+Vrijheidsbeperking in de
langdurende zorgWat is het en wat kun je eraan doen?
+
Direct zichtbaar: onrustbanden, afzonderen,
dwangbehandeling, afgesloten deuren, et cetera.
‘Wanneer iemand drie waarschuwingen heeft gehad en nog niet kalmeert, gaat hij naar de afzonderingsruimte’
‘s Nachts zijn alle deuren op slot’
Wat is het?
+
Eenzijdige afspraken, groepsregels, medicatie, domotica,
‘pedagogische maatregelen’, et cetera.
‘Eerst een boterham met iets hartigs voor je een boterham met zoet mag.’
‘Deze persoon krijgt medicatie omdat hij anders niet gaat slapen’
‘We hebben een chip in haar schoen, zodat we altijd weten waar deze mevrouw is.’
Maar ook:
+Waarom toegepast?
Valgevaar
Agre
ssie
+‘Peter automutileert zo ernstig, hij
heeft zichzelf blind geslagen.
Dit willen we voorkomen dus
gebruiken we polsbandjes.’
‘Vanwege epilepsie valt deze bewoner vaak. Om letsel te voorkomen gebruiken we een onrustband.’
‘vanuit haar dementie is het
dag/nacht ritme verstoord. Om
te zorgen dat ze ‘s nachts in
bed blijft, gebruiken we een
laserpaal. Dan kunnen we
mevrouw terug naar bed
brengen.’
‘De overdracht moet goed
gebeuren, zonder dat we
steeds afgeleid worden door de
kinderen. Daarom gaan zij
tijdens de overdracht een uur
naar hun kamer, met de deur
op slot.’
‘Omdat een bewoner het Prader-
Willi syndroom heeft, zijn alle
voorraadkasten op slot. Alleen
de begeleiding heeft een
sleutel.'
‘Het is wel zo prettig als iedereen aan tafel
blijft zitten tijdens de lunch. De
rolstoelen van de bewoners gaan
daarom op de rem.’
‘Het is belangrijk om gezond te
eten. De cliënten krijgen alleen in het weekend chips’
‘Omdat Anne niet verkeersveilig is,
zijn de deuren naar buiten toe
afgesloten.’
+Moet het anders?
+Wat gebeurt er al?
Zorg voor Beter
Verbetertraject Ban de Band
Verbetertraject Maatregelen op Maat
Zo’n 100 teams VG & V&V
Zorg voor Vrijheid
www.zorgvoorvrijheid.nl
Landelijke campagne
Congressen IGZ 2008,
2009, 2010
Kennis en ervaringen
uitwisselen
Goede voorbeelden
Handreikingen VGN
Nadenken over
vrijheidsbeperking (voor
begeleiders)
Meepraten over
beperking van je
vrijheid (voor cliënten)
Afname van 50%
+
Hoe kom je tot afbouw?
Op basis van een grondige, multidisciplinaire analyse komen tot een
passend alternatief. Stel vragen als:
Waarom is deze maatregel ingezet?
Waar komt het risico vandaan?
Wat betekent dit gedrag?
Hoe erg is het als dit gebeurt?
+Alternatieven…?
Per cliënt kan het
alternatief verschillen. De
analyse vooraf is erg
belangrijk!
+Multidisciplinair? Wie dan zoal?
Arts
Gedragsdeskundige
Uitvoerend medewerkers
Familie/vertegenwoordiger
(locatie)manager
Zorgcoördinator
Ergo- en fysiotherapeut
Psychomotorisch therapeut
Technische dienst
Vrijwilligers
+En wat is er nog meer nodig?
Vanuit organisatie
Non-fixatie beleid
Management dat zich uitspreekt
tegen VBM
Terugkerend onderwerp
Medewerkers
Bewust van risico’s
Bewust van alternatieven
Kritisch en tijdig evalueren
Onderwerp op de agenda
van teamoverleggen
Cliëntgerichte benadering
Er is geen standaard voor
iedereen
Kritisch en tijdig evalueren
Regelmatig meten!
Om hoeveel cliënten gaat
het?
Welke maatregelen?
Welke afwegingen gemaakt?
+En als het nou echt niet anders
kan?
De situatie is geanalyseerd
De maatregel is vastgesteld na overleg met cliënt, omgeving, specifieke
deskundigen en relevante disciplines
Er is aantoonbaar gezocht naar alternatieven
De maatregel voldoet aan de criteria van proportionaliteit, subsidiariteit en
effectiviteit
Er zijn acties ondernomen om herhaling te voorkomen
De maatregel wordt binnen 3 maanden geëvalueerd. Zware maatregelen of bij
kinderen worden sneller geëvalueerd
Er is rapportage en verantwoording vastgelegd in het zorgplan
Kwaliteitscriteria omgaan met vrijheidsbeperking