Republika e Kosovës Republika Kosovo-Republic of Kosovo
Qeveria-Vlada-Government
MEMORANDUM SHPJEGUES I PROJEKTLIGJIT PËR NDËRMARRJET SOCIALE
EXPLANATORY MEMORANDUM DRAFT LAW ON SOCIAL WELFARE
MEMORANDUM OBJAŠNJENJA NACRTU ZAKONA OSOCIJALNIM PREDUZECIMA
1/59
1. Çështjet kryesore të trajtuara;
Problemet sociale, si: papunësia,
përfshirja sociale dhe ofrimi i shërbimeve
të ndryshme në favor të shoqërisë, mbetet
një sfidë e madhe për vendet në
zhvillim.Në Kosovë, çështjet që lidhen me
përfshirjen sociale dhe ofrimin e
shërbimeve sociale në dobi të shoqërisë
lidhen kryesisht me veprimtarinë e
Organizatave jo Qeveritare (OJQ). Disa
nga këto OJQ janë përfshirë në aktivitetet
ekonomike dhe sociale në mbështetjen e
punësimit dhe të ofrimit të shërbimeve
sociale. Në Kosovë sikurse në shumë
vende të Evropës Juglindore vihet re një
rritje e angazhimit të organizatave jo-
fitimprurëse në aktivitete ekonomike, të
cilat kanë si qëllim integrimin në punë të
personave të disavantazhuar ashtu si edhe
ofrimin e shërbimeve në dobi të shoqërisë.
Për këtë qëllim, MPMS-ja si organ
sponsorizues i këtij Projektligji, ka
paraparë nevojën e hartimin të një ligji i
cili do të synojë krijim e vendeve te reja
të punës për grupet e cenuara dhe ofrimin
e shërbimeve sociale për personat në
nevojë.
2. Objektivat dhe ndërlidhja e tyre me
prioritetet e Qeverisë;
Objektivi kryesor i këtij ligji, është që të
1. Key issues addressed;
Social problems such as unemployment,
social inclusion and provision of various
services in favor of society, it remains a
major challenge for developing countries ..
In the Republic of Kosova, issues related to
social inclusion and provision of social
services for the benefit of society, mainly
related to the activities of non-
governmental organizations (NGOs). Some
of these NGOs are involved in economic
and social activities in support of
employment and provision of social
services. In Republic of Kosova, as in
many countries of Eastern Europe there is a
growing commitment to non-profit
economic activities, which are aimed
integration at work of disadvantaged
persons as well as providing services for the
benefit of society. For this purpose, MLSW
as sponsorius body of this draft has
foreseen the need of drafting a law that will
aim the creation of new working places for
vulnerable groups and the provision of
social services to persons in need.
2. Objectives and their liaison with
Government priorities;
The main objective of this law is to
1. Osnovna tretiranihpitanja ;
Socijalne probleme kao što su
nezaposlenost, socijalno obuhvatanje i
pružanja različitih usluga u korist društva,
ostaje glavni izazov za zemlje u razvoju ..
Na Kosovu, pitanja koja se odnose na
socijalno uključivanje i pružanje socijalnih
usluga za dobrobit društva, uglavnom se
odnosi na aktivnosti Nevladinih
Organizacija (NVO). Neke od tih NVO su
uključeni u ekonomskim i društvenim
aktivnostima u cilju podrške zapošljavanju i
pružanje socijalnih usluga. Na Kosovu, kao
iu mnogim zemljama Istočne Evrope
primecuje se sve veca posvecenost
neprofitnih ekonomskih aktivnosti,koje
imaju za cilj integraciju novih radnih mesta
osoba u nepovoljnom položaju ekonomski,
kao i pružanjausluga za dobrobit društva.
Za tu svrhu, MRSZ kao sponzorstvo telo je
predviđelo potrebu izrade ovog zakona koji
ce imati za cilj stvaranje novih radnih mesta
za ugrožene grupe i pružanje socijalnih
usluga osobama u potrebi.
2. Ciljevi i njihovo povezivanje sa
Vladinim prioritetima;
Glavni cilj ovog zakona je da doprinese
2/59
kontribuojë në zhvillimin e ekonomisë
përmes krijimit të ndërmarrjeve sociale të
cilat adresojnë çështje sociale, duke
përfshirë punësimin dhe ofrimin e
shërbimeve dhe të mirave në interes të
shoqërisë. Përmes këtij ligji do të krijohen
mundësi për krijimin e vendeve te reja të
punës dhe ofrimin e shërbimeve sociale
personave në nevojë. Qeveria e Kosovës,
si prioritet të saj, ka përcaktuar ngritjen e
e shkallës së punësimit, me theks të
veçantë, punësimin e grupeve të cenuara
apo personave të disavantazhuar. Qeveria e
Kosovës, vitin e kaluar ka miratuar
Koncept dokumentin për fushën e
ndërmarrjeve sociale, në bazë të të cilit
dokumenti, ka sqaruar nevojën dhe arsyen
e hartimit të Ligjit për Ndërmarrjet
Sociale. Qeveria e Kosovës, përkatësisht
MPMS-ja, në bazë të mandatit të saj, ka
përfshirë në Programin Legjislativ të saj
për vitin 2016 hartimin dhe miratimin e
Ligjit për Ndërmarrjet Sociale.
3. Opsioni i rekomanduar;
Bazuar në tri opsionet e paraqitura në
Koncept dokumentin për rregullimin e
fushës së ndërmarrjeve sociale, duke
marrë në konsideratë praktikat më të mira
të vendeve të zhvilluara dhe duke iu
përshtatur nevojave dhe sistemit të
brendshëm të vendit, opsioni i
contribute to the development of the social
economy through the creation of social
enterprise which addresses social issues
including employment and provision of
goods and services of interest to society.
This law will provide opportunities for
creating new jobs and providing social
services to those in need. Government of
Kosovo, as its priority, has set raising the
level of employment, with special emphasis
on the employment of vulnerable groups or
disadvantaged persons. Government of the
Republic of Kosova, the passed year has
approved the Concept Paper for the field of
social enterprise, on the basis of which
document, explained the need and reason
for drafting the Law on Social Enterprises.
Government of Kosova, respectively
MLSW, under its mandate, has included in
its Legislative Program for 2016 drafting
and adoption of the Law for Social
Enterprises.
3. Recommended option;
Based on the three options presented in the
Concept Document for regulation the field
of social enterprise, taking into
consideration the best practices of
developed countries and adopting their
needs and the system internal to the
country, the MLSW recommended option,
razvoju socijalne ekonomije kroz stvaranje
inicijativa društvenih preduzeca koja se
bave socijalnim pitanjima, uključujuci
zapošljavanje i pružanje roba i usluga od
interesa za društvo. Ovaj zakon ce
obezbediti mogucnosti za otvaranje novih
radnih mesta i pružanje socijalnih usluga
osobama u potrebi. Vlada Kosova, kao svoj
prioritet,postavlja podizanje nivoa
zaposlenosti, sa posebnim naglaskom na
zapošljavanju ugroženih grupa ili ugroženih
lica. Vlada Kosova protekle godine je
usvojiloNacrt dokumenat za oblast
socijalnog Preduzeca, na osnovu kojeg
dokumenta, je objasnio potrebu i razlog za
izradu Zakona o Socijalnim Preduzecima.
Vlada Kosova, odnosno MRSZ, u okviru
svog mandata, je uključenou sopstvenog
zakonodavnom programu za 2016 i
usvajanje Nacrta Zakona za Socijalna
Preduzeca.
3. Preporučena opcija;
Na osnovu tri predstavljene opcije u
KonceptDokumentu za regulisanje oblasti
socijalnog preduzeca, uzimajuci u obzir
najbolje prakse razvijenih zemalja i njihovih
potreba i interni sistem zemlje, preporučena
opcija MRSZ, je izrada i usvajanje Zakona
o socijalnim preduzecima na Kosovu.
3/59
rekomanduar i MPMS-së, është hartimi
dhe miratimi i Ligjit për Ndërmarrjet
Sociale në Kosovë. Qëllimi i ndërmarrjeve
sociale përfshin të dyja format: integrimin
në punë të personave të disavantazhuar
dhe ofrimin shërbimeve sociale për
personat në nevojë. Këto forma, do të jenë
të përcaktuara në ligj si Kategoria A dhe
Kategoria B. Në Kategorinë A, janë
kategorizuar ndërmarrjet sociale të cilat
ofrojnë shërbime sociale për grupet e
disavantazhuara dhe janë përcaktuar edhe
cilat lloje të shërbimeve sociale që
ofrohen. Ndërsa në Kategorinë B, janë
kategorizuar ndërmarrjet sociale të cilat
punësojnë së paku 30% të grupeve të
disavantazhuara. Ligji do të lejonte
mundësinë edhe bashkimin e këtyre dy
formave të cilat ofrojnë edhe shërbime
sociale por edhe punësim për grupet e
disavantazhuara. Ligji do të përcaktojë se
cilat parime bazë të ndërmarrjeve sociale
duhet të përmbahen edhe në dokumentet
themeluese. Ligji do të sanksionojë se
ndërmarrjet sociale do të jenë persona
juridikë jofitimprurës të cilët mund të
krijohen në një nga format juridike të
parashikuara nga ligjet e Kosovës, si:
shoqëri, kooperativa apo organizatat
jofitimprurëse, që në aktet e tyre të
themelimit do të bëhet i qartë qëllimi
social i themelit të ndërmarrjes sociale.
Projektligji do të ndajë qartë dy momente
që lidhen me themelimin e ndërmarrjeve
sociale. Së pari, regjistrimi i tyre do të
is drafting and adoption of the Law on
Social Enterprises in the Republic of
Kosova. Social purposes of social
enterprises include both forms as labor
integration of disadvantaged people and
providing social services for people in need.
These forms will be defined in law as
Kategroia A and Category B. In Category
A, are categorized social enterprises that
provide social services for disadvantaged
groups and are also determined which types
of social services provided. While in
Category B, they are categorized social
enterprises that employ at least 30% of
disadvantaged groups. The law would also
allow the possibility of merging the two
shapes which provide social services but
also the employment of disadvantaged
groups. The law will determine which the
basic principles of social enterprise must
adhere also in the founding documents. The
law will sanction that social enterprises will
be legal persons nonprofit that can be
created in one of the legal forms provided
by the laws of Kosovar society, cooperative
or non-profit organizations, in their acts of
foundation will become clear the social
intent of the social enterprise foundation.
The draft law will clearly separate the two
aspects related to the establishment of
social enterprises. First, their registration
will be done on one of the responsible
authorities according to the legal form of
the company founders have chosen, while
the status of social enterprise will be
Društveni cilj društvenih preduzeca
uključuju oba oblika kao integracije rada u
ugroženih ljudi i pružanje socijalnih usluga
za ljude u potrebi. Ovi oblici ce biti
definisana u zakonu kao Kategroia A i
Kategorija B. U kategoriji A, kategorisani
su društvena preduzeca koja pružaju usluge
socijalne zaštite za ugrožene grupe i takođe
su određene koje vrste socijalnih usluga se
pružaju.
Dok u kategoriji B, su kategorisani
društvenih preduzeca koja zapošljavaju
najmanje 30% ugroženih grupa. Zakon bi
takođe omogucilo mogucnost spajanja ovih
dva oblika koji pružaju socijalne usluge, ali
i zapošljavanje ugroženih grupa.
Zakon ce utvrditi koji su osnovni principi
društvenog preduzeca trebajudobro da se
pridržavaju osnivačkim dokumentima.
Zakon ce sankcionisati socijalna preduzeca
koja ce biti pravna lica neprofitna koje
mogu se osnivati u jednom od pravnih formi
predviđenim zakonima Kosova , kao
zadruge ili neprofitne organizacije, kojiu
svojim aktima osnivanja ce postati jasan cilj
osnivanja socijalnog preduzeca.
Nacrt zakona ce jasno razdvoji aspekte koji
se odnose na uspostavljanje društvenih
preduzeca.
Prvo, njihova registracija ce biti učinjeno na
jednom od nadležnih organa u skladu sa
jedne pravne forme koje su osnivači
izabrali, dok statusdruštvenog preduzeca ce
biti obezbeđen od strane MRSZ i bice
održan i njihov registar.
4/59
bëhet në një nga autoritetet përgjegjëse
sipas formës juridike që kanë zgjedhur
themeluesit e ndërmarrjes, ndërkohë që
statusi i ndërmarrjes sociale do të jepet
nga MPMS-ja dhe po aty do të mbahet
dhe regjistri i tyre.
4. Arsyetimi i propozimit, duke
përfshirë një shpjegim të nivelit të
përafrimit me legjislacionin e BE-së;
Zhvillimi i ndërmarrjeve sociale, si një
element kyç i ekonomisë sociale, është
pjesë e Strategjisë “Evropa 2020”. Me
qëllim promovimin e një "ekonomie të
tregut social”, Bashkimi Evropian ka
vendosur ekonominë sociale, si instrument
të ri në qendër të shqetësimeve që lidhen
në veçanti me luftën kundër varfërisë dhe
përjashtimit social si edhe krijimin e
vendeve të punës. Vizioni dhe strategjia e
Bashkimit Evropian është e sanksionuar
qartë në Komunikatën e Iniciativës së
Komisionit Evropian për Biznesin Social1
dhe në një sërë dokumentesh dhe
deklaratash që kanë pasuar këtë iniciativë.2
Koncepti i ri për Ndërmarrjet Sociale në
Bashkimin Evropian, akoma nuk është
rregulluar me Acquin e BE-së. BE, deri më
tani, ka nxjerrë shumë studime dhe raporte
provided by MLSW and there will be also
held and their registry.
4. Grounds for the proposal, including an
explanation on the level of
approximation with EU legislation;
The development of social enterprises, as a
key element of social economy, is part of
the Europe 2020 Strategy. In order to
promote a "social market economy", the
European Union has placed the social
economy, as new instrument at the center of
concerns related particularly to the fight
against poverty and social exclusion as well
as job creation. The vision and strategy of
the European Union is clearly enshrined in
the Communication of the European
Commission initiative for social Business
and a series of documents and declarations
that have followed this initiative.
A social enterprise as a new concept in the
European Union is not yet regulated by EU
Acquin. EU, so far, has issued many studies
and reports on the development of the
concept and the possibilities for unification
of standards in EU level to social
4. Obrazloženje predloga, uključujući
objašnjenje nivoa usklađivanja sa
zakonodavstvom EU;
Razvoj društvenih preduzeca, kao ključni
element socijalne ekonomije, je deo
Strategije Evrope2020 u cilju promovisanja
"socijalne tržišne ekonomije", Evropska
Unija je postavilo socijalnu ekonomiju, kao
novi instrument u centru zabrinutosti koja se
povezuju posebno sa borbom protiv
siromaštva i socijalne isključenosti, kao i
otvaranje novih radnih mesta. Vizija i
strategija Evropske Unije je jasno sadržano
u saopštenju inicijative Evropske komisije
za Socijalni Biznis1 i niz dokumenata i
izjava koje su sledile su ovu inicijativu 2.
Novii koncept za Socijalna preduzeca jedan
u Evropskoj Uniji još uvek nije regulisano
sa Acquin EU. Evropska unija, do sada, je
izdao mnoge studije i izveštaje o razvoju
koncepta i mogucnosti za ujedinjenje
standarda u nivou EU društvenih preduzeca.
1Komunikimi nga Komisioni në Parlamentin Evropian, Këshillit, Komitetit Ekonomik dhe Social Evropian dhe Komitetin e Rajoneve Iniciativa e Biznesit Social, duke krijuar
klimëtë favorshme për ndërmarrjet sociale, aktorët kyç në ekonominë sociale dhe të inovacionit, 2011. 2Deklarata e Strasbourgut, 16-17 janar 2014.
5/59
rreth zhvillimit të këtij koncepti dhe
mundësisë së unifikimit të standardeve në
nivel të BE-së për ndërmarrjet sociale.
5. Elementet kryesore të legjislacionit
ose politikës së propozuar (përmbajtja
instrumentet e politikave, kosto,
procedurat administrative);
Projektligji për ndërmarrjet sociale, ka
përcaktuar se ndërmarrje sociale mund të
regjistrohen si OJQ, shoqata, fondacione,
biznese dhe koorporata bujqësore.
Regjistrimi i tyre do të bëhet sipas
legjislacionit në fuqi për Lirinë e
Asociimit dhe Organizimit dhe Shoqërive
Tregtare. Pas regjistrimit të tyre,
ndërmarrjet sociale, për të ushtuar
aktivitetin e tyre social, do të duhet të
marrin statusin e ndërmarrjeve sociale në
Ministrinë e Punës dhe Mirëqenies Sociale
sipas kritereve të cilat i ka përcaktuar
projektligji në fjalë.
Ndërmarrjet sociale sipas këtij projektligji
do të përfshijë të dyja format e veprimit si
ndërmarrje sociale të kategorisë A dhe
ndërmarrje sociale të kategorisë B. Në
Kategorinë A do të kategorizoheshin
ndërmarrjet sociale të cilat ofrojnë
shërbime sociale për grupet e cenuara
ndërsa në Kategorinë B, do të
kategorizoheshin ndërmarrjet sociale të
cilat punësojnë së paku 30% të grupeve të
cenuara. Ligji, do të lejonte mundësinë
enterprises.
5. Key legislation elements or proposed
policy (content, policy instruments, cost,
administrative procedures);
The draft law on social enterprises has
determined that social enterprise can
regjistohen as NGOs, associations,
foundations, businesses and agricultural
koorpoarat. Their registration will be done
according to the legislation in force on
Freedom of Association and Organization
and Trade Association. After their
registration, social enterprises, to exercise
their social activity, they will have to
assume the status of social enterprises in the
Ministry of Labour and Social Welfare
according to the criteria which determined
the draft law in question.
Social enterprises under this draft law will
include both forms of action such as social
enterprise of the category A and social
enterprise to category B. Category A A will
categorize social enterprises that provide
social services for vulnerable groups while
in Category B, will be categorized social
enterprises which employ at least 30% of
disadvantaged groups. The law would also
allow the possibility of merging of this two
shapes which provide social services but
5. Ključni elementi predloženog zakona
ili politike (Sadržaj instrumenti politika
cena, administrativne procedure);
Nacrt zakona o socijalnim preduzecima, je
utvrdilo da socijalno preduzece može se
registrovati kao NVO, udruženja, fondacije,
preduzeca i poljoprivrednih koorporacija
Njihova registracija ce se vršiti u skladu sa
zakonima o Slobodi Udruživanja i
Organizovanja i Trgovačkim Društvima.
Nako njihovog registrovanja,društvenih
preduzeca,da ostvare svoje društvene
aktivnosti, oni ce morati da prihvati status
društvenih preduzeca u Ministarstvu Rada i
Socijalne Zastite u skladu sa kriterijumima
koje određuje nacrtzakon u pitanju.
Socijalna preduzeca prema ovom
Nacrtzakona ce obuhvatati dva oblika
delovanja kao sociajlno preduzece
kategorije A i socijalno preduzece
kategorije B.UKategoriji A kategorizaciju
socijalnih preduzeca koje pružaju socijalne
usluge za ugrožene grupe, dok u kategoriju
B, cebiti kategorizacija društvenih
preduzeca koja zapošljavaju najmanje 30%
ugroženih grupa.
Zakon bi takođe omogucilo mogucnost
6/59
edhe bashkimin e këtyre dy formave të
cilat ofrojnë edhe shërbime sociale por
edhe punësim për grupet e cenuara.
Projektligji ka përcaktuar edhe listën e
personave të cenuar të cilët iu janë
përshtatur kushteve dhe rrethanave në
Kosovë. Projektligji do të sanksionojë se
ndërmarrjet sociale do të jenë persona
juridikë jofitimprurës. Projektligji do të
përcaktojë se cilat parime bazë të
ndërmarrjes sociale duhet të përmbahen
edhe në dokumentet themeluese.
Projektligji do të parashikojë të gjitha
rregullat e transparencës dhe të kontrollit
në mënyrë që ndërmarrja sociale të mos
devijojë nga qëllimi social dhe gjithashtu
do të parashikojë se cilat do të jenë
instrumentet ndihmuese për të zhvilluar
dhe promovuar ndërmarrjet sociale.
Ndihma do të konsistojë në përgatitjen e
planeve dhe studimeve për zonat dhe llojin
e aktiviteteve që do të ushtrojnë
ndërmarrjet sociale, por edhe në ofrimin e
fondeve si nga buxheti i shtetit dhe nga
fonde të ndryshme të Bashkimit Evropian.
Gjithashtu për llojin e ndërmarrjes që
krijohet me qëllimin që të punësojë
persona nga kategoritë e cenuara mund të
parashikohen edhe subvencione për
sigurimet dhe pagat e tyre dhe në veçanti
lehtësira të tjera fiskale ashtu siç është
përcaktuar me ligjet dhe aktet nënligjore të
pakos fiskale në Kosovë.
also the employment of vulnerable groups.
The draft law has defined the list of
vulnerable persons who are adopted the
conditions and circumstances in Kosova.
The draft law that would sanction that
social enterprise will be non-profit legal
persons. The draft law will determine what
the basic principles of social enterprise
must adhere well to the founding
documents.Draft law will foresee all the
rules of transparency and control so that
social enterprise not deviate from the social
purpose and will also foresee which
supported instruments will be to develop
and promote the social enterprises. The
assistance will consist in the preparation of
plans and studies for the areas and the type
of activities that will exercise social
enterprises, but also in the provision of
funds from the state budget and various
funds of the European Union. Also for the
type of enterprise that is created with the
aim to employ people from vulnerable
categories can also foresee subsidies for
insurance and their wages and in particular
in other fiscal facilities as stipulated by
laws and sub legal acts of the fiscal package
in the Republik of Kosova.
spajanja dva oblika koji pružaju socijalne
usluge, ali i zapošljavanje ugroženih grupa.
Nacrt zakona je definisao spisak ugroženih
osoba koje su se prilagodile uslovima i
okolnosti na Kosovu. Zakon ce
sankcionisati socijalna preduzeca koja ce
biti pravna lica neprofitna .
Nacrt zakona ce utvrditi da koji su osnovni
principi društvenog preduzeca trebaju dobro
da se pridržavaju u osnivačkim
dokumentima.Nacrt ce obezbediti sva
pravila transparentnosti i kontrole, tako da
socijalno preduzece ne odstupaju od
socijalne svrhe i takođe ce
obezbeditipomocna instrumentaza razvoj i
promociju socijalnih preduzeca.
Pomoc ce se sastojati u pripremi planova i
studija za područja i vrste aktivnosti koje ce
vršiti socijalnih preduzeca, nego i u
pružanju sredstava iz državnog budžeta i
raznih fondova Evropske Unije. Takođe,
vrsta preduzeca koji je osniva sa ciljem da
zaposle ljude iz ugroženih kategorija može
biti obezbeđeno i subvencije za osiguranje i
njihove plate i posebno fiskalnih olakšica,
kao što je propisano zakonima i propisima
fiskalnog paketa na Kosovu.
7/59
6. Lista e plotë e akteve ligjore të BE-së
që duhet të përfshihen në projekt aktin
ligjor si burime informuese (nëse është e
aplikueshme);
Siç u theksua në pikën 4 të këtij
dokumenti, BE-ja akoma nuk e ka të
rregulluar me legjislacion fushëveprimin e
ndërmarrjeve sociale.
7. Vlerësimi i ndikimit financiar të
opsionit të propozuar;
Ky Projektligj nuk parasheh implikime
financiare. Pjesë përbërëse e këtij
dokumenti, është Vlerësimi i Ndikimit
Financiar.
8. Konsultimi (kush është konsultuar
dhe përmbledhje të shkurtra të
përgjigjeve);
MPMS-ja, sipas dispozitave të Rregullores
së Punës së Qeverisë nr. 09/2011, ka
zhvilluar procesin e konsultimeve
paraprake dhe publike. Konsultimi
paraprak është zhvilluar qysh në fazën e
parë të hartimit të projektit fillestar ku janë
konsultuar këto institucione:
- Zyra Ligjore e ZKM-së;
- Sekretariati Koordinues i ZKM-së;
6. The full list of EU legal acts to be
ncluded in the draft laë as information
source (if applicable);
As was stated in paragraph 4 of this
document, the EU still has not regulated by
legislation the scope of social enterprises.
7. Assessment of the financial impact of
the proposed option;
The draft law provides no financial
implications.Integral part of this document
is the Financial Impact Assessment.
8. Consultation (who was consulted and a
brief summary of replies);
MLSW, under the provisions of the Rules
of Procedure of the Government no.
09/2011, has developed preliminary
consultation process and public. Prior
consultation is already developed in the first
phase of development of the initial project
where these institutions were consulted:
- Legal Office of OPM;
- Coordination Secretariat of the OPM;
6. Celokupan spisak pravnih akata EU
koji treba da se uključe u nacrt pravnog
akta, kao informativni izvor
(ako je primenjivo):
Kao što je navedeno u stavu 4 ovog
dokumenta, EU još uvek nije regulisao
zakonodavstvom, obim socijalnih preduzeca
7. Procena finansijskog uticaja
predložene opcije;
Ovaj Nacrtzakona ne predviđa nikakve
finansijske implikacije. Sastavni deo ovog
dokumenta je Procena Finansijskog Uticaja.
8. Konsultacije (koji su konsultovani i
kratak rezime odgovora);
MRSZ, u skladu sa odredbama Poslovnika o
Radu Vlade br.09/2011,je razvio
preliminarni proces konsultacija i javnosti.
Prethodno konsultovanje je vec razvijeno u
prvoj fazi razvoja inicijalnog projekta gde
su konsultovani ove institucije:
-Pravna Kancelarija Ureda Premijera;
- Sekretarijat KoordinacijeUP;
8/59
- Zyra e Informimit të ZKM-së;
- Administrata Tatimore e Kosovës;
- Ministria e Financave;
- Ministria e Tregtisë dhe Industrisë;
-Ministria e Arsimit, Shkencës dhe
Teknologjisë;
-Ministria e Administratës Publike;
-Ministria e Drejtësisë;
-Ministria e Pushtetit Lokal;
-Ministria e Integrimeve Evropiane;
- Ministria e Shëndetësisë;
- Ministria e Punëve të Brendshme;
- Agjencia për Barazi Gjinore;
-Trupa Ekzekutive e Inspektoratit të Punës;
-Fondi Pensional i Kosovës ( Trusti)
- Avokati i Popullit.
Ndërsa nga procesi i konsultimeve publike,
kemi konsultuar:
- Komisionin Evropian - Zyrën në
Prishtinë’
- OSCE - Zyrën në Prishtinë;
- UNDP - Zyrën në Prishtinë;
- Bankën Botërore- Zyrën në Prishtinë;
- EFT-Zyra në Torino;
- Ambasadat e huaja në Kosovë;
- GIZ - Zyrën në Prishtinë;
- OJQ –Handikos;
- OJQ –Pema;
- OJQ- Down Sindrown Kosova;
- APPK
- Kryqin e Kuq të Kosovës;
- Terre des Homme;
- Information Office of the OPM;
- Tax Administration of Kosova;
- Minister of Finance;
- Ministry of Trade and Industry;
- Ministry of Education, Science and
Technology;
- Ministry of Public Administration;
- Ministry of Justice;
- Ministry of Local Government;
- Ministry of European Integration;
- Healthy ministry;
- Ministry of Internal Affairs;
- Agency for Gender Equality;
- Executive Body of the Labour
Inspectorate;
- Kosova Pension Fund (the Trust)
- Ombudsman
While the public consultation process, we
have consulted these actors:
- European Commission - Office in
Prishtina "
- OSCE - Office in Pristina;
- UNDP - Office in Pristina;
- World Bank-Office in Pristina;
- EFT-office in Turin;
- Foreign embassies in Kosova;
- GIZ - Office in Pristina;
- -Handikos NGOs;
- NGOs tree-;
- Down Sindrown Kosova NGOs;
- APPK
- Red Cross of Kosova;
- Terre des Homme;
- Kancelarija Inforisanja -KP;
- Poreska Uprava Kosova;
- Ministarstvo Finansija;
- Ministarstvo Trgovine i Industrije;
- Ministar Obrazovanja, Nauke i
Tehnologije;
- Ministarstvo za Javnu Upravu;
- Ministarstvo Pravde;
- Ministarstvo za Lokalnu Samoupravu;
- Ministarstvo za Evropske Integracije;
- Ministarstvo Zdravlja;
- Ministarstvo Unutrašnjih Poslova;
- Agencija za Ravnopravnost Spolova;
-Izvršni TrupaInspekcija Rada
- Penzioni Fond Kosova (Trust)
- Ombudsman.
Dok iz procesa javnih konsultacija
konsultovani su ovi :
- Evropska Komisija - kancelarija u
Prištini "
- OEBS - Kancelarija u Prištini;
- UNDP - Kancelarija u Prištini;
- Svetska Banka -kancelarija u Prištini;
- EFT-kancelarija u Torinu;
- Strane ambasade na Kosovu;
- GIZ - kancelarija u Prištini;
- Handikos NVO;
- NVO Pema ;
- NVO Down Sindrown Kosova
-APPK
- Crveni krst Kosova;
- Terre de Homme ;
9/59
- Caritass Kosova dhe
- shumë organizatave të ndryshme të
cilat aktualisht funksionojnë si
ndërmarrje sociale.
Komentet më përmbajtësore, janë pranuar
nga Organizatat Jo Qeveritare të cilat
zhvillojnë dhe njohin konceptin e
ndërmarrjeve sociale.
Gjithashtu, si më te zëshme në procesin e
konsultimeve, kanë qenë edhe organizatat
ndërkombëtare të vendosura në Kosovë, si: Terre Des Homme, Caritas Kosova,
GIZ,pastaj Zyra e Bashkimit Evropian, etj.
Të gjitha komentet e pranuara, janë
shqyrtuar dhe pjesa dërmuese janë pranuar
në draftin final të projektligjit. Komentet
kryesore, kanë qenë të fokusuara në
aktivitetet e ndërmarrjeve sociale, të cilat
janë komentuar si të ngushta dhe jo në
përputhje me praktikat e vendeve të BE-
së.
9. Mënyra e komunikimit të politikës së
re për publikun;
Mënyra e komunikimit me aktorët,
përkatësisht me institucionet dhe grupet e
interesit lidhur me shpalosjen e konceptit
të ndërmarrjeve sociale, ka filluar që nga
viti 2013. Politika e propozuar ka qenë
fillimisht e publikuar nga zyrtarët e
- Caritass Kosova and
- Many different organizations that
currently operate as social enterprises.
Substantive comments were received from
non-governmental organizations that
develop and recognize the concept of social
enterprise.
Also like most vocal in the consultation
process, international organizations have
also been deployed in Republic of Kosova
as Terre des Homme, Carita Kosova, GIZ
then Office of the European Union etc.
All comments received were reviewed and
most of them are received in the final draft
of the draft law. Top Comments, have been
focused on social enterprises activities,
which are commented on how close and not
in conformity with the practices of the EU
countries.
9. Form of communicating new policies
to the public;
Its communication with stakeholders, ie the
institutions and stakeholders regarding the
disclosure of the concept of social
enterprises, has started since 2013. The
proposed policy was originally published
by the MLSW officials during preparation
- Caritass Kosovo i
- Mnoge različite organizacije koje
trenutno fuksionišu kao socijalna
preduzeca;
Suštinske komentari su dobijena od
Nevladinih Organizacija koje razvijaju i
priznaju koncept socijalnog preduzeca.
Takođe najglasniji u procesu konsultacija,
bile su međunarodne organizacije takođe
uspostavljene na Kosovu kao Terre Ses
Homme, Carita Kosovo, GIZ zatim
Kancelarije Evropske Unije itd
Svi primljeni komentari su pregledani i
neodoljivo deo je primljen u konačnog
nacrta zakona. Glavni komentari, su
fokusirani na aktivnosti socijalnih
preduzeca, koji su komentarisanikao
manjkasta, i u neskladu sa zemljama EU.
9. Način komuniciranja nove politike za
javnost;
Oblik komunikacija sa zainteresovanim
stranama,odnosnosa institucije i
zainteresovane strane u vezi objavljivanja
nacrta socijalna preduzeca, počelo je od
2013 godine.Predložena politika je
prvobitno objavljen od strane zvaničnika
10/59
MPMS-së, gjatë përgatitjes së analizave
dhe publikimeve të raporteve të ndryshme,
lidhur me konceptin e ndërmarrjeve
sociale si dhe vizitave studimore të bëra në
disa shtetetë BE-së mbi njohjen dhe
funksionimin e ndërmarrjeve sociale.
Gjatë vitit 2014, këtë politikë, MPMS-ja e
ka prezantuar edhe në Strategjinë
Sektoriale ‘ Punësimi dhe Politikat Sociale
2014 -2020”. Ministri i MPMS-së, që nga
viti 2015, e ka përcaktuar si prioritet
zhvillimin e ndërmarrjeve sociale në
Kosovë. Kjo politikë është prezantuar
edhe nga vet Ministri i MPMS-së i cili në
bashkëpunim me shumë organizata
ndërkombëtare që veprojnë në Kosovë
dhe OJQ-të vendore, kanë organizuar
debate dhe tryeza për përmbajtjen e
politikës së re të propozuar dhe dobi të
cilat i sjellin ato.
10. Të dhëna e tjera analitike të
nevojshme për t’ua lejuar ministrave që
të marrin një vendim të informuar,
Në Kosovë koncepti i ndërmarrjeve sociale
është në fazën fillestare të zhvillimit.
Promovimi i tyre është vlerësuar i
nevojshëm për adresimin e problemeve
sociale si papunësia, përfshirja sociale dhe
ofrimi i shërbimeve të ndryshme në favor
të shoqërisë e cila është dhe mbetet një
sfidë e madhe për vendin tonë.
of analyzes and reports publications
different enterprises regarding the concept
of social enterprises and study visits made
in several EU countries on the recognition
and operation of social enterprises. During
2014, that policy, MLSW has presented
also in the Sector Strategy 'employment and
Social Policy 2014 -2020 ". Minister of
MLSW, since 2015, has determined as
prioritized development of social
enterprises in Kosova. This policy is also
presented by the Minister of MLSW who in
cooperation with international organizations
operating in Kosova and local NGOs have
organized debates and round tables on the
content of the new policy proposed and
benefits which they brings.
10. Other analytical data needed to allow
for Ministries to make an informed
decision;
In Republic of Kosova, the concept of
social enterprise is at the initial stage of
development. Their promotion is estimated
need to address social problems such as
unemployment, social inclusion and
provision of various services in favor of the
company which is and remains a major
challenge for our countries. Social
MRSZ tokom pergatijtes analizu i
objavljivanje izveštaja razni ndermarrjesve
u pogledu koncepta socijalnih i studijskih
poseta izvršena u nekoliko zemalja EU o
priznavanju i rad socijalnih preduzeca.
Tokom 2014 god. ovu politiku, MRSZ je
predstavilo u Sektora za strategiju
'Zaposljavanje i Socijalne Politike 2014 -
2020 ". Ministar MRSZ, od 2015 godine,je
imao kao prioritet razvoj socijalnih
preduzeca na Kosovu. Ova politika je
predstavljenai od samog ministra MRSZ
koji u saradnji sa međunarodnim
organizacijama koje funksionisaju na
Kosovu i lokalnih NVO su organizovali
debate i okruglih stolova o sadržaju nove
politike koje ce predložiti i koristi ce oni
doprineti.
10. Drugi analitički podaci neophodni da
omoguče ministrima da donesu jednu
informisanu odluku;
Na Kosovu, koncept socijalnog preduzeca je
u početnoj fazi razvoja. Njihova promocija
je procenjena za
potrebuadresiranjadruštvenih problema kao
što su nezaposlenost, socijalne inkluzije i
pružanja različitih usluga u korist kompanije
koja i dalje predstavlja veliki izazov za
našu zemlju. Socijalnih preduzeca treba
11/59
Ndërmarrjet sociale duhen kuptuar si një
entitet i ri i cili funksionon me rregullat e
ekonomisë së tregut por për një mënyrë të
veçantë menaxhimi, që nuk niset nga
qëllimet e fitimit por nga adresimi i
nevojave sociale. Ndërmarrjet sociale kanë
statusin e personit juridik e cila në aktin e
themelimit ka caktuar objektiva sociale.
Ajo mund të zhvillojë aktivitete të
veprimtarive ekonomike, si prodhimin e të
mirave materiale dhe të shërbimeve në
interes të përgjithshëm të shoqërisë si dhe
integrimin në punë të personave nga grupet
e cenuara.
Zhvillimi i ndërmarrjeve sociale në Evropë
është ndjekur nga një numër i madh
studimesh dhe analizash mbi modelet dhe
funksionet e ndërmarrjeve sociale. Vitet e
fundit edhe Bashkimi Evropian ka
ndërmarrë disa nisma për zhvillimin dhe
promovimin e ndërmarrjeve sociale në
Evropë. Zhvillimi i ndërmarrjeve sociale,
si një element kyç i ekonomisë sociale,
është pjesë e Strategjisë “Evropa 2020”.
Me qëllim që të promovohet një "ekonomi
e tregut social”, Bashkimi Evropian ka
vendosur ekonominë sociale, si instrument
të ri në qendër të shqetësimeve që lidhen
në veçanti me luftën kundër varfërisë dhe
përjashtimit social, si edhe krijimin e
vendeve të punës.
enterprises should be understood as a new
entity that operates with the rules of the
market economy but for a special
management order, which does not depart
from the purpose of profit but by addressing
social needs. Social enterprises have the
status of a legal person which in the act of
establishing certain social targets. It can
develop economic activities, such as
production of goods and services in the
general interest of society and labour
integration the persons from vulnerable
groups.
Development of Socia Companies in
Europe is attended by a large number of
studies and analysis on patterns and
functions of social enterprises. Recent years
the European Union has taken several
initiatives for the development and
promotion of social enterprises in Europe.
The development of social enterprises, as a
key element of social economy, is part of
the Europe 2020 Strategy In order to
promote a "social market economy", the
European Union has placed the social
economy, as new instrument at the center of
concerns related particularly with the fight
against poverty and social exclusion as well
as job creation.
shvatiti kao novi entitet koji posluje sa
pravilima tržišne ekonomije, ali zajednom
posebnom odlukom menadžmenta, koja ne
odstupa od svrhe profita vec zadovoljavanje
društvenih potreba. Socijalna preduzeca
imaju status pravnog lica koje je u čin
osnivanja uspostavljeno društvenih ciljeva.
To može razvijati aktivnosti ekonomskih
delatnosti , kao i proizvodnja materijalnih
dobara i usluga od opšteg interesa društva
kao i integraciju na radu ugroženih ljudi
grupa.
Razvoj društvenih kompanija u Evropi je
pracen od jednog velikiog broja studija i
analiza o modelima i funkcije društvenih
preduzeca. Poslednjih godina Evropska
Unija je preduzelo nekoliko inicijativa za
razvoj i promociju socijalnih preduzeca u
Evropi. Razvoj društvenih preduzeca, kao
ključni element socijalne ekonomije, je deo
Strategije“Evrope 2020”. Evropska Unija je
postavilo socijalnu ekonomiju u cilju
promovisanja “socijalne tržišne kao novi
instrument u centru zabrinutosti u vezi sa
posebnom borbom protiv siromaštva i
socijalne isključenosti, kao i otvaranje novih
radnih mesta.
12/59
Komentet për Projektligjin për Ndërmarrjet Sociale
Respodentët
GIZ Arsyetimi i organit
propozues për
përfshirje apo
mospërfshirje të komentit të
dhënë
Rrjeti i Grupeve
të Grave të
Kosovës
Arsyetimi i
organit
propozues për përfshirje apo
mospërfshirje
të komentit të
dhënë
Forumi për
Iniciativë
Qytetare
Arsyetimi i
organit
propozues për
përfshirje apo
mospërfshirje të
komentit të
dhënë
Çka mendoni për
aktivitetet e
ndërmarrjeve
sociale të
Kategorisë A
2.2.asistencë
familjare dhe
kujdesi në familje;
Si aktivitet është
shumë i
përgjithshëm dhe
mund të paraqesë
shumë problem
gjatë aprovimit të
ndërmarrjes
sociale apo edhe
gjatë
monitorimit.
2.6.shërbime për
kujdes ditor dhe
rezidencial ndaj
fëmijëve; (f. 6 të
Ligjit)
Sipas këtij
aktiviteti, në këtë
grup të mund të
hyjnë edhe
ndërmarrjet
private që janë
çerdhe të cilat
ofrojnë shërbimet
e kujdesit ditor
për të gjithë
Komenti eshte pranuar.
Komenti është pranuar. Është
preçizuar kategoria e
personave.
Nuk ka koment Lista e
aktiviteteve të
ndërmarrjeve
sociale për
Kategoritë A
dhe B do të
duhej të ishin
më të gjera në
mënyrë që të
sigurohet
përfshirje më
e gjerë e
ndërmarrjeve
sociale që
punojnë në
fusha të
ndryshme.
Komenti është pranuar
pjesërisht. Lista e
propozuar, mund të
plotësohet dhe
ndryshohet në të
ardhmen me vendim të
Qeverisë.
13/59
fëmijët
2.8. Shërbime të
ofruara për ri-
integrimin e
viktimave të
trafikimit, të
shfrytëzimit dhe të
dhunës në familje.
Shërbime
këshillimore dhe
mbështetëse të
ndërmarrjeve të
tjera sociale
Sugjerojmë që ky
aktivitet të
specifikohet,
sepse nëse
qëndron si i tillë
atëherë të gjitha
kompanitë
konsultative të
cilat ofrojnë
shërbime
këshilluese dhe
mbështetëse të
ndërmarrjeve,
mund të kalojnë
në ndërmarrje
sociale të
kategorisë A
Komenti është pranuar. Është
preçizuar kategoria e të rinjëve
delikuentë.
Komenti është pranuar. Është
preçizuar lloji i shërbimeve.
Çka mendoni për
aktivitetet e
ndërmarrjeve
sociale të
Kategorisë B
Nuk ka koment Nuk ka koment Komenti i
njëjtë
Çka mendoni për
listën e përfshirë
të grupeve të
cenuara, duhet
Duhet zgjeruar
për të përfshirë të
rinjtë delikuent
Është rregulluar në nenin 6
paragrafi 1.10. Kjo dispozitë,
vlen për të gjithë personat
delikuentë.
Lista duhet
zgjeruar.
RRGGK-
jamendon që
Nuk eshte pranuar. Politkat e
punesimit, nuk e percaktojne qe te
gjitha grate, jane te paafta dhe kane
veshtiresi te gjene pune ne tregun e
Edhe kjo listë
duhet
zgjeruar për
të përfshirë
Është pranuar
pjes[risht. Qeveria me
vendim mund
tëzgjerojë listën e
14/59
zgjeruar, kufizuar
apo plotësuar.
gratë në
përgjithësi duhet
të kategorizohen
si grup i cenuar,
jo vetëm gratë
me fëmijë nën
moshën 7
vjeçare.
Statistikat nga
vet Departamenti
i Punës tregojnë
që gratë
regjistrohen në
numra shumë më
të vegjël në
zyrate punësimit
sesa burrat.
RRGGK-ja
propozon që
edhe gratë e
paregjistruara në
zyrate punësimit
të konsiderohen
si grup i cenuar.
E njëjta vlen
edhe për gratë
viktima të
trafikimit dhe
dhunës.
punes. Regjistrimi i
punekerkueresve, nuk eshte detyrim
por nje drejte.
më shumë
grupe të
cenuara, si
dhe të
zvogëlohet
pragu i
kohëzgjatjes
së regjistrimit
në Zyrat e
Punësimit në
maksimum
12 muaj.
grupeve të cenuara.
A është i
mjaftueshëm
30% i përfshirjes
në punësim të
grupeve të
cenuara apo
duhet të jetë më i
lartë
Besoj që është e
mjaftueshme,
sepse nëse rritet
më shumë atëherë
do të ndikojë edhe
në
qëndrueshmërinë
e NS-së.
Jo. RRGGK-ja
mendon që kjo
përqindje nuk
është e
mjaftueshme,
sidomos kur
marrim parasysh
gjendjen shumë
të cenueshme në
të cilën gjenden
disa nga grupet
më të
Nuk eshte pranuar. Kuota prej 30%
eshte percaktuar ne Koncept
Dokumentin e aprovuar nga
Qeveria.
15/59
marxhinalizuara.
A mendoni që
janë të
mjaftueshme dhe
të zbatueshme
lehtësirat fiskale
dhe mundësitë
për kontraktim
dhe mbështetja
nga fondet
publike.
Lehtësirat fiskale duke përfshirë
tatimin në fitim
do të mund të
ndikojë në de-
rregullimin e
tregut (edhe ashtu
jo mirë të
rregulluar)
Lehtësirat fiskale
shumë vështirë
mund t’i
kontrolloni dhe
mund të
keqpërdoren nga
shumë biznese.
Sanksionet për
shkeljen e ligjit
për NSH janë
shumë të ulëta,
dhe kjo do të
mund të ndikojë
që shumë
grupe/persona të
kërkojnë të
krijojnë
ndërmarrje sociale
vetëm për shkak
të lehtësirave
fiskale
Nuk është pranuar. Njëra prej
stimulimit të zhvillimit të
ndërmarrjeve sociale është kjo
e drejtë, pra lehtësirat fiskale.
Keqpërdorimi i tyre, është
vetëm supozim.
Nuk ka koment
Komentet shtese 1.Nëse NUK doni
t’i përfshini
çerdhet e rregullta
atëherë ky
aktivitetet duhet të
specifikohet se
për cilët fëmijë
konkretisht duhet
të ofrohen këto
shërbime p.sh.
Fëmijët me nevoja
Eshte pranuar
16/59
të veçanta
(sindrom down,
autizëm, etj.),
2.Propozojmë të
shtohet edhe
ri-integrimin e të
rinjve delikuent
Eshte pranuar
3.E keni shumë
vështirë ta
monitoroni
aktivitetin e
këtyre
ndërmarrjeve,
prandaj duhet të
fusni një kriter që
është më lehtë i
matshëm
Nuk eshte qartesuar propozimi
4.Propozim për
një aktivitet tjetër
në kategorinë A.
Shërbime për
punësimin dhe
vetëpunësimin e
grupeve të
cenuara
Eshte pranuar
Propozim:
Nëse kërkohet që
Ndërmarrjet
Sociale paguajnë
tatimin në fitim
njëlloj si
ndërmarrjet e
tjera, atëherë
qeveria me një akt
ligjor, do të mund
të rregullonte që
tatimi i mbledhur
nga ndërmarrjet
sociale t’ju
rikthehet atyre
varësisht prej
Nuk eshte pranuar
17/59
aktiviteteve që i
zhvillojnë NS-të.
Kësisoj edhe
monitorimi do të
ishte më i lehtë
dhe tatimi në fitim
iu kthehet NS-ve
në formë të
fondeve publike
d.m.th këto fonde
shfrytëzohen
prapë nga
ndërmarrjet
sociale.
Kjo formë do të
rriste
konkurrencën në
mes të
ndërmarrjeve dhe
njëkohësisht do të
rriste cilësinë e
shërbimeve, e cila
do të ishte më
lehtë e
monitorueshme
nga ana e
Ministrisë.
18/59
Komentet për Projektligjin për Ndërmarrjet Sociale
Respodentët
Terres des Homes Arsyetimi i organit
propozues për
përfshirje apo
mospërfshirje të komentit
të
dhënë
Caritas Arsyetimi i organit
propozues për
përfshirje apo
mospërfshirje të komentit të
dhënë
Fondet e
TrajnimitEvropian
(ETF)
Arsyetimi i organit
propozues për
përfshirje apo
mospërfshirje të
komentit të
dhënë
Çka mendoni
për aktivitetet
e
ndërmarrjeve
sociale të
Kategorisë A
dhe
Kategorisë B
Ne do të
dëshironim të
këmbëngulin me
domosdoshmërinë
për të përfshirë dy
shërbimet e
mëposhtme:
1. Përmirësimi i
strehimit për
familjet e
cenueshme
(riparimin,
rindërtimin,
sanitare, dhoma
shtesë), nën
drejtimin e rreptë të
komunave dhe
Ministrisë për
Komunitete dhe
Kthim, Zyra për
Komunitete dhe
Zyrës për Qeverisje
të Mirë.
2.Transporti publik
në zonat rurale. Ky
shërbim mund të
mbulojë fshatrate
largëta, për të cilat
nuk ka operatorë
privatë që
Nuk është pranuar.Lista
aktuale e aktiviteteve është
mjaft e rregulluar. Ne te
ardhmen Ministria mund te
ndryshoj, plotësoj dhe
propozoje fusha te tjera te
veprimit për aktivitetet e
ndërmarrjet e rregulluara
shoqërore tëkategorisë A
dhe B, te vendosur nga
aktet nen-ligjore te
lëshuara nga Qeveria e
Kosovës.
Nuk ështëpranuar. Lista
aktuale e aktiviteteve është
mjaft e rregulluar. Në të
ardhmen Ministria mund të
ndryshojë, plotësojë dhe
propozoje fusha të tjera të
veprimit për aktivitetet e
rregulluara për ndërmarrjet
shoqërore të kategorisë A
dhe B, të vendosur nga
aktet nënligjore të lëshuara
nga Qeveria e Kosovës.
Në përgjithësi, nëse
përfshirja në punë arrin
deri në 30% te
personat në
disavantazh, një
ndërmarrje sociale
duhet të lejohet t’i
shtrijë aktivitet e saj në
secilin sektor të
industrisë.
Nuk ështëpranuar. Lista
aktuale e aktiviteteve është
mjaft e rregulluar. Në të
ardhmen Ministria mund të
ndryshojë, plotësojë dhe
propozojë fusha të tjera të
veprimit për aktivitetet e
ndërmarrjet e rregulluara
shoqërore të kategorisë A
dhe B, të vendosur nga aktet
nënligjore të lëshuara nga
Qeveria e Kosovës.
Hartimi aktual i ligjit
siguron një
përkufizim të limituar
të ndërmarrjeve
sociale në drejtim të
aktiviteteve(ekonomi
ke) që mund të
zbatohen (neni5).
Kjo mund të vazhdojë
rrezikun për
kufizimin e
mundësive të
punësimit për
personat e cenueshëm
dhe t’i vendosë atanë
aktivitete
profesionale me të
ardhura të vogla, me
kërkesa të ulëta të
aftësive(dhe me
mundësi të vogël të
përparojnë në karrierë
dhe t’i shmangen
varfërisë/përjashtimit)
Ne sugjerojmë të
lihen të hapura
aktivitetet ekonomike
në të cilat ndërmarrjet
sociale mund të jenë
aktive.
Është pranuar
pjesërisht. Lista e
aktiviteteve
ekonomike është e
përshkruar në Nenin 5
dhe 6 tëProjektligjit.
Në të ardhmen
Ministria mund të
ndryshojë, plotësojë
dhe propozojë fusha të
tjera të veprimit për
aktivitetet për
ndërmarrjet e
rregulluara sociale te
kategorisë A dhe B, të
vendosura nga aktet
nënligjore të lëshuara
nga Qeveria e
Kosovës.
19/59
aktualisht veprojnë
(për shkak të
mungesës së
fitimit). Ky
shërbim është
jashtëzakonisht i
rëndësishëm duke
pasur parasysh
çështje të tilla si
qasje në shërbimet
shëndetësore,
arsimin, shërbimet
e punësimit,
trajnime
profesionale, si dhe
shumë të tjerë.
Aktivitetet të cilat
aktualisht lejohen
për kategorinë B
janë të kufizuara.
Veçanërisht, ata
nuk përshtaten me
njërën nga
benefitet më të
rëndësishme dhe
interesante të një
ndërmarrjeje
sociale:
PUNESIMIN
Nëse autoritetet
publike të Kosovës
do të dëshironin të
stimulojnë aktivitete
të caktuara, kjo mund
të bëhet përmes
paketës stimuluese
(siç përcaktohet në
nenet 22-26) e cila
mund të jetë
shënjestër në prioritet
e aktiviteteve
ekonomike dhe
sociale (p.sh.
shoqërore, familjare,
e kujdesit dhe
shërbimit
shëndetësor). Një
tipologji më e gjerë e
aktiviteteve mund të
propozohet:
-Integrimi social dhe
ekonomik i personave
të pafavorshëm dhe të
përjashtuar (si
integrimi në punë dhe
strehimi i tyre, ndonjë
formë e punësimit për
grupet apo personat e
pafavorizuar).
-Shërbimet sociale të
interesit të
përgjithshëm (si
kujdesi afatgjate e
personave të moshuar
dhe personave me
aftësi të kufizuara;
arsimimi dhe kujdesi
për fëmijë; shërbimet
për punësim dhe
20/59
trajnim, strehimi
social; kujdesi
shëndetësor dhe
shërbimemjekësore.
-Të tjera shërbime
publike, si: transporti
në komunitet,
mirëmbajtja e
hapësirave publike,
etj.
-Forcimi i
demokracisë, të
drejtave civile dhe
qasja digjitale.
-Aktivitetet e mjedisit
si reduktimi i
rrezatimeve dhe
mbeturinave,
energjisë së
ripërtëritshme.
Çfarë
mendoni rreth
listës e cila
përfshin
grupet e
cenuara, a
duhet të
zgjerohet,
limitohet apo
plotësohet?
Një kategori tjetër
duhet shtuar:
shkelësit e ligjit
nga 16 deri 18 vjet;
dhe të
rriturit(shkelës të
ligjit).
Një ndërmarrje
sociale mund të
luajë një rol të
rëndësishëm në ri-
integrimin e
delikuenteve
përmes punës.
Aktualisht, mosha
minimale për
regjistrim në Zyrën
e Punësimit është
Ndërmarrjet sociale
mund t’i përfshijnë në
punë edhe personat me
nevoja të veçanta të
cilët nuk janë të
përfshirë në tregun e
punës. Në të njëjtën
kohë, është e
nevojshme të bëhet
dallimi brenda
kategorive të
propozuara;
nëveçantipër të
punësuarit afatgjatë do
të ishte e nevojshme të
identifikohet periudha
(2vite-3vite) e
“Statusit të
pafavorizuar” pas
Përcaktimet e
sugjeruara të grupeve
të pafavorizuara
(Neni 6) duhet t’i
pasqyrojnë
përcaktimet
ndërkombëtare/Evrop
iane(ose standardin e
shtetit).Nuk është e
nevojshme që për
secilën fushë të ligjit
të përcaktohet
ndryshe grupi
specifik si, p.sh. të
punësuarit afatgjatë.
Paracaktimi i grupeve
të pavaforshme (Neni
6) mund të
rishqyrtohet si
21/59
18 vjeç. Si pasojë,
një ndërmarrje
sociale nuk do të
lejohet të punësojë
personatë moshës
18 vjeçare pasi që
ata nuk kanë arritur
të jenë të
regjistruar për
periudhën 12
mujore në Zyrën e
Punësimit.
punësimit.
mëposhtë:
-të
pasqyrojëpërcaktimin
evropian të të
punësuarve afatgjatë,
mbi 6 muaj për të
rinjtë (15-24) dhe 12
muaj për të rriturit
(25+); për të
burgosurit, afër
lirimit të tyre (si një
masë për ri-
integrimin e tyre në
shoqëri).
A është e
mjaftueshme
përfshirja prej
30% në
punësimin e
grupeve
tëpafavorshm
e apo kjo
përqindje
duhet rritur?
Minimumi prej50%
duhet të jetë e
nevojshme.
Kuota prej 30%
ështëpërcaktuar
nëKonceptdokumentin që
është miratuar nga
Qeveria.
Nuk ka koment Kjo përqindje është
përdorur në vendet e
tjera dhe shihet e
arsyeshme pasi që
ndërmarrja duhet të
ndërtojë dhe ruajë
konkurrencën e saj
ekonomike dhe të
ballafaqojë presionin
në treg(pa investime
të mëdha dhe të
vazhdueshme/ nxitje
nga burime publike).
A mendoni se
janë të
Nuk ka koment
Neni 25: Lidhje me
temën shiko
Direktivën e
Është pranuar.
Autoriteti publik mund të
Masat fiskale dhe ato
të tjerat të stimuluara
të cilat ofrohen në
Ne e kemi përcaktuar
dhe e kemi menduar
këtë çështje, por në
22/59
mjaftueshme
dhe të
aplikueshme
pajisjet
fiskale dhe
mundësitë
kontraktuese
si dhe
përkrahja me
fonde
publike?
Prokurorimit
tëKomisionit
Evropian, nëveçanti
Nenin 20.
Ky nen sugjeron
autoritetet
kontraktuese t’i
kufizojnë disa
procedura të tenderimit
për blerjen e mallrave,
tëpunëve ose
shërbimevepër qendrat
e punës dhe
operatorëve
ekonomik,qëllimi
kryesor i tëcilëveështë
integrimi në punë i
personave me aftësi të
veçanta dhe atyre të
pafavorshëm.
Duke vepruar kështu,
autoritetet
kontraktuese do të
garantojnë një integrim
me efektiv dhe të
qëndrueshëm të këtyre
personave. Në të
njëjtën kohë, kjo do të
rriste performancën
ekonomike të qendrave
të punës dhe të
operatoreve të tjerë
ekonomik.
kontraktojë ndërmarrjen
sociale.
Nenet 22-26
janëmjaft bujare (në
veçanti përjashtimi
nga tatimi në fitim;
TVSH dhe
subvencionet e
pagave). Kjo mund të
çojë në rrezik të lartë
të abuzimit dhe
efekteve të
mundshme
çrregulluese në
konkurrencë. Prandaj,
marrëveshjet
monitoruese dhe të
kontrollit duhet t’i
parandalojnë këto
rreziqe (në mënyrë
efikase, jo duke
tejkaluar kufijtë).
Përjashtimi i
sugjeruar i taksave
mund ta rrezikojë
miratimin e ligjit
(normalisht, Ministria
e Financave do të jetë
kundër.)
Ndërmarrjet sociale
në BE, mbështeten
më shumë në një
përzierje të fluksit të
të ardhurave se sa një
qasje të përjashtimit
të taksave. Shembull i
financimit të
mundshëm:
-Të ardhurat që
rrjedhin nga
kontratat publike:
këtë
Projektligj këto çështje
janë të përcaktuara
qartë. Aspektet e
monitorimit dhe
çështjet e tjera do jenë
poashtu të qartësuara
nga Udhëzimet
Administrative.
23/59
Kontratat e
ndërmarrjes sociale
me autoritetet dhe
agjencitë publike për
të marrë pagesat për
shërbimet e
përcaktuara (kuazi-
tregjet). Struktura e
këtyre pagesave
mund të jetë mjaft
ndryshe, duke
ndryshuar nga pagesa
direkte e autoriteteve
publike tek sistemet e
sigurimit social,
sistemet me kupon,
apo pagesat indirekte
nëpërmjetndërmjetësi
mit tëpalës së tretë;
-Grantet direkte/
Subvencionet: të
ofruara për
ndërmarrjet sociale
nga autoritetet
publike, p.sh grantet
për aktivitete të
caktuara të bazuara
në projekte,
subvencionet e
punësimit janë bërë
shpesh të vlefshme
për grupet e
pafavorshme si
“kompensim” për
punësimin e
personave të paaftë
dhe për rezultatin e
mungesës së
produktivitetit.
24/59
-Të ardhurat nga
burime private të
bazuaranëtreg:
përmes shitjes së
mallrave dhe
shërbimeve tek
bizneset e tjera dhe
konsumi final.
--Kuotat e
anëtarësimit,
donacionet dhe
sponsorizimet
dhe
- Forma të tjera të të
ardhuraveqë
përfshijnë të ardhura
nga dhënia e aseteve
me qira (të tilla si
prona), pagesat e
gjobave, çmimi apo të
ardhurat nga pajisjet e
aseteve, si dhe nga
format jo-monetare si
nga lloji i
donacioneve (p.sh
pajisjet e vjetra të IT-
së, ushqimi apo
material ndërtimor).
Koha e
vullnetarizimit,
sidomos, ka mbetur
një burim i
rëndësishëm i llojit të
natyrës së të
ardhurave.
Komentet
shtese
10% i fitimit duhet
të lejohet që të
shpërndahet për:
Kjo nuk është pranuar.
Moslejimi i shpërndarjes
së fitimit të çdo lloji
Art. 7, 1: “
‘’FITIMPRURES’’
Është pranuar Çështjet me
përkufizim:
Kuadri ligjor duhet të
Është pranuar.
25/59
1. investitorët
privatë
2. ndërmarrje të
tjera shoqërore.
1. Mundësia për të
shpërndarë fitimin
për investitorë
privat do të ofrojë
mundësinë për të
tërhequr këta
investitorë për të
bërë përmirësimin
e cilësisë së
ndërmarrjes
shoqërore.
2. Ndërmarrjet e
tjera shoqërore
mund të kenë
nevojë për një
shumë parash për
të filluar, zgjeruar
dhe konsoliduar
veprimtaritë e tyre.
Ky parim i
solidaritetit duhet
të lejohet dhe të
përshtatet në
përputhje me ligjin.
tëfitimit ishte i vendosur
në Konceptdokumentin që
është miratuar nga Qeveria
mund të zëvendësohet
me ‘’ PËR FITIM’’
jetë më i qartë dhe
specifik në
përcaktimin e
"ndërmarrjeve
shoqërore", dhe në
këtë drejtim është
propozuar një
inkorporim më i
strukturuar i tri
dimensioneve
kryesore të një
ndërmarrjeje
shoqërore:
dimensioni
sipërmarrëse, d.m.th
angazhimi në
aktivitete të
vazhdueshme
ekonomike, e cila
dallon ndërmarrjet
sociale nga
organizatat
tradicionale
jofitimprurëse (kjo do
të thotë se ajo duhet
të angazhohet në një
aktivitet të
vazhdueshëm të
prodhimit dhe/ose
këmbimin e mallrave
dhe/ose shërbimeve)
dimensioni social,
d.m.th një qëllim
kryesor dhe i qartë
social, i cilii dallon
ndërmarrjet shoqërore
nga ndërmarrjet e
përgjithshme
(jofitimprurëse); dhe
dimensioni
qeverisës, d.m.th
ekzistenca e
26/59
mekanizmave, të
"bllokohet në
'qëllimet sociale të
organizatës dhe
karakteristikat e
proceseve
pjesëmarrëse dhe /
ose demokratike
vendimmarrëse dhe
qëllimin e kufijve
mbi marrjen e fitimit;.
Çështjet me
regjistrim:
Pasi Kosova ka
vendosur të bëjë një
ligj të veçantë për
ndërmarrjet
shoqërore, disa
çështje specifike
duhet të përmenden
lidhur me regjistrimin
e tyre, në plotësimin e
rregullores së
përgjithshme për të
regjistruar një
ndërmarrje ose OJQ
në vend.
Kështu që, disa
sqarime duhet të vijnë
nga krahasimi me
rregullin e
përgjithshëm të
regjistrimit (A ka një
kapital fillestar? A ka
një klasifikim të
aktiviteteve nga
ekonomia -NACE- të
cilat duhet të jenë në
përputhje?A ka taksa
për regjistrim?Si do
të raportojnë për
27/59
sistemin e financave
publike?Dhe të gjitha
ato çështje të vogla të
cilat janë të
nevojshme për
përcaktimin e një
kompanie /
ndërmarrjeje,që do të
lejojë monitorimin e
"dhe sjelljen" e tyre).
Nëse ato janë të
liruara nga disa
tatime atëherë duhet
të kenë një status të
veçantë në kuadër të
punës me autoritetet e
financave publike.
Certifikata nga
MPMS-ja (neni 11
paragrafi 4-6) është e
mjaftueshme për
sistemin e
përgjithshëm të
regjistrimit brenda
kontekstit kombëtar?
A është kjo lidhje me
MPMS-në e
mjaftueshme ose
duhet të jenë organe
të tjera të përfshira
(elemente në nenin
14)? Art. 18
konstaton se nevoja
për të raportuar
rezultatet financiare
në përputhje me
kuadrin ligjor në
vend, kështu që në
këtë aspekt duhet të
jenë të regjistruar në
një farë mënyre në
kuadër të sistemit.
28/59
Të gjitha këto
elemente nuk janë për
të bërë sistemin më të
ndërlikuar, por duke e
bërë atë me
funksional.
Çështjet me
shpërndarjet e fitimit
është pjesë e neneve
të ndryshme të ligjit.
Në (art. 4 paragrafi
1.2) është shpallur
"ndalimin e
shpërndarjes së
fitimit". Shpërndarja
duhet të jetë në favor
të zhvillimit dhe
rritjes dhe jo për
anëtarët. Kjo kthehet
në nenin 10 alin.1.1
dhe art. 17 në
qëllimin më të qartë
se në art. 4 (1.2).
Normalisht duhet të
jetë një artikull i
vetëm që përmban
informacion mbi
përdorimin alternativ
të fitimit (nëse rasti)
për shkak se diçka
duhet të bëhet me të.
Një artikull i
veçantë duhet të
krijohet për të
inkuadruar
përdorimin e fondit
të shpërndarë të
rezervave.
Sa mund t’i
mbajmë rezervë?
Për sa gjatë?
Nuk është pranuar. Ne nuk
mundemi ta limitojmë
kohën përshpërndarjen e
fondeve rezervë. Rezervat
mund tëpërdorenpër
investime apo mbulimin e
shpenzimeve për
aktivitetet e Ndërmarrjeve
Sociale.
29/59
Për çfarë
përdorimi?
Për shembull:
Në praktikat
evropiane të disa
shteteve, në
minimum tri 3 paga
duhet të ruhen si
rezervë.
Ndërmarrja sociale
duhet t’i
nënshtrohet blerjes
së mallrave brenda
Kosovës me vlerë 0
të TVSH-së. Mos
largimi i TVSH-së
në importimin e
mallrave do t’a
shtyjë ndërmarrjen
sociale të blejë
mallra jashtë
Kosovës (në Serbi,
Maqedoni dhe
veçanërisht në
Shqipëri).
Një nga ndikimet
më të mëdha që një
ndërmarrje sociale
mund ta këtë në
territorin e sajështë
tëkontribuojënë
rritjen e tregut të
vendit .“Duke blerë
dhe prodhuar në
Kosovë” duhet të
jetë moto e tyre.
Një ndërmarrje
Nuk është pranuar. Ne nuk
mund t’a bëjmëasnjë
limitim apo kufizim rreth
kësajçëshjeje.
Neni 9,10 dhe 11:
KRITERIpër të fituar
statusin “Ndërmarrje
Sociale “ mund të
identifikohet më qartë.
Është pranuar
30/59
sociale e integruar
në territorin e saj
mund t’i mbështet
përreth prodhuesit
e vegjël si dhe t’i
ketë si shënjestër
vendet më të
dobëta.
Art. 15:Palët e
interesuara janënjë
element kyç i
njëndërmarrjeje
sociale. Përkëtë arsye
do të ishte e
rëndësishme
tëpërfshihetpërshkrimi
i pjesëmarrjes
demokratike tëpalëve
të interesuara në më
shumë detaje.
Është pranuar
Neni 18 dhe 20: Kur
vlerësimi i rezultateve
është cekur, kriteri
përvlerësimin e
tëardhurave dhe
ndikimisocial nuk janë
të prezantuara.
Vetëmrezultati është i
cekur.
P.sh
Nësenjëndërmarrje
sociale organizon një
trajnim
profesional,rezultati i
vlerësimit të të cilit
tregon se nga 100
Nuk është pranuar.
Vlerësimi do të jetë pjesë e
autoritetit kontraktues, i
bazuar në rezultatet e
arritura. Gjithashtu, duhet të
gjendet se cila do të
jetëgjenerata nga autoriteti
publik që do të jetë pjesë e
auditimit dhe inspeksionit.
31/59
persona të cilët kanë
ndjekur trajnimin: 85
prej tyre kanë gjetur
punë menjëherë, kjo
tregon efektivitetin e
këtij trajnimi.
Vlerësimi i ndikimit
social është hapi i tretë
i cili përcakton
benefitet për tërë
shoqërinë duke u
bazuar në faktin se 85
persona gjeten pune.
Vlerësimi i ndikimit
social është i
vështirëpër t’u
aplikuar. Prandaj, ligji
duhet të deklarojë se
ndërmarrjet sociale
janë të obliguara të
vlerësojnë rezultatet në
raportin e tyre
financiar. Përndryshe
përvetësimi i fondeve
publike mund të
gjenerojë mekanizma
negativë të
korrupsionit ose të
bëhet një grant /i
transferuar në anën e
shtetit, duke mos qenë
më “ndërmarrje”.
32/59
Respondentët
Ekspertët e
Komisionit
Evropian
Arsyetimi i organit
propozues për
përfshirje apo
mospërfshirje të komentit
të
dhënë
Arsyetimi i organit
propozues për
përfshirje apo
mospërfshirje të komentit të
dhënë
) Arsyetimi i organit
propozues për
përfshirje apo
mospërfshirje të
komentit të
dhënë
Çfarë
mendoni për
aktivitetet e
ndërmarrjeve
sociale të
Kategorisë A
dhe B
Kategoria B
Ndërmarrjet
shoqërore duhet të
angazhohen në
ofrimin e
shërbimeve të tjera
shoqërore të
dobishme, ose në
rritje, industrinë
përpunuese,
prodhim ose
përpunim (si në
përgatitjen e
ushqimit, për
shembull) produkte
për shitje; prodhimi
apo përpunimi i
produkteve
përfshin paraqitjen
origjinale të pronës
intelektuale, të tilla
si zhvillimin e
programeve
software, ose
origjinale ose punë
artistike
tradicionale.
Njerëzit e
cenueshëm të
punësuar në
ndërmarrje
shoqërore duhet të
jenë të përfshirë në
mënyrë aktive në
punën e ofrimit të
Është pranuar
33/59
shërbimeve, ose në
rritje, industrinë
përpunuese,
prodhimin ose
përpunimin e
produkteve për
shitje.
Çfarë
mendoni në
lidhje me
listën e
përfshirjes për
grupet e
cenuara:Duhe
t të zgjerohet,
kufizohet apo
shtohet?
Pa koment
Është e
mjaftueshme
për 30% të
përfshirjes së
punësimit të
grupeve të
pafavorizuara
ose duhet të
jetë më i lartë
Pa koment
A mendoni se
janëtë
mjaftueshme
dhe të
zbatueshme
lehtësirat
fiskale dhe
mundësitë
kontraktuese
dhe
mbështetjet
nga fondet
publike?
Pa koment
34/59
Komentet
shtesë
1. Ndalimi i
ndikimit nga
organizata të tjera
të ngjashme,
dispozitat e
sugjeruara (në
nenin 7) rreth
ndikimit nga
organizata të tjera
janë tepër
kufizuese
2. Moslejimi i
shpërndarjes së
fitimit
Në mënyrë të qartë,
ndërmarrjet
shoqërore duhet ta
bëjnë prioritet
zbatimin e fitimeve
për qëllime sociale,
por në të njëjtën
kohë një pjesë e
shpërndarjes së
fitimit është e
lejuar në të gjithë
botën e
ndërmarrjeve
sociale - duke
përfshirë edhe nga
strukturat ligjore të
dizajnuara në
mënyrë specifike
për ndërmarrje
shoqërore, si
sukses i ri i
lartëështë firma
Britanike“Kompani
a e Komunitetit të
Interesit”
(KKI),apoKooperat
Eshte pranuar
2. Kjo nuk është pranuar.
Ndalimi i shpërndarjes së
fitimit të çdo lloj fitimi
ishte i vendosur në
Koncept Dokumentin që
është miratuar nga Qeveria
35/59
ivat Mondragon në
Spanjë të
themeluara prej
kohësh. KKI-ja e
ka të lejuar që të
shpërndajë deri në
35% të fitimit në
çdo vit, ndërsa
modeli Mondragon
e ka shpërndarjentë
pakufizuar, por e
lidhur me
'pjesëmarrjen'
(punës,
kohëzgjatjen e
shërbimit), se sa
niveli i investimeve
(edhe pse të gjithë
anëtarët duhet të
investojnë.
36/59
Comments on the Draft Law on Social Enterprises
Respondents
GIZ The justification of the
proposingd body
for inclusion or non of
provided comments
Women's
Network
ofKosova
The justification of the proposingd
body
for inclusion or non of provided
comments
Forum for
Civic
Initiatives
The justification of the
proposingd body
for inclusion or non of
provided comments
What do you
think about the
activities of
social enterprises
of Category A
2.2. family
assistance and
care in the family;
As activity is very
general and can
introduce you to
many problems
during the
approval of the
social enterprise
or in monitoring.
2.6. services for
residential and
day care for
children; (Fq6
Law)
Under this
activity, this
group may enter
private enterprises
that are nurseries
that offer day care
services for all
children
2.6. services for
residential and
day care for
children; (Fq6
Law)
Comment is accepted.
Comment is accepted. It is
specifies the type of services.
No comment List of
activities of
social
enterprises
for
Categories A
and B will
should have
been broader
in order to
ensure greater
involvement
of the social
enterprises
that working
in different
fields.
The comment is
partially accepted. The
proposed list may be
supplemented and
amended in the future
by the decision of the
government.
37/59
Under this
activity, this
group may enter
private enterprises
that are nurseries
that offer day care
services for all
children
2.8. Services
provided for the
reintegration of
victims of
trafficking,
exploitation and
domestic violence.
advisory services
and other support
social enterprises
We suggest that
this activity is
specified because
if it stays as such
all therefore
consulting
companies that
provide
consulting and
support services
of enterprises, can
spend in social
enterprise
category A
Comment is accepted. It is
specified the category of the
delinquent youth.
Comment is accepted. It is
specified the category of the
persons.
hat do you think
about the
activities of
social enterprises
No comment No comment Same
comment
38/59
of the Category
B
What do you
think of the
included list of
vulnerable
groups, should be
extended, limited
or supplemented.
Should be
extended to
include the young
delinquents.
It's regulated in Article 6,
paragraph 1:10. This provision
shall apply to all deliquents
persons.
List should be
extended. KWN
believes that
women should
generally be
categorized as a
group of
prejudice, not
only women with
children under 7
years. Statistics
from the Labor
Department
show that many
women are
registered in
smaller numbers
in the
employment
office than men.
KWN also
proposes that
women
registered in
employment
offices as the
group considered
vulnerable. The
same applies to
women victims
of trafficking and
violence.
Is not accepted. Politics of
employment, does not stipulate that
all women, are unable and disabled
have difficulties finding work in the
labor market. Registration of job
seekers, is not an obligation but an
right.
Even this list
should be
extended to
include more
vulnerable
groups, as
well as the
reduced
duration of
the
registration
threshold in
the
employment
office in
maximum 12
months
Partially accepted.
Government decision
may expand the list of
vulnerable groups
Is 30 % sufficient
employment
inclusion of
disadvantaged
groups or should
be higher
I believe that is
enough because if
it rises more
therefore will
affect the
sustainability of
NS
No. KWN
believes that this
percentage is not
enough,
especially when
considering the
very vulnerable
situation in
Is not accepted. The quota of 30% is
defined in the Concept Document
approved by the Government.
39/59
which are some
of the most
marginalized
groups
Do you think that
is sufficient and
applicable fiscal
and contracting
opportunities and
support from the
public funds.
Fiscal
facilitiesincluding
profit tax could
affect the de-
regulation of the
market (even as
poorly regulated)
Fiscal facilities
are very difficult
to control and can
be misused by
many businesses.
Sanctions for
violation of the
Law on SOEs are
very low, and this
could affect many
groups / persons
seeking to create
social enterprise
solely because of
tax incentives
Is not accepted. One of
stimulation of the social
development of enterprises Is
this right, then fiscal
incentives. Their misuse, is
only conjecture.
No comment
Additional
Comments
1If you NOT want
to include regular
kindergartens
therefore this
activities should
be specified that
for which children
specifically
should be
provided these
services eg
Children with
special needs t
'special
(sindromadown,
autizëmetj),
Accepted
40/59
2.We propose to
increase the
reintegration of
young
delinquents.
Accepted
3. You have very
difficult to
monitor the
activity of these
companies, so you
must enter a
criterion that is
more easily
measurable
Proposal has not been clarifie
4. Proposal for
another activity in
category A.
Services for
employment and
self-employment
of vulnerable
groups
Accepted
Proposal:
If required that the
Social Enterprises
to pay profit tax
like other
enterprises, then
the government
with an legal act,
can regulate that
the tax collected
by social
enterprises return
them depending
from activities
that SE develop.
Thus also
monitoring would
be easier and
Is not accepted
41/59
[
profit tax will
returned the SE in
the form of public
funds meaning
these funds used
again by social
enterprises.
This form would
increase
competition
between
enterprises and
simultaneously
increase the
quality of
services, which
would be more
easily monitored
by the ministry.
42/59
Comments for the Draft Law on Social Enterprises
Respondents
Terres des Homes The justification of the
proposingd body
for inclusion or non of
provided comments
Caritas The justification of the
proposingd body
for inclusion or non of
provided comments
Europe Training
Found (ETF)
The justification of the
proposingd body
for inclusion or non of
provided comments
What do you
think about
the activities
of social
enterprises
Category A
and Category
B
We would like to
insist with the
necessity to include
the following two
services:
1. Housing
improvement for
vulnerables
families (repair,
reconstruction,
sanitary, extra
rooms), under the
strict guidance of
municipalities and
Ministry of
community and
return, Office for
communities and
Office for Good
Governance.
2.Public transport
in rural areas. This
service can cover
remote vilages for
which no private
actors are currently
operating (due to
the lack of profit).
This service is
extremely relevant
considering issues
such as acces to
health services,
It is not accepted. The
current list of acitivities is
enough regulated. In the
future the Ministry may
amend, supplement and
propose other areas of
action for the activities of
regulated social enterprises
of categories A and B, as
decided by sub-legal acts
issued by the Government
of Kosovo.
It is not accepted. The
current list of acitivities is
enough regulated. In the
future the Ministry may
amend, supplement and
propose other areas of
action for the activities of
regulated social enterprises
of categories A and B, as
decided by sub-legal acts
issued by the Government
of Kosovo.
In general if the work
inclusion of 30% of
disadvantaged person
is met, a social
enterprise should be
allowed to have its
activity in any sector
of industry.
It is not accepted. The
current list of acitivities is
enough regulated. In the
futtute the Ministry may
amend, supplement and
propose other areas of
action for the activities of
regulated social enterprises
of categories A and B, as
decided by sub-legal acts
issued by the Government
of Kosovo.
Current drafting of
the law provides for a
limited definition of
social enterprise in
terms of (economic)
activities that can be
carried out (art. 5).
This may run the risk
to limit employment
chances of vulnerable
groups and trap them
in low income
professional
activities, with poor
skill requirements
(and little chances to
progress in career and
step out of
poverty/exclusion).
We propose to leave
open the economic
activities in which
social enterprises can
be active.
If Kosovo public
authorities would like
to stimulate certain
activities, this can be
done through the
incentive package (as
stipulated by articles
22-26) which may be
targeted on priority
social and economic
It is accepted partly.
The list of economic
activities has beeb
descripted in article 5
and 6 of the draft law.
In the future the
Ministry may amend,
supplement and
propose other areas of
action for the activities
of regulated social
enterprises of
categories A and B, as
decided by sub-legal
acts issued by the
Government of
Kosovo.
43/59
education,
employment
services, vocational
trainings, as well as
many others.
Activities currently
allowed for the B
category are too
limited.
Especially, they
miss match one of
the most important
and interesting
benefit of a social
enterprise:
EMPLOYABILITY
.
activities (e.g. social,
family, health care
and services).A
broader typology of
activities can be
proposed:
- Social and
economic integration
of the disadvantaged
and excluded (such as
work integration and
sheltered employment
form disadvantaged
groups or areas);
- Social services of
general interest (such
as long term care for
the elderly and for
people with
disabilities; education
and child care;
employment and
training services;
social housing; health
care and medical
services.);
- Other public
services such as
community transport,
maintenance of public
spaces, etc.
- Strengthening
democracy, civil
rights and digital
participation;
- Environmental
activities such as
reducing emissions
and waste, renewable
energy;etc
44/59
What do you
think about
the list of
including for
vulnerable
groups ,
should be
extended ,
limited or
supplement
Another category
should be added:
Young delinquent
from 16 to 18 years
old; adult
delinquents.
A social enterprise
can play a real role
in the reintegration
through work of
deliquents.
Presently, the
minimum age to
get registred at the
Employment office
is 18 years old. In
consequence, a
social enterprise
won't be allowed to
employ 18 years
old individuals as
they won't be
registred from 12
month at the
employment office.
social enterprises can
create work inclusion
towards those in needs
and that are excluded
by the job market. At
the same time, it is
useful to make a
distinction inside the
proposed categories; in
particular towards long
term unemployed it
can be useful to
identify a period (2
years-3 years) of
“disadvantaged status”
after beying employed.
The proposed
definitions of
disadvantaged groups
(art. 6) should reflect
international
/European definition
(or the standard in the
country). Is not
needed that for any
law scope to define
differently the
specific group as e.g.
the long term
unemployed .
Definition of
disadvantaged groups
(art. 6) could be
revisited as follows:
- to reflect
European
definition of long
term
unemployment,
over 6 months for
youth (15-24) and
12 months for
adults (25+);
people in prisons,
close to release date
(as part of measures
to prepare their social
reintegration
It’s sufficient
in 30% of
employment
inclusion of
disadvantaged
groups or
should be
higher
A minimum of
50% should be
required.
Kuota from 30% is
determined in Concept
Documente that was
aproved by the Goverment.
No comment This percentage is
used in other
countries and it seems
reasonable since the
enterprise should
build and keep its
economic
competitiveness and
face market pressure
(without huge and
45/59
continuous
investments/
incentives from
public sources).
Do you think
that is enough
and
applicable
fiscal
facilities and
contracting
opportunities
and support
from public
funds
No comment Art. 25: On the topic,
see Public
Procurement Directive
of the European
Commission, in
particular art.20.
This article suggests
contracting authorities
to restrict some
tendering procedures
for the purchase of
goods, works or
services to sheltered
workshops and
economic operators
whose main aim is
work integration of
persons with
disabilities and
disadvantaged persons.
By doing so,
contracting authorities
would guarantee more
effective and
sustainable integration
of those persons. At
the same time, it would
increase the economic
performance of
sheltered workshops
and other economic
operators.
It is accepted.
Public autorithy can
contract social enterprise.
Fiscal and other
incentivizing
measures provided in
articles 22-26 are
rather generous
(especially exempts
from tax on profit;
VAT, wage
subsidies). This may
lead to high risk of
abuse and possibly
distortive effects on
competition.
Therefore the
monitoring and
control arrangements
should prevent these
risks (in an efficient;
not excessive
manner).
Proposed tax
exemptions may
jeopardize the law
approval (normally
Ministry of Finance
will be against.
Social enterprises in
EU, rely more on a
mix of revenue
streams than a tax
exemption approach.
Example of potential
financing :
- Revenue derived
from public
contracts: Social
enterprise contract
We have define and
take in consideration
this issue, but in this
Draft Law, those issue
are clearly define.
Aspects of monitoring
and other issue will
clearly defind also by
Administrative
Instraction.
46/59
with public
authoritiesand
agencies to receive
fees for defined
services (quasi-
markets). The
structure of these
payments can be
quite different,
varying from direct
payment by public
authorities to social
security systems,
voucher systems, or
indirect payment
through third-party
intermediaries;
- Direct grants /
subsidies: provided
to social enterprises
by public authorities
e.g. grants forspecific
project based activity,
employment
subsidies are often
made available to
disadvantaged groups
as‘compensation’ for
employing people
with impaired work
ability and for the
resulting productivity
shortfall;
- Market based
revenue derived
from private
sources: through the
sale of goods and
services to other
businesses and final
consumers;
- Membership fees,
47/59
donations and
sponsorship; and
- Other forms of
revenue include
income from renting
assets (such as
property), penalty
payments, prize
money or income
from endowed assets,
and non-monetary
forms such as inkind
donations (e.g. old IT
equipment, food or
building material).
Volunteering time,
especially,has
remained an
important source of
in-kind revenue.
Additional
comments
10 % of the profit
must be allowed to
be distributed to:
1. private investors
2. Other social
enterprise.
1. The possibility
to distribute the
profit to private
investor will offer
the possibility to
attract these
investors
imrpoving the
quality of the social
enterprise.
2. -Other social
enterprises may
need some money
to start, expend or
It is not accepted.
Prohibition of profit
distribution of any kind of
profit was determined in
Concept Documente that
was aproved by the
Goverment
Art. 7, 1:
“PROFITABLE” may
be substituted with
“FOR PROFIT”.
It is accepted. Issues with
definition:
The legal framework
should be more clear
and specific in
defining the “social
enterprises” and in
this respect it is
proposed a more
structured
incorporation of the
three key dimensions
of a social enterprise:
the entrepreneurial
dimension, i.e.
engagement in
continuous economic
activity, which
distinguishes social
enterprises from
traditional non-profit
Is is accepted .
48/59
consolidate their
activities. This
principle of
solidarity shoud be
allowed and
framed within the
law.
organizations (this
means that it must
engage in a
continuous activity of
production and/or
exchange of goods
and/or services)
the social dimension,
i.e. a primary and
explicit social
purpose, which
distinguishes social
enterprises from
mainstream (for-
profit) enterprises;
and
the governance
dimension, i.e. the
existence of
mechanisms to ‘lock
in’ the social goals of
the organizationand
characteristics of
participatory and/ or
democraticdecision-
making processes and
the purpose of limits
over profit making;.
Issues with
registration:
Since Kosovo
decided to make a
special law for social
enterprises some
specific issues should
be mentioned
49/59
concerning their
registration in
completion to the
general regulation to
register an enterprise
or NGO in the
country.
So some clarifications
should come from
comparing with the
general rule of
registration ( is there
an initial capital, is
there a classification
of activities from
economy –NACE-
which should be
compliant, are there
taxes for registration,
how will be reporting
to the public finances
system and all those
little issues which are
required in defining a
company/ enterprise
and allow the
monitoring of their
“well behavior”).
If they are exempted
from some tax than
they should have a
special status within
the work with public
finances authorities.
The certificate from
MLSW will (article
11 para 4-6) is
enough for the
general system of
registration within
national context? Is
this relation with
50/59
MLSW enough or
should be other
bodies involved (
elements in article
14)? Art. 18 states the
need to report
financial results
according with legal
framework in the
country so in this
respect they should
be registered
somehow within the
system.
All those elements
are not about making
the system more
complex but making
it operational.
The issues with profit
distributions is part of
various articles of the
law. In art. 4 para 1.2
is declared the
“prohibition of profit
distribution”. The
distribution should be
in favor of
development and
growth and not for
members. This come
back in article 10
alin.1.1 and Art 17 in
more explicit
intention than in art 4
(1.2). Normally
should be one single
article containing
information on
alternative use of
profit (if the case)
because something
51/59
should be done with
it.
A specific article
should be created
framing the use of
undistributed fund
of reserve.
How much can be
kept in reserve?
For how long?
For what use?
For instance:
In the European
practices of some
countries, a
minimum of 3
month covering all
salaries should be
kept in reserve.
Not accepted.
We can’t limeted time for
distribution of rezerv fund.
Reserv fund can use for
investment and cover cost
for activity of Social
Enterprise.
Social enterprise
should be subject
to a 0 value of VAT
purchasing goods
inside Kosovo!
The fact to erase
VAT on import
goods will push a
social enterprise to
buy goods abroad
(Serbia,
Macedonia,
Albania especialy).
One of the real
impact that a social
enterprise can have
in a territory is to
contribute to the
growth of the local
Not accepted,
We can’t made any
restriction and limitation
about this issue.
Article 9, 10 and 11: CRITERIA to gain the
status of “social
enterprise” could be
more clearly identified.
It is accepted
52/59
market.
“bying and
producing in
Kosovo” should be
the moto.
A social enterprise
integrated in a
territory can
support small
producers arround
it and even target
remote areas.
Art. 15: Multistakeholdership
is one of the key
element of social
enterprises. It would
be important, dor this
reason, to include a
description of the
democratic
participation of the
different stakeholders
more in depth..
It is accepted
Art. 18 e 20: When the
evaluation of results is
mentioned, criteria for
the evaluation of
outcomes and of the
social impact are not
introduced. Only
outputs are mentioned.
E.g. If a social
enterprise organizes a
vocational training,
the output evaluation
Not accepted,
Evaluation will be part of
contracting autority, based
results archivment. Also
found which will be
generation from public
autority will be part of audit
and inspection.
53/59
records that 100
persons attended the
course; the outcome
evaluation says that 85
of them subsequently
found a job, thus
measuring the
effectiveness of the
training. The social
impact evaluation is
the third step, which
quantifies the benefits
for the entire society of
the fact that 85
persons found a job.
The social impact
evaluation is difficult
to apply indeed;
therefore the law
should state that the
social enterprises are
obliged to evaluate, in
their financial report,
the outcomes.
Otherwise, the
erogation of public
funds could generate
negative mechanisms
of corruption, or
become a
grant/outsourcing on
the side fo the State,
being no more
“enterprise”.
54/59
Respondents
European
Commission
Ekspert
The justification of the
proposingd body
for inclusion or non of
provided comments
The justification of the
proposingd body
for inclusion or non of
provided comments
) The justification of the
proposingd body
for inclusion or non of
provided comments
What do you
think about
the activities
of social
enterprises
Category A
and Category
B
Category B
regulated social
enterprises must
engage in the
provision of other
socially useful
services, or in
growing,
manufacturing,
producing, or
processing (as in
food preparation,
for example)
products for sale;
the manufacturing
or processing of
products includes
the production of
original intellectual
property, such as
software
development, or
original or
traditional artistic
work. Vulnerable
people employed in
the regulated social
enterprise must be
actively involved
in the work of
delivering services,
or in growing,
manufacturing,
producing, or
processing
products for sale
It is accepted .
55/59
What do you
think about
the list of
including for
vulnerable
groups ,
should be
extended ,
limited or
supplement
No comments.
It’s sufficient
in 30% of
employment
inclusion of
disadvantaged
groups or
should be
higher
No comments.
Do you think
that is enough
and
applicable
fiscal
facilities and
contracting
opportunities
and support
from public
funds
No comments.
Additional
comments
1.Prohibition of
influence by other
organisations
Similarly, the
suggested
provisions (in
Article 7) around
influence by other
organisations are
too
It is accepted.
56/59
restrictive.
2.Prohibition of
profit distribution
Clearly, social
enterprise should
prioritise
application of
profits to social
ends, but at the
same time
some profit
distribution is
allowed throughout
the social
enterprise world –
including by legal
structures designed
specifically for
social enterprise,
such as the new
highly successful
UK
'Community
Interest Company'
(CIC) form, or the
longestablished
Mondragon
Cooperatives
in
Spain.
CICs are allowed
to distribute up to
35% of profits in
any year, while in
the Mondragon
model distribution
is unlimited, but
tied to
'participation'
(labour, length of
2. It is not accepted .
Prohibition of profit
distribution of any kind of
profit was determined in
Concept Documente that
was aproved by the
Goverment
57/59
Komentari na Nacrtzakona o Socijalnim Preduzećima
service) rather
than level of
investment (though
all members must
also invest.
Ispitanici
GIZ Obrazloženje predlagačkoga
tela za uključivanje ili
isključivanje datog
komentara
Mreža Žena
Kosova
Obrazloženje predlagačkoga tela
za uključivanje ili isključivanje
datog komentara
Forum
građanskih
inicijativa
Obrazloženje
predlagačkoga tela
za uključivanje ili
isključivanje datog
komentara
Šta mislite o
aktivnostima
socijalnih
preduzeca
2.2. porodicna
asistencija i
zaštita porodice;
Komentar je prihvacen
Nema komentare
Spisak
aktivnosti
socijalnih
preduzeca za
kategoriju A i
Komentar je delimično
prihvaceno. Predlog
liste može biti
dopunjen i izmenjen u
58/59
Kategorija A
Kao aktivnost je
veoma uopšten i
moze vas suociti
sa brojnim
problemima
tokom usvajanja
socijalnog
preduzeca ili u
toku monotoringa
2.6.usluge za
dnevni i
rezidentni boravak
dece(str.6
Zakona)
U okviru ove
aktivnosti, u ovoj
grupi može uci i
privatna
preduzeca koja su
obdanista koja
nude usluge
dnevnog boravka
za svu decu
2.8.Uslugepružan
Komentar je prihvacen. Je
precizirano kategorija lica.
B trebalo bi
da bude širi
kako bi se
obezbedilo
vece
uključivanje
socijalnih
preduzeca
koji rade u
različitim
oblastima.
buducnosti? Odlukom
vlade
59/59
e za reintegraciju
žrtava trgovine
ljudima,
iskorišcavanja i
nasilja u porodici.
savetodavne
usluge podrške
drugih socijalnih
preduzeca.
Predlažemo da se
ova aktivnost
specizira,jer ako
ostane kao takva
onda sve
savetodavne
kompanije koje
pružaju
savetodavne
podrške i usluge
preduzecima,
mogu preci u
socijalnih
preduzeca u
kategoriji A
Komentar je prihvacen. Je
precizirano kategorija mladih
delinkventnih
Komentar je prihvacen,
određeno je vrsta usluga.
60/59
Šta mislite o
aktivnostima
socijalnih
preduzecA
Kategorija B
Nema komentare Nema komentare Isti komentar
Razmislite o
uključivanju listu
ugroženih grupa,
treba se proširiti
,ograničavati ili
potpuniti.
Treba se prosiriti
da obuhvati nove
delikvente
Je regulisano pod clanom 6
stav 1.10.Ova odredba znaci
za sva delikuentna lica .
Lista treba se
proširiti. MŽK
smatra da žene u
suštini treba se
kategorisati kao
ugrožena grupa,
ne samo žene sa
decom ispod 7
godina. Statistika
iz Departmana
Radasame
pokazuju da žene
se upisuju u
manjem broju u
kancelariji za
zapošljavanje na
odnosu od
muškaraca.
MŽK takođe
predlaže da žene
ne registrovane
kancelarijama za
zapošljavanje
smatraju se kao
ugroženim
grupaIsto važi i
za žene žrtve
trgovine ljudima
i nasilja.
Nije prihvacen.
Politika zapošljavanja, ne predviđa
da sve žene, ne mogu i geni imaju
poteškoca rade na tržištu rada.
Registracija punekerkueresve, nije
pravo vec obaveza
i ovaj spisak
treba da
obuhvati više
ugrožene
grupe, kao i
smanjenje
trajanje praga
za registraciju
u kancelariji
za
zapošljavanje
u najviše 12
meseci.
.
Delimično prihvacen.
Odluka Vlade može
prosiriti listu
ugroženih grupa
61/59
ADali je
dovoljno
30%uključivanje
zapošljavanje
ugroženih grupa
ili treba da bude
viša
Verujemo da je
dovoljno jer ako
se ona uzdigne
više zatim ce
uticati na
održivost SS
Ne. MŽK smatra
da ovaj procenat
nije dovoljno,
pogotovo kada se
uzima u obziru
pitanje veoma
teške situacije u
kojoj spadaju od
najvecih nekih
marginalizovanih
grupa.
Nije prihvacen. Kvota od 30% je
definisano u Koncept Dokumenat
odobren od strane Vlade.
Da li mislite da je
dovoljno i
primenljiv
fiskalniolakšica i
ugovaranje o
mogucnosti i
podrška iz javnih
fondova.
Fiskalnih
olakšicauključuju
ci i porez na dobit
može da utiče na
de-regulaciju
tržišta (i onako i
loše regulisan)
Fiskalni kapaciteti
veoma teškocete
kontrolisati i
može biti
zloupotrebljeni od
strane mnogih
preduzeca.
Sankcije za
kršenje Zakona o
DP su veoma
niske, a to može
da utiče na mnoge
grupe / osobe koje
žele da stvore
socijalnog
preduzeca
isključivo zbog
poreskih olakšica
Nije prihvacen. Jedan od
stimilimit društvenog razvoja
preduzeca Da li je to u redu,
onda fiskalni podsticaji.
Njihova zloupotreba, samo
pretpostavka.
Nema komentare
Dodatni Komenti Ako n Želite da
uključite redovne
vrtica onda to
treba navesti za
Komentar je prihvacen
62/59
koju decu
posebno treba da
obezbediti ovih
usluga, npr
Deca sa posebnim
potrebama
(sindromadown,
autizam)
2.Predlazemo da
se doda i
reintegracija
mladih
delikvenata
Komentar je prihvacen
3. veoma vam je
teško pratiti
aktivnosti ovih
preduzeca, tako da
morate da unesete
kriterijum koji je
lakše obuhvatljiv
Nije razjasnjen predlog
4.Predlog na
drugu aktivnost u
kategoriju A.
Usluge za
zapošljavanje i
samozapošljavanj
e ugroženih grupa
Komentar je prihvacen
Predlog:
Ako je potrebno
da socijalnih
preduzeca plate
porez na dobit kao
i druge
kompanije, onda
vlada sa pravnim
aktom, mogu da
regulišu tako da
porez prikupljen
od društvenih
preduzeca
Komentar nije prihvacen
63/59
ponovno im se
vratiti u
zavisnosti od
aktivnosti koje
razvijaju SP -ove.
Tako da ovako i
pracenje ce biti
lakše i porez na
dobit im se vratiti
bliku javnih
sredstava koja se
koriste ta sredstva
tako znaci
da.ponovo se
koristiti od
društvenih
preduzeca.
Ovaj oblik ce
povecati
konkurenciju
između preduzeca
i istovremeno
povecanje
kvaliteta usluga,
koji ce se lakše
pratiti od strane
Ministarstvo.
64/59
Komentari za Nacrt zakona o Socijalnim Preduzećima
Ispitanici
Terres des Homes Obrazloženje predlagačkog
tela za uključivanje ili
isključivanje datog
komentara
Caritas Obrazloženje predlagačkog
tela za uključivanje ili
isključivanje datog
komentara
Evropski Fond
Obuke (ETF)
Obrazloženje
predlagačkog tela za
uključivanje ili
isključivanje datog
komentara
Šta mislte o
aktivnostima
društvenog
preduzeca
Kategorija Ai
B
Želimo insistirati
sa potrebom da se
uključuju i sledece
dve usluge:
1.Poboljšanje
smestajaza
ugroženih porodica
(popravka,
rekonstrukcija,
sanitarije, dodatna
soba), pod strogim
nadzorom opština i
Ministarstvo za
Zajednice i
Povratak,
Kancelarija za
zajednice i
Kancelariji za
Dobro Upravljanje
2.Javni transport u
ruralnim
područima. Ova
usluga može da
pokrije udaljene
sela za koje postoje
privatni akteri ako
Nije prihvaceno
Aktuelna lista aktivnosti
je dovoljno regulisano. U
buducnosti Ministarstvo
može da izmeni, dopuni i
predlažu druge oblasti
delovanja za aktivnosti
propisanih socijalnih
preduzeca kategorija A i B,
kao što je odlučeno
podzakonskim aktima
donetim od strane Vlade
Kosova.
Nije prihvaceno. Aktuelna
lista acitivities je dovoljno
regulisano. U buducnosti
Ministarstvo može da
izmeni, dopuni i predlažu
druge oblasti djelovanja za
aktivnosti propisanih
socijalnih preduzeca
U principu, ako je
ispunjen uključivanje u
radu od 30% kod
ugroženih
osoba,,jedno socijalno
preduzece treba
dozvoliti da imaju
svoju aktivnost u bilo
kom sektoru industrije
Nije prihvaceno
Aktuelna lista aktivnosti je
dovoljno regulisano. U
buducnosti Ministarstvo
može da izmeni, dopuni i
predlažu druge oblasti
delovanja za aktivnosti
propisanih socijalnih
preduzeca kategorija A i B,
kao što je odlučeno
podzakonskim aktima
donetim od strane Vlade
Kosova.
Sadašnji Nacrt
zakona predviđa
ograničenu definiciju
socijalnih preduzeca
u pogledu aktivnosti
(ekonomskih) koje se
mogu primeniti (član
5). Ovaj rizik može
da nastavi da ograniči
mogucnosti za
zapošljavanje
ugroženih lica i
postaviti ih u
profesionalnim
aktivnostima sa
niskim primanjima,
sa malim zahtevima
veština (i sa malo
mogucnosti da
napreduju u svojoj
karijeri i izbegnu
siromaštvo /
isključivanje)
Predlažemo ostaviti
otvorene ekonomske
aktivnosti u kojima
socijalna preduzeca
Prihvata se delimično.
Spisak privrednih
aktivnosti opisane u
članu 5. i 6. nacrta. U
buducnosti
Ministarstvo može da
izmeni, dopuni i
predlažu druge oblasti
delovanja za
regulisane aktivnosti
za socijalna preduzeca
u kategoriju A i B,
koje je postavio
propisima donetim od
straneVladeKosova
65/59
trenutno rade (zbog
nedostatka profita).
Ova usluga je
izuzetno relevantno
razmatrano pitanje
kao što su dostup
zdravstvenih
usluga,
obrazovanja, službi
za zapošljavanje,
stručne obuke, kao
i mnogi drugi.
Aktivnosti trenutno
dozvoljene za B
kategoriju su
suviše ograničena.
Pogotovo, oni se
ne prilagode sa
jednim jedan od
najvažnijih i
zanimljivih koristi
društvenog
preduzeca:
ZAPOSLJAVANJA
.
kategorija A i B, kao što je
odlučio podzakonskim
aktima donetim od strane
Vlade Kosova.
mogu biti aktivni.
Ako bi kosovski
državni organi želeli
da stimulišu
određene aktivnosti,
to može da se uradi
preko podsticajnog
paketa (kao što je
predviđeno
članovima 22-26) koji
mogu biti meta na
prioritetnim
socijalnim i
ekonomskim
aktivnostima (npr
socijalne, porodične,
zdravstvene zaštite i
usluga). šira
tipologija aktivnosti
može se predložiti:
-Socijalna i
ekonomska
integracija ugroženih
i isključenih (kao što
su integracija na radu
njihiv snestaj,neka
forma za
zapošljavanje
ugroženih grupa
iliosoba )
- Socijalne usluge od
opšteg interesa (kao
što su dugoročne
brige o starima i za
osobe sa
invaliditet;
obrazovanje i briga o
deci; službe za
zapošljavanje i
obuku; socijalno
66/59
stanovanje; zdravlje
briga i medicinske
usluge.);
- Ostale javne usluge,
kao što su transport
zajednici, održavanje
javnih površina, itd
- Jačanje demokratije,
građanska prava i
digitalni učešca;
-Ekoloških aktivnosti,
kao što su smanjenje
Zracenja i otpada,
obnovljive izvore
energije; itd
Šta mislite o
spisku,
uključujuci za
ugrožene
grupe, treba
produžiti,
ograničiti ili
dodati
Jednu drugu
kategoriju treba
dodati:
Mlade delikvente
starih od 16 do 18
godina; (delikventi
zakona)
Jdno Socijalno
Preduzeca mogu da
igraju jednu važnu
ulogu u
reintegracije
delikuenta kroz
rad.
Trenutno,
minimalna starosna
grupa za
registraciju u
kancelariji za
zapošljavanje je 18
godina. Kao
posledica toga,
socijalno
Socijalna preduzeca
mogu da obuhvataju n
radu i osobe
ogranicene sposobnosti
koji su isključeni na
tržištu rada.
Istovremeno, korisno
je napraviti razliku
unutar predloženih
kategorijama; posebno
prema dugoročno
nezaposlenih može biti
korisno da identifikuje
period (2 -3 godine) od
"UgroženogSstatusa"
posle zaposlenih.
Predložene definicije
ugroženih grupa (čl.
6) treba da
odražavaju
međunarodnu /
Evropska definiciju
(ili standard u zemlji).
Nije potrebno da za
bilo koji oblast
zakona za definisanje
da se drugačije
specifikuje grupa kao
npr dugoročno
zaposleni.
Definicija ugroženih
grupa (Clan 6) može
da se predstavi na
sledeci način ako u
nastavku:
- da odrazi evropske
definiciju dugoročne
zaposlenosti, preko 6
meseci za mlade (15-
67/59
preduzecu nece
biti dozvoljeno da
zapošljavaju ispod
18 godina
pojedince jer nece
biti registrovani od
12 meseci u
Kancelariju za
Zapošljavanje
24) i 12 meseci za
odrasle (25+);
zatvorenike u blizem
oslobadanju (kao deo
mera za njihovu
društvenu
reintegraciju.
Da li je
dovoljno za
30%
uključivanja
zapošljavanja
ugroženih
grupa ili treba
da bude viša
Treba biti potrebno
minimum 50%
Kvota od 30% određuje se
sa koncept dokument koji
je odobren od strane Vlade
Nema komentare Ovaj procenat se
koristilo u drugim
zemljama i izgleda
razumno jer
preduzece treba da
izgradi i zadrži
ekonomsku
konkurentnost i
pritisak tržištu (bez
ogromnih i
kontinuiranim
ulaganjima /
podsticaja iz javnih
izvora).
Da li mislite
da je dovoljno
i primenjujuse
fiskalnih
olakšica i
mogucnosti
za ugovaranje
i podrška iz
javnih
fondova
Nema komentare član 25: Na temu,
obratite se Direktivi
Javne Nabavke
Evropske komisije,
posebno
član 20
Ovaj član ukazuje da
iugovornici nadleznici
da ograničavaju neke
tenderske procedure za
nabavku roba, radova
ili usluga zacentrove
rada i privrednih
subjekata čiji je
Prihvata se.
Javni organ može ugovoriti
socijalno preduzece
Fiskalnih i drugih
mere stimulacije
predviđene u
članovima 22-26
prilično velikodušan
(posebno izuzima od
poreza na dobit,
subvencije PDV,
plate). Ovo može
dovesti do visokog
rizika od zloupotrebe
i eventualno
distorzivnih efekata
na konkurenciju.
Mi smo definisali i
uzeli u obzir ovo
pitanje, ali u ovom
Nacrt zakona, su
jasno definisana
pitanja. Aspekti
monitoringa i druga
pitanja ce biti
razjasnjena putem
AdministrativnihUputs
tva .
68/59
osnovni cilj je
integracija rad osoba
sa invaliditetom i ne
favornim .
Na taj način,
ugovornici bi
garantovali efikasnije i
održive integracije tih
osoba. Istovremeno, to
bi povecanje
ekonomske
performanse centrova
rada i drugih
ekonomskih operatera.
.
Zbog toga su
aranžmani za
monitoring i kontrola
treba da sprečiti ove
rizike ( efikasno, na
ne preterani način).
Predložene poreske
olakšice može
ugroziti odobrenje
zakona (obično
Ministarstvo finansija
ce biti protiv.
Socijalna preduzeca u
EU, više se oslanjaju
na mešavinu izvora
prihoda nego od
pristupa poreske
olakšice. Primer
moguceg
finansiranja:
- Prihod potiče iz
javnih ugovora:
Ugovor Socijalno
preduzece sa javnim
autoritetima javnim
agencijama da bi
primali naknade za
definisanousluge
(kvazi-tržišta).
Struktura ovih
placanja mogu biti
sasvim drugačiji,
različita od direktnog
placanja od strane
javnih vlasti na
socijalno
sigurnosni sistemi,
vaučer sistema, ili
indirektna placanja
69/59
preko nezavisnih
posrednika;
- Direktne donacije /
subvencije: pod
uslovom da društvena
preduzeca za primer
javne vlasti grantovi
za odredenih
projektnih aktivnosti
zasnovana na
subvencije su
obavljena
zapošljavanje često
na raspolaganju
ugroženim grupama
kao “naknada”za
zapošljavanje osoba
sa oštecenim radne
sposobnosti i za
rezultat manje
produktivnosti
Prihodi
iz privatnih izvora
osnovano na tržište:
kroz prodaju robe i
usluga drugim
preduzecima i
krajnjih potrošača;
Članarine, donacija
i sponzorstva; i
- Ostali oblici
prihoda uključuju
prihode od izdavanja
sredstva (kao što su
imovina), isplate
kazna, nagrada novca
ili prihod od obdareni
sredstava, i ne-
70/59
novčane oblike kao
što su donacije (npr
stare IT opreme,
hrane ili građevinski
materijal).
Volontiranje vreme,
posebno, ostao važan
izvor prihoda u
naturi.
Dodatni
Komentari
10% profita mora
biti dozvoljeno da
se distribuira:
1. privatni
investitori
2. Druga socijalno
preduzece.
1. Mogucnost da se
distribuira profit
privatnog
investitora ce
ponuditi
mogucnost za
privlačenje
investitora ove
imrpoving kvalitet
društvenog
preduzeca.
2. -Druga socijalna
preduzeca mogu
imati potrebu za
jedan iznos novca
za početak, proširiti
se ili konsolidovati
svoje aktivnosti.
Ovaj princip
solidarnosti bi
trebao biti
Nije prihvacen. Zabrana
raspodeli dobiti bilo
kakvog profita je utvrđeno
u Konceptu Dokumenta
koji je odobren od Vlade.
Clan.7,1:
"Profitabilno" može
biti zamenjen sa "ZA
PROFIT”
Prihvaceno je
Problemi sa
definicijom:
Pravni okvir treba da
bude jasniji i
specifičan u
definisanju
"socijalnih
preduzeca" i u tom
smislu je predloženo
više strukturirana
ugradnjau tri ključna
dimenzija socijalnog
preduzeća:
preduzetnički
dimenzija, sto znaci
odnosno angažovanje
u stalnom ekonomske
aktivnosti, koji se
razlikuje od
socijalnih preduzeca
iz
tradicionalnihneprofit
nih organizacija (što
znači da mora da se
uključe u
kontinuiranu
aktivnost proizvodnje
i / ilirazmenu robe i /
ili usluga)
socijalna dimenzija,
Prihvaceno je
71/59
dozvoljen i u
skladu u okviru
zakona.
što znači jedan
eksplicitan društveni
cilj, koji razlikuje
socijalnih preduzeca
iz redovnih (profitne)
preduzeca; i
dimenzija
upravljanja, odnosno
postojanje
mehanizama se
"blokira " u
društvenim ciljevima
i karakteristika
organizovano
odparticipativnog i /
ili democraticdecision
procesima donošenja
i u cilju granica preko
profita ;
Pitanja sa
registracijom: Pošto Kosovo je
odlučilo da
donosijedan poseban
zakon za socijalna
preduzeca treba
pomenuti neka
specifična pitanja
koja se tiču njihovog
upisa u završetka do
generalne regulacije
da registruje
preduzece ili NVO u
zemlji.
tako da neka
objašnjenja treba da
uporedimo sa opšte
pravilo registracije
(da li postoji početni
kapital, da li postoji
klasifikacija
72/59
aktivnosti iz oblasti
ekonomije koji bi
trebalo da bude u
skladu, da li postoje
takse za registraciju,
kako ce se
izveštavanje javnih
finansija sistem i sve
one male pitanja koja
su potrebna u
definisanju preduzeca
/ kompanije i
omogucavaju
pracenje njihove "i
ponašanja").
Ako su izuzeti iz
nekog poreza nego
što bi trebalo da ima
poseban status u
okviru rada sa javnim
finansijama vlasti.
Izvod iz MRSZ ce
(član 11 stav 4-6) je
dovoljno za opšti
sistem registracije u
nacionalnom
kontekstu? Da li je
ovaj odnos sa MRSZ
dovoljno ili bi trebalo
da budu druga tela
uključena (elementi u
članu 14)?clan 18
navodi da treba da se
izvestavaju
finansijske rezultate u
skladu sa pravnim
okvirom u zemlji tako
da u tom smislu treba
ih nekako
registrovana u
sistemu.
73/59
Svi ti elementi nisu o
tome da bude sistem
složeniji nego što je
operativan.
Pitanja sa profitom
distribucije je deo
raznih članova
zakona. U umetnosti.
4 za 1.2 proglašena je
"zabranu distribucije
profita". Distribucija
bi trebalo da bude u
korist razvoja i rasta,
a ne za članove. Ovo
se vrati u članu 10
alin.1.1 i umetnosti
17. u više
eksplicitnog namere u
odnosu na član 4
(1.2). Normalno bi
trebalo da bude jedan
član koji sadrži
informacije o
alternativne upotrebe
dobiti (ako slučaj), jer
nešto treba da se
uradi sa njim.
Jedan poseban član
treba stvoriti
kadriranje
upotrebom
neraspoređenih
fonda rezervi.
Koliko se može
držati u rezervi?
Koliko dugo?
Za šta koristiti?
Nije prihvacen. Ne
možemo ograničiti vreme
za distribuciju rezervnog
fonda. Rezervni fond može
se koristiti za investicije i
pokrivanje troškova za
aktivnosti socijalnog
preduzeca.
74/59
Na primer:
U evropskim
praksama pojedinih
zemalja, minimum
3plate treba držati
u rezervi.
Socialno Preduzece
treba da bude
predmet na 0
vrednost PDV .
Činjenica da se ne
izbriše iz PDV na
uvoznu robu ce
terati socijalno
preduzeco da
kupuju robu u
inostranstvu
(Srbija,
Makedonija,
pogotovu u
Albanija).
Jedan od stvarnog
uticaja koji
socijalno preduzece
može imati na
teritoriji je da
doprinese rastu
lokalnog tržišta.
"Kupujuci i
proizvoditi na
Kosovu" treba da
bude moto.
Jedno Društvena
Nije prihvacen, mi ne
možemo napraviti bilo
kakvo ograničenje i
ograničenje o ovom
pitanju.
Član 9, 10 i 11:
kriterijume za sticanje
statusa "društvenog
preduzeca" može biti
jasnije identifikovani
Nije prihvaceno
75/59
preduzeco
integrisano u
njenom prostoru
može da podrži
sirom male
proizvođače, pa
čak i imati ih kao u
cilj najslabijih
područja.
Clan . 15:
Zainteresovane strane
su jedan od ključnih
elemenata društvenih
preduzeca. Bilo bi
važno, da zbog tog
razloga, da sadrži opis
demokratskog učešca
različitih
zainteresovanih strana
sa više detaljno
Prihvaceno
Clan 18 i 20: Kada
procena rezultata je
navedeno kriterijumi
za vrednovanje ishoda
i socijalnog uticaja
nisu predstavljeni .
samo rezultat je
naveden.
Na primer. Ako
društveno preduzece
Nije prihvaceno, Procena ce
biti deo Ugovornog
Autoriteta , na osnovu
rezultata upisa . Takođe
fond koji ce generisati od
Autoriteta javnog
Autoriteta ce bitideo
revizije i inspekcije.
76/59
organizuje stručnu
obuku, procena izlaza
beleži da 100 ljudi
prisustvovalo je kurs;
procena ishoda
prikazuje da je 85 od
njih su odmah pronašli
posao, to prikazuje
merenje efikasnost
itreninga. Procena
socijalnog uticaja je
treci korak, koji
kvantifikuju koristi za
čitavo društvo u vidu
da 85 ljudi su pronašli
posao
Procena socijalnog
uticaja je teško zaista
se primeniti;
Stoga zakon treba
navesti da su društvena
preduzeca obavezana
za procenu, u svom
finansijskom izveštaju,
U suprotnom,
usvojenje javnih
sredstava može da
generiše negativne
mehanizme korupcije,
ili postati donacija /
transverirano na strani
države, da ne postoji
više kao "preduzece".
77/59
Ispitanici
Evropska stručna
komisija
Obrazloženje
predlagačkoga tela za
uključivanje ili
isključivanje datog
komentara
Obrazloženje predlagačkoga
tela za uključivanje ili
isključivanje datog
komentara
Obrazloženje
predlagačkoga tela za
uključivanje ili
isključivanje datog
komentara
Šta mislite o
aktivnostima
društvenog preduzeca
Kategorija A i B
kategorija
Kategorija B
društvena
preduzeca moraju
da se uključe u
pružanje drugih
društveno korisnih
usluga, ili u
porastu,
proizvodnju,
preradu ili (kao u
pripremi hrane, na
primer) proizvoda
za prodaju; je
proizvodnja ili
prerada proizvoda
obuhvata
proizvodnju
originalne
intelektualne
svojine, kao što su
razvoj softvera, ili
originalno ili
Prihvata se
78/59
tradicionalnog
umetničkog dela.
Ugrožene zaposleni
u organizovanom
društvenog
preduzeca moraju
biti aktivno
uključeni u rad
pružanja usluga, ili
u porastu,
proizvodnje,
proizvodnju,
preradu ili
proizvodi za
prodaju
Šta mislite u
vezi liste ,
obuhvatanja
ugroženih
grupa, treba
produžiti,
ograničen ili
dodati
Nema komentara
Dovoljno je
za 30%
uključivanja
zapošljavanja
ugroženih
grupa ili treba
se povecati
Nema komentara
79/59
Da li mislite
da je dovoljno
i primenjuje
fiskalnih
olakšica i
mogucnosti
za ugovaranje
i podrška iz
javnih
fondova ?
Nema komentara
Dodatni
komentari
1.zabrana uticaja
od strane drugih
organizacija
Slično tome,
Predložene odredbe
(u članu 7) oko
uticaja od strane
drugih organizacija
su previše
restriktivan.
2.Ne dozvoljavanje
raspodele profita
Jasno, socijalno
preduzece treba
imatim prioritet
primenu profita za
socijalnih ciljeva,
istovremeno
neki deo raspodela
dobiti je
dozvoljeno sirom
sveta socijalnih
preduzeca -
uključujuci i
pravnu
Strukturu
dizajnirano
specijalno za
socijalno
Prihvata se.
2. Nije prihvaceno.
Zabrana raspodeliti dobit
bilo kakvog profita u
konceptu Dokumenta je
utvrđeno da li je odobreno
od Vlade.
2. Nije prihvaceno
Zabrana raspodelenja
dobita bilo kakvog profita
je utvrđeno u konceptu
Dokumenat da li je
odobren od strane Vlade.
80/59
preduzetništvo.kao
novo
visokauspešnost je
Velika Britanija
“Companija
Interesne
Zajednice "(CIZ)
ili Kooperative
Mondragon
u
Španiji zasnovane
od kraja.
CIZimaju
dozvoljeno
distribuirati do
35% profita u bilo
kojoj godini,
Dok model
Mondragon ima
neograničenu
distribuciju ali
vezano za
"učešce" (rada,
dužinu službe),
nego
od nivoa ulaganja
(iako svi članovi
moraju investirati.
81/59