISĂr BImcMd juiq EriV gVH pr awey[ syly, qomr, qIrn, qupkW mwir mwir brKwey ]36] kry isMG Gwiel bhu qib hI iQry lohgV mWhI[ inksn dyiq n vihr ktocI suBt hZwrhuĂ pwhI ]37] jihĂ jihĂ mry pry nihĂ dIKihĂ kUkr jMbuk Kwey[ hV hV hsYx mswn juzD Ql2 DuiK DuiK AuiT smudwey ]38] khOx khW lig bf Gmswnw BXo juzD qib Gorw[ Gwil GmMf3 GmMf cMd bhu, ljiq muiK nihĂ morw4 ]39] BUq pRyq nwciq aru gwviq mn Bwviq rn hyrw[ kwk kMk kI kUkYx kUkI sunIaiq BIm bfyrw5 ]40] igRzD ibRzD mMfrwviq puMjY SRoNq bih bhu cwlw[ Pty inSwnn ky pt Prry rih gey bWs ibswlw ]41]
1nyVy hoky hzlw krn leI[ 2juD BUmI ivc[ 3Bwv juzD kIqw[ 4SrimMdgI qox (frdy ny) mUMh nw moiVaw[ 5bhuq BĂwnk kUkW kWvW qy kMkW dIaW kUkIxdIaW suNIdIaW hn[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
228
iqRpq Bey joDw qib lir lir kir kir Ej bfyrw[ mry hZwrhuĂ Gwiel hĂY kY, QkĂo bol bhu tyrw1 ]42] pry SsqR gn ibKry jihĂ kihĂ qomr qIr quPMgw[ KVg, ispr, jmDr bhu KMjr ikiqk imRqk qn sMgw ]43] mry qurMg pry juiq ZInin qr AUpr2 gn loQW[ ikiqk sAUr mry asu CUCy dOriq pg qy poQw3 ]44] sgry bwsur mcI lrweI Bw qib sMDĂw kwlw[ AuTn lgĂo jib inRpq ktocI CutI quPMg krwlw ]45] bcĂo mrN qy Gwiel hĂY kir pun qqkwl plwXo[ sny sny qib hty phwrI Qkiq loh brKwXo ]46] BImcMd murJwviq mUrK hit phuĂcĂo inj fyry[ sMg GmMf cMd ly Gwiel icMqw Driq Gnyry ]47] sgl cmUM jIviq jo bc rih Qkq hoie kir awey[ GwXl kyiqk nIT nIT kir phuĂcy duK ibkulwey ]48]
1bhuqw bolidaW vI Qk gey[ 2hyT Auqy[ 3iltIaW peIaW (loQW dy AuĂzqox dI) [pM:, poQw = pusqk, Fyr, smUh, sQwr Xw iltI peI SY][
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
229
SRoNq sMg rMg mihĂ rMgy qn pr jmĂo ibswlw[ pry krwhYx mwr mcI bhu kir pg tuty krwlw ]49] ieq siB isMGn kry sMBwlin Gwiel mMcn pwey[ mry ijiqk sur lok pDwry dwh kry iek Qweyx ]50] pOr lOhgV bjih ngwrw siqgur Pqy bulwvYx[ ijn ky moh n Sok khW huie, iszKI sdw kmwvYx ]51] SRI klĂIDr ky iFg gmny kyiqn drSn kInw[ apr lohgV mihĂ idF bwsihĂ gur pg mihĂ icq dInw ]52] juzD bwrqw srb sunweI âawj ktocI rohw1[ puMj hyl GwlĂo duih idiS qy bjĂo loh sox lohw ]53] rhĂo pRbl2 jib AuTin lgĂo3 qihĂ gulkw lgI ikQweIx[ joDw puMj sMg ly gmnĂox gey mUF pCuqweI ]54] pRBu jI! Gwiel isMG Bey bhu, swlpzqR pTvwvO[ ikRpw krhu qn pIrw hrIaih hoie shwie bcwvOâ ]55] jQw jog siB ko dy DIrj
1kRoDvwn hoieaw[ 2Bwv ktocI aj isMGW qy pRbl irhw[ 3Bwv jdox htN lgw (juzD ivcox)[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
230
siqgur inkt ibTwey[ ihq Gwiel aru siB isMGn ihq vsqu smUh pTwey ]56]
ieiq SRI gur pRqwp sUrj igRMQy cqurQ ruzqy âjMgâ pRsMg brnnĂť nwm eyk AUniqRMsqI aMsU ]29]
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
231
30. [Kwlsy dI ijzq] 29<<ipClw aMsU qqkrw ruiq 4 aglw aMsU>>31
dohrw: ins mihĂ imly igrIS siB, jihĂ ktoc mihpwl[ BImcMd BI qihĂ gXo, rwjy rwNy jwl ]1]
cOpeI: pMmw awid vZIr anyk[ imly isawNy sumiq ivvyk[ sBw ibswl smUh lgweI[ Jwr mswlW bhu jĂlqweI ]2] BIm cMd miqmMd gumwnI[ siBin sunwviq igrw bKwnI[ âaink pRkwrn qy lr rhy[ nhIx mnorQ kĂox hUM lhy ]3] idvs mws qy aiDk ibqwey[ lriq rhy gn suBt Kpwey[ rwjnIiq ky cqur Aupwie1[ skl ibcwrhu icq ko lwie ]4] bfo bhwdr kysir cMd[ BwAU jmquzlw su iblĂťd[ donhuĂ joDw mry juJwry[ mIeyx aru rwNy gn mwry ]5] kihĂ lO ignIaih siB qum jwnox[ srĂo n kwrj mry mhwny[ Swm, dwm, aru Byd n BXo[ dMf Aupwie cqurQo ikXo ]6] ieh qRY qy pwCy bin awviq[ so hm pRQm kIin mn Bwviq2[ kuC Qory nihĂ BXo ibcwro[ psrĂo Sok dyS igr swro ]7] pRQm krin jo chIXiq qIn3[
1rwjnIqI dy cwry Aupwv[ 2Bwv dMf jo asW pihlW vriqaw hY, Swm, dwm, Byd, iqMnW qox ipCox vrqNw cwhIdw sI[ 3Bwv Swm, dwm qy Byd[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
232
so aib krhu ibcwr pRbIn[ dMf Aupwie qĂwg kir abY[ Swm awid ko krIaih sbY ]8] ieq juzD kir kRoĂźD ivruzDy1[ chuĂidiS qy awnĂťdpuir ruzDy2[ gur goibMd isMG ko nihĂ icMqw[ awin imlihĂ isK bhur ibaMqw ]9] nihn cmU kI cwih ibswlw[ ibnw hkwry awviq jwlw[ bhuq drb kI kmI n kibhUM[ chuMidiS qy awnihĂ isK sB hUM ]10] rhI lrweI lKhu GnyrI[ nihĂ kwXl3 hoXis iks byrI[ inq Auqswh aiDk ibrDwvw[ ikm anĂťdpuir chOx Cutwvw ]11] pwiqSwh kI lwKhuĂ anI[ ijq ikq qy imil awvih GnI[ BIm ibswl qop sMbUhw[ Gyir chUMidiS GwlihĂ hUhw4 ]12] iqn ky sMg iB lriq n hwrY[ aink isMG rN kir mir mwrY[ aMn awid jy hĂY n pRvySn[ idF Gyrw GwlihĂ aivSySn5 ]13] keI mws mihĂ kwiel hoie6[ qO anĂťdpuir qĂwgY soie[ ibnw Swhu kI sYn GnyrI[ nihĂ sir hoie, Bly mYx hyrI ]14]
1kRoD krky ivroD pw ilaw[ 2roikaw hY[ 3duKI, qMg, [aĂŚ:, kwiel = mMnN vwlw[ pMjwbI, mMnN vwlw, hwiraw, vĂwkul, qMg][ 4hzlw[ 5ivSyS krky[ 6qMg ho jwvygw[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
233
aib qO htin jMg qy jog[ mry ibRMd hI GwXl log[ SRmq spUrn sYn ibswlw[ lrqĂo bIq gey icr kwlw ]15] hMfUrI aru cMdu GmMf[ Gwiel pry bIr brbMf1[ kOn azgRNI2 huie aib lrY[ qAU lKo, kwrj nihĂ srYâ ]16] gĂwlyrI aru mMfspqI[ kir ibcwr boly bf mqI[ ânwhk joDw lir mrvwey[ KrcĂo drb inRpn smudwey ]17] BXo bĂrQ ko kwj n srĂo[ qYsy cMd kysrI mrĂo[ htno Auicq ibcwrI nIky[ ies mYx Blo ahY siB hI ky ]18] ibnW lrn qy apr Aupwie[ krYx srb, lyx purI Cutwie[â pwpI pMmy qbih AucwrI[ âkrhu n icMqw irdY mJwrI ]19] eyk jqn mYx kirhOx aYsy[ CoirĂ anĂťdpuir siqgur jYsy[ aib siB gmnhuĂ inj inj dyS[ kir arwm ko qjhu klyS ]20] hoiq pRwiq ky krIahu kUc[ siBin sMBwlhu jwie phUic[â iem hI miq3 GmMf cMd mwnw[ ciF JMpwn4 su qbih pXwnw ]21]
1blvwn[ 2azgy hoky[ awgU hoky [sMs:, agRNI = pihlw, muKI][ 3slwh[ 4pwlkI AuĂzqy[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
234
Gwiel apr skl ins mWhI[ awid hMfUrI itkihĂ su nWhI[ ly ly inj smwj ko cly[ DrI mOn muK qy, nihĂ imly ]22] jwmin mihĂ gmny duK lhy[ ibKm pMQ igr gn ky ahy[ swvDwn jy huqI pdWqI[ aru asvwr ij huey n hwqI1 ]23] so siB BImcMd ny rwKy[ âclOx pRwiq mYxâ iem aiBlwKy[ Kwn pwn kir kyiqk soey[ ko iQr rhy sucyqI hoey ]24] iqm hI isMG lohgV mWhI[ kyiqk supqy kyiqk nWhI[ jĂwlwbmNI rhy clwviq[ dUr dUr lO SzqRĂź qkwviq ]25] jibhUM doie GrI ins rhI[ kUc krn kI icqmihĂ chI[ ZIn qurMgm pr qib fwly[ jy kuMcr iqn hOdw Gwly ]26] qUSn hI siB kInis qĂwrI[ qMbU shiq knwq AuKwrI[ lwd idXy, so pRQm pXwny[ awp qĂwr huie iQrĂo sQwny ]27] qRsiq quPMgYx siB ksvweI[ Kro rhĂo arNodYx qweIx[ sgrI vsqu sMBwil clweI[ awp cFĂo DOxsw vjvweI ]28] qib suiD BeI lohgV awie[ âcly phwVI lwj gvwie[â qqiCn ZIn hXin pr fwly[
1jo mry nhIx sy[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
235
Bey arUFin qupk sMBwly ]29] Audy isMG qy awidk joDw[ swihb isMG ihMmq isMG kRoDw[ muhkm isMG DvwXo Gorw[ awlm isMG clĂo irpu Erw ]30] pRQm sYxkry hI imil gey[ jĂwlwbmNI dwgiq Bey[ bhur hZwrhuĂ hĂY gy isMG[ jnu gj dl pr dOry isMG1 ]31] imlqĂox aYsI mwir mcweI[ cliN duhylw BXo iqQWeI[ BImcMd pr GwlI BIr2[ CUtI gulkW qomr qIr ]32] Fwh lIey kyiqk qib Gory[ qjihĂ iqsih jo dĂY kr jory[ nWih q KVg pRhwrin lwgy[ mcĂo juzD By awrun bwgy3 ]33]
SRI klĂIDr suin suiD swrI[ âhqYx isMG Bj cly phwrI[â
qib siqgur inj pqy pTwey[ âBwjy pIT n prIaih Dwey4â ]34] awCy awCy iszK pTwey[ jwie iqnhuĂ sgry smuJwey[ âkĂox nwhk Gwlhu Gmswnw[ hthu pRBU as hukm bKwnw ]35] nWih q BImcMd ky Gr lO[ lUtin mwrin bnih su dr lO5[ aib awgy jwnox nihĂ bnY[
1Syr vWg[ 2BIVw pw idqI[ 3kpVy lwl ho gey[ 4Bzjdy dy mwrg dOVky nw pE[ 5drvwZy qk[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
236
Bwg ko nwihn irpu hnYâ ]36] vwihgurU jI kI kihĂ Pqy[ grjy Duin AUcI qy aqy[ ikiqk qurMg lUt kir lĂwey[ awXuD CIny SzqRĂź plwey ]37] hit awey bf bjiq ngwry[ pun suKyn hI SzqRĂź isDwry[ jihĂ kihĂ puir gRwmn mihĂ rOrw[ pItn rudn hoiq siB TOrw ]38] BIm cMd suin suin pCuqwviq[ icqviq icMqw bhu duK pwviq[ phucMĂo qib apnI rjDwnI[ hOrw BXo bhuq aiBmwnI ]39] ieq gur inkt Kwlsw awXo[ Pqy pwie kir bhu hrKwXo[ SsqRin sihq su drSn dyKw[ ikRpw idRSit gur krI ivSyKw ]40]
pd airbMdn pr isr Dir Dir[ iQrĂo Kwlsw bMdn kir kir[
siB idiS dyKiq pRBU Aucwrw[ âjib jwnih irpu ko Bj hwrw ]41] qib iqn gYl n prY kdweI[ iehI nIiq SuB nrn bqweI[ SsqR ghy irpu snmuK hoie[ iqs ko ipRStI dyX n koie1 ]42] Drm juzD ko inq anurwgo[ Bly nrin ky mg ko lwgo[ iszKI Drhu isdk nihĂ hwrhu[ sziqnwm jp jnm suDwrhu ]43] kirhY rwj Kwlsw myrw[ siBihn pr hĂY bl bfyrw[
1koeI ipzT nw dyvy[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
237
SRI aiskyq kwlkw mweI[ huie hY qumry sdw shweIâ ]44] iem kih kir SuB bcn iblwsw[ Pqy leI kir SzqRĂź ibnwSw[ Gwiel siB hoey svDwnw[ swlpzqR dy suK kO Twnw ]45] juzD Kwlsy ko ieh pFY[ ikDOx sunwie suny suK bFY[ gur ko isdk irdY mihĂ pwvY[ jnm mrn kI kumiq imtwvY ]46]
pwDVI CMd: siqgur ibswl goibMd isMG[ iqn sujsu pFih kY sunihĂ isMG[ ibnqI BnĂťiq sMqoK isMG[ imRg pwp hnn ko mnhuĂ isMG1 ]47]
ieiq SRI gur pRqwp sUrj igMRQy cqurQ ruzqy âKwlsw jIqâ pRsMg brnnĂť nwm iqRMsqI aMsU ]30]
1mwnox isMG hY (gurU ky js dw pVHnw) pwpW rUpI imrgW dy mwrn L[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
238
31. [BweI awsw isMG] 30<<ipClw aMsU qqkrw ruiq 4 aglw aMsU>>32
dohrw: jihĂ kihĂ idiS psrĂo sujsu, isMD myKlw BUm1[ âBXo pMQ SuB Kwlsw, GwlI sYlin DUm ]1]
lilqpd CMd: imil kir rwjy bweI Dwrn pRjw sihq siB joDw[ qIn lwK ignqI mihĂ iek Ql siqgur pr kir kRoDw ]2]
krI FUk aru krI Foie kir hylw imil imil Gwlw2[ alp Kwlsw awnĂdpuir mihĂ Jwl Jwl dr* Twlw3 ]3] mrd grd mihĂ imly Zrd muK hrd rMg hĂY Bwgy4[ durd dry qn5 Gwv drd Bw iQry n isMGn awgyâ ]4] ijq ikq khiq âmMd igrpiq aiq mq hiq icq kI hoeI[ siqgur sMg jMg kir mUrK kĂox n ibsUrih soeI ]5] iek qOx SRI nwnk kI gwdI KMf dIp ijn jIqy[ krwmwq swihb jg ibdqy pIr mIr Dir BIqy6 ]6]
1Bwv swrI DrqI AuĂzqy[ 2FuzkNw kIqw qy hwQI Foky qy iml imlky hzlw kIqw[ *pw:-dl[ 3TĂilaw (hwQI L) drvwZy qy[ (a) (phwVIaW dI Jwl) Jzlky dl L TĂilaw[ 4pIly muK hrdI vrgy rMg hoky Bzj gey[ 5hwQI ny drV idzqy srIr[ 6frdy hn[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
239
duqIey ibdq kwlkw drSn pMQ rcn br pwXo[ ihMdu Drm jg rwKn kwrin pRBu avqwr suhwXo ]7] krihĂ bwk1 jg rcn sMGwrin iem smrQ ijn kyrI[ brqihĂ qAU mwnvI lIlHw mUrK lKihĂ kuPyrI ]8] qurkn sMg ibroD ijnhuĂ khu nihĂ smJYx miq mMdy[ Srn ghiq suK lhiq chiq icq dyx dĂY lok anĂťdy2 ]9] khW krihĂ jy Bwl Bwg nihĂ jug lokn duK pwvYx[ iehW rwj mihĂ duMd prih inq mir kir nrk isDwvYx ]10] DMn gurU chuĂ brn rMk jy dy aMimRq ikX joDy[ jgq ibKY jsu juiq suK BogYx ihq pRlok Aur boDy3â ]11]
BImcMd duK pwie bfyrw inj prDwn pTwey[ hX gj bhuq mol ko lY kir qurkn ihq smudwey ]12]
kMcn rjq Gry ijn hOdw iqm hI ZIn bnwey[ vsqu anUTI apr skylI Dn gn sMg pTwey ]13]
1jy bwk krn qW[ 2jy icq ivc suK lYN dI cwhunw (AunHW L) huMdI qW Srn pkVdy (iPr gurU jI AunHW L) do lokW dw suK dy dyxdy[ 3ihrdy gĂwnvwn kr idzqy hn[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
240
sIrMd1 ko sUbw bl BwrI KW vZIr ijs nwmU[ iqs iFg irSvq2 pTI ibnY kir âhm kO lKhu ĂulwmU ]14] gur goibMd isMG blI BXo bhu idnpRiq isMG vDwey[ qUM njIk so lrY eyk idn jib hm lyih hrwey3 ]15] aib qO sugm jqn ieh jwnhu hm sMg hoie lrIjY[ chuĂidiS qy rokihĂ bl dy kir awnĂťdpuir CutvIjY ]16] awgY Swhu cmUM kuC aweI dĂY Aumrwv pTwey[ pYxfKwn ko Gwiq kIin rN, dInwbyg plwey ]17] AuĂzdm krhu hmhu liK apny aib jy bnhu shweI[ dl gn ko skyl cil awvhu krihĂ kwj sihsweI ]18] iek qO hm pr huie Aupkwrw duqIey SzqRĂź qumwrw[ kĂox inicMq qum, jwnhu nwihn ibgrih kwrj Bwrwâ ]19]
iezqĂwidk kih pTĂo isrMd ko idzlI qQw pTwey[ bf prDwn pTĂo idiS dzCn avrMgw ijs QWey ]20]
dIn hoie bhu ibnqI Bin Bin
1srihMd[ 2vzFI[ 3swL hrwky (iPr) iek idn qyry nwl lVygw[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
241
iliK iliK awp gulwmU1[ gur qy bymuK2 BeI dSw as ibgry ijq ikq kwmU ]21] dIn bny qurkn ky cyrw dyiq suqw ky fory[ Drm Koie apjsu ko pRwpiq mrihĂ nrk pir Gory ]22] jihĂ kihĂ gey vkIl sunwviq jnu lUty ikn mwry[ krI pukwr siBin ky awgy âhm ko gurU pRhwryâ ]23] bfI mjl ko kriq gey qib Swh smIp pukwry[ âGwlI DUm guibMd isMG sYlin vsdy rwj Aujwryâ ]24] idzlI ky sUby iliK Byjw âieq gur kriq lrweI[â ar vZIr KW inj nr piT kir Swhu smIp sunweI ]25] bhuq ilKy aivrMg suny jib, irs kir hukm bKwnw[ âsIrMd qy3 gn sYnw ly kir Auq ko krihĂ pXwnw ]26] awnĂdpuir Cutvwie gurU qy BImcMd ko dIjY[ awgy bhur jMg nihĂ kir hY bl qy brjin kIjYâ ]27]
Auq qO Bey ibRqMq iesI ibiD kQw sunhu gur kyrI[
1awpNy awp L gulwm ilK ilKky[ 2bymuK hoN qy[ 3isrhMd qox[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
242
sujsu kivzq kriq bhu kiv gn bKSiq mOj bfyrI ]28]
kOqk hoiq anĂťdpuir suMdr suin suin sMgiq awvY[ drb hZwrhuĂ arpihĂ SsqRin mnokwmnw pwvYx ]29] lriq ju ibgrĂo srb suDwrĂo bwg qVwg nvIny[ cwmIkr ky suMdr mMidr aMqr bwhr kIny ]30] bsihĂ ĂrIb invwj iqnhuĂ mihĂ ins idn awnĂd pwvYx[ kMcn QMB iczqR ijh nwnw qny ibqwn suhwvYx ]31] bgr1 bjwrin dIrG SoBw mor Sor smudwXw[ pwvs2 awn pRivrqI nB iCq Gn kI Gt GumfwXw ]32] rwiebyl cMbylI cMpw cMcrIk3 ruic cwrU[ gunI purK suin suin jsu gur ky awie rhy gurdĂwrU ]33] hukm krĂo âawXuD gn hovYx dY Dn gn GrvwE[ qop qupk jMbUr rihkly bhu jMjYl bnwE ]34] bugdy4, KMjr, sYP duDwry, qomr, czkR, KqMgw[
1vyhVy[ 2brKw ruq[ 3BOry[ 4ies pRkwr dw Curw, ktwr [aĂŚ:, buĂdw] pMjwbI ivc bugdw bugdr iek pRkwr dy vfy Bwry moty gurj L bI kihMdy hn jo muMglIaW Pyrn vwly ksrq krn ivc vrqdy hn[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
243
cWp, qmwcy, sWg, su brCI, krwcol Kr aMgwâ ]35] lgy aink kwrIgr Grny pRQm qop iek FwrI1*[ jnu jm ko muK, imRqu SzqRĂ kI2 Cofy grjn BwrI ]36] pRBu ihq bwn iblĂťd bny bhu br bIrn ky GwqI[ eyk muhr ko hym lgih iqs muKI pulwid sMgwqI ]37] iezqĂwidk awXuD inq bnqy prKiq gurU rKwvYx[ kyiqk bKSiq hYx kir isMGn sdw jMg mn BwvY ]38]
kQw sunhuĂ iek huqo muszdI3 awsw isMG su nwmU[
gur Gr kI bhu kwr clwvY toxbU ilKih qmwmU ]39] iqs iFg rMk iszK iek jwciq âkMnĂw bĂwhin jogw[ drb pMc sY qy huie kwrj muJ icq icMqw rogw ]40] quJ qy huie Aupkwr krhu iehuâ suin suin aru liK dInw[ awsw isMG dXw Aur kir kY iqh toxbU ilK dInw ]41] so ly gXo jhW pr Byjw ley pMc sY jweI[
1FwlI[ *awKrI jMg ivc sB qopW dy swmwn isrhMdI sUbw luĂtky lY igaw sI, pr do CotIaW qopW awnĂťdpurox inklIaW azj kzl ajwieb Gr lwhOr ivc peIaW hn[ 2SqRĂaW dI mOq krn vwlI[ 3muNSI[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
244
huqo rMk iqn bĂwh krĂo qib kMnĂw sdn AuTweI ]42] ibqy mws Kt so isK awXo gur drSn ko kInw[ toxbU DrĂo âawp ny ByjĂo, mYx pMj sY iqn dInwâ ]43] pRBu qib khĂo ân hm ny Byjw ikn ieh ilKĂo pTwXo?â âawsw isMG ky hwQ muhr hYâ jib aYsy liK pwXo ]44] kuC irs Dir gur khĂo âkhy ibn ieh kĂox ilKĂo pTwXo[ idXo awp hI drb pMc sY kYsy Kot kmwXoâ ]45] iem gur qy suin awsw isMG iFg ikh isK Kbr bqweI[ friq mwr qy Bwj gXo qib inj Gr ibKY qdweI ]46] kyiqk idn mihĂ iqn arZI iliK siqgur inkt pTweI[ ilKy doihry ibc bnwie kih so mYx dyhu sunweI ]47] klmovwc1 ]
dohrw: muK kwrw myro krYx, kriq n prAupkwr2[ iqs kO mYx iPr krOxgI, pltw iehu drbwr3 ]48] Pt CwqI do tuk BeI, rudn kriq iliK jwiq4[
1klm kihĂdI hY[ 2jo myrw mMUh kwlw krdw hY qy prAupkwr nhIx krdw[ 3Bwv drbwr ivc mYx bI Aus dw mUMh kwlw krWgI[ 4roxdI hoeI ilKI jWdI hW ksm, vsqw[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
245
prsĂwrQ Aupkwr ibn, moih n Aupjiq SWiq ]49]
cOpeI: aYsy klm khiq siB swiQ[ so pkrweI gur muih hwQ[ gur kI awn jbih isK kInI[ shI n mYx, iczTI iliK dInI ]50] srb lĂCmI jgq qumwrI[ BuMciq hY ieh isRStI swrI[â iezqĂwidk iliK ibnY pTweI[ suniq pRsMn Bey gosweIx ]51] iqh bulwie pun pwg bMDweI[ deI pRQm sm kwr qdweI[ ies pRkwr iek huqo ilKwrI[ âsYNwâ ijs ko nwm AucwrI ]52] kuCk Ăqw iqs qy jib hoeI[ Bwj gXo pun awie n soeI[ suMdr brn ilKY icq awXo1[ SRI gur iqs ko boil pTwXo ]53] inj sMbMDIain ko imil gXo[ awXo nhIx qRws Aur BXo[ nihĂ awvn ky hyqu bhwnw[ iliK kir dohw pTĂo bKwnw ]54]
dohrw: âjib qy pRBu qy bICury kIXo ikRiS2 ko Twt[ ibRKBin sMgiq hm krI Bey jwt ky jwtâ ]55]
ieiq SRI gur pRqwp sUrj igRMQy cqurQ ruzqy âiszKnâ pRsMg brnnĂť nwm eyk iqRMsqI aMsU ]31]
1suhNy azKr ilKdw sI ieh cyqw awieaw[ 2KyqI[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
246
32. [SsqR mWjNy[ dusihrw] 31<<ipClw aMsU qqkrw ruiq 4 aglw aMsU>>33
dohrw: pwvs bIqI anĂd sox, srd pRibrqI awie[ ipqrin pC qy nOrqy, cMfI jgq mnwie1 ]1]
lilqpdu CMd: hukm kIin SRI siqgur pUry âSsqR inkwso swry[ mYl inivrqihĂ mwrvwirXy2 pUjihĂ bhur suDwry3â ]2]
Kws Kjwny lgy inkwsn jwqI KVgin nwnw[ qygy awXuq, KVg duDwry, qomr, sYP, ikRpwnw ]3] duibiD srohI4, nImsIKcy5, imsrI dĂY gujrwqI6[ ielmwnI7 ru hlĂbI8 mĂrib9 ikrc10 junĂbI jwqI11 ]4] jmDr lGu ibswl pAulwdI12, KMjr czkR mhWnw[ ibCUey bWk13 Cury bhu ibiD ky,
1SrwDW dy pzK qox (ipCox) nurwqy awey qy jgq ny dyvI pUjI[ 2SsqR mWjN vwly mYl dUr krn[ [mwrvwVIey, Bwv mwrvwV qox awey isklIgr][ 3iPr suDwrky SsqR pUjWgy[ 4do qrHW dIaW qlvwrW[ 5nImch = CotI qlvwr, sIK vWĂšU iszDI qy pqlI qlvwr[ 6imsr dI qlvwr qy gujrwqI, dovyx QwvW dIaW[ 7XmwnI qlvwr [ielmwnI[ arbI rUp hy âal XmwnIâ Xmn dyS dI bNI hoeI (qlvwr) Xmn arb dy dzKN pzCox dw ihzsw hY][ 8aqy hlb Sihr dI qlvwr, (hlb trkI ivc hY)[ 9Pwrs dI bNI qlvwr L kihĂdy sn[ 10ibnW Ăm dy qlvwr[ 11awrmInIaw dyS dy junĂb Sihr dI qlvwr[ 12PulwdI[ 13tyFy ibCUey[ (a) bWk nwm dw SsqR jo nhuMd vWgUM huMdw hY[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
247
pyS kbZ SuB nwnw ]5] qIr aink ibiD Kpry1 syly2 gn bdWmcy3 quzky4[ syl nrWc5 su nwvk6 qIKn krdihĂ qn irpu FUky7 ]6] qupk qmWcy gn iblwieqI sWgYx Skiq8 inkwsy[ ibRMd SsqR siqgurU KZwny kihĂ lO kvI pRkwSy ]7]
mwrvwirXy mwøin lwgy crn dwb kr Pyry9[ ieqny mihà pRBu bwihr inksy siB awXuD idiS hyry ]8]
khĂo âibadbI SsqRin kyrI qYx kĂox crn lgwXo[ aiq ipRX KVg akwlpurK ko inj Duj ibKY suhwXo ]9] awid Skiq SRI cMfI rUp ieh pUjn jog sdIvw[ srb surwsur nr kĂw bpuro ijs ky bis mihĂ QIvw ]10] swdr syv mwiøby krIXihâ ieh kih azgR isDwey[
1cOVy Pl vwlw qIr[ 2nyZy mUMhW qIr[ 3bdwm mUMhyx qIr[ 4ikzkr dy quzky vrgI dMdydwr muKI vwlw qIr[ 5swrw lohy dw qIr ijs dy pMj KMB huMdy hn[ âsylâ pwT aSuD hY, ieQy âsrâ pwT cwhIey âSrâ cwr muKy qIr dw nwm hY[ 6iek Cotw qIr ijs dI muKI dMdydwr huMdI hY[ nwvk nwm QoQI nlI dw bI hY ijs dy ivcox Cotw qIr clwAuxdy hn [Pw:, nwvk, QoQI nlI[ qIr][ 7vYrI dy qn ivc KuB jwN[ 8Bwv eIrwn qUrwn awid dIaW sWgW qy brCIaW[ 9pYrW nwl dzbky qy hzQ Pyr ky[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
248
bYTy bhur Kwlsw awXo sRI muK drSn pwey ]11] kyiqk icr mihĂ iek isK bolĂo âmwrvwirXw joeI[ puMj KVg isr pr Dir bYTĂo kwr n krqw soeIâ ]12] suin ibksy pRBu gey iblokin dyKĂo iqsI pRkwrw[ âieh kĂw krĂo n syvw Twniq bYTy smw guZwrwâ ]13] âmhwrwj rwvr kI awiesu adb krin iem hovY[ syvw mWøn kI huie qYsy jQw pRQm ml KovYxâ ]14] ibgis pRBU kih âqum kO bKSĂo, SsqRn ky inq dwsw[ krhu pRym qy syvw awXuD, qO siB suK huie pwswâ ]15] rwm isMG iqh nwm huqo suin gur ko bMdn TwnI[ mWøn krin lgĂo suD SsqRin, pun suK lhĂo mhWnI ]16] AUcy Ql itkwie siB awXuD pUjw sOj mMgweI[ lgy nurwqy sgry pUjn cMif kwlkw mweI ]17] cMif cirzqR pwT inq hovY sihsikRq aru BwKw[ DUp dIp cMdn kO crciq PUl mwl bhu rwKw ]18] cmr Pyir kyiqk icr SRI pRBu pUjw pwT krMqy[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
249
krihĂ squiq ijh1 joiq ibdiq jg, nwm aiDk ismrMqy* ]19]
anĂťg SyKr CMdu: ânmo anĂťq kwrNI2, 3pRpoKNI, sMGwrNI, Bvw, ibswl, qwrNI4, BXMhrI, aKMfkw4+[
sbuziD juzD kRzĂźDqw5 ibruzD bzD AuĂzDqw6,
aruzD irziD iszid dw7, pRbuzD SuzD mMfkw8*[
sjor Gor locnw9, jpMiq soc mocnw10,
sucyq icq rocnw11, irpUin ko GmMfkw12[
insuMB suMB KMfkw13, asur dl dMfkw,
ibhMf cMf muMfkw14, pRcMf quMf cMifkw! ]20]
1ijs (dyvI) dI[ *dyvI pUjn pirQwie dyKo ipCy ruq 3 aMsU 12 dy aMq dI tUk[ 2anĂťq (jIvW L krn vwlI)[ 3pwlN vwlI, nwS krqw, kilawn krn vwlI, aiq vzfI qy qwrn hwrI[ 4BY nwSk qy KMfN qy rihq[ +pw:-Bvw ibswl kwrNI ibswl SRI aKMfkw[ 5sihq buzD dy qy juzD ivc kRoD krn vwlI[ 6(juzD ivc) vYrIaW L nwS krn L Audy rihN vwlI[ 7irzDIaW isDIaW dyN ivc rukdI nhIx hY[ 8SuD igawn dy mMfN vwlI[ *eyh swry ivSySN akwl purK dy hn[ kyvl ilĂťg eyQy iesqRI ilĂťg vriqaw hY[ iesy vĂkqI sbMDI huN agy bIr rsI qy rOdR rsI sguN AupmW dy vwk awAuNgy[ 9Zor vwly BĂwnk nyqRW vwlI[ 10jpN vwly dIaW socW dI nwSk[ 11(ieMdR vrgy) sucyq iczqW L KuSI krn vwlI[ 12vYrIaW AuĂzqy blvwn hoky pYN vwlI[ 13suMBinsuMB nwmy rwKSW dI nwSk[ 14cMf muMf dYxq L nwS krqw[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
250
idRVMiq dIh dwVkw1, iblĂťd dYq dwhkw,
inkMd kYtBwnkI2, amMd qyj jĂwlkw3[
pRwpN SRoN bIrjw4, ibswl bwhu bIrjw5,
mJwr jMg DIrjw6, ibSĂMBrI7 kpwlkw8[
9nKwn puMj qIKnw, skRoD lwl eICnw,
idKwie rUp BICnw su BzC SzqRĂź bwlkw10+[
sudws pRIq pwlkw, sbyg dYq Gwlkw,
gry mYx muMf mwl kw, pRNwm pwd kwlkw ]21]
dohrw: iezqĂwidk jy nwm hYx, spq shMsRY lĂK11[ ismriq Aucriq Kwlsw, SRI siqgurU pRqzC12 ]22]
1vfIaW qkVIaW dwVHW vwlI[ 2kYtB awid (rwKSW) dI nwS krqw[ 3agnI dw qyj ivSyS krky mMd krn vwlI[ (a) (kdy) nw mMd pYN vwly agnI qyj vwlI[ 4(rkq) bIj awid dw lhU pIN vwlI[ 5bl vwlIaW bwhW vwlI[ 6jMg ivc DIrj vwlI[ 7sMswr L pwlN vwlI[ 8kpwlW (KoprIaW) dI (mwlw) Dwrn vwlI[ 9swry iqzKy nhuvW vwlI, kRoD nwl lwl azKIaW vwlI, (aYsw) BĂwnk rUp idKwky SzqRĂaW dy bwlW L BzCn krn vwlI[ 10(aYsI) kwlkw dy crnW L nmskwr hY[ +ieh dovyx qukW keI nusiKaW ivc nhIx hn[ 11iek lĂK szq hZwr[ 12SRI siqgurU dy swhmNy[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
251
anĂťg SyKr CMd: iesI pRkwr nOrqy1 pRpUjqy su awXuDwn2 cMdnwid PUlmwl DUp ko jgwvqy++[ AuqMg sMK pUrqy su mMglĂť arMBqy, ibSwl sOj hom qy, so DUm ko AuTwvqy[
nmo nmo BnĂťiq hYx, su bRhm kOc3 pwT ko pTĂťq hY sunĂťq koeI4, jY ibjY su gwvqy[ AuCwh mod kIinE, pRswid bMt dIinE, smUh pwn lIinE5, su Kwie cIq Bwvqy ]23] dusYihrw ky dĂos mYx iqhwvlw ibswl kIin nOm pwiqSwh ky sQwn azgR jwie kY[ ibnY bKwin hwQ joir bMdnw su kIinE pRdzCnw su dIin prswid ko bRqwie kY[ inkyq Pyr awie kY, qurMg ko mMgwie kY, mqMg sMg pUij pUij6, mod ko vDwie kY[ ahwr Pyr Kwie kY arwm Qor pwie kY aPIm sox imlwie kY su dws BMg lĂwie kY ]24] Snwn kIn sOc qy suDwr kys pws ko7 sjwie sIs pwg ko AuqMg Zyb jwr ky8[ jrwv Zyvrwin ko srIr cIr sohqy, ikRpwn pwie gwqry inKMg aMg Dwir ky[ kmwn bwn pwn mYx idvwn mYx kCUk bYiT, bwhry clĂťin ko qurMg so hkwir ky[
1nurwqy[ 2SsqR pUjdy hn[ ++nAurwiqaW dw pUjn awid dyvI pUjn vWĂšU ieiqhwisk gl nhIx[ 3ihMdU mq mUjb dyvI dy nwvW dw iek mMqR ijs dy jp qox srIr rzKĂw dy mnorQ iszD huMdw hY[ Kwlsy ivc bRhmkvc:-âisr msĹk rKw pwrbRhmMâ vwly slok dw pwT hY ikAuxik ies ivc bRhm dy nwm hn qy rzKĂw dI Xwcnw hY qy nwm L kvc gurbwNI ivc dzisaw igaw hY, XQw:-ârwm kvcu dws kw sMnwhu ] dUq dust iqsu pohq nwihâ ] 4koeI pVHdw hY qy koeI suNdw hY[ 5hzQIx lYky[ 6hwQIaW shq GoVy pUjn kIqy[ 7kysW dy jUVy L [pws = jUVw][ (a) kysW L lWBox[ (e) kysW L Pws rUp kihNw bI iek kivqw dI suMdrqw hY, ijs ivc pRymIaW dy idl Ps jWdy hn[ 8SoBw pRkwS krky[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
252
arUiF ky gvMn kIin, duMdBwin cob dIin, bolqy nkIb Bwt kIriq Aucwir ky ]25] 1ibloik bYnqyX ky kuvwiedW quPMg kI, qurMg pY krMiq ko kmwn bwn mwirqy7[ Dvwie kY BRmwie syl mylqy bgl2 koie, eyv awXuDwn ko pRhwir kY idKwirqy[ ikdwr jy Plwn ky3 lutwie dIn kyqny4, bhor ibRMd bwhury anĂťd BUr Dwrqy5[ gurU Pqy Aucwirqy, su rUp ko inhwrqy, suBwg ko ibcwrqy6 iblĂťd hI pRkwrqy ]26]
lilqpd CMd: sktnwlkw7 Suqrnwlkw8, gurU sMg GuVnwlYx9[ qop, jMmUr, jMjYln, lmCV10 ley quPMgn jwly[
hukm gurU ko ly iqs iCn mihĂ jy pdWiq asvwrw[ SlK11 CornI SurU krI qib BXo aMD DuMDkwrw ]27] mnhuĂ ibRMd hI gwj gwj kir
1dyKN lgy:-vYnqyX Xw gruV vĂUh dI rcnw, bMdUk dI (cWdmwrI), GoVy cVHky qy qIr kmwn (dI inSwny bwjI awidkW dI) kvwied[ [vYnqyĂ = snwqn kvwied ivc sYnW L Kws Kws sUrqW dyky vMifaw krdy sn, ijnHW L vĂUh kihĂdy sn, sYnwpiq ivckwhy huMdw sI[ vĂUhW dy nwm ieh hn:-dMf, vrwh, Skt, mkr, sUcI, czkR, pdm, bzjR, SĂyn, mMfl, DMnu, bYnqyX (gruV), srvqo BzdR[ grV vĂUh dI Skl ieh huMdI sI agox nokdwr ivcox cOVI qy ipClw ihzsw Pyr pqlw][ 2vglnw = ipCox dI awky igrd iPrky agwhW lĂťG jwNw qW jo pihlW atk jwvy[ (a) bĂl (kzC) vzl L[ 3KyqIaW PlW dIaW[ 4ikqinaW dIaW[ 5(Pl lutN qox) iPr swry muVy bhuq anĂťd hoky[ 6(gurU drSn dy) suBwg L ivcwrdy hn[ 7gifaW pur ldIaW qopW[ 8AUTW AuprlIaW qopW[ 9GoiVaW AuprlIaW qopW[ 10bMdUk dIaW iksmW[ 11iek vwrgI bMdUk awid dw Cofnw[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
253
igr pr igr gn jwnI1[ DuKy plIqy Sbd AuTĂo bf sunIaih kCU n kwnI[ kyiqk icr lO siqgur Tihry SlK ibRMd kirvweI[ pun puir gmny rmnI bIQin drsYx log lugweI2 ]28] Auqry awin pRBU Gir suMdr iczqR biczqRiq hymU3[ isK sMgiq drsihĂ mn mudqihĂ pwie jog aru CymU[ nObq, duMdiB, sMK, nPIrI, ptih, Fol, krnweI[ bjih imRdMg, rbwb sqwrin, gwvihĂ pwie vDweI ]29] gunI kvI kir sujsu kivzqn awin anyk sunwvYx[ rIJYx mOj dyiq mn Bwviq ly kir Aur hrKwvYx[ Auqsv BXo siBin suKdwiek Kwn pwn kir soey[ âjug lig rwj iQrhu siqgur koâ kih asIs siB koey ]30]
ieiq SRI gur pRqwp sUrj igRMQy cqurQ ruqy âdusYhrw Auqsvâ pRsMg brnnĂť nwm duie iqRMsqI aMsU ]32]
1ibjlIaW gzjky phwVW Aupr igrIaW sB ny jwNIaW[ 2nr nwrIaW[ 3Bwv sunihrI[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
254
33. [mwqw jI L sMq drSn] 32<<ipClw aMsU qqkrw ruiq 4 aglw aMsU>>34
dohrw: SRI gur goibMd isMG jI, blI qrun qn bYs[ idn pRiq ibRzDiq Kwlsw, dUj cMd nB jYs ]1]
cOpeI: iek idn SRI gujrI gur mwqw[ pRwq BeI jl ibml snwqw1[ pRQm pwT kir jpujI kyrw[ apr pFI gurbwnI Pyrw ]2] pun suKmnI pwT ko kirqy[ sihj suBwiek SRI gur iPrqy[ swdr qib hI inkt ibTwey[ awp pTiq bwnI icq lwey ]3] chiq SRyX vYrwg AupweI2[ pTiq pTiq ieh quk muK aweI:-
sRI muKbwk: qYsw suvrnu qYsI Ausu mwtI ]
qYsw aMimRqu qYsI ibKu KwtI ] ]4]
ies ko arQ ibcwrĂo mweI[ punihĂ puzqR sMg igrw alweI[ âhy suq siB Ql gĂwqwvwn! hwQ bzdR sm ibdq jhwn3 ]5] AUc ru nIc rMk kY rwjw[ swD aswD lKhu siB pwjw4[ ien qukhn mYx jo iBzpRwX5[ hrK Sok rihno iek Bwie ]6] ies pRkwr ko sMq ibswlw[ mo kAu idKrwvhu iks kwlw[ duMdn6 mihĂ ijs ibRqI smwn[
1jl nwl aSnwn kIqw[ 2Bwv vYrwgvwn hoky mukqI dI iezCw kr rhI hY[ 3hzQ qy Dry byr vWĂšU swrw jhwn awp pr rOSn hY[ 4swiraW dy pwj L jwNdy ho[ 5qwqprX[ 6duK suK, hrK Sok, mwn apmwn awid joVo[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
255
mwn amwn, asuK suK jwn ]7] hrK Sok nihĂ kib AupjMqw[ sdw eykrs ko inbhMqw1[ ijs kI aYs avsQw hoie[ bfy swihbn brnI joie2â ]8] AuĂzjl aru bfBwgw mwqw[ khĂo âidKwvhu iqs szKĂwqw[â ruicr mnorQ jnnI kyrw[ suin boly siqgur iqs byrw ]9] âas purSoqm sMq sucwlI3[ ipKhu insMsY hoviq kwlI[ drSn kir kY achu ahwrw[ krhu pRqIKn Bwv Audwrw4 ]10] aYsin khu ric kir krqwrw[ lKih sPl isrjn jg swrw[ SyK, swrdw, byd, ibrMc5[ kir nskihĂ ijh mihĂmw rMc6 ]11] smdrsI iek rs mn SWiq[ mhWpurK pUrn aivdwiq[ mnhuĂ kwmnw pUrn hovhu[ inhsMsY drSn kO jovhuâ ]12] iem kih siqgur bwihr awey[ jy siB iszKn kO suKdwey[ mwqw BeI pRsMn mhwnw[ -dyKhu sMq su ibRqI smwnw- ]13] AuqkMTw7 ijs ky Aur eyvI[
1Bwv ibRqI L iekrs rzKdw hovy[ 2vfy gurU swihbW ny[ 3sRySt rihNI vwlw[ 4Audwr Bwvnw nwl AufIko[ 5SyS nwg, srsĂqI vyd qy bRhmw......[ 6QoVI bI[ 7iezCw[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
256
jgqeIS kI jnnI dyvI[ pRQm imlĂo SRI nwnk sMg[ BweI buzFw sumiq AuqMg ]14] gĂwn avsQw ibKY arUFw[ pRwpiq BXo prm pd gUFw[ Kt piqSwhI lig jg rhĂo[ siqguru cilq ibRMd ko lhĂo ]15] ijs ky bwk imtYx nihĂ iks qy[ AuĂzqm apr kho ko iqs qy[ iqs kI kul ko BUKn BXo[ nwm su rwm kuier jo iQXo ]16] jnu dIpk qy dIp jgwXo[ gĂwn avsQw mihĂ idpqwXo[ iszKn muzKĂ siqgur Gr kyry[ ijn kI smqw apr n hyry ]17] huqo smY iqs aMimRqsr jI[ lKĂo ibRqWq srb gur Gr jI[ dsvyx pwqSwh mn kyrw[ -mwqw ihq su mnorQ myrw ]18] drs avzSĂ krin khu kwlI[ Aur mihĂ iezCw kIin ibswlI-[ geI insw pir kirqy qĂwrI1[ inj sMgiq sox igrw AucwrI ]19] âBey pRBwiq anĂťdpuir jwnw[ muJ pScwqI krhu pXwnw[ mYx eykWkI SIGR isDwAUx[ drSn SRI siqgur ko pwAUx ]20] 2qum qy phuĂcĂo jwie su jwviq[ SIGR isDwvhu awvhu qwvq[â iem kih rYn ibKY pir soey[
1iqawrI kridaW rwq pY geI[ 2ijMnI CyqI quhwQox phuMicaw jwvy AuqnI CyqI qur pE qy aw jwvo[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
257
BeI pRBwiq jwigbo hoey ]21] kir ieSnwn pwT jp kInw[ pun gur drSn kO mn dInw[ BXo qurMgin pr awrUF[ clĂo byg ijs awSY gUF ]22] khĂo siBin sox âawvhu imly[ muK anĂťdpur idiS kir cly[â qUrn qoir qurMgin qbY[ gmny mwrg qij kir sbY1 ]23] SIGR swQ mg clqy clqy[ Bw mzDĂwn Bwnu kuC Flqy[ kos pcIsk phuĂcy jwie[ pYxfy dUr rhĂo puir QWie ]24] ieq SRI gujrI puMn mhwnI[ AuTI pRwiq kir mzjn pwnI[ jpujI awid pwT kir bwnI[ bYTI pun pRqIKnw TwnI ]25] puzqR bwk pr inScw lIey[ Bojn jl aicbo nihĂ kIey[ AuqkMTiq2 bYTI bfBwgn[ pUrb3 sMq ipiKin anurwgn ]26] bIqy jbih jwm jug bYsy[ suq iFg pTĂo dws ko aYsy[ âkrĂo pRqIKn khy quhwry[ nihĂ awXo nihĂ acĂo ahwry ]27] aib mzDĂwn kwl BI bIqw[ rih gĂo mor mnorQ rIqw[ awie anĂťdpuir awj ik nWhI[ inpun ij sMq gĂwn ky mWhI ]28]
1swry (swQIaW L) Czfky rsqy pey[ 2AufIkvwn[ 3(aMn CkN qox) pihlox[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
258
aib ijm khhu krihĂ iqs rIiq[â suin boly siqgur mud cIiq[ âDMn mnorQ ahY qumwrw[ krI pRqIKn DMn Audwrw ]29] Aupjwvhu1 ahwr rsvwry[ mDur slvN anyk pRkwry[ kirvwvhu siB ibiD kI qĂwrI[ srl proshu Qwl mJwrI ]30] jib siBhUM ibiD ieh kir lYho[ qwqkwl hI drSn pYho[ nhIx iblm aib awvin mWih[ qĂwrI krhu Bwv Dir qWihâ ]31] ijs pRkwr SRI gur PurmwXo[ suniq dws ny jwie sunwXo[ prm pRsMn jnin mn BXo[ kirE qĂwr su awiesu dXo ]32] bhu qUrn kir bhu nr lwey[ ibMjn nwnw BWiq krwey[ Ktrs jugq sĂwd mn Bwvw[ apn hZUr Qwl mihĂ pwvw ]33] srb pRkwrin kir kY qĂwrI[ krih pRqIKn BwAu su BwrI[ jib mzDĂwn clĂo mg awviq[ bVvw ko pRyriq Auqlwvq ]34] ieq anĂťdpuir ko ibrqWq[ jwnĂox rwmkuier mn SWiq[ -phuĂcĂo jwie n aZmq ibnw[ ibn phuĂcy imQĂw huie jnw2 ]35] qĂox hI krin siBin bn awie[ jĂox siqgur kI hoie rjwie-[
1iqawr kro[ 2Bwv vyly isr azpVy ibnW jwNw ibRQw ho jwAU[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
259
as mn jwin iCnk mihĂ awvw[ siqgur ky pg sIs invwvw ]36] bwir bwir aiBbMdn kirhI[ prm pRym qy rUp inhirhI[ kuSl bUiJ gur swdr BwKw[ âachu ahwr mihq aiBlwKwâ ]37] dws eyk kir dIno sMg[ gey mwq ky mihl AuqMg[ krĂo huqo qib Qwl su qĂwrI[ rwmkuier phuĂcĂo isK BwrI ]38] mwqw ky pwien pr prĂo[ pUrn jWih1 mnorQ krĂo[ suMdr awsn qhW fswvw[ iqs pr swdr BwiK ibTwvw ]39] awgY Qwr mwq Dir dInis[ apny hwQ bIjnw lInis[ mMd mMd kir pMK Julwvw[ Dry Bwv Bojn acvwvw ]40] mhW purK pUrn mn jwny[ drSn kriq BwAu ird Twny[ bUJiq lgI mwq siq Bwey[ âawj khW qy cil kir awey?â ]14] rwmkuier aic Bojn soeI[ bolĂo hwQ joir kir doeI[ âqhW rKy rwKy gur jhW[ jhW pTwvih jwvihĂ qhW ]42] puqlI ky aDIn kĂw ahY[ nr ky bs brqI inq rhY2[ jQw krwie qQw so kirhI[ iqm siqgur ky hm anusr hI ]43]
1ijnHW dw[ 2(puqlI iKlwvnhwr) nr dy anuswr vrqdI rihĂdI hY[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
260
hm suCMd kuC kir sik nWhI[ sdw clihĂ gur awgĂw mWhI*[â iem kih nmih mwq ko kir kY[ gur iFg awXo Aur mud Dir kY ]44]
ieiq SRI gur pRqwp sUrj igRMQy cqrQ ruqy âSRI rwmkuierâ pRsMg brnnĂť nwm qyqIsmox aMsU ]33]
*gurU jI dI gurzqĂ dw drjw gĂwq gyX pUrn bRhm igawnI qox bI AuĂzcw hY, ieh gl BweI rwmkOr jI ny ieQy spSt krky mwqw jI L ilKweI hY[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
261
34. [kVwh dI luĂt[ BweI rwmkuier jI] 33<<ipClw aMsU qqkrw ruiq 4 aglw aMsU>>35
dohrw: bYTĂo SRI siqgur inkt, rwmkuier SuB sMq[ iszKI kI lCmI mhW, ijn ky idpq anĂťq1 ]1]
cOpeI: SRI gur kuSl pRSn kir swry[ ikRpw idRSit qy bhu siqkwry[ âgur iszKI ky qum awDwry[ pwie sumg nr aiDk AuDwry ]2] gur iszKI swgr ibnu pwrI2+[ SrDw ko inScw br bwrI3[ szqĂnwm ismrno inrMqr[ ins idn AuTihĂ qrMg su aMqr4 ]3] hAumY surq ibswrn krnI5[ ieh pwvnqw6 ijs mihĂ brnI[ prmySur ko ikRq Bl BwvY7[ sdw agwDpno drswvY ]4] SRI nwnk ar dsm srUp[ idF bylw8 dĂY lKhu anUp[ sm dm dXw Drm suc SWqI[ rhiq rwKNI gurmiq BwqI9 ]5] iCmw, sOcqw, muidqw, pRIq[ ieh nd ndI imlihĂ ijs nIq[ iszK sMq jljMqu apwrw[ mIn awid jy ahYx Audwrw ]6]
1ibaMq iszKI dI SoBw[ 2gur iszKI smuMdr hY ibnw pwr qox Bwv apwr[ +pw:-gurmuK isKI isMDu apwrI[ 3sRySt jl[ 4(Aus smuMdr) ivc insidn nwm jpNw mwnox qRMg AuĂzTNy hn[ 5hMgqw dI surq dw BulwvNw[ 6Bwv ieh pivzqRqw hY[ 7prmysur dI ikRq BlI BwvNI Bwv BwNw mMnNw[ 8iknwry[ (a) ndI dy dohW iknwiraW dy jMgl[ 9gurmiq ankUl rihq rzKNI[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
262
nrk qpq ijn kAu kib nWhI[ duK suK mihĂ jo qij n skwhIx[ as gur iszKI jlD skwsw1[ bMs qumwro cMd pRkwSw ]7]
dohrw: buzFw BXo mhwqmw, CuXo ibkwr n lyS[ sdw eyk rs mihĂ rhĂo, aprn hqy klyS2*â ]8]
cOpeI: rwmkuier suin bMs bfweI[ msqk tykĂo gRIv invweI[ mnhuĂ lwj ko Bwr Audwrw3[ shĂo n jwie, iQrĂo bl Bwrw4 ]9] iem kir kY snmwn Gnyrw[ dInis SuB mMidr mihĂ fyrw[ idvs cwr mihĂ sMgiq swrI[ pRwpiq BeI SRmiq huie BwrI ]10] siqgur drsihĂ DrihĂ Aupwien[ sIs invwvihĂ koml pwien[ sny sny fyrw kir dInis[ SRm mwrg inribrqI kInis ]11] rYn sYn kir cYn5 smyqy[ jwgy aMimRq smYx Bey qy[ squzdRv suMdr sIql nIr[ sOc SnwnihĂ srb srIr ]12] jpujI awid pTiq gurbwnI[ sziqnwm ismrihĂ aG hwnI[ sny sny cil puir mihĂ awey[
1aYsy guriszKI (rUpI) smuMdr dy pws...... [sMs:, skwS = pws, kol][ 2hornW (iszKW) dy klyS dUr kIqy[ *pw:-sdw rihq gur crn lig qĂwgy skl klyS[ 3bhuq[ 4rwmkuier ny igzcI invweI hY Aus dw rUpk bMnHdy hn ik mwnox awpNI kul dI Ausqq suNnI iek lĂijaw dw BwrI boJ sI jo shwiraw nhIx igaw qy Aus Bwr ny DON mzQw tykN ivc invw idzqI[ 5awrwm[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
263
rwmkuier ky sMg suhwey ]13] iqm siqgur kir sOc Snwn[ awie ibrwjy sBw sQwn[ skl iszK qYsy cil awey[ drsihĂ siqgur sIs invwey ]14] rwm kuier ly sMgiq swrI[ jwie nmo gur crn agwrI[ jQw kRm su bYTy gur pws[ drSn drsihĂ mod pRkwiS ]15]
qib ardwsI Er inhwrĂo[ mhWrwj gur bwk AucwrĂo[
âawgĂw koSp inkt pTwvhu[ eyk hZwr rjqpN lĂwvhu ]16] siB ko pMcWimRq kirvwie[ huie qXwr awnhuĂ sihswie[â suin kY gXo ikRzq siB kir kY1[ lĂwviq BXo SIGRqw Dir kY ]17] punihĂ iszK sgry bulvwey[ suin suin awin imlihĂ iek Qweyx[ SRI siqgur ky pg kir bMdn[ bYTYx drsiq hĂY aiBnĂťdn2 ]18] rwm kuier sMgiq juiq qhW[ pUrn sBw BeI suK mhW[ pwiqSwh dsvyx gur sohYx[ ibgswviq muK kml mno hYx ]19] ikRpw sny br boliq bol[ 3kuMfl fol kpolin lol[ dyiK dyiK isK jIviq mwnox2[ imtihĂ pwp duK doK mhWno ]20]
1swrw (kVwh pRSwd dw) kMm krky[ 2pRsMn ho hoky[ 3suMdr gzlHW qy kuMflW dI fol vyK vyKky isK jIAuxdy hn mwnox[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
264
ipKĂo iqhwvl kI idiS Pyr[ awgĂw dyiq Bey iqs byr[ âlUt lyhu siB krhu ahwrw[â khiq AuTy siqgur drbwrw ]21] mihlin ibKY ibrwjy jwie[ pwCy AuTy isMG sihswie[ krihĂ SIGRqw lUt mcweI[ ly ly jwihĂ qhW smudweI ]22] ijqo ijqo ijs ijs ny lInis[ fyry jwie su KYbo kInis[ duie qRY chuM ko ijiqk ahwry[ iek iek ly gmnĂox bl Bwry ]23] lUtiq aiDkYx rOr mcwvw[ dUr dUr lO bhu suin pwvw[ rwmkuier ipiK kY gur qOr1[ aMqrmuKI BXo ijs TOr ]24] ibRqI sĂkocI kUrm nĂweI2[ bYTĂo acl smwiD lgweI[ nihĂ lUtn kI idSw inhwrĂo[ SRI gur ko kuC KĂwl ibcwrXo ]25] rwmkuier kI sMgiq joie[ apny gur kI giq ko joie[ roik irKIkin bYTy rhy[ AuTy n hwly3, bwk n khy ]26] jĂox ky qĂox itk rhy ibcwry[ apr iszK ly gmny swry[ bIq gXo pun kyiqk kwl[ rwm kuier qn BeI sMBwl ]27] Koil iblocn inj isK hyry[
1suBwAu L[ 2kCU vWgU ijvyx Auh hzQ pYr sMkoc lYxdw hY[ 3nw AuĂzTy nw ihzly[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
265
AuiT gmnĂox pRwpiq Bw fyry[ pRcuir1 pRsMg skl mihĂ BXo[ ânhIx iqhwvl lUtn ikXo ]28] sMgiq sihq DIr ko Dwry[ rhy siQq nihĂ hwQ inkwry[â SRI gujrI suin SRoN mJwrI[ -duK suK mihĂ sm ibRqI ibcwrI ]29] -kMcn mwtI sm hY ijn ky[ alp bwiq ieh kĂw hY iqn ky-[ âDMnĂ DMnĂâ mwqw jI khYx[ -ieh ibRiq bf Bwgn qy lhYx ]30] prmySur kI mUriq soeI[ hrK Sok ibnsy ijn doeI-[ mihmw mhW mwin mn mWhI[ apn smIpin swQ srwhIx2 ]31] bIq gXo idn ins ies BWqI[ sOc SnwnihĂ punihĂ pRBwqI[ bYTy siqgur lwie idvwn[ bMdihĂ crn kml isK awin ]32] rwm kuier sih sMgiq awvw[ kir pg nmo bYiT hrKwvw[ siqgur drSn pRym mhwny[ idvs jwmnI ijn ko DĂwny ]33]
siB Git Git kI gĂwqwvwry[ ipiK sMgiq kO bwk Aucwry[
âkĂox krwhu qum lInhuĂ nWhI? rhI irdy mihĂ sĂwdn cwhI3 ]34] sm icq rwm kuier idiS dyiK[ qum kĂox kInis dMB ivSyK?
1iKlr igaw[ 2(mwqw jI) awpNIaW inkt vrqI (bIbIaW) pws slwhuq krdy hn (rwm kOr jI dI)[ 3quhwfy irdy ivzc svwdW dI cwh rhI (jy Kw lYxdy qW pUrI ho jWdI)[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
266
iek qO hmrI awgĂw BeI[ duqIey bWCiq ibiD inrmeI1 ]35] qAU qumhuĂ ny dMB kmwvw[ ijs qy mn ko nihĂ n iQrwvw2[ XW qy qumry myl mJwrI[ huie pKMf ko bwsw BwrI ]36] ijs kljug qy fr Aur cIn[ rwm kuier nihĂ lUtin kIin[ siB lokn ko jo kilkwl[ pRivSih pOrn mwrig cwl3 ]37] so ien kY phuĂcY ies Bwie[ PWDih kotn ko pRivSwie4[ ikm bcwAu nihĂ bnihĂ qumwry[ kljug brqY iesI pRkwryâ ]38] rwm kuier suin kY gur bwnI[ hwQ joir kir ibnY bKwnI[ -hmry Gr kil kwl pRqwpU[ huie pRivSn- iehu5 bKShu awpU ]39] prwlbD ko Erk hohI6[ qn ko qĂwgn hĂY jib mohI[ ikiqk kwl iqs ky pScwqI[ siB jg mihĂ ibQrih bzKĂwqI ]40] mm suq ky jib suq Aupjwie[ qib qum vwk Purhu siq Bwie[â âeyv msqâ pun gurU bKwnI[ inj isK kI bwnI khu mwnI ]41]
1dUjy ivDI mn ankUl sI Bwv kVwh KwNw pisMd dw kMm sI koeI duK qsIhy dw kMm nhIx sI[ 2ijs (dMB) krky mn BI nhIx itikaw[ 3drvwiZaW QwNI czlky pRvyS krdw hY[ 4ikilaW qox CwlW mwrky pRvyS krygw[ 5kljug dy pRvyS hoN dw ieh (vwk)[ 6(myrI) prwlbD dw aMq jd hovygw Bwv jdox myrw srIr Cutygw[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
267
rwm kuier ky Bw jib poqw[ qib ien ky Gr klI Audoqw[ kry kukrm jgq mihĂ jwinX[ bhur bMs ibnsĂo pihcwinX ]42] {ivSyS tUk} nihĂ qib rwmkuier ny khĂo[ nihĂ gur qy bKSwvin chĂo[ ies pRkwr nihĂ arZ guZwrI[ ijn kI miq siqgur anuswrI ]43] ies pRkwr siqgur su iblws[ kriq anĂťd pury su pRkwS[ suin suin awvihĂ iszK anyk[ syvihĂ drsihĂ lhYx ibbyk ]44]
ieiq SRI gur pRqwp sUrj igRMQy cqurQ ruqy âSRI rwmkuier swKIâ pRsMg brnnĂť nwm cOqIsmo aMsU ]34] {ivSyS tUk} ies vyly dI siqgurW dI rUhwnI rmZ Zrw fUMGyrI SY hY[ swihb
rwmkOr jI ny jo kVwh nhIM luitaw ies ivc iqawg hY kmwl dw, ibRqI dI acwhqw hY[ prMqU iqawg koeI awpNy awp ivc kmwl nhIx, iksy kmwl dI pRwpqI dw shwiek hY, ies krky ikqy iqawg dw iqawg bI jwky iszKNw pYxdw hY, ar Auh iqawg dw iqawg gRihN nhIx huMdw[ ies vyly siqgurU dw hukm huN ivSyS vsqU sI, ies dy azgy iqawg dw iqawg loVvMd sI[ rwmkOr jI dw kVwh lYNw gRihN ibRqI kdy nw bNdw, ikAuxik iqawg qW AuhnW dy suBwv BUq ho cukw sI[ huN hukm hoey qy iksy hor Bwv nwl iqawg dw swvDwn rzKNw iek lySwivdĂw Xw sUKm hAux dI hI sUrq rzKdw sI jo rZw dI lihr ivc iek rukwvt sI[ ies L qĂwgNw cwhIdw sI[ qĂwg ibRqI dI hAux L qĂwgNw qĂwg dw qĂwg hY[ ies prm sUKm hAux L bI siqgur sUry ny dUr kIqw hY[ rwmkOr jI dI sMgq ny awpNy muriSd dI rIs krky nhIx sI luĂt pweI[ AuhnW L jo sUry siqgurU ny pRSn kIqw hY ik qusW ikAux nhIx ilaw qy nwl hI AunHW dw idl Kohlky dzs idzqw hY ik icq qW rsW ksW qy Pqh nhIx pw cukw hoieaw, pr rIs krky ruky rhy[ sMgq dI awpy qy kwbU dI isPq qW ies rvS ivc AupmW jog hY pr hukm hoN dI hwlq ivc rukNw qy aMdrox jI krnw iek bnwvt jyhI sI[ swihb rwm kOr jI dy rukN ivc kuC âlok BYâ BI siqgurW ny anuBv kIqw
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
268
jwpdw hY ik mYx sĂrn imztI L iek qul anuBv kr cuzkw iqawgI ikvyx lokW vWgUM kVwh dw lwlc krW[ ies qrHW dy Bwv L bI siqgurW ny dMB ikhw hY[ jdox mwlk dI, gurU dI rZw ho cuzkI hY ik aYs qrHW swry kVwh KwE qW iqawgI purKW dy, igawnvwn purKW dy KwN ivc iqawg nwS nhIx huMdw qy gRihN nhIx cMbVdw, sgox rZw pr turdI surq mwlk nwl ieksĂr rihMdI hY[ rZw ivzc mrZI dw mylNw, rZw ivc awpNI mrZI dw Ărk kr dyNw iehI qW rUhwnI prmpd hY[ ieh awpNy awp dI qbwhI nhIx sgox kmwl hY[ ijvyx swZ qy lgI âqrbâ, jd awpNy awp L âbwZâ dI qwr nwl myl lYxdI hY qW Auh inqwNI qy qbwh nhIx huMdI sgox ieksĂzr ho jwN krky qwN vwlI ho jWdI hY, jd bwZ dI sur boldI hY qW qrb ibnW CyVy ibnW qwN lwey Aus nwl boldI hY[ sgox jy kdy qrb L CyVo qW dyKo ik Aus sĂr pr bwZ dI qwr ivzc bI QRrwt jWdI hY qy Auh QrkdI idzsdI hY[ sUrw siqgurU aYAux awpNIaW qrbW L aYn TIk TIk qrHW nwl sur kr irhw sI, qy lyS ijMnw bI lok lwj awid dw ĂYrIaq dI bU rzKN vwlw iKawl awpNy sB qox vfy ipawry gurmuK ivc nhIx sI rihN dyNw cwhuMdw, ikAuxik AuhnW L sUrw gurU sWeIx dI rZw ivc iek sĂrqw pRdwn kr irhw sI[ swihb rwm kOr jI gurU jI L vwihgurU rUp inScy kr cuky sn, dyKo aMsU 35 aMk 19, 20[
bwkI irhw srwp vwlw mwmlw[ ieh sMsw pYxdw hY ik kvI jI qk TIk gl nhIx puzjI sgox ipCox vDI hoeI gl azpVI hY[ hr hwl ieiqhwsk nukqy qox ieh Koj qlb gzl hY ik ies pRkwr dw srwp TIk idqw igaw sI? gurU jI dy awpNy AudyS awdrS qy suBwv mUjb ieh gl EprI ijhI lgdI hY[ ikAuxik swihb rwmkOr iSromNI gurmuK qy gurU jI L aiq ipawry sn qy huNy hI gurU jI awp dI mihmw krdy awey hn qy Pyr sRwp nwl AuhnW dy Grox iszKI dw awdrS qy iszKI dw vMS hI nwS huMdw hY, jo pYdw krnw qy kwiem rzKNw gurU jI dw awpNw ibrd hY qy iszKI smuMdr dy cMd dw iKqwb awp L huNy dyky hty hn, Pyr Auh cMd L sdw gRihN dw, sdw ivnwS dw, qy kljug dy hzQ sOxpN dw srwp ho nhIx skdw[ gurU jI rwmkOr jI nwl ikMnw pRym krdy sn, dyKo aMsU 35, aMk 44, 45, 46 qy 47[ bwkI vMS kIkUM nwS hoieaw so kudrq dy Kyl hn qy awKrI buzFy dy bwlpNy ivc cVHny dw kwrn prAupkwr ipCy jwn dyNw sI nw ik iksy kukrm ivc[ dyKo jIvn cirzqR bwbw buzFw swihb jI[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
269
35. [BweI rwm kuier jI] 34<<ipClw aMsU qqkrw ruiq 4 aglw aMsU>>36
dohrw: apr bwrqw kuC khOx, rwmkuier kI Pyr[ so siqgur kI kQw khu, jwniq ijm ciK hyr1 ]1]
cOpeI: SRI gur goibMd isMG sujwnw[ jg qwrn iszKĂn aG hwnw[ iqn ky inkt rhy suK mwnI2[ drSn drsihĂ suB miq gĂwnI ]2] gur BwNw ijn ky mn BwvY[ awThuĂ jwm eyk ilv lwvYx[ gur pg pMkj pRym apwrw[ irdY inrMqir rih iekswrw ]3] qAU gurU jI kir inj mwieaw[ rwmkuier khu mn Brmwieaw[ ies mihĂ kuC SMkw nihĂ kIjY[ pUrb kyiqk By liK lIjY ]4] mwXw pRbl BRmwvn krY[ as nihĂ ko, iqs iCn rih iQrY3[ siqgur dy inj hwQ bcwvYx[ so AubrY mn nhIx fulwvY ]5] kwg BsuMf4 KgyS5 ju ahYx[ pRBU smIpI jo inq rhYx[ bhur biSStwidk bRhm gĂwnI6[ ien kY BXo moh jg jwnI ]6] qAU siBin qy mihd mhwnw[
1ijvyx azKIx dyKky Auh siqgur dI kQw L jwNdw sI[ 2suK mMnky[ 3itikaw rhy[ 4kwkBsuMf[ 5gruV[ 6biSSt vrgy bRhm igawnI[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
270
ijn ky nhIx lyS azgĂwnw[ iqm ien ky mn moh Aupwvw[ sunhu kQw so aG bn dwvw ]7]
iem SRI rwmkuier gur iszKĂ[ iqs kI khOx kQw kuC ilĂKĂ[
SRI goibMd isMG guru br dsm[ ijn ky idpq qyj kI irSm1 ]8] kTn kudMf pRcMf agwrI[ DrĂo huqo awgy iek bwrI[ rwmkuier ny dyKin kInis[ siqgur bl qy aiDkY cIns2 ]9] -aiq blvwn srIr ibswlw[ punh DnuK kI ibzdĂw vwlw[ iqs qy BI nihĂ aYxcĂo jweI[ ien ko qn nihĂ fIl bfweI3 ]10] apin Ej aYxcn ky lwiek[ chIXih as Dnu qy qij swXk4[ arjn awid pRQm jy Bey[ iqn ky Dnu aYsy suin ley ]11] DrĂo kudMf pRcMf agwrI[ kĂw kwrn-? iem kriq ibcwrI[
iqs ky mn kI siqgur jwnI[ cihq dws ko sMsY hwnI ]12]
khĂo ik âqĂwrI vihr krwvhu[ gj bwjI ciFby sjvwvhu5[â iem kih rwmkuier sMg lInis[ swXk DnuK lIn so pIns6 ]13]
1ikrnW[ 2siqgurW dy bl qox bhuqw (BwrI) jwiNaW[ 3vfy fIl vwlw[ 4qIr CzfNy[ 5sjvwE[ 6BwrI[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
271
mMd mMd pg pMkj swQ[ awie vihr TwFy gur nwQ[ kriq pRqIKn gj sj awvih[ khĂo ik âqib lO qIr clwvihĂâ ]14] iqsI DnuS ko ly jgnwiek[ sMDĂo pnc ibKY Kr swXk[ muSt hwQ sox gih bhu gwFI[ bUtI hrI dUr iek TWFI ]15] iqh AupdyS kir aYxcn kInis1[ sr Blkw lig pUr su lInis2[ aYxcy mhW cwp icrrwno3[ qjy qIr AuiT Sbd BXwno ]16] hqĂo inSwnO gXo agwrI[ DrnI DsĂo su pMK inhwrI4[ bhur bwN ly apr clwiev[ sihj suBwiek siBin idKwiev ]17] gj qXwr hĂY aXo n jwvd[ qIr clwie idKwviq qwvd[ dyiK dyiK ibsmY huie rhy[ -bpu alp5, bl ikm ien lhy- ]18] rwmkuier ny jwnI bwiq[ irdY ibsUriq Bw bhu BWiq[ ibsĂ6 rcn pwln sMhwr[ aiq SkqI Dir gurU Audwr ]19] ijh sm jg mihĂ apr n bIaw[ iqs mihĂ ikm SMkw krnIaw7[
1iqsdw inSwnw bMnHky (DnuK) iKzicaw[ 2qIr muKI qk (iKzcky) DnuK ivc pUr ilaw[ 3icrVwXw[ 4KMB idzsdy rhy[ 5srIr subk hY[ 6sMswr dy[ 7Aus ivc SMkw ikAux krnI hoeI?
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
272
ieMdR awid ijs awiesu mWhI[ chYx su krYx, murY ikm nWhI1- ]20] ieqny mihĂ hwQI SuB awiev[ clĂo acl2 iqm SoB suhwiev[ Jwlr dwr JUl JmkMqw[ ZrI sfor pRkwS krMqw ]21] GMtn ko Tnkwr AuTĂťqw[ gjgwhn sox aiDk SuBMqw[ isr pr isrI3 su cwmIkr kI[ mnhuĂ kwm kwrIgr kr kI4 ]22] duiq kI hzd hOdw bn rhĂo[ awXo inkt gurU ny lhĂo[ rwmkuier kI gih kir bwhUM[ By aiq pws cFin khu qwhUM ]23] qbih mhwvq gj bYTwiev[ cFn hyqu gur crn AuTwiev[ kir Dir rwmkuier ky kMD[ dInis Bwr dIin gn bMDu5 ]24] lwKhuĂ mN ko Dir kir Bwry[ buzFy aMs ibnw ko Dwry6[ apr ij hoiq jwiq imil mwtI[ Aur sĂdyh iqs kInis kwtI ]25] iQbY7* pYr cilby jib lwgw[ bYTy gurU jwie qib awgw[ khĂo ik âawAu KvwsI mWih8[
1ikvyx (awgĂw) moVdy nhIx[ 2phwV (ijvyx)[ 3klĂI [sMs:, SRI = BUSn][ 4kwmdyv rUp kwrIgr dy hzQW dI bNI hoeI hY[ 5swry dInW dy bMDU jI ny Bwr pwieaw[ 6kON shwry (Aus Bwr L)[ 7iQVkvyx pYr nwl jd azgy czlN lgy (rwmkuier jI)[ *pw:-ibbY[ 8hOdy ivc[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
273
cFhu sMgâ SRI muK khĂo qWih ]26] hwQ joir ibnqI qib TwnI[ âjgq crwcr ko qum sĂwmI+[ sm bYTib ky Auicq n mohI[ mhW avzgĂw muJ qy hohIâ ]27] suin muskwny bwk bKwnw[ âawAu awAu bYThu ies Qwnw[â kih bhu bwir arUFin kInw[ cly pMQ gur khiq pRbInw ]28] âiszKI ky sQMB igr jYsy[ mwXw bwXu pwX kir aYsy[ SrDw iQrqw qy cil prYx1[ qAU apr2 kĂw ignqI krYxâ ]29] lwj Bwr qy nĂťmRI hovw[ rwmkuier nihĂ AUco jovw[ âsunhu nwQ! qv prbl mwXw[ bRhmwidk ijs ny Brmwieaw ]30] Bey gupwl3 awp jib awCy[ hir ly gXo gop issu pwCy4[ apr iley ric, nwihn jwny5[ qib SRI ikRSn rUp hir mwny6 ]31] as mwXw qy awp bcwvhu[ rwKhu inScw nhIx fulwvhu[ bRhmwidk Brmy jib aYsy[ hm jYsin kI ignqI kYsy ]32] rwvr ny inj ibrd sMBwrw[
+pw:-KwnI[ 1SrDw rUpI iesQqI qox (awp) ihzl pYN[ 2hornW dI[ 3ikRSn rUp[ 4(bRhmw) vziCaW sihq guawilaW dy lVky hir lY igaw[ 5(pRbl Zorwvr ikRSn ny) qd awp hor rc ley pCwNy nw jwN[ 6hrI dw rUp mMinaw[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
274
Aur ibkwr mm dUr ibdwrw[â BeI jQw BwKI iehu qQw[ azgR khOx ikC ien kI kQw ]33]
iek idn bYTy lgĂo idvwn[ rwmkuier gur inkt sujwn[ chuĂidiS iQrĂo Kwlsw qbY[ drSn lyiq anĂťdiq sbY ]34] -ibzRD bMs pr KuSI mhWnI[ krihĂ sdw gur- siB mn jwnI[ jib kib sMgiq cil kir awvY[ drSn kir akor arpwvY ]35] qib klĂIDr dyx AupdyS[ âpihrqu kwC rKhu isr kyS[ KMfy kI pwhul aib lIjY[ rihq shq huie SsqR rKIjYâ ]36] kyiqk isMG ibcwriq rhYx[ -ibRzD bMs ko gur nihĂ khYx[ isr pr kyS nhIx rKvwey[ pihrihĂ cIrw, nhIx htwey- ]37] bUJin smox jwin kir qbY[ boly isMG bMid kr sbY[ âpRBu jI! gur Gr ky prDwn[ SRI muK mihĂmw krhu bKwn ]38] KuSI ibswl awp kI hovY[ ieh BI srb rIiq ko jovYx[ rwmkuier jI iszK ivSyS[ kĂox nihĂ Dwriq hYx isr kyS ]39] ieh siB ky mn sMsY rhY[ skl Kwlsw AuĂzqr chY[â dXwisMDu suin kY siB bYn[ rwmkuier kI idiS kir nYn ]40] ibksiq SRI muK bwk bKwny[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
275
âAuicq kyS riKby isK jwny1[ ies ky isr pr BI bf kys[ inq aMqr ko vDihĂ ivSyS ]41] aprin ky isr AUpr bwihr[ siB ky skl iblokiq Zwhr[ ies ky aMqr vDihĂ hmyS[ jwihĂ qry ko dIrG kyS* ]42] ikm ibn kys rhih ieh iszK[ kbhuMk rzKih isMG BivzKĂ2[ BrmĂo jib qy lĂjiq rhY[ iqs ky Aur kI SRI gur lhYx ]43] iqs kwrn qy Buj gih pwnI[ siBin ibKY muK mDur bKwnI[ âmoih srUp ahY so qyro[ qyro ahY su jwno myro ]44] qoih moih mihĂ Byd n koAU[ eyk rUp qy qn hYx doAU[ hir hir jn dĂY iek hYx jYsy[ SRI gur gurisK lKIaih qYsy ]45] Byd lKiq hYx jy ien mWhI[ prm rhzs3 su jwnYx nWhI[
1isK (ienHW L) kys rzKN dy lwiek TIk jwNdy hn[ *swihb rwm kOr jI aMimRq Ck ky isMG sjy[ AuhnW dw nwm gurU jI ny awp gurbKS isMG riKaw[ dyKo guriblws pw:10-ârwmkuier qy ikRpw iniD gurbKS isMG kr lIn[ pUrn iszK afol mq sun iqh kQw nvInâ[ punw:-dyKo jIvn bwbw buzFw jI sPw 429:- rwm kOr kr jor sIs invwXw gurW L[ âimhr kro mm Er suDw Ckwvo dws Lâ[ mMn leI gurdyv arj krI jo qws ny[ rwm kuvr inscyv lĂgw hon iqawr jy[ qĂwrI krI ivcwr aMimRq vyly AuTky[ Dwry pMj kkwr sN kysIx ieSnwn kr[ kIqw TIk iqawr aMimRq pMj ipawiraW[ awp aqI ihq Dwr cOjI gurW Ckwieaw[ Diraw iqsdw nwm sRI gurW gurbKS isMG[ pihlW iqsdw nwm rwm kOr sI jwn lO[ kvI sMqoK isMG jI ny awp vI BweI rwm kOr jI dw isMG nwm âBweI gurbKS isMGâ ies gRMQ ivc keI QweIx vriqaw hY, dyKo rws 1 aMsU 2 aMk 28 ivc aYAux ilKdy hn:-sRI gurbKS isMG ky pws[ siB isMGin kInis ardws[ 2kdyk rzKygw BivzKq ivc (qy) isMG (sjygw)[ 3prm qwqprX L, gUVHy Byq L?
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
276
qum iszKin ky hhu isrmOr[ smqw phuĂic n sik hY aOr ]46] sdw eykrs gĂwnwnĂťd[ qurIaw mihĂ iQrqw jgbMd[â ies pRkwr kih bhu bifaweI[ skl Kwlsy ibKY sunweI ]47]
ieiq SRI gur pRqwp sUrj igRMQy cqurQ ruqy âSRI rwmkuierâ pRsMg brnnĂť nwm pYxqIsmo aMsU ]35]
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
277
36. [jogw isMG] 35<<ipClw aMsU qqkrw ruiq 4 aglw aMsU>>37
dohrw: rwmkuier kI kQw mYx, brnI kuCk bnwie1[ apr gurU ieiqhws ko, siB SRoqwin sunwie ]1]
cOpeI: iek isK kI swKI suin lyhu[ jQw isdk mihĂ qWih snyhu[ jogw isMG huqo iqs nwmU[ rhY ikiqk icr siqgur DwmU ]2] dyS ipSwvr qn kI vwsI[ syvw krih bhuq gur pwsI[ drSn krih isdk ko Twnih[ pRBU irJwvin krih mhwnih ]3] kyiqk vrK bIq jib gey[ iqs ky mwq ipqw qihĂ awey[ drSn kir kY arip akor[ boly jugl hwQ kir joir ]4] âmhWrwj! ies ko aib bĂwhU[ rhĂo smYx bhu rwvir pwhU[ awiesu dyhu bĂwh kirvwvY[ bsih Dwm kuC, pun ieq awvY?â ]5] SRI pRBu suin kY isK sn BwKw[ âjogw isMG khW aiBlwKw?â hwQ joir iqn qbih AucwrI[ âmo pRN rwvr ky anuswrI ]6] ijm awiesu idhu mYx iqm kirhOx[ apr n kwn iksU kI DirhOx[â ikRpw isMDu kir ikRpw AucwrI[ âaib qUM jwhu inkyq mJwrI ]7] apno vĂwhu krwvin krO[
1Bwv kivqw ivc bNwky[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
278
phuMchu hm awgĂw isr DrO[â mwn vwk iqn sMg isDwrw[ qrunI qrun huqI iqs bwrw ]8] rcĂo bĂwh iqs ko qqkwlw[ -imlOx rYn mihĂ- chY ibswlw[ mihd mdn qy pIViq hovw[ jwie ssur Gr kInis Fovw1 ]9] SRI pRBu iek nr qWih ipCwrI[ ByjĂo aYsy bwk AucwrI[ iek do Pyry iqX sox iPry[ qib mm hukm dyhu iqs kry2 ]10] so BI sMg qhW cil gXo[ smw jwmnI ko qib BXo[ iqX sox Pyrw jib iek iPrĂo[ gur ko hukm idKwvin krĂo ]11] âpYr AuTwvhu piT kr iesY[â SRI pRBu ilKĂo eyv iqs ibKY[ âjib qUM hyrihĂ hukm hmwro[ idn kY ins huie ieqih pDwro3 ]12] apr kwj ko pg n AuTwvhu[ dyKiq siB qij ieq ko awvhu[â pFiq acMBY aiq, iCn BXo[ nihĂ Pyry ihq pg ag4 dXo ]13] siB logn aru ipq ky swQ[ krI jnwvin gur kI gwQ[ âmo qy hukm n mytĂo jweI[ nihĂ Pyry mYx iPrOx kdweIâ ]14] ipqw awid siBihn smuJwXo[
1Fukw kIqw[ 2iqsdy hzQ ivc[ 3ieDn L tur pE[ 4azgy[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
279
âkwrj kir pun gmnhuĂ DwXo[ aYsI bwiq n jg mihĂ BeI[ Pyry iPriq bhur atkeI ]15] siB mihĂ hovih hws hmwrw[ qoih n lgih iehW kuC bwrw1[â 2âisK aru sqI smwn pCwno[ nYk mury mn Drm su hwno3 ]16] iehu ptkw ilhu Pyry dyhu[ muJ sox bwk n kCU kryhu[â iem kih kr gur idS pg fwlw[ pIViq mn ko mdn ibswlw ]17] qAU n iszK isdk ko hwrw[ qwqkwl pRBu Er pDwrw[ pMQ AulĂťGiq dĂwby dySw[ Auqlwviq hI awie pRvySw ]18] Aur hMkwr hoie kuC awvw[ -bf AuĂzqm mYx krm kmwvw[ apr kOn ies ibiD kir skY[ pRQm imilin iqRX qij gur qkY4- ]19] huqo suzD Aur BXo ivkwrw5[ SRI pRBu so nihĂ sky shwrw[ inj mwXw qib pRyrn krI[ ijs qy isK kI SuB miq hrI ]20] dyS duawby puir huSIawr[ rhĂo jwmnI fyro fwir[ jihĂ sMDĂw ko bYTĂo soie[ snmuK bysĂw qhW KVoie ]21] apny sdn cFI iqn dyKI[
1dyr nhIx lgNI[ 2jogw isMG boilaw[ 3QoVw ijhw (mn) muVy qW Drm nwS huMdw hY[ 4pihlI vyr iqRXw dw imlNw qjky SRI gurU jI vl qzky[ 5(hMkwr dw) ivkwr[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
280
mdn ibRqI1 Aur bFI ivSyKI[ KoVs brsin kI qn rUrw[ suMdr bnd cMdu jnu pUrw2 ]22] idRg imRg sy, iSRMg gr mihĂ3 sohiq[ aqr lgĂo, boliq mn mohiq[ bynI4 srpn sI stkwrI5[ cMpk brnI, cMcl pĂwrI ]23] khOx khW lig suMdrqweI[ isMG ipKiq mn rhĂo luBweI[ -imlOx jwmnI mihĂ ieh sMg[ krOx kyl md hrOx anĂťg6- ]24] prI rwiq bIqI iek jwm[ nIT nIT qn pIViq kwm[ BXo qĂwr ly Dn ko clĂo[ icq cwhiq aiq iqh sox imlĂo ]25]
isK kI dSw gurU qib jwnI[ -BrmĂo krY Drm kI hwnI[
jy aib hm n bcwvihĂ jwie[ apr awin ko krY shwie ]26] Drm nsy, iszKI nihĂ rhY[ iszKI ibnw nrk ko lhY[ aOck jib ibkwr ko hoie[ Auicq bcwvin gur ko soie- ]27]
iem ibcwr kir SRI jgnwQw[ kMcn awsw7 gih kir hwQw[
1kwm ibRqI[ 2pUrn cMd 16 klW dw huMdw hY, 16 vrHy dI Aumrw kihN ivc pUrn jvwnI dw ktwKĂ rKĂw hY kiv jI ny[ 3mwlw gl ivc[ 4guq[ 5lmkdI hY[ 6kwm dw md dUr krWgw[ 7sotw[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
281
jwmw bhu pwln ko pwie[ bysvwdĂwr KVoey jwie1 ]28] jogw isMG dyiK hit rhĂo[ inRp ko cobdwr Aur lhĂo[ -ies ko sĂwmI aMqr hoie[ mo sMg imlih nhIx ikm soie ]29] clĂo jwie jib ieh inj fyry[ imlOx awie bysĂw sox Pyry-[ iem ibcwr inj hX ky pws[ iQrĂo jwie iqRX imilby aws ]30] pIViq mdn n inĂťdRw awvY[ iqRXw imilin sMklp AuTwvY[ bIqy jwm bhur cil gXo[ cobdwr so hyriq BXo ]31] mn murJwie duKI huie murĂo[ -aib lO nihĂ mihpwl inkrĂo-[ gXo ibsUriq hX ky qIr[ qĂox qĂox lgihĂ kwm ky qIr ]32] -ieh inksY jib BUp iblĂťd[ imlOx iqRXw sox, dhy anĂťg[ awj rwiq mYx kyl mcwvOx[ mnBwviq kY ihX lptwvOx- ]33] eyk jwm jib rwiq rhI hY2[ jwgiq bYTy Gwiq lhI hY[ Dn ly kir iqRX dĂwry gXo[ cobdwr iQr hyriq BXo ]34] bhu duK pwie htĂo murJwXo[ -ko inRp ies pr bhu ibrmwXo[ nihĂ inksĂo qRY pihr ibqwey[
1pMj BOqk srIr ivc nhIx jw Kloqy pr awpNI awqm klw nwl iszK L aYsw srUp EQy KVw idKwieaw hY[ 2dwAu qkidaW jwgdw bYTw irhw[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
282
aib ieh cwr GrI Tihrwey1 ]35] inks jwiego apny sdn[ qib mYx imlOx hrOx mn mdn2-[ inj fyry pun bYTĂo jwie[ rhI rwiq jib geI ibhwie3 ]36] arNodY ko smo phUcw[ bhu mnmQ4 qy imilbo rUcw5[ qib Bo cobdwr so KrĂo[ hit kir awie iqmr qib trĂo ]37] qm smyq6 isK ko azgĂwnw[ nwsĂo, BXo pRgws su gĂwnw[ bwir bwir mn aiDk iDkwrw[ -bIqĂo huqo ĂZb ieh Bwrw ]38] jykir cobdwr nihĂ hoqw[ ies ims Kwq nrk mihĂ goqw[ mYx iszKI ies BWiq kmweI[ gur iFg syviq rhĂo sdweI ]39] awiesu lyie bĂwhu ko gXo[ qihĂ gur hukm iblokiq BXo[ KoVs brKin kI br bwlw[ byd lok mq Drm ibswlw ]40] as iqRX sMg pRQm ko myl[ jo inSpwp mdn ko kyl[ iszKI isdk rwiKby hyqu[ clĂo qurq siB qjĂo inkyq7- ]41]
1huN ieh cwr GVI Tihrygw[ 2kwm dw md[ 3(bwkI) rihĂdI rwq jdox bIq geI[ 4kwm[ 5cwihaw[ 6aMDyry dy nwl hI[ 7Bwv 6 brsW dI jvwn iesqRI jo lok SwsqR qy Drm mUjb mYL ivhq sI, aYsI iesqRI nwl pihlw imlwp jo ik inSpwp Bog sI Auh qW mYx iszKI isdk rzKNy dI Kwqr Gr Cfky tur awieaw hW (qy ieQy iks gl qy mYx Drm hwrn lĂgw sW)[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
283
iem pCqwie ZIn hX pwie[ ciF anĂťdpuir kI idiS Dwie[ mwrg lĂťiG sqzdRv qrĂo[ awin gurU ky puir mihĂ brĂo ]42] hX lĂťGwie kir qUrn gXo[ jgqnwQ qib dyKiq BXo[
smuK hoie kir bMdn TwnI[ siqgur isK kO ipiK kih bwnI ]43]
âjogw isMG sdn qy awXo[ ipKhu mhW Aur isdk kmwXo[â
iem kih kir ibgsy mMd mMd[ bwir bwir pun BnYx mukMd ]44]
hsq bhuq aru khYx su bYn[ ikRpw rsIly kir kir nYn[ hsihĂ iblws krihĂ bhuqyry[ inkt isMG gn gur ky hyry ]45] hwQ joir kInis ardws1[ âSRI pRBu rwvr kyr iblws[ jwnhu awp n hm kuC jwnw[ hsn hyqu kĂw krhu bKwnwâ ]46] qib gur khĂo âbUJ ilhu ies ko[ ibRQw awpnI kih siB iks ko2[ ijm bIqI giq ies ky swQ[ ijm rwKĂo pRBu dy kir hwQâ ]47] jogw isMG lKI giq soey[ -mm ihq cobdwr gur hoey-[ smuiJ bwrqw crnI prĂo[ âDMn pRBU dy hwQ AubrĂo ]48] awp smwn n apr ikRpwlw[ sdw dws ky bin rKvwlw[
1Bwv iszKW ny[ 2sB iksy L[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
284
qjhu ijTweI isK ky kwrn1[ jĂox kĂox kirhO dws AuDwrin ]49] neI n krhu sdw bin awXw[ nwmdyv ko Cwpr CwXw[ DMny ky bCury gn cwry[ ihq kbIr ky bn bnjwry2 ]50] iqm hI mm ihq By cubdwrw[ syvk rwKĂo ibrd sMBwrw[ myro khĂo3 khW Cib dY hY[ awp sunwvhu siB suin lY hYxâ ]51]
jogw isMG qy suin kir ibRMd[ khY Kwlsw âkho mukMd[â
qib klĂIDr skl sunweI[ âqij Pyry mm awiesu pweI4 ]52] puir huSIawr awie kir fyrw[ ibrmĂo bwrbDU pun hyrw5[ jy mYx nhI bcwvOx qhW[ awgĂwkwrI gur isK mhW ]53] ibgrY Drm, nrk mihĂ jY hY[ muJ gur kry khW Pl pY hY[ Xw sm isK awiesu anuswrI[ jy kir BUl jwie iek bwrI ]54] qO gur iqs kO lyiq bcwie[ iksU ibpd mihĂ jy pr jwie[ ies ky sm isK, gur sm moih[ kĂox n AUc pd pRwpiq hoihâ ]55]
iem kih ikRpw idRSit qy hyrw[ gĂwnvwn isK kir iqs byrw[
1iszKW vwsqy awpNI vifaweI bI Czfdy ho qy[ 2vNjwry bNy swE[ 3myry (bcn) kihaW[ 4swfw hukm pwky lwvW CfIaW[ 5vySvw L dyK ky[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
285
Gr ko pTĂo, gXo qqkwlw[ âkrhu igRhsq kI rIiq ibswlwâ ]56] ikiqk smYx bis awXo Pyr[ rhĂo smIpI drSn hyir[ aMq smYx AUco pid pwXo[ crn kml gur kyr smwXo ]57]
ieiq SRI gur pRqwp sUrj igRMQy cqurQ ruqy âisKâ pRsMg brnnĂť nwm KSt iqRMsqI aMsU ]36]
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
286
37. [gAU dI awN qy awnĂťd pur CzfNw] 36<<ipClw aMsU qqkrw ruiq 4 aglw aMsU>>38
dohrw: ies pRkwr SRI siqgurU, kyiqk dĂos ibqwie[ kry prwjY igrpqI, ibjY sujsu bhu pwie ]1]
kibzq: dySn ibdyS mYx ivSyS jsu PYl rhĂo, âgurU ky minĂťd nhIx sUrmw jhwn mYx[ sYln ko bl swro, qIn lĂC sYn joir, GwlĂo Zor Gor, nihĂ awviq bKwn mYx1[ kyqy mwir lIin Bt, Gwiel ibswl kIin, hwry hIn hĂY kY gey2 awpny sQwn mYx[ pRBU jI dIvwn mYx, kmwn bwn pwn mYx, ibrwjYx gun gĂwn mYx ik dwn snmwn mYxâ ]2] jhW khW PYlĂo jsu cWdnI ibqwn mwno3, siB pr CwXo jYsy CzqR syq4 sIs pr5[ hIrw sox pRkwS rhĂo, suDw sm cwhY, SMBu, cOr sm JUlY smudwie avnIS pr[ bIc siq sMgiq ky hMsn kI pMgq jĂox PUl rhI mwlqI su dyS bIc Gr Gr[ isMG jihĂ sunihĂ, ibrmwie rhYx mn6 sbY* jYsy hĂY ckor gn, loBYx rjnIS pr7 ]3] suniq igrIS kY igrISn ky nr gn8
1kihaw nhIx jWdw[ 2(phwVIey) gey[ 3cWdnI dy cMdoey vWg[ 4ictw Czqr[ 5(Auh js) hIry vWg pRkwS irhw hY, iSv jI (Aus js L) aMmRq vWĂšU cwh rhy hn, swrI DrqI dy rwijaW pr JUl irhw hY cOr vWĂšU[ [hIrw, aMmRq, iSv, cOr swry iczty hn qy js nwl AupmW dyeIdI hY ienHW dI][ 6luiBq ho rhy hn mn[ *pw:-jbY[ 7cMd qy[ 8phwVI rwjy Xw phwVI rwijaW dy log suNky[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
287
sih n skiq mn mUF jr br jwiq[ Sok PYlĂo sYln mihĂ sUrmy mry hYx bhu, sMkt prĂo hY siB dyS By ibSyS Gwq1[ BImcMd mMd2 duK pwie kY pTwey nr jyiqk nirMd prbq ky iblĂťd pwiq3[ GwXln Gwv imly Gor jy GmMfcMd4, awXo so hMfUrIaw hMkwr rjpUq jwiq5 ]4]
lilqpd CMdu: bIr isMG jspwlI awnuj6 pun mMfspiq awXo[ isvr kry7 kihlUr dUn mihĂ bhu snmwn krwXo ]5]
agly dĂos sBw kir iekTy lY lY inj prDwnw[ KVg, ispr, qrkS, Dnu Dir kir cmUM suBt sMg bwnw8 ]6] PrS ibswlih iglm glIcy hym CrIDr awgy[ bYTĂo BImcMd snmwniq khYx mDurqw pwgy ]7] ârhĂo anĂdpuir szlĂ su CwqI krkiq bhu duK dwnI[ nhIx jwmnI locn inĂťdRw rucY n Bojn pwnI ]8] mry sMbMDI kwj srĂo nihĂ Dn bhu Krc hMgwmy9[
1nwS hoey[ 2nIc[ 3ijqny phwVW dy vfy rwjy sn (iqnHW pws) pzqR dyky[ 4GmMf cMd vrgy Gor GwielW dy GwAu iml gey sn[ 5Auh hMfUrIaw (G: cMd) rjpUq jwq dw hMkwrI awieaw[ 6jspwlIey bIr isMG dw Cotw Brw[ [sMs:, anuj = Cotw iBrwAu][ (a) awnuj = awey[ 7fyrw kIqw[ 8qIr[ (a) bwNy, vrdIaW[ 9jMg ivc[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
288
cmUM hqI awDI nihĂ rih geI siB phuĂcy jmDwmyxâ ]9] bolĂo qib GmMf cMd siB mYx âpMmw qoih pRDwnw[ clin lgy jib awnĂdpuir qy iqn qib kIin bKwnw ]10] -jqn anĂťdpuir ko Cutvwvin mYx jwniq hOx awCy-[ aib kĂox mon sBw mihĂ bYTĂo krih khW miq pwCy1 ]11] khih mMqR2 siB sunhu ibcwrhu Auicq hoie kir lIjY[ jĂox kĂox kir siqgurU inkwrhu siB kI aws purIjY ]12] ibnw lrn qy inksY jYsy so Aupwie hY nIkw[ jMg krY qy srY n kwrj prY sujsu inq PIkw ]13] ijqI cmUM qum azgR btorI iqqI n aib ikm hovY[ kwqr Bey n muK Auq krqy imRqk hZwrhuĂ sovYxâ ]14] suin pMmy siB ibKY bKwnI âgurU Drm idF DwrI[ ihMduin ibKY Dynu kY idjbr ies qy prY n BwrI3 ]15] dyihĂ gAU kI awn4 anĂdpuir qĂwghu ieq ko bwsw[
1ies dI akl ipCox kI krygI[ 2(jo) ieh slwh dzsy[ 3ies qox pry koeI SY BwrI nhIx[ 4sOxh[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
289
apr Qwn mihĂ iQr hĂY rhIaY imty bwd ko qRwsw1â ]16] kyiqk suin kir khYx ân nIkI, mhW dInqw DwrI[ rwjy hoie rMkqw Twnhu inrbl inrDn kwrI2 ]17] awgy jsu ko cMd cVwXhu3 mwr Kwie hit awey[ aib pMmy kI miq ko lY ky lyhu prmpd pweyâ ]18] kyiqk khYx âBlI ieh Twnhu imty mrn ko qRwsw[ htih jMg inq priq bKyrw suBtin kyr ibnwSw ]19] hIn Bey qy kĂw Git jY hY imtY AupwiD sdw kI[ pMmy SuB miq krI ibcwrn rhY n kwrj bwkIâ ]20] BImcMd qy awid igrySĂr khĂo âawj ins mWhI[ kir hyrhu jy isD huie kwrj awnĂdpuir Cut jWhI ]21] siB jhwn jwnihĂ jsu kir hY puir qy gurU inkwsw[ Dyn awin ko ko ko jwnihĂ lKihĂ ik pwXo qRwsw4â ]22]
iem mslq kir AuTy skl hI pMmy AuĂzdm lInw[
1jMg dw fr[ 2inrDnW vWĂš kwr (krdy ho)[ 3Bwv klĂťk lwieaw ny[ 4gAU dI awn qW koeI koeI hI smJU (swry) ieh smJNgy ik (gurU) fr igaw hY[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
290
suMdr rcI cUn kI DynU1, cwr crn iqh kInw ]23] kwn, ibKwn2, pUMC aO ipRStI sgry aMg bnwey[ iqmr smyq rwiq jib hoeI sIs AuTwie isDwey ]24] awin anĂťdpuir dĂwr huqo jihĂ gomY ilĂťp sQwnw3[ KrI krI4 ibiD KrI qhW qib forI gr bMDwnw ]25] pUrĂo cOxk Dry kuzC azCq5 kysr cMdn mwlw[ arcn6 crcn kir kY7 siB ibiD pMmw kUr kucwlw ]26] ilKĂo pzqR pr âawn gAU kI qĂwg anĂdpuir jwvhu[ rwjn ko armwn* rhY jg inkt bshu suK pwvhu8 ]27] eyk bwr qij ikiqk smo mihĂ bhur bshu puir aweI[â iem iliK kir kwgd iFg riK kir bin qskr frpweI9 ]28] gey apin Gr rwiq aMDyrI, hyrĂo iknhuĂ n jwnw[
1awty dI gAU bNweI[ 2isMg[ 3gohy nwl QwAux ilĂťb ky pocky[ 4KVI kIqI[ 5cwvl[ 6pUjn[ 7iCVknw krky[ *pw:-armwn[ 8qusIx suK pwAuxdy koly vsdy ho rwijaW L ieh jgq ivc armwn rihĂdw hY[ 9kwgd kol rzKky cor bNky frdy mwry....[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
291
supiq rhy nr Gr Gr apny BeI pRwiq qm hwnw ]29] gey dĂwr jib krĂo iblokin âieh kĂw iks ny kInw?â iek doie qĂY cOQy ipiK pMcm ibksy kCU n cInw ]30] SRI klĂIDr inkt gey qib dOriq jwie bqweI[ âpRBu jI! puir ky pOr azgR kI ikMn ieh bnq bnweI ]31] kwgd DrĂo n hm kr CUvĂo, chhu ij ilhu mMgvweI[ Dynu cUn kI ilĂťp DrI Dir kCU n jwnĂox jweIâ ]32] suin pRBu dws pTĂo puir pOrih jwie qbih ly awvw[ kwgd qbih pVHwvin kInw jib iliKE suin pwvw ]33] awn gAU kI sih n skihĂ pRBu qqiCn kInis qĂwrI[ kUc krn ko bjĂo dmwmw siB ky SRĂźq1 Duin fwrI ]34] gj bwjin pr ZIn pvwey krĂo qĂwr srbMsw[ Audy isMG aru awid dXw isMG imly ibRMd ijm hMsw ]35] crn srojn pr kir bMdn hwQ bMd kir BwKw[ âpRBu jI! ikm qĂwrI kirvweI qhW cln aiBlwKw? ]36] kwcI miq ky kumq phwrI
1kMnIx[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
292
iqnhuĂ pRpMc pswrw[ apjs jg mYx lĂijiq iKiJaY qum ko chiq inkwrw ]37] pwp puMn, duK suK iehu duMd ju, hrK sog nihĂ doAU[ gurU purK ko iqh Ql bwsw jhW n phuĂcY koAU ]38] iem SzqRĂ kI spQ dey qy Auicq n ikqhUM jwnw[ doKI qumry pwp mqI inq pY hYx Pl huieĂ hwnw ]39] spQ doS1 qum lgih n koAU nihĂ qjIaih puir Dwmw[ pICY pRbl hoie irpu pir kY lwKhuĂ sMGr kwmw2â ]40]
suin klĂIDr siB sn BwKĂo âkho jQwrQ bwqI[
qAU ibcwrhu lwKhuĂ SzqRĂ hwir pry siB BWqI ]41] qjYx SsqR Kg qop qupk sr Bey dIn iGiGawey[ apr Aupwie bnĂox nihĂ koAU bl ko qij smudwey ]42] hoie rMk sm deI spQ go, hYĂŁ3 ju rwj smwjw[ mm jYsy CzqRI4 nw mwnihĂ qO BI nIk n kwjw ]43] bl qy chĂo anĂdpuir lYby
1shuĂ dw doS[ 2lĂKW jMg ivc kMm aONgy[ 3aPsos hY[ 4murwd bIr rsIaw hoN qox hY jwq qox nhIx, jwq qW aMmRq kuMf ivc sB iek kr cuky hn[ (a) SsqR DwrI[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
293
clĂo n bs ikis BWqI[ aib inrblqw Dir aiBlwKy siB sYlp bil SWqI1 ]44] jy hm Dynu spQ nihĂ mwnY awn kOn qib mwny[ dXwisMG! icq smuiJ ibcwrhu irpu jIviq hiq jwny2 ]45] rwjn ko jIvn aib iDRg hY SsqR gihn iDRg hoeI[ hmro qo awnĂdpuir Gr hY ies mihĂ apr n koeI3 ]46] icMqw krhu n Drm Drhu inj, siB ikCu qumry hwQw[ jg mihĂ apjsu rwjn kyrw, mry nrk duK swQwâ ]47] kih iezqĂwidk bhu smuJwey bhur n isMGn BwKw[ âkwrN krN srb mihĂ smrQ krhu jQw aiBlwKwâ ]48] skl smwj swQ ly siqgur sYnw isMGn kyrI[ Bey qĂwr awnĂdpuir Corin hX arUiF iqs byrI ]49] inkis cly, jib bjĂo dmwmw awgy Bey gusweIx[ apr iksU ky nihĂ mn BwvY Gr qĂwgin smudweI ]50] 4âieqny lry mry sMg SsqRin,
1phwVI rwijaW dw bl nwS ho igaw hY[ 2jIvĂdy hI mry jwNox vYrI[ 3hor koeI nhIx (vsygw)[ 4swry ivcwrW krdy hn ik:-
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
294
bl kir puir ko rwKw[ aib suKyn hI qij kir gmny khW gurU aiBlwKwâ ]51]
ieiq SRI gur pRqwp sUrj igRMQy cqurQ âanĂťdpur qjnâ pRsMg brnnĂť nwm spq iqRMsqI aMsU ]37]
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
295
38. [awnĂťdpur CzfN ipzCox jMg] 37<<ipClw aMsU qqkrw ruiq 4 aglw aMsU>>39
dohrw: krĂo kUc siqgur cly sMg Kwlsw bIr[ ibjY nwd rNjIq ko suniq aDIrj BIru1 ]1]
pwDVI CMd: qib khĂo Kwlsy joir hwQ[ âinRp deI awn2 puir qĂwg nwQ[ pltw su lyhu apnw ZrUr[ lut gRwm pwieĂ AujrY kihlUr ]2]
suK sMg abY ikm bsn dyihĂ[ kirhYx Aujwr gRwmwin Qyh[â suin kir su bwk siqgur bKwn[ âilhu mwr lUt krIaih indwn3* ]3] jo lrn awie hnIaY quPMg[â qib gXo Kwlsw krin jMg[ inrmoh nwm ijhTW sQwn[ Auqry su ipRQI pr4 gur sujwn ]4] jib lutĂo dyS igrpiqin kyr[ SzqRĂin sYn phuMcI bfyr[ Byjy smUh inRp BImcMd[ ijh sMg hMfUrI BUpcMd5 ]5] sgry igrIS mn aiDk cwv[ ânihĂ durg kot mwvws Qwv6[ iehu BeI bhuq awCI lKyh[ gur anĂdpurw qij dIin gRyh ]6]
1kwier DIrj rihq huMdy hn[ 2shuM[ 3aMq[ *jwpdw hY ik vYrI ny Pryb krky gurU jI L rVy kiFaw hY qy dĂy nwl hmlw kr idqw hY, gurU jI vzlox agox mukwblw hoieaw hY[ iesy aMsU dy aMq jwky ieh gl KuzlHN lĂg pYxdI hY qy aMsU 42 dy aMk nO ivc spSt ho jWdI hY[ guriblws qy pMQ pRkwS ivcox vI ieho gl shI huMdI hY[ 4ipRQvI qy, Bwv iksy Et qox ibnW[ 5nwm hY[ 6(gurU jI pws) iklw kot koeI nhIx[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
296
nihĂ priq Zor, hĂY jqn nWih[ lir kir su mrYx Bt aink qWih[â imil imil grIS iem anĂd pwie[ pYdl qurMg dInis pTwie ]7] jyqIk sYn bweIs Dwr[ duMdiB bjwie hzQĂwr Dwir[ cil mno ErVI gMg Dwr[ angn quPMg Kr KVg Dwir ]8] gn bjy Fol pthy inSwn[ Byirin1 BuMkwr qurrI inSwn[ Auq pwie Kwlsy lUt mwr[ siB ley pdwrQ kir Aujwr ]9] kihlUr dUN mihĂ DUm Dwm[ iem prI mwr Bij qjiq Dwm[ jo arih byg hI mwr lyiq[ CUtY quPMg bf jMg Kyq ]10] Gorin ncwie morin minĂťd[ korin bnwie2 sUrin iblĂťd[ qorn irpUn1 Porn su aMg[ Ern AuBY3 su Corin quPMg ]11] qib huie mukwbly dl duAUn[ pRyry smIr ijm jld AUn4[ krkw smUh gorI igrMiq[ bwrUd agin qiVqw idpMiq5 ]12] iek bwir CutI SlKW krwl[ BVBV su nwd sunqy ibswl[ idiS duhn mwr mwcI ivSyS[ CNkMiq gjn rN kY aSyS ]13]
1ByrIaW dI[ 2vfy sUrmy kqwrW (awpNIaW) bNwky qoVdy hn (kqwrW) vYrI dIaW[ 3duvzlIEx[ 4bzdl ErVky[ 5ibjlI ilSkdI hY[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
297
Bir muSt brUd fwliq Auqwl[ gulkW su fwl Tokiq ibswl[ Bir qurq plIqy pr jmwie[ qoVw AuBwir kl pY itkwie ]14] kir dsqrvW irpu qn qkwie[ fWBYx iSqwb nihĂ kr fulwie[ jib lgih jwie nihĂ dyr koie[ igr prih BUm inj pRwn Koie ]15] asvwr Dvwie hX ko iSqwb[ Coriq quPMg kr kriq dwb1[ irpu ko igrwie kis lyiq Pyr[ pun kriq nyr qqkwl gyir ]16]
ruNJuNw CMd: clihĂ quPMgw[ gulkn sMgw[ lig lig aMgw[ kir kir BMgw ]17]
murCiq hoey[ Dr pr soey[ mnhuĂ inhwlI[ brn su lwlI2 ]18] igr3 bhu lohU[ bhubl hohU4[ muK murJwny[ hiq huie pRwny ]19] ruip ruip awgy[ nihĂ fir Bwgy[ crn jmwey[ nihĂn ihlwey ]20] qik qik gorI[ air idiS CorI[ Aur isr PorI[ kr pg qorI ]21] Ql Ql roky[ dl Kl Foky5[ Kl Bl6 hovw[ aiq BY jovw ]22] rn mihĂ mwry[ suBt krwry[ bf birawry7[ triq n twry ]23]
1hzQ nwl (GoVw) dbwky[ 2(DrqI) mwnox lwl rMg dI inhwlI[ 3ifigaw[ 4kmZor[ âibhblâ pwT eyQy cwhIey[ ilKwrI dI AukweI nwl bhubl pwT ho igaw jwpdw hY[ 5vYrI dy dl Fuzky 6Krbrwt[ 7blvwn[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
298
Jtpt juzty[ kt kit kuzty1[ lp pt huzty2[ muK lig tuzty ]24] stpt Dwey[ rkq iBgwey[ KVg ncwey[ qn irpu lwey ]25]
swbws CMd: ghiq kmwnihĂ[ Dnu Kr bwnih[ kir bl qwnihĂ[ qkq inSwnihĂ ]26]
irpu gn hwnihĂ[ lgiq ikkwnih[ qjih su pRwnih[ qjiq n Qwnih ]27] huie hQ vzQih[ iKliq plĂQih3[ gih gih mzQih4[ bhu bl szQih5 ]28] imil llkwriq[ ispr sMBwriq[ KVg pRhwriq[ kit kit fwriq ]29] qupk kVwkihĂ[ hqihĂ su qwkih6[ imil Bt pRyriq[ ikq ikq tyriq ]30] hX br Pyriq[ irpu hiq gyriq[ suBt inbyriq[ irs idRg hyriq7 ]31]
dohrw: aiDk ibRiD ko kRĂźzD kir8, juzD mzD bhu ruziD9[ jnu dUjo BwrQ10 BXo, lriq bIr buiD suD11 ]32]
lilqpdCMd: Audy isMG aru Drm isMG Bt swihb isMG sMBwry[ muhkm isMG tyk isMG imil kY eISr isMG pRhwry ]33]
awlm isMG qjih sr Kr gn
1kmr qy kt kzt idqy[ 2guzQmguzQw hoey[ (a) cwho huzty hoey sn Pyr bI guzQmguzQw ho gey[ 3Bwv hzQ plĂQy dI bwZI Kyldy hn[ 4ml sutdy hn[ 5bhuqy bl nwl[ 6qzkky mwrdy hn[ 7kRoD Bry nYNW nwl qzkdy hn[ 8aiq bhuqw kRoD krky[ 9ruk gey[ 10mhW BwrQ juzD[ 11suD buD (Bulwky)[ (a) suD buzDI nwl Bwv Cl vl nhIx krdy inrol bIrqw dy Bwv nwl[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
299
dXw isMG gur qIrM[ swihb cMd bIr rs mwqw ignY n irpu ko bIrM1 ]34] bKS isMG bKSIS isMG dĂY Pqy isMG asu Pyrw[ iezqĂwidk siB isMG BnY ko2 kRzĂźDiq irdY Gnyrw ]35] Auq qy BUpcMd hMfUrI bIr isMG jspwlI[ BImcMd pRyry siB rwjy dy dy DIr ibswlI ]36] rwNy gn mIeyx ijn sMgĂw imly hZwrhuĂ awey[ sYnw skl igrISin kyrI bhur pRjw smudwey ]37] kop ktocI aru cMbĂwlI kuzlU kYxTl vwly[ iml gulyrIaw gUjr rMGV ijq ikq awie ibswly ]38] ignOx igrISn kyiqk sMgĂw bwies Dwrn awey[ bwjiq Fol boil llkwry tol tol huie Dwey ]39] judI judI inj imsl bMiD kir smuK Kwlsy hoey[ bjĂo loh sox loh krwrw kyiqk Dr mir soey3 ]40] loQn qy pUrn Ql hovw
1vYr dy sUrimaW L igNdw hI nhIx[ 2ieiqĂwidk swry isMG, (AunHW dI, igNqI kON kry, idl ivc bhuq kRoD kr rhy sn[ (a) (ies pwsy dy) vrNn kIqy isMGW L....[ 3mrky DrqI qy suzqy[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
300
kyiqk pry krwhYx1[ kyiqk jl jwciq duK awriq bjI bMdUk mhW hY ]41] kRĂźzDiq BXo Kwlsw aiqSY awn deI2 inkswey[ kptI, duSt, ainStI3, kMtk4 mwir mwir AuQlwey ]42] ikRpw isMDu kwlI qib kVkI SRoNq pwn krMqI[ hV hV hsiq dMq qy crbiq hwfin mws BKMqI ]43] iPrI jognI vwl iKlwriq pI pI rkq fkwry[ nwciq imil Dmwl kO Gwliq5 KuSI krY prvwry6 ]44] DuiK DuiK AuTy mswN pukwry, BUq pRyq awnĂťdy[ qwlI bjih BvwlI lyqy kwlI mwl bnĂťdy7 ]45] igRzD ibzRD fwkn fkrweI kwk kMk kI kUkYx8[ sĂwl pukwrihĂ, sĂwn Kwiq pl9 ibRMd ibRMd huie FUkYx ]46] ikiqk kty kr sihq KVg ky
1krwhuĂdy hn pey hoey[ 2ksm dyky[ 3aihq krn vwly[ (a) ijnHW dw ieSt koeI nhIx[ 4duKdweI[ 5lufI pwAuNw[ 6(awpNy) prvwr (smyq jogNIaW)[ 7(aYAux) BvwlI lYxdy hn ik (mwnox) kwlI (dy Audwly) mwlw bNw rhy hn[ 8kwvW qy kMkW dIaW kUkW ho rhIaW sn[ 9mws[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
301
kry ruMf isr kwty[ pg jwnU qy kwt kwt kir suBt igrin ky fWty ]47] PUty mMUf lgI gn gulkw jĂox hWfI ptkMqI[ quMf vFy, ikh PUty locn, puMj pukwr krMqI ]48] qomr, syl1, sYhQI, sWgn KYxcy KVg mXwnox[ aiDk kRoD qy pgn iPrYx iek2 kit kit prYx indwnox ]49] BXo BXMkr sMGr Bwro CUCy qurMg iPrMqy[ awXuD qy sMkIrnu bnu Bw3 loQn poQ krMqy ]50] khOx khW lig juty Jtwpt stpt Bt kt fwty[ ltpt hĂY kY imty n atky4, nihĂ stkYx qn Pwty5 ]51] lriq lriq riv asq gXo jib hty phwrI kwcy[ loQ sMBwr imlĂo dl isMGin awie ipKy gur swcy ]52] awXuD CIn hZwrhuĂ awny apr vsqu gn lUty[ mwir Aujwry gRwm dUN ky ary azgR so kUty ]53] ly kir Pqy Kwlsw awXo
1syly[ 2iek pYr vI nhIx htdy Bwv jMmky lVdy hn[ 3bn SsqRW nwl Fikaw igaw, Bwv QwEx QweIx SSqR iKzlry pey sn[ 4atk ky hty nw[ 5(ipCy nw) hty cwho qn Put gey[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
302
fyry ibQir1 lgwey[ mnhu kyhrI imly dUN mihĂ siqgur Pqy bulwey ]54] qRwsiq Bey phwrI dIrG dUr jwie Ql hyrw[ prm duKI huie SRm aiq lrqy Gwil dIin qib fyrw ]55]
ieiq SRI gur pRqwp sUrj igRMQy cqurQ ruqy âjMgâ pRsMg brnnĂť nwm aSt iqRMsqI aMsU ]38]
1iKzlrky[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
303
39. [bwhr fyrw krnw] 38<<ipClw aMsU qqkrw ruiq 4 aglw aMsU>>40
dohrw: AUcy Ql pr siqgurU, fyrw idXo lgwie[ iQrĂo Kwlsw jwie kir, Pqy jMg qy pwie ]1]
cOpeI: klĂIDr ky pg isr Dir Dir[ prm pRym qy drSn kir kir[ iQrĂo Kwlsw SRm prhrĂo[ iknhuĂ Snwn sucyqw krĂo ]2] Gwiel swlpzqR ko pwie[ inj Gwvn pr qqiCn lwie[ imtI pIr imil mws gXo hY[ lirby ko svDwn BXo hY ]3] jo mir gey su dIny dwĂ[ bsy sĂrg hĂY kY bfBwg[ brqI dyg srb ko jbY[ Kwn pwn kir iqRpqy qbY ]4] kyiqk isMG agwAU hĂY kY[ jwgiq rhy sucyqw kY kY1[ nmskwrnI2 qĂwgiq rhYx3[ ijn ko suin suin inRp fr lhYx ]5] Auq rwjn bhu sMkt pwey[ mry sbMDI ijn smudwey[ ikqk rudiq hYx fyry mWih[ BRwq puzqR ipq mirgy jWih ]6] ikn Bojn Kwey nihĂ Kwey[ aiDk Sok ijn ibKY smwey[ pRjw ik sYnw ijq ikq rovY[
1swvDwn rihky[ 2bMdUkW[ 3clwAuxdy rhy[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
304
ijn ky snbMDI rN sovYx ]7] insw BXMkr iqn ko hoeI[ qVPihĂ rN Ql Gwiel koeI[ nihĂ AuTwvny pwey soie[ lriq BXo qm, imitgy doie1 ]8] pry ibsUriq hYx ibc fyry[ Kwn pwn ky jwihĂ n nyry[ kyiqk krihĂ pRboDn kwhUM2[ -XhI rIiq hovih rN mWhUM- ]9] BImcMd ko gwir inkwrihĂ[ âieh igrrwjn jrW AuKwrih[ gur sn ric ibroD mirvwey[ aclin ko nr3 rihn n pwey ]10] srb lrwie awp rih pwCy[ ibDvw igr qRIXin ko bWCy4[ gur kY kmqI hoie n koeI[ chuM idiS qy gn isK huieĂ soeI ]11] lY lY pwhul jMg mcwvYx[ nihĂ drmWhw5 gur qy pwvYx[ khW rIs pRBu kI ieh krY[ nwhk kir ibroD lir prY ]12] pRjw sYn ko ikXis ibnwsw[ AupjĂo bMs* bMs mihĂ bWsw6[â iem roviq aru kriq ibRlwpw[ jwgiq rhy Dry fr awpw ]13] ko ko Kwn pwn kir sovw[
1ht gey dovyx (Kwlsw qy phwVIey)[ 2smJwAuxdy hn ik....[ 3phwVIaW dw koeI awdmI. 4phwVI iesqRIaW ivDvw krnw cwhuMdw hY[ 5qnKwh[ *pw:-bMD[ 6(awpNI) vMS ivc Aupijaw hY, (ijvyx) vwsW ivc (KihNy vwlw) vWs[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
305
apr skl hUM sMkt jovw[ rjnI krI ibqIq duKwry[ bYTy jwgiq BeI skwry ]14] sOc Snwn Kwlsy TwnI[ AUcI Duin qy piT gurbwnI[ jQw ibpn mihĂ muin smudwXw[ byd GoK ko pTiq AuTwXw1 ]15] awswvwr rbwbI gwvYx[ mDur imRdMg rbwb bjwvYx[ rwg rwgnI suMdr nwnw[ sur sr ibKm AUc lGu jwnw2 ]16] prmySur kI isPq ibswlw[ suKd lok dĂY sunihĂ rswlw[ siqgur TwnI sOc Snwnw[ bYTy iek awsn kir DĂwnw ]17] BeI pRBwiq Kwlsw awie[ bYiT idvwn mhWn lgwie[ ibRqI itkwie rMg iek rwqy[ SRI gur crn pRym mihĂ mwqy ]18] idvs cFĂo gur nXn AuGwry[ SsqR su bsqR ibBUKin Dwry[ KVg ispr isMGn qn lwey[ ghy qupk kt ksI suhwey ]19] âpRBu jI! awiesu dyhu cFin kI[ duStn ko kir mwr kFin kI[ mwry kwl3 ibhoSI Dry[ loQYx pry Gny rN mry ]20] awj inbyrihĂgy Bil BWqI[ BwjihĂ PUtiq isr aru CwqI[
1vyd pwT kridaW Duin L AuTwAuxdy hn[ 2AuĂzcIaw, nIvIaW, srl qy ivKm swry Byd jwNdy hn [sr=srl][ 3jo kzl mwry sI[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
306
bf Gmswn Kwlsy Gwlw[ durjn ko idn ibqĂo duKwlwâ ]21] suin siqgur qib DIrj dIin[ âsMGr mhW pRQm jo kIin[ SRmiq hoihĂ Bt skl qurMg[ awj asUdy1 bin ky aMg ]22] bhur jMg kI kIjih qĂwrI[ mrdhu Pyr SzqRĂź inRp BwrI[â iem kih kir siB isMG itkwey[ fyry iQry mhW suK pwey ]23] BImcMd Auq jwgiq BXo[ apin inRpn ko dl ipiK lXo[ sihm ibswl hoie siB rhy[ lriq skl idn sMkt lhy ]24] jy Aubry so duKI ibswly[ mry jMg nihĂ loQ AuTwly[ Gwiel pry sYxkry aYsy[ kyiqk bcy, mrN huie jYsy2 ]25] kry sMBwrin DIrj dIny[ kyiqk ko Dn bKSin kIny[ isrypwAu kyiqk pihrwey[ bYTĂo mhW idvwn lgwey ]26] piT nr sgry inRpq hkwry[ AuiT AuiT kir awgy siqkwry[ imil mslq kir kSt sunwey[ âawnĂdpuir ko qij guru awey ]27] huqy vihr BI isMG su Qory[ BXo jMg suBtin ikX Zory[ dl ibswl hm sgro Fovw[ qAU Kwlsw rupĂo Klovw ]28]
1suKI; Bwv aj arwm kro[ 2bcy vI moieaW vrgy[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
307
mry sYxkry Gwiel hoih[ nhIx plwien, lrihĂ su kRoih1[ BeI ibhwl bwhnI swrI[ lUit kUit kir dUN AujwrI ]29] trihĂ juzD qy nWihn lKIaiq[ awj n cFy khW ibiD ipKIaiq[ Swhu inkit prDwn pTwXo[ iqs ko ilKĂo pRQm iem awXo ]30] -sIrMd ko2 sUbw ciF awvY[ hmrI krY shwie su DwvY3-[ hukm Swh ko qib huie gXo[ aib lO awvn so nihĂ BXo ]31] pTihĂ4 pRDwn awj ko aOr[ imlih jwie sIrMd kI TOr[ jYsI kYsI suiD ly awvY[ kY vZIr KW jwie cFwvYâ ]32] BImcMd qy suin kir kwn[ BUp cMd qib kIn bKwn[ âibnw Swhu kI sYn GnyrI5[ gurU n hwrY, mYx Bl hyrI ]33] vihr durg qy nWih n Etw[ BXo n sMGr kl kuC Kotw[ dl pr krI GnI Prvwih6[ mry ibRMd gn pry krwihĂ ]34] qum pRQmY nihĂ jMg mcwvhu[ pry rho snmuK idRStwvhu7[
1dOVy nhIx, kRoD krky lVdy rhy[ 2isrihMd dw[ 3swfI shwieqw krn leI Dwvw krygw[ 4ByjIey[ 5Swh dI bhuqI sYnw qox ibnW[ 6mwr, SsqRW dI mwr[ 7dyKdy rho[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
308
sUbw jib isrMd ko awvY[ iqh sox imil pun gurU hrwvYx ]35] nwhk suBt hZwrhuĂ mry[ iks pRkwr kuC kwj n sry[â kir mslq iem igrpiq swry[ sicv pTwXo ibnw avwry ]36] âikm iblĂťb awvn mihĂ hoeI[ iPry n Swhu hukm ikX joeI[ siB ly Byd pTwvhu suiD ko[ awnhuĂ cmMU kro bf buiD koâ ]37] vsqu ajwieb Byt pTweI[ mMqRI gXo iblĂťb ibhweI[ inj suBtin ko kmr kswie[ TWFy kry azgR smudwie ]38] qRwsiq irdY n DIrj DrYx[ -aOck awie isMG nihĂ prYx-[ srb pRkwr krYx qkrweI[ rKy qurMgn ZIn pvweI ]39] snmuK fyry doie dlox ky[ ipKihĂ prspr AUc Qlox ky[ qMbU SimXwny gn qwny[ Kry inSwn cIr Pihrwny ]40] duMdiB Folin ptih bjwvYx[ nObq awps ibKY sunwvYx[ vDĂo ivroD aiDk dl doAU[ chiq juzD kRĂźzDiq icq soAU ]41]
ieiq sRI gur pRqwp sUrj igRMQy cqurQ ruqy âfyrw krnâ pRsMg brnnĂť nwm eyk AUn cqvwirMsqI aMsU ]39]
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
309
40. [qop dy goly qox bcwAu] 39<<ipClw aMsU qqkrw ruiq 4 aglw aMsU>>41
dohrw: FrĂo dupihrw siqgurU, kir kY AuTy arwm[ ibjIaw mrc ielwiecI, srdweI su bdwm* ]1]
cOpeI: CzqR Dwr mwvw1 vf krĂo[ lXo dws qy inj kr DrĂo[ bhu mwidk2 juiq ibjIaw3 pIaw[ duiqX ktorw pun Bir lIaw ]2] mwvy sMg pwn kir ilXo+[ sOc hyq pun AuiTbo ikXo[ pun Snwn kir inrml nIr[ pihry suMdr cIr srIr ]3] AUcy Ql suB PrS krwXo[ ruicr ibswl pRXMk fswXo[ iqs pr iQry jwie gosweIx[ AUpr SimXwnw duiq pweI ]4] myck kys pws4 iqs kwlw[ kMGw kirby lgy ikRpwlw[ suT suMdr bMDI dsqwrU[ AUpr ijgw idpiq duiq cwrU ]] 5] jbr jvwhr jwgiq joqI[ klĂI quMg aiDk Cib hoqI[ sUrj muKI5 lIey kr KrĂo[ AUpr cmr clwcl6 FurĂo ]6] Ql Ql ibKY sucyqw kir kY[ kysn ko juiq adb suDir kY[
*pw:-suKDwm[ 1aPIm dI golI[ 2aPIm[ 3suzKw[ +dyKo rwis 4 aMsU 44 aMk 11 dI hyTlI tUk[ 4Bwv kysW dw jUVw (Kohl ky)[ 5pzKw[ 6cMcl[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
310
bMiD bMiD kir isr pr pwg[ awey isMG sBw SuB lwg ]7] kir kir drSn isr qy nmYx[ iQrĂo Kwlsw siB iqh smYx[ qwAu dyiq mUCin pr doeI1[ kr qy Sms suDwriq koeI ]8]
BImcMd qy awid phwrI[ gurU sBw siB iqnhuĂ inhwrI[ dUrbIn ko lwie su qbY*[ gur juiq ipKĂo Kwlsw sbY ]9]
eyk qurk iqn ky iFg KrĂo[ jmwdwr bhu nr ko krĂo[ siB igrpiqin swQ iqn khĂo[ âgur ko hqin sugm hm lhĂo ]10] ies Ql qy mYx qop clwvhuĂ[ bYTy sihq pRXMk AufwvhuĂ[ ielm2 moih ko ahY ibswlw[ qk mwrox ieq Kro suKwlw ]11] bDOx iSsq siqgur kI Erw[ BrĂo Zor qy phuĂcih gorw[ inq kI klhw skl imtwvOx[ siB rwjin ko suK AupjwvOx ]12] pwvOx drb ienwm Gnyro[ ielm ibloik lyihĂ siB myro[ gur ibn bhur lrih ko nwhI[ awp awp ko siB imt jwhIx3â ]13] siB igrpqI suniq hrKwey[ âieh qO kwrj sugm bnwey[â
1dohW muzCW qy (Kwlsw)[ *dUrbIn 1657 ib: dy lgpg eIjwd hoeI qy azDI sdI ivzc pRcwr coKw pw geI sI, qy ies vyly sMmq 1757 lg pg hY[ 2(golĂťdwZI dI ivzdĂw[) 3(Pyr) swry awpo awp hoky ht jwNgy[ Bwv iszK sYnw iKMf Put jweygI[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
311
BImcMd iqh sMg Aucwrw[ âmuJ qy Dn ilhu pMj hZwrw ]14] eyk gRwm pun dyhuĂ ienwm[ inq guZrwn hoih quJ Dwm[â BUpcMd hMfUrI khY[ âgurU hqy sgry suK lhYx ]15] sB igrpiq dY hYx isrupwAu[ hoiq qrIP jgq siB QWAux[ aib qo BeI abyr ibqĂo idn[ awnhu qop krhu iQr Ql mn1 ]16] iesI smYx bYTyxgy kwlI[ quMg sQMfl pr mud nwlI[ rwKhu qop qĂwr iQr kir kY[ gorw aru brUd sMg Bir kY ]17] pRQm avwZ krhu nihĂ koeI[ suin kY2 snmuK iQrY n koeI[ rwKhu joir inSwny sMg3[ aOck Coir4 krhu gur BMg ]18] Pqy sugm pY hYx igr rwjy[ pUrn hoihĂ srb ky kwjy[â iem ignqĂo sMDĂw huie geI[ srb sBw AuiT inj Ql geI ]19] ins mihĂ jqn kriq Kl rhy[ awnI qop ibswl ju ahy[ KrI krI ibiD KrI sQwn5[ ibRMd nrn imil kY kir qwn6 ]20]
1(ijs) Qwvyx mn (cwhy) qop KVI kr lE[ (a) QVy dw QwAux pzkw kr lE [mzN=QVw[ Ql=QwAux[ iQr=pzkw][ 2(mqW) suNky........[ 3inSwny dy nwl joVky rzKo[ 4clwky qop[ 5Aus QW cMgI qrHW[ 6jor krky[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
312
SRI klĂIDr iqs Ql iQr kY[ cOxkI sodr kI suin kir kY[ AuiT kY pRBU isvr ko awey[ Kwn pwn kIny mn Bwey ]21] srb Kwlsy acĂo ahwrw[ insw prI qy supiq suKwrw[ supny BI nihĂ kyhir qRwsw1[ qQw inRBY, irpu chiq ibnwSw ]22] jwm jwmnI qy gurbwnI[ iek mn hĂY kY bdn bKwnI[ jQw ibzpR br byd pTĂťqy[ ihq prlok hoin suKvMqy ]23] krihĂ Snwn nIr inrml mYx[ hoiq Sbd kI Duin siB dl mYx[ gwieĂ rbwbI awswvwr[ ijs Ql SRI siqgur drbwr ]24] krihĂ avwZ nkIb Aucwrn[ Bwt kibzq pFihĂ jsu kwrn[ bjihĂ imRdMg rbwb sqwr[ rwg rwgnI mMgl cwru ]25] BXo iqhwvl qib smudwie[ hoiq pRwiq dInis brqwie[ bsqR SsqR gur Dwrn kry[ awin Kwlsw chuMidiS iQry ]26] hoiq bwrqwlwp anyk[ sunihĂ khihĂ pRBu jliD ibbyk[ qĂwr isMG By ciFby hyqu[ ghy SsqR bn Bly sucyq ]27] ipiK siqgur siB brjn kry[ âsunhuĂ Kwlsw! DIrj Dry[ sny sny mwrn ien bny[
1Syr L fr[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
313
jg mihĂ doKI qumry Gny ]28] iQry rho aib apny fyry[ duStn kwl hoin idhu nyry[â iqs idn BI gur isMG itkwey[ nhIx lrn ky hyqu pTwey ]29] dyĂ deI brqwie siBin ko[ iqRpiq Bey qib Kwie asn ko[ krĂo dupihry ibKY arwm[ pOFy pRBu pRXMk aiBrwm ]30] iqRqI pihr mihĂ jwgiq Bey[ iqm hI donhuĂ mwidk ley[ sOc Snwn Twin ibiD sMig[ gmny SRI gur Qwn AuqMg ]31] qhW PrS prXMk fswey[ bYTy jwie BXo mn Bwey1[
suiD suin kY qqiCn iek awXo2[ skl Byv iqn BwiK sunwXo ]32]
âpRBu jI iehW n bYTn krIaY[ qUrn hI Ql anq isDrIaY[ eyk duSt ly pxc hZwr[ qop ibswl rKI kir qĂwr ]33] iSsq bnwviq idn mihĂ rhĂo[ rwvir hqn hyqu icq chĂo[ dgw siBin iem rcĂo bnwie[ aOck gorw hqYx itkwieâ ]34] suin pRBu khĂo âqRws aib DirhYx[ qĂwgihĂ inj Ql ko cil pr hYx[ Auicq n hm ko aYsI bwiq[ duSmn sox rN hY3 idn rwq ]35]
1(phwVIaW dI) mn BWvdI (gl) hoeI[ 2(vYrI dl ivcox koeI awpNw sUMhIaW) awieaw[ 3nwl jMg hY[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
314
khW khW hm durqy iPrihĂ[ dyKihĂ durjn awnĂd DrihĂ[ bYiT lKhu krqwr qmwsy[ huie hY doKI kyr ibnwSyâ ]36] kMGw krin lgy gur iQry[ pun dsqwr bMDbo kry[ klĂI ijgw suDwir bnwey[ isr pr syvk cmr Fulwey ]37] duSt plIqw qopihĂ dwgy[ iek isK Kro huqo gur awgy[ iqs ky lgĂo awin kir gorw[ bfy byg qy SUMkiq Gorw ]38]
drSn kriq pRwn qij gXo1[ qib siqgur inj kr Dnu lXo[
qrgs qy kwFĂo sr qICn[ Kpurw awXuq2 sMDĂo BICn ]39] KYxic kwn lO qurq clwXo[ aih sm SUMkiq byg isDwXo[ duqI hqn ko qop ksMqw[ iSsq bWD kir gurU qkMqw ]40] qib hI lgĂo Bwl mihĂ jweI[ igrĂo siBin mihĂ igrdI KweI3[ dUsr Kprw aOr inkwrw[ Dnu mYx jorĂo qurq pRhwrw ]41] BRwqw huqo qurk ko aOr[ lgĂo irdY igirgw iqs TOr[ jib donhuĂ qUrn mir gey[ dyKiq lok qRws Dir Dey4 ]42]
1Eh iszK[ 2cOVy mUMh vwlw qIr[ 3BvwtVI Kwky[ 4dOV gey[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
315
sUnI qop KrI iek rhI[ apr smIp rhĂo ko nhIx[ BImcMd ky iFg siB rwjy[ krihĂ bwq âiehu bnĂox su kwjy1! ]43] lgY qop ko gorw jbY[ mrY gurU BwjihĂ isK sBY[â ieqny mihĂ nr Dwviq Bey[ âsr lig qurk mryâ kih dey ]44] âiek gorw ien pRQm clwXo[ qib hI bwn awin lig2 GwXo[ duiqXo lgĂo BRwq iqs mrĂo[ ipiK Bwjy siB Aur fr DrĂoâ ]45] ikiqk smox igr eISn twry3[ bhur qop iFg jwie inhwry[ ibsmy miq hwrI siBhUMin[ prKy bwn gurU ky qUn4 ]46]
awie kos lig5 byg su bwnw[ hqĂo bhur nr Bwl inSwnw6[
qib donhuĂ kI kbr KtweI[ iqs hI Ql so dIey dbweI ]47] âsĂwhI itzbIâ nwm su Qwn[ icMnH qhW aib lig hY jwn[ donhuĂ kbrW prI idKwviq[ ijn dyKy so awin bqwviq7 ]48] ieq siqgurU so isK isskwrw[ so BI icMnH aib lgox inhwrw[
1cMgI gl hoeI hY[ 2aw lĂgw[ 3smw ibqwky[ 4gurU jI dy BzQy dy bwN prK ley[ 5koh qk[ 6mzQy dw inSwnw krky[ 7ijnHW dyKIaW hn AuhnW awky dzisaw hY (mYL)[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
316
jihĂ pRBu bYTy so BI Qwn[ ibdiq ahY isK ipKhu sujwn ]49]
dohrw: insw BeI pRBu isvr mihĂ, awin ibrwjy Qwn[ Kwn pwn kir kY Bly, pOFy gur Bgvwn ]50]
ieiq SRI gur pRqwp sUrj igRMQy cqurQ ruqy âqopâ pRsMg brnnĂť nwm cwlIsmo aMsU ]40]
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
317
41. [vZIr KW dw awAuNw] 40<<ipClw aMsU qqkrw ruiq 4 aglw aMsU>>42
dohrw: ies pRkwr kyiqk idvs, bsy bsiq inrmoh1[ kib kib ciF kY Kwlsw, irpu mukwbly hoih2 ]1]
cOpeI: Swhu hukm sIrMd mYx awXo[ qib vZIr KW siB suin pwXo[ âigrn ibKY gur DUm AuTwrI[ qihĂ qum jwhu lyhu dl BwrI ]2] imlih gurU qib mylin kro[ nWihĂ q snmuK hĂY kir lro[â suin isrMd ko sUbw qbY[ qĂwrI krI cFin kI sbY ]3] dUr dUr qy cmUM skyil[ gj bwjin pr ZInin myil[ lwKhuĂ suBt jor kir3 cFĂo[ duMdiB bjĂo bIr rs bFĂo ]4] cly inSwn sYxkry awgy[ bwdq4 bjn sYxkry lwgy[ mnhuĂ smuMdR Aumf kir cwlw[ pYdl psry jihĂ jl jwlw5 ]5] nĂkR mqMg, mzC bf Gory6[ bVvw agin SsqR chuM Ery[ quMml bfy qrMg AuTĂťqy7[ bwd nwd bf jĂox grjMqy8 ]6]
1inrmoh bsqI ivc[ 2huMdw hY[ 3joV ky[ 4vwjy[ 5ijzQy pYdl sYnw hY Auh mwno smuMdr ivc bhuqw jl pswiraw hY[ 6hwQI mwno qMdUey hn qy GoiVaW rUpI vfy mzC hn[ 7POjI dsqy mwno bVIaW bVIaW lihrW AuTdIaW hn[ 8vwijaW dI avwj mwnox (smuMdr) gzjdw hY[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
318
kriq mjl pr mjl isDwey[ ropV ibKY qbih cil awey[ Kbr geI igrpiq ky pwsI[ klĂIDr BI suin dl rwsI1 ]7] rN bf kI qĂwrI bhu kIin[ gulkw aru brUd so lIin[ Auq qy skl igrISur2 awey[ ieq qy qurk agn irpu Dwey ]8] BXo ByV gwVHy sMgRwmU[ kyiqk ignIaihĂ bIrn nwmU[ BImcMd suin sYn iblĂťd[ BUp cMd hMfUir anĂťd ]9] âaib gur khW jwie iQr rhY[ durg n kot mvwsw lhY3[ chuM idiS qy GyrihĂ gih lYhYx[ nWih q bIc ktw kir dY hYx ]10] dIrG lSkr qurkin kyrw[ chihĂ hkwrihĂ apr Gnyrw4[ iek idiS qy EriV hm prYx[ Auq qy Swhu cmUM bf lrYâ ]11]
ieq Sq5 Bt dy kir iqs nwl6[ apr sicv ByjĂo qqkwl[
âawCy mg ko lSkr lĂwvhu[ sUby swQ slwm alwvhuâ ]12] skl bwrqw idhu smuJwie[ âpuir qy vihr gurU iek QWie[ gihn suKyn qWih ko jwnhuĂ[
1swry dlW dI (Kbr) suN leI[ 2phwVI rwjy[ 3(ijzQy) awkI ho rihNgy[ 4ijMnw hor cwhIey bhuqw bulw skdy hW[ 5iek sO[ 6Bwv mMqRI nwl[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
319
lirby jqn bfo nihĂ TwnhuĂ ]13] ieq qy hm awvihĂ dl myil1[ Auq qy awp GwlIaih hyl[â dy ZwPq2 ko drb pTwXo[ qUrn sicv qurk pih awXo ]14] Gwq anyk bqwviq lĂwie[ dl mukwbly Bw smudwie[ iek idiS qurk Gwil Gmswnw[ idiS dUsr dl acl3 mhwnw ]15] bwjin lgI bMdUk bfyrI[ rupĂo Kwlsw kry idlyrI[ duih idiS qy lSkr bf awXo[ qAU n qRws kCU mn BwXo ]16] imRg JuMfn mihĂ kyhr mzqy4[ inRBY qQw rs bIr su rzqy[ sMgiq dIpmwl ky myly[ ihq drSn ky BeI skyly ]17] iqn mhuĂ huqy ju awXuDDwrI[ suin âgur sMg hoih rN BwrI[â drSn prsiq pwvn hoey[ hwQ joir so azgR Kroey ]18] âSRI pRBu ipiK kir kY sMgRwmU[ gmnYx bhur awpNy DwmU5[ qurkn lSkr awviq sunĂox[â klĂIDr pRsMn hĂY BnĂo ]19] âSsqR Drn ko Drm iehI hY[ irpuin hqin iqn aOr nhIx hY[ gur Gr qy siB ikC vr pwvhu[
1joV ky, kzTw krky[ 2Bwv pRwhuNcwrI leI[ 3phwVIaW dw[ 4msqy[ 5awpNy GrW L Pyr jwvWgy[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
320
jsu jIviq, imRqu sur puir jwvhu ]20] mYx vwlI duhuĂ lokn mWhI[ hnhuĂ irpuin kO imtIaih nWhI[â so Bt arihĂ agwrI hoie[ krI morcy bMdI soie1 ]21] siqgur khĂo azgR nihĂ jwvhu[ jĂwlwbmNI iQry clwvhu[ duSmn nhIx itkn huie skhI2[ azgR vDih hiq qupkn qikhI3â ]22] dUr dUr lig siB chUM Ery[ kry morc sMGr Gory4[ Bir Bir rwby5 mwriq aYsy[ bwCV kirkw prqI jYsy6 ]23] igrihĂ qurMgm aru asvwr[ rupy sUrmy pry sumwr7[ donhuĂ idSw ErVy awvYx[ jnu Gn Gtw cVI grjwvYx ]24] pVihĂ quPMgn ky kVkwr[ hyl Gwil air pry juJwr8[ inRBY hoie iFg FUkYx jĂox jĂox[ gulkw ky pRhwr huieĂ qĂox qĂox ]25] SRI gur cWp kTor sMBwry[ Kpry qICn BICn mwry[
1(pihly, ijnHW morcy bMdI kIqI hY sI Eh sUrmyx agy hoky aVnw cwhuMdy hn, (AunHW pRqI gurU jI kihMdy hn)[ 2itk nhIx skNgy[ 3jy agy vDN qW qzk ky bMdUkW mwro[ 4BĂwnk jMg leI[ 5kzTIaW bMdUkW dI buCwV[ 6ijvyx giVaW dI vwCV pYxdI hY[ 7sUrmyx jMmy KVy hn cwho mwr pY rhI hY[ (a) (jIAuxdy) sUrmyx aVy KVy hn (jo) ZKmI (hoey hn so) ifg pey hn[ (e) sUrmy aV rhy hn (cwho) cMgI mwr pY rhI hY[ 8sUrmy vYrI hmlw krky aw pey[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
321
bIxDiq suBt pvMgm gwq1[ iek dĂY qRY cqurQ pr jwiq ]26] diV diV pViq pry qVPVq[ liV liV iBViq kVwkV CViq2[ sVsV3 gulkW cil cil PoViq[ lig lig Bt gn kr pg qoViq ]27] qurkin ky lSkr pr siqgur[ sir prhwriq bIDiq air Aur4[ igrihĂ iekzqR lgihĂ iek bwn[ prihĂ pwr kir kir bhu hwin ]28] jQw cMdRmw kO prvwrw[ jQw Kyq ky chuM idiS bwrw[ ijm kr ky kMkn chuM Pyry5[ iqm siqgur ko pwXo Gyry ]29] iQry morcy isMG su gwFy[ SlKYx Coriq huie huie TWFy[ mwir mwr kir morihĂ arI[ nyr n hoin dyiq, bRq DrI6 ]30] ijn ky mn jm kO iB n qRwsw[ rupĂo Kwlsw SzqRĂź ibnwSw[ chuMidiS qy siqgur qy dUr[ rwKy duSmn jy bf kRĂr7 ]31]
nrwjCMd: gurU spUq pUq8 cIq, sRI ajIq isMG jI[ kudMf ly pRcMf, CMif bwn9 DIr isMG jI10[
1GoiVaW dy srIr[ 2kVwkwV Czfdy hn (golIaW)[ 3CyqI CyqI[ 4vYrI dy klyjy[ 5ijvyx kMgn hzQ dy cuPyry huMdw hY[ 6(aYsw) nym Dwrn kIqw hY (ijnHW ny)[ 7krVy[ 8pivzqR[ 9qIr Czfy[ 10Syr vq DIrj Dwrky[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
322
sVwsVI pRhwir kY, ibhMf quMf PoiV kY[ kry ju hyl awvqy, iSqwb dIin moiV kY ]32] inKMg qy KqMg eyk, sMg hI inkwir kY1[ Drw Dry smUh, Pyr lyiq hYx sMBwir kY2[ su bYiT bIr awsnĂť, srwsnĂť3 su Dwir kY[ su qwin bwn kwn lO, anyk SzqRĂź mwir kY ]33] AufMiq jwiq byg qy, pRvyS hĂY lrMiq hI4[ qurMg* aMg BMig kY, su pwr ko prMq hI5[ srIr bID bIr ky, n nIr Pyr jwicqy[ aqMk qy sSMk kY, insMg jMg mwcqy6 ]34] vZIrKwn sYn ko, dlyr hĂY pryrqo[ âkhW iQrMiq qRws qy, smUh kĂw inbyrqo7? mry ju hyl Gwlqy, bcy smIp FUikXy8[ gurU ghMn kIijXY, AuTy n kĂox hUM rUikXy9 ]35] ikRpwn KYxic mĂwn qy, pRvyS bIc hUijXy[ pRhwr sWg sYhQIn, nyj cok dIijXy10[ quPMg eyk sMg qĂwig11 isMG mwr lIijXy[ akyl Pyr kĂw krY12, n qRws iczq kIijXyâ ]36] suny vjIdKwn+ qy, su eyk qwn hoie kY[
1ieko vyr hI kzF ky[ 2DrqI qy Dr ky swry Pyr sMBwlky (clwAuN leI) leI jWdy hn[ 3DnuK[ 4vyg nwl Aufdy jWdy (qIr) lgidaw hI pRvyS kr jWdy hn[ pwT âlrMq hIâ ilKwrI dI klm AukweI jwpdI hY; pwT âlgMq hIâcwhĂy[ *SuD pwT âqurMqâ jwpdw hY[ 5pwr pY jWdw hY[ 6jo inSMg hoky jMg ivc mc rhy sn AunHW L BY nwl SMkw ivc pw idqw[ 7(kIh) swry inbyV idqy hn (gurU jI ny)[ 8hzlw krdy jo mry (so mr gey) jo bcy so nyVy hoky Fuky Bwv agy vDo[ 9AuTo qy ikvyx vI nw ruko[ (a) aYs qrHW roko ik Pyr AuT nw sky[ (e) jy gurU AuT bYTw qW iPr ruk nhIx skygw[ 10nyZy dI coB idE[ 11ieko vwrI clwky[ 12akzlw (gurU) iPr vI kr skygw[ +kvI jI bhuqI QweIx vZIr KW L vjId Kwn bI ilKdy hn[ TIk nwm-vZIrKwn-hY[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
323
agwie pwie ropqy su kop qRws Koie kY1[ ibswl hl GwilE clwie awXuDwn ko[ pukwr âmwir mwirâ, hwQ Dwir kY inSwn ko ]37] CutI quPMg eyk sMg, cwir Er ErVy[ smIp FUk FUkqy, n DIr Dwir QorVy[ pdWiq kY sAUr hwl hUl BUr Bylqy2[ Dkyl syl Tylqy, skyil gyl pylqy3 ]38] prĂo su jor Kwlsy4, gurU sMBwil bwn kO[ clwie dIin sYxkry, kry su bIr hwn ko[ Dvwie azgR awvqy, inSMk qIr Kwvqy[ igry su jMg Kyq mYx, khUM n jwn pwvqy ]39] gurU goibMd isMG jI, iblĂťd kop DwirE[ pRhwr ibMRd bwn ko, smUh bIr mwirE[ pry qurMg sYxkry, sAUr hyT AUpry[ ibswl SRoN cwilE, bhĂo pRvwh BU pry ]40] BeI su loQ poQnw, bMdUk ibRMd bwijaw5[ su hyl Jwil Kwlsw6, n eyk pYr Bwijaw[ hZwrhuĂ pRhwr kY, iQry su morcwn mYx[ pRhwirXy pRbuzD hwir, nw rhy gumwn mYx7 ]41] mcĂo GmMf8 dwruNw, khW lgy sunweIXy[ rhy lgwie Ej mUF, nw kCU bsweIXy9[ pRbwj swr swr sMg, fyF jwm bIiqXo10[
1kRoD krky qy fr gvwky azgy pYr jmwAuxdw hY[ 2ipawdy qy asvwr hUlky hzlw krdy hn iml ky swry[ 3syilaW dy Dzky nwl (azgy awieaW) L Tyldy (ryVdy qy) kzTy ho ky rsqy ivc dbwAuxdy hn[ 4Kwlsy Auqy[ 5vzjIaW Bwv clIaW[ 6hzly L Jzilaw Kwlsy ny[ 7jdox mwr peI buzDI hwr geI gumwn Zrw nw irhw[ pr SuD pwT âphwrIeyâ cwhIdw hY ik phwVIey hwr smJky hMkwr ivc nw rhy[ 8jMg[ 9vzs nw cilaw[ 10lohy nwl lohw cMgI qrHW vjidaW fyF pihr bIq igaw[ [pR=cMgI qrHW, prspr[ bwj=vzijaw][
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
324
hZwrhUM Kpwie bIr, Bw hĂkwr rIiqXo1 ]42] aQĂo isDwie mwrqMf, bwrnI idSwn ko2[ pRkwS mMd hoiq Bw, aMDyr mox BXwn ko3[ imty su awp awp ko, hty pRbIr hUit kY4[ gurU ibswl sUrmw, rhĂo mvws jUitk5 ]43]
dohrw: fyrw kInis dl skl, SRmiq aMg lir jMg6[ Kwn pwn ky krn ihq, Auqry bIr susMg7 ]44]
ieiq SRI gur pRqwp sUrj igRMQy cqurQ ruqy âvjIdKwnâ pRsMg brnnĂť nwm eyk cqvwirMsqI aMsU ]41]
1hMkwr qox KwlI hoey (vYrI)[ 2pScm idSw L[ [sMs:, vwruNI][ 3BĂwnk aMDyrw ho igaw[ 4awpo awpNy pwsy L sUrmyx Qzk ky ht gey[ [sMs:, pRvIr=sRySt sUrmyx][ 5juztky[ 6lVidaW jMg ivc[ 7sMgIaW sNy[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
325
42. [rwijaW ny vZIr KW L BVkwAuNw[ rwie ibswlI myl] 41<<ipClw aMsU qqkrw ruiq 4 aglw aMsU>>43
dohrw: BXo Kyq dwrun mhW, loQ sMkIrN jwl1[ kUkYx jMbuk awin kY, kUkr kUik ibswl ]1]
cOpeI: injgN ky gN2 lY kir sMg[ ibcry ruzdR ruzdR kir aMg3[ ibRMd jognI pIviq SRoN[ bol BXMkr suinXiq SRoN ]2] pry hZwrhuĂ hX hQĂwr[ nihĂ GwXl kI krI sMBwr[ iqs iCn jIviq BI mir gey[ bn ky jIv mws BiK ley ]3] prI mwr qurkin pr gwFI[ mhW sog juiq pIrw bwFI[ rhĂo vjIdKwn icq icqviq[ -ieh mm lSkr pr kĂw ibqviq4 ]4] jwnI geI n kuC buiD mn qy-[ JUrĂo pwie prwjY rn qy[ -isMG alp hI hqy n gey[ rhy mvwsI bf bl ikXy ]5] kot durg kI Et n koeI[ bIc mdwn morcy hoeI[ mry hZwrhuĂ bIr qurMg[ nhIx sMBwrihĂ Gwiel jMg5- ]6] iezqĂwidk pCuqwviq rhĂo[ gur pRqwp nihĂ mUrK lhĂo[ BImcMd kihlUrI gXo[ BUpcMd hMfUrI lhĂo ]7]
1swrIaW (dohW iDrW dIaW) loQW rlIaW imlIaW peIaW hn[ 2swry awpNy guNW L[ 3ruzdR srIrW L BĂwnk bnwky ivcr rhy hn[ 4kI bIqdI hY? 5jMg ivc ZKmI hoieaW dI sMBwl vI nhIx kIqI jw skI[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
326
imly jwie Juik krI slwmU[ BwKĂo gur aihvwl qmwmU[ âmhW sUrmw aiq Dnu DwrI[ hm inq kriq rhy rN BwrI ]8] kwiF anĂťdpuir bwhr lĂwey*[ aib gih lY hYx jwin n pwey[ hZrq ky smIp phuĂcwvY[ qib nicMq hĂY idvs ibqwvYxâ ]9] khĂo vjId Kwn inRp sMg[ âBXo awj BI dIrG jMg[ qum qn dy kir lrih n koeI[ apin cmUM mYx sgrI FoeI ]10] mry sYxkry suBt qurMg[ pry hZwrhuĂ GwXl aMg[ bYiT morcin mwr mcweI[ hm mdwn snmuK bhu GweI1 ]11] nhIx pRwiq ko pwvihĂ jMg[ sMBwrihĂ imRqu GwXl aMg[ prsOx dyihĂ jor bhu lrYx[ Gyir cuigrdy gihbo krYxâ ]12] bolĂo BUmcMd hMfUrI[ ârwvir khI bwrqw rUrI[ qum mwilk hmry aib awey[ srb suDwrhu kwj suhweyâ ]13] pun vjId KW bUJin kry[ âgur ibroD ikh kwrn pry[ bhur n myl qumwro hovw[ icr qy lrihĂ abih lig jovwâ ]14] suin kY BImcMd bc BwKw[
*huN gAU dI shuĂ dyky bwhr ilawAuN dw PRyb qy mnorQ spSt ho igaw[ hzlw rwijaW vlox pihlW hoieaw ik byEty ho gey gurU L CyqI mwr lvWgy, ieh gl bI swP ho geI[ 1bhuqy mwry[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
327
âkhihĂ khW, hm gur aiBlwKw1[ siB iek smYx imly iqn jweI2[ ipKin khiq dyvI ibdqweI ]15] iQry smIp jbih smudwXw[ dyKiq hm ko eyv alwXw[ -iszK bnhuĂ ly pwhul myrI[ kys kwC riK rhiq bfyrI ]16] hZrq ky sMg mor ibruzDw[ iekTy hoie krYx bhu juzDw[ qyĂ bhwdr ipqw hmwrw[ cvgzqy nwhk gih mwrw ]17] so pltw iqs qy hm lyno*[ dySin lUit Aujwr su dyno[ lvpuir ko pUrb lir lYhYx[ so siB rwj qumihĂ ko dYhYx*- ]18] iezqĂwidk hm ko bhu khĂo[ suin kY iehu kusUq icq lhĂo[ KYr KĂwh hm hZrq kyry[ ieh iqn socih3 jMg bfyry ]19] kih bhu rhĂo n qib hm mwnI[ cil awey apnI rjDwnI[ iehu kwrn hY lirby kyrw[ apr nhIx gur ky sMg Jyrw ]20] aib awey qum BlI su hoeI[ ijm Aucrhu hm kirhYx soeI[ hZrq ky Ăulwm hm jwno[ krin ibroD nhIx hm mwno ]21] aib ky lrhu lwie bl swro[
1gurW dI iezCw[ 2Bwv gurU jI L jwky imly sW[ *ieh rwjy Aus qrHW glW bNw bNwky kih rhy hn ijvyx nvwb L icp cVy[ 3iqs (nurMgy) nwl[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
328
chUM Er qy krihĂ pRhwro[ Pqy krihĂgy gn ko gih kY[ huie hY sujsu, khY jg lih kY1â+ ]22] eyv prspr mslq Dir kY[ AuTy slwm qurk ko kir kY[ fyry jwie su supqy rwiq[ AuTy bhur jib hoeI pRwiq ]23]
sqzdRv pwr su purI ibswlI2[ qhW rwv iek sumiq ibswlI3[
suin kir gur sMg aiDk bKyrw[ âBImcMd bf TwnĂo bYrw ]24] pRQm lrĂo hwrĂo miqmMd[ idXo mrwie kysrI cMd[ jmquzlw BwAU mirvwXo[ apr hZwrhuĂ Bt igrvwXo4 ]25] mUrK ko bis clĂo n koeI[ bhuro krI kumiq bf joeI[ Ssqr Drn Drm ko qĂwgw[ inrbl dIn rMk mg lwgw5 ]26] rwjw apr kOn iem krY[ Drm Coir lĂjw prhrY[ qskr smsr piT kir pMmw[ awnĂťdpuir ky dĂwr kukMmw6 ]27] awn Dynu kI dInI jwie[ nihĂ rwjin qy lĂjĂw pwie[
1dyKky jgq krygw[ +rwijaW dI ies guPqgU ivc AunHW dy igrwAu dw kmwl, gulwmI ivc hINI dSw qy Kwnw jMgI dw nkSw awpy sPuzt ho irhw hY[ 2nwm purI dw[ 3bVI buzDI vwlw sI[ 4mrvwey[ 5inqwNy ĂrIbW qy kMgwlW dy rwhy pY igaw hY[ (awty dI gAU vwlI gl vl ieSwrw hY)[ 6drvwZy azgy kukwj kIqw[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
329
gurU bIc br lIin su mwn[ qjĂo anĂťdpuir DIr inDwn ]28] Drm DurMDr ijm kir gey[ apr kOn mwnihĂ iem dey1[ bhur n trĂo mUF miqmMdw[ kry avwhn qurk iblĂťdw ]29] bYTy vihr durg nihĂ kot[ ihq lirby kuC krI n Et[â inj prDwn sMg kih suin kir[ âhm ciF awnihĂ inj puir siqgur ]30] swihb krwmwq sMg bYr[ ien ky bMs hoie nihĂ ĂYr[ duK pwvihĂgy pir hYx nrk[ krihĂ kukrm hoie hYx Ărkâ ]31] qĂwrI kriq arUFĂo rwv[ drSn prsn ko Aur cwv[
ijiqk sYn apnI ly swQ[ awin imlĂo jihĂ bYTy nwQ ]32]
pd aribMdn pr isr DrĂo[ bhu ibiD ibnqI bwk AucrĂo[ âpRBu jI! clhu sMg aib myry[ irdY jwin kir apny cyry ]33] inj pwvn kir krIaih pwvn[ ijn qy hoie sdn mm pwvn[ ngr ibswlI apno jwnhu[ rhhu inkyiq bws ko Twnhu ]34] isMD myKlw avnI swrI[ mhwrwj! pRBu ahY qumwrI[ BImcMd awidk gn rwjy[ mUFmqI siB krihĂ kukwjy ]35] ien ky hoie gey muK kwry[
1(shuMaW) idzqIaW[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
330
Auqry nhIx klĂťk, pKwry1[ idnpRiq aiDk sĂwmqw lwgY[ skl klĂťkiq kul ikX awgY ]36] aink Aupwvin qy nihĂ jY hY[ ies idn ko inq hI pCuqY hYx[ jmnw, gMgw, gXw, bnwrs[ qhW n imtih ienhuĂ muK kwrs ]37] jwieĂ ihmwcl bdrInwQ[ qihĂ BI imtih n, rih muK swQ[ qIrQ ijiqk smuMdRwidk hYx[ ibml n khUM, sdw ien iDk hYx2 ]38] ihMdu Drm kI Dujw Bey ho[ pr Aupkwr ikRpwl iQey ho[ srb iSromiN dIpk dIp3[ qumrI smsr ko avnIp? ]39] rwmcMd jYsy qum bwnw[ ho aiqrQI su ikRSn smwnw[ ijm igrvr pr juiq prvwrw4[ jrwsMD dl ly prvwrw5 ]40] lKin ibKY awviq ibiD soey[ ikRSnwcMd ky qn qum hoey[ nr lIlw ky bin anuswrI[ krhu ikRpw SRI pRBu AupkwrI ]41] nWih q lwKhuĂ dl bhu Bwry[ mrihĂ iCnk mihĂ bwk Aucwry[ nihĂ pRqwp ieh lKihĂ quhwro[ prihĂ nrk mihĂ lihĂ duK Bwro ]42] apno ngr jwn kir DwmU[
1DoiqaW klĂťk nhIx Auqrygw[ 2(ienHW dw mUMh) ikqy bI AuĂzjlw nhIx (hovygw) sdw iDkwr rhygI (ienHW pr)[ 3pRkwS dy pRkwS[ (a) srb iSromN dIp (=jMbU dIp) dy awp dIpk ho[ 4phwV pr prvwr sihq (ikRSn jI L).....[ 5Gyr ilaw[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
331
rcn jMg qy krhu arwmU[â iezqĂwidk suin kir iqs bYn[ krĂo iblokn krunw nYn ]43]
âpUrb jnm qpĂo qp jbY[ siq sMgiq BI kInis qbY[ iqs ko Pl qo khu huie awXo[ cwhiq bMDn apin gvwXo ]44] AupjI sumiq awn ies smYx[ inRBY hoie gur Gr ko inmYx1[ siB ky sMg hmwr bKyrw[ ibn ibcwr awXo2 ies byrw ]45] hY jy kir iem BwAu qumwry[ gmnihĂ ngr ibswil mJwry[ qUM cil pRQm apin Gir mWhI[ hiqby irpu hm imtihĂ su nWhI ]46] krihĂ hZwrhuĂ kyir sMGwrin[ awvihĂgy ric ky rN dwrun[ qurkin aru igrpiqin gumwn[ krOx hwn GwlAux Gmswn ]47] rwj qyj ien kul qo KovOx[ kumiq kukrmI pwpI jovOx[ pMQ Kwlsw hm ric dIn[ sny sny siB lY hY CIn ]48] ikRpw kwlkw kI bhu ahY[ avlokiq SzqRĂźin ko dhY[ cFhu rwv, hm awieĂ ipCyry[ GwlihĂ qoih ngr mihĂ fyryâ ]49]
ieiq SRI gur pRqwp sUrj igRMQy cqurQ ruqy âibswlI rwv imlinâ pRsMg brnnĂť nwm doie czqĂwirMsqI aMsU ]42]
1inivaW hYx[ 2(ies gzl dw apny leI Pl) ibcwry ibnW awey ho[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
332
43. [jMg] 42<<ipClw aMsU qqkrw ruiq 4 aglw aMsU>>44
dohrw: bhur ibswlI rwv* kih, ârN qum kry ibswl[ ibnw lry hI ciF clhu, apin smwj sMBwil ]1]
cOpeI: BIm cMd awidk gn rwjy[ ienhuĂ kry bf pwpin kwjy1[ iqsI pwp qy ieh Kip jY hYx[ nhIx kuSl ky sihq iQrY hYx ]2] qurk awp hI gmnihĂ pwCy2[ kĂox pRBu jMg awp aib bWCy[â suin kir SRI goibMd isMG DIr[ khĂo âclhu ly sMg bhIr3 ]3] hm ies qurk sMg kir jMg[ BUp gumwn krihĂ siB BMg[ ruMf muMf rn ibKY ibKyrOx[ qol lrweI4 siB ibiD hyrOx ]4] nWihq bwdI qurk mhwnY[ -ibnw lry imitgy- mn jwnYx[â kih bhu rhĂo rwv iqs bwrI[ pRBu kI khI bwq Aur DwrI ]5] ley ibhIr sMg ko cwlw[ ngr ibswlI DIr ibswlw[ lY phuĂcĂo jib qt drIawAu[
*swL Koj krn qy pqw imilaw hY ik ies rwjy dw nwm slwhI cMd sI[ qvw: Kw: ny nwm Drmpwl idqw hY, rwjw DrmI hoN krky ieh Aus dw azl hosI[ ies rwjy qox ipCly sB rwjy kySwDwrI rhy hn[ gurU kw sQwn AuĂzQy hY ijzQy rwAu huN qk kVwh pRSwd hr mhIny cVHwAuxdw hY[ mhlW dy aMdr ijQy gurU jI itky sn, gurU kw itkwNw sI, ijs bwbq anĂťd pur dy itkw rwm nrwieN isMG jI azKIx ifzTI swK Biraw krdy sn[ nvIn akwlI aMdoln ny hr iksy L BY BIq kr riKaw hY[ pr acrj nhIx ik huN bI inSwn mOjUd hovy[ 1pwpW dy kMm[ 2ipCy muV jwNgy[ 3ieQy vhIr qox murwd jnqw dy Aus ihzsy dI hY jo lVn vwly nhIx, ijvyx Sihr dy vwsI, qy hor lok[ 4lVweI dw qol[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
333
kuC ibhIr ko pwr lĂťGwAu ]6] bjvwXhu rNjIq ngwrw[ skl Kwlsw hoXis qĂwrw[ pwie dugulkw jĂwlwbmNI[ krI qĂwr SzqRĂźin md SmNI1+ ]7] siqgur Kzcr qIrin kyrI[ rKI sMg so lwie GnyrI[ Audy isMG awlm isMG bIr[ dXw isMG muhkm isMG DIr ]8] ien ky juiq asvwr hZwr[ kry ajIq isMG ky lwr[ sihbcMd mhW bil joDw[ irpu mwrin ko brDis2 kRoDw ]9] iqs ky sMg hZwr kry hYx[ nmskwrnI hwQ Dry hYx[ 3ârhY ajIq isMG hm awgy4[ duSmn gMjih jMg su jwgy5 ]10] swihbcMd ipCwrI rhY[ hqih duSt jib awviq lhY[ apr Kwlsw sMg hmwry[ sny sny gmnihĂ prvwry6â ]11]
iem jib kUc gurU ko jwnw[ chuĂidiS Aumfy SzqRĂź mhwnw[
BUm akwS eyk huie gXo[ aMD DuMD iek sm qib BXo ]12] AufI DUl sUrj qib CwXo[
1vYrI dw md nwS krn vwlIaW[ +pw:-dmNI[ 2viDaw[ 3gurU jI ny ikhw:-[ 4swfy azgy rihN[ 5Bwv jMg ho ipaW qy vYrI L mwry[ (a) jMg ivc sucyq hoky[ 6Gyrw pw ky[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
334
Aumfy cil kY jl iniD DwXo1[ duMdiB Fol ptih SrnweI[ chuĂidiS bwj AuTy smudweI ]13] iek hI bwr qVwBV hoeI[ Burjy Dwn BwT ijm koeI[ iek iek vwr Kwlsy kIin[ duie duie kry pRwn qy hIn ]14] lgih dugwVw2 PoV srIr[ dVdV pVihĂ Drwpr bIr[ qoVw moiV klw pr jVYx[ fĂBYx plIqy qib Cuit pVYx ]15] GwlĂo Gyrw qurk phwrI[ bwm dwihny azgR ipCwrI[ SRI ajIq isMG sMDy bwnw[ hqihĂ irpuin qnu kir kir qwnw3 ]16] Audy isMG qy awidk isMG[ ibcry rN ijm imRg pr isMG[ awgY lriq BXo kir jor[ Gwil Gno GmswnYx Gor ]17] irpuin Dkwviq cliq agwrI[ drViq jwqy igry sumwrI4[ bwm dwihny SRI pRBu awp[ duStn hnihĂ aYxic idRV cWp ]18]
bwm hwQ qy kbhuM clwvYx[ kbhUM dihny irpuin qkwvYx[
ijq idiS dyKYx duStin jor[ iqs kr gih kY5 CorihĂ Gor ]19]
1mwnox smuMdr Dwieaw hY[ 2do golIaW kzTIaW[ 3(pUrw) qwN lwky bwN sMDdy hn qy vYrI dy qn L mwrdy hn[ 4(ijs L mwrdy hn so ifzgdw hY qy (aYisaW L) drVdy cly jWdy hn[ (a) (DkWvidaW) jo ifzgdy hn so drVIky ZKmI ho jWdy hn[ 5Ausy hzQ ivc PVky[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
335
SUMkYx Kpry srp smwnw[ iek duie qRY chuĂ byDiq bwnw[ sUky inksihĂ1 pwr prMqw[ hX Bt ibRMdn ko AuQlĂťqw ]20] pwCy swihb cMd juJwrw[ bwn pRhwriq krih sumwrw2[ ijs ky lgih jwcih pwnI[ igrY qurĂg3 huie pRwnin hwnI ]21] ipiK isrMd sUbw aiBmwnI[ ibsmĂo KW vjId miq hwnI[ -jMg BXMkur bf Gmswnw[ pRQm n dyKĂo as iks Qwnw- ]22] sgro lSkr pRyrn krĂo[ âlrhu azgR hĂY kĂox mn frĂo[ dgI qop siqgur ky dl qy[ mwriq qurkin ko dlmlqy ]23] FUkihĂ hyl Gwl juiq Zor[ gulkw lgiq dyiq muK qoir[ gUjr rMGr awid gvwry[ pYdl FUkI awin hZwry ]24] BImcMd pRyrI inj sYnw[ mir mir igrihĂ inhwrin nYnw[ BUpcMd hMfUrI kRoDw[ lY lY swQ awpny joDw ]25] viDky cihĂ phuĂcĂo dl nyry[ gulkw bwn Kwie iqs byry[ Ttk rhih nihĂ crn AuTwvih[ qihĂ iQr hoie rOr ko pwvih ]26] jQw Syr ky qIr n hovY[
1qIr dI qyZI dI Aupmw kr rhy hn[ 2mwr krdw hY[ 3GoVy qox[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
336
qQw BXMkur isMGn jovY[ rN ky ipKiq bIrqw hwlI[ nihĂ ipKIaiq iks DIr ibswlI ]27] sny sny gmny gur jwvYx[ arih ju azgR Dkyliq DwvYx[ chUM Er rOrw bhu mwcy[ inkt n hoih skihĂ gur swcy1 ]28] gulkw sr brKihĂ iekswr[ as ko bIr rhY iDRq Dwir[
GyrĂo jwie gurU2 chuM Ery[ as Aupmw hoviq iqs TOry ]29]
3gur dl cMd pRkwS iblĂťdy[ cly jwihĂ irpu qwrin ibRMdy[ isMGn dl ijm mMdr prbq4[ mQn smYx surasur su ijq ikq5 ]30] rok rhy su rukiq n kYsy[ ibc goibMd isMG SRI piq6 jYsy[ hiq rwvn7 ijm lĂťkw ngrI[ iqm sYnw isMGn kI sgrI ]31] duSmn dl chuĂidiS ko Gyrw[ so smuMdR hY chuMidiS Pyrw[ rwmcMd sm siqgur SoBw[ lCmn SRI ajIq isMG SoBw ]32] jrwsMD kI sYn cuPyry[ ikRSn hlI8 ijm lInis Gyry[
1szcy gurU dy nyVy nhIx ho skdy[ 2gurU jI L[ 3gurU kw dl cMd vWĂšU vfy pRkwS vwlw SzqRĂ rUpI qwiraW dy smUh ivcox tuiraw jw irhw hY, azgy hor AupmW dyxdy hn:-[ 4mMdRwcl prbq vq[ 5irVkN vyly dyviqaW dYqW vWg ijQy ikQy (hn phwVIey qy qurk)[ 6ivSL[ 7rwvN dy mwrn vyly......[ 8blBzdR qy ikRSn L[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
337
jwdv dl juiq ijm cil jwvYx[ SRI goibMd isMG iqm Cib pwvYx ]33] qurkin lSkr igrpiq kyrw[ jnu Aumfy Gn pwXhu Gyrw[ goibMd isMG sUrj ko rokYx1[ ikrnY bwn DsYx juiq PokYx2 ]34] cMd shwiek ijm cil awvY[ iqm ajIq isMG Aupmw pwvY[ Aufgin ky sm isMG Gnyry[ nB mihĂ cly jwihĂ iqm hyry ]35] ismtI qiVqw3 jnu iek QwieĂ[ chuMidiS myG iGry smudwie4[ nB mihĂ clih jwihĂ iqs byry[ iqm Gyry mihĂ gurU su hyry ]36]
dyKĂo sMGr aiqSY mwcy[ Aur anĂťd rwcy gur swcy[
sUrin ky muK AuGriq lwlI[ hqihĂ irpun Dir DIr ibswlI ]37] jogin gn mwriq iklkwrI[ nwciq pRyq bjwviq qwrI[ Bir Bir Kzpr SRoNq kyry[ pI pI lyiq fkwr bfyry ]38] igRzD ibRzD awimK kAu Kwie[ jMbuk mn mihĂ rhYx aGwie[ dwruN kyq ibdwrN joey5[ gmny surg ibdw rN hoey6 ]39] sUr bry hUrn muK rUry[
1gurU goibMd isMG rUpI sUrj L roikaw hoieaw hY[ 2bwgV sNy qIrW rUpIx ikrnW DsdIaW jWdIaW hn (vYrI rUp bdlW ivc) [Pok=bwgV][ 3ibjlI[ 4smUh bzdlW dI GyrI hoeI ibjlI[ 5jo iBawnk rN BUmI ivc nws hoey (Auh)[ 6rN qox ivdw hoky sĂrg L gey[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
338
qAU nw jwiq mhW irs pUry1[ loQ sMkIrN bN siB hovw2[ ibQrĂo SRoNq jihĂ kihĂ hovw ]40] khOx khW lig rN Gmswnw[ pry duSt lwXhu bf qwnw[ kuC bis clĂo n duSmn hwry[ phuĂcy sqzdRv kyr iknwry ]41]
ieiq SRI gur pRqwp sUrj igRMQy cqrQ ruqy âjMgâ pRsMg brnnĂť nwm qIn cqvwirMsqI aMsU ]43]
1kRoD ivc Bry sUrimaW (dIaW rUhW L cwho) hUrW vr rhIaW hn, qd bI sĂrgW L nhIx jWdy Bwv lVn dw joS dyh ivcox inklky bI mzTw nhIx hoieaw[ 2swrw bn loQW nwl Br irhw hY[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
339
44. [Gmswn[ swihb cMd jI dI Shwdq] 43<<ipClw aMsU qqkrw ruiq 4 aglw aMsU>>45
dohrw: sqzdRv silqw ky inkt, prĂo jMg ko jor[ brKw SsqRn kI prY, gorw gorI Gor ]1]
rswvl CMd: irsy bIr jUty[ irdy sIs PUty[ quPMgYx qVwkYx[ su gorI sVwkYx ]2]
clYx qIr qIKy[ ibKIcY srIKY1[ kry puMjw hylw[ mhW rOr mylw ]3] hlw hzl mwcI[ lhU DUl rwcI[ BeI loQ poQy[ ibnw pRwn QoQy ]4] su nYnw AuGwry[ pry sUr mwry[ qbY BImcMdM[ iblokYx su ibRMdM ]5] -2bfI sYn- jwnI[ -nhI nIXrwnI[ ihly isMG nWhI[ rhy DIr mWhI- ]6] bulĂo BUpcMdM[ âsuno hoSvMdM! cmUM Swh BwrI[ hmo ny hkwrI ]7] dury kot nWhI[ 3mdwnĂť ik mWhI[ rhY go krwrw[ gurU jy n hwrw ]8] khOx Pyr kYsy[ qjY DIr, vYsy4[ abY jy n mwrw[ ghĂo kY n Bwrw5 ]9] punĂť kOn mwrY[ iksU qy n hwrY[ mhW DIr DwrY[ hmU ko pRhwrY ]10]
dohrw: gmnOx sUby inkt aib, kry cmUM ko Zor[ gur goibMd isMG GyirXy, gih lIjY ies TOr ]11]
1szpW vrgy[ 2(phwVIaW) jwiNaW (ik swfI) vzfI sYnw bI (iszKW dy) nyVy nhIx Fuzk skI[ 3jy mYdwn ivc bI qkVw rih igaw qy gurU nw hwiraw qW.....[ 4iPr khy ik Auh iks qrHW DIrj Czfygw, vYsy (jdox ik Auh kwmXwb ho igaw qy ikly kot mzl bYTw)[ 5Bwrw Zor krky nw PVy gey[ (a) (jy) Bwry (gurU L) nw PV ilaw[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
340
lilqpdCMd: bhuro Gwiq hwQ nihĂ awvY huie mvws iks Qwnw[ Swhu hukm BI pkrin kyrw nWih q kir idhu hwnw ]12]
hoie n aYsI pwr Auqr kir GnI mcwvY mwrw[ awgw Gyir hyl ko Gwlhu pkr lyhu ies bwrwâ ]13] gmnĂox qib vjId KW pwsI sgrI bwq sunweI[ krI pRcwrn1 cmUM GnI qib chuĂ idiS qy AumfweI ]14] awp vjId Kwn BI srkĂo2, Fuky nryS phwrI[ gUjr rMGr qurk ignih ko, krihĂ Dkyl agwrI ]15] mhW DUm mwcI iqs Ql mihĂ Fuky awin qib nyry[ swihbcMd jUQpiq3 gur ko, kRĂźzDiq juzD bfyry ]16] ispr ikRpwn KYxic kir mĂwno arĂo azgR bf joDw[ sMg sYxkry aOr sUrmw awviq dl ko roDw4 ]17] DsĂo ktk5 mihĂ, Jtk kwtqo cly KVg Bt aMgM6[ KMf KMf kir ruMf muMf gn
1vMgwrI[ 2tuiraw[ 3sYnwpqI[ 4roikaw[ 5sYnw[ 6sUrimaW dy aMgW L......[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
341
quMf pMfu By rMg1 ]18] BXo pRcMf GmMf Gnyrw pry kyiqk kr kwty2[ KMfn kir BujdMf iknhuĂ ky mwir mwir kir swty3 ]19] Jtpt kty, n stky4 stpt kt qy kit kit gyry[ pg kwty, ikh jMG ktI, jug jwnU5 kwit inbyry ]20] AurU6 kty, PwtI iks CwqI, ipRSit KVg ikn Kwey7[ irpu ko vwr ispr pr lY kY mwir mwir AuQlwey ]21] krwcol SRoNq sox ilpty cmkiq hĂY hY lwlĂť[ lihlhwiq jnu jm kI jIhw cirby pwn gulwlĂť8 ]22] pry krwhYx Gwv mhW hYx drVy AuiT n skMqy[ XOx bIrn GwlĂo Gmswnw GUmiq Gwv lgMqy ]23] rkq bhĂo, pt rMg cFĂo siB, Dry lwl jnu bwgy9[ mnhuĂ aDUm agin hY dIKiq igry lriq huie awgy ]24]
1mUMh pIly rMg dy ho gey[ 2hzQ kzty hoey[ 3suzty[ 4nhIx hry[ 5dovyx gofy[ 6pzt[ 7ipzT qy qlvwr iksy KwDI[ 8lwl pwn czbky[ 9puSwky[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
342
swihbcMd aiDk Auqswhw irpu dl awviq dyKw[ snmuK hoie KVg prhwrihĂ qurk ibloik ibsyKw ]25] pun phwVIey ErV awey iGrĂo bIr br joDw[ Kwie Gwv qn rupĂo mhW Bt pl pl bwFĂo kRoDw ]26] bhuqin Gyr ikRpwn pRhwry, kty aMg BI mwrY1[ jib lO igrĂo n avnI AUpr qib lO KVg pRhwrY ]27] rupĂo chUM idiS kihĂ lg kwtih bhu bIrn imil mwrĂo[ cMd muKI hUrn lY qqiCn br ibmwn mihĂ fwrĂo ]28]
dOir suBt iek gur qt phuĂcĂo suD sunwie iqin swrI[
âswihbcMd iGrĂo air gn mihĂ bhu krvwr pRhwrI ]29] jIviq rhĂo q jwie inkswhu mrĂo loQ iqh lIjY[ nhIx clĂo bs isMGn kyrw sYnw bfI lKIjYâ ]30] suin siqgur nr sox kih Byjw âkhu ajIq isMG qWeI[ silqw qt lig qkry rhIaih irpu riK dUr htweI ]31] hm kir jor loQ khu awnihĂ, sMsY kro n koeI[ AudY isMG awidk Bt sgry
1Bwvyx aMg ktIj rhy hn Pyr bI mwrdw hY (swihb cMd)[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
343
hqhu qurk irpu joeIâ ]32] iem klĂIDr kih Aur kRoDy ly biczqR isMG sMgw[ apr isMG BI gmny gur isAux ksI dugulk quPMgw1 ]33] loQ prI gn qurkn dl mihĂ iFg huie bwn clwey[ qupkin SlK CutI iekbwrI hqy igry smudwey ]34] GwlĂo hyl pRBU iqs Ql pir lSkr BY ibrDwXo[ jQw kyhrI snmuK awvih iqm pRBu ko drswXo ]35] qIrin2 bIDy bhu bhu bIrn DIrj SzqRĂźin qorw[ Kry rhin kI Skiq n hoeI qqiCn hI muK morw ]36] mwir mwir kir isMG pukwry ibRMd qurk sMGwry[ jIviq jy ipiK imRqk Gnyry Bwgin ko pg Dwry ]37] ErV prĂo Kwlsw iqq ko gur kih iqnih htwey[ cmky KVg ibRMd hI hwQin phuĂciq inkt clwey ]38] qurk phwrI Bey plwien phuĂcy qihĂ lig jweI[ swihbcMd mrĂo jihĂ mwriq qqiCn loQ AuTweI ]39] ipiK vjIdKW BwjĂo lSkr
1dunwlI bMdUkW[ 2qIrW nwl[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
344
gwr inkwriq Pyry[ âkhW BXo iQr rhĂo n kYsy kĂox n alp irp hyryâ ]40]
rswvl CMd: leI loQ cwly[ ndI qIr jwly[ mcĂo juD BwrI[ imly hYx phwrI ]41]
vjIdM pTwnw[ dlĂť Pyir awnw[ sbY awie rwjy[ bfI lwj lwjy1 ]42] nhIx loQ rwKI[ âiDkMâ awp BwKI[ cpY2 cOp hInw[ nhIx DIr lInw ]43] Kry isMG hyrYx[ su gorIin gyrYx[ mno myG vuzTy3[ su Erwn vuzTy4 ]44] ikRKI sy phwrI[ igrMqy agwrI[ mhW swr bwjw[ qbY kĂY n Bwjw ]45] hQwvzQ hoey[ lrYx bIr doey[ iPrYx CUC Gory[ ZrI ZIn bory ]46] khUM bwj5 mwry[ khUM sĂwr fwry[ khUM Gwie Gwly[ BjMqy ibhwly ]47] khUM mwir nyjy[ jmMDwm Byjy[ iknY sWg mwrI[ BeI Poir pwrI ]48] krwcol koeI[ hqy kIin doeI6[ iksU ky qmwcy[ hqy DUl rwcy ]49] gurU kyr qIrM[ ibDy ibRMd bIrM[ pry pRwn Koey[ bfI nIxd soey ]50] clI puMj gorI[ mry dOn ErI[ ktwrM pRhwrw[ iknU pyt Pwrw ]51] bjY rwg mwrU[ lrMqy juJwrU[
1lĂjw nwl ljwiemwn hoey[ 2iKziJaw[ 3mwnox bdl vrKdy hn[ 4gVy vrKwAuxdy hn[ 5GoVy[ 6mwrky do kr idzqy (toty)[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
345
mhW Pwg1 KylYx[ imlYx pY DkylYx ]52]
isrKMfICMd: kih kih kVkiq kwlI, awimK BzKNw[ DUV AuqMg ibswlI, sUrj Cip gXo[
cmUM BeI ibkrwlI, muK pr Kyh qy[ lohU kpt krwlI, aWqRY igr prI ]53] kUkW jMbuk kUkI, sĂwn pukwrqy[ igRzJW Auf Auif FUkI, kwkin, kMk so2[ gulkW cil cil SUMkI, Aur isr PoVqI[ jIvN awSw cUkI, BVQU GzqNw ]54] ijrihĂ sMjovW tUtI, gr qy igr prI[ lrqĂox cmUM inKUtI, hUtI Ej qy[ CwqI aKIaW PUtI, lig lig gorIaW[ bhuqI bwCV sUtI3, kis ks qupk ko ]55] kihĂ lig kQOx lrweI, BwrQ jnu BXo[ imty n Bt, biraweI4, kit kit kwitqy[ loQin aivnI CweI, jo rC Kyq kI5[ Gwiel hĂY smudweI, Bwgy kyiqny ]56]
ieiq SRI gur pRqwp sUrj igRMQy cqurQ ruqy âswihbcMd bzDâ pRsMg brnnĂť nwm cwrczqĂwirMsqI aMsU ]44]
1holI[ 2kwAux qy icztIaW cIlW[ 3golIaW dI vwCV suztI[ 4Zoro ZorI[ 5SuD pwT ârN Kyq kIâ jpdw hY; arQ-rN BUmkw dI ipRQvI loQW nwl Cw geI[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
346
45. [ivjY lYky ibswlI phuMcNw] 44<<ipClw aMsU qqkrw ruiq 4 aglw aMsU>>46
dohrw: aMD DuMD bhu DUm1 qy, cFI DUl asmwn[ DUm prI2 bhu bIr kI, mwnI siB ny awin ]1]
nvnwmkCMd: qVBV qupkn[ qij qij air hin[ KVgin hiq hiq[ mriq su ijq ikq ]2]
squdRv qt pr[ aitk suBt br3[ ruip ruip lir kir[ imtiq n pRN Dir4 ]3] gur suq sr Kr5[ krKiq6 Dnu Dir7[ bl bf Bir Bir[ qjiq qurq Dir8 ]4] srpn smsr[ PĂukriq air pr9[ ibiD ibiD igr Dr[ rkq su Bir Bir10 ]5] Bt pir mih mih11[ pun sr gih gih[ irpu qn lih lih[ âiQq rhuâ kih kih ]6] irs Aur kir kir[ Dr Dir Dr Dir12[ air air air hir13[ SUMkiq sr Kr ]7]
cMclw CMd: sRI guibMd isMG jI, anĂťd mYx iblĂťd hoie[ isMG puMj sMg, bwk bolqy pRkop joie[
âmwrIey quPMg ko, ju azgR awin kIin Foie[
1DUMeyx nwl[ 2mShUrI hoeI[ 3atky (swry) sRySt sUrmyx[ 4Bwv ijMnw icr pRwN rihĂdy hn, htdy nhIx[ 5iqzKy qIr[ 6iKzcdw hY [awkrKq][ 7DnuK PVky[ 8qurq krky clwAuxdw hY[ 9vYrI Auqy PuMkwrky jw lgdy hn[ 10ivMnH ivMnH ky DrqI qy ifzgdy hn lhU dy Bry hoey[ 11(ieAux) DrqI Auqy sUrmy pYxdy jWdy hn[ 12DrqI (Auqy) DV (hI) DV DrI jWdy hn[ 13aVny vwly vYrIaW L aVky mwrdy hn[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
347
pMQ ko Cutwie lyhu, mor lyhu mwr soie1 ]8] rwiKXy ndI Aurwir, SUr SzqRĂź jy smUh[ pwir hY AulĂťGnO, htwie bYirXwin hUh2[ pwC rwiK awpny, invwirXy quPMg mwir[â sRI gurU Aucwir, SRon SRĂX isMG kop Dwir3 ]9] awid jy ajIq isMG, awXuDwn mwir mwir[ SIGR hI phUic kY, gey qhW pRhyl fwr4[ âjwn nWih dIjIey, hnIjIeyâ Aucwir AUc[ âbwn mwir qICnw, ij BICnw lgMiq mUc5â ]10]
lilqpd CMd: ipiK ajIq isMG gmny awgy Audy isMG irs DwrI[ awlmisMG dXw isMG phuĂcĂo muhkm isMG agwrI ]11]
bĂSS isMG bKSIS isMG jug eISr isMG su kRoDw[ Syr isMG dyvw isMG AumfĂo br biczqR isMG joDw ]12] nwhr isMG grjw isMG grjĂo ajb isMG qqkwlw[ gXo ajwieb isMG qhW ko sMq isMG irpu kwlw ]13] aink isMG Bgvwn isMG qihĂ mhW isMG hX pRyrw[ Drm isMG swihb isMG Dwey rwm isMG rs hyrw ]14] kihĂ lig ignOx suBt br gur ky gey htwvin awgy[
1moVky mwr lE[ 2vYrIaW L hzlw krky[ 3kMnI suNky isMGW ny guzsy ivzc awky[ 4hzlw krky[ 5jo lgidaW ifzg pYN [muc=iqawgNw[ ifgNW][
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
348
cmUM mlyCn rokiq Auq qy isMG su brjn lwgy ]15] donhuĂ ky Bt ByV1 BXMkr SsqR puMj brKwey[ hQwvzQ hĂY kY guQ juzQy2 mQihĂ3 mwir Aultwey ]16] hlI cmUM avloik4 vjIdy jQydwr piT aOrM[ iqq ko jwie5 qurMgm pRyriq rok iley iqs TOrM ]17] Kpry qICn BICn siqgur aYxic aYxic gn mwry[ hX smyq rN Kyq rhĂo so sMgI ikiqk sMGwry ]18] Auq qy sRI ajIq isMG mory awgw ibn irpu kIno[ jo phuĂcih rokn iqq idiS ko, hoie su pRwn ibhIno ]19] lUJ rhy bhu jUJ pry6 gn, qhW n Tihrn dIno[ sny sny silqw jl pwrih lriq pXwno kIno ]20] irs ko Dir Dir bl ko kir kir rokin iPr iPr cwhYx7[ phuĂcy nhIx anyk jqn qy mir mir igry qhW hYx ]21]
1mukwblw[ 2guzQmguzQw[ 3ml isztdy hn[ 4(awpNI) sYnw hzl KVoqI vyKky[ 5Aus pwsy L jwieky (jQydwr ny)[ 6lV ky bhuqy mr gey[ 7cwhuMdy hn (phwVIey)[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
349
Tihr n dyiq srin kI brKw qIn cwr ibD jweIx1[ ibn mwry ko CUC n cwlih2 hX Bt mir smudweI ]22] awgY gur suq, mzD gurU iQq, pwCY isMG juJwry[ kry kdn SzqRĂ angn hI loQ loQ pr fwry ]23] SsqRin bl qy dUr rKy irpu silqw qrI suKYnw[ pwr gurU juiq isMGin siB dl, Aury mlyCI sYnw ]24] silqw ibKY pRvySn cwhiq prY qIr aru gorI[ mry ikiqk bih gey bIc hI iQrihĂ AurwrihĂ ErI ]25] irs ko kriq dMq ko crbiq bs nihĂ kCU bswvY[ grjih qop tol khu mwrihĂ Kry hoin nihĂ pwvYx ]26] BImcMd awidk siB rwjy imly vjId pTwnw[ âaib qO pwr pry idF hĂY kir, hqihĂ qupk aru bwnw ]27] nwhk sYn nhIx hnvwvhu3 gurU sUrmw BwrI[ hm ko khiq huqy kĂw hoXo aib qum lyhu inhwrI ]28] cmUM alp hY cwkr, nWihn,
1ivMnHy jWdy hn[ 2KwlI nhIx cldw (bwn)[ 3mrvwE[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
350
lwKhuĂ sMg lVMqw1[ gihby mihĂ qiVqw nihĂ awvih2, iqm gur bIr idKMqw ]29] krhu sMBwln Gwiel imRzqk GwlĂo dUr su fyrw[ hmry dyS nhIx gur iQr aib ndI qIr pr hyrwâ ]30] ibsmĂo qib vjId KW bolĂo âacrj kIn gXo hY3[ jl pRvwh sm rukĂo n ikmhUM mwriq pwr BXo hY ]31] puMj suBt ko Kyq prĂo ipiK purI n icq kI bWCy[ pkrĂo gXo n BXo sMGwrin, ibjY lyiq gur gwCy4â ]32] irdY ibsUriq mUrK imil kY mihĂmw qy anjwny[ qij silqw qt dUr ipCy ht fyrw pwie sQwny ]33] -gur kI qop n gorw phuĂcih5- kosk qij kir awey[ kir qkrweI aink ibiDin kI iQr sucyiq smudwey ]34] jwgRq rhy -n awie prY gur- kis quPMg Dir hwQYx[ mrihĂ aink ko krih sMBwrn6? pry imly rj swQYx ]35]
1lĂKW dy nwl (gurU) lVdw hY[ 2(ijvyx) ibjlI PVI nhIx jWdI[ 3kr gey hn[ 4sgox jo lYky (pwr) gurU jI cly gey[ 5gurW dI qop dw golw nw aw pujy[ 6kON sMBwly[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
351
BImcMd kr bMid ibnY kih dy bhu drb AuqMgw[ apr ajwieb vsqU dy kir iek iSMgwr mqMgw ]36] âawin bcwXhu Bey shwiek nqu gur dyS inkwrY1[ aib bisbo huie sYl ibKY hm gurU BXo jib pwrYâ ]37] iezqĂwidk kih ruĂsd kInis âpuir isrMd aib jwvO[ hm hZrq ky inq Ăulwm hYx BIr pry qib awvO ]38] hoiq pRwiq ky hm inj Gr mihĂ jY hYx, imtI lrweI[â skl sYlpiq sUby sn imil phuMcy inj inj QWeI ]39] rudn pItbo Sok mhwnw igr gn Gr Gr hovw[ iks ko suq, ipq, BRwqw, piq hiq apin sMbMDin jovw ]40] BImcMd ko gwir inkwrihĂ pRjw suBt mirvwey[ swihb krwmwiq sMg iBir kY kĂw lInis duK pweyâ ]41] SRI gur mhwrwj qt prly suK sox kir ibsrwmw[ Gwiel skl sMBwrin kIny ary kIin rN kwmw ]42] imRqk isMG siB dwh krwey phuĂcwey surlokw[ swlpzqR GwXl pr lwey
1nhIx qW gurU ny swL dysox kzF dyNw sI[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
352
pIr imtI, nihĂ Sokw ]43] fyrw kir arwm Bt sgry Kwn pwn siB kInw[ supiq jQw suK rwiq ibqweI BeI pRwiq qm CInw ]44]
rwv ibswlI ko qib awXhu crn srojn bMdy[ krih bwrqw sMGr kyrI hoviq irdY anĂťdy ]45]
âDMn gurU pUrn pRBu! krqw smsr awn n koeI[ BIm cMd hMkwr inkMdw qurkin kI pq KoeI ]46] pwr sQwn Kyq rN mWhI sMkIrn1 nr Gorw2[ ijq ikq mry pry idRStwvYx kUkYx jMbuk Gorw3 ]47] igRzD iPrYx qihĂ BeI hZwrhuĂ, sĂwn pukwriq ibRMdw[ keI idvs lO Kwie aGwvihĂ QurĂo n prĂo iblĂťdw4 ]48] muJ ko jwn awpno cyrw, ngr clhu idRg hyro[ crn sorjn pwie inkyqihĂ pwvn kIjih myro ]49] vsqu dws kI Gr qy awidk siB apnI pRB jwno[ chhu su brqhu krunw kir kY
1iKMfy pey[ 2awdmI qy GoVy[ 3iBawnk[ 4bVw ipaw hY QuVygw nhIx (muridaW dw mws)[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
353
mn Bwviq suK Twnoâ ]50] ies pRkwr bhu pRym pyiK kir siqgur Bey ikRpwlw[ ZIn pvwie krwXo duMdiB dIrG nwd AuTwlw ]51]
krĂo kUc pRBu rwv sMg ly bwqihĂ kriq pXwny[ dyiK srUp iqRpq nihĂ hoviq, rhy ibrwj mhwny1 ]52] awin Auqwry aink BwAu kir syvw mihĂ mn lwXo[ bWCiq vsqu pRym qy dy kir irdY aiDk hrKwXo ]53] SRI ajIq isMG srb Kwlsw rwv Bwv ko hyry[ sRI pRBu inkt pRSMSw Twniq âpRymI Bwg bfyryâ ]54] srb BWiq kir siBhUM suK Bw bWCiq vsqu pucweI[ Kwn pwn kir aiDk anĂťdy gur qy KuSI krweI ]55]
ieiq SRI gur pRqwp sUrj igRMQy cqurQ ruqy âibswlIâ pRsMg brnnĂť nwm pMc cqvwirMsqI aMsU ]45]
1Bwv (jo Aus vyly) bhuq SoBw dy irhw sI[ [ivrwjnw=bhuq SoBw dyNw][
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
354
46. [ibswlI fyrw[ isMGW dw phwVIaW nwl jMg] 45<<ipClw aMsU qqkrw ruiq 4 aglw aMsU>>47
dohrw: bsy ibswlI ngr mihĂ, gurU ĂrIb invwj[ awie rwv bMdn krY, syvY ijiqk smwj ]1]
cOpeI: bYTy inkt bwk guru1 suny[ Bwg awpny dIrG guny[ sgl Kwlsy lgih idvwn[ SRI ajIq isMG iQq huieĂ awin ]2] bolĂo rwv âsYlpiq aMDy[ rwvir swQ bYr bf bMDy[ lok pRlok Koie ijn lIno[ mhW kukwj awpno kIno ]3] apjsu jg mihĂ bhu ibsqwrw[ bwir anyk lriq rN hwrw[ sunih SRoN mn jo krqUq[ khY igrySuin ibKY kupUq ]4] bwir bwir qurkwin agwrI[ inĂťmRI hoiq dyiq Dn BwrI[ hwrĂo Drm ihMdUain kyrw[ bnih dIn boliq -mYx cyrw- ]5] awn kwin jy rwKiq rwjw2[ ko iem krih ju kIin kukwjw[ iDk iDk bwr bwir ies khYx[ siqgur sMg ibroDI lhYx ]6] rwj qyj SsqRin bl qĂwgw[ mhW rMkqw ky mg lwgw[ qskr smsr kir kY pMmW[ cUn Dynu ly gXo kukMmw3 ]7] krI kuzikRq awn4 ko dIn[
1gurU jI dy[ 2awn qy kwN L rzKN vwlw jy rwjw huMdw qW[ 3kukrmI[ 4ksm[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
355
bMck1 bin pRpMc2 as kIn[ mhW prwjX3 ko ieh lĂCN[ hsihĂ iDkwrihĂ skl ibczCn ]9] qum ko DMnĂ sujsu ibsqwrw[ mwn awn4 bf Drm idKwrw[ rwvir ibnw kOn aib krY[ irpu ky rhy awn ko DrY5 ]10] apno ngr ibswl bsMqw6[ inksy siB ikCu qĂwig qurMqw[â
suin kir dXw isMG qib khĂo[ âkrĂo kukrm siBin hUM lhĂo ]19]
bfy purK kUry kir mwriq[ qwvq aiDk iCmw kir fwriq[ mhW duSt suK sox nihĂ bsY[ pMQ Kwlsw sir pr lsY7 ]11] jykir SrN priq so awie[ rwj qyj prqwp aiDkwie[ lok pRlok suKI inq rhiq[ skl jgq mihĂ jsu ko lhiqâ ]12] boly klĂIDr muskwivq[ âieh inrBwg nhIx kuC pwviq[ pMQ Kwlsw hm AupjwXo[ rwj qyj inq vDih svwXo ]13] skl sYlpiq ko duKdweI[ qRsiq hoie pir hYx SrnweI8[
1TĂg[ 2Pryb[ 3hwr[ 4sugMd[ 5vYrI dy kihaW shuM L kON mMndw hY[ 6BwrI vsdw sI[ 7cmkygw[ 8frky SRNI pYNgy[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
356
CInih dyS ik lY hY dMf[ jy kir lrihĂ hoieĂ KMf KMf ]14] kyiqk brKn mihĂ iek iszKĂ1[ prih siBin pr, kQw BivzKĂ[ qurkn sihq sYlpiq swry[ ko ko bcih, jwihĂ qib mwry ]15] dyS Aujwrih DUm AuTwvih[ lUt kUt kir siBin qRswvih[ aib qO hm ny Kyl pswrI[ sIKih pMQ krN rN BwrI2 ]16] SrN prih inq hoih AubwrN3[ nWih q sihq bMs huie mwrN[ eyk sMhsR4 kos ijn5 rwj[ czkRvriq ko isr pr qwj ]17] hm iqs kI jr krihĂ AuKwrN[ rwj qyj ibnsY bf dwrun[ sYlpqI ignqI iks ibKY[ aib qO pMQ lrn hI isKYâ ]18]
iem suin rwv hrK icq BXo[ bYiT ikiqk icr Gr AuiT gXo[
irdY srwhiq -gur bf qyj[ ko ien ky sm mhW mjyj6- ]19] cwvr cUn pihq iGRq awCy[ phuĂcwviq jyiqk huie bWCy[ iqRN kwSt kI sgrI syvw[ kriq pRsMn hyqu gurdyvw ]20]
1mhwrwjw rNjIq isMG vl ieSwrw hY[ 2BwrI jMg krnw[ 3Srn pey bcNgy[ 4iek hZwr[ 5Bwv nurMgy dw[ 6Aucy suBwv vwlw, cVHdIaW klW vwlw[ (a) imZwj=KU, suBwv, pMjwbI ivc âimZwjâ kdy hMkwrI qy kdy AuĂzc surqy leI bI vrq lYxdy hn[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
357
duie qRY bwsur jbih ibqwey[ pun rNjIq ngwrw vwey1[ kir aKyr ko vihr bhwnw[ Bey arUFin gur Bgvwnw ]21] Auqr Aurwr ndI qy awey[ ibcriq bn kyiqk imRg Gwey[
qurk prwjY pwie ibswlw[ pScwqwp kriq puir cwlw2 ]22]
-suBt hZwrhuĂ kir mirvwvn3[ nihĂ gur ghĂo gXo ko Gwv n4[ cmMU mwir5 nd pwir Auqirgw[ eyk sMbMDI qurk su mirgw- ]23]
iem pCuqwviq gXo isrMd[ pwie nmoSI Sok iblĂťd[ BImcMd ky Bt smudweI[ Auqry ikq ikq ihq qkrweI ]24]
suin siqgur ko bjiq ngwrw[ qRwsiq qurq kriq By qĂwrw[ gXo Kwlsw ijq so joey6[ donhuĂ dl mukwbly hoey ]25] clI quPMgYx gulkw sMg[ kry phwrI aMgn BMg[ SRI pRBu nihĂ iqs kI idiS gey[ ikiqk isMG phuĂcy rn Bey ]26] hX Dvwie kir qwkiq mwrYx[ dV igr prihĂ n bhur sMBwrYx[ kyiqk icr lO ary phwrI[
1vjwieaw[ 2Sihr L clw igaw sI[ 3Bwv, mYx mrvw ley[ 4mwrnw qW ikqy irhw gurU PiVaw bI nhIx igaw[ 5(swfI) POj L mwrky[ 6ijDr Kwlsy ny Auh vyKy AuDr L gey[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
358
Aumfy isMG bIr bil BwrI ]27] hylw Gwil pry iek bwry[ AUc pukwriq âmwrhu mwry[â bIc pRvySy iqn ky jwie[ dIrG qomr hqy irswie ]28] KVk inkwis ibnwSin kry[ Bjy igrin nr fr Aur Dry[ iqn mhuĂ kyiqk mwir igrwey[ apr pRwn ipRX kriq1 plwey ]29] lUt kUt lInis iqn fyrw[ hX awXuD awidk jo hyrw[ kyiqk gRwm mwr kir iPry[ awie imly gur drSn kry ]30] imlĂo Kwlsw bhu grjwvY[ vwihgurU kI Pqy bulwvY[ kriq aKyr pRBU hit awey[ silqw Auqir isvr drswey ]31] qjy qurMgm ikX ibsrwmU[ fry skl hI igr ky gRwmU[ ly ly Bwjr2 dUr isDwey[ bsy anq Ql bwm ik dwey3 ]32] ibgĂo drb mwmlw4 jbY[ BImcMd ko icq duiK qbY[ bs n bswie ibsUriq BwrI[ gur ibroD qy aiDk ibgwrI ]33] ieh siqgur inq kirq iblwsw[ cFy aKyr inhwir qmwSw5[ sMgiq drSn ko qihĂ jwvY[
1pRwN ipawry krky[ 2Bwv BwjV pY geI dUr cly gey[ 3szjy ik Kzby[ 4mwmly dw rupzXw[ 5iSkwr cVHky qmwSy dyKdy hn[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
359
suin suin isMG dyS qy awvYx ]34] drb vsqu gn hX hzQĂwr[ lgihĂ akorin ko aMbwr[ aiDk iqhwvl inqpRiq hovY[ ibRMd iekzqR drs ko jovYx ]35] cFihĂ pRBU hX vihr isDwvihĂ[ ihq aKyr silqw lĂťG awvihĂ[ bwjiq bf rNjIq dmwmw[ suin KlBl huie SzqRĂźin Dwmw ]36] dUr dUr lig jwihĂ aKyr[ suin ko awie skY n agyr[ ieq Auq qurq khUM irpu durYx[ jib siqgur fyry khu murYx ]37] qib inicMq huie iQr inj Qwn[ dyS sYl ky1 qRws mhwn[ -aOck isMG awie nihĂ prYx[ lUt kUt hiq kir iPr iPrYx- ]38] XW qy insidn bin svDwn[ kSt pRjw rwjw bhu mwin[
pCuqwviq mUrK miqmMd[ chiq irdY huie sMiD anĂťd ]39]
-gur ko ibgrĂo kwj n rweI[ bnihĂ isMG dySin smudweI[ idn pRiq Byt sMgqW lĂwvYx[ awid ivlwieq ky nr awvYx ]40] hmrI cmMU KpI lir swrI[ Krc hMgwmy pr2 Dn BwrI[ awid kysrI cMd aCyry[ sicv sMbMDI mry Gnyry ]41] apjsu jg mihĂ BXo ibswlw-[
1phwVI dyS ivc[ 2jMg Auqy[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
360
iezqĂwidk JUrihĂ igrpwlw[ lrn hyqu AuĂzdĂog1 n krYx[ rN ko ismir ismir fir DrYx ]42]
ieiq SRI gur pRqwp sUrj igRMQy cqurQ ruqy âaKyrâ pRsMg brnnĂť nwm KSt cqvwirMsqI aMsU ]46]
1Audm[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
361
47. [ibBOr dy rwNy nwl myl] 46<<ipClw aMsU qqkrw ruiq 4 aglw aMsU>>48
dohrw: vwr pwr drIawAu ky, siqgur krYx aKyr[ cFYx jbY iCq ibcrqy, AUc nIc Ql hyir ]1]
cOpeI: eyk idvs ciF gurU pXwny[ puir BMBOr* bsih ijs Qwny[ sMg Kwlsy ko dl BwrI[ bjiq jwiq rNjIq agwrI ]2] qihĂ ky rwv sunI Duin jbY[ hrKiq hoie arUFĂo qbY[ inj prDwn ley kuC sMg[ dyin hyqu kir qĂwr qurMg ]3] inkis ngr qy bwihr awXo[ ijq Duin sunI iqqY ko pwXo[ pRQm sicv ko inkt pTwie[ awp gXo qUrn qib Dwie ]4] dyKiq Auqir qurMg qy awXo[ crn srojn ko lptwXo[ âSRI pRBu! ikRpw krI ieq awey[ moih awpno lIn bnwey ]5] mYx aiq mMd n mihĂmw jwnI[ nhIx Srn pkrI suK KwnI[ clhu ngr kir pwvn pwvn1[ sgry mMidr krIaih pwvnâ ]6]
iezqĂwidk jib kIin ibnĂťqI[ Fry ikRpw qij aOry ignqI[
âjy kir quv Aur BwAu ibswly[ clhuĂ iblokihĂgy igRh cwlyâ ]7] dy kir Byt agwrI hovw[ sny sny cil mwrg jovw[
*kvI jI ny do qrHW ies L iliKaw hY:-BMBOr, ibBOr[ 1cwNn pwky[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
362
inj puir mihĂ pRBu awin Auqwry[ syvw kInI aink pRkwry ]8] BzKĂ, Boj, lyhj aru cosw[ kir qXwr bif Qwr prosw[ cOkI cwru ibswl fswie[ iqs pr sujnI ibsd ibCwie1 ]9] qw pr ibnqI BwiK ibTwey[ dUsr cOxkI azgR itkwey[ iqs pr Qwr prois DrĂo hY[ hwQ joir iFg awp KrĂo hY ]10] dws anyk syv pr lwey[ ly kir ibjnw awp Julwey[ siB isMGn kO pun brqwXo[ sĂwdl Bojn krih acwXo ]11] sIql pwnI pwn krwie[ gur qy KuSI leI bhu Bwie[ suMdr mMidr sOD2 Aucyrw[ qhW pRXMg fswie bfyrw ]12] 3imRdul ibsd br Cwid ibCOnw[ syjbMd bMDy4, ibc BOnw[ ihq arwm gur ko ly gXo4[ pOiF rhy pRBu suK ko lhĂo ]13] skl hXin ko iqRN aru dwnw[ krĂo iqRpq juiq syv mhWnw[ supiq jQw suK rwiq ibqweI[ jwgy pRBu pRBwiq huie aweI ]14] sOc Snwn Twin kir awCy[ bhur arUFin ko icq bWCy[
1ictI soZnI ivCweI[ 2cUnygc [sMs:, sOD=mhl[ iczty cUny dw biNaw][ 3kUly iczty qy sRySt ivCONy nwl (plĂťG) Fzikaw Bwv ivCwieaw qy syjbMd bMnyH[ 4(aqy) gurU jI L arwm krn vwsqy Gr lY igaw[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
363
hwQ joir kir bolĂo rwAU[ âieq hI rhIaih sihj suBwAU ]15] apno ngr sgr hI jwnhu[ suMdr mMidr mihĂ suK Twnhu[ fyrw jyiqk rhĂo ipCwrI[ bsn hyiq ieq lyhu hkwrI ]16] iQrhu iehW muJ krhu inhwl[ bnĂo acwnk hI as kwl[â
iezqĂwidk bhu ibnqI kir kir[ BwAu irdy mih dIrG Dir Dir ]17]
inj puir mihĂ gur ley itkwie[ syvw kriq Driq icq cwie[ dĂY asvwr cFwie pTwey[ jwie ibswlI rwv sunwey ]18] âiqs pur fyrw rwv rKwXo[ inj ibhIr BI qhW bulwXo[ bhuq ibnY kir kih gur rwKy[ awvn dIey n, awvn kWKy1â ]19] rwv ibswlI ko suin qbY[ sMg ibhIr lIin jo sbY[ ciF kir awp swQ hI gXo[ purI ibBOr su pRwpiq BXo ]20] BXo iekzqR skl gur fyrw[ imlĂo jwie crNWbuj hyrw[ hwQ bMid kir ibnY bKwnI[ âmhwrwj! qumrI rjDwnI ]21] nhIx ibswlI mihĂ ikm rhy[ mo mihĂ doS ik rwvr lhy2? drSn kriq n mYx iqRpqwXo[ syv krn qy mn n htwXo ]22]
1awvn dI cwh sI (pr rwjy ny) awAuN nhIx idzqy[ 2kI doS awp jI ny vyiKaw hY?
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
364
iks kwrn qy ieq iQr rhy?â muskwviq klĂIDr khy[ âaOck rwv imlĂo bn ibcriq[ ibnqI kriq BXo Dir ihq icq ]23] awin awpny sdn Auqwry[ bhur cFn ihq kInis qĂwry[ aiDk BwAu qy rwiK itkwey[ qo pr KuSI ahY aiDkwey ]24] suK sox Boghu rwj smwjw[ krhu iqhwvl arih ju kwjw[ kir ardws Drhu mm DĂwnw[ hoih mnorQ pUr mhwnw ]25] SzqRĂź Zor jy qum pr krY[ hyqu shwie Kwlsw crY[ kir dIjih suiD sun iqh DwvY[ aink irpuin1 dy hwQ bcwvYâ ]26]
iem DIrj dy rwv pTwXhu[ pd aribMdn sIs invwXhu[
siB isMGn ko Pqy bulweI[ gXo awpny Gr hrKweI ]27] siqgur qhW bsy suK pwey[ iek idn bYTy sihj suBwey[ AUcy Ql pr iQry inhwry[ dyS mhW rmnIk ibcwry ]28] inkt Kwlsw gn puir* rwAU2[ hyir hyir boly icq cwAU[ âsuMdr sYl3 sYl4 ky lwXk[ mnhu ihmwly kI duiq dwXk ]29]
1vYrIaW qox[ *pw:-pun[ 2swrw Kwlsw qy purI dw rwjw[ 3phwV[ 4sYr[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
365
ikDOx kYlwS ruzdR1 ko Qwnw[ Aupjwviq Aur anĂd mhwnw[ pMfpuzqR2 ieq iPr kir bn mYx[ qpq sQl ko liK kir mn mYx ]30] ikiqk smw bis iehW ibqwey[ igr qruvru ipiK kY hrKwey[ pUrb siqjug mihĂ ibiD3 awXo[ iQrĂo iehW dIrG qpqwXo ]31] nwm klysr4 bRhmy DrĂo[ ieq Auq ibcriq awnĂd krĂo[ XW qy pwvn ieh asQwnw[ prm munI qp qpy mhwnw ]32] Pl mUlin qy suK ko pwey[ igrvr SoBw ipiK ibrmwey[ aiDk qpy qp mn ko roik[ mir phuĂcy kmlwsn5 lokâ ]33] iezqĂwidk suin kY gur bcnw[ krihĂ inhwrin igrvr rcnw[ âpRBu jI! Aucriq ho qum jYsy[ ipKIXiq qruvru igrvr qYsy ]34] mn ko mod Aupwvn hwry[ kĂox nihĂ ibrmih awie inhwry6[â ies pRkwr pRBu sYl srwhw[ bsy qhW mn awnĂd pwhw ]35] imRgIaw7 krqy ibcrYx kbY[ isMG arUFihĂ sMgI sbY[
1iSv[ 2XuiDStr[ 3bRhmw[ 4Bbor dy iek phwV dw nwm[ 5bRhmw dI purI[ 6jo awky vyKdw hY ikAux nW llcy[ 7iSkwr[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
366
kbhUM gur nĂťdn ciF jwvYx[ sYl krihĂ jyiqk mn BwvY ]36] AUc nIc Ql ibKm ik sm hYx[ bhu rmNIk sugm durgm hYx[ cliq byg qy inrml vwhY1[ ibnw DUl bn mg avgwhY2 ]37] kusmq bn kI pRBw iblokYx[ sGny aiDk sugMDI rokYx[ jihĂ lig iezCihĂ ibcriq awvYx3[ ies pRkwr ins dĂos ibqwvYx ]38] dyS ibdySn ibdq mhwn[ siqgur bsy jwie iqs Qwn[ suin suin kir isK sMgiq swrI[ awvih drSn iezCwDwrI ]39] pUrb dzCn pScm kyry[ lY lY kir Auphwr Gnyry[ pry ibhIr cly bhu awvYx[ gurbwNI piT guru guru DĂwvYx ]40] kyiqk sMgiq SsqRin DwrI[ bn sucyq awviq bl BwrI[ duStn ko dbwieĂ jy arYx[ blI ipKYx ko nyr n krY ]41] kyiqk ibn awXuD gn imlYx[ gurU awsry bl kir clYx[ kwr gurU kI iekTI DrYx[ awvihĂ awp q lĂwvn krYx ]42] ies pRkwr siqgur ibsrwmy*[
1inrml nwly iqRzKy cldy hn [vwhw=nwlw][ (a) inrml hvw Zor dI vgdI hY[ [vw=vwXU][ 2iPrdy hn[ 3Bwv gurU jI[ *ijzQy siqgur jI kdy kdy eykWq jw bYiTaw krdy sn qy ijs itkwNy bYTky cOpeI rcI so QW BbOr dy bwhr huN qzk dzsIdw hY[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
367
acl sQwn1 sYl aiBrwmy[ skl Kwlsw suK ko pwie[ rN ko ismrih idvs ibqwie ]43]
ieiq SRI gur pRqwp sUrj igRMQy cqurQ ruqy âgur ibsRwmâ pRsMg brnnĂť nwm spq cqvwirMsqI aMsU ]47]
1phwVI QwAux[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
368
48. [klmot L Gyrnw] 47<<ipClw aMsU qqkrw ruiq 4 aglw aMsU>>49
dohrw: khY Kwlsw âgurU jI! ibn rN idvs ibqIiq[ suK sox SzqRĂ supiq huie, awCI lgih n rIiqâ ]1]
cOpeI: ibksy SRI muK qy PurmwXo[ âGno jMg qumry gr pwXo[ avnI pUrn SzqRĂź qumwry[ sny sny hin bnhu suKwry ]2] jo iezChu aib1 BI huie rhY2? kMtk duSt hqn inrbhY3[â bYTy huqy gurU SuB Qwn[ qib lO sMgiq phuMcI awin ]3] kir kir nmo drs aivlokw[ krI pukwr âhmY bhu Sokw[ vsqu ajwieb rwvir hyqu[ krI btorin ibRMd inkyq ]4] awviq lIey gRwm klmotw4[ bsYx gvwr krm ijn Kotw[ rwvr kI bhu deI duhweI[ nihĂ mwny CIny smudweI ]5] gUjr rMGr puMj imly hYx[ awviq mwrg rok Kly hYx[ vsqu awp kI lwXk jyeI[ leI Ksot, bry gF qyeIâ ]6]
suin siqgur kY kop ibswlw[ Prky aDr iblocn lwlw[
sMgiq ko DIrj qib dIn[ âqumrI arpI hm ny lIin ]7] icMqw krhu n Aur pCuqwvhu[
1huN[ 2so huN BI pUrw ho rhygw[ 3vYrIaW duStW dy mwrn ivzc hI bIqygI[ 4nwm hY ipMf dw[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
369
bYThu mnhu kwmnw pwvhu[â awlm isMG joir kr khw[ âkMtk duSt qhW ky mhW ]8] qij anĂťdpuir jib cil awey[ kyiqk isMG AuqY ko Dwey[ rokĂo chiq ruky nihĂ koie[ Cl kir Gyir ilXy ibc doie ]9] iqn ky sIs kwt kir gyry[ nhIx qRws mwnihĂ iks kyry[ as duStin kO hĂY n sZwie[ krihĂ ibgwr rhYx grbwie ]10] gur Gr sox bhu rcĂo ibruzDw[ cihXiq hqy kRzĂźD kir juzDw[â suin pRBu ko irs BeI GnyrI[ jlq agin ahuqI jnu gyrI ]11] awlm isMG ky sMg AucwrI[ âchiq Kwlsw kirXih qĂwrI[â jMg smwj qbih brqwXo[ jwmin1 ibqI Bor huie awXo ]12] hukm krĂo pRBu âbjih ngwrw[ skl Kwlsw cFih iSkwrw[â pry qurMgin pr br ZIn[ pUrb pRBU arUFin kIn ]13] prI ducob Kwlsw cFĂo[ SsqRin sihq bIr rs bFĂo[ kRzĂźDiq pRBU krĂo pRsQwnw[ Qrhr ipRQvI kMp2 mhwnw ]14]
sĂYXw: bwXu smwn su byg ko Dwir cly gur mwrg mYx sihsweI[ duMdiB nwd sunĂo jihĂ lO
1rwq[ 2kMbI[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
370
siB kMp AuTI gn lok lukweI[ -kOn pY kop krĂo pRBu Dwviq, kOn kI imRzqu abY inXrweI? ko nihĂ cwhiq awp ko jIvn1 kIin ibgwr nhIx suD pweI? - ]15] jwiq su mwrg Coir quPMgn DWk prI igr dyS mJwrI[ âSRI gur goibMd isMG kupĂo, miq hIn2! kho ikn kIn ibgwrI[â Bwjiq eyk mhW Aur qRwsiq eyk durYx nihĂ dyihĂ idKwrI[ qyj DrYx bl BUr BrYx iem jwiq BlI pRBu kI asvwrI ]16] bwjiq dIh inSwn pXwniq Coir inSwn ko cIr dXo3[ XOx Prry Pihrwviq hYx jnu pOn lgy Gn jwiq DXo[ qUrn awie AulĂťiG ndI khu pYxf bfo klmot lXo4[ aOck hI phuĂcy iqn pY, igr pY ciF dyKin durg ikXo ]17] XOx AumfĂo dl goibMd isMG ko vwr n pwr su mwrn DwXo[ awiesu dIin pRBu irs kIin âiljY siB CIn vQU smudwXo[â SROn ibKY suin isMG irsy mn Dwie pry gn rOr AuTwXo[ Gyr lIE klmot ko kot,
1awpNy jIvny L[ 2hy bwvirE! 3JMfy dw PrYrw KolH idzqw[ 4bV pYxfw klmot dw (mukw) ilaw[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
371
clI bhu cotin Et ko pwXo1 ]18] Dwmin jwie pRvyS Bey, bhu qRws dey Kl Bwj gey[ kyiqk hwQ quPMgin lY kis mwriq isMGn qwik ley[ AUc avwsn hoie mvws clwie bMdUkin Gwie Gey[ qO aivloik ikRpwnn KYxic ky SzqRĂź gvwr su mwir idey ]19] hoin lgy ktIaw puir mYx TihrihĂ nihĂ pYr mhW frpwey[ kyiqk swmuih hoie mry rN, kyiqk kwqur hoie plwey[ mwr prI durjwn ky AUpr Gwiel hĂY Dir pY qrPwey[ ko kr joir inhoriq hYx, muK moriq hYx n Gny irpu Gwey2 ]20] kyiqk mwir quPMgin aMgn rMg surMg kry qqkwlw[ kyicq ky qn mwir ikRpwnin gyr ilXy kir Gwv krwlw[ Dwm AuqMgn ko qij kY Bij kY siB kot ko Et sMBwlw[ bwhr jyiqk Zwhr Qy siB mwr ilXy bif awhr nwlw3 ]21] lUt lIey, aru kUt idey, air PUt gey isr, CUtis pRwnw[ gRwm ky Dwrn isMG bry,
1Bwv cotW peIaW (inSwny vzjy) qW Ehly ho gey[ (a) cMgI mwr peI Et pwky GrIx jw vVy[ 2koeI hzQ joVky imMnq krdy hn, (Kwlsw jI AunHW vlox) mMUh moV lYxdy hn (aYAux dy) bhuqy duSmn nhIx mwry Bwv Srn mMnky bhuqy bc gey[ 3AuĂzdm nwl[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
372
iqn qRIXin dy kir qRws mhwnw[ bwhr dUr inkwr dbI isr pItiq hYx iks jwieĂ sQwnw*[ dĂos ibqĂo idnnwQ aQĂo qm puMj BXo BX dwXk nwnw ]22] Gor AulUk su boil AuTy gn jMbuk awin pukwr krI[ kUkr kUkiq mws aGwviq rOr prĂo bhu qWih GrI[ durg mvws gvwrin kIin quPMgn kI iqn mwr DrI[ isMG bry ibc Dwmn ky cihĂ nyr krĂo hiq lyihĂ arI ]23] SRI guru goibMd isMG iQry jihĂ, isMG gey kr joir bKwnYx[ âawiesu awp Aucwrhu SRI pRBu! hyl ko Gwil abY irpu hwnYx[ kot mihĂ kUd krihĂ kitXw nihĂ CorihĂgy iek BI juiq pRwnihĂ[ isMG rhy rup, FUk cly iFg1 awp ky bwk kI dyr pCwnY ]24] SRI pRBu DIrj dIn pRbIn âkry irpu dIn bry gF jweI2[ rwiq mYx kop n bwd kro3 iQrqw gih bYiT rho smudweI[
*jnwnIaW L bwhr kzF dyN dw kwrn ieh sI ik iklHy qy hzlw krnw hY qy GmswN ivzc eyh qy ienHW dy bzcy ivzc pey ipsngy[
qRws ies krky idzqw ik aYvyx Gr Cfky kON inkldw hY, so ieh qRws dyky kzFNw AunHW dy Bly leI sI qy Kwlsy L sbk isKwlnw sI ik jMg ivzc bI iesqRI bzcy qy Buzlky bI SsqR nw czl jwvy[ 1nyVy Fuzk czly hn[ 2vYrI dIn kr idzqy hn qy Eh gVHI ivzc jw vVy hn[ 3ibarQ kRoD nw kro[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
373
hoiq pRBwiq Pqy kirXo siB hMU idhu nwis, n jwihĂ plweI[ mUFin sMgiq CIn leI iqs ko pltw hm lyx aib pweIâ ]25] awlm isMG Audy isMG awidk Pyr khĂo pRBu sox kr jory[ ârwq hI mihĂ irpu Gwqin dyhu1 inpwq krYx iCn mYx siB tory2[ Bwj n jwihĂ, ik awie shwiek, ko kir Gwiq n jwvihĂ Cory3[ hĂY iezqĂwidk ibGn Gny aib hyl ko Gwlin dyhu su Zory4â ]26] SRI klĂIDr isMGin ko kihĂ âDIrj, nWih kro sihsweI5[ cwrhuĂ Erin Gyrn Gyir sjorih rwKhu kI qkrweI6[ kwl pujĂo ien, jwiq nhIx ikq, ko iek Gwiq su hwQ n aweI7[ hoiq pRBwiq krO siB Gwiq, rhO svDwn iehI BilaweIâ ]27] awiesu mwin sujwn gurU Bt gRwm ky Dwm arwm krĂo[ cwr hUM Erin Gyr rKĂo gF qIr quPMgn hwQ DrĂo[ aMqr qy gulkW gn mwriq jwiq hYx bwd n koie mrĂo[
1mwrn idE[ 2lĂBky[ 3koeI dwAu krky (iklw) Czf nw jwN[ 4jor nwl[ 5DIrj kro, kwhlI nw kro[ 6jor nwl qkVweI krky rzKo[ 7koeI vI dwAu AunHW L hzQ nhIx awvygw[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
374
rwKiq dy kr awp pRBU ibn Gwv sbY dl puMj iQrĂo ]28] kMtk1 sMkt pwie Gno gF bIc iGry frpwviq hYx[ jIvn kI nihĂ aws DrYx, lut Dwm gey pCuqwviq hYx[ kIn kukwj mhW gur ko iqs ko Pl so idKrwviq hYx[ qIr clwviq bwd su jwviq qĂox gulkw br Kwviq hYx ]29] mMc ibCwie pRBU ikX pOFin eyk qrovr* ky qr hoey[ isMG pcIsk pws iQry gih awXuD kO svDwn Kroey[ aOr sBy Bt Gyr rhy gF, eyk sucyq Kry, iek soey[ Xw ibiD jwmin kIn ibqwvin cwr GtI arNodX joey ]30] sMKn mihĂ Bir PUk bjwviq bwj AuTĂo rNjIq ngwrw[ vwihgurU jI kI su Pqy kihĂ hoiq BXo Auqswh Audwrw[ puMj quPMgin kyr qVwkn aMqr Coriq hYx fr Dwrw[ hoie sucyq Snwn krYx ikn kys suDwr bMDI dsqwrw ]31] qm moih ik pUKN pUKN pyiK khĂo Bv BUKN2 âhĂY svDwnw[ giF pY aib hyl krO imil kY
1vYrI[ *ieh ibRC (ipzpl) huN qzk mOjUd hY[ 2sMswr dy BUKN qy moh (rUpI) aMDyry dy sUrj (gurU jI) ny sUrj vyKky kihaw[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
375
ciF AUpr bIr bro1 irpu hwnw[ kir kwrj lyhu sbyr abyr2 inbyrhu jMg prY Gmswnw[â suin kY siB isMG iPry chuĂ Erin Gwlin Zor su Sor mhwnw ]32] Foie krI iFg FUk gey chuĂ Erin qy llkwr pry[ pws gey, nihĂ qRws Bey, gF BIqn lO3 aib jwie ary[ hwQ khI gih Fwhin lwgĂo, rOr ko Sor ibswl kry[ Pyr iPry albwl pry bl BUr Dry cihĂ BIq cry4 ]33] XOx chUM Er prI jib DMUm imly gF BIq ky sMg su jweI[ aMqr Zor inrMqr ko kir, hwr pry qupkwn clweI[ jwniq By -ciF hYx gF pY nihĂ pRwn bcYx, kqlwm krweI-[ hoie aDIrj bIrj5 ko qij qRws Dry so pry iGiGaweI ]34] cIr gvwrin Pyrin kIin6â BnYx ibnqI gur kI su duhweI[ âpRwn bcYx, ieh dwn kro pRBu! awn n bWCiq hYx vQu kweI[ BUl gey bKSo hm ko nihĂ jIviq Pyr krYx KuitaweI[
1vVy[ 2dyrI qox ibnW suvyry hI kwrj kr lO [a+byr=dyrI ibnW][ 3kMDW qzk[ 4kMDW qy cVHnw[ 5bl[ 6(hwr dw) pzlU Pyiraw[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
376
awp dieaw iniD sUr iSromiN kOn chY qumrI smqweIâ ]35] dIn Bey ibnqI jib kIin ikRpwl sunI krunw huie aweI[ jIviq qĂwg inkwr ley siB awXuD CIn, khI pkrweI[ Dwm sBY gF BIq qbY Fihvwie idXy iqn qy bl lweI[ Qwn smwn mdwn ikXo qihĂ, mwnhu nWihĂ bsy ies QWeI1 ]36]
dohrw: lUt kUt klmot ko, pltw iqn qy lIn[ sUr iSromiN dsm gur, siB jg mihĂ jsu kIn ]37]
ieiq sRI gur pRqwp sUrj igRMQy cqurQ ruqy âklmot mwrnâ pRsMg brnnĂť nwm aSt cqvwirMsqI aMsU ]48]
1mwno ies Qwvyx (kdy) vzsy hI nhIx sn[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
377
49. [vwps awnĂťd pur awey] 48<<ipClw aMsU qqkrw ruiq 4 aglw aMsU>>50
dohrw: krĂo Qyh klmot ko, deI sZwie ibswl[ iqs idn qy sMgiq sdw, suKI rhI sB kwl ]1]
cOpeI: ikq qy awie iksU mg jwvYx[ bwk kTor iB nhIx alwvYx[ gur ko qRws DrihĂ Aur BwrI[ dyiK lyhu klmot AujwrI* ]2] rwjy inj inj puir mihĂ iQry[ kuC ivroD ko iZkr n kry[ drb Krc hoXis bhuqyrw[ dXo qurk ar Btin Gnyrw ]3] jMg smwj apr jy nwnw[ iqn pr hoXhu Krc mhwnw[ snbMDI aru suBt sMGwry[ AujrĂo dyS AupzdRv Bwry ]4] siB hI rIiq BXo nukswn[ bDĂo Sok aru duKI mhwn[ awp awpny puir iQr rhy[ gur kI bwq n kYsy khyx ]5] jib siqgur mwrI klmot[ ikshuĂ n icqvĂo gur sMg Kot[ iek mukwm kInis iqs Qwn[ bYTy SRI pRBu lwie idvwn ]6] dXw isMG awidk iFg iQry[ skl Kwlsw ibnqI kry[ âinksy jib anĂťdpuir Coir[ gmny ipRQvI pr kI Er1 ]7] SRI muK bwk eyv PurmwXo2[
*ipMf jo muVky vzisaw âKyVw klmytâ ajy hY[ *gurduawrw bI hY[ 1jdox (anĂťdpur Czfky) prweI ipRQvI vzl tury sI Bwv dUsry ielwky gey swE[ 2Purmwieaw sI[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
378
siB isMGn ko SRon sunwXo[ -hmro sdn anĂťdpuir mWhI[ ies ko ikm CorihĂ kib nwhIx- ]8] so aib bwk sMBwlin kro[ cln cwih Aur puir inj Dro[ srb igrySur lir pc hwry[ awp awpny ngr isDwry ]9] rN AuĂzdĂog qĂwg siB dInw[ jnu Auqswh CIn ikn lInw[ aib hit khW ibBOr+ isDwro[ SRI anĂťdpuir apin sMBwroâ ]10]
skl Kwlsy qy suin bwnI[ jwnI mn kI cwih mhwnI[
dyin anĂťd anĂťdpuir kyrw[ mwnI bwq pRBU1 ies byrw ]11] pwCl fyrw kih anvwXo[ suin suiD SROn SIGR hI awXo[ skl ibhIr imlĂo iek QWey[ supq jQw suK rwiq ibqwey ]12] idvs awgly kInis qĂwrI[ BXo dmwmw ijs Duin BwrI[ ZIn pvMgm pr2 siB pwey[ awXuD awid quPMg AuTwey ]13] kmr ksw kir huie svDwnw[ skl Kwlsw bIr mhwnw[ KVg inKMg aMg sMg lwie[ cWp awp pRBu hwQ AuTwie ]14] dl ibdwr3 suMdr bf Gorw[
+pw:-ik Bor[ 1sRI gurU jI ny[ 2GoiVaW Auqy[ 3dl nwSk (a) nwm GoVy dw[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
379
cMcl mhW BrĂo qn Zorw[ huie arUiF mwrg pRsQwny[ duMdiB bjqy Sbd mhwny ]15] clĂo Kwlsw pRBU ipCwrI1[ imlihĂ Byt dy pRBU agwrI2[ ibnY krYx âhm pRjw qumwrI[ apny jwin krhu rKvwrIâ ]16] iqn ko dy DIrj cil prYx[ kyiqk dOr dOr nr durYx[ skYx n snmuK huie fr lwjYx[ kyiqk duSt suniq Duin BwjYx ]17] jy bymuK hĂY gRwm pCwnYx3[ lUtYx kUtihĂ azgR pXwnYx4[ SRI anĂťdpuir ko cil awey[ ipqw sQwn pRQm drswey ]18] Auqir joir kr bMdn kIin[ bhur pRkrmw iPr kir dIin[ hwQ joir ardws krwie[ mDur pRSwid bhuq brqwie ]19] bhuro sdn awpny gey[ puir mihĂ nwnw mMgl Bey[ inj inj Qwn Kwlsw iQrĂo[ hXin lgwvin gn ko krĂo ]20] pRQm bsy nr siB cil awey[ Dir Auphwr pgin lptwey[ siBihin imil imil ibnY bKwnI[ suin pRBu DIrj deI mhwnI ]21] pRQk pRQk kI kuSl pUiC qib[
1gurU jI dy ipzCy[ 2azgox Byt dyky imldy hn[ 3jo bymuK hoey (sn AunHW dy) ipMf pCwNdy hn[ 4cldy hn (isMG)[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
380
hrKiq kry ngr ky jn sib[ hukm krĂo âpuir kY nr jyeI[ Aujir gey awnhuĂ siB qyeI ]22] apr bwnIeyx awid ij awvihĂ[ bsihĂ sdn iqn ky bnvwvihĂ[ bWCiq vsqU lyx gur Gr qy[ bsihĂ awin kir puir aib nr qyâ ]23]
iem kih skl hkwrin kry[ aiDk bswvn bWCw Dry[
jihĂ kihĂ qy kih jn anvwey[ snmwnihĂ puir anĂd bswey ]24] awvin lgy sYxkry lok[ pRBu dy Dn bnvwey Ek1[ duie Cwqn ky iks kI qIn[ suMdr sdn suhwvn kIin ]25] lgy aink kwrIgr awin[ rcihĂ hvylI pOr mhWn[ nwnw rIiq inkyqin pMgiq[ hrKiq awin bsI gn sMgiq ]26] ibzpR bsy Kt krmI awie[ ibdĂwDYn aiDk DrĂmrwie2[ sIl sMqoKI dXw suBwAU[ gur ky ngr bsy smudwAU ]27] KzqRI kyiqk awin rhy hYx[ ijn gur SrDw BwAu lhy hYx[ bYS bnj ky krqw awey[ krI dukwn bZwr suhwey ]28] hoin lgĂo ibvhwr bfyry[ dyS ibdySin lĂwieĂ Gnyry[
1Gr[ 2ivzdĂw pVHn vwly bhuqy DrmI[ [sMs:, ivdĂw+aDĂXn=pVHnw][
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
381
imhniq1 aiDk ngr mihĂ pweyx[ ikRq ky krnhwr gn awey ]29] skl jwiq SUdr kI rhI[ krihĂ mjUrI Dn gn lhI[ gunI purK awCI ikRq krI2[ kdr iSnws jwin gur BrI3 ]30] puir mihĂ bsy clI siB kwr[ ko kir4 ly phuĂciq drbwr[ Dn ienwm ko pwvn krYx[ awCI krn cwqurI DrYx ]31] kwrIgr sox pRBU Aucwrw[ âruicr dukwn bnwie bZwrw[ cwru pRqolI5 rcIaY ijq ikq[ bsihĂ suKI nr gn Dir ihq icqâ ]32] suin kY hukm rcĂo siB suMdr[ jihĂ kihĂ ruicr pOr ky mMidr[ jnu ibSkrmw awin bnwey[ pMkiq sdn bZwr suhwey ]33] suMdr grI krI iekswrI6[ ibcriq hrKiq icq nr nwrI[ chuĂidiS mihĂ Aupbn lgvwey[ qruvru srb jwiq ky lwey ]34] nwnw brn lgI PulvwrI[ ibksiq ipRQk ipRQk ric kĂwrI[ bIc sQMfl kry cukOn[
1mjUrI[ 2cMgy kwrIgr[ 3BlI kdr iSnwsI krn vwly gurU jI L jwNky (a) kdr iSnws gurU jI ny (kdrXog) jwNky (AunHW dI Jol) BrI[ 4koeI (bwhrox hI) krky (Bwv iqawr krky cIZW) lYky drbwr ivzc phuMcdw hY[ 5cOVI sVk jo Sihr dy ivzc dI hoky lĂťGy [sMs:, pRqolI][ 6iezko ijhI[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
382
inkt inkt qruvru bf jOn1 ]35] awVU, dwVm2, kdlI3 Kry[ syAu4, rswl5, ij sĂwidl Kry[ qurS mDur Pl ijn ko ibRMd[ iek lGu hĂY iek hoiq iblĂťd ]36] awid aMgUr lqw6 lgvweI[ jihĂ kihĂ pMkiq KrI suhweI[ boliq gn ibhMg bhu jwqI[ koikl7 kIr8 mor bhu BWqI ]37] pwrwvq9 ckvn10 ky nwid[ ijn ky suny hoie aihlwid[
Qory idvsin rcnw GnI[ pRBU ikRpw qy suMdr bnI ]38]
puMj kvI gur iFg pun awey[ krihĂ kibzqin aiDk irJwey[ mOj drb kI pwie bfyrI[ kIriq jihĂ kihĂ ibQir GnyrI ]39] jy jy bsy anĂťdpuir awie[ srb BWiq qy suK bhu pwie[ puMj Kwlsw AuqrĂo rhY[ syvih gurU su rs ko lhY ]40] gurmiq Dir Dir huieĂ Aur gĂwnI[ rwKihĂ rhiq pTihĂ gurbwnI[ pwhul awin puMj isK lyvYx[
1jyhVy[ 2anwr[ 3kyly[ 4syb[ 5aMb[ 6vylW[ 7koielW[ 8qoqy[ 9kbUqr [sMs:, pwrwpq, pwrwvq][ 10ckivaW[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
383
rIiq jgq durmiq qij dyvYx1 ]41] lgih idvwn ibrwjYx bIc[ drsihĂ awin AUc aru nIc[ arpihĂ aink akorin lĂwie[ hX hzQĂwr drb smudwie ]42] bsqR ibBUKin bhu mul kyry[ dyS ibdySin ky nr hyry[ awin anĂťdpuir kir ibsrwmU[ ibrmwvihĂ hyriq aiBrwmU ]43]
ieiq SRI gur pRqwp sUrj igRMQy cqurQ ruzqy âSRI gur awnĂťdpur awgmnâ pRsMg brnnĂť nwm eyk Aun pMcwsqI aMsU ]49]
1jgq ivc durmqI rIqI L Czfdy hn[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
384
50. [BImcMd dw myl[ nwrd ny KMB Byt krny] 49<<ipClw aMsU qqkrw ruiq 4 aglw aMsU>>51
dohrw: skl sYlpiq iQr rhy, inj rjDwnI jwie[ awn mwin siqgurU kI, Aur hMkwr iblwie ]1]
cOpeI: jhW khW huie qUSin iQry[ BImcMd nr pTvin kry[ âpRBu jI! BUlĂo mYx bĂSIjY[ inj bKiSMd ibrd liK lIjY ]2] hm ny apno sgl ibgwrw1[ BXo ibroD inqwpRiq Bwrw[ aib mYx SrN prĂo bl hwrI2[ gOrv mihmw jwin iqhwrI ]3] gn rwjy AupdySiq mohI[ ijs qy rwvir sox rN hohI3[ khy apr ky ibgriq rhĂo[ aib mYx Srin, mhwqm lhĂo4â ]4]
iezqĂwidk iliK ibnY bfyrI[ gur iFg pTI âiCmhu miq myrI[â
qib siqgur kwgd pTvwXo[ dXw isMG suin bwk alwXo ]5] âaib qO BXo inĂťmR qij grbw[ Koie drb aru jsu jg srbw[ Srin prĂo cwhiq huie ihq mYx5[ lKĂo mhwqm mY6 kuC icq mYx ]6] Auicq sMiD jy jwnhu qWhI[ ilhu imlwie SRI pRBu! pg pWhI[
1ivgwiVaw hY[ 2bl hwrky[ 3hoieaw sI[ 4lK ilaw hY[ 5SrN ipaw cwhuMdw hY (ies qox jwpdw hY ik huN) ihq ivc hoNw hY[ 6mhwqm vwly [mhwqmmX]
pr SuD pwT-mhwqm ko-jwpdw hY, ilKwrI dI AukweI hY[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
385
BIm cMd jy mwnI awn1[ apr ij igrpiq kyiqk mwn2 ]7] bymuK hoie mwr bhu KweI[ Srn pry Aur mihĂ pCuqweI[ mylhu awp Auicq hY bwqI[ jy aDIn iem bfo arwqI3â ]8]
suin klĂIDr bwk bKwnw[ âpRQm kukrm iqnhuĂ hI Twnw[
aib jy imlih nhIx apmwnYx4[ qjY ibroD gurin ko mwnY ]9] hm huieĂ qQw jQw so hoie[ imlih imlwvihĂ aMqr Koie5[ irs bis hĂY kY lirby cwhw[ iqm hI imly myl rN mWhw6â ]10]
dXo hukmnwmw ilKvwie[ imRdul bWk ihq ky ijs Bwie[
dUq gXo lykir iFg jbY[ Koil pTwie, jwin ihq sbY7 ]11] hrKiq hĂY kir kop imtwXo[ pun pMmw prDwn pTwXo[ myl krĂo bwqin ky swQ[ BXo SuzD mn pun igrnwQ ]12] awvwjweI sicvin kyrI[ kriq rhĂo dy Byt bfyrI[ apr hMfUrI awidk swry[
1jy awN mMn leI[ 2hor (bI) ikMny hI rwjy mMn jwNgy (awn)[ (a) (iPr AunHW dw) ikMnW ku mwN hY (Bwv Auh bI aDIn ho jwNgy[ 3vzfw vYrI jy aYAux aDIn huMdw hY[ 4huN jy imldw hY asIx inrwdr nhIx krdy[ 5jy imlygw qW asI imlw lvWgy Prk guvwky[ 6Evyx hI (asIx) rN ivc (AusL) imly[ 7Kolky pVHweI qy swrI apNy ihq dI jwNI[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
386
mMqRI pTihĂ prih jib kwry ]13] iks igrpiq kY Bwv ibswlw[ kyicq krihĂ alp ihqvwlw1[ ies ibiD rs hoXo igr rwjn[ krihĂ suDwrin apny kwjin ]14] kib kib siqgur cFihĂ aKyr[ ibcrihĂ kwnn ieq Auq hyir[ sMg Kwlsw hĂY smudwie[ qIr gorIaW vihr clwie ]15] inq SsqRin ko hĂY azBĂwsw[ prcihĂ rhihĂ pRBU ky pwsw[ rwNy rwie imly smudwie[ jy sYln ky ibKY bswieĂ2 ]16] siBihin awn pRBU kI mwnI[ mwnYx jy n, imtY rjDwnI3[ aink akorin ko arpMqy[ vsqu ajwieb hyir pTĂťqy ]17] awCy Pl gn qoir btoir4[ fwlI pTihĂ gurU kI Er[ ko sUKm cwvr phuĂcwvY[ ko bhu moly bsqR pTwvYx ]18] ijs ibloik pRBu krYx anĂťd[ aYsI vsqu pTwieĂ iblĂťd[
iek idn gurU idvwn mJwrI[ nwrd swD rUp injDwrI ]19]
suMdr pMK ibhMgm kyry[ DrI Aupwien awin agyry[ bMdn Twin drs kir bYsw[
1keIk QoVHy ihq vwlw (Bwv) krdy hn[ 2vsdy hn[ 3rwjDwnI nwS ho jWdI hY[ 4qoVky qy kzTy krky[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
387
dyiK n iqRpqih bhu CuiD jYsw ]20] qib siqgur swdr bYTwXo[ muskwviq SRI bdn alwXo[ âpMK awinby hyqu kswlw1[ kĂox iriKdyv! awp qum Jwlw? ]21] qumro drSn hY bhu pwvn[ krhu ikRpw jib krhu idKwvn[ prAupkwr hyq Dr iPro[ sur muin jn ko pwvn kroâ ]22]
suin muin nwrd prm ibSwrd2[ AuĂzqr hyqu bKwnI swrd3[
âSRI askyqu puzqR ipRX prm4[ DrĂo rUp gur rwKin Drm ]23] qIn qwp Kwpin SuB drSn[ awie surg qy hrKiq prsn5[ irkq pwN6 nihĂ awviq awCy[ XW qy Byt lĂwiebo bWCy ]24] bhur ibcwrĂo jo huie pĂwrI[ aYsI vsqu lyAux kr DwrI[ krin jMg azBĂws bfyrw[ irdy ibcwrin kir mYx hyrw ]25] XW qy SsqRin kI bhu cwhU[ ibzdĂw cWp aiDk siB mWhU[ XW qy qumry srin krin kO7[ mYx awny SuB bIn prin ko8* ]26]
1KMB ilawvN dI Kycl[ 2cqur[ 3bwNI[ 4sRI akwl purK dy (awp) prm ipRX puzqR hY[ 5sĂrg qox awieaw hW anĂťd nwl (crn) prsn[ 6KwlI hzQ[ 7bwNW nwl (joVn) leI[ 8KMB cuNky[ *KMbW dw pqw qy ienHW qox AupdyS agly aMsU ivc awvygw[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
388
apny bwn sMg lgvwE[ bhur cWp mYx sMiD clwE[ hyrhu byg hoie hY aYsy[ Auif kir jwieĂ ibhMgm jYsy ]27] jyiqk hoiq rhy avqwrw[ phuĂic siBin ko drs inhwrw1[ rwmcMd SRI ikRSn inhwry[ suMdr nr srIr bhu Dwry ]28] aib rwvr ko rUp CbIlw[ krqy rhhu mwnvI lIlw[ dyKiq hI mn hoiq snyhU[ srb jog pRwpiq Pl eyhU ]29] khox khW rwvr kI SoBw[ duSmn BI dyKiq mn loBw[ KVg inKMg aMg ky sMgw[ SoBiq klĂI sIs AuqMgw ]30] qum drSn qy mihd anĂťdM[ muK mMfl duiq idpih iblĂťdM[ suMdr apr iblokin kyrI[ nihĂ bWCw rih qum ko hyrI2 ]31] sUr iSromiN pMQ clwXo[ rcĂo siBin ko juzD isKwXo[ ijs mihĂ aiq pRsMnqw mohI[ ipiK ipiK dwruN mn mihĂ hohI3 ]32] DMn gurU gur gwdI DMn[ ijn kI mmqw krih n aMn[ rUp mihd mhIXwn qumwrw[ nyiq nyiq ijs byd Aucwrw ]33] srb surwsur Swrd SyK[
1mYx dyiKaw hY[ 2awpdy drSn krky hor suMdrqw dy dyKN dI cwh nhIx rihĂdI[ 3iBawnk jMg vyK vyK myry mn ivc ieh awAuxdI hY:-[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
389
aMq n pwie skihĂ aivryK[ inj bRhmMf rUp qum Dwrw[ pg pqwl jo DrY pswrw1 ]34] swgr Audr2, nsw nd nwry3[ locn sUrj cMd Audwry[ bRhmlok pRBu sIsu bnwXo[ jihĂ kihĂ eyko rUp suhwXoâ ]35]
iezqĂwidk jib nwrd khĂo[ brjiq guru4 âqum siB ikC lhĂo[
aho dyviriK! inq srbzgĂ[ siB qy dIrG aho qqzgĂâ ]36] ies ibiD kih kir awps mWhI[ Bey anĂťdiq imil kir qWhI5[ krI prspr nmo isDwrw[ bRhmlok ko munI pDwrw ]37] dyKiq siB ky aMqrDĂwnw[ iszD smwn Kwlsy jwnw[
pwCy pUCin kIno sbY[ Byv bqwXo siqguru qbY ]38]
âkmlwsn ko nĂťdn6 nwrd[ ahY dyviriK prm ibSwrd7[â iem kih pMK awp kr ley[ eyk isMG sox iem kih dey ]39] âly gmnhu kwrIgr qIr[ bYiT inkt lgvwvhu qIr[
1pqwl jo hyT psiraw hoieaw hY (awpdy) crn hn[ 2smuMdr pyt hY[ 3ndIaW nwly nwVIaW hn[ 4(hor kihNo) rokN leI gurU jI ny ikhw[ rokN dw kwrn ieh sI ik hor KulHIaW gzlW nw kry[ 5iqs nwrd L[ 6bRhmw dw puzqR[ 7cqur[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
390
ien ko qĂwig dUr nihĂ jwvhu[ dyKiq idRgn1 bwn bnvwvhuâ ]40] suin pRBu qy ly kir qib gXo[ inkt bYiT bnvwviq BXo[ dIrG pMK su dIrG bwnw[ kry qĂwr so ruicr mhwnw ]41] awCy sr bnwie ly awXo[ so pRBu ko dy sIs invwXo[ awp hwQ mihĂ Dir kir hyry[ srb QUl Kpry su bfyry ]42]
ieiq SRI gur pRqwp sUrj igRMQy cqurQ ruqy ânwrd jI imlnâ pRsMg brnnĂť nwm pMcwsmo aMsU ]50]
1azKIx vyKidaW[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
391
51. [KMBW duvwrw AupdyS] 50<<ipClw aMsU qqkrw ruiq 4 aglw aMsU>>
dohrw: iQrĂo Kwlsw pws gn hukm krĂo mhwrwj[ âdUr dUr lig Kry rhu* bwn Koijby kwjâ ]1]
cOpeI: suin kir isMG Dwie kir gey[ Kry sYxkry hoviq Bey[ pUrb idiS SRI muK ko kir kY[ cWp kTor awp kr Dir kY ]2] KYxcĂo bwn sMiD kY bl qy[ skl iblokiq hYx iqs cilqy[ khĂo gurU âdyKhu nB jY hY1[ rwKhu idRSit qry AuqrY hY?â ]3] CorĂo jbY, mhW Duin hoeI[ grij sunI siB, gmnĂo soeI[ rhy dyKqy idRgn lgwie[ gXo AuqMg n prY idKwie ]4] bhur dUsro qĂwgin kIn[ qIsr cWp aYxic qib dIn[ iqm hI cOQy idXo clwie[ bhur pMcmo gwjiq jwie ]5] sB sox kih kih qĂwgn krYx[ AUpr dUr idRSit nihĂ DrYx[ dyKiq rhy Kry siB hoie[ -awvih qIr2- pRqIKihĂ soie ]6]
bIqĂo jwm rhy qihĂ TWFy[ hit nihĂ awey, acrj bwFy[
pun siB siqgur inkt phUcy[ âpRBu jI! dyiK rhy hm AUcy ]7] gey ggn mihĂ iPry n Pyry3[
*pw:-hoie[ 1akwS L jwNdw hY (bwN)[ 2qIr awvygw[ 3(bwN) vwps nhIx muVy[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
392
dUir dUir iQru huie iqh hyry[ qry Drw pr so nihĂ awey[ jy awviq idKIaih smudwey ]8] grjiq pun ko myG smwnw[ so hm suniq rhy iQr kwnw[ gey dUr pun sunI n soeI[ siB kI miq ibsmiq ipiK hoeIâ ]9] suin pRBu khĂo ân AUpr ko hY1[ ggn pulwV prĂo siB EhY2[ iQr hĂYby ko Qwn n koeI[ ghy n iknhuĂ n ikq gy soeI ]10] nIky dyiK Kojnw krIaih[ bwn ajwieb lĂwAu, n trIaih[ khW gey kY dyhu bqwie? bwn ibkImq dey clwieâ ]11]
SRI muK qy suin kY isK khYx[ âhm nihĂ Byv iqnox ko lhYx[
kudrq ky mwilk gur pUry[ kOn lKih cwilĂqR su rUry ]12] jwnhu awp srb kI gqI[ pkry ikDOx iQry ijq ikqI[ dyKiq rhy ggn idiS swry[ ipiK clqy pun nhIx inhwry ]13] rhy pRqIKiq jwm ibqwXo[ iqn awgmn nhIx liK pwXo[â SRI muK muskwviq mMd mMd[ khiq Bey, qum sumiq iblĂťd ]14] sgry krIaih Bly ibcwrn[ sr awgmn3 n Bw iksu kwrn?
1Aupr koeI (QwAux) nhIx hY (ijzQy bwN atk rhy)[ (a) Aupr koeI (bwN) nhIx[ 2aOh (swhmNy) swrw akwS KwlI ipaw hY[ 3qIrW dw (hyTW) awvNw[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
393
gey ghy kY ikqhuĂ isDwry? ijs qy awviq nhIx inhwryâ ]15] qib kr joir Kwlsw khY[ ârwvr skl sQl giq lhYx[ dwsn ko sr gqI1 bKwno[ -ijm ikq atky- pRBU! su jwnox ]16]
lwls lKI Kwlsy kyrI[ SRI muK Aucriq By iqs byrI[
âieh qum ko idRStWq idKwXo[ dwStWq2 aib sunhu suhwXo* ]17] pr humwAu3 sMg lwgĂo kwn[ hm Dnu joir qjĂo br bwn[ so Kg apNy dyS mJwrw[ ly gmnĂox sr, qrY n fwrw ]18] iqm gurbwnI ky sMg lwgw[ pTiq suniq jo kir anurwgw[ so bwnI pwTk ly jwie[ dyS gurU ko irdw suhwie4 ]19] inj sMgI qihĂ krih pucwvn[ jhW bhur nhIx awvn jwvn5[ SRI siqgur sn diq imlwie[ bif anĂťd mihĂ rhY smwie ]20] pMKI gurU, su pMK Sbd gn6[ isK sr sMg lgy ijs ky mn7[ jnm mrn jug rwg ru dĂYS[
1bwNW dI gqI[ 2ijs pr idRStWq Gtdw hY[ *pw:-sunhu Kwlsw srb suhwXo[ 3iek pMCI mMinaW hY ijsdy isr qox lĂťGN nwl bwdSwhI imldI hY[ 4(Aus) pwTk L bwNI lY jWdI hY gurU ky ihrdy rUpI suhwvNy dys L[ 5Bwv bwNI awpNy sMgI L amr dyS phuMcw dyxdI hY[ XQw-vwhu vwhu pUry gur kI bwNI ] pUry gur qy AupjI swic smwNI[ 6swry (gurU gRMQ jI dy) Sbd KMB hn[ 7iszK qIr hn ijnHW dy mnW nwl (gurU ky SbdW rUpI KMB) lgy hn[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
394
hrK sog ko jhW n lyS ]21] gur pMKI ko bwsw qhW[ iek rs anĂd AudiD inq jhW[ jihĂ pirNwm1 n hoiq kdweI[ qihĂ isK sr ko2 dyiq pucweI ]22] qQw apr idRStWq sunIjY[ ijs ko jwin nwm rs pIjY[ nwm pMK, nwmI su ibhMg3[ jo jzgĂwsI lwgĂo sMg ]23] pRwn aMq lig qĂwgĂo nWhI[ lwgĂo rhĂo nwm rs mWhI[ pMK nwm ly sr jzgĂwsI4[ jwie imlwviq SRI pRBu pwsI ]24] jihĂ nwmI ko dyS suhwvn[ qhW krih ibn iblm pucwvn[ XW qy rthu sdw gurbwnI[ jgq AuDwrin prK inSwnI ]25] AuTiq bYTiq iQq kY cwly[ pThu Sbd inq rhhu suKwly[ bhur n hoie jgq mihĂ Pyrw[ krih Aubwrin gurU bfyrw ]26] iqm hI sziqnwm ismrIjY[ iek BI sĂws n ibrQw lIjY[ mn ijhvw ky sMg imlwie[ rwKihĂ ins idn mihĂ suKdwie ]27] iqs ko aMq smw jib awvY[ nwmI ihq shwieqw DwvY[ puMn pwp ky bMDn swry[
1Bwv iek rs hwlq rhy ijzQy [sMs:. pirNwm=rUpWqr hoNw, bdlI][ 2iszK rUpI qIr L[ 3pMCI hY[ 4jzgĂwsI rUp bwN L nwm rUpI KMB[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
395
SRI krqwr qurq inrvwry ]28] inkt awpny jn kir rwKy[ ijs pd ko jogI aiBlwKy[ aink jqn qy swDihĂ jog[ hoih spUrn, qn ibn rog ]29]
-bRhm dĂwr1 mihĂ ibRqI itkwvY[ jugq jog ky rs ko pwvY2-[
so aib klIkwl mihĂ nWhI[ XW qy rmhu nwm rs mWhI ]30] rihq vihr qn kI siB DrY[ ijm gur BnĂo n iqs qy trY[ aMqr ivRqI nwm ilvlwvY[ gur mUriq ko irdY bswvY ]31] pwrbRhm pUrn krqwrw[ prmySur jgdIS Audwrw[ dIn bMDu ipRX iszKn kyrw[ pRBu hir bĂwpk jihĂ kihĂ hyrw ]32] acuzq3, mhW purK, guNKwnI[ prm ikRpwl, prm suKdwnI[ inrBAu, inrMkwr, inrkwl4[ inrgun srgun rUp ibswl ]33] pRBusMBU5, inrBAu, siB sĂwmI[ mDusUdn inq aMqrjwmI[ jgjIvn, jg rcn ibDwqw[ nwrwieN, nrpiq, jg dwqw ]34] duStn gMjn, jn mn rMjn[ krqwpurK, anĂťq, aBMjn[
1bRhmrMQR[ isr dI AuprlI hzfI ivc iek Cyk mMinaw hY ijsL PoVky XogI dy pRwN inklny qy sdgqI mMndy hn[ ieQy Bwv-dsm dĂwr[ 2jog ivc juVky Aus dy rs L pwvo[ 3aigV[ 4akwl[ 5suqy pRkwS rUp[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
396
sziq rUp, joiqn kI joiq[ ijhĂ szqw qy jgq Audoiq ]35] prmwqm, nrhir, aibnwSI[ rUp n rMg n Git Git vwsI[ purSoqm, pwvn, duKhwrI[ mihd mnohr, awnĂdkwrI ]36] pdmwpq, mwDv, goibMd[ vwihgurU, siqgurU, mukMd[ Kl dl hrqw, grb pRhwrI[ rwm, ikSn, goibMd, murwrI ]37] gn jnwrdn, ibzKĂk sYnw1[ klml hrqw, pMkj nYnw[ jogySĂr ky DĂwn bsYXw[ SĂwm rUp, anUp suhYXw* ]38] KVgkyqu askyqu inrMjn[ Bgqin ipRX Bv BĂwn pRBMjn2[ mhWkwl bf AuĂzgR srUpM[ SwhnSwh BUp gn BUpM ]39] iezqĂwidk ijh nwm apwrw[ kir ibsqwr n peIaiq pwrw[ ismrn krin lyin rs rsnw3[ sdw suKyn prih jm bs nw4 ]40] jo ikRq krih mwnu so awCy5[ iqs mihĂ rhu hrKiq suK bWCy[ qnu hMqw ko qĂwgn krIaih[ pRBU rZwie hrK anusrIaihâ ]41]
1smUh jn ijs qox Xwcdy hn qy (ibzKĂk=) SySnwg ijs dI syjw hY[ *ieh swry kiv jI dzs rhy hn ik mYx prmySr dy nwm lY irhw hW, ienHW dy arQ srguN avqwrW dy eyQy nhIx lgdy[ ieh sB prmySr dy hI nwm hn[ 2iBawnk sMswr L nwS krn vwlw[ 3(jy) rsnw nwl ismrn dw rs lYxdw hY[ 4(Eh) jmW dy vs nhIx pYdw[ 5jo prmySr kry soeI azCI mMno[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
397
qInhu swDn1 kYvl kyry[ siqgur dey bqwie bfyry[ BwNw mwnin, hMqw qĂwgin[ sziqnwm ismrin ilvlwgin ]42] iehI prmpd ko phuMcwvYx[ ikRpw ijnhu pr so cil jwvYx[ vihr ikRXw SsqRin azBĂws[ pwpI duStn krn ibnws ]43] siqgur krI prm bKSIS[ jg ky suK imilbo jgdIS2[ bfy Bwg jwgihĂ ijn kyry[ clYx su mwrg iesI aCyry ]44] ijm arjn sMg BwKI gIqw[ âkrm Pln qy rhhu aqIqw3[ Drm Drin awXuD4 ko krIXih[ apno swKI rUp ibcrIXihâ ]45] qQw Kwlsy pRiq AupdyS[ âsziqnwm ko Bjn hmyS[ vihr krm rN krn mhwny[ krhu sdw siB ibiD suK Twnyâ ]46] kry SuzD, mn kI qij mYl5[ gmny sMq Bgq ijs gYl[ skl Kwlsy ko gur dXo6[ ijn ky Bwg bfy iqn lhĂo ]47] kiv sMqoK isMG gur kI kQw[ kIn bnwvin mm miq jQw[ cqurQ ruq pUrI kir qQw[
1BwNw mMnNw, qn hMqw iqawgNw qy siqnwm dw jwp[ 2jgq dy suK qy jgdIS dw myl (vI idqw)[ 3krmW dy Pl qox inawry rho[ 4SsqR Dwrny dw Drm[ 5mn dI mYl qjky (mn L) SuzD kry[ 6gurW ny idqw (Eh rwh)
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (ruiq 4)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
398
lIno swr jQw iGRq mQw ]48] ds piqSwhn ky suB crn[ Dr kir DĂwn ibGn ikX hrn[ aiBlwKW inj pUrn krI[ duStn kI miq kCu nihĂ arI1 ]49]
ieiq SRI gur pRqw 5 sUrj igRMQy cqurQ ruqy âSRI siqgurU kQwâ ibcqwXW BwK sUrj XW kiv sMqoK isMG jb aiq brnnĂť nwm eyk pMcwsiq aMsU ]51]
[cOQI ruiq sMpUrn hoeI]
1aVI nhIx[