Red. naukowa Tadeusz Baczko
Instytut Nauk Ekonomicznych PAN | Warszawa 2012
2010 RAPORT
O INNOWACYJNOŚCI
WOJEWÓDZTWA
LUBUSKIEGO
2010 RAPORT
O INNOWACYJNOŚCI
WOJEWÓDZTWA
LUBUSKIEGO
Redakcja naukowa Tadeusz Baczko
Instytut Nauk Ekonomicznych PAN | Warszawa 2012
2 RAPORT O INNOWACYJNOŚCI WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO W 2010 ROKU
Redakcja naukowa
Tadeusz Baczko
Redakcja części: analizy regionalne
Małgorzata Pieńkowska
Redakcja części: analizy mikroekonomiczne
Ewa Puchała-Krzywina
Redakcja:
Joanna Pęczkowska
Projekt okładki, projekt typograficzny:
Michał Baranowski
Raport dostępny jest także w Internecie pod adresem:
www.inepan.waw.pl/
© Copyright by Instytut Nauk Ekonomicznych
Polskiej Akademii Nauk
Ul. Nowy Świat 72
00-330 Warszawa
www.inepan.waw.pl
ISBN: 978-83-61597-37-7
2013 – 134 ss. – 21x14,8 cm
Warszawa, 2012
RAPORT O INNOWACYJNOŚCI WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO W 2010 ROKU 3
SPIS TREŚCI
Tadeusz BACZKO, Od lokalnych potencjałów innowacyjnych do
umiędzynarodowienia regionu warmińsko-mazurskiego
5
ANALIZY REGIONALNE
(pod redakcją Małgorzaty Pieńkowskiej)
Leszek Jerzy JASIŃSKI, Wielowymiarowość różnic między regionami
19
Hanna GODLEWSKA-MAJKOWSKA, Atrakcyjność inwestycyjna a
innowacyjność polskich regionów – wyniki badań 2009 r.
Województwo warmińsko-mazurskie
27
Wojciech BURZYŃSKI, Innowacyjne regiony w Polsce – elementy analizy i oceny
32
Małgorzata PIEŃKOWSKA, Innowacyjność przedsiębiorstw przemysłowych 39
Grażyna NIEDBALSKA, Badania OECD nad czynnikami wzrostu regionów
i ich implikacje dla polityki gospodarczej i innowacyjnej
42
Iwona NOWICKA, Projekty foresight dla rozwoju regionalnego
46
Joanna PĘCZKOWSKA, Wykorzystanie funduszy strukturalnych w ramach
Regionalnego Programu Operacyjnego Warmia i Mazury na lata
2007-2013
49
Agnieszka OLECHNICKA, Adam PŁOSZAJ, Nauka i badania w polskich
regionach – województwo warmińsko-mazurskie
62
Marek SZYL, Struktura regionalna przedsiębiorstw patentujących w latach
2004-2008
67
Paweł DEC, Działania Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego dla innowacyjności
71
4 RAPORT O INNOWACYJNOŚCI WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO W 2010 ROKU
ANALIZY MIKROEKONOMICZNE
(pod redakcją Ewy Krzywiny)
Ewa PUCHAŁA-KRZYWINA, Bariery innowacyjności w województwie
warmińsko-mazurskim
76
Marek SZYL, Struktura regionalna przedsiębiorstw innowacyjnych inwestujących
w badania i rozwój w 2008 roku
84
Michał BARANOWSKI, Na zachodzie bez (istotnych) zmian. Wybrane aspekty
rozmieszczenia firm innowacyjnych w województwie lubuskim w latach 2005-2009
90
LISTA NAJBARDZIEJ INNOWACYJNYCH PRZEDSIĘBIORSTW W
WOJEWÓDZTWIE WARMIŃSKO-MAZURSKIM W 2008 ROKU
95
LISTA NAJBARDZIEJ INNOWACYJNYCH MAŁYCH I ŚREDNICH
PRZEDSIĘBIORSTW W WOJEWÓDZTWIE WARMIŃSKO-MAZURSKIM W
2008 ROKU
97
LISTA INNOWACYJNYCH PRODUKTÓW/USŁUG W WOJEWÓDZTWIE
WARMIŃSKO-MAZURSKIM NA PODSTAWIE ANKIET PRZEDSIĘBIORSTW
PRZYSŁANYCH W 2009 ROKU
98
LISTA JEDNOSTEK BADAWCZYCH WG WOJEWÓDZTW
99
DEFINICJE
111
SŁOWNIK DO LISTY NAJBARDZIEJ INNOWACYJNYCH
PRZEDSIĘBIORSTW W POLSCE W 2008 ROKU
116
LISTA ALFABETYCZNA PRZEDSIĘBIORSTW W WOJEWÓDZTWIE
WARMIŃSKO-MAZURSKIM
123
INFORMACJA O INSTYTUCIE NAUK EKONOMICZNYCH PAN
124
SPIS TABEL
131
SPIS RYSUNKÓW
132
RAPORT O INNOWACYJNOŚCI WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO W 2010 ROKU 5
Tadeusz Baczko
Sieć Naukowa MSN
OD LOKALNYCH POTENCJAŁÓW INNOWACYJNYCH DO UMIĘDZYNARODOWIENIA REGIONU LUBUSKIEGO
Wejście do Unii Europejskiej spowodowało bardzo duże zmiany w polskich regionach.
Pozyskane na bezprecedensową skalę fundusze obudziły bardzo duże nadzieje i przyczyniły
się do pobudzenia aktywności społecznej. Uruchomione zostały tysiące projektów, które
dotknęły wielu sfer życia gospodarczego i społecznego. Podróżując dziś po Polsce prawie na
każdym kroku widać efekty tych projektów. Polska jest wielkim placem budowy . Nie ma
wątpliwości, że to fundusze europejskie przyczyniły się do tego, że kryzys finansowy w
Polsce był i jest mniej odczuwalny. Obecnie znajdujemy się w szczególnym momencie.
Znaczna część projektów została uruchomiona, w wielu obszarach fundusze ulokowane w
projekty regionalne i ogólnopolskie ulegają wyczerpaniu.
Obserwacja życia codziennego pokazuje, że skala potrzeb jest ciągle bardzo duża w
każdym regionie. Są ciągle do pokonania ogromne wyzwania w postaci znacznych obszarów
strukturalnego bezrobocia, niedorozwoju infrastruktury, rozwoju lecznictwa, edukacji,
bezpieczeństwa, ochrony środowiska. Wyzwań tych nie da się pokonać bez utrzymania i
tworzenia miejsc pracy, które będą tworzyć atrakcyjne wyroby i usługi przeznaczone do
sprzedaży na coraz bardziej umiędzynarodowionych i konkurencyjnych rynkach. Szczególnie
ważne są dziś te produkty i usługi, które zapewnią wzrost płac, będą dawać na tyle znaczne
nadwyżki, że pozwolą na inwestycje w skali lokalnej, krajowej i międzynarodowej oraz
przyniosą korzyści dla lokalnej kasy i Skarbu Państwa tworząc nowe możliwości rozwojowe.
W dzisiejszym świecie nasilającej się konkurencji i umiędzynarodowienia, gdy prawie na
każdym obszarze przychodzi nam konkurować z krajami często bardzo odległymi o niższych
niż w Polsce kosztach wytworzenia wyrobów i usług szczególną rolę odgrywa działanie na
szczeblu lokalnym. Są tu, bowiem ukryte wielkie potencjały w postaci kultury, wiedzy,
tradycji, kapitału społecznego, zasobów lokalnych, przedsiębiorczości, kreatywności i
innowacyjności. Proces aktywizacji tych ogromnych zasobów został uruchomiony.
Szczególną rolę odegrały w tym procesie gospodarstwa domowe i przedsiębiorstwa. Trudno
przecenić znaczenia alokacji funduszy publicznych i prywatnych. Pochodziły one z kraju i
zagranicy. Wyzwolona energia spowodowała powstanie blisko 2 milionów aktywnych firm.
Szereg z nich w ciągu dwudziestu lat zwiększyło ilość miejsc pracy tysiąc razy i więcej.
6 RAPORT O INNOWACYJNOŚCI WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO W 2010 ROKU
Tworzy produkty konkurencyjne w skali międzynarodowej i to na najbardziej wymagających
rynkach.
Było to możliwe dzięki wybuchowi kreatywności, przedsiębiorczości i
innowacyjności, który stanowi przedmiot podziwu na całym świecie. Ogromny wysiłek został
poniesiony przez polskie gospodarstwa domowe na terenach miejskich i wiejskich, które
wykazały się wielkimi zdolnościami do dostosowań i ogromnymi aspiracjami. Pytanie jak to
zrobić by ta dynamika nie została zatrzymana, aby nie doprowadzić do kumulacji społecznej
frustracji jest ciągle bardzo aktualne Mamy więc do czynienia z ogromnym wyzwaniem.
Potrzebne są aktywne działania, które pozwolą na wykorzystanie tej ogromnej energii.
Innowacyjność polskich firm w postaci nowych modeli biznesowych, rozwiązań
organizacyjnych, konkurencyjnych produktów i usług, czy rozwój wielu inicjatyw
społecznych stanowi wielki potencjał do wykorzystania. Jest ogromne oczekiwanie na
działania, które będą wspierały te uruchomione procesy.
Znaczącą rolę w tych działaniach ma do odegrania rozwijający się w województwie
sektor innowacyjny, którego podstawę stanowią innowacyjne firmy (zob. Ramka 1). Ma on
szereg problemów, ale może stać się potężnym sojusznikiem w polityce rozwojowej
związanej z pokonywaniem wyzwań społecznych, politycznych i gospodarczych.
Jego istnienie i rozwój w Polsce potwierdzają nasze badania oraz prowadzone w
innych ośrodkach. W sektorze innowacyjnym wyróżnić można jednostkowe podmioty
prowadzące działania innowacyjne a w szczególności inwestorów w badania i rozwój, firmy
patentujące oraz przedsiębiorstwa o bardzo zdywersyfikowanej strukturze działalności ze
względu na charakterystyki procesów innowacyjnych. Firmy te tworzą złożone struktury
przepływu wiedzy i informacji w procesie współpracy z pozostałymi podmiotami systemu
innowacyjnego. Są z nim związane znaczne potencjały. Stwierdzenia te mogą budzić
wątpliwości w świetle bardzo niskiej oceny gospodarki Polski w międzynarodowych
rankingach innowacyjności1. Wskazują one, że Polska jest w grupie krajów w pogoni za
szybko uciekającą czołówką. Dynamika zintegrowanego wskaźnika innowacyjności rośnie,
ale jego poziom znacznie odbiega od czołówki europejskiej i światowej.
1 Najbardziej z nich jest znany European Innovation Scoreboard opracowywany przez zespół z Uniwersytetu
Maastricht na zamówienie Komisji Europejskiej zob. http://www.proinno-europe.eu/inno-
metrics/page/innovation-union-scoreboard-2010
RAPORT O INNOWACYJNOŚCI WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO W 2010 ROKU 7
Rysunek 1. Innowacyjność przedsiębiorstw województwa lubuskiego
Przestrzenne rozmieszczenie firm innowacyjnych
Opracowanie: Tomasz Opach
Źródło: Raport o innowacyjności województwa lubuskiego w 2008 r., INE PAN, Warszawa 2009.
Przedsiębiorstwa, które uzyskały najwyższe w województwie lubuskim indywidualne oceny
innowacyjności w Systemie 5A. Zostały ocenione pod względem innowacyjności rynkowej, procesowej,
nakładów na innowacyjnych, patentów i kontraktów europejskich.
Liderzy innowacyjności w 2008 r.
1. LfC Sp. z o.o
2. ASTEC Sp. z o.o
3. Urban Polska Sp. z o.o.
Szczegółowe dany i oceny indywidualne firm zawarte są w tabeli pt. Lista najbardziej innowacyjnych
przedsiębiorstw w województwie lubuskim w 2008 roku w niniejszym Raporcie.
Najbardziej innowacyjne małe i średnie przedsiębiorstwa w 2008 r.
1. LfC Sp. z o.o
2. ASTEC Sp. z o.o
3. Urban Polska Sp. z o.o.
Szczegółowe dany i oceny indywidualne firm zawarte są w tabeli pt. Lista najbardziej innowacyjnych
małych i średnich przedsiębiorstw w województwie lubuskim w 2008 roku w niniejszym Raporcie.
Informacja o regionalnym systemie innowacji
http://www.rsi.lubuskie.pl
Opracowanie: Joanna Baczko
8 RAPORT O INNOWACYJNOŚCI WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO W 2010 ROKU
Stawia to szczególne wymagania przed administracją samorządową i państwową,
które powinny stworzyć nowe ramy dla działalności społecznej oraz gospodarczej. Podstawą
powinny być innowacje w sektorze publicznym takie które będą traktować firmę,
gospodarstwo domowe i obywatela w ten sposób, że ich potrzeby będą w centrum
zainteresowania. Wymaga to zmiany optyki i sięgnięcia do potężnego źródła, jakim jest
partnerstwo publiczno-prywatne oraz stworzenia warunków rozwoju tym zespołom, które w
innowacjach na wszystkich poziomach życia gospodarczego i społecznego widzą szansę
rozwojową.
Badania te oparte są na danych przeciętnych i z pominięciem najliczniejszej w Polsce
grupy firm mikro nie w pełni są w stanie pokazać istniejące w Polsce struktury innowacyjne .
Dostosowane do badania dystansu międzynarodowego tylko częściowo mogą być przydatne
dla pełnej diagnozy i znalezienia dróg do innowacyjnego rozwoju2. Zintegrowane wskaźniki
innowacyjności i ich składowe stanowią ważną przesłankę dla polityki gospodarczej takiej,
która zapewniałaby najlepsze możliwe otoczenie dla innowacyjnych firm. Chodzi w
szczególności o konieczność spójnych działań horyzontalnych w sferze edukacji, szkolnictwa
wyższego, infrastruktury i gospodarki.
Dla osób działających w Polsce i znających jej realia, kwestie instytucjonalne mają
bardzo duże znaczenie. Potrzeba, bowiem stworzenia warunków psychologicznych,
finansowych i informacyjnych dla zmniejszenia ryzyka innowacyjnego przedsiębiorstwa.
Czynniki te nie są w Polsce sprzyjające, o czym świadczy względnie niskie zaangażowanie w
procesy rozwojowe. Wyrazem tego są też skargi przedsiębiorstw innowacyjnych na rosnące
bariery i to mimo napływu znacznych funduszy z Unii Europejskiej. Czy znaczy to, że
rzeczywiście jest tak jak wskazuje statystyka i badania trendów, że pościg za uciekającą
czołówką musi zabrać dziesiątki lat?
Gdzie doszukiwać się źródeł zmniejszenia dystansu innowacyjnego? Badania
makroekonomiczne wskazują, że możliwości stosowania aktywnych polityk fiskalnych są
ograniczone, fundusze europejskie też w stosunkowo niewielkim stopniu znajdują swoje
odbicie w zmniejszeniu dystansu innowacyjnego. Przeważają, bowiem inwestycje
strukturalne, które w niewielkim stopniu przekształcają się na efekty synergiczne związane z
tworzeniem wiedzy, jej kumulacją, transferem czy wreszcie transformacją w innowacje
produktowe, procesowe, organizacyjne czy marketingowe przynoszące realne dodatnie
przepływy finansowe.
2 W pojęciu innowacyjnego rozwoju chodzi o podkreślenie aspektów zrównoważonego rozwoju w układzie
zarówno makroekonomicznym i jak i mezoekonomicznym (regionalnym i sektorowym).
RAPORT O INNOWACYJNOŚCI WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO W 2010 ROKU 9
Sukcesy eksportowe niosą z sobą zarówno szanse jak i zagrożenia. Nowe możliwości
wiążą się z rosnącym umiędzynarodowieniem i poddaniem gospodarki Polski rosnącej
konkurencji. Trudno też nie zwrócić uwagi na przypływy nowych technologii i wiedzy
związanej z nowymi produktami. Ciągle jednak w większości sektorów high - tech mamy
ujemne saldo handlu zagranicznego. Prawdopodobnie ta tendencja poza nielicznymi
sektorami utrzyma się. W szybko globalizującej się gospodarce będzie wprawdzie ciągle
zapotrzebowanie na produkty, czy ich komponenty o wysokich walorach użytkowych,
spełniające standardy międzynarodowe i konkurujące ceną, ale trudno sobie wyobrazić
oparcie na nich przewagi konkurencyjnej kraju, sektora czy regionu w dłuższej perspektywie.
Jakie więc są szanse zmniejszenia innowacyjnego dystansu? Wydaje się, że
możliwości są znaczne. Należy odblokować ograniczenia innowacyjności oraz stworzyć
możliwość aktywizacji w tym obszarze takich podmiotów tworzących podstawy gospodarki
Polski jak konsumenci, firmy produkcyjne i usługowe, podmioty składające się na gospodarkę
społeczną, uczelnie i jednostki badawcze. Podmioty te występują samodzielnie jak i w
strukturach o różnym poziomie złożoności. Mogą być one duże i małe oraz w różnych
stadiach rozwoju. Posiadają też różne cechy związane z innowacyjnością. Rozpoznanie tych
struktur jest bardzo ograniczone i brak jest sił zainteresowanych poważnymi badaniami w tym
obszarze.
Bardzo poważnym ograniczeniem w aktywnych działaniach jest istnienie szeregu
stereotypów dotyczących sfery innowacji, które opierają się na braku wiedzy o realnych
procesach w gospodarce na poziomie mikroekonomicznym. Konieczne jest podjęcie
aktywnych działań w kierunku podważenia tych stereotypów dotyczących innowacyjności
gospodarki Polski w kontekście wyników badań międzynarodowych nad dystansem
innowacyjnym i polskim sektorem innowacyjnym oraz wskazanie na znaczenie podstaw
mikroekonomicznych dla urzeczywistnienia wypracowywanej we współpracy ekspertów i
przedsiębiorstw innowacyjnych wizji rozwojowej, nazwanej Strategią Innowacji dla Polski.
Strategia innowacji dla Polski jest przedsięwzięciem partycypacyjnym, które ma na
celu, aby stworzyć warunki aby Polska mogła się znaleźć znalazła się w gronie najbardziej
innowacyjnych krajów na świecie do 2020 r. Podmioty uczestniczące w tym ambitnym
projekcie uważają, że ten cel jest możliwy do realizacji. Dążymy do takich rozwiązań, które
zapewnią, że potencjały innowacyjne firm niezależnie od ich wielkości nie będą tracone.
Liczymy, że dzięki identyfikacji firm innowacyjnych a także ich popularyzacji zwiększy się
napływ do nich funduszy z Unii Europejskiej oraz ze źródeł prywatnych zarówno krajowych i
zagranicznych. Chcielibyśmy, uczestniczyć w tworzeniu wokół nich kapitału społecznego,
10 RAPORT O INNOWACYJNOŚCI WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO W 2010 ROKU
który obok finansowego i wiedzy sprzyjałby innowacyjnej przedsiębiorczości. Warunkiem
powodzenia strategii jest umiędzynarodowienie systemu innowacyjnego przy jednoczesnym
silnym jego osadzeniu na mikroekonomicznych i regionalnych filarach.
Idea Strategii Innowacji dla Polski ma swoje korzenie w badaniach przedsiębiorstw
prowadzonych przez zespół badawczy Sieci Naukowej MSN koordynowanej przez Instytut
Nauk Ekonomicznych PAN. Badania te prowadzone są od 2005 roku w swoich założeniach
miały na celu zidentyfikowanie firm innowacyjnych, wskazanie na ich różnorodność
zachowań oraz stworzenie podstaw ich typologii. Prace badawcze miały obok celów
poznawczych wymiar utylitarny, chodziło o to, aby uzyskane wyniki badań mogły być od
razu wykorzystywane w praktyce gospodarczej.
Wynikiem prac obok otrzymywanych wypełnionych ankiet, powiększających się
zbiorów danych, analiz oraz opracowań porównawczych było opracowanie systemu
indywidualnej informacji o przedsiębiorstwach innowacyjnych3 który może funkcjonować na
zasadach publicznego systemu ocen innowacyjności4. System ten łączy w sobie dorobek
badawczy w zakresie zintegrowanych wskaźników (composite indicators) z wynikami badań
na mikrodanych przedsiębiorstw innowacyjnych. Bardzo ważnymi zaletami praktycznymi
opracowanego systemu ocen innowacyjności jest możliwość posługiwania się w procesach
decyzyjnych mikrodanymi bez naruszania tajemnicy statystycznej, łączenia danych
statystycznych z jawnymi zasobami danych publicznych, diagnozowania typów zachowań
innowacyjnych, porównywania poziomu innowacyjności na poziomie firm różnej wielkości
także w układzie regionalnym.
Rosnące wyzwania przed firmami innowacyjnymi spowodowały dodanie do badań
ankietowych5 pytań dotyczących kierunków przemian systemu innowacyjnego w Polsce oraz
skutków kryzysu dla firm. Propozycje zgłaszane przez przedsiębiorstwa wskazały na wysoką
świadomość firm innowacyjnych, co do pożądanych kierunków przemian otoczenia
instytucjonalnego. Uzyskane wyniki stały się inspiracją do zorganizowania seminarium przy
3 W pracach wykorzystano blisko 30-letni dorobek INE PAN w tworzeniu systemów informacji publicznej w
oparciu o mikrodane. Najbardziej znanym wynikiem tych badań jest Lista 500 największych polskich
przedsiębiorstw, które to przedsięwzięcie realizowane jest od 1984 r.. W 1989 r. Polska była jedynym krajem
wśród transformujących się w Europie, która miała publiczną informację o 1500 największych firmach. 4 W dotychczasowych badaniach innowacyjności nie podejmowano prób oceny ryzyka podmiotów
gospodarczych choć cząstkowe wskaźniki związane z oceną efektywności gospodarowania zostały
uwzględnione 5 Badania ankietowe innowacyjności przedsiębiorstw są prowadzone od 2005 r. przez Sieć Naukową MSN
koordynowana przez INE PAN. Ważną częścią ankiety dostępnej corocznie na stronie INE PAN
www.inepan.waw.pl są elementy sprawozdań statystycznych GUS z serii PNT przygotowywanych zgodnie ze
standardami Community Innovation Survey (CIS) opracowywanych przez Eurostat i OECD, elementy bilansu i
rachunku wyników (sprawozdanie GUS F-02) oraz pytań dodatkowych. Większość sprawozdań jest przesyłana
do INE PAN dla potrzeb publikacji i przygotowania ocen innowacyjności.
RAPORT O INNOWACYJNOŚCI WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO W 2010 ROKU 11
udziale liderów innowacyjności, przedstawicieli środowisk naukowych i administracji
publicznej pod tytułem: „Co powinna obejmować Strategia Innowacji dla Polski?”
Konferencja wskazała na celowość podjęcia działań w kierunku opracowania
partycypacyjnej Strategii Innowacji dla Polski tzn. takiej, która byłby zorientowana na
stworzenie, jak najlepszych warunków instytucjonalnych sprzyjających indywidualnym
strategiom przedsiębiorstw. Winna być ona stale wspierana dynamiczną diagnozą
zachodzących przemian w sektorze innowacyjnym w Polsce i na świecie. Potwierdziła
celowość działań na rzecz identyfikacji i aktywizacji potencjałów innowacyjnych.
Zastosowane podejście nawiązuje do działań międzynarodowych związanych z
opracowaniem Strategii Innowacji OECD oraz upowszechnieniem najlepszych wzorców
wypracowanych na poziomie wiodących w innowacyjności krajów i firm. Tworzy też
podstawy analityczno-badawcze oraz metodologiczne dla rozwoju analiz i diagnoz na
poziomie regionalnym.
Podjęte przedsięwzięcie opiera się na współpracy różnych interesariuszy. Jednak
najważniejszą grupą są przedstawiciele Listy 500 najbardziej innowacyjnych przedsiębiorstw
w Polsce opracowywanej od 2005 r. Właściciele, przedstawiciele zarządów tych firm i ich
działów badawczo –rozwojowych biorą aktywny udział w kolejnych seminariach i
konferencjach z cyklu Strategia Innowacji dla Polski. Reprezentują one firmy patentujące,
inwestorów w badania i rozwój, firmy o różnej wielkości zorientowane na innowacje
technologiczne, jak i nietechnologiczne. Są wśród nich takie, które działają w sferze produkcji
jak i te zorientowane na usługi. Reprezentują różne sektory gospodarki, posiadają siedziby i
zakłady umiejscowione lokalnie i w całej Polsce. Część należy do światowych korporacji,
które w Polsce uruchomiły swoje centra B+R.
Lista 500 najbardziej innowacyjnych przedsiębiorstw obejmuje te z nich, które
wysłały swoje ankiety do INE PAN oraz wykazały cechy działalności innowacyjnej i
udostępniają publicznie swoje dane. Są tu te które uzyskały patenty z Urzędu Patentowego
RP. Są te obecne Krajowym Rejestrze Sądowym, które wykazują zakończone prace
rozwojowe. Elitarna grupę stanowią te które uczestniczą w programach ramowych Unii
Europejskiej (7 badawczy program ramowy Unii Europejskiej i CIP (Competetiveness and
Innovation Framework Program). Są tu też beneficjenci Programu Operacyjnego Innowacyjna
Gospodarka. Są też i te notowane na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie, ktróre
wykazują nakłady na B+R. Ważna grupę stanowią firmy, które inwestują w B+R i są obecne
w rankingu największych inwestorów w B+R w Europie.
12 RAPORT O INNOWACYJNOŚCI WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO W 2010 ROKU
Procesy identyfikacji obejmują firmy, które powstały w ostatnim czasie6, ale również
przedsiębiorstwa o bardzo długiej tradycji7. Przeprowadzone badania wskazują, że firmy
innowacyjne mogą podobnie jak wszystkie inne być analizowane ze względu na formy
własności. W trakcie swego funkcjonowania podlegają zmianom własnościowym8.
Reprezentują też różne formy organizacyjno – prawne od zakładów osób fizycznych do
spółek akcyjnych. Szczególnie istotną grupą firm innowacyjnych są wspomniane spółki
akcyjne obecne na Giełdzie Papierów Wartościowych9.
Bardzo ważnym obszarem obserwacji jest poziom koncentracji własności jak i źródło
pochodzenia kapitału. Jest to zrozumiałe w świetle ścisłego powiązania procesów innowacji z
zarządzaniem korporacyjnym. Przeprowadzone badania wskazują, że bardzo istotną grupę
firm innowacyjnych w Polsce stanowią przedsiębiorstwa rodzinne. Orientacja na specyficzne
aktywa, lepsze niż przeciętne charakterystyki zarządzania w sferze kapitału ludzkiego oraz
długookresowa strategia pozwoliła im osiągnąć liczne sukcesy w sferze innowacji.10
Ich
6 Szczególną grupę stanowią przedsiębiorstwa, które powstają w powiązaniu z ośrodkami akademickimi czy
instytutami badawczymi. Są to firmy spin off i spin out tworzone przez studentów, absolwentów czy
pracowników naukowych. Wiele znanych polskich firm innowacyjnych działających dziś w skali
międzynarodowej powstało w ten sposób. Można wymienić tu firmy Comarch, ADB czy Optopol Technology.
W tych przedsiębiorstwach bardziej niż w innych kwestie tworzenia wiedzy, jej przekazu i transformacji w
strumienie finansowe jest szczególnie istotne. Identyfikacja wzorców ich działania ma dziś szczególne znaczenie
w kontekście licznych problemów związanych z komercjalizacja wiedzy i transferem technologii. Trudne do
przecenienia są w tym kontekście działania fundacji Akademickie Inkubatory Przedsiębiorczości, które
gromadzą we wszystkich województwach ponad 700 firm studenckich udzielając im wszechstronnej pomocy.
Bardzo aktywne działania w obszarze przedsiębiorczości akademickiej zainicjował i prowadzi J.Cieślik z
Akademii im. Leona Koźmińskiego w Warszawie. Liczne te działania jeszcze ciągle w ograniczonym stopniu
korzystają z potencjałów wynikających z zatrudnienia studentów w firmach o wysokim poziomie
innowacyjności zob. szerzej na ten temat T. Baczko, Od diagnozy do strategii Innowacji dla Polski w: Raport o
innowacyjności gospodarki Polski w 2009 r., red.T.Baczko, INE PAN, Warszawa 2010, str. 19. 7 Pierwsze analizy dotyczące demografii innowacyjnych firm w Polsce przeprowadził M.Baranowski z Instytutu
Nauk Ekonomicznych PAN. Wskazują one na dominacje wśród firm innowacyjnych tych, które powstały po
1989 r. 8 W krajach przechodzących procesy transformacji firmy innowacyjne często są poddawane przekształceniom
własnościowych. Dobrym przykładem są przedsiębiorstwa polskiego przemysłu lotniczego takie jak PZL
Mielec, PZL Świdnik i PZL Rzeszów, które przeszły wszystkie fazy restrukturyzacji aby w końcu zostać
sprywatyzowanymi i przejętymi przez firmy zagraniczne. Są też przykłady przejmowania przedsiębiorstw
należących do Skarbu Państwa przez innowacyjne firmy z kapitałem krajowym. Wiele wyzwań związanych jest
z przekształceniami własnościowymi sektora badawczego. 9 Badania spółek akcyjnych inwestujących w B+R prowadzone są systematycznie w ramach Raportów o
innowacyjności gospodarki Polski od 2005 r. Badania te wskazują, że co 5-ta spółka giełdowa na GPW w
Warszawie wykazuje nakłady na B+R. Analizy prowadzone przez M. Szyla wskazują także na koncentrację
sektorową, która świadczy o dużych możliwościach rozwojowych tej grupy firm. Przedsiębiorstwa te niosą nowe
potencjały związane z możliwościami wykorzystania rynku kapitałowego. Dalszych badań wymagają ryzyka
związane z ich funkcjonowaniem oraz nowe instrumenty sprzyjające transferowi wiedzy i technologii. 10
Badania nad rodzinnymi firmami innowacyjnymi prowadzone są przez A. Chaberskiego. Od 2005 r.
publikowane są studia przypadków innowacyjnych firm rodzinnych w Raporcie o innowacyjności gospodarki
Polski. Przedstawione zostały kolejno studia przypadku takich innowacyjnych firm rodzinnych jak Duda,
Solaris, Comarch, Adamed. W Raporcie za 2009 r. przedstawione zostały przez A. Chaberskiego wyniki badań
Pentor International przeprowadzone dla PARP przy współpracy stowarzyszenia Inicjatywy Firm Rodzinnych
RAPORT O INNOWACYJNOŚCI WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO W 2010 ROKU 13
doświadczenia mogą mieć duże znaczenie dla tej najliczniejszej w Polsce grupy firm11
.
Przedsiębiorstwa innowacyjne różnią się z punktu widzenia prowadzonej strategii. Część z
nich działa krótkookresowo, ale wiele z nich to firmy posiadające długookresowe strategie o
orientacji międzynarodowej. Wielość typów firm innowacyjnych stanowi bardzo poważne
wyzwanie dla badań, ale i dla polityki gospodarczej.
Kwestia jak to zrobić aby instrumenty polityki gospodarczej jak programy operacyjne,
gwarancje kredytowe czy instrumenty oparte na ulgach podatkowych nie mijały się z
autentycznymi potrzebami i trafiały do tych gdzie przyniosą największy zwrot w postaci
strumieni finansowych czy też lepszego lub tańszego dostępu do dóbr publicznych jest
poważnym wyzwaniem informacyjnym na które współczesna ekonomia nie znalazła w pełni
adekwatnych instrumentów. Warunkiem właściwego gospodarowania funduszami
publicznymi i prywatnymi jest pomiar zarówno nakładów, efektów jak i identyfikacja
podmiotów, gdzie te nakłady dadzą największy zwrot. Potrzebna jest jednocześnie ontologia
w ramach, której moglibyśmy podzielić firmy innowacyjne i określić ich charakterystyki.
Część tych charakterystyk ma charakter uniwersalny zaś część jest specyficzna dla
poszczególnych krajów.
Dobitnie pokazują to wyniki międzynarodowych badań porównawczych
przeprowadzone na poziomie mikrodanych12
. Rośnie znaczenie działań w sferze
niematerialnej. W tym obszarze obserwujemy też coraz więcej innowacji. Znaczenie
innowacji w sferze niematerialnej rośnie w warunkach kryzysu, gdy szukamy nowych źródeł
wzrostu gospodarczego13
. Nie zawsze zdajemy sobie sprawę, że dokonany po 1989 roku
przełom gospodarczy w europejskich krajach postkomunistycznych w znacznym stopniu
wiązał się z rozwojem usług w sektorze niematerialnym. Powiązanie firm innowacyjnych z
tworzeniem, transferem i komercjalizacją wiedzy powoduje znaczny wzrost złożoności
populacji firm innowacyjnych.
Wymaga, bowiem uwzględniania kwestii gospodarowania wiedzą, tworzenia i
aktywizacji wzorców zachowań, powiązań z jednostkami zewnętrznymi w tym z odbiorcami i
dostawcami, systemów motywacji do zachowań kooperacyjnych, kwestii uwzględnienia
różnych modeli gospodarowania własnością intelektualną od rozwiązań opartych na patentach
11
Wyniki badań firm rodzinnych przedstawione są na stronie http://firmyrodzinne.pl/ Większość z firm
rodzinnych to przedsiębiorstwa małe i średnie o dużym potencjale wzrostu. 12
Zob.Innovations in Firms. A Microeconomic Perspective, OECD 2009 13
Zob.Measuring innovation. A New Perspective, OECD 2010
14 RAPORT O INNOWACYJNOŚCI WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO W 2010 ROKU
do form coraz bardziej otwartych z uwzględnieniem podejścia open source i free revealing14
.
Istotnym elementem w tych transferach wiedzy i budowie systemów identyfikacji odgrywa
popytowy i podażowy charakter innowacji15
.
Przedstawione charakterystyki firm innowacyjnych, zidentyfikowane w prowadzonych
badaniach na danych jednostkowych, oraz dalsze prace prowadzone w kierunku znalezienia
nowych typów zachowań w oparciu o analizowane metodami statystycznymi bazy danych
pozwalają na analizy porównawcze, przestrzenne i sektorowe. Jest to bardzo ważne źródło
informacji dla wszystkich aktorów procesu innowacyjnego. Bardzo duże znaczenie ma dla
władz samorządowych i państwowych, które mają centralną pozycję przy alokacji funduszy
publicznych z Unii Europejskiej jak i krajowych. Trudno też przecenić znaczenie informacji
ntego typu dla instytucji finansowych i uczestniczących w procesach transferu technologii
oraz reprezentantów jednostek wspomagających procesy innowacyjne z sektora usług o
wysokim udziale wiedzy(knowledge intensive services–KIS).
Raport o Innowacyjności Województwa Lubuskiego jest zbiorem studiów które stanowią
podstawę do działań w zakresie rozwoju Strategii Innowacji dla Polski na szczeblu
regionalnym. Raporty mają za zadanie wykazanie, że sektor innowacyjny istnieje w każdym
polskim województwie i że stanowi siłę napędową rozwoju gospodarczo-społecznego a
jednocześnie natrafia na szereg ograniczeń. Firmy innowacyjne mają swoją wizję jak
powinno wyglądać otoczenie w jakim działają lokalnie.
Wykazujemy, że w każdym województwie istnieją firmy innowacyjne, inwestorzy w
B+R, otrzymujące patenty, posiadające innowacyjne usługi i wyroby. Identyfikacja firm
innowacyjnych, przedsiębiorstw które inwestują w badania i rozwój, poosiadają dorobek w
zakresie własności intelektualnej jest wielkim potencjałem, z którego umiejętne skorzystanie
pozwoli na rozwój dóbr publicznych takich jak zdrowie, edukacja, kultura czy
bezpieczeństwo. Powinno wzmocnić mobilność i dostęp do informacji.
Raport przygotowany przez zespół badawczy składa się z 2 części. Pierwszą stanowią
analizy regionalne a drugą studia mikroekonomiczne oparte o analizy danych jednostkowych.
W ramach części analiz regionalnych przygotowanej pod redakcją Małgorzaty Pieńkowskiej
na pierwszy plan wysunięte są kwestie porównań regionów. Profesor Leszek Jerzy Jasiński
dyrektor INE PAN wskazuje na wielowymiarowość różnic między regionami, prof. Hanna
14
Zob. G.Niedbalska, Ekonomia Free revealing . Nowe podejście do problemu własności intelektualnej, w:
Raport o innowacyjności gospodarki Polski w 2009 r., T.Baczko red., INE PAN, Warszawa 2010,s.91-93. 15
Zob. analizy na temat innowacji popytowych i kreowanych przez odbiorcę w artykułach które przedstawili
W.Burzyński, N.Grądzka, W. Pander i A.Żołnierski w: Raport o innowacyjności gospodarki Polski w 2009 r.,
T.Baczko (red.), INE PAN, Warszawa 2010,
RAPORT O INNOWACYJNOŚCI WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO W 2010 ROKU 15
Godlewska Majkowska z SGH analizuje atrakcyjność inwestycyjną województwa w
kontekście innowacyjności polskich regionów
W. Burzyński z Instytut Badań Rynku, Konsumpcji i Koniunktur analizuje
innowacyjność regionów w Polsce z uwzględnieniem badań porównawczych europejskich.
M. Pieńkowska z Sieci Naukowej MSN, podejmuje analizę innowacyjności przedsiębiorstw
przemysłowych w świetle badań GUS. G. Niedbalska z Komitetu Naukoznawstwa PAN i
Sieci Naukowej MSN przedstawia badania OECD nad czynnikami wzrostu regionów oraz ich
implikacje dla polityki gospodarczej i innowacyjnej.
Szybko rozwijający się program badań przyszłości typu foresight i ich znaczenie praktyczne
w układzie regionalnym przedstawia I. Nowicka radca w Departamencie Strategii
Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego.
Ważną częścią Raportu o Innowacyjności Województwa jest odniesiona do
poszczególnych województw analiza wykorzystania funduszy strukturalnych w ramach
Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa na lata 2007-2013 przygotowana przez
J. Pęczkowską z Instytutu Nauk Ekonomicznych PAN. Stanowi ona ważny wkład w ich ocenę
oraz wskazanie wyzwań jakie stoją przed kolejnymi okresami programowania w kierunku
zwiększenia udziału działań związanych z rozwojem sektora opartego na wiedzy.
Dzisiejsze regiony poza fizycznymi powiązaniami w postaci komunikacji kolejowej,
czy drogowej posiadają szybko rosnące autostrady wiedzy łączące je z całym światem.
Potencjały w tym obszarze można analizować dzięki prezentacji wyników badań
bibliometrycznych przygotowanych przez A. Olechnicką i A. Płoszaja z Interregu
Uniwersytetu Warszawskiego w cyklu analiz nauka i badania w polskich regionach.
Kolejna analiza przedstawiona jest przez M. Maciejczaka i dotyczy dyfuzji innowacji w
sektorze rolnym Mazowsza. Obszar innowacyjności w rolnictwie zasługuje na dalszą
obserwację i należy do najbardziej strategicznych w rozwoju sektora innowacyjnego w
Polsce.
Dużym wyzwaniem dla rozwoju sektora innowacyjnego w Polsce jest mało
przedsiębiorstw uzyskujących patenty. Prowadzone od 2004 roku badania firm patentujących
pozwalają na analizy regionalne. Wyniki tych badań przedstawia studium M. Szyla z Sieci
Naukowej MSN na temat struktury regionalnej przedsiębiorstw innowacyjnych patentujących
w latach 2004-2008.
Ważną rolę w procesie upowszechniania wzorców innowacyjności pełnia organizacje
społeczne. Sieć Naukowa MSN podejmuje liczne działania na rzecz współpracy z takimi
organizacjami społecznymi jak Naczelna Organizacja Techniczna, Polskie Towarzystwo
16 RAPORT O INNOWACYJNOŚCI WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO W 2010 ROKU
Ekonomiczne, czy Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji. W niniejszym raporcie
chcielibyśmy zwrócić uwagę na tekst P. Deca na temat na działań Polskiego Towarzystwa
Ekonomicznego dla innowacyjności.
Chcielibyśmy też zwrócić uwagę czytelników na drugą część Raportu, która
przedstawia wyniki zespołu Sieci Naukowej MSN koordynowanej przez Instytut Nauk
Ekonomicznych PAN. Zawiera ona analizy mikroekonomiczne oparte na danych ankietowych
wysyłanych przez przedsiębiorstwa oraz danych dostępnych publicznie. Część ta zaczyna
analiza barier innowacyjności dla województwa przygotowana przez E. Puchałę–Krzywinę z
Instytutu Nauk Ekonomicznych PAN oraz postulatów formułowanych przez przedsiębiorstwa
innowacyjne. Kolejna analiza jest przygotowana przez M. Szyla z Sieci Naukowej MSN i
dotyczy struktury regionalnej przedsiębiorstw innowacyjnych inwestujących w badania i
rozwój w 2008 roku, co ma kluczowe znaczenie dla rozwoju gospodarki opartej na wiedzy.
Raport dla województwa zamyka Lista najbardziej innowacyjnych przedsiębiorstw w
województwie lubuskim w 2008 roku . Jest to druga edycja rankingu na poziomie
województwa. Obejmuje ona indywidualne oceny innowacyjności dla poszczególnych
przedsiębiorstw oparte na pozycyjnym systemie 5A. Lista najbardziej innowacyjnych
przedsiębiorstw województwa powstała dzięki opracowaniu indywidualnych integrowanych
indykatorów innowacyjności. Oparte są one wiedzy ekspertów i danych z ankiet oraz źródeł
publicznych. Opracowanie pozwala na ocenę działalności innowacyjnej przedsiębiorstwa.
Uwzględnia innowacyjność rynkową, procesową, strukturę nakładów na innowacyjność,
dorobek w zakresie własności intelektualnej i kontrakty w ramach programów ramowych (7
PR i CIP) oraz programu operacyjnego Innowacyjna Gospodarka (PO IG).
Ranking pozwala więc zidentyfikować regionalnych liderów innowacyjności. Daje też
możliwość określenia charakterystyk ich działalności. Lista rankingowa przedstawia poza
indywidualnymi ocenami przedsiębiorstw w systemie 5A takie ważne dane jak sprzedaż
netto, dynamika sprzedaży, nakłady na badania i rozwój (B+R), intensywność tych nakładów
liczoną w stosunku do sprzedaży netto. Przeprowadzone badania kwestionariuszowe oraz
statystyczne oparte są na dostępnych publicznie danych jednostkowych przedsiębiorstw z
bilansów firm objętych KRS, wykazów firm patentujących UP RP, rejestrów beneficjentów
funduszy europejskich przeznaczonych na rozwój innowacyjności oraz danych ze źródeł
Komisji Europejskiej.
Bardzo duże znaczenie dla rozwoju sektora innowacyjnego ma zapewnienie
identyfikacji oraz warunków rozwoju małych i średnich firm innowacyjnych w
województwie. Ich wzrost sprzedaży, eksportu i tworzenie miejsc pracy mają bardzo duże
RAPORT O INNOWACYJNOŚCI WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO W 2010 ROKU 17
znaczenie dla rozwoju województwa oraz przyciągnięcia inwestorów krajowych i
zagranicznych. W celu obserwacji tych procesów opracowana została Lista najbardziej
innowacyjnych małych i średnich przedsiębiorstw w województwie w 2008 roku.
Przedsiębiorstwa innowacyjne w swoich corocznie wysyłanych do Instytutu Nauk
Ekonomicznych PAN wypełnionych kwestionariuszy Sieci Naukowej MSN koordynowanej
przez INE PAN w postaci elektronicznej opisują swoje najbardziej innowacyjne produkty i
usługi co ma wpływ na ich oceny innowacyjności. Lista innowacyjnych produktów w
porządku alfabetycznym w województwie na podstawie ankiet przedsiębiorstw przesłanych w
2009 roku zawarta jest w prezentowanym raporcie .
W województwie łódzkim skupiona jest znaczna część potencjału instytutów
badawczych zarówno nauk podstawowych jak i o charakterze aplikacyjnym. Stanowią one
bardzo ważną część sektora innowacyjnego województwa. Listę tych jednostek badawczych
na podstawie źródeł OPI w Warszawie zawarto w Raporcie aby pomóc firmom w nawiązaniu
z nimi kontaktu z jednej oraz dla pokazania potencjału jakim dysponują.
Warto też zainteresować się wybranymi definicjami pojęć oraz Słownikiem do Listy
najbardziej innowacyjnych przedsiębiorstw w województwie w 2008 roku, przygotowanym
przez zespół w składzie T..Baczko, E. Puchała-Krzywina, M. Szyl, który daje wgląd w
zastosowaną metodologię badań. Raport kończy Lista alfabetyczna ocenionych pod
względem innowacyjności przedsiębiorstw w województwie mazowieckim w 2008 r. oraz
spisy rysunków i tabel. Na zakończenie Raportu znajduje się przygotowana przez Michała
Baranowskiego Informacja o Instytucie Nauk Ekonomicznych PAN.
Na koniec chciałbym podziękować całemu zespołowi ekspertów, którzy przygotowali
Raport. Praca ta byłoby niemożliwe bez zainteresowania ze strony przedsiębiorstw
innowacyjnych z województwa mazowieckiego, które coraz częściej wysyłają nam swoje
wypełnione ankiety.
Raport rozpoczyna ramka 1 z mapką firm innowacyjnych regionu16
. Liczymy na to, że
nasze wspólne działania: przedsiębiorstw, instytutów badawczych, organizacji społecznych
oraz władz państwowych i samorządowych przyczynią się do zapełnienia przestrzeni nowymi
atrakcyjnymi firmami. Mamy też nadzieję, że regionalni liderzy innowacyjności znajdą
swoich naśladowców i uzyskają kolejne fazy rozwoju w skali krajowej i międzynarodowej.
16
Mapka ta powstała w ramach projektu Sieci Naukowej MSN. Jego wynikiem jest Mapa Innowacyjnych Firm,
która zwiera dane z poprzedniego Raportu o Innowacyjności Województwa Mazowieckiego zob.
www.inepan.waw.pl/innowacje/
18 RAPORT O INNOWACYJNOŚCI WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO W 2010 ROKU
ANALIZY
REGIONALNE
RAPORT O INNOWACYJNOŚCI WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO W 2010 ROKU 19
Leszek Jerzy Jasiński
Instytut Nauk Ekonomicznych
WIELOWYMIAROWOŚĆ RÓŻNIC MIĘDZY REGIONAMI
Przystępując do zwięzłego omówienia tematu powinniśmy uczynić kilka uwag
wstępnych. Są one bardzo ważne dla wypracowania sobie ogólnego poglądu na skalę
zróżnicowania poszczególnych części kraju oraz regionów należących do odmiennych
państw.
Po pierwsze, wyniki analizy regionalnej przy użyciu materiału statystycznego pozostają
istotnie zależne od przyjętego podziału administracyjnego kraju. W państwach członkowskich
Unii Europejskiej istnieje ogólna reguła wyodrębniania regionów w systemie NUTS
(Nomenclature of Statistical Territorial Units, Nomenclature des Unites Territoriales,
nomenklatura statystycznych jednostek terytorialnych). Niewątpliwie bardzo ułatwia ona
prowadzenie porównań międzynarodowych, co nie było głównym powodem jej wprowadzenia,
nie rozwiązuje jednak tego problemu w sposób całkowity. Po drugie, relacje międzyregionalne
zmieniają się powoli, potrzeba dość dużo czasu, by między częściami kraju dokonały się
wyraźne zmiany poziomem PKB na mieszkańca. Szersze badania sytuacji regionalnej wymagają
zebrania materiału z wielu krajów, opóźnienia w publikacjach statystycznych sięgają nierzadko
trzech lat. W świetle powolnego przebiegu procesów zmian takie opóźnienie nie musi być dużą
przeszkodą.
Zagadnieniem odrębnym jest przeciwstawienie sobie spójności ekonomicznej i spójności
społecznej. Rozwój zrównoważony kraju lub ugrupowania integracyjnego sprowadza się do
pogodzenia ze sobą trzech pożądanych zjawisk ekonomiczno-społecznych: rozwoju
ekonomicznego, spójności społecznej i ochrony środowiska. Rozwój ekonomiczny jest
rozumiany jako wzrost PKB. Wysuwa się postulat szybkiego wzrostu gospodarczego.
Spójność społeczna polega na zbliżeniu się do siebie w różnych krajach i regionach
wskaźników rozwoju społeczno-ekonomicznego, takich jak stan infrastruktury technicznej
i społecznej, poziom życia i wielkość bezrobocia.
Istnieją dwa sposoby rozumienia spójności (kohezji): podejście nazywane
ekonomicznym i społecznym. W pierwszym przypadku porównuje się poziom ogólnej
aktywności gospodarczej, najczęściej PKB na mieszkańca, w poszczególnych regionach,
składających się na dany kraj lub grupę krajów. Inne aspekty analizy na gruncie tego
podejścia pomija się. W drugim przypadku przedmiotem badania są wybrane wskaźniki
20 RAPORT O INNOWACYJNOŚCI WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO W 2010 ROKU
rozwoju społecznego lub społeczno-ekonomicznego takie jak stan infrastruktury gospodarczej
lub wyrażony liczbowo poziom życia. Analiza spójności socjalnej będzie zatem koncentrować
się na zjawiskach zachodzących na rynku pracy, na warunkach życia mieszkańców
i technicznych możliwościach prowadzenia działalności gospodarczej.
Kohezja ekonomiczna stanowi przedmiot stałych analiz, ale nie jest i nie powinna być
celem zasadniczym polityki gospodarczej. Unia Europejska promuje triadę celów: wzrost
gospodarczy, który może przyczyniać się do narastania różnic w dochodach, podobieństwo
między krajami i regionami w świetle podstawowych wskaźników jakości życia oraz
zachowanie dobrego stanu środowiska przyrodniczego. Budując ogólną formułę rozwoju nie
żąda się zrównania dochodów między ludźmi, zawodami, krajami i regionami, ale
zabezpieczenia przyzwoitych warunków życia. Postulatem staje się jedynie spójność
społeczna, a nie spójność ekonomiczna, czyli zbieżność poziomu dochodów na mieszkańca.
Powodów, dla których powstają nierówności dochodowe jest wiele, co oznacza, że
przeciwdziałanie im nie jest proste. Stanowią one, przede wszystkim, naturalny skutek
działania mechanizmu rynkowego: pewne produkty, usługi, zawody i umiejętności są
w danym czasie w cenie, inne nie. Relacja między popytem a podażą nie jest stała, co
powoduje ruch cen. Zmiany popytu i podaży są następstwem występowania najróżniejszych
zjawisk i procesów.
I tak występuje pewna korelacja między zdolnościami człowieka a jego dochodami
i posiadanym bogactwem. Nie zawsze okazuje się ona wielka.17
Bardziej znaczący wydaje się
związek między dochodami a wykształceniem: istnieje pogląd głoszący, że po 1980 roku
zwiększył się na świecie popyt na ludzi wykształconych, których dochody poszły w górę,
natomiast dochody pozostałych pracowników ustabilizowały się. Pewne znaczenie, o czym
słyszymy często, mają takie czynniki jak płeć i kultura.
Głośna w ekonomii teoria Simona Kuznetsa głosi, że skala nierówności przy niskich
dochodach na mieszkańca jest większa niż przy dochodach wyższych. Zależność między
zróżnicowaniem dochodów a dochodem per capita daje się opisać przy pomocy odwróconej
paraboli (odwróconej litery U): jest to krzywa najpierw rosnąca, a później malejąca. Oznacza
to, że nasilające się początkowo różnice zaczynają maleć po dojściu społeczeństwa do
odpowiednio wysokiego dochodu na jednostkę. Teoria ta jest krytykowana, przeczy jej
współczesne doświadczenie wielu krajów. W przeszłości łatwiej było znaleźć jej
17
Lynn R., Vanhanen T.: IQ and the Wealth of Nations, Praeger, Westport 2002.
RAPORT O INNOWACYJNOŚCI WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO W 2010 ROKU 21
potwierdzenie, szczególnie w społeczeństwach przechodzących od gospodarki w dużym
stopniu agrarnej do przemysłowej.
Teoria zagęszczania się bogactwa (wealth condensation) wskazuje na łatwe
powiększanie się korzyści ekonomicznych podmiotów już bogatych. Dzieje się tak, ponieważ
osoby fizyczne i przedsiębiorstwa zamożne oszczędzają więcej, co przy stopie dochodowości,
relacji dochodów do zasobów, takiej samej dla wszystkich podmiotów daje większe efekty
lepiej sytuowanym już na starcie.
Nierówności dochodowe są uznawane, nie przez wszystkich, za konieczny bodziec dla
wzrostu gospodarczego. Jako warunek utrzymania wysokiej jakości pracy postrzega się
również bezrobocie. Pojawiają się teorie głoszące pozytywny wpływ na rozwój gospodarki
światowej, różnic między krajami. Odmienna struktura gospodarki, odmienny poziom
dochodów na mieszkańca i odmienna sytuacja makroekonomiczna, słowem – zróżnicowanie
rozwojowe, uznaje się za czynnik sprzyjający bogatym i biednym.18
Różnice dochodowe tłumaczy się także rozkładem własności w społeczeństwie. Jest to
trafne tylko do pewnych granic, na przykład wielu właścicieli przedsiębiorstw, przede
wszystkim jednoosobowych, nie uzyskuje wysokich, regularnych dochodów.19
Unia Europejska odwołuje się w swoich dokumentach programowych do koncepcji
rozwoju zrównoważonego.20
Przyjrzyjmy się temu pojęciu. Rozwój zrównoważony
sprowadza się do pogodzenia ze sobą trzech pożądanych zjawisk ekonomiczno-społecznych:
rozwoju ekonomicznego, spójności społecznej i ochrony środowiska. Rozwój ekonomiczny
jest rozumiany jako wzrost produktu krajowego brutto, mówiąc o rozwoju postuluje się
szybki wzrost gospodarczy. Spójność (inaczej kohezja) społeczna polega na zbliżeniu się do
siebie w różnych krajach lub regionach wskaźników rozwoju społeczno-ekonomicznego,
takich jak stan infrastruktury technicznej i społecznej, poziom życia i wielkość bezrobocia.21
Istotne jest to, że budując ogólną formułę rozwoju nie żąda się zrównania dochodów
w wymiarach międzyludzkim, wewnątrz Unii, międzyregionalnym i między zawodami,
wskazuje się jedynie potrzebę zabezpieczenia przyzwoitych warunków życia. Postulatem
staje się spójność społeczna, a nie spójność ekonomiczna, czyli zbieżność poziomu dochodów
na mieszkańca.
18
Zróżnicowanie rozwoju jako impuls prorozwojowy w gospodarce światowej, Żukrowska K. (red.), SGH,
Warszawa 2008. 19
Oblicza nierówności społecznych, Klebaniuk J. (red.), t.1 i 2, Eneteia, Warszawa 2007. 20
W czerwcu 2001 roku Rada Europejska na posiedzeniu w Gothenburgu przyjęła Strategię Rozwoju
Zrównoważonego Unii Europejskiej (European Union Sustainable Development Strategy). Została ona
odnowiona na kolejnym szczycie Unii Europejskiej w czerwcu 2006 roku w Brukseli. 21
Pojęcie to bywa czasem rozumiane szerzej i oznacza sytuację, kiedy większość społeczeństwa respektuje
prawa, prawa człowieka i porządek społeczny.
22 RAPORT O INNOWACYJNOŚCI WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO W 2010 ROKU
Istnieją teorie optymalnego poziomu nierówności, wyjaśniające, jaka skala różnic
najlepiej służy wzrostowi gospodarczemu. Zdaniem G. A. Cornia i J. Courta na wzrost
wpływa niekorzystnie współczynnik Gini kształtujący się poniżej 0,25 i powyżej 0,40, czyli
zdecydowanie małe i duże rozbieżności dochodowe.22
R. Barro uważa, że nierówności
osłabiają procesy wzrostu w krajach biednych, ale ułatwiają w bogatych. W Polsce P. Kumor
i J. J. Sztaudynger doszli do wniosku, że istniejące różnice dochodowe są nadmierne z punktu
widzenia procesów wzrostu.23
Historia uczy, że osiągnięcie równości w dochodach, tym bardzie materialnej równości
między ludźmi, wymaga użycia przemocy.24
Tylko w ten sposób można próbować
zneutralizować procesy naturalnego różnicowania się pozycji poszczególnych jednostek i
grup ludzi. Zapowiedzi osiągnięcia równości kończyły się niepowodzeniem, w szczególności
ustrój komunistyczny przekreślał podział społeczeństwa na klasy, ale jego nieodłączną cechą
stała się faktyczna klasa rządząca, nomenklatura. Ekonomia marksistowska głosiła, że
kapitalizm jest skazany na nieuchronną zagładę z powodu działania prawa malejącej stopy
zysku, na co remedium był wzrost wyzysku klasy robotniczej. Miało to prowadzić do
rosnącego ubóstwa i koncentracji kapitału, a następnie do rozsadzenia kapitalizmu od
wewnątrz. Tak się nie stało, z czego nie wynika, że problem nierówności dochodowych
przestał stanowić wyzwanie. Egalitarystyczne pomysły Platona i Morusa wspomina się jako
utopie. Przedmiotem dyskusji pozostaje to, czy Morus w swojej Utopii propagował skrajną
równość, czy chciał zbudować krzywe zwierciadło rzeczywistości swojego czasu.25
Amerykańskie powiedzenie głosi, że są na tym świecie dwie rzeczy pewne: śmierć
i podatki. Trzecią rzeczą pewną wydają się być różnice dochodowe.
Prześledźmy teraz sytuację w państwach członkowskich Unii Europejskiej pod
względem niektórych miernikiem spójności ekonomicznej i w mniejszym stopniu, społecznej.
Pełny przegląd takich wskaźników wymagałby napisania całej książki. Z analizy tej płynie
generalny wniosek o niewystępowaniu w Polsce zróżnicowania wewnętrznego,
międzyregionalnego znacząco większego niż w innych krajach UE. Naturalnie, ogólnie niższy
22
Cornia G. A., Court J.: Inequality, growth and Poverty in the Era of Liberalization and Globalization, World
Institute of Development Economics Research, Helsinki 2001. 23
Kumor P., Sztaudynger J. J.: The Optimal Inequality of Earnings - the Econometric Analysis, Comparative
Economic Research, 2007. 24
Pipes R.: Komunizm, Świat Książki, Warszawa 2008, s.165. 25
Kenny A.: Krótka historia filozofii zachodniej, Prószyński, Warszawa 2005, s.197.
RAPORT O INNOWACYJNOŚCI WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO W 2010 ROKU 23
poziom PKB per capita w skali całego kraju na tle naszych partnerów może łatwo prowadzić
do obiegowego przekonania o istnieniu w Polsce różnic szczególnie dużych.26
Tabela 1 przedstawia rozmiary PKB per capita w niektórych regionach krajów Unii na
tle przeciętnej dla całego ugrupowania. W poszczególnych krajach wybraliśmy regiony
ważne, w tym najbogatsze i najbiedniejsze.
Tabela 1. PKB per capita po uwzględnieniu siły nabywczej walut w 2005 r. w wybranych
regionach krajów UE, przeciętna unijna = 100,0
Regiony PKB p.c. Regiony PKB p.c.
BELGIA, Bruksela 240,5 Trydent – Górna Adyga 136,7
REPUBLIKA CZESKA, Praga 160,3 Lacjumo 127,9
NIEMCY, Stuttgart 138,7 Kampania 66,9
Górna Bawaria 165,6 Apulia 68,1
Berlin 98.,5 CYPR 92,6
Hamburg 202,1 ŁOTWA 49,9
Meklemburgia-Przedpomorze 78,3 LITWA 53,2
Hanower 112,8 LUKSEMBURG 264,3
Düsseldorf 128,5 WĘGRY, Węgry Środkowe 104,9
Kolonia 117,1 Północ Wielkiej Niziny 40,9
Chemnitz 79,6 MALTA 77,4
Estonia 62,9 HOLANDIA, Groningen 164,0
GRECJA, Epir 68,7 AUSTRIA, Burgenland 88,7
Grecja Zachodnia 59,1 Wiedeń 177,6
Attyka 131,1 Salzburg 142,7
HISZPANIA, Galicja 84,2 Tyrol 133,1
Kraj Basków 130,8 POLSKA, Mazowieckie 81,2
Madryt 133,9 Lubelskie 35,0
Estremadura 69,7 PORTUGALIA, Północ 59,8
Katalonia 122,1 Lizbona 106,3
FRANCJA, Île de France 172,6 RUMUNIA, Bukareszt 74,8
Północ - Pas-de-Calais 88,6 Południowy Zachód Oltenia 28,1
Lotaryngia 92,5 SŁOWACJA, Kraj Bratysławski 147,9
Alzacja 105,4 SZWECJA, Sztokholm 172,2
Franche-Comté 97,0 W. BRYTANIA, Inner London 302,7
Korsyka 88,7 Outer London 108,5
Gujana Francuska 50,5 Irlandia Północna 97,0
WŁOCHY, Lombardia 136,5 Walia Zachodnia 79,0
Źródło: opracowanie własne na podstawie www.eurostat.ec.europa.eu
Tabela 2 prezentuje jeden z wielu wskaźników spójności społecznej: współczynnik
zmienności stopy zatrudnienia (przeciwieństwo stopy bezrobocia) w ujęciu
międzyregionalnym. Daje to obraz skali zróżnicowania stopy zatrudnienia w poszczególnych
26
Jasiński L. J.: Spójność ekonomiczna regionów Polski na tle krajów Unii Europejskiej, INE PAN, Warszawa
2005.
24 RAPORT O INNOWACYJNOŚCI WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO W 2010 ROKU
krajach. Jeżeli wskaźnik ten jest zerem, wtedy stopy te są we wszystkich regionach takie
same, jego wzrost oznacza rosnącą rozbieżność sytuacji na rynku pracy w poszczególnych
krajach.
Tabela 2. Dyspersja stopy zatrudnienia w wybranych krajach Unii Europejskiej w 2006 r.
Kraj Dyspersja Kraj Dyspersja
Austria 3,4 Portugalia 3,1
Belgia 8,7 Rumunia 3,6
Finlandia 5,4 Republika Czeska 5,2
Francja 7,6 Słowacja 8,6
Grecja 3,7 Szwecja 2,9
Hiszpania 7,8 Wielka Brytania 5,5
Holandia 2,2 Węgry 9,1
Niemcy 5,2 Włochy 16,0
Polska 5,1 UE (27 państw) 11,4
Źródło: zob. www.eurostat.ec.europa.eu
Kolejnym wskaźnikiem jest relatywny poziom zagrożenia ubóstwem. Dane dla krajów
UE w 2006 roku przedstawia tabela 3. Wskaźnik ten wyznacza się jako różnicę między
progiem ubóstwa a medianą (wartością środkową) dochodu osób znajdujących się poniżej
tego progu, wyrażoną jako odsetek tego progu. Miernik ten nie powinien przyjmować
rozmiarów wysokich. Jak widzimy, różnice między krajami Unii istnieją, ale nie są zbyt
wielkie.
Tabela 3. Relatywny poziom zagrożenia ubóstwem w krajach UE w 2006 r. w procentach
Kraj Odsetek Kraj Odsetek
Austria 15 Łotwa 25
Belgia 19 Malta 21
Bułgaria 17 Niemcy 20
Cypr 19 Polska 25
Dania 17 Portugalia 23
Estonia 22 Republika Czeska 17
Finlandia 14 Romania 23
Francja 19 Słowacja 20
Grecja 26 Słowenia 19
Hiszpania 26 Szwecja 22
Holandia 17 Węgry 24
Irlandia 16 Wielka Brytania 23
Litwa 29 Włochy 24
Luksemburg 19 UE (25 państw) 22
Źródło: zob. www.eurostat.ec.europa.eu
RAPORT O INNOWACYJNOŚCI WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO W 2010 ROKU 25
W kolejnym zestawieniu przedstawiamy relację PKB na mieszkańca w regionie
najsilniejszym gospodarczo i w regionie najsłabszym. W tym miejscu należy podkreślić, że
wyniki analizy regionalnej pozostają istotnie związane z podziałem administracyjnym kraju,
gdyby podział niektórych krajów był inny, uzyskalibyśmy zupełnie inne rezultaty.
Tabela 4. PKB per capita maksymalny do minimalnego w regionach w krajach UE
Kraj \ rok Relacja Współczynnik zmienności
2002 2006 2002 2006
Belgia 11,55 11,28 0,60 0,60
Bułgaria 3,61 5,00 0,66 0,79
Republika Czeska 2,71 2,79 0,39 0,40
Dania 3,68 4,01 0,53 0,56
Niemcy 14,22 14,60 0,68 0,68
Irlandia 4,76 4,32 2,24 2,25
Grecja 36,27 38,19 1,61 1,68
Hiszpania 140,42 136,39 1,08 1,08
Hiszpania bez terytoriów pozaeuropejskich 25,35 25,37 0,98 0,98
Francja 187,55 191,08 1,42 1,42
Francja bez departamentów zamorskich 84,74 77,23 1,28 1,28
Włochy 86,67 84,70 1,04 1,04
Węgry 6,28 7,26 0,96 1,02
Holandia 13,94 12,53 0,81 0,81
Austria 12,06 11,98 0,71 0,69
Polska 9,21 9,82 0,78 0,81
Portugalia 18,63 17,84 0,98 0,97
Rumunia 2,44 2,67 0,28 0,34
Słowenia 1,21 1,25 0,13 0,16
Słowacja 1,50 1,76 0,19 0,27
Finlandia 86,57 87,81 1,11 1,11
Szwecja 7,27 7,92 0,65 0,67
Wielka Brytania 26,55 25,03 0,82 0,85
Dla krajów Estonia, Cypr, Łotwa, Litwa, Luksemburg, Malta – brak danych.
Źródło: obliczenia własne na podstawie różnych publikacji Eurostatu.
Na koniec przedstawimy pomiar zróżnicowania stóp bezrobocia w krajach UE. Wielkość
ta jest ważnym elementem badania spójności społecznej, a nie ekonomicznej, na jej
uwzględnienie w tej prezentacji zdecydowaliśmy się ponieważ ma ona bardzo duże znaczenie
z różnych punktów widzenia.
26 RAPORT O INNOWACYJNOŚCI WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO W 2010 ROKU
Tabela 5. Dyspersja regionalnych stóp bezrobocia (NUTS-2) w krajach UE w 2002
i 2007 r.27
Kraje 2002 2007
UE (27 krajów) 13,2 11,1
UE (15 krajów) 12,4 10,5
Strefa euro (13 krajów) 12,1 10,8
Belgia 8,0 8,6
Bułgaria bd 7,1
Republika Czeska 5,6 4,6
Niemcy 5,7 4,8
Grecja 3,8 3,5
Hiszpania 9,3 7,5
Francja 8,0 6,6
Włochy 16,7 16,3
Węgry 9,4 9,7
Holandia 2,2 2,2
Austria 2,5 3,8
Polska 7,3 4,5
Portugalia 3,8 3,3
Rumunia 3,2 4,6
Słowacja 7,3 8,3
Finlandia 6,7 5,6
Szwecja 4,6 2,4
Wielka Brytania 6,6 5,4
bd – brak danych
Źródło: zob. www.epp.eurostat.ec.europa.eu (strony Europejskiego Urzędu Statystycznego).
27
W zestawieniu pominięto kraje, w których w tej analizie nie wyróżniono regionów NUTS2 lub było ich bardzo
niewiele.
RAPORT O INNOWACYJNOŚCI WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO W 2010 ROKU 27
Hanna Godlewska-Majkowska
Szkoła Główna Handlowa
Kolegium Nauk o Przedsiębiorstwie
Instytutu Przedsiębiorstwa
ATRAKCYJNOŚĆ INWESTYCYJNA A INNOWACYJNOŚĆ POLSKICH REGIONÓW – WYNIKI BADAŃ 2009 R.
WOJEWÓDZTWO LUBUSKIE
Każda inwestycja wiąże się z podejmowaniem decyzji dotyczącej miejsca prowadzenia
działalności. Poszukując lokalizacji inwestor dokonuje różnych analiz, pozwalających na
porównywanie cech poszczególnych potencjalnych miejsc. W zależności od skali planowanej
inwestycji przedmiotem rozważań jest region świata, państwo, region, rejon. Płaszczyzny
analityczne przeplatają się a proces decyzyjny utrudnia duża różnorodność warunków
lokalizacji szczegółowej w regionach/rejonach. W warunkach kryzysu podejmowanie decyzji
inwestycyjnych jest szczególnie istotne, gdyż chybiona inwestycja może przynieść stratę,
bardzo trudną do nadrobienia ze względu na utrudniony dostęp do kapitału obcego. Dlatego
niezbędne jest wypracowanie narzędzi pozwalających na dokonanie preselekcji różnych
wariantów lokalizacyjnych bez konieczności dokonywania w każdym przypadku wizji
lokalnej.
Do narzędzi ułatwiających podejmowanie decyzji lokalizacyjnych, jak i kształtowania
lokalizacji przez władze samorządowe służą wskaźniki potencjalnej i rzeczywistej
atrakcyjności inwestycyjnej.28
Ich konstrukcja nawiązuje do kluczowych walorów
lokalizacyjnych, które mogą w odniesieniu do konkretnego rodzaju działalności zamienić się
w źródło przewag konkurencyjnych inwestora dzięki niskim kosztom prowadzenia
działalności gospodarczej, korzystnym warunkom zaopatrzenia w czynniki produkcji czy
dogodnemu położeniu względem rynków zbytu. Wskaźniki potencjalnej atrakcyjności
inwestycyjnej mają na celu sprowadzenie do wspólnego mianownika różnych cech
specyficznych dla danego miejsca, które wywierają wpływ na funkcjonowanie firm w danym
miejscu.
Szczególnie istotne znaczenie ma wskaźnik potencjalnej atrakcyjności inwestycyjnej,
oparty na szerokim zestawie cech diagnostycznych (PAI2), który ma zastosowanie w
28
Szerzej na ten temat: Atrakcyjność inwestycyjna regionów Polski a kształtowanie lokalnych i regionalnych
specjalizacji gospodarczych, red. nauk. H. Godlewska-Majkowska, Szkoła Główna Handlowa - Oficyna
Wydawnicza, Warszawa 2009 oraz Atrakcyjność inwestycyjna polskich regionów. W poszukiwaniu nowych miar,
red. nauk. H. Godlewska-Majkowska, Szkoła Główna Handlowa - Oficyna Wydawnicza, Warszawa 2008.
28 RAPORT O INNOWACYJNOŚCI WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO W 2010 ROKU
analizach atrakcyjności i konkurencyjności regionów szczebla wojewódzkiego. Jest to
szczególnie cenne w analizach regionów szczebla NUTS II w perspektywie europejskiej.
Wskaźniki są wyznaczane na podstawie metody wagowo-korelacyjnej, umożliwiającej
wyznaczenie wag zmiennych pseudojednocechowych na podstawie cech rozkładu
statystycznego, dzięki czemu następuje minimalizacja subiektywizmu ocen końcowych.
Przyjęta metoda pozwala na zminimalizowanie wpływu subiektywnej oceny autora na
wyniki końcowe, uwzględniając jednocześnie niejednakowy wpływ poszczególnych
zmiennych na wielkość wskaźnika końcowego. Odpowiada to w większym stopniu
rzeczywistości, niż w przypadku pominięcia rang poszczególnych zmiennych cząstkowych.
Obliczone wartości syntetycznego wskaźnika pseudojednocechowego są podstawą
podziału zbioru jednostek przestrzennych na klasy A-F, których zakres został wyznaczony
przez lewostronnie domknięte przedziały o następujących dolnych granicach: Klasa A: Av +
S(x), Klasa B: Av + 0,5S(x), Klasa C: Av, Klasa D: Av – 0,5S(x), Klasa E: Av-S(x), Klasa F:
0, gdzie: Av – średnia arytmetyczna, S(x) – odchylenie standardowe.
W wyniku zastosowania w roku 2009 metody wagowo-korelacyjnej włączono do
wskaźnika końcowego PAI2 GN następujące mikroklimaty z wagami:
0,8040 - dla mikroklimatu zasobów pracy,
0,6034 - dla infrastruktury technicznej,
0,1829 - dla infrastruktury społecznej,
0,7004- dla społecznego,
0,8881 - dla rynkowego i innowacyjności.29
Dzięki zastosowaniu tej metody, w oparciu o dane za rok 2007 województwo
dolnośląskie uzyskało klasę A potencjalnej atrakcyjności inwestycyjnej (por. tab. 1 i rys. 1).
29
Dla porównania, wskaźnik PAI2_GN wyznaczony dla 2002 r. miał następujące wagi: 0,5643 - dla
mikroklimatu zasobów pracy, 0,7653 - infrastruktury technicznej, 0,5926 – infrastruktury społecznej, 0,8768 -
społecznego, 0,9060 - rynkowego, 0,6547 – innowacyjności.
RAPORT O INNOWACYJNOŚCI WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO W 2010 ROKU 29
Tabela 1. Oceny mikroklimatów tworzących wskaźnik PAI2_GN według województw
w 2007 r.
Województwo Mikroklimat
Za
sob
y p
racy
Infr
ast
ruk
tura
tech
nic
zna
Infr
ast
ruk
tura
spo
łecz
na
Sp
ołe
czn
y
Ry
nk
ow
y
Inn
ow
acy
jny
Sy
nte
tycz
ny
Ad
min
istr
acj
a
Dolnośląskie C A B A B C A A
Kujawsko-pomorskie C D F E D D D E
Lubelskie C F C D E D E F
Lubuskie B D B C D E D C
Łódzkie C C C D C D D D
Małopolskie C C A D C A B D
Mazowieckie A C D A A A A A
Opolskie F C D D E F F E
Podkarpackie D F F C E C D F
Podlaskie F F D E E F F E
Pomorskie B B C C C C C B
Śląskie D A F F A C B D
Świętokrzyskie D E C F E D F D
Warmińsko-mazurskie D E F C E D D C
Wielkopolskie A C D C C B B E
Zachodniopomorskie C B B C D F D B
Źródło: Innowacyjność jako czynnik wzrostu atrakcyjności inwestycyjnej regionów, praca zbiorowa pod red.
H. Godlewskiej-Majkowskiej, Studia i Analizy Instytutu Przedsiębiorstwa, Oficyna Wydawnicza SGH,
Warszawa 2010, praca w druku.
Innowacyjność stanowi zatem razem z mikroklimatami rynku zbytu i zasobów pracy
wiodące czynniki, decydujące o atrakcyjności inwestycyjnej regionów. Wskaźnik ten z uwagi
na szczupłość danych dla całej gospodarki tworzą trzy podstawowe składniki tj.: zatrudnienie
w sferze B+R (w EPC30
) w przeliczeniu na 1.000 aktywnych zawodowo, nakłady faktycznie
poniesione na sferę badawczo-rozwojową w przeliczeniu na 1.000 podmiotów
zarejestrowanych w systemie REGON oraz linie produkcyjne zautomatyzowane na 1.000
podmiotów gospodarczych.
30
Ekwiwalent pełnego czasu pracy – jednostki przeliczeniowe służące do ustalania faktycznego zatrudnienia w
działalności B+R. Jeden ekwiwalent pełnego czasu pracy (EPC) oznacza jeden osobo-rok poświęcony wyłącznie
na działalność B+R. GUS: Nauka i technika w 2007 r., Informacje i opracowania statystyczne, Warszawa 2009.
30 RAPORT O INNOWACYJNOŚCI WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO W 2010 ROKU
Rysunek 1. Potencjalna atrakcyjność polskich województw w 2007 r.
Źródło: Innowacyjność jako czynnik wzrostu atrakcyjności inwestycyjnej regionów, praca zbiorowa pod red.
H. Godlewskiej-Majkowskiej, Studia i Analizy Instytutu Przedsiębiorstwa, Oficyna Wydawnicza SGH,
Warszawa 2010, praca w druku.
Województwo lubuskie cechowały bardzo niskie faktycznie poniesione nakłady na sferę
B+R w przeliczeniu na 1.000 podmiotów gospodarczych. W roku 2007 wyniosły one 243.455
zł, podczas gdy przeciętnie w kraju -1.810.561 zł.31
Województwo lubuskie cechuje niskie
zatrudnienie w sferze B+R (w EPC) w przeliczeniu na 1.000 aktywnych zawodowo - 1,6
osoby, podczas gdy przeciętnie w Polsce wskaźnik ten osiągnął 4,5 osoby. Jednakże pod
względem automatyzacji procesów produkcyjnych województwo zasługuje na wyróżnienie,
gdyż w roku 2007 na 1.000 podmiotów gospodarczych przypadało 3,85 linii produkcyjnych
automatycznych, Polska analogicznie: 3,36.
Mimo tego pozytywnego zjawiska, łączna ocena mikroklimatu innowacyjnego wypada
słabo - jest to ocena E.
Ważnym aspektem rozwoju innowacyjnej gospodarki jest kwestia inwestycji
w działalność innowacyjną w przedsiębiorstwach przemysłowych. W przeliczeniu na jedno
przedsiębiorstwo prowadzące tego typu inwestycje była to wielkość wyjątkowo niska
(2.613,4 tys. zł, Polska: 7.065,8 tys. zł). Istotne znaczenie ma także fakt, jaka część
przedsiębiorców wykazuje działania wspierające działalność innowacyjną w
przedsiębiorstwie. W oparciu o dane dla średnich i dużych przedsiębiorstw przemysłowych
można stwierdzić, że województwo powinno podjąć działania w kierunku poprawy tej
31
Zaprezentowane wskaźniki obliczono w oparciu o dane z Banku Danych Regionalnych (data pobrania
5.06.2010 r.), a w części dotyczącej działalności innowacyjnej średnich i dużych przedsiębiorstw miary
zaczerpnięto z publikacji GUS: Nauka i technika w 2007 r., Informacje i opracowania statystyczne, Warszawa
2009, s. 139.
RAPORT O INNOWACYJNOŚCI WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO W 2010 ROKU 31
sytuacji, gdyż udział przedsiębiorstw, które poniosły nakłady na działalność innowacyjną był
równy 26,7%, podczas, gdy przeciętnie w Polsce odsetek ten osiągnął 31,8%. Jednocześnie
techniczne uzbrojenie pracy w takie elementy jak: linie produkcyjne automatyczne, linie
produkcyjne sterowane komputerem, centra obróbkowe kształtowały się w tym regionie na
poziomie ponadprzeciętnym.
32 RAPORT O INNOWACYJNOŚCI WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO W 2010 ROKU
Wojciech Burzyński
Instytut Badań Rynku, Konsumpcji i Koniunktur
INNOWACYJNE REGIONY W POLSCE – ELEMENTY ANALIZY I OCENY
Podstawowe dane statystyczne
Dane statystyczne o działalności innowacyjnej w regionach publikowane są przez
Główny Urząd Statystyczny według podziału administracyjnego kraju, odpowiadającego
województwom jako jednostkom terytorialnym NUT2 i pochodzą z Rocznika Statystycznego
Województw.
Oprócz danych wybranych do prezentowanej analizy, innowacje w regionach
charakteryzowane są przez GUS także m.in. przez strukturę zatrudnienia w działalności B+R
według poziomu wykształcenia, strukturę przedsiębiorstw według rodzajów wprowadzanych
innowacji, wskaźnik środków automatyzacji procesów produkcyjnych w przemyśle, a także
strukturę przedsiębiorstw według celu i sposobu korzystania z Internetu (połączenia przez
łącze szerokopasmowe, modem analogowy, łącze bezprzewodowe, własna strona) – jako
element informacji o społeczeństwie informacyjnym.
Do analizy wybrano dane ilustrujące trzy obszary: warunki podejmowania działalności
innowacyjnej: (zatrudnienie), zakres prowadzonej działalności (nakłady) oraz wyniki
działalności innowacyjnej (przychody netto ze sprzedaży produktów nowych lub istotnie
ulepszonych). Wskazane zostały minimalne i maksymalne wartości wybranych
wskaźników.32
Dane dotyczące działalności innowacyjnej prezentuje tabela 1 i tabela 2.
32
Zob. Burzyński W.: Benchmarking knowledge-based economy in Finland, Switzerland, Netherlands and
Poland, Discussion Papers no. 86, Foreign Trade Research Institute, Warsaw 2004.
Chojnicki Z., Czyż T.: Poland on the Road to a knowledge-based economy: A regional approach (in:) Recent
advances in urban and regional studies (ed.) Ryszard Domański, Polish Academy of Sciences, Committee for
space Economy and Regional Planning, Warsaw 2003.
RAPORT O INNOWACYJNOŚCI WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO W 2010 ROKU 33
Tabela 1. Zatrudnienie oraz nakłady na działalność badawczą i rozwojową, 2008 r.
Region -
województwo
Struktura zatrudnienia
w działalności B+R
Struktura nakładów na działalność
B+R, według źródeł finansowania
pracownicy
naukowo-
badawczy
technicy
i pracownicy
równorzędni
budżet
państwa
podmiotów
gospodarczych
%
POLSKA 81,4 9,7 56,1 26,6
Dolnośląskie 86,4 9,4 53,2 31,3
Kujawsko-pomorskie 85,1 8,0 58,0 31,7
Lubelskie 86,3 8,2 71,3 10,0
Lubuskie 90,6 3,7 44,0 46,0
Łódzkie 85,8 6,1 61,6 18,2
Małopolskie 87,9 7,8 56,9 28,2
Mazowieckie 76,3 12,1 55,9 23,7
Opolskie 85,5 7,2 65,4 24,0
Podkarpackie 81,7 14,5 33,2 59,6
Podlaskie 89,3 6,6 46,8 36,2
Pomorskie 85,6 10,1 45,3 43,3
Śląskie 81,3 12,5 53,3 34,2
Świętokrzyskie 90,2 4,6 76,1 21,4
Warmińsko-mazurskie 91,8 5,6 72,7 4,7
Wielkopolskie 70,2 8,4 58,2 25,3
Zachodniopomorskie 83,4 8,0 63,7 5,4
Źródło: opracowanie własne na podstawie Rocznik Statystyczny Województw 2009, Główny Urząd Statystyczny,
Warszawa, Dział XI.
Udział pracowników naukowo-badawczych w ogólnej liczbie zatrudnionych
w działalności B+R mieścił się w przedziale od 70,2% (wielkopolskie) do 91,8% (warmińsko-
mazurskie), zaś techników i pracowników równorzędnych – od 3,7% (lubuskie) do 14,5%
(podkarpackie). Udział nakładów z budżetu państwa w nakładach ogółem na działalność B+R
sięgał od 33,3% (podkarpackie) do 76,1% (świętokrzyskie), a podmiotów gospodarczych – od
4,7% (warmińsko-mazurskie) do 59,6% (podkarpackie).
Udział przychodów netto ze sprzedaży wyrobów nowych lub istotnie ulepszonych
w sprzedaży ogółem wyniósł od 6,2% (lubelskie) do 31,1% (pomorskie), a w eksporcie – od
1,3% (podlaskie) do 10,3% (warmińsko-mazurskie). Przychody ze sprzedaży produktów
nowych lub ulepszonych i nowych tylko dla przedsiębiorstwa stanowiły od 2,0% (lubelskie)
do 11,6% (warmińsko-mazurskie) przychodów ze sprzedaży ogółem, a w przypadku
produktów nowych dla rynku były wyższe i sięgały od 3,5% (podlaskie) do 27,7%
(pomorskie).
34 RAPORT O INNOWACYJNOŚCI WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO W 2010 ROKU
Tabela 2. Przychody netto ze sprzedaży produktów nowych lub istotnie ulepszonych, 2008 r.
Region -
województwo
Przychody netto ze sprzedaży produktów nowych lub istotnie
ulepszonych, jako % przychodów netto ze sprzedaży ogółem
ogółem
w tym
nowe
eksport dla
rynku
tylko dla
przedsiębiorstwa
POLSKA 13,3 7,1 6,3 5,7
Dolnośląskie 11,3 7,5 3,7 7,6
Kujawsko-pomorskie 17,3 6,0 11,3 9,7
Lubelskie 6,2 4,2 2,0 1,4
Lubuskie 17,5 10,2 7,3 2,4
Łódzkie 8,9 3,5 5,3 3,4
Małopolskie 15,7 11,3 4,3 8,7
Mazowieckie 13,5 4,9 8,7 4,1
Opolskie 8,4 5,9 2,5 3,6
Podkarpackie 15,7 7,0 8,7 6,0
Podlaskie 8,8 5,6 3,2 1,3
Pomorskie 31,1 27,7 3,4 8,0
Śląskie 12,9 5,9 7,0 7,2
Świętokrzyskie 9,2 5,1 4,1 2,6
Warmińsko-mazurskie 15,4 3,6 11,8 10,3
Wielkopolskie 8,5 4,6 3,8 4,7
Zachodniopomorskie 9,9 3,8 6,2 5,4
Źródło: opracowanie własne na podstawie Rocznik Statystyczny Województw 2009, Główny Urząd Statystyczny,
Warszawa, Dział XI.
Elementy oceny strategicznej
Na ocenę strategiczną innowacji w regionach Polski składają się wybrane dane
z klasyfikacji regionów w Unii Europejskiej publikacji InnoMetrics, a także wybrane
informacje o parkach przemysłowych i parkach oraz inkubatorach technologicznych
uporządkowane według województw.
Punktem wyjścia porównawczej analizy w skali międzynarodowej jest wybór
wskaźników, które w publikacjach InnoMetrics podzielone są na dotyczące warunków
koniecznych działalności innowacyjnej przedsiębiorstw, prowadzenia takiej działalności oraz
jej wyników (por. tab. 3).
RAPORT O INNOWACYJNOŚCI WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO W 2010 ROKU 35
Tabela 3. Wskaźniki innowacji w regionach
I. Warunki konieczne działalności innowacyjnej przedsiębiorstw
1. Ludność z wyższym wykształceniem, w wieku 25 – 64, na 100 obywateli, liczba
2. Uczestniczenie w ustawicznej edukacji, w wieku 25 – 64, na 100 obywateli, liczba
3. Publiczne nakłady na B+R – nakłady rządowe (GOVERD) i szkół wyższych, (HERD), relacja do PKB, %
4. Dostęp przedsiębiorstw do Internetu szerokopasmowego, relacja do liczby ogółu przedsiębiorstw, %
II. Działalność innowacyjna przedsiębiorstw
1. Nakłady na innowacje inne niż B+R, relacja do sprzedaży, %
2. MŚP prowadzące własną działalność innowacyjną, relacja do liczby ogółu MŚP, %
3. MŚP współpracujące (nie tylko z innymi MŚP) w działalności innowacyjnej, relacja do liczby ogółu MŚP, %
4. Zgłoszenia patentowe do EPO, na mln ludności, liczba
III. Wyniki działalności innowacyjnej przedsiębiorstw
1. MŚP wprowadzające innowacje produktowe / procesowe, relacja do liczby MŚP, %
2. MŚP wprowadzające innowacje marketingowe / organizacyjne, relacja do liczby MŚP, %
3. Przedsiębiorstwa istotnie zmniejszające jednostkowe koszty pracy wskutek innowacji produktowych lub
procesowych, relacja do liczby ogółu przedsiębiorstw, %
4. Przedsiębiorstwa istotnie zmniejszające jednostkowe koszty materiałów i energii wskutek innowacji
produktowych lub procesowych, relacja do liczby ogółu przedsiębiorstw, %
5. Zatrudnienie w przetwórstwie przemysłowym o średnio-wysokim i wysokim poziomie techniki, relacja do
liczby ogółu zatrudnionych, %
6. Zatrudnienie w usługach o wysokiej intensywności wiedzy, relacja do liczby ogółu zatrudnionych, %
7. Sprzedaż wyrobów i usług nowych na rynku przez wszystkie przedsiębiorstwa, relacja do ogólnej wartości
sprzedaży, %
8. Sprzedaż wyrobów i usług nowych dla przedsiębiorstw przez wszystkie przedsiębiorstwa, relacja do ogólnej
wartości sprzedaży, %
Źródło: opracowano na podstawie Regional Innovation Scoreboard (RIS) 2009, InnoMetrics, December 2009,
Table 1.
Na podstawie wskaźników w trzech wymienionych grupach oblicza się złożone indeksy,
a następnie regiony charakteryzowane są pod względem zaawansowania w każdym z tych
obszarów według pięciostopniowej skali ocen: wysoka, średnio-wysoka, średnia, średnio-
niska, niska.33
Wyniki takiej analizy mogą być uznawane za strategiczne, gdyż ich znaczenie
wykracza poza analizę statystyczną i ma charakter jakościowy (por. tab. 4). Analiza taka ma
też – potencjalnie – charakter dynamiczny, ponieważ umożliwia porównywanie w czasie nie
tylko pozycji w klasyfikacji regionów, ale także poszukiwanie przyczyn ewentualnych zmian,
w tym – mocnych i słabszych stron regionów.
33
Szczegółowy opis metod stosowanych przez InnoMetrics w badaniach nad działalnością innowacyjną
w regionach jest dostępny m.in. w Regional Innovation Scoreboard (RIS) 2009, December 2009.
36 RAPORT O INNOWACYJNOŚCI WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO W 2010 ROKU
Tabela 4. Ocena innowacji w regionach Polski w 2006 roku
Region -
Województwo
Warunki konieczne
działalności
innowacyjnej
przedsiębiorstw
Działalność
innowacyjna
przedsiębiorstw
Wyniki działalności
innowacyjnej
przedsiębiorstw
Dolnośląskie średnio - niskie niska średnio - niskie
Kujawsko-pomorskie średnio - niskie niska niskie
Lubelskie średnio - niskie niska niskie
Lubuskie średnio - niskie niska niskie
Łódzkie średnio - niskie niska niskie
Małopolskie średnie niska niskie
Mazowieckie średnie niska średnio - niskie
Opolskie średnio - niskie niska średnio - niskie
Podkarpackie średnio - niskie niska niskie
Podlaskie średnio - niskie niska niskie
Pomorskie średnio - niskie niska średnio - wysokie
Śląskie średnio - niskie niska średnio - niskie
Świętokrzyskie średnio - niskie niska niskie
Warmińsko-mazurskie średnio - niskie niska niskie
Wielkopolskie średnio - niskie niska niskie
Zachodniopomorskie średnio - niskie niska niskie
Źródło: opracowano na podstawie Regional Innovation Scoreboard (RIS) 2009, InnoMetrics, December 2009,
Annex 1.
Pozostaje tu w mocy zastrzeżenie o koncentracji uwagi nie na subiektywnych
rankingach, a raczej na wstępnych profilach innowacyjnych regionów, stąd uzupełnienie
danych liczbowych informacjami, które także można uznać za mające znaczenie strategiczne
z uwagi na połączenie elementów innowacyjnych z inwestycyjnymi. Połączenie takie
występuje m.in. w parkach przemysłowych oraz parkach i inkubatorach technologicznych.34
W ostatnich latach w Polsce nastąpił dynamiczny rozwój parków przemysłowych,
technologicznych oraz inkubatorów technologii, przede wszystkim wskutek wsparcia
inwestycji w ich infrastrukturę techniczną z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego
(por. tab. 5).
34
Parki – to zespoły nieruchomości, zaś inkubatory – to wyodrębnione jednostki lokalowe. Instytucjami
zarządzającymi parkami i inkubatorami są spółki, fundacje lub inne podmioty specjalnie w tym celu powołane
lub agencje rozwoju regionalnego, którym powierzono takie zadanie.
Szczegółowe definicje parku technologicznego, przemysłowego inkubatora technologicznego: zob. Innowacje
i transfer technologii- słownik pojęć, PARP, Warszawa 2005.
RAPORT O INNOWACYJNOŚCI WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO W 2010 ROKU 37
Tabela 5. Podstawowe dane o parkach przemysłowych (PP), parkach przemysłowo-
technologicznych (PP-T), parkach naukowo-technologicznych (PN-T) oraz inkubatorach
technologicznych (IT)
Region – województwo i park Data założenia Ilość firm na
terenie parku
Ilość miejsc
pracy
Dolnośląskie
Noworudzki PP
Wrocławski PP
VI 2003
V 2005
15
256
296
8000
Kujawsko-pomorskie
Bydgoski PP
Grudziądzki PP
Toruński PT
XII 2004
II 2005
V 2005
40
32
37
460
245
286
Lubelskie
Regionalny PP Świdnik
IX 2005
43
1100
Lubuskie
PN-T Uniwersytetu Zielonogórskiego
(w budowie)
2005
.
.
Łódzkie
Bełchatowsko-Kleszczowski PPT
PP Boruta Zgierz
III 2003
2004
12
150
98
2000
Małopolskie
Krakowski PT
X 1997
10
8594
Mazowieckie
Płocki PP-T
VII 2004
17
1266
Opolskie
Kędzierzyńsko-Kozielski PP
VI 2004
30
150
Podkarpackie
Mielecki PP
III 2005
14
800
Podlaskie
Pomorskie
Śląskie
Beskidzki IT
Bielski PT Lotnictwa
Bytomski PP
Euro-Centrum PP, PN-T
Górnośląski PP
Jaworznicki PP
PP-T EkoPark
Rybnicki IT
Śląski PP-T
Żorski PP
2005
VIII 2005
I 2008
XII 2004, I 2008
IV 2005
VI 2004
VII 2007
XI 2007
VI 2004
IX 2007
389
15
6
67
21
6
.
53
35
39
90
70
134
767
340
46
.
200
450
290
Świętokrzyskie
Warmińsko-mazurskie
Wielkopolskie
Zachodniopomorskie
Policki PP
IV 2004
8
310
Źródło: Droga do innowacji. Parki przemysłowe, parki technologiczne, inkubatory technologiczne,
Stowarzyszenie Krajowego Forum Parków Przemysłowych i Parków Technologicznych, Katowice 2010.
Było to możliwe w ramach wdrażanego przez Agencję Rozwoju Przemysłu działania
1.3 Tworzenie korzystnych warunków dla rozwoju firm Sektorowego Programu
Operacyjnego – Wzrost konkurencyjności przedsiębiorstw, lata 2004–2006 (SPO-WKP).
Proces realizacji inwestycji w infrastrukturę parków i inkubatorów, trwający średnio 2–3 lata,
38 RAPORT O INNOWACYJNOŚCI WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO W 2010 ROKU
zakończył się w roku 2008. W efekcie powstały przyjazne dla nowych przedsiębiorców
budynki i hale produkcyjne, wyposażone w sieci kanalizacyjne, wodociągowe, elektryczne
i przyłącza internetowe, z odpowiednimi parkingami i drogami dojazdowymi. Dokonano
rewitalizacji wielu terenów i ich uzbrojenia pod inwestycje. Zgodnie z programem, parki
przemysłowe powstały przy udziale samorządu terytorialnego na terenach poprzemysłowych,
w celu stworzenia korzystnych warunków do podejmowania działalności gospodarczej przez
małych i średnich przedsiębiorców.
Parki technologiczne istniały w Polsce wcześniej niż parki przemysłowe. Powstawały
one we współpracy z jednostkami naukowymi, przede wszystkim uczelniami o profilu
technicznym, w celu transferu wiedzy i technologii do małych i średnich przedsiębiorców.
Inkubatory technologiczne tworzone były w ścisłym związku z instytucjami naukowymi
o profilu technicznym dla ułatwienia powstawania innowacyjnych firm wdrażających dorobek
tych instytucji w postaci nowych technologii, z możliwością dostępu do laboratoriów
i bibliotek.
Parki przemysłowe, technologiczne oraz inkubatory technologiczne są elementami
systemu innowacji, stwarzającymi możliwość rozwoju lokalnej przedsiębiorczości,
prowadzącej do gospodarczych i społecznych innowacji, a także powstawania klastrów
istotnych dla gospodarki opartej na wiedzy. Traktowane są także jako instrument
wykorzystania infrastruktury technicznej po likwidowanych lub restrukturyzowanych
przedsiębiorstwach, umożliwiający skuteczny przepływ innowacji technologicznych
i organizacyjnych, co jest szczególnie ważne dla regionów restrukturyzujących przemysł.
W listopadzie 2008 roku powstało Stowarzyszenie Krajowego Forum Parków
Przemysłowych i Parków Technologicznych. Zostało ono zarejestrowane 30 marca 2009
roku. Aktualnie w strukturze Stowarzyszenia działa 26 parków oraz inkubatorów.
Głównym celem Stowarzyszenia jest podejmowanie i prowadzenie działań
propagujących ideę parków przemysłowych oraz technologicznych, wymiana informacji,
opinii, doświadczeń, integracja parków przemysłowych i technologicznych w Polsce, a także
współpraca z inkubatorami przedsiębiorczości i strefami ekonomicznymi.
Ponadto Stowarzyszenie dąży do wypracowania wspólnych dla zainteresowanych stron
rozwiązań i osiągnięć. Proponując własne metody i działania wychodzi naprzeciw potrzebom
parków przemysłowych i technologicznych oraz regionalnych strategii rozwoju – szczególnie
w sektorze przedsiębiorczości i innowacji. Współpracuje z instytucjami, organizacjami,
zrzeszeniami oraz innymi podmiotami gospodarczymi.
RAPORT O INNOWACYJNOŚCI WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO W 2010 ROKU 39
Małgorzata Pieńkowska
Sieć Naukowa MSN
INNOWACYJNOŚĆ PRZEDSIĘBIORSTW PRZEMYSŁOWYCH35
Przedsiębiorstwa w ostatnich latach zasadniczo zwiększały nakłady na działalność
innowacyjną, utrzymywała się natomiast względnie stała struktura wydatków: na badania i
rozwój 8-10%, na inwestycje 75-80%, na szkolenia i marketing nowych wyrobów 3-4%.
Rysunek 1. Struktura nakładów na działalność innowacyjną w zakresie innowacji
produktowych i procesowych w przedsiębiorstwach przemysłowych wg rodzajów
działalności innowacyjnej (w %) w 2008 r.
Źródło: Nauka i technika w 2008, GUS, Warszawa 2010.
Nakłady na działalność innowacyjną w zakresie innowacji produktowych i procesowych
w roku 2008 w przemyśle w podmiotach gospodarczych, w których liczba pracujących
przekracza 49 osób wynosiły 24270,8 mln zł36
.
Największe udziały w nakładach na działalność innowacyjną w zakresie innowacji
produktowych i procesowych w przemyśle w 2008 roku odnotowano w działach PKD37
:
produkcja koksu, produktów rafinacji ropy naftowej i paliw jądrowych – 16,2%,
35
Dane dotyczą podmiotów gospodarczych, w których liczba pracujących przekracza 9 osób. Opracowanie
oparte o dane Głównego Urzędu Statystycznego, www.stat.gov.pl 36
Rocznik Statystyczny Przemysłu 2009, GUS, Warszawa 2010. 37
Działalność innowacyjna przedsiębiorstw w latach 2006-2008. Notatka informacyjna GUS 2009. Dane
dotyczą podmiotów gospodarczych, w których liczba pracujących przekracza 9 osób.
Nakłady na działalność badawczą i rozwojową
8% Nakłady na zakup wiedzy ze źródeł
zewnętrznych 1%
Nakłady na zakup oprogramowania
2% Nakłady
inwestycyjne na maszyny i
urządzenia techniczne
57%
Nakłady inwestycyjne na
budynki i budowle 27%
Nakłady na szkolenie personelu
1%
Nakłady na marketing
dotyczący nowych wyrobów
3%
Pozostałe nakłady 1%
40 RAPORT O INNOWACYJNOŚCI WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO W 2010 ROKU
wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną i gorącą wodę –
11,2%,
produkcja pojazdów samochodowych, przyczep i naczep – 10,3%.
Zaangażowanie poszczególnych województw w innowacyjność jest bardzo zróżnicowane:
największe nakłady ponosiły corocznie przedsiębiorstwa przemysłowe w województwach:
mazowieckim i śląskim. Drugą grupę, co do wielkości nakładów i ich znaczenia w strukturze
ogólnopolskiej stanowiły województwa: dolnośląskie, łódzkie, małopolskie, pomorskie,
wielkopolskie i kujawsko-pomorskie.
Efekty działalności innowacyjnej przedsiębiorstw i całej gospodarki można mierzyć na
wiele sposobów, m.in. liczbą patentowanych polskich wynalazków, udziałem przemysłów
wysokiej techniki w produkcji przemysłowej, udziałem nowych i zmodernizowanych
wyrobów w wartości produkcji sprzedanej przemysłu, udziałem przedsiębiorstw
wprowadzających innowacje w ogólnej liczbie przedsiębiorstw oraz relacją nakładów
na innowacje do wartości produkcji sprzedanej.
Aktywność innowacyjna firm przejawia się w postaci innowacji produktowych,
procesowych, organizacyjnych i marketingowych. Przedsiębiorstwa, które wprowadziły
innowacje produktowe lub procesowe stanowią ok. 21%, a innowacje organizacyjne lub
marketingowe ok. 20% ogółu przedsiębiorstw przemysłowych.
Tabela 1. Przedsiębiorstwa, które wprowadziły innowacje w % ogółu przedsiębiorstw
w latach 2006-2008 według klas wielkości
Wyszczególnienie Przedsiębiorstwa o liczbie pracujących
10-49 50-249 Powyżej 249
Innowacje produktowe lub procesowe 14,6 32,7 60,7
Innowacje organizacyjne 9,0 19,8 43,7
Innowacje marketingowe 10,9 17,4 33,2
Źródło: Działalność innowacyjna przedsiębiorstw w latach 2006-2008. Notatka informacyjna GUS 2009. Dane
dotyczą podmiotów gospodarczych, w których liczba pracujących przekracza 9 osób.
Innowacje najczęściej wprowadzały przedsiębiorstwa duże, najrzadziej przedsiębiorstwa
małe. Prawidłowość ta występuje w każdej dziedzinie i dotyczy zarówno przemysłu ogółem,
przetwórstwa przemysłowego a także sektora usług. Nie znamy wskaźnika innowacyjności
wśród mikroprzedsiębiorstw, nie można zatem przeprowadzić żadnych porównań w tym
zakresie.
RAPORT O INNOWACYJNOŚCI WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO W 2010 ROKU 41
W ostatniej dekadzie spada z roku na rok liczba zgłaszanych krajowych wynalazków
i udzielanych patentów, rośnie natomiast liczba wynalazków zagranicznych zgłaszanych
i uzyskujących patenty w Polsce38
.
Utrzymuje się - wprawdzie nieznacznie rosnący - ale cały czas niski udział wyrobów
nowych i zmodernizowanych w wartości produkcji sprzedanej przemysłu. Wzrasta, ale coraz
słabiej, udział wyrobów wysokiej techniki w wartości produkcji sprzedanej przemysłu.
Eksport wyrobów wysokiej techniki w ostatnich kilku latach w Polsce kształtuje się na
stałym niskim poziomie 3% eksportu ogółem, w 27 krajach Unii Europejskiej wskaźnik ten
wynosi średnio 17%, jakkolwiek od roku 2000 obniżył się o 4,5 pp. Należy jednak zauważyć,
że w Irlandii wskaźnik ten zmniejszył się w tym czasie z poziomu 40,5% do 29%, w Finlandii
i na Węgrzech z 23% do 18-20%, w Wielkiej Brytanii z 29% do26,5%39
.
W działalności innowacyjnej bardzo istotna jest współpraca przedsiębiorstw z innymi
jednostkami: deklaruje ją około 8% przedsiębiorstw, przy czym znacznie częściej z innymi
współpracują jednostki duże (taką współpracę deklarowało ok. 40%) niż małe (4%
przedsiębiorstw)40
.
38
Zob. teksty J. Metelskiego oraz M. Weresy w tym Raporcie. 39
Dane EUROSTAT. 40
Zob. tekst N. Grądzkiej w tym Raporcie.
42 RAPORT O INNOWACYJNOŚCI WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO W 2010 ROKU
Grażyna Niedbalska
Komitet Naukoznawstwa
Polskiej Akademii Nauk
BADANIA OECD NAD CZYNNIKAMI WZROSTU REGIONÓW I ICH IMPLIKACJE DLA POLITYKI GOSPODARCZEJ
I INNOWACYJNEJ
Wśród wielu ciekawych publikacji wydanych w 2009 r. przez Organizację Współpracy
Gospodarczej i Rozwoju (OECD) znalazło się m.in. opracowanie How Regions Grow: Trends
and Analysis (Czynniki wzrostu regionów: Analiza Trendów, OECD 200941
).
Jest to raport przedstawiający wyniki przeprowadzonych ostatnio przez Sekretariat
OECD badań mających na celu ocenę ogólnych trendów rozwoju gospodarczego regionów
w obszarze OECD, a także ocenę skali nierówności pomiędzy nimi oraz zidentyfikowanie
głównych determinantów konkurencyjności regionów i oszacowanie długości czasu
niezbędnego do osiągnięcia założonego celu po zastosowaniu wybranych bodźców
prorozwojowych. Polityka i statystyka regionalna stanowią obecnie bardzo ważny element w
pracach OECD.
W odpowiedzi na rosnące zapotrzebowanie na dane statystyczne w ujęciu regionalnym
organizacja ta stworzyła specjalną regionalną bazę danych The OECD Regional Database
(w skrócie RDB42
), powołała Grupę The Working Party on Territorial Indicators43
skupiającą
wybitnych ekspertów zajmujących się problematyką rozwoju regionalnego, a także stworzyła
serię wydawniczą OECD Regions at a Glance. Poza tą serią OECD wydaje również wiele
innych publikacji poświęconych problematyce rozwoju regionalnego, których przykładem jest
omawiany raport How Regions Grow: Trends and Analysis.
Raport ten, opracowany dla Komitetu OECD ds. Polityki Rozwoju Terytorialnego
(TDPC44
), przedstawia wyniki badań i analiz przeprowadzonych w oparciu o dane
zgromadzone w bazie RDB.
Prowadzona aktualnie na świecie debata na temat polityki regionalnej i rozwoju
koncentruje się na dwóch aspektach, a mianowicie, czy polityka ta powinna przede
wszystkim wspierać wyrównywanie nierówności (pro-equity), czy raczej być
41
Opracowanie to dostępne jest również w wersji francuskiej pod tytułem Régions et croissance: Une analyse
des tendences. 42
Baza The OECD Regional Database zawiera dane, poczynając od 1990 r., dla ponad 2 tysięcy regionów w
30 krajach członkowskich OECD. 43
Grupa Robocza ds. Wskaźników Terytorialnych. 44
Territorial Development Policy Committee.
RAPORT O INNOWACYJNOŚCI WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO W 2010 ROKU 43
proefektywnościową (pro-efficiency), przy założeniu, że wybór jednej z tych dwóch
możliwości pociąga za sobą w sposób nieunikniony tzw. koszty alternatywne (a trade-off is
inevitable, czyli coś za coś).
Autorzy omawianego raportu nie zgadzają się z takim podejściem uważając, że szanse na
rozwój istnieją we wszystkich regionach. Argumentują, że rządy powinny promować wzrost
i rozwój gospodarczy we wszystkich regionach swoich krajów.
Wyniki przeprowadzonych analiz wskazują, że aktualnie różnice pomiędzy regionami
w obrębie poszczególnych krajów są niejednokrotnie większe niż różnice pomiędzy krajami.
Regiony zostały również w stopniu większym niż państwa jako całości dotknięte
konsekwencjami globalizacji.
Zdaniem autorów omawianego raportu zarówno ekonomiści, jak i decydenci
wytyczający kierunki polityki gospodarczej poświęcają zbyt mało uwagi i wysiłków
rozwojowi regionów koncentrując się zbytnio na sprawach ogólnokrajowych. Z drugiej strony
również same regiony powinny podejmować wszelkie możliwe starania, by zidentyfikować,
zdefiniować i uruchomić swe przewagi konkurencyjne zamiast polegać przede wszystkim, jak
to się często dzieje, na transferach środków pomocowych z zewnątrz i działaniach
inicjowanych przez rządy ogólnokrajowe.
Źródłem wzrostu na poziomie regionalnym jest kompleksowy zbiór wzajemnie ze sobą
powiązanych czynników, wśród których występują zarówno czynniki określane
w omawianym raporcie jako narodowe (national factors), jak i czynniki o charakterze
regionalnym (regional factors).
Autorzy omawianego raportu opierają się na trzech teoriach wzrostu, a mianowicie teorii
neoklasycznej Solowa, teorii wzrostu endogenicznego i teorii zwanej nową geografią
gospodarczą - New Economic Geography, w skrócie NEG.
Teoria neoklasyczna, w której wzrost traktowany jest jako proces determinowany przez
akumulację kapitału fizycznego i ludzkiego45
zakłada istnienie procesu konwergencji, czyli
wyrównywania różnic pomiędzy regionami, gdyż wedle tej teorii regiony biedniejsze rosną
szybciej niż regiony zamożne.
W odróżnieniu od teorii neoklasycznej teoria wzrostu endogenicznego podkreślająca rolę
kapitału ludzkiego i działalności B+R jako źródeł wzrostu zakłada, że proces konwergencji
nie musi wystąpić.
45
Według teorii neoklasycznej długoterminowy wzrost jest rezultatem ciągłego postępu technicznego w postaci
nowych produktów, rynków i procesów. Ze względu jednak na trudności związane z tworzeniem modeli
ekonometrycznych technologia w tej teorii traktowana jest jako czynnik zewnętrzny, pozaustrojowy
(egzogeniczny).
44 RAPORT O INNOWACYJNOŚCI WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO W 2010 ROKU
W teorii neoklasycznej i w teorii endogenicznej wzrost jest wiązany z poziomem
(zasobem) kapitału fizycznego, ludzkiego i innowacji. Każdy z tych trzech czynników ma
istotny aspekt i wymiar regionalny, niestety wciąż jeszcze nie w pełni uwzględniany
w analizach ekonomicznych.
Sporo miejsca w omawianym raporcie poświęcono teorii NEG starającej się zgłębić
dlaczego działalność gospodarcza ma tendencję do koncentrowania się.
Głównym celem tej teorii jest wyjaśnienie dlaczego przedsiębiorstwa i konsumenci
wykazują skłonność do skupiania się w obszarach geograficznych, w których inne firmy
i konsumenci są już ulokowani. Studia nad tym zjawiskiem obejmują m.in. takie pojęcia, jak
growth poles (bieguny wzrostu46
), circular and cumulative causation (cyrkulacyjne i
kumulacyjne związki przyczynowe według Gunnara Myrdala47
), Alberta O. Hirschmana
koncepcja forward and backward linkage48
(związki kosztowo-popytowe).
Istotną różnicą pomiędzy podejściem reprezentowanym przez teorię NEG a podejściem
neoklasycznym i teorią wzrostu endogenicznego jest uwzględnienie efektu skali pomijanego
de facto w dwóch poprzednich teoriach. Teoria NEG zakłada, iż mała różnica wyjściowa
może w miarę upływu czasu znacznie się powiększyć w wyniku działania samonapędzającego
się mechanizmu.
We wszystkich modelach stosowanych w teorii NEG uwzględniane są następujące
założenia i czynniki:
istnienie niedoskonałej konkurencji (imperfect competition) związanej z faktem
wzrostu zysków w danej dziedzinie działalności gospodarczej wskutek efektu skali
(increasing returns to scale, w skrócie IRS)49
,
koszty związane z handlem i transportem,
istnienie sił wzmacniających (dośrodkowych, centripetal forces) i osłabiających
(odśrodkowych, centrifugal forces) skupianie się (agglomeration).
Siły dośrodkowe obejmujące m.in. mobilność i elastyczność podaży siły roboczej, czyli
jej migrację pomiędzy regionami oraz pomiędzy różnymi rodzajami działalności gospodarczej
wpływają pozytywnie na formowanie się klastrów.
Spośród wielu ważnych dla polityki gospodarczej stwierdzeń i konkluzji zawartych
w omawianym raporcie wymienić warto następujące:
46
Perroux F.: Note sur la Notions de Pôle de Croissance (Uwagi nt. biegunów wzrostu), Économie Appliquée,
No. 8, 1955, str. 307 – 320. 47
Myrdal G.: Economic Theory and Underdeveloped Regions, Duckworth, London 1957. 48
Hirschman A. O.: The Strategy of Economic Development, Yale University Press, New Haven 1958. 49
Modelem preferowanym jako najlepiej opisujący to założenie jest model monopolistyczny Dixita – Stiglitza.
RAPORT O INNOWACYJNOŚCI WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO W 2010 ROKU 45
wzrost i rozwój są możliwe zarówno w regionach miejskich (urban regions), jak
i wiejskich (rural regions) – nie ma jednej prostej ścieżki zapewniającej stabilny
wzrost i dobrobyt50
;
kluczowe determinanty wzrostu regionów to infrastruktura, innowacje i kapitał ludzki;
infrastruktura tworzona przez rząd centralny jest niezbędnym, lecz nie
wystarczającym warunkiem wzrostu gospodarczego regionów; same inwestycje w
infrastrukturę nie wystarczą, by region się rozwijał, jeśli nie będzie on posiadał
odpowiednich zasobów kapitału ludzkiego i zdolności do wprowadzania innowacji;
przeprowadzona analiza danych statystycznych wskazuje, że pozytywny wpływ
inwestycji w infrastrukturę i rozwój szkolnictwa wyższego na wzrost gospodarczy
regionu ujawnia się po upływie mniej więcej trzech lat;
inwestycje w działalność B+R i innowacyjną mają charakter długofalowy - ich
pozytywny wpływ na wzrost gospodarczy i rozwój regionu ujawnia się na ogół
dopiero po mniej więcej pięciu latach; innowacyjność określana jest w omawianym
raporcie jako czynnik o wybitnie lokalnym charakterze (Innovation remains a highly
local element);
endogeniczne czynniki wzrostu, kapitał ludzki i innowacje, mają większe znaczenie
dla wzrostu regionów od ich fizycznej odległości od rynków; choć łatwy dostęp do
rynku jest niewątpliwym atutem sprzyjającym rozwojowi regionu, ważniejsze od
odległości od rynków jest występowanie różnych lokalnych czynników wzrostu
(proximity among the diverse local actors) w regionalnym systemie innowacji;
polityka regionalna, która powinna stanowić wsparcie i uzupełnienie polityki
krajowej, nie jest grą o sumie zerowej – wspieranie wzrostu w regionach
zapóźnionych wpływa pozytywnie na rozwój całego kraju nie odbierając szans
rozwoju innym regionom.
Z raportu How Regions Grow: Trends and Analysis płynie wiele istotnych wskazań
ważnych dla polityki gospodarczej naszego kraju, który, podobnie zresztą jak wiele innych
krajów OECD, musi znaleźć równowagę pomiędzy wspieraniem biegunów wzrostu
i regionów zapóźnionych w rozwoju.
50
Choć szanse na wzrost istnieją we wszystkich rodzajach regionów, aktualnie w obszarze OECD większość
regionów z poziomem PKB per capita przewyższającym średnią całego obszaru to regiony miejskie.
46 RAPORT O INNOWACYJNOŚCI WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO W 2010 ROKU
Iwona Nowicka
Radca Ministra, Departament Strategii
Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego
PROJEKTY FORESIGHT DLA ROZWOJU REGIONALNEGO
Wzrost konkurencyjności regionów jest coraz bardziej uzależniony od wprowadzania
nowych technologii, zbudowania scenariuszy i wizji rozwojowej. W Polsce nie posiadają one
z reguły strategii rozwoju średnio- lub długoterminowych lecz jedynie krótkoterminowe.
Dlatego władze regionalne potrzebują dobrze umotywowanej wizji rozwoju ekonomicznego
opartej na analizie możliwych scenariuszy rozwoju w celu opracowania dokumentów
strategicznych. Wizje takie nie powinny być tworzone ani przez indywidualne autorytety ani
przez wąskie gremia specjalistów. Do tego celu niezbędne jest stworzenie szerokiego zespołu
ekspertów posiadających różne doświadczenia i różne perspektywy widzenia. W skład
takiego zespołu ekspertów muszą wchodzić zarówno przedstawiciele środowisk naukowych,
gospodarczych jak i administracji. Taką szansę daje realizacja projektów foresight.
W październiku 2008 roku zakończył się Narodowy Program Foresight Polska 2020
zrealizowany z inicjatywy i pod nadzorem Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Został on
przeprowadzony w trzech polach badawczych: Zrównoważony Rozwój Polski, Technologie
Informacyjne i Telekomunikacyjne oraz Bezpieczeństwo. Głównymi celami Narodowego
Programu Foresight Polska 2020 było: określenie wizji rozwojowej Polski do 2020 roku,
określenie priorytetowych kierunków badań naukowych i prac rozwojowych, wykorzystanie
wyników w praktyce, dostosowanie polskiej polityki naukowej do wymogów UE oraz
kształtowanie polityki naukowej i innowacyjnej w kierunku Gospodarki Opartej na Wiedzy.
Ponadto w 2008 roku zakończyła się realizacja 18 projektów foresight o zasięgu
regionalnym i branżowym finansowanych z funduszy strukturalnych Unii Europejskiej
w zakresie Poddziałania 1.4.5 Sektorowego Programu Operacyjnego Wzrost
Konkurencyjności Przedsiębiorstw, dla którego Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego
było jednostką pośredniczącą i wdrażającą. Wśród nich jest 8 następujących regionalnych
projektów foresight:
1. Priorytetowe technologie dla zrównoważonego rozwoju województwa śląskiego.
2. Foresight technologiczny na rzecz zrównoważonego rozwoju Małopolski.
RAPORT O INNOWACYJNOŚCI WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO W 2010 ROKU 47
3. Monitorowanie i prognozowanie (foresight) priorytetowych, innowacyjnych
technologii dla zrównoważonego rozwoju województwa mazowieckiego.
4. LORIS Wizja. Regionalny foresight technologiczny (woj. łódzkie).
5. Województwo Opolskie Regionem Zrównoważonego Rozwoju - Foresight
Regionalny do 2020 r.
6. Priorytetowe technologie dla zrównoważonego rozwoju województwa
świętokrzyskiego.
7. Priorytetowe technologie dla zrównoważonego rozwoju województwa
podkarpackiego.
8. Makroregion innowacyjny. Foresight technologiczny dla województwa
dolnośląskiego do 2020 roku.
Foresight powinien mieć charakter ciągłego procesu i dlatego projekty w tym zakresie
zostały przewidziane do dofinansowania z funduszy strukturalnych Unii Europejskiej
w kolejnym Programie Operacyjnym Innowacyjna Gospodarka na lata 2007 – 2013 na kwotę
15 mln euro. W ramach Poddziałania 1.1.1 przewidziano dofinansowanie realizacji projektów
dotyczących identyfikacji kierunków badań naukowych i prac rozwojowych poprzez
zastosowanie metody foresight w zakresie wsparcia: Narodowego Programu Foresight Polska
2020 i kolejnych, przygotowania regionalnych strategii rozwoju, przygotowania strategii
rozwoju poszczególnych dziedzin nauki i sektorów gospodarki (np. polskiej strategii rozwoju
biotechnologii) zarówno na poziomie krajowym jak i regionalnym, przygotowania strategii
dla działających w Polsce platform. Jednostką pośredniczącą dla tego poddziałania jest
Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego a jednostką wdrażającą jest Ośrodek
Przetwarzania Informacji. Zrealizowane zostały już dwa konkursy, w których zostało
rekomendowanych do wsparcia 14 projektów typu foresight.
Planuje się również wdrożenie wyników Narodowego Programu Foresight w zakresie
Projektu Systemowego Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego pt. Wsparcie systemu
zarządzania badaniami naukowymi oraz ich wynikami, którego realizacja rozpocznie się od
2010 roku. Do realizacji zostały przewidziane następujące projekty:
Badanie ewaluacyjne realizowanych w Polsce projektów foresight.
Opracowanie uniwersalnej metodyki służącej mapowaniu kierunków badań
naukowych oraz technologii i kierunków technologicznych zidentyfikowanych
w ramach prac nad projektami foresight.
48 RAPORT O INNOWACYJNOŚCI WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO W 2010 ROKU
Opracowanie podstaw krajowego systemu monitoringu wdrażania projektów
foresight z odniesieniem do mierników stopnia realizacji Narodowego Programu
Foresight.
Analiza wykorzystania i wdrożenie wyników Narodowego Programu Foresight
w kształtowaniu polityki naukowej i naukowo-technologicznej.51
51
Województwo nie realizowało dotychczas regionalnego projektu foresight. Nie oznacza to jednak braku
aktywności w tym obszarze. Trudno jest przecenić wkład ekspertów z województwa w ogólnopolskie projekty
foresightowe - przypis redakcyjny.
RAPORT O INNOWACYJNOŚCI WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO W 2010 ROKU 49
Joanna Pęczkowska
Instytut Nauk Ekonomicznych PAN
WYKORZYSTANIE FUNDUSZY STRUKTURALNYCH W RAMACH LUBUSKIEGO REGIONALNEGO PROGRAMU OPERACYJNEGO
NA LATA 2007-2013
W latach 2007-2013 Polska będzie korzystała ze wsparcia finansowego z Unii
Europejskiej w ramach sześciu programów operacyjnych o zasięgu ogólnokrajowym. Są nimi
Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka (POIG), Program Operacyjny Kapitał Ludzki
(POKL), Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko (POIiŚ), Program Operacyjny
Pomoc Techniczna (POPT), Program Operacyjny Rozwój Polski Wschodniej (PORPW) oraz
Programy Europejskiej Współpracy Terytorialnej (EWT). Łączna wysokość środków
finansowych zaangażowanych w realizację tych programów wyniesie ponad 71 mld euro,
z wkładem wspólnotowym na poziomie 56,4 mld euro. Najwięcej funduszy przeznaczonych
zostanie na POIiŚ - 37,6 mld euro (w tym 27,9 mld euro z UE), POKL - 11,5 mld euro (9,7
mld euro z UE) oraz POIG - 9,7 mld euro (8,3 mld euro z UE). Kolejne miejsca zajmą EWT -
8,31 mld euro (7,75 mld euro z UE), PORPW - 3,57 mld euro (2,27 mld euro z UE), oraz
POPT- 0,61 mld euro (0,52 mld euro z UE).52
Oprócz ogólnokrajowych programów operacyjnych w latach 2007-2013 w każdym
z szesnastu polskich województw realizowane będą także Regionalne Programy Operacyjne
(RPO). Cele i priorytety RPO zostały opracowane indywidualnie dla każdego z województw,
tak aby w jak największym stopniu odpowiadały jego potrzebom rozwojowym. Głównym
celem Lubuskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2007-2013 (LRPO) jest
stworzenie warunków wzrostu konkurencyjności województwa poprzez wykorzystanie
regionalnego potencjału endogenicznego oraz przeciwdziałanie marginalizacji zagrożonych
obszarów, w tym obszarów wiejskich, przy racjonalnym gospodarowaniu zasobami i dążeniu
do zapewnienia większej spójności województwa. Celami szczegółowymi są:
1. Rozwój cywilizacyjny i wzrost konkurencyjności regionu przede wszystkim poprzez
inwestycje w projekty infrastrukturalne o dużej wartości dodanej.
2. Rozwój gospodarczy województwa poprzez zintegrowanie działań dla tworzenia
warunków sprzyjających wzrostowi inwestycji na poziomie regionalnym i lokalnym,
prowadzących do wzrostu zatrudnienia.
52
Zob. www.funduszestrukturalne.gov.pl
50 RAPORT O INNOWACYJNOŚCI WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO W 2010 ROKU
3. Utrzymanie wysokich standardów ekologicznych przez poprawę funkcjonowania
infrastruktury ochrony środowiska przyrodniczego.
4. Stworzenie atrakcyjnych i bezpiecznych warunków życia w województwie lubuskim
poprzez poprawę jakości i dostępności usług edukacyjnych oraz zdrowotnych oraz znoszenie
dysproporcji między dynamicznymi centrami wzrostu, a terenami marginalizowanymi, w tym
rozwój obszarów wiejskich.
5. Wzrost znaczenia turystyki i kultury jako czynnika stymulującego rozwój gospodarczy
i społeczny województwa przez rozwój regionalnej oferty turystycznej oraz wykorzystanie
potencjału kultury.53
Realizacji celu głównego i celów szczegółowych LR PO służy sześć priorytetów (por.
tab. 1).
Tabela 1. Priorytety Lubuskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2007-2013
I Rozwój infrastruktury wzmacniającej konkurencyjność regionu
II Stymulowanie wzrostu inwestycji w przedsiębiorstwach i wzmocnienie potencjału
innowacyjnego
III Ochrona i zarządzanie zasobami środowiska przyrodniczego
IV Rozwój i modernizacja infrastruktury społecznej
V Rozwój i modernizacja infrastruktury turystycznej i kulturowej
VI Pomoc techniczna
Źródło: zob. Lubuski Regionalny Program Operacyjny na lata 2007-2013,
http://www.lrpo.lubuskie.pl/index.php?option=com_content&view=category&layout=blog&id=80&Itemid=151
Na wdrożenie wszystkich RPO z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego
(EFRR) została przeznaczona kwota ponad 16 mld euro. Największe środki uzyskało
województwo mazowieckie. Kolejne miejsca zajęły województwo śląskie, warmińsko-
mazurskie i dolnośląskie. Województwo lubuskie z dofinansowaniem na poziomie 0,439 mld
euro uplasowało się na przedostatniej pozycji pod względem wartości uzyskanych środków
(por. tab. 2).
53
Zob. Lubuski Regionalny Program Operacyjny na lata 2007-2013,
http://www.lrpo.lubuskie.pl/index.php?option=com_content&view=category&layout=blog&id=80&Itemid=151
RAPORT O INNOWACYJNOŚCI WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO W 2010 ROKU 51
Tabela 2. Wysokość środków przyznanych z EFRR na realizację Regionalnych Programów
Operacyjnych w poszczególnych województwach w latach 2007-2013
Lp. Województwo Wysokość środków z EFRR (w mld euro)
1 mazowieckie 1,831
2 śląskie 1,570
3 warmińsko-mazurskie 1,360
4 dolnośląskie 1,213
5 lubelskie 1,155
6 małopolskie 1,148
7 podkarpackie 1,136
8 wielkopolskie 1,130
9 kujawsko-pomorskie 0,951
10 pomorskie 0,885
11 łódzkie 0,863
12 zachodniopomorskie 0,835
13 świętokrzyskie 0,726
14 podlaskie 0,636
15 lubuskie 0,439
16 opolskie 0,427
Źródło: zob. www.funduszeonline.pl
W latach 2007-201054
w ramach Lubuskiego Regionalnego Programu Operacyjnego
zrealizowanych i zakończonych zostało łącznie 60 projektów (por. rys. 1). Ich łączna wartość
wyniosła 121,25 mln zł, z czego 74,28 mln zł stanowiło dofinansowanie ze środków
publicznych. W ramach priorytetu I zrealizowano 9 projektów na sumę 47,96 mln zł.
Wszystkie projekty dotyczyły działania 1.1 Poprawa stanu infrastruktury transportowej
w regionie55
. W ramach priorytetu II zakończonych zostało 36 projektów. Zawierały się one
w działaniach 2.1 Mikroprzedsiębiorstwa oraz 2.2 Poprawa konkurencyjności małych
i średnich przedsiębiorstw poprzez inwestycje, a ich łączna wartość wyniosła 45,78 mln zł.
W priorytecie III zrealizowano 2 projekty. Po jednym z działania 3.1 Infrastruktura ochrony
środowiska przyrodniczego oraz 3.3 Zarządzanie środowiskiem przyrodniczym. W ramach
priorytetu IV również zrealizowano tylko 2 projekty – oba z zakresu rozwoju i modernizacji
infrastruktury ochrony zdrowia - o łącznej wartości 5,63 mln zł. Z zakresu pomocy
technicznej (priorytet VI) zrealizowano 11 projektów na sumę 17,6 mln zł. Dotyczyły one
działań 6.1 Wsparcie zarządzania i wdrażania oraz 6.2 Wsparcie informacji, promocji, badań,
i oceny programu. W ramach priorytetu V nie zakończono w latach 2007-2010 żadnego
projektu (por. tab. 3).
54
Stan w dniu 1 kwietnia 2010 roku. 55
W numeracji działań pierwsza cyfra oznacza priorytet, z jakiego to działanie pochodzi, druga zaś numer
działania.
52 RAPORT O INNOWACYJNOŚCI WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO W 2010 ROKU
Rysunek 1. Liczba zakończonych projektów dofinansowanych w ramach LRPO w latach
2007-2010 na tle innych województw*
*Stan w dniu 1 kwietnia 2010 roku.
Źródło: opracowanie własne na podstawie Listy beneficjentów Funduszy Europejskich 2007-2013 - stan na
1 kwietnia 2010 r. na podstawie KSI SIMIK 07-13, www.funduszeeuropejskie.gov.pl/
W ramach LRPO realizowanych jest ponadto 405 projektów, które rozpoczęły się
w latach 2007-2010 i nie zostały ukończone przed 1 kwietnia 2010 roku (por. rys. 2). Łączna
wartość tych projektów wynosi 2.076 mln zł, z czego 1.025 mln zł stanowi dofinansowanie ze
środków publicznych. Największa ilość projektów (246) realizowana jest w ramach priorytetu
II Stymulowanie wzrostu inwestycji w przedsiębiorstwach i wzmocnienie potencjału
innowacyjnego. Dotyczą one pięciu działań: 2.1 Mikroprzedsiębiorstwa, 2.2 Poprawa
konkurencyjności małych i średnich przedsiębiorstw poprzez inwestycje, 2.3 Poprawa
konkurencyjności przedsiębiorstw poprzez doradztwo i wsparcie działań marketingowych, 2.4
Transfer badań, nowoczesnych technologii i innowacji ze świata nauki do przedsiębiorstw
oraz 2.5 Rozwój regionalnych i lokalnych instytucji otoczenia biznesu. Kolejne miejsca
zajmują Rozwój i modernizacja infrastruktury społecznej (68 projektów), Rozwój
infrastruktury wzmacniającej konkurencyjność regionu (36 projektów), Ochrona
i zarządzanie zasobami środowiska przyrodniczego (34 projekty), Rozwój i modernizacja
infrastruktury turystycznej i kulturowej (17 projektów) oraz Pomoc techniczna (4 projekty).
30
249
131
156
204
98
69
106
128
66
213
38
168
216
66
60
0 50 100 150 200 250 300
RPO Województwa Zachodniopomorskiego
RPO Województwa Wielkopolskiego
RPO Województwa Warmińsko-Mazurskiego
RPO Województwa Świętokrzyskiego
RPO Województwa Śląskiego
RPO Województwa Pomorskiego
RPO Województwa Podlaskiego
RPO Województwa Podkarpackiego
RPO Województwa Opolskiego
RPO Województwa Mazowieckiego
RPO Województwa Małopolskiego
RPO Województwa Łódzkiego
RPO Województwa Lubelskiego
RPO Województwa Kujawsko-Pomorskiego
RPO Województwa Dolnośląskiego
RPO Województwa Lubuskiego
RAPORT O INNOWACYJNOŚCI WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO W 2010 ROKU 53
Rysunek 2. Liczba projektów w trakcie realizacji dofinansowanych w ramach LRPO
w latach 2007-2010 na tle innych województw*
*Stan w dniu 1 kwietnia 2010 roku.
Źródło: opracowanie własne na podstawie Listy beneficjentów Funduszy Europejskich 2007-2013 - stan na
1 kwietnia 2010 r. na podstawie KSI SIMIK 07-13, www.funduszeeuropejskie.gov.pl/
Jak wynika z powyższych analiz większość projektów zarówno tych zakończonych, jak
i nadal realizowanych związanych jest z podniesieniem konkurencyjności regionu, co
odpowiada głównym celom LRPO. W strukturze projektów dominują działania nacelowane
na stymulowanie inwestycji oraz zwiększenie potencjału innowacyjnego przedsiębiorstw.
Stosunkowo dużo projektów realizowanych jest także w zakresie rozwoju infrastruktury
społecznej, infrastruktury wzmacniającej konkurencyjność regionu a także ochrony
środowiska. Znacznie mniej projektów dotyczy natomiast modernizacji infrastruktury
turystycznej i kulturowej.
313
683
874
280
1148
642
385
556
325
343
653
416
654
467
609
405
RPO Województwa Zachodniopomorskiego
RPO Województwa Wielkopolskiego
RPO Województwa Warmińsko-Mazurskiego
RPO Województwa Świętokrzyskiego
RPO Województwa Śląskiego
RPO Województwa Pomorskiego
RPO Województwa Podlaskiego
RPO Województwa Podkarpackiego
RPO Województwa Opolskiego
RPO Województwa Mazowieckiego
RPO Województwa Małopolskiego
RPO Województwa Łódzkiego
RPO Województwa Lubelskiego
RPO Województwa Kujawsko-Pomorskiego
RPO Województwa Dolnośląskiego
RPO Województwa Lubuskiego
0 200 400 600 800 1000 1200 1400
54 RAPORT O INNOWACYJNOŚCI WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO W 2010 ROKU
Tab
ela 3
. L
ista
ben
efic
jentó
w L
ubusk
iego R
egio
naln
ego P
rogra
mu O
per
acy
jneg
o w
lat
ach 2
007
-2010 -
pro
jekty
zak
ończ
one
(sta
n n
a 1 k
wie
tnia
2010)
Lp
. N
azw
a b
enef
icje
nta
T
ytu
ł p
roje
ktu
D
zia
łan
ie
Po
dd
zia
łan
ie
Wa
rto
ść o
gó
łem
(w z
ł)
Do
fin
an
sow
an
ie
pu
bli
czn
e
(w z
ł)
1
Woje
wó
dzt
wo
Lub
usk
ie
Prz
ebud
ow
a d
rogi
wo
jew
ód
zk
iej
nr
29
6 n
a o
dci
nku Ż
agań -
Czer
na
1.1
Po
pra
wa
stanu
infr
astr
uktu
ry
tran
spo
rto
wej
w r
egio
nie
1
3 7
15
59
5,3
6
11
606
40
6,0
3
2
Woje
wó
dzt
wo
Lub
usk
ie
Prz
ebud
ow
a d
rogi
wo
j. n
r 1
34
rela
cji
skrz
yżo
wanie
z d
rogą
kra
jow
ą nr
22
- O
śno
Lub
usk
ie
1.1
Po
pra
wa
stanu
infr
astr
uktu
ry
tran
spo
rto
wej
w r
egio
nie
1
1 4
27
50
6,8
0
9 5
81 6
04
,08
3
Woje
wó
dzt
wo
Lub
usk
ie
Prz
ebud
ow
a d
rogi
wo
j. n
r 2
79
rela
cji
Buch
ałó
w -
Kie
łpin
1.1
Po
pra
wa
stanu
infr
astr
uktu
ry
tran
spo
rto
wej
w r
egio
nie
6
69
8 0
72
,83
5
66
7 2
29
,20
4
Po
wia
t Ż
arsk
i P
rzeb
ud
ow
a d
rogi
po
wia
tow
ej
10
98
F r
elac
ji B
rod
y-D
atyń
1.1
Po
pra
wa
stanu
infr
astr
uktu
ry
tran
spo
rto
wej
w r
egio
nie
4
69
0 7
15
,48
3
62
6 8
61
,20
5
Woje
wó
dzt
wo
Lub
usk
ie
Prz
ebud
ow
a d
rogi
wo
j. n
r 1
56
w m
. B
usz
ów
1.1
Po
pra
wa
stanu
infr
astr
uktu
ry
tran
spo
rto
wej
w r
egio
nie
3
87
3 4
66
,46
3
29
2 4
46
,47
6
Woje
wó
dzt
wo
Lub
usk
ie
Prz
ebud
ow
a d
rogi
wo
j. n
r 3
15
w m
. L
ub
ięci
n
1.1
Po
pra
wa
stanu
infr
astr
uktu
ry
tran
spo
rto
wej
w r
egio
nie
2
77
9 9
09
,21
2
36
2 9
22
,81
7
Woje
wó
dzt
wo
Lub
usk
ie
Prz
ebud
ow
a d
rogi
wo
j. n
r 1
39 w
m.
Rze
pin
ul.
Kil
ińsk
iego
– I
I
etap
1.1
Po
pra
wa
stanu
infr
astr
uktu
ry
tran
spo
rto
wej
w r
egio
nie
2
25
9 6
02
,87
1
92
0 6
62
,42
8
Gm
ina
Do
bie
gnie
w
Mo
der
niz
acja
ukła
du
ko
mu
nik
acyjn
ego
centr
um
Do
bie
gnie
wa
- m
od
erniz
acja
naw
ierz
chni
dró
g S
taro
rynko
wa
-
Sta
szic
a
1.1
Po
pra
wa
stanu
infr
astr
uktu
ry
tran
spo
rto
wej
w r
egio
nie
1
37
9 9
57
,00
1 1
29 5
42
,26
9
Woje
wó
dzt
wo
Lub
usk
ie
Prz
ebud
ow
a d
rogi
wo
jew
ód
zk
iej
nr
30
5 w
m.
Lgiń
1.1
Po
pra
wa
stanu
infr
astr
uktu
ry
tran
spo
rto
wej
w r
egio
nie
1
14
0 5
73
,76
9
69
48
7,6
8
RAPORT O INNOWACYJNOŚCI WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO W 2010 ROKU 55
Lp
. N
azw
a b
enef
icje
nta
T
ytu
ł p
roje
ktu
D
zia
łan
ie
Po
dd
zia
łan
ie
Wa
rto
ść o
gó
łem
(w z
ł)
Do
fin
an
sow
an
ie
pu
bli
czn
e
(w z
ł)
10
GE
OP
RO
FIT
Jo
anna
Ćw
ioro
W
zro
st k
onk
ure
ncyjn
ośc
i fi
rmy
GE
OP
RO
FIT
pop
rzez
in
wes
tycj
e
w s
prz
ęt i
kad
rę o
raz
po
szer
zenie
ofe
rty o
no
we
usł
ugi
w t
ym
recy
ckli
ng o
dp
adó
w b
ud
ow
lan
ych
2.1
Mik
rop
rzed
sięb
iors
twa
3
15
2 3
40
,00
1
12
6 3
17
,00
11
Grz
eśko
wia
k S
tanis
ław
Dru
karn
ia
MA
X P
RIN
T
Wzr
ost
ko
nk
ure
ncyjn
ośc
i fi
rmy
po
prz
ez z
akup
inno
wac
yjn
ych
mas
zyn d
rukar
skic
h
2.1
Mik
rop
rzed
sięb
iors
twa
2
52
5 1
87
,29
1
00
0 4
38
,87
12
Zakła
d P
oli
gra
ficz
ny D
RU
KL
AN
D
Prz
emysł
aw
Dąb
row
ski
Wzm
ocnie
nie
po
tencj
ału
inno
wac
yjn
ego
fir
my
DR
UK
LA
ND
po
prz
ez i
nw
esty
cję
w s
pec
jali
stycz
ne
masz
yn
y
dru
kar
skie
2.1
Mik
rop
rzed
sięb
iors
twa
5
49
94
2,8
2
24
9 8
37
,35
13
Nie
pub
licz
ny Z
akła
d O
pie
ki
Zd
row
otn
ej M
ED
-DE
RM
Gab
inet
y
Der
mat
olo
gic
zne
i M
edycyn
y
Est
etycz
nej
Jan
ik K
ryst
yna
Wzr
ost
ko
nk
ure
ncyjn
ośc
i N
ZO
Z
ME
D-D
ER
M
i w
dro
żenie
no
wych u
sług p
op
rzez
zak
up
apar
atury
med
ycz
nej
2.1
Mik
rop
rzed
sięb
iors
twa
4
95
18
4,0
0
19
8 6
27
,84
14
Zakła
d U
sługo
wo
Hand
low
y
Par
tner
Zb
ignie
w W
asia
k
Zakup
mas
zyn
y m
inih
arw
est
er
do
wyko
ny
wan
ia p
rac
w T
rzeb
ieży
2.1
Mik
rop
rzed
sięb
iors
twa
4
51
40
0,0
0
15
9 0
00
,00
15
M.K
. M
US
IC
Wp
row
adze
nie
no
wo
czesn
ych
tech
no
logic
zne
usł
ug w
M.K
.
MU
SIC
prz
y z
asto
sow
aniu
syst
em
u l
ine-a
rray
2.1
Mik
rop
rzed
sięb
iors
twa
3
97
13
7,9
3
17
0 7
69
,30
16
XE
RO
TR
ON
IC K
OW
AL
CZ
YK
Prz
emysł
aw
Ko
wal
czyk
Wzr
ost
ko
nk
ure
ncyjn
ośc
i
XE
RO
TR
ON
IC K
OW
AL
CZ
YK
po
prz
ez z
akup
no
wo
czes
nych
mas
zyn
2.1
Mik
rop
rzed
sięb
iors
twa
3
56
85
0,0
0
14
3 3
25
,00
17
WIĄ
ZA
RY
LE
WA
ND
OW
SK
I
Ad
am
Lew
and
ow
ski
Zakup
cen
tru
m c
iesi
elsk
iego
klu
czem
do
wp
row
adza
nia
inno
wac
ji i
dal
szeg
o r
ozw
oju
firm
y W
IĄZ
AR
Y
LE
WA
ND
OW
SK
I A
dam
Lew
and
ow
ski
2.1
Mik
rop
rzed
sięb
iors
twa
3
51
58
4,0
0
17
5 7
92
,00
56 RAPORT O INNOWACYJNOŚCI WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO W 2010 ROKU
Lp
. N
azw
a b
enef
icje
nta
T
ytu
ł p
roje
ktu
D
zia
łan
ie
Po
dd
zia
łan
ie
Wa
rto
ść o
gó
łem
(w z
ł)
Do
fin
an
sow
an
ie
pu
bli
czn
e
(w z
ł)
18
Nie
pub
licz
ny S
pec
jali
stycz
ny
Zakła
d O
pie
ki
Zd
row
otn
ej
UR
OL
OG
Bro
mb
er H
aliń
ska
Rad
ecka
Sp
. j.
Wzr
ost
ko
nk
ure
ncyjn
ośc
i i
inno
wac
yjn
ośc
i N
S Z
OZ
UR
OL
OG
po
prz
ez z
akup
no
wo
czesn
ego
sp
rzęt
u
med
ycz
neg
o i
mo
der
niz
ację
sal
i
zab
iego
wej
2.1
Mik
rop
rzed
sięb
iors
twa
2
99
89
0,5
3
14
9 9
45
,26
19
Prz
edsi
ębio
rstw
o H
and
low
o-
Usł
ugo
we
OL
A A
leksa
nd
ra N
ow
ak
Dyw
ersy
fikac
ja o
fert
y u
słu
go
wej
P.H
.U.
OL
A A
lek
sand
ra N
ow
ak
po
prz
ez z
akup
no
wo
czes
neg
o
wyp
osa
żenia
lo
kal
u
gas
tro
no
mic
zneg
o
2.1
Mik
rop
rzed
sięb
iors
twa
2
64
08
8,5
2
10
0 6
54
,83
20
Usł
ugi
Geo
dez
yjn
e A
RT
-GE
O S
.C.
Mo
nik
a O
chra
mo
wic
z -
Skrz
yp
ek i
Les
zek D
utc
zak
Zakup
no
wo
czes
nego
sp
rzęt
u d
o
ob
sługi
geo
dez
yjn
ej -
inno
wac
yjn
e te
chno
logie
cyfr
ow
e
i naw
igac
ja s
atel
itar
na
dla
AR
T-G
EO
w Z
ielo
nej
Gó
rze
2.1
Mik
rop
rzed
sięb
iors
twa
2
61
44
6,0
0
92
149
,00
21
BIU
RO
TE
RM
OG
RA
FII
R
ozw
ój
ko
nkure
ncyjn
ośc
i fi
rmy
BIU
RO
TE
RM
OG
RA
FII
w
Sk
wie
rzyn
ie p
op
rzez
zak
up
inno
wac
yjn
ej k
am
ery
term
ow
izyjn
ej
2.1
Mik
rop
rzed
sięb
iors
twa
2
59
86
0,0
0
10
6 0
00
,00
22
EK
OP
RIN
T S
p.
z o
.o.
Wp
row
adze
nie
usł
ugi
elek
tro
nic
znego
ser
wis
u s
prz
ętu
ko
mp
ute
row
ego
2.1
Mik
rop
rzed
sięb
iors
twa
2
59
14
0,8
2
60
533
,50
23
Nie
pub
licz
ny Z
akła
d O
pie
ki
Zd
row
otn
ej P
AN
OR
AM
IX U
słu
gi
Rad
iolo
gic
zne
Ew
a T
om
asze
wsk
a
Dyw
ersy
fikac
ja p
op
rzez
wp
row
adze
nie
cyfr
ow
ych u
słu
g
rad
iolo
gic
znych w
PA
NO
RA
MIX
2.1
Mik
rop
rzed
sięb
iors
twa
2
50
00
0,0
0
73
719
,20
24
Szk
ółk
a T
enis
ow
a S
mec
z P
iotr
Go
rczy
ca
Zakup
hali
ten
iso
wej
z
wyp
osa
żenie
m,
cele
m
zw
iększ
enia
do
stęp
u d
o u
słu
g i
ogra
nic
zeniu
ich s
ezo
no
wo
ści
2.1
Mik
rop
rzed
sięb
iors
twa
2
45
22
0,0
0
79
918
,03
25
PH
UP
RO
MIL
WA
G R
ob
ert
Mil
to
Zakup
wzo
rcó
w m
asy k
lasy
do
kła
dno
ści
M1
2.1
Mik
rop
rzed
sięb
iors
twa
1
83
00
0,0
0
64
500
,00
RAPORT O INNOWACYJNOŚCI WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO W 2010 ROKU 57
Lp
. N
azw
a b
enef
icje
nta
T
ytu
ł p
roje
ktu
D
zia
łan
ie
Po
dd
zia
łan
ie
Wa
rto
ść o
gó
łem
(w z
ł)
Do
fin
an
sow
an
ie
pu
bli
czn
e
(w z
ł)
26
AR
TC
OL
OR
M.
Paw
luk S
p.
j.
Ro
zsze
rzen
ie o
fert
y u
sługo
wej
po
prz
ez z
asto
sow
anie
las
era
naj
no
wsz
ej g
ener
acji
typ
u
Nd
:YA
G
2.1
Mik
rop
rzed
sięb
iors
twa
1
61
70
4,9
0
66
272
,50
27
Kan
cela
ria
Ad
wo
kat
ów
i R
adcó
w
Pra
wn
ych
Bac
zań
ska,
Sza
rata
Sp
. p
artn
ersk
a
Kan
cela
ria
pra
wna
on
-lin
e -
zakup
sp
rzęt
u i
op
rogra
mo
wania
do
wd
roże
nia
tec
hno
logii
Vo
IP i
ICT
2.1
Mik
rop
rzed
sięb
iors
twa
1
46
78
9,1
8
51
615
,48
28
PH
U R
OM
AX
Ro
man
Ru
tko
wsk
i W
yp
osa
żenie
war
szta
tu
sam
ocho
do
weg
o w
mas
zyn
y i
urz
ądze
nia
2.1
Mik
rop
rzed
sięb
iors
twa
1
17
12
0,0
0
28
904
,50
29
Pry
wat
ny G
abin
et L
ekar
ski
Wojc
iech
San
dec
ki
Mo
der
niz
acja
gab
inet
u
gin
eko
logic
znego
po
prz
ez z
akup
no
wo
czesn
ego
sp
rzętu
dia
gno
stycz
no
-chir
urg
iczneg
o
2.1
Mik
rop
rzed
sięb
iors
twa
1
12
80
0,0
0
46
230
,00
30
Zakła
d O
pty
czn
y I
rena
Płó
tnia
k
Zakup
no
wo
czes
nych
urz
ądze
ń d
o
spec
jali
stycz
nego
bad
ania
nar
ząd
u w
zro
ku -
inno
wac
yjn
e
usł
ugi
w Z
akła
dzi
e O
pty
czn
ym
Iren
y P
łótn
iak w
No
wej
So
li
2.1
Mik
rop
rzed
sięb
iors
twa
9
1 5
00
,00
3
6 7
71
,00
31
Gab
inet
Sto
mat
olo
gic
zn
y l
ek.
sto
m.
Anet
a M
od
rzyk
Ro
zw
ój
dzi
ałal
no
ści
gab
inet
u
sto
mat
olo
gic
znego
, d
zięk
i
nab
yci
u i
nno
wac
yjn
ego
sp
rzęt
u
2.1
Mik
rop
rzed
sięb
iors
twa
8
2 5
51
,98
3
5 4
97
,35
32
WA
RB
AN
Krz
ysz
tof
War
chu
lski
In
tern
eto
wy p
ort
al s
prz
edaż
y
mat
eria
łów
hyd
rauli
czno
-
inst
ala
cyjn
ych
e-c
om
mer
ce
szan
są n
a su
kce
s w
biz
nesi
e
2.1
Mik
rop
rzed
sięb
iors
twa
7
9 0
21
,00
2
6 2
26
,35
33
Ener
gy P
artn
er B
ogd
an G
rala
Z
akup
wyp
osa
żenia
nie
zbęd
nego
do
aud
ytó
w e
ner
get
ycz
nych
2.1
Mik
rop
rzed
sięb
iors
twa
3
7 3
93
,00
1
3 1
79
,50
34
ZA
ST
AL
TR
AN
SP
OR
T S
p.
z o
.o.
Bud
ow
a au
tory
zow
anego
ser
wis
u
MA
N-S
TA
R T
RU
CK
S w
No
wej
So
li w
arun
kie
m p
od
nie
sienia
i
utr
zym
ania
zd
oln
ośc
i
ko
nkure
ncyjn
ej Z
AS
TA
L
2.2
Po
pra
wa
ko
nkure
ncyjn
ośc
i m
ałych
i śr
ednic
h p
rzed
sięb
iors
tw
po
prz
ez i
nw
esty
cje
1
2 0
97
50
8,4
2
3 1
19 3
22
,96
58 RAPORT O INNOWACYJNOŚCI WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO W 2010 ROKU
Lp
. N
azw
a b
enef
icje
nta
T
ytu
ł p
roje
ktu
D
zia
łan
ie
Po
dd
zia
łan
ie
Wa
rto
ść o
gó
łem
(w z
ł)
Do
fin
an
sow
an
ie
pu
bli
czn
e
(w z
ł)
35
JED
NO
ŚĆ
Sp
. z
o.o
. U
ruch
om
ienie
in
no
wac
yjn
ej
tech
no
logii
wytw
arza
nia
pel
let
wie
lozb
ożo
wych w
JE
DN
OŚ
Ć
Sp
. z
o.o
. w
e W
scho
wie
2.2
Po
pra
wa
ko
nkure
ncyjn
ośc
i m
ałych
i śr
ednic
h p
rzed
sięb
iors
tw
po
prz
ez i
nw
esty
cje
5
14
1 7
26
,06
1
80
4 2
78
,00
36
RO
LT
EX
Sp
. z
o.o
. W
yp
osa
żenie
prz
edsi
ębio
rstw
a w
inno
wac
yjn
e m
asz
yn
y i
urz
ądze
nia
2.2
Po
pra
wa
ko
nkure
ncyjn
ośc
i m
ałych
i śr
ednic
h p
rzed
sięb
iors
tw
po
prz
ez i
nw
esty
cje
3
95
6 6
28
,94
1
14
5 9
22
,21
37
Wyd
aw
nic
two
Po
dat
ko
we
GO
FIN
Sp
. z
o.o
.
Stw
orz
enie
inno
wac
yjn
ej l
inii
pro
dukcyjn
ej d
o d
ruku i
ob
róbki
intr
oli
gato
rskie
j w
Wyd
aw
nic
twie
Po
dat
ko
wy
m G
OF
IN w
Go
rzo
wie
Wlk
p.
2.2
Po
pra
wa
ko
nkure
ncyjn
ośc
i m
ałych
i śr
ednic
h p
rzed
sięb
iors
tw
po
prz
ez i
nw
esty
cje
3
08
4 2
36
,86
9
85
94
4,5
7
38
Go
spo
dar
czy B
ank S
pó
łdzi
elcz
y
w G
orz
ow
ie W
ielk
op
ols
kim
Zas
toso
wanie
syst
em
u
info
rmat
ycz
nego
zw
ięk
szaj
ąceg
o
ko
nkure
ncyjn
ość
, b
ezp
iecz
eńst
wo
ora
z o
fert
ę p
rod
ukto
wą
GB
S n
a
ryn
ku u
słu
g b
anko
wych w
oj.
lub
usk
iego
2.2
Po
pra
wa
ko
nkure
ncyjn
ośc
i m
ałych
i śr
ednic
h p
rzed
sięb
iors
tw
po
prz
ez i
nw
esty
cje
2
52
3 4
73
,36
1
12
7 9
20
,18
39
MA
GO
RE
X R
. G
órk
a S
p.
j.
Ko
nty
nuac
ja m
od
erniz
acji
MA
GO
tran
s p
op
rzez
zak
up
inno
wac
yjn
ej m
aszyn
y
pro
dukcyjn
ej o
raz
tech
no
logii
ICT
2.2
Po
pra
wa
ko
nkure
ncyjn
ośc
i m
ałych
i śr
ednic
h p
rzed
sięb
iors
tw
po
prz
ez i
nw
esty
cje
1
75
8 1
98
,13
7
20
57
3,0
0
40
ME
LA
CO
Sp
. z
o.o
. W
zro
st k
onk
ure
ncyjn
ośc
i sp
ółk
i
ME
LA
CO
po
prz
ez i
nw
est
ycj
e
2.2
Po
pra
wa
ko
nkure
ncyjn
ośc
i m
ałych
i śr
ednic
h p
rzed
sięb
iors
tw
po
prz
ez i
nw
esty
cje
1
65
9 3
46
,71
4
87
87
8,0
0
41
AL
FA
BU
D P
rzed
sięb
iors
two
Bud
ow
lane
Kry
styna
Mac
ho
ńka-F
lad
er
Po
pra
wa
ko
nk
ure
ncyjn
ośc
i fi
rmy
AL
FA
BU
D w
Ko
strz
ynie
nad
Od
rą p
op
rzez
wd
roże
nie
inno
wac
yjn
ego
, no
wego
węz
ła d
o
pro
dukcj
i b
eto
nu z
rec
ykli
ng
iem
2.2
Po
pra
wa
ko
nkure
ncyjn
ośc
i m
ałych
i śr
ednic
h p
rzed
sięb
iors
tw
po
prz
ez i
nw
esty
cje
1
27
9 7
45
,00
5
24
48
5,0
0
RAPORT O INNOWACYJNOŚCI WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO W 2010 ROKU 59
Lp
. N
azw
a b
enef
icje
nta
T
ytu
ł p
roje
ktu
D
zia
łan
ie
Po
dd
zia
łan
ie
Wa
rto
ść o
gó
łem
(w z
ł)
Do
fin
an
sow
an
ie
pu
bli
czn
e
(w z
ł)
42
LU
G L
IGH
T F
AC
TO
RY
Sp
. z
o.o
. R
ob
oty
zacj
a p
roce
su m
onta
żu i
kab
low
ania
op
raw
ośw
ietl
enio
wych w
LU
G L
IGH
T
FA
CT
OR
Y
2.2
Po
pra
wa
ko
nkure
ncyjn
ośc
i m
ałych
i śr
ednic
h p
rzed
sięb
iors
tw
po
prz
ez i
nw
esty
cje
1
12
0 9
43
,79
4
73
78
2,1
3
43
Dar
Mar
Art
yk
uły
Rekla
mo
we
Mar
iola
Lib
era
Wzr
ost
in
west
ycj
i w
prz
edsi
ębio
rstw
ie D
arM
ar
po
prz
ez z
akup
i w
dro
żenie
inno
wac
yjn
ych m
aszyn d
o
nad
ruk
u n
a d
ługo
pis
ach
2.2
Po
pra
wa
ko
nkure
ncyjn
ośc
i m
ałych
i śr
ednic
h p
rzed
sięb
iors
tw
po
prz
ez i
nw
esty
cje
8
06
35
8,0
0
30
6 1
60
,00
44
ME
TA
L-S
YS
TE
M S
p.
z o.o
. P
opra
wa
po
zycj
i ko
nk
ure
ncyjn
ej
firm
y M
ET
AL
-SY
ST
EM
pop
rzez
real
izac
ję p
roje
ktu
po
legaj
ące
go
na
po
zysk
aniu
inn
ow
acyjn
ej l
inii
tech
no
logic
znej
2.2
Po
pra
wa
ko
nkure
ncyjn
ośc
i m
ałych
i śr
ednic
h p
rzed
sięb
iors
tw
po
prz
ez i
nw
esty
cje
7
06
88
4,0
4
25
3 1
10
,00
45
PP
U-H
KO
MA
Sp
. z
o.o
. R
ozb
ud
ow
a p
rzed
sięb
iors
twa
po
prz
ez u
ruch
om
ienie
no
wych
gnia
zd p
rod
ukcj
i p
alnik
ów
2.2
Po
pra
wa
ko
nkure
ncyjn
ośc
i m
ałych
i śr
ednic
h p
rzed
sięb
iors
tw
po
prz
ez i
nw
esty
cje
5
18
63
0,5
3
18
7 0
47
,08
46
Po
wia
t Ż
agańsk
i Z
akup
sam
och
od
u k
ontr
oln
o -
rozp
ozn
aw
czeg
o z
fu
nkcj
ą d
o
ogra
nic
zania
str
ef
skaż
eń
chem
iczn
ych
3.1
Infr
astr
uktu
ra o
chro
ny
śro
do
wis
ka
prz
yro
dnic
zego
2
67
82
8,2
0
21
2 2
02
,50
47
Zw
iąze
k O
cho
tnic
zych S
traż
y
Po
żarn
ych R
zecz
yp
osp
oli
tej
Po
lskie
j w
im
ieniu
któ
rego
dzi
ała
Od
dzi
ał W
oje
wó
dzk
i Z
wią
zku
Och
otn
iczych S
traż
y P
oża
rnych
RP
Woje
wó
dzt
wa
Lub
usk
iego
Wyp
osa
żenie
jed
no
stek
Och
otn
iczych S
traż
y P
oża
rnych
w
lekk
ie s
am
ocho
dy r
ato
wnic
ze
3.3
Zar
ząd
zanie
śro
do
wis
kie
m
prz
yro
dnic
zym
3
99
5 9
10
,00
3
39
6 5
23
,50
48
Po
wia
t S
łub
icki
No
wo
czes
ny s
zpit
al.
Po
pra
wa
jako
ści
i d
ost
ępno
ści
do
usł
ug
spec
jali
stycz
nych d
la L
ub
usz
an z
zach
od
nie
j cz
ęści
wo
jew
ód
ztw
a
4.1
Ro
zwó
j i
mo
der
niz
acja
infr
astr
uktu
ry o
chro
ny
zdro
wia
4.1
.1 R
ozw
ój
i
mo
der
niz
acja
regio
nal
nej
infr
astr
uktu
ry
och
ron
y z
dro
wia
2 5
45 0
25
,79
2
16
3 2
71
,92
60 RAPORT O INNOWACYJNOŚCI WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO W 2010 ROKU
Lp
. N
azw
a b
enef
icje
nta
T
ytu
ł p
roje
ktu
D
zia
łan
ie
Po
dd
zia
łan
ie
Wa
rto
ść o
gó
łem
(w z
ł)
Do
fin
an
sow
an
ie
pu
bli
czn
e
(w z
ł)
49
Po
wia
t S
łub
icki
Chcę
być
sam
od
ziel
ny.
Wyp
osa
żenie
i m
od
erniz
acja
wie
lofu
nkcyjn
ej p
lacó
wki
op
iekuńcz
o –
wycho
waw
czej
Nas
za C
hat
a w
Cyb
ince
4.1
Ro
zwó
j i
mo
der
niz
acja
infr
astr
uktu
ry o
chro
ny
zdro
wia
4.1
.2 R
ozw
ój
i
mo
der
niz
acja
lokal
nej
infr
astr
uktu
ry
och
ron
y z
dro
wia
3 0
87 7
45
,56
2
19
6 2
29
,15
50
Woje
wó
dzt
wo
Lub
usk
ie -
Urz
ąd
Mar
szał
ko
wsk
i
Wsp
arci
e za
rząd
zania
i w
dra
żania
w 2
00
9 r
.
6.1
. W
spar
cie
zarz
ądza
nia
i w
dra
żania
6
92
7 9
81
,00
4 6
90 2
04
,57
51
Woje
wó
dzt
wo
Lub
usk
ie-
Urz
ąd
Mar
szał
ko
wsk
i
Wsp
arci
e za
rząd
zania
i w
dra
żania
w 2
00
8 r
.
6.1
. W
spar
cie
zarz
ądza
nia
i w
dra
żania
3
75
3 1
31
,29
3
00
8 5
10
,56
52
Woje
wó
dzt
wo
Lub
usk
ie-
Urz
ąd
Mar
szał
ko
wsk
i
Wsp
arci
e za
rząd
zania
i w
dra
żania
w l
atac
h 2
00
7-2
00
9
6.1
. W
spar
cie
zarz
ądza
nia
i w
dra
żania
2
07
1 5
33
,04
9
9 1
27
,87
53
Woje
wó
dzt
wo
Lub
usk
ie-
Urz
ąd
Mar
szał
ko
wsk
i
Wsp
arci
e za
rząd
zania
i w
dra
żania
w 2
00
7 r
.
6.1
. W
spar
cie
zarz
ądza
nia
i w
dra
żania
1
20
3 7
34
,60
1
01
9 7
04
,96
54
Woje
wó
dzk
i F
und
usz
Och
ron
y
Śro
do
wis
ka
i G
osp
od
arki
Wod
nej
w
Zie
lonej
Gó
rze
Wsp
arci
e za
rząd
zania
i w
dra
żania
w 2
00
9 r
.
6.1
. W
spar
cie
zarz
ądza
nia
i w
dra
żania
5
40
11
8,0
0
45
0 6
40
,35
55
Woje
wó
dzk
i F
und
usz
Ochro
ny
Śro
do
wis
ka
i G
osp
od
arki
Wod
nej
w
Zie
lonej
Gó
rze
Wsp
arci
e za
rząd
zania
i w
dra
żania
w 2
00
8 r
.
6.1
. W
spar
cie
zarz
ądza
nia
i w
dra
żania
4
40
00
0,0
0
35
0 1
54
,12
56
Woje
wó
dzt
wo
Lub
usk
ie -
Urz
ąd
Mar
szał
ko
wsk
i
Wsp
arci
e in
form
acji
, p
rom
ocj
i,
bad
ań i
oce
ny p
rogra
mu w
20
08
r.
6.2
. W
spar
cie
info
rmac
ji,
pro
mo
cji,
bad
ań,
i o
ceny
pro
gra
mu
1
59
2 6
95
,35
5
03
01
1,2
8
57
Woje
wó
dzt
wo
Lub
usk
ie -
Urz
ąd
Mar
szał
ko
wsk
i
Wsp
arci
e in
form
acji
, p
rom
ocj
i,
bad
ań i
oce
ny p
rogra
mu w
20
09
r.
6.2
. W
spar
cie
info
rmac
ji,
pro
mo
cji,
bad
ań,
i o
ceny
pro
gra
mu
9
67
14
8,0
0
55
7 2
03
,06
58
Woje
wó
dzt
wo
Lub
usk
ie -
Urz
ąd
Mar
szał
ko
wsk
i
Wsp
arci
e in
form
acji
, p
rom
ocj
i,
bad
ań i
oce
ny p
rogra
mu w
20
07
r.
6.2
. W
spar
cie
info
rmac
ji,
pro
mo
cji,
bad
ań,
i o
ceny
pro
gra
mu
8
6 1
15
,58
6
8 9
48
,24
RAPORT O INNOWACYJNOŚCI WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO W 2010 ROKU 61
Lp
. N
azw
a b
enef
icje
nta
T
ytu
ł p
roje
ktu
D
zia
łan
ie
Po
dd
zia
łan
ie
Wa
rto
ść o
gó
łem
(w z
ł)
Do
fin
an
sow
an
ie
pu
bli
czn
e
(w z
ł)
59
Woje
wó
dzk
i F
und
usz
Ochro
ny
Śro
do
wis
ka
i G
osp
od
arki
Wod
nej
w
Zie
lonej
Gó
rze
Wsp
arci
e in
form
acji
, p
rom
ocj
i,
bad
ań i
oce
ny p
rogra
mu w
20
08
r.
6.2
. W
spar
cie
info
rmac
ji,
pro
mo
cji,
bad
ań,
i o
ceny
pro
gra
mu
1
1 0
00
,00
9
29
3,1
6
60
Woje
wó
dzk
i F
und
usz
Ochro
ny
Śro
do
wis
ka
i G
osp
od
arki
Wod
nej
w
Zie
lonej
Gó
rze
Wsp
arci
e in
form
acji
i p
rom
ocji
w 2
00
9 r
.
6.2
. W
spar
cie
info
rmac
ji,
pro
mo
cji,
bad
ań,
i o
ceny
pro
gra
mu
1
0 0
00
,00
7
60
9,6
9
Źró
dło
: o
pra
cow
anie
wła
sne
na
po
dst
aw
ie L
isty
ben
efic
jen
tów
Fu
nd
usz
y E
uro
pej
skic
h 2
007
-201
3 -
sta
n n
a 1
kw
ietn
ia 2
01
0 r
. n
a p
od
sta
wie
KS
I S
IMIK
07
-13
,
ww
w.f
und
usz
eeuro
pej
skie
.go
v.p
l/
62 RAPORT O INNOWACYJNOŚCI WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO W 2010 ROKU
62
RA
PO
RT
O IN
NO
WA
CY
JN
OŚ
CI W
OJE
WÓ
DZ
TW
A M
AZ
OW
IEC
KIE
GO
W 2
009 R
OK
U
Agnieszka Olechnicka, Adam Płoszaj
Centrum Europejskich Studiów Regionalnych i Lokalnych EUROREG
Uniwersytet Warszawski
NAUKA I BADANIA W POLSKICH REGIONACH – WOJEWÓDZTWO LUBUSKIE
Innowacja stała się ucieleśnieniem sukcesu firm, regionów i państw. Jakie są źródła
innowacyjności, gdzie jej poszukiwać? Nie ma prostej odpowiedzi. Jednak niewątpliwie
ważną rolę odgrywa potencjał naukowo-badawczy skupiony na danym terytorium.56
Badania
wskazują, że muszą oczywiście zaistnieć odpowiednie warunki do wykorzystania potencjału
naukowego i działać adekwatne mechanizmy usprawniające przekładanie osiągnięć
naukowych na wyniki ekonomiczne przedsiębiorstw,57
jednak nie przyniosą one rezultatu gdy
potencjał naukowy jest wątły.
Zagadnienia związane z potencjałem naukowym stanowią serce wielu teorii mówiących
o rozwoju regionalnym, w których sektorowi naukowo-badawczemu przypisuje się nowe role
związane z dynamicznie zmieniającymi się uwarunkowaniami. Mówią o tym takie koncepcje
jak: regionalny system innowacji,58
koncepcja klastrów,59
model potrójnej helisy (triple
helix),60
czy druga metoda produkcji wiedzy (Mode 2 Knowledge Production).61
Wszystkie
wymienione podejścia podkreślają wzrost znaczenia zewnętrznych relacji w systemie
produkcji wiedzy, przyznając tym samym konieczność otwarcia sektora naukowego na
potrzeby otoczenia62
oraz rozwijania sieci współpracy.63
56
Mowerty D.C, Sampat B.N.: Universities in National Innovation Systems w: Fagerberg J., Mowery D.C.,
Nelson R.R (red.): The Oxford Handbook of Innovation, Oxford University Press, New York 2005. 57
Bąk M., Kulawczuk P. (red.): Warunki skutecznej współpracy pomiędzy nauką a przedsiębiorstwami, Instytut
Badań nad Demokracją i Przedsiębiorstwem Prywatnym, Warszawa 2009. 58
Managing National Innovation Systems, OECD, Paris 1999; Okoń-Horodyńska E.: Jak budować regionalne
systemy innowacji, IBnGR, Gdańsk 2000. 59
Porter M.: Konkurencyjna przewaga narodów, PWE, Warszawa 1990. 60
Leydesdorff L., Etzkowitz H.: The Triple Helix as a Model for Innovation Studies, Science and Public Policy
25(3), 1998, s. 195-203. 61
Etzkowitz H., Ledersdorff L.: The Dynamics of Innovation: from National Systems and ''Mode 2'' to a Triple
Helix of University-Industry-Government Relations, Research Policy 29, 2000, s.109-23. 62
Hessels L. K., van Lente H.: Re-thinking new knowledge production: A literature review and a research
agenda, Research Policy, nr 4 (37), 2008, s. 740-760. 63
Olechnicka A., Płoszaj A.: Sieci współpracy receptą na innowacyjność regionu?, w: Gorzelak G., Tucholska
A. (red.): Europejskie wyzwania dla Polski i jej regionów, MRR, EUROREG, Warszawa 2010.
RAPORT O INNOWACYJNOŚCI WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO W 2010 ROKU 63
RA
PO
RT
O IN
NO
WA
CY
JN
OŚ
CI W
OJE
WÓ
DZ
TW
A M
AZ
OW
IEC
KIE
GO
W 2
009 R
OK
U 6
3
Innowacyjność Polski jest na tle Europy i świata relatywnie mała.64
Zagadnienie to
można rozpatrywać przy wykorzystaniu kilku perspektyw. Po pierwsze wskaźniki z zakresu
nauki i badań w ujęciu zasobowym prezentują się niezadowalająco. Świadczy o tym między
innymi pozycja Polski w analizach tworzonych na zamówienie Komisji Europejskiej od 2000
(European Innovation Scoreboard 2009) w odniesieniu do takich elementów jak udział
wydatków publicznych na B+R w %PKB (58% średniej UE27) czy odsetek osób
z wykształceniem wyższym, posiadających stopień doktora czy kształcących się ustawicznie
(odpowiednio 80%, 77%, 52% średniej UE ). Potwierdza to również obraz, jaki wyłania się
z rankingów uniwersytetów na świecie.65
Po drugie także z punktu widzenia produktów
sektora nauki Polski dorobek jest nieznaczny. Polskę charakteryzuje relatywnie niska liczba
publikacji naukowych w odniesieniu do liczby ludności kraju oraz niska cytowalność (średnia
liczba cytowań jednego artykułu) publikacji afiliowanych w Polsce.66
Liczba przedsiębiorstw
zaangażowanych w publikacje naukowe jest znikoma, co może świadczyć o niskiej
aplikowalności badań lub rozciągnięciu w czasie momentu zastosowania nowych
rozwiązań.67
Również aktywność patentowa krajowych podmiotów jest mała – ponadto
w tym przypadku obserwowany jest trend spadkowy przeciwstawny do zintensyfikowanej
aktywności wynalazczej na świecie.68
Potencjał naukowo-badawczy Polski jest zróżnicowany przestrzennie i skupiony
w największych ośrodkach miejskich. W szczególności silne ośrodki metropolitalne
koncentrują zasoby naukowo-badawcze,69
instytucje, pracowników, nakłady, innowacyjne
firmy itd. Należy jednak podkreślić, że jest to zjawisko niejako naturalne, związane m.in.
z procesami metropolizacji70
i globalizacji, powszechnie obserwowane w wielu krajach.71
64
European Innovation Scoreboard 2008: Comparative analysis of innovation performance, PRO INNO
Europe® Paper No. 10; Płowiec U.: Innowacyjność Polski na tle innych krajów Unii Europejskiej, w: Baczko
T. (red.): Raport o innowacyjności gospodarki Polski w 2008 roku, Instytut Nauk Ekonomicznych Polskiej
Akademii Nauk, Warszawa 2009. 65
Por. np.: www.arwu.org 66
Olechnicka A., Płoszaj A.: Polska nauka na tle światowym – analiza bibliometryczna, w: Baczko T. (red.):
Raport o innowacyjności gospodarki Polski w 2009 roku, Instytut Nauk Ekonomicznych Polskiej Akademii
Nauk, Warszawa 2010. 67
Niepublikowane materiały z realizacji projektu badawczego habilitacyjnego MNiSW pt.: Potencjał nauki
a innowacyjność polskich regionów (nr N N114 208434). 68
Niedbalska G.: Działalność wynalazcza w Polsce w latach 2000–2006 według województw, w: Baczko T.
(red.): Raport o innowacyjności województwa dolnośląskiego w 2007 roku, INE PAN, Warszawa 2008. 69
Olechnicka A., Płoszaj A.: Polska nauka w sieci. Przestrzeń nauki i innowacyjności. Raport z badań,
Warszawa 2008. 70
Smętkowski M., Gorzelak G.: Metropolis and its Region—New Relations in the Information Economy,
European Planning Studies, Vol. 16, no. 6, 2008, s. 727-743. 71
Olechnicka A., Płoszaj A.: Metropolie a innowacyjność, w: Jałowiecki B.: Czy metropolia jest jeszcze
miastem, Scholar, Warszawa 2009.
64 RAPORT O INNOWACYJNOŚCI WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO W 2010 ROKU
64
RA
PO
RT
O IN
NO
WA
CY
JN
OŚ
CI W
OJE
WÓ
DZ
TW
A M
AZ
OW
IEC
KIE
GO
W 2
009 R
OK
U
Rysunek 1. Region na tle kraju
INSTYTUCJE – jednostki prowadzące działalność B+R na 1 mln mieszkańców w 2008 r., dane GUS.
NAKŁADY B+R – nakłady na B+R na 1 mieszkańca w 2008 r., dane GUS.
ZATRUDNIENIE B+R – zatrudnienie w B+R na 10 tys. mieszkańców w 2008 r., dane GUS.
NAUCZYCIELE AKADEMICCY – nauczyciele akademiccy na tysiąc studentów w 2008 r., dane GUS.
STUDENCI – studenci na tysiąc mieszkańców w 2008 r. dane GUS.
PROJEKTY 6. PR – zespoły realizujące projekty w ramach 6. Programu Ramowego UE na 1 mln mieszkańców,
dane CORDIS.
PUBLIKACJE – publikacje naukowe z lat 2001- 2006 indeksowane w Web of Science na 10 tys. mieszkańców,
dane Web of Science.
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GUS, CORDIS i Web of Science.
Potencjał naukowo-badawczy regionu lubuskiego jest na tle innych województw
niewielki, zarówno w wymiarze edukacyjnym, jak i akademickim. Wszystkie kategorie
wskaźników osiągają wartości znacznie poniżej średniej krajowej. W gruncie rzeczy
pomijając liczbę studentów i liczbę instytucji prowadzących działalność badawczo-
rozwojową region zajmuje ostatnie miejsce w rankingu polskich województw. Jedynym
wyjątkiem jest stosunek nauczycieli akademickich do liczby studentów kształtujący się na
przeciętnym krajowym poziomie (por. rys. 1). Słabość efektów działalności badawczo-
naukowej regionu jest w dużej mierze pochodną niewielkich wartości nakładów na B+R
i małych zasobów kadrowych. Słabość instytucjonalna przejawia się również w strukturze
kierunków nauczania – na tle kraju nadreprezentowani są studenci kierunków
pedagogicznych i humanistycznych.
RAPORT O INNOWACYJNOŚCI WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO W 2010 ROKU 65
RA
PO
RT
O IN
NO
WA
CY
JN
OŚ
CI W
OJE
WÓ
DZ
TW
A M
AZ
OW
IEC
KIE
GO
W 2
009 R
OK
U 6
5
Tabela 1. Specjalizacja naukowa regionu
Dziedzina Web of Science
Odsetek publikacji w danej
dziedzinie w ogóle publikacji
w tej dziedzinie w Polsce
Odsetek publikacji w danej
dziedzinie w ogóle
publikacji w województwie
Współczynnik
lokalizacji72
Astronomia 5,3 14,9 7,85
Badania układu nerwowego 0,6 1,7 0,86
Biologia i biochemia 0,3 3,1 0,48
Biologia molekularna i genetyka 0,5 1,4 0,75
Botanika i zoologia 0,5 6,2 0,78
Chemia 0,2 5,2 0,23
Farmakologia i toksykologia 0,0 0,0 0,00
Fizyka 0,6 17,6 0,89
Immunologia 0,0 0,0 0,00
Informatyka 1,6 2,5 2,42
Inżynieria 1,4 15,3 2,04
Matematyka 3,3 19,8 4,92
Medycyna kliniczna 0,4 5,2 0,58
Mikrobiologia 0,4 0,4 0,53
Nauka o ziemi 0,2 0,4 0,23
Nauki materiałowe 0,3 2,9 0,43
Nauki o środowisku 0,8 3,1 1,14
Nauki rolnicze 0,1 0,2 0,15
Psychiatria i psychologia 0,5 0,2 0,68
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Web of Science.
Dane dotyczące publikacji pozwalają na określenie profilu naukowego województwa.
Zastrzeżenie jakie należy w tym względzie poczynić dotyczy charakterystyki
bibliometrycznej bazy Web of Science. Otóż istotną przewagę w tej bazie mają artykuły
z zakresu nauk medycznych i inżynieryjnych, przy niewielkim udziale tych z zakresu nauk
humanistycznych i społecznych, co istotnie wpływa na wyniki analiz regionalnych.73
Pamiętając o tych ograniczeniach można jednak analizować specjalizację regionalną
w ramach nauk ścisłych.
Województwo lubuskie zajmuje ostatnią pozycję w rankingu województw ze względu na
udział w puli publikacji objętych bazą Web of Science w latach 2001-2006 z co najmniej
72
Współczynnik lokalizacji (LQ) jest miarą pokazującą relatywną pozycję danej jednostki terytorialnej w danym
kraju. Do obliczenia LQ zastosowano równanie:
Gdzie: Pir – liczba publikacji w dziedzinie i w regionie r; Pr – całkowita liczba publikacji w r; Pin – liczba
publikacji w dziedzinie i w kraju; Pn – ogólna liczba publikacji w kraju. LQ = 1 oznacza, że dany rodzaj
publikacji w analizowanym regionie jest na średnim krajowym poziomie. LQ>1 oznacza, że region cechuje się
relatywnie większą aktywnością pod względem badanej cechy, a więc specjalizacją regionalną – por. np.:
Capello R.: Regional Economics, Routeledge, London and New York 2007. 73
Olechnicka A., Płoszaj A.: Przestrzenne aspekty nauki w Polsce, Zagadnienia Naukoznawstwa, nr 2/2009.
66 RAPORT O INNOWACYJNOŚCI WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO W 2010 ROKU
66
RA
PO
RT
O IN
NO
WA
CY
JN
OŚ
CI W
OJE
WÓ
DZ
TW
A M
AZ
OW
IEC
KIE
GO
W 2
009 R
OK
U
jedną polską afiliacją. W regionie wyraźna jest jednak specjalizacja w kilku dziedzinach –
należy jednak podkreślić, że w tym przypadku wysokie współczynniki lokalizacji są
w pewnym stopniu pochodną małej ogólnej liczby artykułów afiliowanych w województwie.
Niemniej jednak na uwagę zasługuje duża aktywność lubuskich badaczy w zakresie
astronomii – tworzą oni ponad 5% polskich publikacji w tej dziedzinie, co daje regionowi 5
pozycję w kraju pod względem liczby publikacji dotyczących astronomii (por. tab. 1).
Niewielki efekt publikacyjny idzie w parze z małym wkładem własnym w artykuły
afiliowane w regionie. Powstają one głównie dzięki współpracy z silniejszymi polskimi
ośrodkami, w tym wiodącą rolę odgrywają Poznań i Wrocław, w drugiej kolejności zaś
Warszawa i Toruń. Wzorzec kooperacyjny regionu kształtowany jest zatem w dużej mierze
przez bliskość przestrzenną. Ciekawe również, że najważniejszym partnerem w ramach
działalności publikacyjnej regionu lubuskiego jest Francja. Ponadto relatywnie największe
znaczenie ma kooperacja z Chinami.
RAPORT O INNOWACYJNOŚCI WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO W 2010 ROKU 67
RA
PO
RT
O IN
NO
WA
CY
JN
OŚ
CI W
OJE
WÓ
DZ
TW
A M
AZ
OW
IEC
KIE
GO
W 2
009 R
OK
U 6
7
Marek Szyl Sieć Naukowa MSN
STRUKTURA REGIONALNA SEKTORA PRZEDSIĘBIORSTW PATENTUJĄCYCH W LATACH 2004-2008
W ramach badania struktury regionalnej sektora przedsiębiorstw, które zarejestrowały
patenty w Urzędzie Patentowym RP (UPRP) w okresie 2004-2008, przebadano łącznie 579
przedsiębiorstwa.74
W omawianym okresie grupa ta zarejestrowała w UPRP łącznie 1424
patenty.
Wyniki badań pokazują, że największy sektor przedsiębiorstw patentujących znajdował
się w regionie Śląskim i to zarówno według liczby przedsiębiorstw patentujących (140
podmiotów, 24% badanej grupy przedsiębiorstw), jak i liczby patentów posiadanych przez
przedsiębiorstwa (368 patenty, 26% wszystkich patentów). Do regionów o największych
sektorach przedsiębiorstw patentujących należały również województwa mazowieckie,
małopolskie i dolnośląskie (te cztery regiony skupiały łącznie 56% wszystkich
przedsiębiorstw patentujących). Rysunek 1 przedstawia rozmiary sektorów przedsiębiorstw
patentujących w poszczególnych regionach.
Rysunek 1. Liczba przedsiębiorstw patentujących w latach 2004-2008 według regionów
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Patentowego RP
74
Badanie regionalne, którego wyniki prezentuje poniższy artykuł, jest rozwinięciem prac badawczych
prowadzonych nad strukturą sektora przedsiębiorstw patentujących, które były prowadzone w ramach 5 edycji
badań nad innowacyjnością gospodarki Polski, Baczko T. (red. nauk.): Raport nad innowacyjnością gospodarki
Polski w 2009 roku, INE PAN, Warszawa 2010.
140 94
49 40
36 35 34 33
26 20 19
16 12
10 9
6
0 20 40 60 80 100 120 140 160
ŚLĄSKIE
MAZOWIECKIE
MAŁOPOLSKIE
DOLNOŚLĄSKIE
PODKARPACKIE
POMORSKIE
ŁÓDZKIE
WIELKOPOLSKIE
KUJAWSKO-POMORSKIE
LUBELSKIE
ŚWIĘTOKRZYSKIE
OPOLSKIE
LUBUSKIE
WARMIŃSKO-MAZURSKIE
ZACHODNIO-POMORSKIE
PODLASKIE
liczba przedsiębiorstw
68 RAPORT O INNOWACYJNOŚCI WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO W 2010 ROKU
68
RA
PO
RT
O IN
NO
WA
CY
JN
OŚ
CI W
OJE
WÓ
DZ
TW
A M
AZ
OW
IEC
KIE
GO
W 2
009 R
OK
U
Najmniejsze liczbowo sektory przedsiębiorstw patentujących znajdowały się w regionie
podlaskim, zachodniopomorskim, warmińsko-mazurskim i lubuskim (w regionach tych
znajdowało się zaledwie 6% wszystkich przedsiębiorstw patentujących).
Analizy pokazują, że rozkład przedsiębiorstw patentujących w poszczególnych regionach
tylko częściowo pokrywał się z ich siłą ekonomiczną. Wyjaśnienia omawianego rozkładu
należałoby szukać na przykład w powiązaniach pomiędzy rodzajem prowadzonej działalności
a zdolnością patentowania przez przedsiębiorstwa. Powyższa hipoteza wymaga jednak
przeprowadzenia bardziej pogłębionych badań.
W analizowanym okresie najwięcej patentów przedsiębiorstw koncentrowało się
w regionie śląskim, mazowieckim, podkarpackim i małopolskim (regiony te skupiały 58%
wszystkich patentów). Najmniej patentów rejestrowały przedsiębiorstwa w województwie
podlaskim, zachodniopomorskim, warmińsko-mazurskim i lubuskim (regiony te kumulowały
zaledwie 5% wszystkich patentów). Rysunek 2 pokazuje rozkład patentów przedsiębiorstw w
poszczególnych regionach.
Rysunek 2. Rozkład patentów przedsiębiorstw w poszczególnych regionach w latach
2004-2008
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Patentowego RP.
ŚLĄSKIE 26%
MAZOWIECKIE 16%
MAŁOPOLSKIE 8%
DOLNOŚLĄSKIE 7%
PODKARPACKIE 8%
POMORSKIE 4%
ŁÓDZKIE 7%
WIELKOPOLSKIE
4%
KUJAWSKO-POMORSKIE
5%
LUBELSKIE 6%
ŚWIĘTOKRZYSKIE
2% OPOLSKIE
3%
LUBUSKIE 2%
WARMIŃSKO-MAZURSKIE
1%
ZACHODNIO POMORSKIE
1%
PODLASKIE 1%
RAPORT O INNOWACYJNOŚCI WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO W 2010 ROKU 69
RA
PO
RT
O IN
NO
WA
CY
JN
OŚ
CI W
OJE
WÓ
DZ
TW
A M
AZ
OW
IEC
KIE
GO
W 2
009 R
OK
U 6
9
Uzupełnieniem powyższego jest analiza intensywności patentowania przedsiębiorstw w
poszczególnych województwach. Rysunek 3 prezentuje średnią ilość patentów przypadającą
na przedsiębiorstwo w poszczególnych regionach w latach 2004-2008. Tak skonstruowany
wskaźnik pozwala zbadać bardziej szczegółowo strukturę sektorów w poszczególnych
regionach. Należy podkreślić, że nie jest to miara jednoznaczna. Jest to swego rodzaju
nominanta, tzn. dla grupy regionów o liczebnych sektorach przedsiębiorstw patentujących, im
większa wartość tego wskaźnika tym lepiej (pozytywna sytuacja w przypadku, gdy duża ilość
przedsiębiorstw posiada większą ilość patentów), dla regionów o mniej liczebnych sektorach,
im mniejszy wskaźnik tym lepsza sytuacja w regionie (bardziej korzystne jest występowanie
dużej liczby przedsiębiorstw posiadających, co najmniej jeden patent, niż kumulacja wielu
patentów w jednym przedsiębiorstwie). Przy tak interpretowanym wskaźniku najlepiej
wyglądała sytuacja w regionach śląskim, dolnośląskim, podkarpackim, łódzkim,
świętokrzyskim, warmińsko-mazurskim oraz zachodniopomorskim (zielony kolor na
wykresie). Najgorzej zaś w regionie podlaskim, lubuskim, opolskim, wielkopolskim
i pomorskim (czerwony kolor na wykresie).
Rysunek 3. Intensywność patentowania przez przedsiębiorstwa patentujące w latach
2004-2008 według regionów
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Patentowego RP.
2,6 2,4
2,2
2,6
3,3
1,5
2,7
1,9
2,5
4,4
1,5
2,5
2,0 1,7
1,6
2,2
-
0,5
1,0
1,5
2,0
2,5
3,0
3,5
4,0
4,5
5,0
ŚLĄ
SKIE
MA
ZOW
IEC
KIE
MA
ŁOP
OLS
KIE
DO
LNO
ŚLĄ
SKIE
PO
DK
AR
PA
CK
IE
PO
MO
RSK
IE
ŁÓD
ZKIE
WIE
LKO
PO
LSK
IE
KU
JAW
SKO
-PO
MO
RSK
IE
LUB
ELSK
IE
ŚWIĘ
TOK
RZY
SKIE
OP
OLS
KIE
LUB
USK
IE
WA
RM
IŃSK
O-M
AZU
RSK
IE
ZAC
HO
DN
IO-P
OM
OR
SKIE
PO
DLA
SKIE
liczb
a p
ate
ntó
w n
a p
rze
dsi
ęb
iors
two
sytuacja pozytywna
sytuacja neutralna
sytuacja negatywna
średnia dla Polski = 2,5
70 RAPORT O INNOWACYJNOŚCI WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO W 2010 ROKU
70
RA
PO
RT
O IN
NO
WA
CY
JN
OŚ
CI W
OJE
WÓ
DZ
TW
A M
AZ
OW
IEC
KIE
GO
W 2
009 R
OK
U
Rysunek 4 pokazuje rozwój sektora przedsiębiorstw patentujących w poszczególnych
regionach w ujęciu dynamicznym. Najszybciej rozwijały się sektory przedsiębiorstw
w województwie śląskim, dolnośląskim, podkarpackim, pomorskim, warmińsko-mazurskim.
W regionach mazowieckim, małopolskim, lubuskim i zachodniopomorskim daje się
zauważyć spadek liczby przedsiębiorstw patentujących w roku kryzysowym 2008.
Niezwykle interesujące zjawiska rozwojowe można zaobserwować w regionach
wielkopolskim, lubelskim i opolskim, gdyż w tych regionach sektor przedsiębiorstw
patentujących przechodził kryzys w 2006 roku i w latach 2007-2008 powrócił na ścieżkę
dynamicznego rozwoju.
Rysunek 4. Rozwój sektora przedsiębiorstw patentujących w regionach w latach 2004-2008
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Patentowego RP.
Wnioski
Podsumowując analizy sektora przedsiębiorstw posiadających patenty w UPRP w latach
2004-2008 w poszczególnych regionach Polski, należy stwierdzić, że obserwuje się
względnie duże zróżnicowanie w rozkładzie tego sektora przedsiębiorstw. Analiza sektora
przedsiębiorstw posiadających patenty w UPRP w latach 2004-2008 w poszczególnych
regionach Polski, pokazuje, że występuje względnie duże zróżnicowanie w rozkładzie tego
sektora przedsiębiorstw.
0 20 40 60 80 100 120
ŚLĄSKIE
MAZOWIECKIE
MAŁOPOLSKIE
DOLNOŚLĄSKIE
PODKARPACKIE
POMORSKIE
ŁÓDZKIE
WIELKOPOLSKIE
KUJAWSKO-POMORSKIE
LUBELSKIE
ŚWIĘTOKRZYSKIE
OPOLSKIE
LUBUSKIE
WARMIŃSKO-MAZURSKIE
ZACHODNIO-POMORSKIE
PODLASKIE
liczba patentów
patenty 2008
patenty 2007
patenty 2006
patenty 2005
patenty 2004
RAPORT O INNOWACYJNOŚCI WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO W 2010 ROKU 71
RA
PO
RT
O IN
NO
WA
CY
JN
OŚ
CI W
OJE
WÓ
DZ
TW
A M
AZ
OW
IEC
KIE
GO
W 2
009 R
OK
U 7
1
Paweł Dec Polskie Towarzystwo Ekonomiczne
Kolegium Nauk o Przedsiębiorstwie Szkoła Główna Handlowa
DZIAŁANIA POLSKIEGO TOWARZYSTWA EKONOMICZNEGO DLA INNOWACYJNOŚCI
Tematyka innowacyjności gospodarki polskiej jest często dyskutowana w różnych
środowiskach, gremiach i organizacjach, m.in. podczas konwersatoriów Czwartki u
ekonomistów czy w ramach Forum Myśli Strategicznej działających pod egidą Polskiego
Towarzystwa Ekonomicznego.
Czwartki u Ekonomistów
Konwersatoria Czwartki u Ekonomistów to cykl realizowany przez Polskie Towarzystwo
Ekonomiczne od 2006 roku w formie otwartej debaty, nagrywanej (stenogramy)
i komentowanej. Do dyskusji zapraszani są nie tylko ekonomiści, ale także przedstawiciele
rządu, polityki, osobistości świata nauki i kultury oraz dziennikarze. Organizatorzy uznając,
że od dłuższego czasu rolę środowisk opiniotwórczych w debacie ekonomicznej i ustrojowej
przejmują kręgi polityczne, podjęli wyzwanie deklarując: pragniemy powstrzymać ten proces
i przywrócić środowiskom nauki, eksperckim oraz publicystycznym właściwą rolę
w inspirowaniu przemian i reform w naszym kraju.
Wśród organizowanych w 2009 i 2010 roku Czwartków u Ekonomistów, można
wymienić kilka dotyczących problematyki innowacji w polskiej gospodarce:
19 listopada 2009 r. - odbyła się w Warszawskim Domu Ekonomisty (ul. Nowy Świat 49)
debata pt. Sztuki piękne i humanistyka jako kapitał innowacyjny. Do debaty wprowadzili:
dr Jan Kozłowski, Bogna Świątkowska, Beata Bochińska, Edwin Bendyk, Jan Szomburg jr.
oraz dr Alek Tarkowski.
21 stycznia 2010 r. - odbyło się w Warszawskim Domu Ekonomisty konwersatorium pt. Rola
nauki i techniki w "odrabianiu zaległości cywilizacyjnej Polski. Wprowadzenia do dyskusji
dokonali prof. dr hab. Stanisław Rudolf, wiceprezes PTE, Leszek Grabarczyk, Dyrektor
Departamentu Wdrożeń i Innowacji MNiSW, prof. dr hab. Andrzej Jasiński, Wydział
Zarządzania, Uniwersytet Warszawski, dr Stanisław Kubielas, Wydział Nauk
Ekonomicznych, Uniwersytet Warszawski, prof. dr hab. Ewa Okoń-Horodyńska, Wydział
Zarządzania i Komunikacji Społecznej, Uniwersytet Jagielloński, dr Krzysztof Piech, Prezes,
Instytut Wiedzy i Innowacji.
72 RAPORT O INNOWACYJNOŚCI WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO W 2010 ROKU
72
RA
PO
RT
O IN
NO
WA
CY
JN
OŚ
CI W
OJE
WÓ
DZ
TW
A M
AZ
OW
IEC
KIE
GO
W 2
009 R
OK
U
18 lutego 2010 r. - odbyło się konwersatorium pt. Efektywność ulg podatkowych na B+R. Do
dyskusji wprowadzili: Leszek Grabarczyk, dyrektor Departamentu Wdrożeń i Innowacji
MNiSW, Krzysztof Gulda, dyrektor Departamentu Strategii MNiSW, Marta Georgijew,
Departament Rozwoju Gospodarki Ministerstwa Gospodarki, prof. dr hab. Piotr Pysz, Wyższa
Szkoła Finansów i Zarządzania w Białymstoku, Fachhochschule für Wirtschaft und Technik
Vechta/Diepholz/Oldenburg.
18 marca 2010 r. - odbyło się konwersatorium pt. Kształcenie naukowe jako element budowy
kapitału intelektualnego. Do debaty wprowadzili: prof. Lech Mankiewicz, dyrektor Centrum
Fizyki Teoretycznej PAN, dr Błażej Błażejewski, Instytut Paleobiologii PAN, dr Jan Fazlagic,
Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu, dr Marcin Grynberg, Instytut Biochemii i Biofizyki
PAN, dr Maciej Kluza, Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego, dr Józefina Turło,
Uniwersytet Mikołaja Kopernika, Wydział Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej,
dr Elżbieta Soszyńska, Uniwersytet Warszawski, Wydział Stosowanych Nauk Społecznych
i Resocjalizacji.
6 maja 2010 r. - odbyło się konwersatorium pt. Zarządzanie projektami - kluczowe
i problematyczne zagadnienia. Do dyskusji wprowadzili: prof. dr hab. Witold Łojkowski,
Instytut Wysokich Ciśnień PAN, Koordynator Polskiej Platformy Nanotechnologii, prof. dr
hab. inż. Andrzej Straszak, Wyższa Szkoła Informatyki Stosowanej i Zarządzania.
Więcej informacji nt. konwersatoriów znajduję się na stronie www.pte.pl/czwartki
Forum Myśli Strategicznej
Forum Myśli Strategicznej zostało powołane 28 stycznia 2008 r. w Warszawie. Wśród
inicjatorów i pomysłodawców jego powołania było Polskie Towarzystwo Ekonomiczne oraz
Polskie Towarzystwo Współpracy z Klubem Rzymskim. Misją działania forum jest
krzewienie kultury i myśli strategicznej w Polsce. Realizacji tak postawionemu celowi służyć
mają działania polegające zarówno na organizacji dyskusji i debat, jak i prowadzeniu badań
naukowych obejmujących problematykę przedstawionej misji. Uczestnikami Forum Myśli
Strategicznej, tak czynnymi jak i biernymi, są osoby z kręgów akademickich, biznesowych,
rządowych oraz samorządowych. Kluczowe pytanie, z punktu widzenia inicjatorów
powołania Forum, Polonia Quo Vadis? idealnie wpisuje się w listę priorytetów naukowych,
biznesowych, społecznych i politycznych w Polsce. Istnieje bowiem niekwestionowana
potrzeba włączenia myśli strategicznej w krajowy system edukacji, a tym samym zachęcania
uczniów i studentów do angażowania się w tego typu inicjatywy.
RAPORT O INNOWACYJNOŚCI WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO W 2010 ROKU 73
RA
PO
RT
O IN
NO
WA
CY
JN
OŚ
CI W
OJE
WÓ
DZ
TW
A M
AZ
OW
IEC
KIE
GO
W 2
009 R
OK
U 7
3
26 października 2009 r. - odbyło się w Warszawskim Domu Ekonomisty VIII seminarium
Forum Myśli Strategicznej, pt. Rządowy dokument strategiczny Polska 2030. Do dyskusji
wprowadził Zespół Doradców Strategicznych Prezesa Rady Ministrów RP.
25 stycznia 2010 r. - odbyło się X seminarium Forum Myśli Strategicznej pt. Strategiczne
problemy rozwoju szkolnictwa wyższego w Polsce. Wprowadzenie do dyskusji dokonała
Minister Barbara Kudrycka.
22 marca 2010 r. - odbyło się XII seminarium Forum Myśli Strategicznej nt. Nowa ścieżka
rozwoju świata. Program Klubu Rzymskiego. Wprowadzenia do dyskusji dokonał prof. dr
hab. Zdzisław Sadowski, prezes honorowy Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego.
Więcej informacji nt. Forum Myśli Strategicznej znajduje się na stronie www.pte.pl/fms
Tematyka innowacji leży również w kręgu zainteresowań Oddziałów PTE
Oddział PTE w Bielsku-Białej w 2009-2010 w zakresie działań na rzecz innowacji:
2009:
Udział przedstawicieli Oddziału w przedsięwzięciach:
Bielskiego Inkubatora Technologicznego na rzecz podniesienia innowacyjności
podmiotów Subregionu Podbeskidzia: wykonano 2 ekspertyzy, wykłady
w organizowanych szkoleniach z zakresu Strategii: Innowacyjna Gospodarka –
Innowacyjny Region;
Bielskiego Centrum Przedsiębiorczości i Bielskiego Funduszu Poręczeń
Kredytowych: Innowacyjny Projekt – Innowacyjne finansowanie.
2010:
Patronat Honorowy PTE nad konferencją Wyższej Szkoły Ekonomiczno-
Humanistycznej w Bielsku-Białej nt.: Współczesne koncepcje i strategie zarządzania.
Teoria a Praktyka (04.06.2010);
Konferencja Naukowa: Instytucje otoczenia biznesu a rozwój przedsiębiorczości
oparty na innowacjach w Subregionie Podbeskidzia (15-16.X.2010).
PTE Oddział w Elblągu zamierza jeszcze w tym roku podpisać porozumienie
o współpracy z Gminą Miasto Elbląg w celu wspólnej realizacji projektu DISKE
Development of Innovative Systems through Knowledge Exchange (por. www.diskeproject.eu)
w roli partnera stowarzyszonego. Projekt DISKE jest realizowany w ramach Programu
Współpracy Transgranicznej Południowy Bałtyk 2007-2013. W przedsięwzięcie
74 RAPORT O INNOWACYJNOŚCI WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO W 2010 ROKU
74
RA
PO
RT
O IN
NO
WA
CY
JN
OŚ
CI W
OJE
WÓ
DZ
TW
A M
AZ
OW
IEC
KIE
GO
W 2
009 R
OK
U
zaangażowanych jest 6-ciu partnerów głównych (w tym z Polski, Niemiec, Szwecji i Danii)
oraz 6-ciu partnerów stowarzyszonych (w tym partnerzy z Polski, Rosji, Niemiec i Litwy).
Gmina Miasto Elbląg pełni rolę partnera wiodącego.
W związku z powyższym PTE Oddział w Elblągu będzie miał możliwość uczestniczenia w:
procesie benchmarkingu parków technologicznych Południowego Bałtyku,
spotkaniach z przedsiębiorcami, środowiskami naukowymi oraz administracją
publiczną,
konferencji w Greifswaldzie (Niemcy),
spotkaniach z partnerami projektu tj. przedstawicielami Parków Technologicznych
z Gdyni, Gdańska, Elbląga, Greifswaldu (Niemcy), Kłajpedy (Litwa) i Vaxjo
(Szwecja),
udziału w konferencji zamykającej projekt w 2011 roku (sierpień/wrzesień).
Więcej informacji nt. działalności Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego znajduje się na
stronie www.pte.pl
RAPORT O INNOWACYJNOŚCI WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO W 2010 ROKU 75
RA
PO
RT
O IN
NO
WA
CY
JN
OŚ
CI W
OJE
WÓ
DZ
TW
A M
AZ
OW
IEC
KIE
GO
W 2
009 R
OK
U 7
5
CZĘŚĆ
MIKROEKONOMICZNA
76 RAPORT O INNOWACYJNOŚCI WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO W 2010 ROKU
76
RA
PO
RT
O IN
NO
WA
CY
JN
OŚ
CI W
OJE
WÓ
DZ
TW
A M
AZ
OW
IEC
KIE
GO
W 2
009 R
OK
U
Ewa Puchała-Krzywina Instytut Nauk Ekonomicznych PAN
BARIERY INNOWACYJNOŚCI W WOJEWÓDZTWIE LUBUSKIM
Poziom innowacyjności firm w istotnym stopniu wpływa na tempo i kierunki rozwoju
gospodarczego zarówno całego kraju jak i poszczególnych regionów. Jednakże pomimo, iż
Polska wg badań Komisji Europejskiej dotyczących zintegrowanego wskaźnika
innowacyjności, należy od 2006 r. do grupy krajów nadążających za takimi liderami jak
Szwecja czy Japonia,75
to nadal poziom innowacyjności polskiej gospodarki jest stosunkowo
niski. Jednak to właśnie innowacyjne firmy są źródłem konkurencyjności polskiej gospodarki
wpływając na zmniejszenie dystansu rozwojowego regionów. Zmniejszenie dystansu
rozwojowego - nie tylko na poziomie regionów - jest niezwykle trudnym wyzwaniem.
Są województwa, które szybko potrafią ten dystans zmniejszać i takie - w których mimo
bardzo dużych nakładów środków i sił dysproporcje ulegają utrwaleniu. Sektor innowacyjny
działa w Polsce w bardzo trudnym otoczeniu. Wiele czynników wpływa na nierozpoczęcie
nowych projektów innowacyjnych, ich przerwanie w trakcie realizacji bądź opóźnienie.
Badania przeprowadzone w INE PAN w ok. 100 firmach76
innowacyjnych pokazały, że
natrafiają one na szereg barier utrudniających czy wręcz uniemożliwiających pomyślną
realizację rozpoczętych lub planowanych projektów innowacyjnych.
W 2008 r. w stosunku do lat 2004-2006 siła oddziaływania barier innowacyjności przez
ankietowane firmy w poszczególnych województwach była różna. W analizach można było
wyodrębnić grupy firm, które wskazywały na istotne znaczenie danego czynnika, średnie
bądź o niskim wpływie. Natomiast dla innych przedsiębiorstw niektóre bariery były bez
znaczenia.77
W niektórych województwach widoczne było nasilenie danej przeszkody,
75
Baczko T.: Wyzwanie innowacyjne w: Raport o innowacyjności gospodarki Polski w 2007 r., INE PAN,
Warszawa 2007, s. 9. 76
Analiza została wykonana na podstawie danych ankietowych przesłanych do INE PAN do Listy 500
najbardziej innowacyjnych przedsiębiorstw w Polsce w 2008 r. przez 103 firmy (usługowe i przemysłowe), Listy
500 najbardziej innowacyjnych przedsiębiorstw w Polsce w 2007 r. - 69 firm oraz Listy 500 najbardziej
innowacyjnych przedsiębiorstw w Polsce w 2006 r. (analiza barier objęła lata 2004-2006) - 112 firm. Do analiz
za poszczególne okresy pod uwagę brane były inne grupy przedsiębiorstw, dlatego poniższe opracowanie można
traktować jedynie jako zasygnalizowanie pewnych tendencji, jakie miały miejsce w badanym okresie
w poszczególnych województwach. W ankiecie została wykorzystana metodologia badania działalności
innowacyjnej przedsiębiorstw stosowana przez GUS w oparciu o kwestionariusz CIS stosowany w ramach badań
międzynarodowego programu badawczego zwanego Community Innovation Survey (CIS) obejmującego kraje
UE i EFTA oraz kandydujące do członkostwa w UE. 77
Stopień wpływu: 1 – wysoki (istotny), 2 – średni (umiarkowany), 3 – niski, 4 – bez znaczenia.
RAPORT O INNOWACYJNOŚCI WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO W 2010 ROKU 77
RA
PO
RT
O IN
NO
WA
CY
JN
OŚ
CI W
OJE
WÓ
DZ
TW
A M
AZ
OW
IEC
KIE
GO
W 2
009 R
OK
U 7
7
w innych zmniejszenie, a w pozostałych siła oddziaływania danego czynnika pozostała bez
zmian. Struktura oddziaływania barier w stosunku do roku poprzedniego była podobna.
Badane innowacyjne firmy (obie z Zielonej Góry)78
będące w czołówce liderów
najbardziej innowacyjnych firm regionu w 2008 r. w swej działalności innowacyjnej -
odmiennie niż analizowane firmy w kraju - najbardziej obawiały się barier związanych
z wiedzą, a następnie rynkowych. Na trzecim miejscu wskazały dopiero przeszkody
finansowe.
W 2008 r. w stosunku do roku poprzedniego w analizowanych przedsiębiorstwach
w kraju oddziaływanie wszystkich barier innowacyjności nasiliło się - por. rys. 1. Badane
firmy innowacyjne zwiększyły przychody netto ze sprzedaży w 2008 r. zarówno w stosunku
do roku ubiegłego, jak i w dłuższym okresie czasu (2006 r.). Jednocześnie nastąpił wzrost
nakładów na B+R w badanych przedsiębiorstwach w tych samych okresach. Zdaniem
badanych firm czynniki ekonomiczne oddziaływały w umiarkowanym stopniu na ich
innowacje, przy czym na wysokie znaczenie braku środków79
własnych wskazało ok. 28%
przedsiębiorstw, środków zewnętrznych - prawie 40%, a kosztów innowacji – blisko 42%.
Bariera ta ciągle jest wskazywana jako największa przeszkoda na jaką natrafiają.
Nie można jednoznacznie wskazać jaki wpływ miały czynniki ekonomiczne na
działalność innowacyjną analizowanych firm woj. lubuskiego, gdyż dla jednej miały one
wysoce istotny wpływ, a dla drugiej okazały zupełnie bez znaczenia. W porównaniu ze
średnią ogólnopolską znaczenie tych barier było słabsze.
78
Analiza barier objęła tylko część innowacyjnych przedsiębiorstw, które przesłały do INE PAN swoją ankietę -
Raport obejmuje większą liczbę przedsiębiorstw. W przypadku analizowanego województwa badana próba
objęła po 2 firmy, które przesłały do INE PAN swoją ankietę do Listy 500 najbardziej innowacyjnych
przedsiębiorstw w Polsce w 2006 r. i 2008 r. Zatem wyników tego badania nie można uśredniać na cały region,
a traktować raczej jako rzut światła na bariery odczuwane przez niektóre innowacyjne firmy regionu. W związku
z tym przedstawiona zostanie analiza barier innowacyjności przeprowadzona za 2007 i 2008 r. dla grupy
przedsiębiorstw w kraju z odniesieniem do tej grupy firm regionu, która przesłała do INE PAN swoje
wypełnione kwestionariusze. Szerzej zob.: E. Krzywina, Bariery utrudniające prowadzenie działalności
innowacyjnej w latach 2006-2008 w: Raport o innowacyjności gospodarki Polski 2009 r., (red. nauk.
T. Baczko), INE PAN, Warszawa 2010, s. 147-152. 79
Por. także Badania KPMG: Czy warto inwestować w innowacje? Analiza sektora badawczo-rozwojowego
w Polsce, Raport KPMG, 2009, które wskazują, że 13% ankietowanych postrzega brak środków finansowych
jako istotną barierę.
78 RAPORT O INNOWACYJNOŚCI WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO W 2010 ROKU
78
RA
PO
RT
O IN
NO
WA
CY
JN
OŚ
CI W
OJE
WÓ
DZ
TW
A M
AZ
OW
IEC
KIE
GO
W 2
009 R
OK
U
Rysunek 1. Czynniki utrudniające działalność innowacyjną w 2007 i 2008 r.*
* Stopień wpływu: 1 – wysoki, 2 – średni, 3 – niski, 4 – bez znaczenia
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych ankietowych przesłanych przez przedsiębiorstwa do INE PAN
do Listy 500 najbardziej innowacyjnych przedsiębiorstw w Polsce w 2007 r. i 2008 r.
Na drugim miejscu badane firmy w kraju wskazały czynniki rynkowe obejmujące
niepewny popyt na innowacyjne produkty lub opanowanie rynku przez dominujące
przedsiębiorstwa. Na istotny wpływ tej bariery zwróciło uwagę 58% firm dużych i 42%
z sektora MŚP. Stopień oddziaływania tych przeszkód także określono jako średni, choć
o mniejszym nasileniu. Firmy coraz częściej działają w warunkach konkurencyjnego rynku
i bardziej obawiają się niepewnego popytu niż dominacji innych przedsiębiorstw.
Jednocześnie brak popytu na innowacje80
nie stanowił dla ankietowanych przedsiębiorców aż
tak istotnego problemu. Badane firmy stosunkowo nisko oceniły brak potrzeby prowadzenia
działalności innowacyjnej ze względu na wprowadzenie innowacji w latach poprzednich.
Zbyt słabo odczuwana bariera popytowa przez ankietowane przedsiębiorstwa może być
wyrazem niewystarczającej orientacji na potrzeby odbiorcy. Innowacyjne przedsiębiorstwa
twierdziły, że popyt nie stanowi dla nich bariery, co może być spowodowane nie
dostrzeganiem znaczenia budowania przewag konkurencyjnych opartych na popytowym
podejściu do innowacji, w tym także bardziej zaawansowanych form takich jak innowacje
80
Bariera ta może być podwójnie interpretowana przez przedsiębiorstwa jako brak popytu ze strony
konsumentów lub pracowników firmy.
0
0,5
1
1,5
2
2,5
3
3,5 St
op
ień
wp
ływ
u
Czynniki
2007
2008
RAPORT O INNOWACYJNOŚCI WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO W 2010 ROKU 79
RA
PO
RT
O IN
NO
WA
CY
JN
OŚ
CI W
OJE
WÓ
DZ
TW
A M
AZ
OW
IEC
KIE
GO
W 2
009 R
OK
U 7
9
kreowane przez odbiorców (User-Driven Innovation), co ma istotne znaczenie dla wdrażania
innowacji.81
Dla ankietowanych przedsiębiorstw woj. lubuskiego czynniki rynkowe były drugą
w kolejności grupą barier wpływającą na ich innowacje. Analizowane przedsiębiorstwa
bardziej obawiały się dominacji innych firm (istotne lub średnie znaczenie czynnika) niż
niepewnego popytu (wszystkie firmy wskazały na niskie znaczenie tej bariery).
W porównaniu do średnich krajowych waga tych czynników była taka sama. Dla obu
analizowanych firm zarówno brak popytu na innowacje jak i brak potrzeby prowadzenia
działalności innowacyjnej ze względu na wprowadzenie innowacji w latach poprzednich był
bez znaczenia.
Bariery, które wiążą się z gospodarowaniem wiedzą: brak wykwalifikowanego
personelu, informacji na temat technologii lub rynków oraz trudności w znalezieniu
partnerów do współpracy w zakresie działalności innowacyjnej wpływały w niższym stopniu
na innowacje przedsiębiorstw w kraju niż poprzednio wymienione bariery. Odczuwanie barier
związanych z informacją może być związane z rozwojem kultury informacyjnej
w społeczeństwie. Natomiast niski stopień oddziaływania bariery związanej z brakiem
informacji nt. technologii może świadczyć, że ankietowane firmy nie działają w sferze
wysokich technologii.82
Po ok. 13% ankietowanych firm wskazało na wysoce istotne
znaczenie braku informacji nt. technologii i personelu o odpowiednich kompetencjach
w podejmowaniu przez nie działań innowacyjnych. Dla prawie 14% przedsiębiorców brak
informacji nt. rynków, a dla blisko 16% - trudności w znalezieniu partnerów były bardzo
istotnymi barierami.
Odczuwanie barier związanych z wiedzą przez badane firmy woj. lubuskiego było
silniejsze niż przez pozostałe przedsiębiorstwa w kraju. Wszystkie te przeszkody zdaniem
ankietowanych firm miały umiarkowany wpływ na prowadzenie przez nie działalności
innowacyjnej, przy czym obie firmy miały bardzo duże problemy z pozyskaniem partnerów
do współpracy w zakresie działalności innowacyjnej (wysokie znaczenie czynnika). Brak
81
Szerzej zob. teksty: W. Burzyński User-Driven Innovation (UDI)–elementy teorii i praktyki; W. Pander Nowe
popytowe podejście do innowacji-User Driven Innovation; N. Grądzka Innowacje popytowe w latach 2006-
2008-wyniki badań ankietowych; A. Żołnierski User-Driven Innovation w MŚP - analiza wybranych polskich
studiów przypadku w: Raporcie o innowacyjności gospodarki Polski 2009 r., (red. nauk. T. Baczko), INE PAN,
Warszawa 2010. 82
Szerzej zob. badanie M. Martina, które wskazuje na różnice we wrażliwości firm w zależności od stopnia
nowoczesności produkcji i technologii. Firmy, które działają w sferze wysokich technologii odczuwają brak
informacji jako wysoce istotny czynnik wpływający na ich działania.
80 RAPORT O INNOWACYJNOŚCI WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO W 2010 ROKU
80
RA
PO
RT
O IN
NO
WA
CY
JN
OŚ
CI W
OJE
WÓ
DZ
TW
A M
AZ
OW
IEC
KIE
GO
W 2
009 R
OK
U
odpowiednio wykwalifikowanego personelu83
zdaniem ankietowanych firm miał istotne lub
umiarkowane znaczenie dla ich innowacji. Natomiast brak informacji nt. technologii czy
rynków wpływał w średnim lub niskim stopniu na ich działalność.
Analizowane firmy w kraju wskazywały także na inne czynniki, na które
przedsiębiorstwo nie miało wpływu, a które w sposób negatywny odbiły się na ich
działalności innowacyjnej. Bariery wskazywane przez firmy można było podzielić na dwie
grupy.84
Pierwsza - związana była z dostępnością instrumentów wspierania działalności
innowacyjnej. Firmy wskazywały na brak zachęt ze strony organów rządowych
i samorządowych oraz motywacji do zwiększania nakładów na innowacje. Ankietowane
firmy w kraju wskazywały także na zbyt sformalizowane wymagania i kryteria oceny przy
rozpatrywaniu wniosków o dofinansowanie i finansowanie B+R. Na niedostosowane przepisy
oraz długotrwały proces uzyskiwania dotacji zwracały także uwagę analizowane
przedsiębiorstwa z woj. lubuskiego.
Natomiast druga grupa barier wskazywanych przez ankietowane innowacyjne
przedsiębiorstwa w kraju związana była ze wzrostem cen i utrudnieniami procesów
innowacyjnych realizowanych przez przedsiębiorstwa. Przedsiębiorstwa zwracały uwagę na
wzrost cen usług, materiałów (np. budowlanych), kosztów jednostkowych, wykonawstwa,
aparatury kontrolno-pomiarowej i równoczesne oczekiwania przez klientów niskich cen.
Wskazywano również na quasi-monopolistyczne mechanizmy na rynku promujące produkty
przestarzałe. Zwracano uwagę na brak możliwości komercyjnego wykorzystania produktu,
którego opracowanie powstało przy udziale środków UE, brak innowacyjności u dostawców
(np. tworzyw sztucznych) i brak wpływu na technologię realizacji usług (budowa lub remont
dróg). Firmy podkreślały brak wyartykułowanych potrzeb rynku i utrudniony dostęp do
informacji od klienta. Podkreślano także wpływ wielkości przedsiębiorstwa oraz zakresu
zasięgu geograficznego dystrybucji na ich działalność innowacyjną.
83
Na brak wykształconej kadry oraz dostępu do informacji na temat technologii jako barier rozwoju
innowacyjności w regionie wskazuje także Lubuska Regionalna Strategia Innowacji, Departament Rozwoju
Regionalnego i Planowania Przestrzennego oraz Departament Europejskiego Funduszu Społecznego Urzędu
Marszałkowskiego Województwa Lubuskiego, Zielona Góra, luty 2010, s. 59. 84
Na podstawie wybranych informacji z danych ankietowych przesłanych przez przedsiębiorstwa do INE PAN
do Listy 500 najbardziej innowacyjnych przedsiębiorstw w Polsce.
RAPORT O INNOWACYJNOŚCI WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO W 2010 ROKU 81
RA
PO
RT
O IN
NO
WA
CY
JN
OŚ
CI W
OJE
WÓ
DZ
TW
A M
AZ
OW
IEC
KIE
GO
W 2
009 R
OK
U 8
1
W świetle badań wskazujących na wzrost ilości firm patentujących85
na uwagę zasługują
opinie wskazujące, że procedury patentowe powinny ulec ułatwieniu i przyspieszeniu.86
Dzieje się tak pomimo, iż średni czas dotyczący cyklu postępowania przy przyznawaniu
patentu przez UP uległ skróceniu prawie o połowę.87
Zdaniem badanych firm88
w kraju kryzys finansowy wpłynął na ograniczenie środków
finansowych na prace badawczo-rozwojowe, innowacje, inwestycje (w tym nowe,
niesprawdzone technologie) oraz wielkość projektów, co spowodowało odsunięcie w czasie
realizacji niektórych prac B+R, a także przygotowywanie nowych produktów w segmentach
niskocynowych. Zaostrzeniu uległy bariery ekonomiczne. Firmy wskazywały na utrudniony
dostęp do finansowych źródeł zewnętrznych oraz zwiększone koszty pozyskiwania kapitału.
Wiele firm utraciło płynność finansową.
Przedsiębiorstwa zwracały także uwagę na zmniejszenie ilości zamówień na innowacyjne
produkty oraz utratę utalentowanych i wykwalifikowanych pracowników.
Pokonanie wielu z wymienionych barier jest coraz częściej w zasięgu przedsiębiorstw
poprzez innowacje organizacyjne, marketingowe, czy też wykorzystanie technologii
informatycznych (Internet, e-commerce).
Instrumenty wspierające innowacyjność są różnie oceniane przez przedsiębiorców.
Ankietowane firmy widzą możliwość pokonywania barier innowacyjności, mają też
konkretne postulaty instytucjonalne.
Ich zdaniem aby zmniejszyć bariery innowacyjności instytucje publiczne powinny skupić
się m.in. na:89
uproszczeniu przepisów ułatwiających działalność przedsiębiorstw (na co
również zwracały uwagę ankietowane firmy z woj. lubuskiego), ułatwieniu i przyspieszeniu
procedur związanych z dostępem do finansowania zewnętrznego (fundusze unijne, kredyty),
obniżeniu kryteriów dla uzyskania statutu centrum badawczo-rozwojowego).
85
Baczko T., Lisowski E., Szyl M.: Komunikat z badań nad przedsiębiorstwami o największej ilości patentów
w Polsce w latach 2004-2009 przedstawiony na seminarium pt. W kierunku Strategii Innowacji dla Polski, INE
PAN, Pałac Staszica, Warszawa, 11 marca 2010. 86
Ok. 67% firm, które wskazały uwagę na tę barierę posiadało patenty. 87
Na podstawie wypowiedzi p. Prezes Urzędu Patentowego dr Alicji Adamczak na seminarium naukowym INE
PAN i Sieci Naukowej MSN pt. Co powinna obejmować strategia innowacji dla Polski?, Warszawa,
14.12.2009 r. - długi czas oczekiwania na udzielenie patentu jest m.in. spowodowany koniecznością
prowadzenia licznej korespondencji ze zgłaszającym patent, gdyż odpowiedzi są niewyczerpujące,
a wnioskodawca często prosi o przedłużenie terminu udzielenia odpowiedzi. 88
Na podstawie wybranych informacji z danych ankietowych przesłanych przez przedsiębiorstwa do INE PAN
do Listy 500 najbardziej innowacyjnych przedsiębiorstw w Polsce. 89
Na podstawie wybranych informacji z danych ankietowych przesłanych przez przedsiębiorstwa do INE PAN
do Listy 500 najbardziej innowacyjnych przedsiębiorstw w Polsce.
82 RAPORT O INNOWACYJNOŚCI WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO W 2010 ROKU
82
RA
PO
RT
O IN
NO
WA
CY
JN
OŚ
CI W
OJE
WÓ
DZ
TW
A M
AZ
OW
IEC
KIE
GO
W 2
009 R
OK
U
Zdaniem ankietowanych firm zwiększeniu powinny ulec kwoty dofinansowania
innowacji, prac badawczo-rozwojowych oraz w zakresie programów operacyjnych, np. PO
IG. Przedsiębiorstwa postulują aby fundusze przeznaczać w większym stopniu na badania
i rozwój, a nie na wdrożenie.
W opinii respondentów istotna jest też zmiana regulacji prawno-podatkowych (ulgi
inwestycyjne, podatkowe). Przedsiębiorcy zwracali także uwagę na zmniejszenie udziału
własnego w programach innowacyjnych finansowanych ze środków funduszu Unii
Europejskiej oraz zmniejszenie kosztów pracy i podatków.
Zdaniem ankietowanych firm istotne znaczenie w likwidowaniu barier innowacyjności
ma również wspieranie współpracy między jednostkami naukowymi a przedsiębiorcami,
prowadzanie badań rynku (producentów i klientów) w zakresie potrzebnych kierunków
innowacji, zwiększenie wiedzy i świadomości na temat wpływu innowacji na
konkurencyjność przedsiębiorstw oraz aktywności własnej kadry inżynierskiej.
Przedsiębiorcy zwracali uwagę na celowość jednoznacznego określenia kierunków
realizacji prac badawczo-rozwojowych, tworzenie klastrów oraz zmianę podejścia do
innowacji, tak aby cena rozwiązania innowacyjnego nie była barierą sprzedaży, gdyż
wdrożenie innowacji pociąga za sobą duże koszty, a także żeby instytucje publiczne nie
hamowały rozwoju szukając oszczędności poprzez wstrzymanie realizacji projektów.
Badania nad innowacyjnością gospodarki Polski90
pokazują, że firmy innowacyjne
występują we wszystkich województwach, jednocześnie utrzymuje się dystans innowacyjny
regionów, który może trwać dziesiątki lat, dlatego też gospodarka oparta o wiedzę i związane
z nią instytucje mogą przyczynić się do przyspieszenia w tych województwach procesów
innowacyjnych. Istotne jest zatem wydłużenie horyzontu polityki gospodarczej nie tylko na
poziomie kraju, ale też regionów, branż i firm. Ważna jest współpraca nauki i gospodarki -
powiązania przedsiębiorstw z ośrodkami akademickimi, naukowymi i badawczo-
rozwojowymi, celem zmniejszenia bariery informacyjnej, czyli orientacji na potrzeby
przedsiębiorstw i konsumentów. Bardzo istotną rolę w całym tym procesie odgrywa także
efektywne wykorzystanie i tworzenie kapitału intelektualnego, zwiększenie świadomości
dotyczącej własności intelektualnej oraz wiedzy na temat standardów i przemian
w innowacjach - nie tylko wśród przedsiębiorców lub kadry zarządzającej, ale także - a może
90
Zob. szerzej Raporty o innowacyjności gospodarki Polski (w latach: 2005-2009), red. nauk. T. Baczko, INE
PAN, Warszawa (2005-2010).
RAPORT O INNOWACYJNOŚCI WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO W 2010 ROKU 83
RA
PO
RT
O IN
NO
WA
CY
JN
OŚ
CI W
OJE
WÓ
DZ
TW
A M
AZ
OW
IEC
KIE
GO
W 2
009 R
OK
U 8
3
i przede wszystkim – wśród pracowników.91
Istotną rolę mają do odegrania zarówno firmy
z kapitałem krajowym jak i zagranicznym, ośrodki badawczo-rozwojowe koncernów
międzynarodowych, organizacje akademickie92
czy instytucje świata kultury i mediów. Zatem
realizacja polityki innowacyjnej regionu wymaga jednoczesnego współdziałania różnych grup
interesów – instytucji państwowych, środowiska nauki, sektora prywatnego wraz z doborem
odpowiednich rynkowych narzędzi wsparcia, a istotnym elementem tej polityki jest nie tylko
angażowanie w ten proces inżynierów, pracowników naukowych z działów badawczo-
rozwojowych czy przedsiębiorców, ale także pracowników i będących odbiorcami produktów
lub usług - konsumentów.
91
Pilat D.: OECD’s Innovation Strategy: Key Findings and Policy Message materiały zaprezentowane na
Roundtable on OECD Innovation Strategy Towards new perception of innovation/W kierunku nowego spojrzenia
na innowacje, Ministerstwo Gospodarki, OECD, Polish Market, Warszawa 29.06.2010. 92
Zob. teksty: Janiszewska J.: Rok 2009 - europejskim rokiem kreatywności i innowacji w: Raport
o innowacyjności gospodarki Polski w 2009 r. (red. T. Baczko), INE PAN, Warszawa 2010 oraz Europejski Rok
Kreatywności i Innowacji 2009 w Polsce. Raport, Ministerstwo Edukacji Narodowej, Fundacja Rozwoju
Systemu Edukacji, Warszawa 2010.
84 RAPORT O INNOWACYJNOŚCI WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO W 2010 ROKU
84
RA
PO
RT
O IN
NO
WA
CY
JN
OŚ
CI W
OJE
WÓ
DZ
TW
A M
AZ
OW
IEC
KIE
GO
W 2
009 R
OK
U
Marek Szyl
Sieć Naukowa MSN
STRUKTURA REGIONALNA PRZEDSIĘBIORSTW INNOWACYJNYCH INWESTUJĄCYCH W BADANIA I ROZWÓJ
W 2008 ROKU
W ramach badań innowacyjności regionów Polski zostało przeprowadzone badanie
innowacyjnych przedsiębiorstw ponoszących nakłady na prace badawczo-rozwojowe.93
W ramach tych badań zidentyfikowano łącznie 592 przedsiębiorstwa, które wykazywały
nakłady na B+R w 2008 roku.
Analiza inwestorów w B+R w poszczególnych regionach (por. rys. 1), pokazuje silną
koncentrację tych przedsiębiorstw, w takich województwach, jak: mazowieckie (129
podmiotów, co stanowiło 22% wszystkich analizowanych przedsiębiorstw), śląskie
(analogicznie 97, 16%), wielkopolskie (56, 9%) czy dolnośląskie (55, 9%). W tych regionach
kumulowało się aż 57% wszystkich badanych przedsiębiorstw. Najmniej inwestorów
w badania i rozwój występowało w regionach: świętokrzyskim (8, 1%), lubuskim (8, 1%),
podlaskim (10, 2%) i opolskim (12, 2%). W tych regionach łącznie występowało zaledwie 6%
wszystkich badanych przedsiębiorstw.
Rysunek 1. Przedsiębiorstwa inwestujące w badania i rozwój w 2008 według regionów
Źródło: opracowanie własne na podstawie bazy danych INE PAN.
93
Nakłady na prace badawczo-rozwojowe definiowane zgodnie ze standardami OECD i GUS oraz z
Międzynarodowymi Standardami Rachunkowości (MSR nr 38).
0 20 40 60 80 100 120 140
MAZOWIECKIE
ŚLĄSKIE
WIELKOPOLSKIE
DOLNOŚLĄSKIE
ŁÓDZKIE
MAŁOPOLSKIE
PODKARPACKIE
POMORSKIE
KUJAWSKO-POMORSKIE
ZACHODNIOPOMORSKIE
WARMIŃSKO-MAZURSKIE
LUBELSKIE
OPOLSKIE
PODLASKIE
LUBUSKIE
ŚWIĘTOKRZYSKIE
liczba przedsiębiorstw
RAPORT O INNOWACYJNOŚCI WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO W 2010 ROKU 85
RA
PO
RT
O IN
NO
WA
CY
JN
OŚ
CI W
OJE
WÓ
DZ
TW
A M
AZ
OW
IEC
KIE
GO
W 2
009 R
OK
U 8
5
Analiza wartości nakładów na B+R przedsiębiorstw pokazuje jeszcze silniejsze
zróżnicowanie pomiędzy regionami (por. rys. 2). W województwie mazowieckim
przedsiębiorstwa inwestujące w badania i rozwój w 2008 roku wydały łącznie na badania i
rozwój 618 mln zł, (o 8,7% więcej niż w 2007 roku), było to 40% wszystkich nakładów na
badania i rozwój zidentyfikowanych inwestorów w B+R. W regionie śląskim
przedsiębiorstwa w badania i rozwój zainwestowały o połowę mniej niż firmy z województwa
mazowieckiego i wydały 290 mln zł (spadek w stosunku do roku 2007 o 21,2%). W regionie
małopolskim przedsiębiorstwa wydały na prace badawczo-rozwojowe 165 mln zł.
Rysunek 2. Wielkość nakładów na badania i rozwój przedsiębiorstw w latach 2007-2008
według regionów
Źródło: opracowanie własne na podstawie bazy danych INE PAN.
W województwie podlaskim, świętokrzyskim, lubuskim, opolskim, zachodniopomorskim
i warmińsko-mazurskim przedsiębiorstwa wydały łącznie na badania i rozwój zaledwie
49 mln zł, co wskazuje na dużą dysproporcję pomiędzy regionami. Warto zauważyć, że tylko
dwa regiony charakteryzowały się spadkiem nakładów na B+R przedsiębiorstw
(województwo śląskie i lubelskie). W pozostałych 14 regionach obserwować można wzrost
tych nakładów w latach 2007-2008.
Największe średnie nakłady na B+R ponosiły przedsiębiorstwa z regionu mazowieckiego
(4.797 tys. zł), lubelskiego (4.295 tys. zł), małopolskiego (3.911 tys. zł) i pomorskiego (2.014
tys. zł). Najmniejszymi nakładami na B+R charakteryzowały się przedsiębiorstwa
0 150 300 450 600 750
MAZOWIECKIE
ŚLĄSKIE
MAŁOPOLSKIE
WIELKOPOLSKIE
POMORSKIE
PODKARPACKIE
DOLNOŚLĄSKIE
LUBELSKIE
KUJAWSKO-POMORSKIE
ŁÓDZKIE
WARMIŃSKO-MAZURSKIE
ZACHODNIOPOMORSKIE
OPOLSKIE
LUBUSKIE
ŚWIĘTOKRZYSKIE
PODLASKIE
nakłady na B+R w mln zł
2008 2007
86 RAPORT O INNOWACYJNOŚCI WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO W 2010 ROKU
86
RA
PO
RT
O IN
NO
WA
CY
JN
OŚ
CI W
OJE
WÓ
DZ
TW
A M
AZ
OW
IEC
KIE
GO
W 2
009 R
OK
U
z województwa: podlaskiego (222 tys. zł), świętokrzyskiego (652 tys. zł), opolskiego (658
tys. zł) i zachodniopomorskiego (761 tys. zł). Średnia dla całego sektora analizowanych
przedsiębiorstw w 2008 roku wyniosła 2.706 tys. zł, zaś mediana 335 tys. zł (odpowiednio
dane dla 2007 roku wyniosły 2.500 tys. zł i 135 tys. zł). Analiza rozkładu średnich
regionalnych dodatkowo potwierdza silne zróżnicowanie pomiędzy przedsiębiorstwami w
poszczególnych regionach – por. rys. 3.
Rysunek 3. Innowacyjne przedsiębiorstwa inwestujące w badania i rozwój w 2008 według
regionów
Źródło: opracowanie własne na podstawie bazy danych INE PAN.
Analizy wyników finansowych innowacyjnych przedsiębiorstw inwestujących w badania
i rozwój w latach 2006, 2007, 2008 pokazują, że pogorszyła się efektywność gospodarowania
przedsiębiorstw w większości regionów. Nie były to jednak zjawiska niszczące wartość
przedsiębiorstw, a oznaczały jedynie pewne spowolnienie procesu generowania zysków. Na
rysunku 4 zostały przedstawione wyniki analizy rentowności sprzedaży netto94
przedsiębiorstw inwestujących w badania i rozwój w poszczególnych regionach w latach
2006, 2007, 2008.
Najbardziej rentownymi przedsiębiorstwami w badanej grupie w roku 2008 były
przedsiębiorstwa z regionów: dolnośląskiego (15%), łódzkiego (10,5%), lubelskiego (7,7%) i
opolskiego (7,5%). Względnie niską rentownością sprzedaży charakteryzowały się
94
Wskaźnik rentowność sprzedaży netto był liczony jako wynik finansowy netto odniesiony do przychodów
ze sprzedaży netto.
0
1000
2000
3000
4000
5000
6000
DO
LNO
ŚLĄ
SKIE
MA
ZOW
IEC
KIE
OP
OLS
KIE
ŚLĄ
SKIE
WIE
LKO
PO
LSK
IE
PO
MO
RSK
IE
PO
DLA
SKIE
PO
DK
AR
PA
CK
IE
WA
RM
IŃSK
O-M
AZU
RSK
IE
KU
JAW
SKO
-PO
MO
RSK
IE
LUB
ELSK
IE
LUB
USK
IE
MA
ŁOP
OLS
KIE
ŁÓD
ZKIE
ZAC
HO
DN
IO-P
OM
OR
SKIE
ŚWIĘ
TOK
RZY
SKIE
nak
ład
y n
a B
+R w
tys
. zł
średnia 2.706 tys. zł
RAPORT O INNOWACYJNOŚCI WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO W 2010 ROKU 87
RA
PO
RT
O IN
NO
WA
CY
JN
OŚ
CI W
OJE
WÓ
DZ
TW
A M
AZ
OW
IEC
KIE
GO
W 2
009 R
OK
U 8
7
przedsiębiorstwa w regionie zachodniopomorskim oraz świętokrzyskim (odpowiednio 0,5% i
2,5%). Średnią rentowność sprzedaży na poziomie ujemnym wykazywały przedsiębiorstwa
inwestujące w B+R z województwa pomorskiego (-1,5%).
Rysunek 4. Rentowność sprzedaży netto (ROS) innowacyjnych przedsiębiorstw
inwestujących w badania i rozwój w latach 2006-2008 roku według regionów
Źródło: opracowanie własne na podstawie bazy danych INE PAN.
Badania wskazują ponadto, że w krótkim okresie nie występowała korelacja pomiędzy
nakładami na badania i rozwój przedsiębiorstw w poszczególnych regionach a ich wynikami
finansowymi. Równocześnie istniała bardzo silna korelacja pomiędzy wielkością
przedsiębiorstw w poszczególnych regionach a ich nakładami na badania i rozwój
(współczynnik korelacji ponad +0,97). Oznacza to, że wielkość przedsiębiorstwa silnie
determinuje działania w obszarze B+R.
-5,0%
0,0%
5,0%
10,0%
15,0%
20,0%
25,0% MAZOWIECKIE
ŚLĄSKIE
DOLNOŚLĄSKIE
WIELKOPOLSKIE
POMORSKIE
MAŁOPOLSKIE
PODKARPACKIE
KUJAWSKO-POMORSKIE
LUBELSKIE
ŁÓDZKIE
OPOLSKIE
WARMIŃSKO-MAZURSKIE
ZACHODNIOPOMORSKIE
LUBUSKIE
PODLASKIE
ŚWIĘTOKRZYSKIE
ROS 2008 2007 2006
88 RAPORT O INNOWACYJNOŚCI WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO W 2010 ROKU
88
RA
PO
RT
O IN
NO
WA
CY
JN
OŚ
CI W
OJE
WÓ
DZ
TW
A M
AZ
OW
IEC
KIE
GO
W 2
009 R
OK
U
Uzupełnieniem analiz rentowności sprzedaży netto badanych przedsiębiorstw jest analiza
intensywności nakładów na B+R przedsiębiorstw w regionach (por. rys. 5). Wskaźnik
intensywności nakładów na B+R, liczony jako procent wartości sprzedaży obrazuje, że
w 2008 roku, największymi intensywnościami charakteryzowały się przedsiębiorstwa
z regionów: świętokrzyskiego (1,8%), zachodniopomorskiego (1,7%), łódzkiego (1,5%)
i małopolskiego (1,3%). Najniższe intensywności nakładów na B+R przedsiębiorstw
występowały w regionach: dolnośląskim (0,2%), mazowieckim (0,3%), opolskim (0,4%)
i śląskim (0,5%). Niskimi wskaźnikami intensywności nakładów na badania i rozwój
charakteryzowały się duże przedsiębiorstwa, zaś wysokimi małe firmy. Analiza ta potwierdza,
że wielkość przedsiębiorstwa silnie determinuje innowacyjne przedsiębiorstwa ponoszące
nakłady na B+R.
Rysunek 5. Intensywność nakładów na B+R innowacyjnych przedsiębiorstw w 2008 roku
według regionów
Źródło: opracowanie własne na podstawie bazy danych INE PAN.
0,0%
0,2%
0,4%
0,6%
0,8%
1,0%
1,2%
1,4%
1,6%
1,8% MAZOWIECKIE
ŚLĄSKIE
MAŁOPOLSKIE
POMORSKIE
WIELKOPOLSKIE
LUBELSKIE
PODKARPACKIE
DOLNOŚLĄSKIE
ŁÓDZKIE
KUJAWSKO-POMORSKIE
WARMIŃSKO-MAZURSKIE
LUBUSKIE
ZACHODNIOPOMORSKIE
OPOLSKIE
PODLASKIE
ŚWIĘTOKRZYSKIE
Intensywność nakładów na B+R (jako % sprzedaży)
RAPORT O INNOWACYJNOŚCI WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO W 2010 ROKU 89
RA
PO
RT
O IN
NO
WA
CY
JN
OŚ
CI W
OJE
WÓ
DZ
TW
A M
AZ
OW
IEC
KIE
GO
W 2
009 R
OK
U 8
9
Wnioski
Podsumowując przedstawione powyżej wyniki badań innowacyjnych przedsiębiorstw
ponoszących nakłady na badania i rozwój w 2008 roku, należy stwierdzić, że występowało
duże zróżnicowanie pomiędzy przedsiębiorstwami w poszczególnych regionach.
Zróżnicowanie to występowało zarówno w liczbie przedsiębiorstw, jak i wartości nakładów
na prace badawczo-rozwojowe.
W większości regionów sektory inwestorów w badania i rozwój dynamicznie się
rozwijały i to pomimo wystąpienia kryzysu roku 2008. Równocześnie dawało się
zaobserwować spadek rentowności sprzedaży netto przedsiębiorstw w regionach, ale tylko
w jednym regionie wskaźnik ten był ujemny. Należałoby jednak zaznaczyć, że bardziej
pogłębione badania pokazują, że nie istnieją proste krótkookresowe powiązania pomiędzy
nakładami na B+R przedsiębiorstw w poszczególnych regionach a ich wynikami
operacyjnymi.
W badaniach innowacyjnych przedsiębiorstw ponoszących nakłady na badania i rozwój
istotną determinantą okazuje się wielkość przedsiębiorstwa. Związek ten należy brać pod
uwagę przy ocenie wpływu nakładów na B+R na wyniki finansowe przedsiębiorstw.
90 RAPORT O INNOWACYJNOŚCI WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO W 2010 ROKU
90
RA
PO
RT
O IN
NO
WA
CY
JN
OŚ
CI W
OJE
WÓ
DZ
TW
A M
AZ
OW
IEC
KIE
GO
W 2
009 R
OK
U
Michał Baranowski Instytut Nauk Ekonomicznych PAN
NA ZACHODZIE BEZ (ISTOTNYCH) ZMIAN. WYBRANE ASPEKTY ROZMIESZCZENIA FIRM INNOWACYJNYCH W WOJEWÓDZTWIE
LUBUSKIM W LATACH 2005-2009
Województwo lubuskie pod względem przestrzennego układu firm przejawiających
cechy innowacyjne Można opisać jako tzw. układ podwójny. Firmy te skupiają się w dwóch
stolicach regionu, poza tym rozproszone są wokół Zielonej Góry, a także w innych miastach
województwa (Nowa Sól, Żary). Są to wszystko miasta średniej wielkości. Brak jest dużych
aglomeracji koncentrujących działalność innowacyjną, choć w dwóch stolicach w badaniu w
2009 roku znajdowało się w sumie 50% firm innowacyjnych, a odpowiednio w 2007 roku
50,7%.
W literaturze istnieje kilka hipotez dotyczących spójności gospodarczej Polski95
. Dla
potrzeb niniejszej analizy przyjęto jedną z nich, mianowicie założenie o istnieniu trójkąta96
,
którego wierzchołkami są w przybliżeniu Trójmiasto, Rzeszów oraz południowo-zachodnie
powiaty województwa dolnośląskiego, przy czym jego podstawę stanowi południowa granica
kraju. Tak zarysowany obszar, pomimo obserwowalnych wewnętrznych niespójności,
charakteryzuje się największym skupieniem firm przejawiających aktywności innowacyjne w
Polsce. Województwo lubuskie leży na granicy tego obszaru97
.
Lubuskie jest województwem o najmniejszej liczbie ludności. Znajduje się w grupie
regionów o najniższym udziale innowacyjnych przedsiębiorstw w Polsce. W analizie
wykonanej na porównywalnych zbiorach firm innowacyjnych (Lista 50098
) okazało się, że
udział ich w całej Polsce oscyluje wokół 2% (0,4% w roku 2005, 2% w roku 2006, 1,8% w
roku 2007, 3,4% w roku 2008 i 1,4% w roku 2009). Ich udział jest względnie stabilny, ale na
95
Jasiński L. J. Spójność ekonomiczna regionów Polski na tle krajów Unii Europejskiej, INE PAN, Warszawa,
2005, s. 115-121 96
Ze względu na brak miejsca w niniejszej analizie pominięto inne hipotezy odnośnie spójności kraju, a które
także w warunkach województwa kujawsko-pomorskiego można zweryfikować w kontekście rozkładu firm
innowacyjnych. Jest to hipoteza Wisły i Wisłoki zakładająca, że na wschód od nich aktywność gospodarcza jest
wyraźnie mniejsza oraz hipoteza rozwoju wyspowego, tzn. rozbieżności istniejącej pomiędzy aktywnościami
ekonomiczymi zlokalizowanymi na terenie największych i najważniejszych miast Polski i poza nimi. 97
Por. Opach T. mapy innowacyjności [w:] Baczko T. (red.) Raport o innowacyjności województwa lubuskiego
w 2007 roku, INE PAN, Warszawa, 2008, s. 237-241 98
Ze względów metodologicznych przyjętych w badaniu, zdecydowano się pracować nie listach obejmujących
zróżnicowane liczby zidentyfikowanych przedsiębiorstw innowacyjnych z poszczególnych lat tylko ograniczyć
się do badania na grupie pięciuset najbardziej innowacyjnych firm w Polsce w każdym roku.
RAPORT O INNOWACYJNOŚCI WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO W 2010 ROKU 91
RA
PO
RT
O IN
NO
WA
CY
JN
OŚ
CI W
OJE
WÓ
DZ
TW
A M
AZ
OW
IEC
KIE
GO
W 2
009 R
OK
U 9
1
niskim poziomie99
. Lubuskie lokuje się w grupie województw z najniższym udziałem firm
innowacyjnych, choć trzeba zaznaczyć, że niski jest też udział województwa we wszystkich
podmiotach gospodarki narodowej w Polsce (średnia dla lat 2005-2009 wynosi 2,8%, tylko w
dwóch województwach jest mniej firm). Warto zwrócić uwagę także na aspekt jakościowy.
Wśród 14 firm ocenionych w systemie 5A dwie otrzymały najwyższe oceny innowacyjności
(A) w poszczególnych kategoriach100
.
Rysunek 1 Udział firm innowacyjnych pomiędzy województwa Polski w latach 2005-2009
(w %)
Źródło: opracowanie własne na podstawie List najbardziej innowacyjnych przedsiębiorstw w Polsce
zamieszczanych w pięciu Raportach o innowacyjności gospodarki Polski za lata 2005- 2009 pod red. T. Baczko
oraz na podstawie statystyki GUS: Zmiany strukturalne grup podmiotów gospodarki narodowej w 2005, 2006,
2007, 2008, 2009 r., GUS, Warszawa, 2005, 2006, 2007, 2008, 2009
Podobny wynik jak dla firm z List 500 uzyskany jest dla analiz przeprowadzonych na
całej populacji, czyli firmach najbardziej innowacyjnych (Lista 500) jak i tych, które nie
weszły do pierwszej 500-tki, a które wykazują cechy innowacyjne. W porównaniu do roku
2007 w roku 2009 nastąpił spadek udziału takich firm z województwa lubuskiego w całej
populacji - z 2,3% do 1,4% (Rys. 2).
99
Różnicę w porównaniu z wynikami z lat 2005-2006 można tłumaczyć stopniowym ulepszaniem dokładności
badań. 100
Baczko T. Innowacyjne wyzwanie dla regionów, [w:] Baczko T. (red.) Raport o innowacyjności województwa
lubuskiego w 2007 roku, op.cit., s. 6-7
92 RAPORT O INNOWACYJNOŚCI WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO W 2010 ROKU
92
RA
PO
RT
O IN
NO
WA
CY
JN
OŚ
CI W
OJE
WÓ
DZ
TW
A M
AZ
OW
IEC
KIE
GO
W 2
009 R
OK
U
Rysunek 2 Województwo lubuskie na tle innych województw Polski w latach 2007 i 2009
(% całej populacji badanych firm)
Rok 2007 Rok 2009
Źródło: obliczenia własne na podstawie wojewódzkich List najbardziej innowacyjnych przedsiębiorstw
zawartych w szesnastu Raportach o innowacyjności poszczególnych województw Polski w roku 2007 i roku
2009 pod red. T. Baczko.
Województwo lubuskie powstało w 1999 roku przede wszystkim z terenów dwóch
byłych województw: zielonogórskiego i gorzowskiego101
. W badaniu z roku 2009 firmy
innowacyjne w przeważającej większości występują na terenie subregionu102
zielonogórskiego (71,4%), a w dużo mniejszej części w subregionie gorzowskim (28,6%). W
badaniu z roku 2007 roku obejmującym więcej firm 53,8% firm innowacyjnych znajdowało
się na terenie dawnego województwa zielonogórskiego, 44,6% na terenie dawnego
województwa gorzowskiego (Rys. 4).
Rysunek 4. Ilość firm innowacyjnych w subregionach województwa lubuskiego i ich
koncentracja w głównych miastach subregionu w roku 2007 (%)
Źródło: obliczenia własne na podstawie wojewódzkich List najbardziej innowacyjnych przedsiębiorstw
zawartych w szesnastu Raportach o innowacyjności poszczególnych województw Polski w roku 2007 i roku
2009 pod red. T. Baczko.
101
Obecnie istniejące województwo składa się przede wszystkim z terenów dawnych województw (1975-1999):
zielonogórskiego (oprócz 3 gmin]), gorzowskiego (oprócz gmin powiatów choszczeńskiego i myśliborskiego
oraz gmin Międzychód i Miedzichowo) oraz dwóch gmin województwa leszczyńskiego – określonych w
niniejszym opracowaniu jako pozostałe. 102
Subregionie określonym jako byłe województwo sprzed reformy w 1999 r.
RAPORT O INNOWACYJNOŚCI WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO W 2010 ROKU 93
RA
PO
RT
O IN
NO
WA
CY
JN
OŚ
CI W
OJE
WÓ
DZ
TW
A M
AZ
OW
IEC
KIE
GO
W 2
009 R
OK
U 9
3
Koncentracja firm w stolicach subregionów w 2007 roku była na średnim poziomie -
54,3% w subregionie elbląskim i 48,3% w olsztyńskim.
Czy można mówić o występowaniu dyfuzji innowacji i transmisji technologii w
przypadku województwa lubuskiego? Występowanie tzw. spillover effect polegającego na
koncentrowaniu się firm innowacyjnych wokół ośrodków posiadających duży potencjał
naukowy (wyższe niż średnie nakłady na B+R, silne zaplecze akademickie i badawcze
mierzone ilością placówek badawczych i uczelni oraz pracowników naukowych) i
charakteryzujących się wysoką wartością prac badawczych mierzonych metodami
bibliometrycznymi103
można zaobserwować tylko wokół Zielonej Góry. Przynajmniej na
poziomie regionalnym. Na poziomie krajowym widać, że peryferyjne położenie regionu i
brak dużych aglomeracji nie sprzyjaja rozwojowi innowacyjności w regionie. Z drugiej strony
nie można jednak zapominać o bliskości Niemiec i położnej ok. 90 km od granic
województwa ponad trzymilionowej aglomeracji Berlina. Czynnik ten może wpłynąć
stymulująco na rozwój firm innowacyjnych.
Czynniki historyczne rozwoju regionów istotnie determinują powstawanie firm
innowacyjnych, choć nie w sposób przesądzający. Firmy innowacyjne potrafią znajdować się
w miejscach stereotypowo postrzeganych jako o „niekorzystnych warunkach rozwoju”104
.
Lubuskie firmy innowacyjne istnieją, choć niekorzystne otoczenie w jakim muszą działać nie
sprzyja ich rozwojowi.
W raporcie „Polska 2030”105
opracowanym przez KPRM rozwój regionalny oparto
tzw. „model bipolarno-dyfuzyjny”. Podobne założenia znajdują się w mającej zostać
uchwalonej przez Rząd w lipcu 2010 roku „Krajowej Strategii Rozwoju Regionalnego”106
,
która obecnie znajduje się na etapie konsultacji przez Ministerstwo Rozwoju Regionalnego.
W pewnym uproszczeniu obydwie zakładają rozwój regionów poprzez lokalne o środki
będącymi „lokomotywami” dla całego regionu. Przyjęty model częściowo może okazać się
niekorzystny dla województwa warmińsko-mazurskiego. Częściowo, gdyż należy liczyć się z
tym, że większe ośrodki taki jak Wrocław czy Poznań, ale także i Berlin staną się centrami
zasysającym ludzi i pomysły. Z drugiej strony pomostowe położenie, tzn. łączące większe
103
Zob. Olechnicka A., Płoszaj A. Nauka i badania w polskich regionach – województwo łódzkie, s. 104
Np. na wsi lub w małych miasteczkach. W województwie kujawsko-pomorskim w 2007 roku 11% firm
innowacyjnych było zlokalizowanych na terenach wiejskich, 8,6% w miastach poniżej 10 tys. mieszkańców, a
17,2% w miastach pomiędzy 10 a 50 tys. mieszkańców. Baranowski M. Wybrane aspekty przestrzennego
rozmieszczenia firm innowacyjnych w Polsce w: Baczko T. (red.) Raport o innowacyjności gospodarki Polski w
2008 roku, INE PAN, Warszawa, 2009, s. 147 105
Raport jest dostępny na stronie http://www.polska2030.pl/ 106
http://www.mrr.gov.pl/aktualnosci/rozwoj_regionalny/Documents/KSRR_09_09_09_kor_red_stat.pdf
94 RAPORT O INNOWACYJNOŚCI WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO W 2010 ROKU
94
RA
PO
RT
O IN
NO
WA
CY
JN
OŚ
CI W
OJE
WÓ
DZ
TW
A M
AZ
OW
IEC
KIE
GO
W 2
009 R
OK
U
ośrodki innowacyjne takie jak Poznań czy Warszawa z Europą Zachodnią powoduje, że
województwo znajduje się w zakreślonym przez ESPON obszarze koncentracji przepływów i
aktywności gospodarczej107
. Sprzyjać temu z pewnością będzie poprawiająca się
infrastruktura drogowa i stosunkowo rozwinięta infrastruktura kolejowa.
Na koniec warto podkreślić, że województwa i ośrodki regionalne rywalizować muszą
przede wszystkim o ludzi. Innowacyjne firmy są bowiem wszędzie tam gdzie są myślący w
sposób innowacyjny ludzie. Lepsza infrastruktura, bardziej rozwinięty rynek pracy, dobre
uniwersytety, większa i zróżnicowana oferta kulturalna oraz rozrywek przyciągają do miast.
Zatem wśród instrumentów wspierania innowacyjności nie liczą się tylko inwestycje w firmy
– równie ważne są inwestycje w infrastrukturę, szkolnictwo, naukę oraz kulturę.
107
Scenarios on the territorial future for Europe, ESPON, Belgium, 2007, s.27
RAPORT O INNOWACYJNOŚCI WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO W 2010 ROKU 95
LIS
TA
NA
JB
AR
DZ
IEJ
IN
NO
WA
CY
JN
YC
H P
RZ
ED
SIĘ
BIO
RS
TW
W W
OJ
EW
ÓD
ZT
WIE
L
UB
US
KIM
W 2
008
RO
KU
Lp
. N
azw
a p
rzed
się
bio
rstw
a
Mie
jsc
ow
oś
ć
PK
D
Prz
yc
ho
dy
ne
tto
ze
s
prz
ed
aży
i zró
wn
an
e
z n
imi 2
008
D
yn
am
ika
s
prz
ed
aży
20
08
/20
07
Źródło
Dzia
łaln
oś
ć
ba
daw
cza
i
rozw
ojo
wa
(B
+R
) 2
00
8
Dzia
łaln
oś
ć
B+
R n
a
sp
rze
da
ż
20
08
Patenty krajowe
Kontrakty UE
Innowacyjność rynkowa
Innowacyjność procesowa
Nakłady na działalność
innowacyjną
Patenty
Kontrakty
tys
. zł
%
t
ys
. zł
%
1
LfC
Sp
. z o
.o.
Zie
lon
a G
óra
3
31
0
6
51
5
- 7
0,6
1
1
73
4
26
,62
1
1
C
C
A
C
C
2
AS
TE
C S
p.
z o
.o.
Zie
lon
a G
óra
7
22
2
5
80
1
9,4
1
3
98
6
,86
C
B
B
N
N
3
Urb
an
Po
lska
Sp
. z o
.o.
Ża
ry
20
30
23 5
41
- 2
3,0
1
B
A
C
C
N
4
Se
co
/Warw
ick S
.A.
Św
ieb
od
zin
2
92
1
26
2 0
95
-
3,0
3
1
59
9
0
,61
C
C
B
N
N
5
RE
LP
OL
S.A
. Ż
ary
3
33
0
82 7
45
-
7,9
3
3
14
8
3
,80
C
N
B
N
N
6
Lu
buskie
Zakła
dy A
pa
rató
w E
lektr
yczn
ych
L
UM
EL
S.A
. Z
ielo
na
Góra
3
32
0
66 9
34
- 1
0,3
5
5
03
0
,75
C
C
C
N
N
7
Ve
toq
uin
ol B
iow
et
Sp
. z o
.o.
Go
rzó
w
Wie
lko
po
lski
24
42
10
3 0
58
-
2,8
5
2
16
0
,21
N
C
C
N
N
8
Za
kła
dy J
ajc
za
rskie
OV
OP
OL
Sp
. z o
.o.
Now
a S
ól
15
89
67 8
80
1,5
5
48
0
,07
C
C
C
N
N
9
NO
VIT
A S
.A.
Zie
lon
a G
óra
1
75
1
85 0
70
-
0,2
3
C
C
N
N
N
10
INS
TE
L S
p.
z o
.o.
Zie
lon
a G
óra
4
52
1
5
75
2
5
7
0
,11
N
N
C
N
N
11
Sła
wski Z
akła
d P
rze
twó
rstw
a M
ięsa
i D
rob
iu
BA
LC
ER
ZA
K I
SP
ÓŁ
KA
Sp
. z o
.o.
Sła
wa
1
51
3
19
0 4
08
1
1,9
6
C
C
N
N
N
12
Ad
va
nce
d D
igita
l B
roa
dca
st
Po
lska
S
p.
z o
.o.
Zie
lon
a G
óra
7
41
4
68 9
90
7,7
6
C
C
N
N
N
13
HE
CK
MA
NN
PO
LS
KA
Pro
du
kcja
Me
talo
wa
i M
aszyn
Sp
. z o
.o.
Krz
eszyce
4
52
5
6
1
N
N
N
N
C
14
Rockw
oo
l P
ols
ka
Sp
. z o
.o.
Cig
acic
e
26
14
6
1
N
N
N
C
N
96 RAPORT O INNOWACYJNOŚCI WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO W 2010 ROKU
Źró
dło
1 -
dane z
prz
edsię
bio
rstw
prz
esła
ne w
ankie
tach I
NE
PA
N, nakła
dy n
a B
+R
zgodne z
e s
tandard
am
i O
EC
D i G
US
2 -
dane z
prz
edsię
bio
rstw
prz
esła
ne w
ankie
tach I
NE
PA
N, nakła
dy n
a B
+R
zgodne z
e s
tandard
em
MS
R 3
8
3 -
dane z
e s
pra
wozd
ań p
rzedsię
bio
rstw
noto
wanych n
a G
PW
, nakła
dy n
a B
+R
zgodne z
e s
tandard
em
MS
R 3
8
4 -
dane z
e s
pra
wozd
ań p
rzedsię
bio
rstw
noto
wanych n
a G
PW
, nakła
dy n
a B
+R
na p
odsta
wie
Th
e 2
009 E
U Industr
ial R
&D
Investm
ent S
core
board
, E
uro
pean C
om
mis
sio
n, JR
C/D
G R
TD
5 -
dane z
e s
pra
wozd
ań f
inansow
ych p
rzedsię
bio
rstw
na p
odsta
wie
KR
S, nakła
dy n
a B
+R
zgodne z
e s
tandard
em
MS
R 3
8
6 -
dane z
e s
pra
wozd
ań f
inansow
ych p
rzedsię
bio
rstw
na p
odsta
wie
KR
S
7 -
dane z
badania
kontr
aktó
w w
7P
R U
E z
KP
K,
8 -
dane z
badania
pate
ntó
w U
P R
P z
a lata
2006, 2007,
2008
RAPORT O INNOWACYJNOŚCI WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO W 2010 ROKU 97
LIS
TA
NA
JB
AR
DZ
IEJ
IN
NO
WA
CY
JN
YC
H M
AŁ
YC
H I
ŚR
ED
NIC
H P
RZ
ED
SIĘ
BIO
RS
TW
W
WO
JE
WÓ
DZ
TW
IE L
UB
US
KIM
W 2
00
8 R
OK
U
Lp
. N
azw
a p
rzed
się
bio
rstw
a
Mie
jsc
ow
oś
ć
PK
D
Prz
yc
ho
dy
ne
tto
ze
s
prz
ed
aży
i zró
wn
an
e
z n
imi 2
008
Z
atr
ud
nie
nie
2
00
8
Dyn
am
ika
s
prz
ed
aż
y
20
08
/20
07
Źródło
D
zia
łaln
oś
ć
ba
daw
cza
i
rozw
ojo
wa
(B
+R
) 2
00
8
Dzia
łal
no
ść
B
+R
n
a
sp
rze
da
ż
20
08
Patenty krajowe
Kontrakty UE
Innowacyjność rynkowa
Innowacyjność procesowa
Nakłady na działalność
innowacyjną
Patenty
Kontrakty
tys
. zł
lic
zb
a e
tató
w
%
t
ys
. zł
%
1
LfC
Sp
. z o
.o.
Zie
lon
a G
óra
3
31
0
6
51
5
36
-
70
,6
1
1
73
4
26
,62
1
1
C
C
A
C
C
2
AS
TE
C S
p.
z o
.o.
Zie
lon
a G
óra
7
22
2
5
80
1
46
9
,4
1
3
98
6
,86
C
B
B
N
N
3
Urb
an
Po
lska
Sp
. z o
.o.
Ża
ry
20
30
23 5
41
28
-
23
,0
1
B
A
C
C
N
4
Za
kła
dy J
ajc
za
rskie
OV
OP
OL
S
p.
z o
.o.
Now
a S
ól
15
89
67 8
80
11
5
1
,5
5
48
0
,07
C
C
C
N
N
5
INS
TE
L S
p.
z o
.o.
Zie
lon
a G
óra
4
52
1
5
75
2
16
5
7
0
,11
N
N
C
N
N
6
HE
CK
MA
NN
PO
LS
KA
Pro
du
kcja
M
eta
low
a i M
aszyn
Sp
. z o
.o.
Krz
eszyce
4
52
5
35
6
1
N
N
N
N
C
Źró
dło
1 -
da
ne
z p
rze
dsię
bio
rstw
prz
esła
ne
w a
nkie
tach
IN
E P
AN
, n
akła
dy n
a B
+R
zg
od
ne z
e s
tan
da
rdam
i O
EC
D i G
US
2 -
da
ne
z p
rze
dsię
bio
rstw
prz
esła
ne
w a
nkie
tach
IN
E P
AN
, n
akła
dy n
a B
+R
zg
od
ne z
e s
tan
da
rdem
MS
R 3
8
3 -
da
ne
ze
sp
raw
ozd
ań
prz
edsię
bio
rstw
no
tow
an
ych
na
GP
W, n
akła
dy n
a B
+R
zg
odn
e z
e s
tand
ard
em
MS
R 3
8
4 -
da
ne
ze
sp
raw
ozd
ań
prz
edsię
bio
rstw
no
tow
an
ych
na
GP
W, n
akła
dy n
a B
+R
na
pod
sta
wie
Th
e 2
00
9 E
U I
nd
ustr
ial R
&D
In
ve
stm
en
t S
co
reb
oa
rd,
Eu
rop
ean
Com
mis
sio
n, JR
C/D
G
RT
D
5 -
da
ne
ze
sp
raw
ozd
ań
fin
an
so
wych
prz
ed
się
bio
rstw
na
po
dsta
wie
KR
S,
nakła
dy n
a B
+R
zg
od
ne z
e s
tan
da
rde
m M
SR
38
6 -
da
ne
ze
sp
raw
ozd
ań
fin
an
so
wych
prz
ed
się
bio
rstw
na
po
dsta
wie
KR
S
7 -
da
ne
z b
ada
nia
ko
ntr
aktó
w w
7P
R U
E z
KP
K,
8 -
da
ne
z b
ada
nia
pate
ntó
w U
P R
P z
a la
ta 2
00
6,
200
7,
20
08
98 RAPORT O INNOWACYJNOŚCI WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO W 2010 ROKU
LIS
TA
IN
NO
WA
CY
JN
YC
H P
RO
DU
KT
ÓW
/US
ŁU
G W
WO
JE
WÓ
DZ
TW
IE L
UB
US
KIM
N
A P
OD
ST
AW
IE A
NK
IET
PR
ZE
DS
IĘB
IOR
ST
W P
RZ
YS
ŁA
NY
CH
W 2
00
9 R
OK
U
L
p.
Nazw
a
prz
ed
się
bio
rstw
a
Najb
ard
zie
j in
no
wac
yjn
y
pro
du
kt
/ u
słu
ga
prz
ed
się
bio
rstw
a w
ro
ku
2008
(n
azw
a)
Kró
tka c
hara
kte
rysty
ka
1.
LfC
Sp.
z o
.o.
Sta
bili
zato
r m
iędzyw
yro
stk
ow
y
inS
Win
g
Firm
a
LfC
prz
odują
cy
pro
jekta
nt
i pro
duce
nte
m
sprz
ętu
m
ed
yczn
ego
d
o
leczen
ia
krę
gosłu
pa
w
posta
ci
Syste
mu K
ręgosłu
po
weg
o D
ER
O (1
3 p
ate
ntó
w,
2 zg
łoszen
ia w
yn
ala
zcze)
używ
ane
go
w
sp
ecja
listy
czn
ych
ośro
dkach
neuro
-ort
oped
yczn
ych.
Lic
zb
a
efe
kty
wn
ie
prz
epro
wad
zo
nych
opera
cji
z u
życie
m D
ER
O s
ięga p
ona
d 2
6 2
00 p
rzyp
adków
(do 2
00
8 r
.) i r
oczn
ie z
wię
ksza s
ię o
15
-30%
. G
łów
nym
w
yn
ala
zcą
jest
pre
zes
LfC
, dr
inż.
Lechosła
w
Ciu
pik
. N
ajb
ard
zie
j in
no
wacyjn
y
pro
dukt
to
no
wej
ge
nera
cji,
d
ynam
iczn
y
sta
bili
zato
r m
ięd
zyw
yro
stk
ow
y-
inS
Win
g-
sto
sow
an
y
w m
ało
inw
azyjn
ej
chirurg
ii krę
gosłu
pa.
Wyró
b
pod
dan
y
szero
kie
j ocen
ie
św
iato
wych
ekspert
ów
(z
US
A,
kra
jów
UE
) zosta
ł u
zn
an
y z
a n
ajb
ard
zie
j efe
kty
wn
y (
sto
so
wan
y w
leczen
iu n
ajw
iększej ilo
ści
jednoste
k choro
bo
wych)
ora
z najb
ezp
iecznie
jszy w
śró
d pro
duktó
w m
ed
yczn
ych do
d
yn
am
iczn
ej
sta
bili
zacji
krę
gosłu
pa l
ęd
źw
iow
ego.
Un
ikato
wość w
yro
bu p
rzyczyn
iła s
ię o
sta
teczn
ie d
o s
prz
eda
ży
wła
sności (I
P)
do U
SA
w 2
007
r.
Stw
orz
on
y w
Pols
ce inS
Win
g p
odbija
sale
opera
cyjn
e ś
wia
ta s
łużąc
leczeniu
pacje
ntó
w
na
wszystk
ich
konty
nenta
ch.
Fir
ma
LfC
ora
z
jej
pro
dukty
b
yły
w
ielo
kro
tnie
w
yró
żnia
ne m
.in.
SA
LM
ED
’96 Z
łoty
E
SK
ULA
P,
Nom
inacja
do N
agro
dy G
ospod
arc
zej
Pre
zyd
enta
R
P,
Nie
mie
cko
–P
ols
ka N
agro
da I
nno
wacyjn
a,
I. N
ag
roda z
a N
ajb
ard
zie
j In
no
wacyjn
y P
rodukt, c
zy
Gold
en
Euro
20
08.
Firm
a
posia
da
mię
dzyn
aro
do
we
cert
yfikaty
ja
kości
ISO
9001:2
00
0,
ISO
1348
5:2
003 o
raz z
nak C
E.
2.
Urb
an P
ols
ka
Sp.
z o
.o.
HB
ZV
-280
SE
Stó
ł do
gię
cia
łuków
WIT
TE
na
gorą
ce p
ow
ietr
ze
Stó
ł do g
ięcia
łuków
W
ITT
E –
um
ożliw
ia g
ięcie
łuków
z P
CV
meto
dą p
ole
gają
cą
na w
cią
gn
ięciu
do
prz
estr
zen
i kszta
łtują
cej
form
y o
dp
ow
iedn
io u
pla
sty
cznio
nych
pro
fili
PV
C.
No
wato
rstw
o t
ech
no
log
ii w
yn
ika
z
meto
dy
up
lasty
cznie
nia
pro
fili
PV
C.
W
pro
cesie
gię
cia
w
ye
limin
ow
ano
do
tychczas
sto
sow
aną
, kło
potliw
ą d
la ś
rodo
wis
ka m
eto
dę n
agrz
ew
ania
w g
licery
nie
. S
tan
ow
isko d
o g
ięcia
łuków
nie
wym
ag
a o
drę
bn
ego
po
mie
szcze
nia
, w
któ
rym
wykon
yw
an
e s
ą p
race
z z
asto
so
wan
iem
glic
ery
ny
ora
z z
wią
zan
ych z
nią
dod
atk
ow
ych c
zyn
ności
tj.
cza
sochło
nneg
o c
zyszczenia
pom
ieszczeń
, pro
fili
i urz
ąd
ze
ń d
o g
ięcia
pro
fili.
Po
za t
ym
elim
inuje
zagro
żen
ie ś
rodo
wis
ka n
atu
raln
ego.
Opate
nto
wana
fo
rma T
EM
PO
II
jest
wypo
sa
żon
a m
ięd
zy i
nn
ym
i w
pro
wadn
ice t
eflono
we,
uła
twia
jące w
ycią
ga
nie
pro
fili
i o
dw
zoro
wa
nia
zary
sów
łuków
. Z
e w
zglę
du n
a m
ożliw
ość z
grz
ew
an
ia n
aw
et
kilk
u o
dcin
ków
łu
kow
ych,
kszta
łt łu
kó
w okie
n nie
ma o
gra
nic
ze
ń.
Nie
mie
cki
Pate
nt
na p
iec g
rze
wczy nr
19
9 0
6
751.1
– W
ITT
E. D
o tej pory
sprz
ed
ano 5
takic
h s
tołó
w.
RAPORT O INNOWACYJNOŚCI WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO W 2010 ROKU 99
LIS
TA
JE
DN
OS
TE
K B
AD
AW
CZ
YC
H W
G W
OJ
EW
ÓD
ZT
W1
08
L
P.
NA
ZW
A J
ED
NO
ST
KI
WO
JE
WÓ
DZ
TW
O
AD
RE
S
E-M
AIL
T
EL
EF
ON
1
Insty
tut A
uto
maty
ki S
yste
mó
w
Energ
ety
czn
ych S
p.
z o
. o.
doln
oślą
skie
ul. W
ysta
wo
wa 1
,
51-6
18 W
rocła
w,
Po
lska
sekre
tariat@
iase.w
roc.p
l
(71)
347
-72
-94,
centr
ala
(71)
348
-42-2
1
2
Insty
tut G
órn
ictw
a
Odkry
wko
weg
o
PO
LT
EG
OR
-IN
ST
YT
UT
doln
oślą
skie
ul. P
ark
ow
a 2
5,
51-6
16 W
rocła
w,
Po
lska
poltegor@
igo.w
roc.p
l
(71)
348
-82
-11 d
o g
od
z.
15
,
(71)
348
-82
-17 p
o g
od
z.
15
3
Insty
tut K
om
pute
row
ych
S
yste
mów
Au
tom
aty
ki
i P
om
iaró
w S
p.
z o
.o.
doln
oślą
skie
ul. L
. R
óżyckie
go 1
c,
51-6
08 W
rocła
w,
Po
lska
ik
saip
@ik
saip
.pop.p
l
(71)
348
-45
-55,
(71)
348
-87-0
0
4
KG
HM
CU
PR
UM
Sp.
z o
.o.
Centr
um
Bada
wczo
-R
ozw
ojo
we
doln
oślą
skie
ul. G
en. W
ł. S
ikors
kie
go 2
-8,
53-6
59 W
rocła
w,
Po
lska
kghm
@cupru
m.w
roc.p
l
(71)
781
-22
-01
5
Wojs
kow
y I
nsty
tut T
echnik
i In
żyn
iery
jnej im
. P
rofe
sora
Jó
zefa
Kosackie
go
doln
oślą
skie
ul. O
born
icka 1
36,
50-9
61 W
rocła
w,
Po
lska
w
iti@
witi.w
roc.p
l
(71)
347
-44
-40,
(71)
347
-44-5
0
6
Insty
tut In
żyn
ieri
i M
ate
riałó
w
Polim
ero
wych i B
arw
nik
ów
kuja
wsko
-pom
ors
kie
ul. M
. S
kło
do
wskie
j-C
urie 5
5,
87-1
00 T
oru
ń, P
ols
ka
sekre
tariat@
ipts
.pl
(56)
659
-84
-22 d
o 2
3,
(5
6)
659
-84
-75,
(56)
659
-36-2
6,
(5
6)
650
-00
-44
7
Ośro
dek B
ada
wczo
-R
ozw
ojo
wy U
rząd
zeń
Ste
row
an
ia N
apę
dó
w
kuja
wsko
-pom
ors
kie
ul. B
ato
rego
10
7,
87-1
00 T
oru
ń, P
ols
ka
obru
sn@
obru
sn.t
oru
n.p
l
(56)
623
-40
-21,
(56)
623
-40-2
2
8
Insty
tut E
uro
py
Śro
dkow
o-W
schodnie
j lu
bels
kie
ul. N
ieca
ła 5
,
20-0
80 L
ublin
, P
ols
ka
ie
sw
@ie
sw
.lub
lin.p
l
(81)
532
-29
-07,
(81)
743
-68-6
2
9
Insty
tut M
ed
ycyn
y W
si
im. W
itold
a C
ho
dźki
lub
els
kie
ul. K
. Jacze
wskie
go 2
,
20-9
50 L
ublin
, P
ols
ka
im
w@
ga
len.lub
lin.p
l
(81)
718
-44
-00,
(81)
718
-44-1
0
10
In
sty
tut N
aw
ozó
w S
ztu
czn
ych
lub
els
kie
A
l. T
ysią
cle
cia
Państw
a
Pols
kie
go
13
a, 2
4-1
10
Pu
ław
y,
Pols
ka
ins@
ins.p
ula
wy.p
l
(81)
473
-14
-00,
(81)
473
-14-0
2,
(8
1)
473
-14
-06
11
In
sty
tut U
pra
wy,
Na
wo
żen
ia
i G
lebo
zna
wstw
a -
Państw
ow
y
Insty
tut B
ada
wczy
lub
els
kie
ul. C
zart
ory
skic
h 8
,
24-1
00 P
uła
wy,
Pols
ka
iu
ng@
iun
g.p
ula
wy.p
l
(81)
886
-49
-60,
(81)
886
-34-2
1
10
8 N
a p
od
staw
ie m
ate
riał
ów
otr
zym
an
ych
z O
śro
dka
Prz
etw
arzan
ia I
nfo
rmac
ji.
100 RAPORT O INNOWACYJNOŚCI WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO W 2010 ROKU
LP
. N
AZ
WA
JE
DN
OS
TK
I W
OJE
WÓ
DZ
TW
O
AD
RE
S
E-M
AIL
T
EL
EF
ON
12
P
aństw
ow
y Insty
tut
Wete
ryn
ary
jny -
Państw
ow
y
Insty
tut B
ada
wczy
lub
els
kie
A
l. P
art
yzantó
w 5
7,
24-1
00 P
uła
wy,
Pols
ka
sekre
tariat@
piw
et.
pu
law
y.p
l
(sekre
tariat d
yre
kto
ra)
(81)
889
-30-0
0 (
ce
ntr
ala
)
13
C
entr
aln
y O
śro
dek B
ad
aw
czo
-R
ozw
ojo
wy M
aszyn
W
łókie
nnic
zych
PO
LM
AT
EX
-CE
NA
RO
łód
zkie
ul. W
ólc
za
ńska 5
5/5
9,
90-6
08 Ł
ód
ź, P
ols
ka
biu
ro@
cen
aro
.lod
z.p
l
(42)
632
-85-7
0,
(42)
633
-38-8
2,
(4
2)
633
-55-4
1
14
In
sty
tut B
iopolim
eró
w
i W
łókie
n C
hem
iczn
ych
łó
dzkie
ul. M
. S
kło
do
wskie
j-C
urie
19/2
7, 9
0-5
70
Łó
dź,
Po
lska
ib
wch
@ib
wch.lod
z.p
l
(42)
637
-65-1
0,
(42)
637
-67-4
4
15
In
sty
tut C
entr
um
Zdro
wia
M
atk
i P
olk
i łó
dzkie
ul. R
zg
ow
ska 2
81/2
89,
93-3
38 Ł
ód
ź, P
ols
ka
nauka@
iczm
p.e
du.p
l
(42)
271
-10-0
0,
(42)
271
-12-6
6,
(4
2)
271
-20-0
0,
(42)
646
-96-3
3
16
In
sty
tut M
ed
ycyn
y P
racy
im. pro
f. d
r. m
ed. Jerz
ego
N
ofe
ra
łód
zkie
ul. Ś
w. T
ere
sy o
d D
zie
cią
tka
Je
zus 8
, 91
-348 Ł
ód
ź,
Po
lska
impx@
imp.lod
z.p
l
(42)
631
-45-0
2
17
In
sty
tut P
rzem
ysłu
S
kórz
aneg
o
łód
zkie
ul. Z
gie
rska 7
3,
91-4
62 Ł
ód
ź, P
ols
ka
d
yr-
ips@
ips.lo
dz.p
l
(42)
253
-61-0
8
18
In
sty
tut S
ado
wnic
twa
i K
wia
cia
rstw
a im
. S
zcze
pa
na
Pie
nią
żka
łód
zkie
ul. P
om
olo
gic
zn
a 1
8,
96-1
00 S
kie
rnie
wic
e, P
ols
ka
is
ad@
insa
d.p
l
(46)
833
-20-2
1 d
o 2
4,
(4
6)
833
-25-4
9
19
In
sty
tut T
echnolo
gii
Be
zpie
czeństw
a M
OR
AT
EX
łó
dzkie
ul. M
. S
kło
do
wskie
j-C
urie 3
,
90-9
65 Ł
ód
ź, P
ols
ka
itb
@m
ora
tex.e
u
(42)
637
-37-1
0 (
ce
ntr
ala
)
20
In
sty
tut W
arz
yw
nic
twa
im. E
mila
Chro
boczka
łó
dzkie
ul. K
onsty
tucji
3 M
aja
1/3
,
96-1
00 S
kie
rnie
wic
e, P
ols
ka
iw
arz
@in
warz
.skie
rnie
wic
e.p
l
(46)
833
-22-1
1 d
o 1
3,
(4
6)
833
-34-3
4
21
In
sty
tut W
łókie
nnic
twa
łó
dzkie
ul. B
rze
ziń
ska 5
/15,
92-1
03 Ł
ód
ź, P
ols
ka
in
fo@
iw.lod
z.p
l
(42)
616
-31-0
1,
(42)
616
-31-1
0
22
O
śro
dek B
ada
wczo
-R
ozw
ojo
wy E
kolo
gii
Mia
st
OB
RE
M
łód
zkie
ul. L
ipo
wa 7
3,
90
-568 Ł
ód
ź,
Pols
ka
sekre
tariat@
obre
m.p
l
(42)
637
-56-4
6,
(42)
637
-47-7
1,
(42)
637
-12-7
5
23
O
śro
dek B
ada
wczo
-R
ozw
ojo
wy O
RA
M
Sp.
z o
.o.
łód
zkie
P
l. Z
wycię
stw
a 2
, 9
0-3
12
Łód
ź,
Pols
ka
in
fo@
ora
m.lod
z.p
l
(42)
674
-26-1
5,
(42)
674
-34-9
4
24
C
entr
aln
y O
śro
dek
Chło
dn
ictw
a C
OC
H
w K
rakow
ie S
p.
z o
.o.
mało
pols
kie
ul. J
. Lea 1
16
, 30
-133 K
rakó
w,
Pols
ka
coch@
coch.p
l
(12)
637
-09-3
3
25
In
sty
tut E
kspert
yz S
ądo
wych
im. pro
f. d
r. J
ana S
ehna
mało
pols
kie
ul. W
este
rpla
tte 9
,
31-0
33 K
rakó
w, P
ols
ka
ie
s@
ies.k
rakow
.pl
(12)
422
-87-5
5
RAPORT O INNOWACYJNOŚCI WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO W 2010 ROKU 101
LP
. N
AZ
WA
JE
DN
OS
TK
I W
OJE
WÓ
DZ
TW
O
AD
RE
S
E-M
AIL
T
EL
EF
ON
26
In
sty
tut N
aft
y i G
azu
m
ało
pols
kie
ul. L
ub
icz 2
5a,
31
-503 K
rakó
w,
Pols
ka
off
ice@
inig
.pl
(12)
421
-00-3
3,
(12)
421
-06-8
6,
(12)
653
-25-1
2,
(12)
617
-75-2
8
27
In
sty
tut O
dle
wn
ictw
a
mało
pols
kie
ul. Z
akopia
ńska 7
3,
30-4
18 K
rakó
w,
Pols
ka
io
d@
iod.k
rakow
.pl
(12)
261
-81-1
1,
(12)
266
-26-1
9
28
In
sty
tut R
ozw
oju
Mia
st
mało
pols
kie
ul. C
ieszyńska 2
, 3
0-0
15
Kra
ków
, P
ols
ka
sekre
tariat@
irm
.kra
kow
.pl
(12)
634-2
9-5
3
29
In
sty
tut Z
aa
wanso
wan
ych
Technolo
gii
Wytw
arz
ania
m
ało
pols
kie
ul. W
rocła
wska 3
7a,
31-0
11 K
rakó
w, P
ols
ka
io
s@
ios.k
rakow
.pl
(12)
631
-73-3
3,
(12)
633
-52-1
9,
(12)
631
-71-0
0
30
In
sty
tut Z
oo
techn
iki -
Państw
ow
y Insty
tut
Ba
da
wczy
mało
pols
kie
ul. J
. S
are
go 2
, 31
-047 K
raków
, P
ols
ka
iz
ooin
fo@
izo
o.k
rakow
.pl
(12)
258
-81-3
6,
(12)
422
-88-5
2
31
O
śro
dek B
ada
wczo
-R
ozw
ojo
wy B
udo
wy U
rzą
dzeń
C
hem
iczn
ych C
EB
EA
mało
pols
kie
ul. J
. L
ea 1
14
, 30
-133 K
rakó
w,
Pols
ka
obr@
ceb
ea.c
om
.pl
(12)
637
-13-2
6
32
O
śro
dek B
ada
wczo
-R
ozw
ojo
wy G
órn
ictw
a
Suro
wcó
w C
hem
iczn
ych
CH
EM
KO
P S
p.
z o
.o.
mało
pols
kie
ul. J
. W
ybic
kie
go 7
,
31-2
61 K
rakó
w, P
ols
ka
am
aki@
chem
kop.p
l
(12)
633
-60-7
5
33
O
śro
dek B
ada
wczo
-R
ozw
ojo
wy S
prz
ętu
M
echan
iczneg
o S
p.
z o
.o.
mało
pols
kie
ul. J
. K
ocha
no
wskie
go 3
0,
33-1
00 T
arn
ów
, P
ols
ka
obr@
obr.
tarn
ow
.pl
(14)
627
-31-6
1 c
entr
ala
,
(14)
629
-60-4
4,
(14)
629
-60-4
6
34
C
entr
aln
e L
abora
torium
O
chro
ny R
ad
iolo
gic
zn
ej
mazo
wie
ckie
ul. K
on
wa
liow
a 7
,
03-1
94 W
ars
za
wa,
Pols
ka
szkolin
f@clo
r.w
aw
.pl
(22)
811
-00-1
1,
(22)
811
-16-1
6
35
C
entr
aln
y Insty
tut
Ochro
ny
Pra
cy -
Państw
ow
y Insty
tut
Bad
aw
czy
mazo
wie
ckie
ul. C
zern
iako
wska 1
6,
00-7
01 W
ars
za
wa,
Pols
ka
oin
ip@
cio
p.p
l
(22)
623
-30-0
0,
(22)
623
-36-9
8,
(22)
623
-46-0
1
36
C
entr
aln
y O
śro
dek B
ad
aw
czo
-R
ozw
ojo
wy A
para
tury
B
ad
aw
czej i D
ydakty
cznej
CO
BR
AB
ID S
p.
z o
.o.
mazo
wie
ckie
ul. Ł
ucka 1
5, 00
-842
Wars
za
wa,
Po
lska
firm
a@
cobra
bid
.com
.pl
(22)
620
-30-6
1 d
o 6
2
37
C
entr
aln
y O
śro
dek B
ad
aw
czo
-R
ozw
ojo
wy O
pakow
ań
m
azo
wie
ckie
ul. K
onsta
nciń
ska 1
1,
02-9
42 W
ars
za
wa,
Pols
ka
in
fo@
cobro
.org
.pl
(22)
842
-07-7
1,
(22)
842
-20-1
1
38
C
entr
aln
y O
śro
dek B
ad
aw
czo
-R
ozw
ojo
wy P
rzem
ysłu
P
olig
raficzneg
o
mazo
wie
ckie
ul. M
ied
zia
na 1
1,
00-9
58 W
ars
za
wa,
Pols
ka
cobrp
p@
co
brp
p.c
om
.pl
(22)
620
-63-8
0,
(22)
620
-80-7
0,
(22)
620
-91-3
8
39
C
entr
aln
y S
zp
ita
l K
linic
zn
y
MS
WiA
mazo
wie
ckie
ul. W
oło
ska 1
37,
02-5
07 W
ars
za
wa,
Pols
ka
d
yre
kcja
@cskm
sw
ia.p
l
(22)
508
-20-0
0,
(22)
845
-00-3
1,
(22)
845
-32-8
1
102 RAPORT O INNOWACYJNOŚCI WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO W 2010 ROKU
LP
. N
AZ
WA
JE
DN
OS
TK
I W
OJE
WÓ
DZ
TW
O
AD
RE
S
E-M
AIL
T
EL
EF
ON
40
C
entr
um
Bada
ń
Farm
akokin
ety
czn
ych F
ILA
B,
RA
VIM
ED
Sp.
z o
. o.
mazo
wie
ckie
ul. P
oln
a 5
4,
05
-119 Ł
ajs
ki
k. Legio
no
wa,
poczta
Leg
ion
ow
o,
Po
lska
fila
b@
fila
b.c
om
.pl
(22)
782
-21-6
7
41
C
entr
um
Bada
wczo
-K
onstr
ukcyjn
e O
bra
bia
rek
Sp.
z o
.o.
mazo
wie
ckie
ul. S
taszic
a 1
, 0
5-8
00
P
ruszków
, P
ols
ka
konstr
ukcja
@cbko.p
l
nauka@
cbko.p
l
(22)
758
-75-3
1,
(2
2)
759
-93-1
0 w
ew
. 21
42
C
entr
um
Info
rmaty
ki i
Łączn
ości O
bro
ny N
aro
do
wej
mazo
wie
ckie
ul. N
ow
ow
iejs
ka 2
8a,
00-9
11 W
ars
za
wa,
Pols
ka
cilo
n@
wp.m
il.pl
(22)
684
-02-8
6,
(22)
825
-66-5
5
43
C
entr
um
Naukow
o-B
ad
aw
cze
Ochro
ny P
rzeciw
po
żaro
wej
im. J. T
ulis
zkow
skie
go
mazo
wie
ckie
ul. N
ad
wiś
lańska 2
13,
05-4
20 J
ózefó
w k
. O
twocka,
Pols
ka
cnbop
@cnbo
p.p
l
(22)
769
-33-0
0,
centr
ala
(22)
769
-32-0
0
44
C
entr
um
Naukow
o-B
ad
aw
cze
Technik
i R
adia
i T
ele
wiz
ji C
EN
RiT
(w
lik
wid
acji)
mazo
wie
ckie
ul. W
ałb
rzyska 3
/5,
02-7
39 W
ars
za
wa,
Pols
ka
cenrit@
ce
nrit.
wa
w.p
l
(22)
645
-95-4
5,
(22)
843
-19-1
0,
(22)
845
-95-9
3
45
C
entr
um
Onkolo
gii
- In
sty
tut
im. M
arii S
kło
do
wskie
j-C
urie
mazo
wie
ckie
ul. W
. K
. R
oentg
en
a 5
,
02-7
81 W
ars
za
wa,
Pols
ka
seknauk@
coi.w
aw
.pl
(22)
546
-20-0
0,
(22)
644
-02-0
0,
(22)
644
-50-2
4,
(22)
644
-54-2
4,
(22)
822
-48-3
1 d
o 3
9
46
In
sty
tut B
ada
ń E
dukacyjn
ych
m
azo
wie
ckie
ul. G
órc
ze
wska 8
,
01-1
80 W
ars
za
wa,
Pols
ka
ib
e@
ibe.e
du.p
l
sekre
tariat@
ibe.e
du.p
l
(22)
632
-02-2
1,
(22)
632
-18-6
9,
(22)
632
-80-8
4
47
In
sty
tut B
ada
ń R
ynku,
Konsum
pcji
i K
oniu
nktu
r m
azo
wie
ckie
A
l. J
ero
zolim
skie
87,
02-0
01 W
ars
za
wa,
Pols
ka
sekre
tariat@
ibrk
k.p
l
(22)
628
-55-8
5
48
In
sty
tut B
ada
wczy D
róg
i M
ostó
w
mazo
wie
ckie
ul. J
agie
llońska 8
0,
03-3
01 W
ars
za
wa,
Pols
ka
ib
dim
@ib
dim
.edu.p
l
(22)
811
-03-8
3,
(2
2)
814
-50-2
5 (
sekre
tariat)
49
In
sty
tut B
ada
wczy L
eśnic
twa
m
azo
wie
ckie
ul. B
raci Leśnej 3,
05
-090
Sękocin
Sta
ry,
poczta
Raszyn
, P
ols
ka
ibl@
ible
s.w
aw
.pl
(22)
715
-03-0
0
50
In
sty
tut B
iote
chno
logii
i A
nty
bio
tykó
w
mazo
wie
ckie
ul. S
taro
ściń
ska 5
,
02-5
16 W
ars
za
wa,
Pols
ka
apl@
iba.w
aw
.pl
(22)
849
-60-5
1
51
In
sty
tut B
iote
chno
logii
Prz
em
ysłu
Roln
o-
Spo
żyw
cze
go
mazo
wie
ckie
ul. R
akow
iecka 3
6,
02-5
32 W
ars
za
wa,
Pols
ka
ib
prs
@ib
prs
.pl
(22)
606
-36-0
0
52
In
sty
tut C
era
mik
i i M
ate
ria
łów
B
ud
ow
lan
ych
m
azo
wie
ckie
ul. P
ostę
pu 9
, 02
-676
Wars
za
wa,
Po
lska
nfo
@is
ic.w
aw
.pl
(22)
843
-52-9
6,
(22)
847
-74-2
1
53
In
sty
tut C
hem
ii i T
echnik
i Jądro
wej
mazo
wie
ckie
ul. D
oro
dna 1
6,
03-1
95 W
ars
za
wa,
Pols
ka
sekd
yrn
@ic
htj.w
aw
.pl
(22)
504
-10-0
0
RAPORT O INNOWACYJNOŚCI WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO W 2010 ROKU 103
LP
. N
AZ
WA
JE
DN
OS
TK
I W
OJE
WÓ
DZ
TW
O
AD
RE
S
E-M
AIL
T
EL
EF
ON
54
In
sty
tut C
hem
ii P
rzem
ysło
wej
im. pro
f. Ignacego
Mościc
kie
go
mazo
wie
ckie
ul. L
. R
yd
yg
iera
8,
01-7
93 W
ars
za
wa,
Pols
ka
ic
hp@
ichp
.pl
(22)
568
-20
-00,
(22)
633
-97-9
8
55
In
sty
tut E
konom
iki R
oln
ictw
a
i G
ospo
dark
i Ż
yw
nościo
wej -
Państw
ow
y Insty
tut
Ba
da
wczy
mazo
wie
ckie
ul. Ś
wię
tokrz
yska 2
0,
00-9
50 W
ars
za
wa,
Pols
ka
ie
rig
z@
ierig
z.w
aw
.pl
(22)
505
-44
-44
56
In
sty
tut E
lektr
ote
chn
iki
mazo
wie
ckie
ul. M
. P
ożary
skie
go 2
8,
04-7
03 W
ars
za
wa,
Pols
ka
ie
l@ie
l.w
aw
.pl
(22)
812
-00
-21,
(22)
812
-20-0
0
57
In
sty
tut E
nerg
ety
ki
mazo
wie
ckie
ul. M
ory
8,
01
-33
0 W
ars
za
wa,
Pols
ka
in
sty
tut.
energ
ety
ki@
ien
.co
m.p
l
(22)
345
-12
-00,
(22)
836
-32-2
5
58
In
sty
tut E
nerg
ii A
tom
ow
ej
PO
LA
TO
M
mazo
wie
ckie
05-4
00 Ś
wie
rk, poczta
Otw
ock,
Pols
ka
ie
a@
cyf.
go
v.p
l
(22)
718
-00
-01,
(22)
779
-38-8
8
59
In
sty
tut F
arm
aceuty
czn
y
mazo
wie
ckie
ul. J
. R
yd
yg
iera
8,
01-7
93 W
ars
za
wa,
Pols
ka
konta
kt@
ifarm
.waw
.pl
(22)
456
-38
-00,
(22)
456
-39-0
0
60
In
sty
tut F
izjo
logii
i P
ato
log
ii S
łuch
u
mazo
wie
ckie
ul. Z
gru
po
wan
ia A
K
"Kam
pin
os"
1,
01
-943
Wars
za
wa,
Po
lska
sekre
tariat@
ifps.o
rg.p
l
kancela
ria@
ifps.o
rg.p
l
(22)
835
-52
-14,
(22)
835
-66-7
0
61
In
sty
tut F
izyki P
lazm
y
i Lasero
wej M
ikro
synte
zy
im. S
ylw
estr
a K
alis
kie
go
mazo
wie
ckie
ul. H
ery
23,
00
-90
8 W
ars
za
wa,
Pols
ka
off
ice@
ifpilm
.wa
w.p
l
(22)
638
-14
-60
62
In
sty
tut G
eo
de
zji
i K
art
ogra
fii
mazo
wie
ckie
ul. Z
. M
od
zele
wskie
go
27,
02-6
79 W
ars
za
wa,
Pols
ka
ig
ik@
igik
.edu.p
l
(22)
329
-19
-00
63
In
sty
tut G
ospo
dark
i P
rzestr
zen
nej
i M
ieszkaln
ictw
a
mazo
wie
ckie
ul. T
arg
ow
a 4
5,
03-7
28 W
ars
za
wa,
Pols
ka
ig
pik
@ig
pik
.wa
w.p
l
(22)
619
-13
-50
64
In
sty
tut G
ruźlic
y i C
horó
b P
łuc
mazo
wie
ckie
ul. P
łocka 2
6, 01
-138
Wars
za
wa,
Po
lska
dpn1
@ig
ich
p.e
du.p
l in
sty
tut@
igic
hp
.ed
u.p
l
(22)
431
-21
-00,
(22)
431
-21-2
8
65
In
sty
tut H
em
ato
logii
i T
ransfu
zjo
logii
mazo
wie
ckie
ul. I.
Gan
dhi 14,
02-7
76 W
ars
za
wa,
Pols
ka
hem
ato
l@ih
it.w
aw
.pl
(22)
349
-61
-00,
(22)
349
-61-7
6
66
In
sty
tut H
odo
wli
i A
klim
aty
zacji
Roślin
-
Państw
ow
y Insty
tut
Ba
da
wczy
mazo
wie
ckie
05-8
70 R
ad
zik
ów
, poczta
B
łonie
, P
ols
ka
postb
ox@
ihar.
ed
u.p
l e.a
rseniu
k@
ihar.
edu.p
l a.a
nio
l@ih
ar.
edu
.pl
(22)
725
-26
-11 d
o 1
3,
(2
2)
725
-36
-11,
(22)
725
-45-3
6
67
In
sty
tut K
ard
iolo
gii
im.
Pry
masa T
ysią
cle
cia
Ste
fana
Kard
yna
ła W
yszyńskie
go
mazo
wie
ckie
ul. A
lpejs
ka 4
2,
04-6
28 W
ars
za
wa,
Pols
ka
nauka@
ikard
.pl
(22)
815
-40
-14
104 RAPORT O INNOWACYJNOŚCI WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO W 2010 ROKU
LP
. N
AZ
WA
JE
DN
OS
TK
I W
OJE
WÓ
DZ
TW
O
AD
RE
S
E-M
AIL
T
EL
EF
ON
68
In
sty
tut K
ole
jnic
twa
m
azo
wie
ckie
ul. J
. C
hło
pic
kie
go 5
0,
04-2
75 W
ars
za
wa,
Pols
ka
ik
ole
j@ik
ole
j.pl
(22)
610
-08
-68,
(22)
610
-13-3
5
69
In
sty
tut L
otn
ictw
a
mazo
wie
ckie
A
l. K
rakow
ska 1
10/1
14
,
02-2
56 W
ars
za
wa,
Pols
ka
ilo
t@ilo
t.e
du.p
l
(22)
846
-00
-11,
(22)
846
-08-0
1
70
In
sty
tut Ł
ączn
ości -
Państw
ow
y Insty
tut
Ba
da
wczy
mazo
wie
ckie
ul. S
zacho
wa 1
,
04-8
94 W
ars
za
wa,
Pols
ka
in
fo@
itl.w
aw
.pl
(22)
512
-81
-00
71
In
sty
tut M
aszyn
Mate
maty
czn
ych
m
azo
wie
ckie
ul. L
. K
rzyw
ickie
go 3
4,
02-0
78 W
ars
za
wa,
Pols
ka
im
asm
at@
imm
.org
.pl
(22)
621
-84
-41
72
In
sty
tut M
atk
i i D
zie
cka
m
azo
wie
ckie
ul. M
. K
asprz
aka 1
7a,
01-2
11 W
ars
za
wa,
Pols
ka
ra
da.n
aukow
a@
imid
.med.p
l
(22)
327
-70
-00,
(22)
327
-70-0
1,
(22)
327
-73
-05
73
In
sty
tut M
echan
iki P
recyzyjn
ej
mazo
wie
ckie
ul. D
uchn
icka 3
,
01-7
96 W
ars
za
wa,
Pols
ka
in
fo@
imp.e
du
.pl
(22)
560
-26
-00
74
In
sty
tut M
echan
izacji
Bud
ow
nic
twa i G
órn
ictw
a
Skaln
eg
o
mazo
wie
ckie
ul. R
acjo
naliz
acji
6/8
,
02-6
73 W
ars
za
wa,
Pols
ka
im
b@
imbig
s.o
rg.p
l
(22)
843
-02
-01,
(22)
843
-11-9
4,
(22)
843
-19
-44
75
In
sty
tut M
ete
oro
logii
i G
ospo
dark
i W
odnej
mazo
wie
ckie
ul. P
od
leśn
a 6
1,
01-6
73 W
ars
za
wa,
Pols
ka
sekre
tariat@
imgw
.pl
(22)
569
-41
-00,
(22)
569
-43-0
0,
(22)
834
-18
-01
76
In
sty
tut O
chro
ny Ś
rodo
wis
ka
m
azo
wie
ckie
ul. K
rucza 5
/11,
00-5
48 W
ars
za
wa,
Pols
ka
sekre
tariat@
ios.e
du
.pl
(22)
621
-36
-70,
(22)
625
-10-0
5,
(22)
629
-41
-35
77
In
sty
tut O
pty
ki S
toso
wanej
mazo
wie
ckie
ul. K
am
ionkow
ska 1
8,
03-8
05 W
ars
za
wa,
Pols
ka
in
os@
inos.p
l
(22)
810-2
5-8
9,
(22)
813
-20-5
1
78
In
sty
tut O
rgan
izacji
i Z
arz
ąd
za
nia
w P
rzem
yśle
O
RG
MA
SZ
mazo
wie
ckie
ul. Ż
ela
zn
a 8
7, 0
0-8
79
Wars
za
wa,
Po
lska
insty
tut@
org
masz.p
l
(22)
624
-92
-65,
(22)
654
-60-6
1
79
In
sty
tut P
aliw
i E
nerg
ii O
dna
wia
lnej
mazo
wie
ckie
ul. J
agie
llońska 5
5,
03-3
01 W
ars
za
wa,
Pols
ka
in
sty
tut@
ipie
o.p
l
(22)
510
-02
-00
80
In
sty
tut P
am
ięci N
aro
do
wej -
Kom
isja
Ścig
an
ia Z
bro
dn
i prz
eciw
ko N
aro
do
wi
Pols
kie
mu
mazo
wie
ckie
ul. T
ow
aro
wa 2
8,
00-8
39 W
ars
za
wa,
Pols
ka
sekre
tariat.
ipn
@ip
n.g
ov.p
l
(22)
581
-85
-02,
(22)
581
-85-0
4,
(22)
581
-85
-22,
(22)
581
-85-2
3
81
In
sty
tut P
om
nik
- C
entr
um
Z
dro
wia
Dzie
cka
m
azo
wie
ckie
A
l. D
zie
ci P
ols
kic
h 2
0,
04-7
30 W
ars
za
wa,
Pols
ka
d
yr.
nacze
lny@
czd.p
l
(22)
815
-70
-00
82
In
sty
tut P
racy i S
pra
w
Socja
lnych
m
azo
wie
ckie
ul. J
. B
ello
ttie
go 3
b,
01-0
22 W
ars
za
wa,
Pols
ka
sekre
tariat@
ipis
s.c
om
.pl
(22)
536
-75
-11,
(22)
536
-75-1
2
83
In
sty
tut P
roble
mów
Jądro
wych
im. A
ndrz
eja
So
łta
na
mazo
wie
ckie
05-4
00 Ś
wie
rk, poczta
Otw
ock,
Pols
ka
sin
s@
ipj.go
v.p
l
(22)
718
-05
-83,
(22)
718
-05-8
2 ,
(22)
718
-04
-72
RAPORT O INNOWACYJNOŚCI WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO W 2010 ROKU 105
LP
. N
AZ
WA
JE
DN
OS
TK
I W
OJE
WÓ
DZ
TW
O
AD
RE
S
E-M
AIL
T
EL
EF
ON
84
In
sty
tut P
rzem
ysłu
O
rganic
zne
go
m
azo
wie
ckie
ul. A
nn
op
ol 6, 0
3-2
36
Wars
za
wa,
Po
lska
ipo
@ip
o.w
aw
.pl
(22)
811
-12
-31
85
In
sty
tut P
sychia
trii
i N
euro
logii
mazo
wie
ckie
ul. J
. S
ob
ieskie
go 9
,
02-9
57 W
ars
za
wa,
Pols
ka
la
chn
iak@
ipin
.edu.p
l
(22)
458
-28
-00 (
ce
ntr
ala
),
86
In
sty
tut R
eum
ato
log
ii im
. pro
f.
dr
hab.
med. E
leon
ory
Reic
her
mazo
wie
ckie
ul. S
part
ańska 1
,
02-6
37 W
ars
za
wa,
Pols
ka
kancela
ria@
ir.ids.p
l
(22)
844
-48
-81,
(22)
844
-42-4
1,
(22)
844
-49
-81,
87
In
sty
tut R
ozw
oju
Słu
żb
Spo
łeczn
ych
m
azo
wie
ckie
ul. M
ars
za
łkow
ska 3
4/5
0,
00-5
54 W
ars
za
wa,
Pols
ka
irss@
irss.p
l
(22)
629
-40
-18
88
In
sty
tut S
port
u
mazo
wie
ckie
ul. T
rylo
gii
2/1
6,
01-9
82 W
ars
za
wa,
Pols
ka
in
sp@
insp
.wa
w.p
l
(22)
835
-28
-48,
(22)
834
-62-8
8
89
In
sty
tut T
echnic
zn
y W
ojs
k
Lotn
iczych
m
azo
wie
ckie
ul. K
się
cia
Bole
sła
wa 6
,
01-4
94 W
ars
za
wa,
Pols
ka
poczta
@itw
l.p
l
(22)
685
-10
-09
90
In
sty
tut T
echnik
i B
udo
wla
nej
mazo
wie
ckie
ul. F
iltro
wa 1
, 00
-611
Wars
za
wa,
Po
lska
itb
@itb.p
l;in
sty
tut@
itb
.pl
(22)
825
-04
-71,
(22)
825
-13-0
3
91
In
sty
tut T
echnolo
gic
zn
o-
Prz
yro
dn
iczy
mazo
wie
ckie
A
l. H
rabska 3
, 05
-090 F
ale
nty
, poczta
Raszyn
, P
ols
ka
itep
@itep.e
du.p
l
(22)
628
-37
-63,
(22)
720
-04-2
0,
(22)
720
-05
-31 d
o 3
8
92
In
sty
tut T
echnolo
gii
Eksplo
ata
cji
- P
aństw
ow
y
Insty
tut B
ada
wczy
mazo
wie
ckie
ul. P
uła
skie
go 6
/10,
26-6
00 R
adom
, P
ols
ka
in
sty
tut@
itee.r
adom
.pl
(48)
364
-42
-41 d
o 4
9,
(4
8)
364
-39
-03,
(48)
364
-47-9
0
93
In
sty
tut T
echnolo
gii
Ele
ktr
ono
wej
mazo
wie
ckie
A
l. L
otn
ików
32/4
6,
02-6
68 W
ars
za
wa,
Pols
ka
d
yre
kto
aw
.pl
(22)
548
-77
-00,
(22)
843
-30-9
3
94
In
sty
tut T
echnolo
gii
Mate
riałó
w E
lektr
onic
zn
ych
m
azo
wie
ckie
ul. W
ólc
zyńska 1
33,
01-9
19 W
ars
za
wa,
Pols
ka
itm
e@
itm
e.e
du.p
l
(22)
834
-90
-03,
(2
2)
835
-30
-41 d
o 4
9
95
In
sty
tut T
ele
- i
Radio
tech
nic
zn
y
mazo
wie
ckie
ul. R
atu
szo
wa
11,
03-4
50 W
ars
za
wa,
Pols
ka
itr@
itr.
org
.pl
(22)
619
-22
-41,
(22)
619
-26-4
2,
(22)
619
-22
-81
96
In
sty
tut T
ransport
u
Sam
ochodo
we
go
m
azo
wie
ckie
ul. J
agie
llońska 8
0,
03-3
01 W
ars
za
wa,
Pols
ka
in
fo@
its.w
aw
.pl
(22)
811
-32
-31
97
In
sty
tut T
ury
sty
ki S
p.
z o
.o.
mazo
wie
ckie
ul. D
. M
erl
inie
go 9
a,
02-5
11 W
ars
za
wa,
Pols
ka
it@
intu
r.com
.pl
(22)
844
-12
-61 d
o 6
2,
(2
2)
844
-61
-67,
(22)
844
-63-4
7,
sekre
tariat (2
2)
84
8-9
5-9
2
98
In
sty
tut W
ym
iaru
S
pra
wie
dliw
ości
mazo
wie
ckie
ul. K
rakow
skie
Prz
edm
ieście
25, 0
0-0
71 W
ars
za
wa,
Pols
ka
iws@
iws.o
rg.p
l
(22)
826
-03
-63
99
In
sty
tut W
zorn
ictw
a
Prz
em
ysło
wego S
p.
z o
.o.
mazo
wie
ckie
ul. Ś
wię
toje
rska 5
/7,
00-2
36 W
ars
za
wa,
Pols
ka
iw
p@
iwp.c
om
.pl
(22)
860
-00
-66
106 RAPORT O INNOWACYJNOŚCI WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO W 2010 ROKU
LP
. N
AZ
WA
JE
DN
OS
TK
I W
OJE
WÓ
DZ
TW
O
AD
RE
S
E-M
AIL
T
EL
EF
ON
100
In
sty
tut Ż
yw
ności i Ż
yw
ienia
im
. pro
f. d
ra m
ed. A
leksandra
S
zczyg
ła
mazo
wie
ckie
ul. P
ow
siń
ska 6
1/6
3,
02-9
03 W
ars
za
wa,
Pols
ka
ja
rosz@
izz.w
aw
.pl
(22)
842
-21
-71
101
N
aro
do
wy I
nsty
tut
Leków
m
azo
wie
ckie
ul. C
he
łmska 3
0/3
4,
00-7
25 W
ars
za
wa,
Pols
ka
sekre
tariat@
il.w
aw
.pl
(22)
851
-43
-69,
(22)
851
-44-9
6
102
N
aro
do
wy I
nsty
tut Z
dro
wia
P
ub
liczne
go -
Państw
ow
y
Zakła
d H
igie
ny (
NIZ
P -
PZ
H)
mazo
wie
ckie
ul. C
hocim
ska 2
4,
00-7
91 W
ars
za
wa,
Pols
ka
d
yre
kto
r@p
zh.g
ov.p
l
(22)
542
-14
-00,
(2
2)
849
-40
-51 d
o 5
7 (
centr
ala
),
(22)
849
-76
-12,
(22)
542
-12-0
2
(sekre
tariat
Dyre
kto
ra)
103
N
aukow
a i A
kadem
icka S
ieć
Kom
pute
row
a
mazo
wie
ckie
ul. W
ąw
ozo
wa 1
8,
00-7
96 W
ars
za
wa,
Pols
ka
sekre
tariat@
nask.p
l
(22)
380
-82
-00
104
O
śro
dek B
ada
wczo
-R
ozw
ojo
wy C
iep
łow
nic
twa
Sto
łeczneg
o P
rze
dsię
bio
rstw
a
Energ
ety
ki C
iep
lnej S
.A.
mazo
wie
ckie
ul. W
. S
koro
chód
-Maje
wskie
go
3, 02-1
04 W
ars
za
wa,
Pols
ka
obrc
@spec.w
aw
.pl
(22)
823
-21
-39,
(2
2)
822
-22
-15 d
o 1
7
105
O
śro
dek B
ada
wczo
-R
ozw
ojo
wy P
RE
DO
M-O
BR
m
azo
wie
ckie
ul. K
rako
wia
ków
53,
02-2
55 W
ars
za
wa,
Pols
ka
obr@
pre
dom
.com
.pl
(22)
846
-19
-51
106
O
śro
dek B
ada
wczo
-R
ozw
ojo
wy P
rzem
ysłu
R
afinery
jnego S
.A.
mazo
wie
ckie
ul. C
hem
ików
5, 0
9-4
11 P
łock,
Pols
ka
zarz
ad
@obr.
pl
(24)
365
-33
-07,
(24)
365
-33-2
4,
107
O
śro
dek P
rze
twarz
an
ia
Info
rmacji
mazo
wie
ckie
al. N
iepod
leg
łości 188
b,
00-6
08 W
ars
za
wa,
Pols
ka
opi@
opi.org
.pl
(22)
570
-14
-00
108
P
aństw
ow
y Insty
tut
Geolo
gic
zn
y -
Państw
ow
y
Insty
tut B
ada
wczy
mazo
wie
ckie
ul. R
akow
iecka 4
,
00-9
75 W
ars
za
wa,
Pols
ka
sekre
tariat@
pg
i.g
ov.p
l
(22)
849
-53
-51
109
P
rzem
ysło
wy I
nsty
tut
Auto
maty
ki i P
om
iaró
w P
IAP
m
azo
wie
ckie
A
l. J
ero
zolim
skie
202,
02-4
86 W
ars
za
wa,
Pols
ka
pia
p@
pia
p.p
l
(22)
874
-01
-64,
(22)
874
-00-0
0,
(22)
874
-02
-20
110
P
rzem
ysło
wy I
nsty
tut M
aszyn
B
ud
ow
lan
ych S
p.
z o
.o.
mazo
wie
ckie
ul. N
apo
leona 2
, 0
5-2
30
Kob
yłk
a, P
ols
ka
pim
b@
pim
b.c
om
.pl
(22)
786
-23
-26,
(22)
786
-18-3
1
111
P
rzem
ysło
wy I
nsty
tut
Moto
ryzacji
mazo
wie
ckie
ul. J
agie
llońska 5
5,
03-3
01 W
ars
za
wa,
Pols
ka
in
fo@
pim
ot.org
.pl
(22)
811
-24
-70 lu
b 8
0,
(2
2)
811
-14
-21
112
P
rzem
ysło
wy I
nsty
tut
Tele
kom
unik
acji
S.A
. m
azo
wie
ckie
ul. P
olig
on
ow
a 3
0,
04-0
51 W
ars
za
wa,
Pols
ka
sekre
tariat@
pit.e
du.p
l
(22)
486
-52
-25,
(22)
486
-52-9
5,
(22)
486
-52
-00
113
W
ojs
kow
y I
nsty
tut C
hem
ii
i R
adio
metr
ii
mazo
wie
ckie
A
l. g
en
. A
. C
hru
ście
la
"Mo
nte
ra"
105,
00
-910
Wars
za
wa,
Po
lska
sekre
tariat@
wic
hir.w
aw
.pl
(22)
673
-51
-80,
(22)
516
-99-0
9
RAPORT O INNOWACYJNOŚCI WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO W 2010 ROKU 107
LP
. N
AZ
WA
JE
DN
OS
TK
I W
OJE
WÓ
DZ
TW
O
AD
RE
S
E-M
AIL
T
EL
EF
ON
114
W
ojs
kow
y I
nsty
tut H
igie
ny
i E
pid
em
iolo
gii
im. gen.
K
aro
la K
aczko
wskie
go
mazo
wie
ckie
ul. K
ozie
lska 4
,
01-1
63 W
ars
za
wa,
Pols
ka
w
ihie
@w
ihe.w
aw
.pl
(22)
686
-31
-01,
(22)
838
-01-2
9,
(22)
838
-10
-69
115
W
ojs
kow
y I
nsty
tut Ł
ączn
ości
im. pro
f. J
anusza
Gro
szkow
skie
go
mazo
wie
ckie
ul. W
ars
za
wska 2
2a,
05-1
30 Z
egrz
e P
ołu
dnio
we,
Pols
ka
sekre
tariat@
wil.
wa
w.p
l
(22)
688
-55
-55,
116
W
ojs
kow
y I
nsty
tut M
ed
ycyn
y
Lotn
iczej
mazo
wie
ckie
ul. Z
. K
rasiń
skie
go 5
4,
01-7
55 W
ars
za
wa,
Pols
ka
d
yre
kto
r@w
iml.w
aw
.pl
(22)
685
-26
-05,
(22)
685
-26-0
1
117
W
ojs
kow
y I
nsty
tut M
ed
yczn
y
mazo
wie
ckie
ul. S
zaseró
w 1
28,
04-1
41 W
ars
za
wa,
Pols
ka
nauka@
wim
.mil.
pl,
dyre
kcja
@w
im.m
il.pl
(22)
810
-80
-89,
(22)
810
-31-3
1,
(22)
681
-66
-88,
(22)
681
-76-6
6
118
W
ojs
kow
y I
nsty
tut T
echnic
zn
y
Uzbro
jenia
m
azo
wie
ckie
ul. P
rym
asa S
. W
yszyńskie
go
7, 05-2
20 Z
ielo
nka k
. W
ars
za
wy,
Pols
ka
witu
@w
itu.m
il.p
l
(22)
761
-44
-01,
(22)
781
-01-3
9,
(22)
781
-04
-41,
(22)
781
-99-3
7
119
W
ojs
kow
y I
nsty
tut T
echnik
i P
ancern
ej i S
am
ochodo
wej
mazo
wie
ckie
ul. O
kunie
wska 1
,
05-0
70 S
ule
jów
ek, P
ols
ka
sekre
tariat@
witpis
.mil.
pl
(22)
681
-10
-12,
(22)
783
-19-2
8
120
Ż
ydo
wski In
sty
tut H
isto
ryczn
y
im. E
manuela
Rin
ge
lblu
ma
m
azo
wie
ckie
ul. T
łom
ackie
3/5
,
00-0
90 W
ars
za
wa,
Pols
ka
secre
tary
@je
wis
hin
stitu
te.o
rg.p
l
(22)
827
-92
-21
121
In
sty
tut C
iężkie
j S
ynte
zy
Org
anic
znej B
LA
CH
OW
NIA
opo
lskie
ul. E
nerg
ety
kó
w 9
,
47-2
25 K
ęd
zie
rzyn
-Ko
źle
, P
ols
ka
info
@ic
so.c
om
.pl
(77)
487
-31
-99,
(77)
487
-34-7
0
122
P
aństw
ow
y Insty
tut
Naukow
y -
In
sty
tut Ś
ląski w
Opo
lu
opo
lskie
ul. P
iasto
wska 1
7, 4
5-0
81
Opole
, P
ols
ka
in
sty
tuts
laski@
wp.p
l
(77)
453
-60
-32,
(7
7)
453
-64
-41/4
2,
(7
7)
454
-01
-13/1
4, (7
7)
45
4-3
0-8
1
123
C
entr
um
Technik
i O
krę
tow
ej
S.A
. pom
ors
kie
W
ały
Pia
sto
wskie
1,
80-9
58 G
da
ńsk, P
ols
ka
zkarp
in@
cto
.gd
a.p
l
(58)
301
-00
-42,
(58)
307
-42-0
1
124
In
sty
tut M
ors
ki w
Gda
ńsku
pom
ors
kie
ul. D
ługi T
arg
41
/42,
80-8
30 G
da
ńsk, P
ols
ka
im@
im.g
da.p
l
(58)
301
-16
-41,
(58)
301
-18-7
9
125
M
ors
ki In
sty
tut
Ryb
acki
w G
dyn
i pom
ors
kie
ul. H
. K
ołłą
taja
1,
81
-33
2
Gd
yn
ia,
Po
lska
sekrd
n@
mir.g
dyn
ia.p
l
(58)
620
-17
-28,
(58)
620
-28-2
5
126
O
śro
dek B
ada
wczo
-R
ozw
ojo
wy C
en
trum
Technik
i M
ors
kie
j S
.A.
pom
ors
kie
ul. A
. D
ickm
ana 6
2,
81-1
09 G
dyn
ia,
Pols
ka
dn@
ctm
.gd
yn
ia.p
l,
ctm
@ctm
.gd
ynia
.pl
(58)
666
-53
-00,
(58)
666
-53-1
8
127
O
śro
dek B
ada
wczo
-R
ozw
ojo
wy P
rzem
ysłu
Pły
t D
rew
no
pocho
dn
ych S
p.
z o
.o.
pom
ors
kie
ul. A
. M
ickie
wic
za 1
0a,
83-2
62 C
zarn
a-W
oda, P
ols
ka
obrp
pd@
obrp
pd.c
om
.pl
(58)
587
-82
-16
108 RAPORT O INNOWACYJNOŚCI WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO W 2010 ROKU
LP
. N
AZ
WA
JE
DN
OS
TK
I W
OJE
WÓ
DZ
TW
O
AD
RE
S
E-M
AIL
T
EL
EF
ON
128
B
ran
żo
wy O
śro
dek
Bad
aw
czo
-Ro
zw
ojo
wy
Maszyn E
lektr
yczn
ych
K
OM
EL
ślą
skie
A
l. W
. R
oźd
zie
ńskie
go 1
88,
40-2
03 K
ato
wic
e,
Po
lska
info
@kom
el.kato
wic
e.p
l
(32)
258
-20-4
1
129
C
entr
aln
y O
śro
dek B
ad
aw
czo-
Ro
zw
ojo
wy P
rzem
ysłu
Izola
cji
Bud
ow
lanej
ślą
skie
A
l. W
. K
orf
ante
go 1
93,
40-1
57 K
ato
wic
e,
Po
lska
sekre
tar@
cobrp
ib.k
ato
wic
e.p
l
(32)
258
-05-7
2,
(32)
258
-13-7
3
130
C
entr
aln
y O
śro
dek Info
rmaty
ki
Górn
ictw
a w
CO
IG S
.A.
ślą
skie
ul. M
ikoło
wska 1
00,
40-0
65 K
ato
wic
e,
Po
lska
coig
@coig
.kato
wic
e.p
l
(32)
257
-41-2
0
131
G
łów
ny I
nsty
tut G
órn
ictw
a
ślą
skie
P
l. G
wark
ów
1,
40
-166
Kato
wic
e,
Po
lska
gig
@g
ig.e
u
(32)
258
-16-3
1 d
o 9
132
In
sty
tut B
ada
ń i R
ozw
oju
M
oto
ryzacji
BO
SM
AL
Sp.
z o
.o.
ślą
skie
ul. S
arn
i S
tok 9
3,
43-3
01 B
iels
ko
-Bia
ła, P
ols
ka
bosm
al@
bosm
al.com
.pl
(33)
813
-05-4
0
133
In
sty
tut C
hem
iczn
ej P
rzeró
bki
Węgla
ślą
skie
ul. Z
am
kow
a 1
, 41-8
03 Z
ab
rze,
Pols
ka
off
ice@
ichp
w.z
abrz
e.p
l
(32)
271
-00-4
1 d
o 4
9,
(3
2)
271
-51-5
2,
(32)
274
-50-0
7
134
In
sty
tut E
kolo
gii
Tere
nó
w
Uprz
em
ysło
wio
nych
ślą
skie
ul. S
. K
ossuth
a 6
,
40-8
44 K
ato
wic
e,
Po
lska
ietu
@ie
tu.k
ato
wic
e.p
l
(32)
254
-01-6
4,
(32)
254
-60-3
1
135
In
sty
tut M
ed
ycyn
y P
racy
i Z
dro
wia
Śro
do
wis
kow
ego
ślą
skie
ul. K
oście
lna 1
3,
41-2
00 S
osno
wie
c,
Pols
ka
sekre
tariat@
imp.s
osno
wie
c.p
l
(32)
266
-06-4
0,
(3
2)
266
-08-8
5 d
o 8
9
136
In
sty
tut M
eta
li N
ieże
lazn
ych
ślą
skie
ul. S
ow
ińskie
go 5
, 4
4-1
01
G
liwic
e, P
ols
ka
im
n@
imn.g
liwic
e.p
l
(32)
238
-02-0
0
137
In
sty
tut M
eta
lurg
ii Ż
ela
za
im
. S
tan
isła
wa S
taszic
a
ślą
skie
ul. K
. M
iark
i 12/1
4,
44-1
01 G
liwic
e,
Po
lska
im
z@
imz.p
l
(32)
234
-52-0
0
138
In
sty
tut S
pa
waln
ictw
a
ślą
skie
ul. b
ł. C
zesła
wa 1
6/1
8,
44-1
00 G
liwic
e,
Po
lska
is
@is
.gliw
ice.p
l
(32)
335
-82-0
0,
(32)
331
-61-0
3
139
In
sty
tut T
echnik
In
no
wacyjn
ych E
MA
G
ślą
skie
ul. L
eo
pold
a 3
1,
40
-18
9
Kato
wic
e,
Po
lska
centr
um
@em
ag.p
l
(32)
200
-77-0
0
140
In
sty
tut T
ech
nik
i G
órn
iczej
KO
MA
G
ślą
skie
ul. P
szczyńska 3
7,
44-1
01 G
liwic
e,
Po
lska
in
fo@
kom
ag.e
u
(32)
237
-41-0
0
141
In
sty
tut T
echnik
i i A
para
tury
M
ed
yczn
ej IT
AM
ślą
skie
ul. F
. R
oose
ve
lta 1
18,
41-8
00 Z
abrz
e,
Po
lska
itam
@itam
.zabrz
e.p
l
(32)
271
-60-1
3
142
O
śro
dek B
ada
wczo
-R
ozw
ojo
wy D
źw
ignic
i
Urz
ąd
ze
ń T
ransport
ow
ych
DE
TR
AN
S
ślą
skie
ul. P
ow
sta
ńcó
w Ś
ląskic
h 6
,
41-9
02 B
yto
m, P
ols
ka
detr
ans@
detr
ans.p
l
(32)
281-1
4-7
1 d
o 7
4,
(32)
281
-21-7
2
RAPORT O INNOWACYJNOŚCI WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO W 2010 ROKU 109
LP
. N
AZ
WA
JE
DN
OS
TK
I W
OJE
WÓ
DZ
TW
O
AD
RE
S
E-M
AIL
T
EL
EF
ON
143
O
śro
dek B
ada
wczo
-R
ozw
ojo
wy M
aszyn
P
rzę
dzaln
ictw
a W
ełn
y
BE
LM
AT
EX
ślą
skie
ul. 1
Maja
24,
43-3
00 B
iels
ko
-Bia
ła, P
ols
ka
in
fo@
obr-
belm
ate
x.c
om
.pl
(33)
811
-42-0
1 d
o 3
144
O
śro
dek B
ada
wczo
-R
ozw
ojo
wy U
rząd
zeń
Mechan
iczn
ych
OB
RU
M
Sp.
z o
.o.
ślą
skie
ul. T
oszecka 1
02,
44
-11
7
Gliw
ice, P
ols
ka
in
fo@
obru
m.g
liwic
e.p
l
(32)
231
-81-8
6,
(32)
301-9
2-0
0
145
Z
akła
d B
ada
wczo
-D
ośw
iadcza
lny G
osp
odark
i K
om
unaln
ej
ślą
skie
ul. L
. M
ark
iefk
i 24,
40-2
13 K
ato
wic
e,
Po
lska
zbd
gk@
neostr
ad
a.p
l
(32)
259
-84-8
0
146
O
śro
dek B
ada
wczo
-R
ozw
ojo
wy E
lem
entó
w
i U
kła
dó
w P
neum
aty
ki
Sp.
z o
.o.
św
ięto
krz
yskie
ul. H
auke B
osaka 1
5,
25-2
17 K
ielc
e,
Pols
ka
obr@
kce.p
l;b
iuro
@o
bre
iup.c
om
.pl
(41)
361
-50-1
5,
(41)
361
-91-0
1
147
In
sty
tut R
ybactw
a
Śró
dlą
do
weg
o im
.
S. S
akow
icza
warm
ińsko-m
azurs
kie
ul. M
. O
cza
po
wskie
go 1
0,
10-7
19 O
lszty
n, P
ols
ka
irs@
infish.c
om
.pl
(89)
524
-01-7
1
148
O
śro
dek B
adań N
aukow
ych
im. W
ojc
iecha K
ętr
zyńskie
go
w O
lszty
nie
warm
ińsko
-mazurs
kie
ul. P
art
yza
ntó
w 8
7,
10-4
02 O
lszty
n, P
ols
ka
sekre
tariat@
ob
n.o
lszty
n.p
l
(89)
527
-66-1
8
149
In
sty
tut B
ada
ń
Fiz
ykom
ed
yczn
ych P
IW
PR
IMA
X M
ED
IC S
p.
z o
. o
.
wie
lkopols
kie
ul. M
ate
jki 48,
62-0
41 P
uszczyko
wo
, P
ols
ka
ibf@
ibf.
com
.pl
(61)
819
-31-7
0
150
In
sty
tut im
. O
skara
Kolb
erg
a
wie
lkopols
kie
ul. K
. K
an
taka 4
, 61
-812
Po
zna
ń,
Pols
ka
in
sty
tut@
oskark
olb
erg
.pl
(61)
852
-45-1
0
151
In
sty
tut L
ogis
tyki
i M
aga
zyn
ow
an
ia
wie
lkopols
kie
ul. E
. E
stk
ow
skie
go 6
,
61-7
55 P
oznań,
Pols
ka
off
ice@
ilim
.po
znan.p
l
(61)
850
-48-9
0,
(61)
850
-49-0
0
152
In
sty
tut O
bró
bki P
lasty
czn
ej
wie
lkopols
kie
ul. J
ana P
aw
ła II
14
,
61-1
39 P
oznań,
Pols
ka
in
op@
ino
p.p
oznan.p
l
(61)
657
-05-5
5
153
In
sty
tut O
chro
ny R
oślin
-
Państw
ow
y Insty
tut
Ba
da
wczy
wie
lkopols
kie
ul. W
. W
ęgork
a 2
0,
60-3
18 P
oznań,
Pols
ka
tjk@
ior.
po
zn
an.p
l
(61)
864
-90-0
0
154
In
sty
tut P
oja
zdó
w S
zyn
ow
ych
TA
BO
R
wie
lkopols
kie
ul. W
ars
za
wska 1
81,
61-0
55 P
oznań,
Pols
ka
ip
sta
bor@
wp.p
l
(61)
664
-13-0
0
155
In
sty
tut T
echnolo
gii
Dre
wn
a
wie
lkopols
kie
ul. W
inia
rska 1
, 60
-654
Po
zna
ń,
Pols
ka
off
ice@
itd.p
oznan
.pl
(61)
849
-24-0
0
110 RAPORT O INNOWACYJNOŚCI WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO W 2010 ROKU
LP
. N
AZ
WA
JE
DN
OS
TK
I W
OJE
WÓ
DZ
TW
O
AD
RE
S
E-M
AIL
T
EL
EF
ON
156
In
sty
tut W
łókie
n N
atu
raln
ych
i R
oślin
Zie
lars
kic
h
wie
lkopols
kie
ul. W
ojs
ka P
ols
kie
go 7
1b,
60-6
30 P
oznań,
Pols
ka
sekre
tar@
inf.
po
znan.p
l
(61)
845
-58-0
0,
(61)
848
-00-6
1
157
In
sty
tut Z
acho
dn
i -
Insty
tut
Naukow
o-B
ad
aw
czy im
. Z
ygm
unta
Wojc
iechow
skie
go
wie
lkopols
kie
ul. M
osto
wa 2
7a,
61
-85
4
Po
zna
ń,
Pols
ka
iz
po
zpl@
iz.p
ozna
n.p
l
(61)
852
-47-5
0,
(61)
852
-76-9
1
158
O
śro
dek B
ada
wczo
-R
ozw
ojo
wy P
rzem
ysłu
O
ponia
rskie
go S
TO
MIL
S
p.
z o
.o.
wie
lkopols
kie
ul. S
taro
łęcka 1
8, 6
1-3
61
Po
zna
ń,
Pols
ka
opon
y@
obrp
osto
mil.
po
zn
an.p
l
(61)
877
-45-1
1
159
P
rzem
ysło
wy I
nsty
tut M
aszyn
R
oln
iczych
w
ielk
opols
kie
ul. S
taro
łęcka 3
1, 6
0-9
63
Po
zna
ń,
Pols
ka
off
ice@
pim
r.poznan
.pl
(61)
871
-22-0
0
160
Z
akła
d B
ada
wczo
-Ro
zw
ojo
wy
PO
LM
OS
S.A
. (w
lik
wid
acji)
w
ielk
opols
kie
ul. K
ols
ka 3
a, 62
-500 K
on
in,
Pols
ka
sekre
tariat@
po
lmoskonin
.com
.pl
(63)
243
-05-1
1,
(63)
243
-05-3
3
RAPORT O INNOWACYJNOŚCI WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO W 2010 ROKU 111
RA
PO
RT
O IN
NO
WA
CY
JN
OŚ
CI W
OJE
WÓ
DZ
TW
A M
AZ
OW
IEC
KIE
GO
W 2
009 R
OK
U 1
11
DEFINICJE
I. Badania i rozwój (definicje wg GUS)
1) Działalność badawcza i rozwojowa (badania i eksperymentalne prace rozwojowe,
w skrócie B+R) są to systematycznie prowadzone prace twórcze, podjęte dla zwiększenia
zasobu wiedzy, w tym wiedzy o człowieku, kulturze i społeczeństwie, jak również dla
znalezienia nowych zastosowań dla tej wiedzy.
Obejmuje ona badania podstawowe i stosowane oraz prace rozwojowe.
Informacje dotyczące działalności badawczej i rozwojowej obejmują następujące grupy
jednostek:
- jednostki naukowe i badawczo-rozwojowe (tj. jednostki, których podstawowym rodzajem
działalności jest prowadzenie prac badawczo-rozwojowych, zaklasyfikowane wg PKD do
działu 73 Nauka):
— placówki naukowe Polskiej Akademii Nauk (PAN),
— jednostki badawczo-rozwojowe (tzw. JBR-y), tj. jednostki mające za zadanie
prowadzenie prac badawczo-rozwojowych, których wyniki powinny znaleźć zastosowanie
w określonych dziedzinach gospodarki narodowej i życia społecznego (podlegają różnym
ministerstwom, w większości Ministerstwu Gospodarki i Pracy), działające na podstawie
ustawy z dnia 25 lipca 1985 r. o jednostkach badawczo-rozwojowych (jednolity tekst 2001
Dz. U. Nr 33, poz. 388, z późniejszymi zmianami),
— inne, tj. jednostki prywatne, zaklasyfikowane według PKD do działu 73 Nauka.
- jednostki obsługi nauki (biblioteki naukowe, archiwa naukowe, stowarzyszenia naukowe
i inne jednostki obsługi nauki);
- jednostki rozwojowe, tj. podmioty gospodarcze, przede wszystkim przedsiębiorstwa
przemysłowe, posiadające na ogół własne zaplecze badawczo-rozwojowe (laboratoria, biura
konstrukcyjne, zakłady rozwoju techniki itp.), prowadzące działalność B+R, głównie
o charakterze prac rozwojowych, obok swojej podstawowej działalności;
- szkoły wyższe;
- pozostałe jednostki – m.in. szpitale prowadzące prace badawczo-rozwojowe obok swojej
podstawowej działalności, z wyjątkiem klinik akademii medycznych (uniwersytetów)
i Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego ujętych w kategorii szkoły wyższe oraz
szpitali posiadających status instytutów naukowo-badawczych ujętych w kategorii jednostki
badawczo-rozwojowe.
112 RAPORT O INNOWACYJNOŚCI WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO W 2010 ROKU
112
RA
PO
RT
O IN
NO
WA
CY
JN
OŚ
CI W
OJE
WÓ
DZ
TW
A M
AZ
OW
IEC
KIE
GO
W 2
009 R
OK
U
2) Nakłady na działalność badawczo-rozwojową obejmują nakłady bieżące poniesione na
badania podstawowe, stosowane i prace rozwojowe oraz nakłady inwestycyjne na środki
trwałe związane z działalnością B+R, niezależnie od źródła pochodzenia środków
finansowych.
Jest to wskaźnik określany w terminologii międzynarodowej jako GERD – Gross Domestic
Expenditure on R&D.
3) Dane dotyczące zatrudnienia w działalności badawczej i rozwojowej obejmują wyłącznie
pracowników bezpośrednio z nią związanych, poświęcających na tę działalność co najmniej
10% nominalnego czasu pracy.
Do zatrudnionych w działalności B+R zaliczani są również uczestnicy studiów doktoranckich
prowadzący prace B+R.
Ekwiwalenty pełnego czasu pracy (EPC) są to jednostki przeliczeniowe służące do
ustalenia faktycznego zatrudnienia w działalności badawczo-rozwojowej. Jeden ekwiwalent
pełnego czasu pracy oznacza jeden osoborok poświęcony wyłącznie na działalność
badawczo-rozwojową.
Wyrób nowy jest to wprowadzony na rynek wyrób, którego charakterystyka technologiczna
(techniczna) i (lub) zastosowanie są nowe lub różnią się w sposób znaczący od uprzednio
wytwarzanych wyrobów.
Wyrób zmodernizowany jest to wyrób już istniejący, którego właściwości techniczne i (lub)
działanie zostały znacząco ulepszone poprzez zastosowanie nowych, doskonalszych
materiałów lub komponentów w przypadku wyrobu prostego bądź poprzez częściowe zmiany
w jednym lub większej liczbie podzespołów w przypadku wyrobu złożonego.
Nowy lub istotnie ulepszony proces (innowacja technologiczna procesu) jest to
zastosowanie technologicznie nowych lub istotnie ulepszonych metod produkcyjnych,
obejmujące zmiany w wyposażeniu lub organizacji produkcji bądź kombinację tych zmian.
Wyroby nowe lub zmodernizowane - wyroby wprowadzone do produkcji w ciągu ostatnich
trzech lat. Po trzech latach wyrób starzeje się.
RAPORT O INNOWACYJNOŚCI WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO W 2010 ROKU 113
RA
PO
RT
O IN
NO
WA
CY
JN
OŚ
CI W
OJE
WÓ
DZ
TW
A M
AZ
OW
IEC
KIE
GO
W 2
009 R
OK
U 1
13
Wskaźnik innowacyjności przemysłu to udział przedsiębiorstw, które wprowadziły
przynajmniej jedną innowację technologiczną: nowy lub zmodernizowany wyrób, nowy lub
ulepszony proces bądź innowację organizacyjno-techniczną, w ogólnej liczbie
przedsiębiorstw.
II. Patenty i wynalazki (definicje wg Urzędu Patentowego)
Wynalazek - nowe rozwiązanie problemu o charakterze technicznym, posiadające poziom
wynalazczy (tzn. nie wynikające w sposób oczywisty ze stanu techniki) i nadające się do
przemysłowego stosowania. Wynalazek chroniony jest patentem.
Patent - prawo wyłączne udzielane na wynalazek przez właściwy organ krajowy (w Polsce
przez Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej) lub międzynarodowy (np. Europejski
Urząd Patentowy).
Treścią patentu jest prawo wyłącznego korzystania z wynalazku na określonym terytorium
(pojedynczego kraju lub grupy krajów), przez czas i na warunkach określonych w krajowej
ustawie patentowej lub konwencji międzynarodowej. Czas trwania patentu wynosi 20 lat od
daty dokonania zgłoszenia wynalazku we właściwym organie krajowym lub organizacji
międzynarodowej.
Układ o współpracy patentowej - międzynarodowy układ zawarty w Waszyngtonie
w 1970 r. pod auspicjami Światowej Organizacji Własności Intelektualnej (WIPO)
w Genewie. 123 państwa będące aktualnie stronami PCT (PATENT CO-OPERATION
TREATY ) tworzą Związek, którego celem jest współpraca w zakresie dokonywania zgłoszeń
patentowych, prowadzenia poszukiwań i badań wstępnych w odniesieniu do tych zgłoszeń,
co ma ułatwić zgłaszającemu ocenę szans uzyskania ochrony patentowej na jego wynalazek
w wybranych państwach stronach Układu.
III. Innowacyjność (definicje wg Podręcznika Oslo)
Innowacja (innovation) to wdrożenie nowego lub znacząco udoskonalonego produktu
(wyrobu lub usługi) lub procesu, nowej metody marketingowej lub nowej metody
organizacyjnej w praktyce gospodarczej, organizacji miejsca pracy lub stosunkach
z otoczeniem.
Działalność innowacyjna (innovation activities) to całokształt działań naukowych,
technicznych, organizacyjnych, finansowych i komercyjnych, które rzeczywiście prowadzą
114 RAPORT O INNOWACYJNOŚCI WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO W 2010 ROKU
114
RA
PO
RT
O IN
NO
WA
CY
JN
OŚ
CI W
OJE
WÓ
DZ
TW
A M
AZ
OW
IEC
KIE
GO
W 2
009 R
OK
U
lub mają w zamierzeniu prowadzić do wdrażania innowacji. Niektóre z tych działań same
z siebie mają charakter innowacyjny, natomiast inne nie są nowością, lecz są konieczne do
wdrażania innowacji. Działalność innowacyjna obejmuje także działalność badawczo-
rozwojową (B+R), która nie jest bezpośrednio związana z tworzeniem konkretnej innowacji.
Firma innowacyjna (innovative firm) to firma, która wdrożyła innowację w rozpatrywanym
okresie.
Innowacyjność firmy można zdefiniować na kilka sposobów. Podstawowa definicja
innowacyjnej firmy mówi, że jest to firma, która wdrożyła przynajmniej jedną innowację,
natomiast firma innowacyjna w sferze produktów lub procesów (product or process
innovator) została zdefiniowana jako firma, która wdrożyła innowację w obrębie produktu lub
innowację w obrębie procesu.
IV. Definicje ogólne
Venture capital [ang.], kapitał wysokiego ryzyka, kapitał lokowany w nowe przedsięwzięcia
związane z wysokim ryzykiem, np. wdrażanie innowacji oraz tworzenie małych i średnich
przedsiębiorstw; venture capital umożliwia podejmowanie przedsięwzięć o wysokim ryzyku
przez osoby nie posiadające wystarczającej ilości kapitału, np. wynalazców, organizatorów,
przedsiębiorców; przyspiesza to wzrost gospodarczy i zmniejsza bezrobocie. Mimo
wysokiego ryzyka venture capital, w przypadku trafnej inwestycji, może przynosić bardzo
wysokie zyski.
Innowacje [łac.], nowości, rzeczy nowo wprowadzone, w gospodarce wdrażanie nowych
technologii, organizacji i instytucji. Innowacje technologiczne są dzielone na: innowacje
produktowe — wprowadzanie do produkcji nowych wyrobów i usług, oraz innowacje
procesowe — zastosowanie nowych sposobów uzyskiwania tych samych wyrobów;
innowacje technologiczne są następstwem postępu naukowo-technicznego. Innowacje
organizacyjne i instytucjonalne są ściśle związane z przedsiębiorczością, stanowią jej
nieodzowny element. Wdrażanie innowacji jest rodzajem działalności gospodarczej
o szczególnie wysokim stopniu ryzyka, dlatego w rozwiniętych gospodarkach rynkowych
wykształcono specjalne sposoby finansowania innowacji (venture capital).
Postęp techniczny - proces doskonalenia metod wytwarzania, opanowywania nowych
zasobów i produkcji nowych dóbr; jest rezultatem wdrożenia wyników prac badawczo-
RAPORT O INNOWACYJNOŚCI WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO W 2010 ROKU 115
RA
PO
RT
O IN
NO
WA
CY
JN
OŚ
CI W
OJE
WÓ
DZ
TW
A M
AZ
OW
IEC
KIE
GO
W 2
009 R
OK
U 1
15
rozwojowych i wiąże się z ryzykiem, dlatego finansowanie postęp techniczny jest z reguły
wspomagane przez państwo lub wykorzystuje specjalne źródła (venture capital), ze względu
na rodzaj oszczędności nakładów czynników produkcji rozróżnia się postęp techniczny
pracooszczędny lub materiałooszczędny.
V. Park technologiczny (definicje wg PARP)
Park technologiczny - zespół wyodrębnionych nieruchomości wraz z infrastrukturą
techniczną, utworzony w celu dokonywania przepływu wiedzy i technologii pomiędzy
jednostkami naukowymi a przedsiębiorcami, na którym oferowane są przedsiębiorcom,
wykorzystującym nowoczesne technologie, usługi w zakresie: doradztwa w tworzeniu
i rozwoju przedsiębiorstw, transferu technologii oraz przekształcania wyników badań
naukowych i prac rozwojowych w innowacje technologiczne, a także tworzenie korzystnych
warunków prowadzenia działalności gospodarczej przez korzystanie z nieruchomości
i infrastruktury technicznej na zasadach umownych.
116 RAPORT O INNOWACYJNOŚCI WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO W 2010 ROKU
116
RA
PO
RT
O IN
NO
WA
CY
JN
OŚ
CI W
OJE
WÓ
DZ
TW
A M
AZ
OW
IEC
KIE
GO
W 2
009 R
OK
U
SŁOWNIK DO LISTY 500 NAJBARDZIEJ INNOWACYJNYCH PRZEDSIĘBIORSTW
W POLSCE W 2008 R.
Nazwa przedsiębiorstwa - skrócona nazwa przedsiębiorstwa, pozwalająca na jego
identyfikację.
Rodzaj działalności PKD (wg Polskiej Klasyfikacji Działalności)109
- określa przeważający
rodzaj działalności wskazany przez rejestrowany podmiot:
Sekcja A – rolnictwo, łowiectwo i leśnictwo:
(01 ...) - rolnictwo i łowiectwo, łącznie z działalnością usługową.
(02 ...) - leśnictwo, łącznie z działalnością usługową.
Sekcja B - rybołówstwo i rybactwo:
(05 ...) - rybołówstwo i rybactwo, łącznie z działalnością usługową.
Sekcja C - górnictwo i kopalnictwo:
(10 ...) - górnictwo węgla kamiennego i brunatnego; wydobywanie torfu.
(11 ...) - wydobywanie ropy naftowej i gazu ziemnego, łącznie z działalnością usługową.
(12 ...)- kopalnictwo rud uranu i toru.
(13 ...) - kopalnictwo rud metali.
(14 ...) - pozostałe górnictwo i kopalnictwo.
Sekcja D - przetwórstwo przemysłowe:
(15 ...) - produkcja artykułów spożywczych i napojów.
(16 ...) - produkcja wyrobów tytoniowych.
(17 ...) - włókiennictwo.
(18 ...) - produkcja odzieży i wyrobów futrzarskich.
(19 ...) - produkcja skór wyprawionych i wyrobów ze skór wyprawionych.
(20 ...) - produkcja drewna i wyrobów z drewna.
(21 ...) - produkcja masy celulozowej, papieru oraz wyrobów z papieru.
(22 ...) - działalność wydawnicza; poligrafia i reprodukcja zapisanych nośników informacji.
(23 ...) - wytwarzanie koksu, produktów rafinacji ropy naftowej i paliw jądrowych.
(24 ...) - produkcja wyrobów chemicznych.
109
Polska Klasyfikacja Działalności, załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7.10.1997 r. w sprawie
Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD), Dziennik Ustaw Rzeczpospolitej Polskiej zał. do nr 128, poz. 829
z dnia 21.10.1997 r., Kancelaria Prezesa Rady Ministrów.
RAPORT O INNOWACYJNOŚCI WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO W 2010 ROKU 117
RA
PO
RT
O IN
NO
WA
CY
JN
OŚ
CI W
OJE
WÓ
DZ
TW
A M
AZ
OW
IEC
KIE
GO
W 2
009 R
OK
U 1
17
(25 ...) - produkcja wyrobów gumowych i z tworzyw sztucznych.
(26 ...) - produkcja wyrobów z surowców niemetalicznych pozostałych.
(27 ...) - produkcja metali.
(28 ...) - produkcja metalowych wyrobów gotowych, z wyjątkiem maszyn i urządzeń.
(29 ...) - produkcja maszyn i urządzeń, gdzie indziej nie sklasyfikowana.
(30 ...) - produkcja maszyn biurowych i komputerów.
(31 ...) - produkcja maszyn i aparatury elektrycznej, gdzie indziej nie sklasyfikowana.
(32 ...) - produkcja sprzętu i urządzeń radiowych, telewizyjnych i telekomunikacyjnych.
(33 ...) - produkcja instrumentów medycznych, precyzyjnych i optycznych, zegarów
i zegarków.
(34 ...) - produkcja pojazdów mechanicznych, przyczep i naczep.
(35 ...) - produkcja pozostałego sprzętu transportowego.
(36 ...) - produkcja mebli; działalność produkcyjna, gdzie indziej nie sklasyfikowana.
(37 ...) - zagospodarowanie odpadów.
Sekcja E - wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz i wodę:
(40 ...) - wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną i gorącą wodę.
(41 ...) - pobór, uzdatnianie i rozprowadzanie wody.
Sekcja F - budownictwo (45 ...).
Sekcja G - handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów mechanicznych, motocykli oraz
artykułów użytku osobistego i domowego:
(50 ...) - sprzedaż, obsługa i naprawa pojazdów mechanicznych i motocykli; sprzedaż
detaliczna paliw do pojazdów samochodowych.
(51 ...) - handel hurtowy i komisowy, z wyjątkiem handlu pojazdami mechanicznymi
i motocyklami.
(52 ...) - handel detaliczny, z wyjątkiem sprzedaży pojazdów mechanicznych i motocykli;
naprawa artykułów użytku osobistego i domowego.
Sekcja H - hotele i restauracje (55 ...).
Sekcja I - transport, gospodarka magazynowa i łączność:
(60 ...) - transport lądowy; transport rurociągowy.
(61 ...) - transport wodny.
(62 ...) - transport lotniczy.
(63 ...) - działalność wspomagająca transport; działalność związana z turystyką.
(64 ...) - poczta i telekomunikacja.
Sekcja J - pośrednictwo finansowe:
118 RAPORT O INNOWACYJNOŚCI WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO W 2010 ROKU
118
RA
PO
RT
O IN
NO
WA
CY
JN
OŚ
CI W
OJE
WÓ
DZ
TW
A M
AZ
OW
IEC
KIE
GO
W 2
009 R
OK
U
(65 ...) - pośrednictwo finansowe, z wyjątkiem ubezpieczeń i funduszów emerytalno-
rentowych.
(66 ...) - ubezpieczenia i fundusze emerytalno - rentowe.
(67 ...) - działalność pomocnicza związana z pośrednictwem finansowym i z ubezpieczeniami.
Sekcja K - obsługa nieruchomości, wynajem, nauka i usługi związane z prowadzeniem
działalności gospodarczej:
(70 ...) - obsługa nieruchomości.
(71 ...) - wynajem maszyn i urządzeń bez obsługi oraz wypożyczanie artykułów użytku
osobistego i domowego.
(72 ...) - informatyka.
(73 ...) - nauka.
74 ...) - pozostałe usługi związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.
Sekcja L - administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe ubezpieczenia
społeczne (75 ...).
Sekcja M - edukacja (80 ...).
Sekcja N - ochrona zdrowia i opieka społeczna (85 ...).
Sekcja O - pozostała działalność usługowa, komunalna, społeczna i indywidualna:
(90 ...) - odprowadzanie ścieków, wywóz odpadów, usługi sanitarne i pokrewne.
(91 ...) - działalność organizacji członkowskich, gdzie indziej nie sklasyfikowana.
(92 ...) - działalność związana z kulturą, rekreacją i sportem.
(93...) - pozostała działalność usługowa.
Miejscowość - miejscowość, gdzie znajduje się siedziba zarządu firmy.
Przychody netto ze sprzedaży i zrównane z nimi – są to przychody netto ze sprzedaży
i zrównane z nimi (Formularz F-02 w 2008 r. Cz. II Dz. 2 w. 01) lub dane z ankiety MSN INE
PAN albo z bazy danych INE PAN.
Dynamika sprzedaży – liczona jako relacja zmiany przychodów ze sprzedaży w 2008 r.
do roku poprzedniego, do przychodów ze sprzedaży w 2007 r., wyrażona w procentach.
Działalność B+R – działalność badawcza i rozwojowa (B+R), Formularz PNT-02 dla
przemysłu lub PNT-02/u dla usług za lata 2006-2008 r. [Dz. 4 B w. 02] lub koszty
zakończonych prac rozwojowych (wg Ustawy o Rachunkowości) lub w przypadku braku
danych - dane z ankiety MSN INE PAN albo z bazy danych INE PAN.
RAPORT O INNOWACYJNOŚCI WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO W 2010 ROKU 119
RA
PO
RT
O IN
NO
WA
CY
JN
OŚ
CI W
OJE
WÓ
DZ
TW
A M
AZ
OW
IEC
KIE
GO
W 2
009 R
OK
U 1
19
Działalność B+R/Sprzedaż – jest to relacja nakładów na B+R do przychodów ze sprzedaży,
wyrażona w procentach (odpowiednie pozycje z odpowiednich dokumentów).
Patenty – przedsiębiorstwo uzyskało patent(y), które zostały zatwierdzone w 2008 r. (dane
z Urzędu Patentowego RP) lub z ankiety MSN INE PAN.
Kontrakty UE – liczba podpisanych kontraktów w 7PR lub w PO Innowacyjna Gospodarka
w latach 2007-2008.
Przy ocenie innowacyjności rynkowej pod uwagę brana była dynamika sprzedaży,
dynamika eksportu, dynamika zatrudnienia oraz ocena jakościowa najbardziej innowacyjnego
produktu/usługi.
Eksport – wartość sprzedaży na eksport (Formularz F-02 w 2008 r. Cz. II Dz. 2 w. 03) lub
dane z ankiety MSN INE PAN.
Zmiana eksportu – jest to relacja zmiany sprzedaży na eksport w 2008 r. do roku
poprzedniego, do sprzedaży na eksport w 2007 r., wyrażona w procentach.
Zatrudnienie – liczba pracowników (stan w końcu okresu sprawozdawczego) (Formularz F-
01/I-01 w 2008 r. Cz. I Dz. 1 Dane uzupełniające w. 79) lub z bazy INE PAN, lub dane
z ankiety MSN INE PAN.
Zmiana zatrudnienia – jest to relacja zmiany liczby pracowników w 2008 r. do roku
poprzedniego, do liczby pracowników w 2007 r., wyrażona w procentach.
Objaśnienia literek w kolumnie innowacyjność rynkowa (maksimum 20 punktów):
Jeżeli 2 spośród 3 wskaźników dynamiki były większe bądź równe od ich median
wartości w badanej populacji przedsiębiorstw – 15 punktów.
Jeżeli 1 spośród 3 wskaźników dynamiki był większy bądź równy od ich median
wartości – 10 punktów.
Jeżeli 2 lub 3 wskaźniki dynamiki były mniejsze od median – 5 punktów.
Jeżeli brak było danych dla wszystkich wartości – 0 punktów.
Opis jakościowy najbardziej innowacyjnego produktu/usługi – od 1 do 5 punktów
a w przypadku braku opisu produktu/usługi - 0 punktów.
120 RAPORT O INNOWACYJNOŚCI WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO W 2010 ROKU
120
RA
PO
RT
O IN
NO
WA
CY
JN
OŚ
CI W
OJE
WÓ
DZ
TW
A M
AZ
OW
IEC
KIE
GO
W 2
009 R
OK
U
Objaśnienia oznaczeń literowych:
A - 16 i więcej punktów
B - 11 – 15,99 punktów
C - 1 – 10,99 punktów
N - brak danych dla wszystkich wartości
Przy ocenie innowacyjności procesowej pod uwagę brane były: ROA w 2008 r., dynamika
ROA, udział nakładów inwestycyjnych w nakładach na działalność innowacyjną ogółem.
ROA (stopa zwrotu netto na aktywach) – jest to relacja wyniku finansowego netto
(dodatniego) do aktywów razem, wyrażona w procentach [Formularz F-02 w 2008 Cz. II (Dz.
2 poz. 65 minus 66/Dz. 1 kol. 2 poz. 59)*100] lub dane z ankiety MSN INE PAN.
Dynamika ROA – liczona jako relacja zmiany wskaźnika ROA w 2008 r. do roku
poprzedniego, do wskaźnika ROA w 2007 r., wyrażona w procentach.
Udział nakładów inwestycyjnych na środki trwałe w nakładach na działalność
innowacyjną ogółem – jest to udział nakładów inwestycyjnych na środki trwałe w nakładach
na działalność innowacyjną ogółem, wyrażony w procentach Formularz PNT-02 dla
przemysłu lub PNT-02/u dla usług za lata 2006-2008 r. [Dz. 4 B (w. 07/w. 01)*100] lub dane
z ankiety MSN INE PAN.
Objaśnienia literek w kolumnie innowacyjność procesowa (maksimum 20 punktów):
Jeżeli 2 spośród 3 wskaźników były większe bądź równe od ich median wartości
w badanej populacji przedsiębiorstw – 15 punktów.
Jeżeli 1 spośród 3 wskaźników był większy bądź równy od ich median wartości
w badanej populacji przedsiębiorstw – 10 punktów.
Jeżeli 2 lub 3 wskaźniki były mniejsze od ich median wartości w badanej populacji
przedsiębiorstw – 5 punktów.
Jeżeli brak było danych dla wszystkich wartości – 0 punktów.
Opis jakościowy najbardziej innowacyjnego produktu/usługi – od 1 do 5 punktów
a w przypadku braku opisu produktu/usługi - 0 punktów.
Objaśnienia oznaczeń literowych:
A - 16 i więcej punktów
RAPORT O INNOWACYJNOŚCI WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO W 2010 ROKU 121
RA
PO
RT
O IN
NO
WA
CY
JN
OŚ
CI W
OJE
WÓ
DZ
TW
A M
AZ
OW
IEC
KIE
GO
W 2
009 R
OK
U 1
21
B - 11 – 15,99 punktów
C - 1 – 10,99 punktów
N - brak danych dla wszystkich wartości
Przy ocenie nakładów na działalność innowacyjną pod uwagę brane były: działalność
B+R, działalność B+R/sprzedaż, działalność B+R/działalność innowacyjną ogółem.
Działalność B+R/działalność innowacyjną ogółem - udział działalności B+R w nakładach
na działalność innowacyjną ogółem, wyrażony w procentach Formularz PNT-02 dla
przemysłu lub PNT-02/u dla usług za lata 2006-2008 r. [Dz. 4 B (w. 02/w. 01)*100] lub dane
z ankiety MSN INE PAN.
Objaśnienia literek w kolumnie nakłady na działalność innowacyjną (maksimum 20
punktów):
Jeżeli 2 spośród 3 wskaźników były większe bądź równe od ich median wartości – 15
punktów.
Jeżeli 1 spośród 3 wskaźników był większy bądź równy od ich median wartości – 10
punktów.
Jeżeli 2 lub 3 wskaźniki były mniejsze od ich median wartości – 5 punktów.
Jeżeli brak było danych dla wszystkich wartości – 0 punktów.
Opis jakościowy najbardziej innowacyjnego produktu/usługi – od 1 do 5 punktów
a w przypadku braku opisu produktu/usługi - 0 punktów.
Objaśnienia oznaczeń literowych:
A - 16 i więcej punktów
B - 11 – 15,99 punktów
C - 1 – 10,99 punktów
N - brak danych dla wszystkich wartości
Patenty (maksimum punktów 20) - objaśnienia:
Patenty krajowe – w przypadku 1 patentu przedsiębiorstwo otrzymuje 5 punktów; powyżej
1 patentu – 10 punktów.
Patenty zagraniczne (europejskie lub amerykańskie) – 15 punktów.
122 RAPORT O INNOWACYJNOŚCI WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO W 2010 ROKU
122
RA
PO
RT
O IN
NO
WA
CY
JN
OŚ
CI W
OJE
WÓ
DZ
TW
A M
AZ
OW
IEC
KIE
GO
W 2
009 R
OK
U
W przypadku, gdy przedsiębiorstwo miało zarówno patenty krajowe, jak i zagraniczne punkty
zostały tylko przydzielane za patenty zagraniczne.
Ocena jakościowa najbardziej innowacyjnego produktu/usługi od strony zgłoszeń
patentowych – od 1 do 5 punktów a w przypadku braku opisu produktu/usługi - 0 punktów.
Objaśnienia oznaczeń literowych:
A - 16 i więcej punktów
B - 11 – 15,99 punktów
C - 1 – 10,99 punktów
N - brak danych dla wszystkich wartości
Kontrakty UE (suma punktów - maksimum 20) - objaśnienia:
A - 15 i więcej punktów
B - 11 – 14,99 punktów
C - 1 – 10,99 punktów
N - brak danych dla wszystkich wartości
Liczba punktów dla podpisanych kontraktów w 7 PR UE lub POIG wyniosła:
15 punktów za 4 kontrakty i więcej
10 punktów za 2 – 3 kontrakty
5 punktów za 1 kontrakt
0 punktów za brak kontraktu
finansowanych z funduszy strukturalnych finansowanych z
Liczba punktów dla kontraktów finansowanych z funduszy strukturalnych Unii Europejskiej:
5 punktów za 1 lub więcej kontraktów
0 punktów za brak kontraktów
Przedsiębiorstwa, które miały podpisane kontrakty w programach krajowych lub europejskich
mogły maksymalnie uzyskać 20 punktów.
W przypadku braku danych z ankiety MSN INE PAN – dane pochodzą z formularzy
statystycznych PNT przesłanych do INE PAN do Listy 500 najbardziej innowacyjnych
przedsiębiorstw w Polsce albo z bazy danych INE PAN.
RAPORT O INNOWACYJNOŚCI WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO W 2010 ROKU 123
RA
PO
RT
O IN
NO
WA
CY
JN
OŚ
CI W
OJE
WÓ
DZ
TW
A M
AZ
OW
IEC
KIE
GO
W 2
009 R
OK
U 1
23
Jeżeli przedsiębiorstwa uzyskiwały taką samą ilość punktów to kolejność ich uzależniona
była od nakładów na działalność B+R w 2008 r., następnie nakładów na działalność B+R
w 2007 r., następnie dynamiki przychodów ze sprzedaży 2008/2007, a następnie dynamiki
przychodów ze sprzedaży 2007/2006.
Opracowali: Tadeusz Baczko, Ewa Puchała-Krzywina, Marek Szyl.
124 RAPORT O INNOWACYJNOŚCI WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO W 2010 ROKU
124
RA
PO
RT
O IN
NO
WA
CY
JN
OŚ
CI W
OJE
WÓ
DZ
TW
A M
AZ
OW
IEC
KIE
GO
W 2
009 R
OK
U
LISTA ALFABETYCZNA PRZEDSIĘBIORSTW W WOJEWÓDZTWIE LUBUSKIM
Nazwa przedsiębiorstwa
Pozycja na Liście
Advanced Digital Broadcast Polska Sp. z o.o. 12
ASTEC Sp. z o.o. 2
HECKMANN POLSKA Produkcja Metalowa i Maszyn Sp. z o.o. 13
INSTEL Sp. z o.o. 10
LfC Sp. z o.o. 1
Lubuskie Zakłady Aparatów Elektrycznych LUMEL S.A. 6
NOVITA S.A. 9
RELPOL S.A. 5
Seco/Warwick S.A. 4
Sławski Zakład Przetwórstwa Mięsa i Drobiu BALCERZAK I SPÓŁKA
Sp. z o.o. 11
Urban Polska Sp. z o.o. 3
Vetoquinol Biowet Sp. z o.o. 7
Zakłady Jajczarskie OVOPOL Sp. z o.o. 8
RAPORT O INNOWACYJNOŚCI WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO W 2010 ROKU 125
RA
PO
RT
O IN
NO
WA
CY
JN
OŚ
CI W
OJE
WÓ
DZ
TW
A M
AZ
OW
IEC
KIE
GO
W 2
009 R
OK
U 1
25
INFORMACJA O INSTYTUCIE NAUK EKONOMICZNYCH PAN
INSTYTUT NAUK EKONOMICZNYCH POLSKIEJ AKADEMII NAUK Pałac Staszica, ul. Nowy Świat 72,00 – 330 Warszawa [email protected], www.inepan.pl
Instytut Nauk Ekonomicznych jest instytutem badawczym Wydziału I
Nauk Społecznych Polskiej Akademii Nauk. Został utworzony na
podstawie uchwały Prezydium PAN z dnia 10 grudnia 1980 r.,
zatwierdzonej przez Prezesa Rady Ministrów dnia 5 stycznia 1981 r.
Osobowość prawną uzyskał decyzją Prezesa Polskiej Akademii Nauk z
dnia 7 października 1999 r.
Do zadań Instytutu należy w pierwszym miejscu prowadzenie badań
naukowych w dziedzinie teorii ekonomii i analiz gospodarczych,
następnie zaś: rozwój kadr naukowych, upowszechnianie wiedzy
ekonomicznej, propagowanie polskiej myśli naukowej za granicą a także
wykonywanie zadań powierzonych przez Polską Akademię Nauk.
Instytut Nauk Ekonomicznych prowadzi badania z zakresu:
historii myśli ekonomicznej,
polityki gospodarczej,
analiz, prognoz i studiów strategicznych dotyczących gospodarki polskiej,
analiz gospodarki światowej i integracji europejskiej z uwzględnieniem ich wpływu na rozwój gospodarki Polski,
analiz wyników działalności polskich przedsiębiorstw.
Wykonuje także ekspertyzy na zlecenie instytucji rządowych i pozarządowych.
INE PAN zatrudnia czterdziestu pracowników naukowych pracujących w czterech zakładach: Mikroekonomii,
Polityki Gospodarczej, Gospodarki Światowej oraz Ekonomii Instytucji. Wielu pracowników naukowych zajmowało
lub zajmuje wysokie stanowiska w Parlamencie, Rządzie, Narodowym Banku Polskim Komisji Europejskiej oraz
Banku Światowym.
Instytut posiada uprawnienia do nadawania stopni doktora, doktora habilitowanego oraz występowania
z wnioskiem o nadanie tytułu profesora w zakresie nauk ekonomicznych. Rada Naukowa Instytutu sprawuje funkcje
opiniodawcze, doradcze oraz inicjuje kierunki prac naukowych. Przewodniczącym Rady Naukowej jest prof. dr hab.
Jerzy Osiatyński. Dyrektorami Instytutu byli: prof. dr hab. Józef Pajestka (1981-1990), prof. dr hab. Cezary Józefiak
(1990-1993), prof. dr hab. Marek Belka (1993-1996), prof. dr hab. Urszula Grzelońska (1996-1999), dr hab.
Zbigniew Hockuba, prof. UW (1999-2005). Obecnie funkcję tę pełni prof. dr hab. Leszek Jasiński, jego zastępcą
ds. naukowych jest doc. dr hab. Paweł Kozłowski.
W ostatnich 10 latach pracownicy Instytutu opublikowali 1.582 prace, w tym 97 monografii i opracowań
indywidualnych oraz 754 artykuły i rozdziały w książkach. INE PAN prowadzi także ożywioną działalność
seminaryjną, w ostatnich 9 latach odbyło się 166 seminariów i konferencji naukowych z udziałem wielu naukowców,
praktyków gospodarczych oraz przedstawicieli Rządu.
Instytut od 2002 roku prowadzi Studium Doktoranckie. W 2007 r. uruchomił podyplomowe studia
rachunkowości, rok później studia Executive MBA, zarządzania zasobami ludzkimi, dyrektorów finansowych i
audytu i kontroli finansowej. We współpracy z NBP prowadzi także studia podyplomowe bankowości centralnej i
polityki pieniężnej dla dziennikarzy. Instytut wydaje własne czasopismo – kwartalnik Studia Ekonomiczne.
Instytut posiada 1 kategorię dla grupy jednostek jednorodnych N3 Nauki społeczne, ekonomiczne i prawne –
według wykazu ustalonego przez Komisję Badań na rzecz Rozwoju Nauki Rady Nauki (pozycja nr 6 na liście) w dniu
30 czerwca 2006 roku oraz 14 grudnia 2006 roku.
126 RAPORT O INNOWACYJNOŚCI WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO W 2010 ROKU
126
RA
PO
RT
O IN
NO
WA
CY
JN
OŚ
CI W
OJE
WÓ
DZ
TW
A M
AZ
OW
IEC
KIE
GO
W 2
009 R
OK
U
INSTYTUT NAUK EKONOMICZNYCH
POLSKIEJ AKADEMII NAUK Pałac Staszica, ul. Nowy Świat 72,00 – 330 Warszawa [email protected], www.inepan.pl
Badania INE PAN
Najbardziej spektakularne przejawy działalności Instytutu dotyczą badań z zakresu analiz i prognoz
makroekonomicznej sytuacji gospodarki Polski oraz badań nad polskimi przedsiębiorstwami. Są to badania, które
poza Instytutem Nauk Ekonomicznych PAN nie są prowadzone w podobnej formie w innych jednostkach
naukowych zajmujących się naukami ekonomicznymi.
W pierwszym przypadku zespół badawczy monitoruje aktualną sytuację
gospodarczą Polski, modeluje ją oraz opracowuje krótkookresowe prognozy
podstawowych wielkości makroekonomicznych (na najbliższe dwa kwartały).
Wyniki umieszczane są w raporcie INE PAN Gospodarka Polski – Prognozy
i Opinie. Przedstawia on sytuację gospodarczą Polski ostatnich sześciu miesięcy,
zawiera analizy kondycji poszczególnych sektorów tworzących PKB – gospodarstw
domowych, przedsiębiorstw, sektora rządowego, instytucji finansowych. W Raporcie
znajdują się także komentarze bieżących wydarzeń gospodarczych, analizy
wewnętrznych i zewnętrznych determinant wzrostu gospodarczego oraz spojrzenie
na problemy związane z członkostwem Polski w Unii Europejskiej. Raport jest
półrocznikiem, ukazuje się od 2002 r., każde jego wydanie jest prezentowane na
konferencji naukowej z udziałem znanych ekonomistów i praktyków gospodarczych.
Ponadto na przełomie roku zespół ogłasza swoje prognozy dotyczące podstawowych
wskaźników makroekonomicznych na rok następny.
W ramach prac o charakterze mikroekonomicznym w Instytucie Nauk Ekonomicznych PAN prowadzone są
badania nad polskimi przedsiębiorstwami. Mają długą, ponad 20-letnią tradycję (w Instytucie została opracowana
i była publikowana w latach 1984-2005 Lista 500 największych przedsiębiorstw w Polsce) i obecnie koncentrują się
na dwóch przedsięwzięciach:
Pierwszym jest monitoring zmian efektywności funkcjonowania największych
przedsiębiorstw produkcyjnych, usługowych i finansowych. Jest to prowadzone
w sposób ciągły badanie nad mikroekonomicznymi fundamentami polskiej gospodarki,
obejmujące ok. 80 000 dużych i średnich przedsiębiorstw. Pochodną od tych badań jest
Lista Pereł polskiej gospodarki. Jest to lista wiodących polskich przedsiębiorstw,
ogłoszana podczas uroczystej gali, na której wręczane są statuetki pereł i certyfikaty.
Funkcjonuje także Klub Pereł grupujący przedsiębiorstwa, będące laureatami
konkursu. Lista Pereł jest publikowana w anglojęzycznym miesięczniku Polish
Market.
Druga forma badań nad polskimi przedsiębiorstwami – badania innowacyjnych
przedsiębiorstw w Polsce jest najmłodszym przedsięwzięciem INE PAN dotyczącym
badań mikro, małych, średnich i dużych firm działających w Polsce.
RAPORT O INNOWACYJNOŚCI WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO W 2010 ROKU 127
RA
PO
RT
O IN
NO
WA
CY
JN
OŚ
CI W
OJE
WÓ
DZ
TW
A M
AZ
OW
IEC
KIE
GO
W 2
009 R
OK
U 1
27
INSTYTUT NAUK EKONOMICZNYCH
POLSKIEJ AKADEMII NAUK Pałac Staszica, ul. Nowy Świat 72,00 – 330 Warszawa [email protected], www.inepan.pl
Program badań nad innowacyjnością INE PAN
Program badawczy nad innowacyjnością polskiej gospodarki został uruchomiony w 2005 r. Jego pośrednim
celem było i jest pobudzenie procesów innowacyjnych w polskiej gospodarce i pokazanie krajowych dokonań
w dziedzinie innowacyjności oraz identyfikacja przedsiębiorstw najbardziej zorientowanych na rozwój. Dotychczas
ukazało się pięć ogólnopolskich Raportów o innowacyjności gospodarki Polski (w 2005, 2006 , 2007, 2008 i 2009
roku) i szesnaście raportów wojewódzkich (2008 rok) opracowanych przez grupę ekspertów reprezentujących
czołowe ośrodki badawcze prowadzące badania z dziedziny innowacyjności w Polsce. Redaktorem naukowym
wszystkich dwudziestu jeden publikacji jest prof. Tadeusz Baczko.
Najbardziej interesującym sferę praktyki wynikiem prac badawczych był opublikowany w Raporcie Ranking
500 najbardziej innowacyjnych przedsiębiorstw w Polsce, będący pierwszym w historii polskiej gospodarki
rankingiem tego typu. Ranking i oceny innowacyjności firm spotkały się z zainteresowaniem przedsiębiorstw,
instytucji finansowych i mediów. W latach 2005–2007 partnerem projektu był BRE Bank S.A. natomiast partnerem
medialnym Gazeta Prawna. W 2005 i 2006 w Gazecie Prawnej publikowano cykl artykułów dotyczących
innowacyjności. Ponadto przez trzy lata ukazywały się specjalne dodatki przedstawiające wyniki rankingu
najbardziej innowacyjnych przedsiębiorstw.
W trakcie pierwszej edycji wręczenie nagród – Kamertonów Innowacyjności – laureatom odbyło się podczas
uroczystej gali innowacyjności 13 grudnia 2005 r. w Sali Notowań Giełdy Papierów Wartościowych
w Warszawie. W latach nastepnych formułę gal innowacyjności rozszerzono, przygotowując spotkania regionalne.
Odbyły się one w Gdańsku, Łodzi, Katowicach, Poznaniu, Sopocie i Wrocławiu. W sumie uczestniczyło w nich ok.
2000 osób. Gale Innowacyjności zostały ocenione przez Ministerstwo Nauki jako ważne dokonanie w promocji
nauki. Honorowy patronat nad galami objęli przedstawiciele Komisji Europejskiej: w 2006 r. prof. Danuta Hübner
- Komisarz w Komisji Europejskiej odpowiedzialnej za politykę regionalną, a w 2007 r. dr Janez Potočnik -
128 RAPORT O INNOWACYJNOŚCI WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO W 2010 ROKU
128
RA
PO
RT
O IN
NO
WA
CY
JN
OŚ
CI W
OJE
WÓ
DZ
TW
A M
AZ
OW
IEC
KIE
GO
W 2
009 R
OK
U
Komisarz odpowiedzialny za politykę naukowo-badawczą. Nad samymi raportami patronat honorowy sprawowało
Ministerstwo Gospodarki oraz Prezes Polskiej Akademii Nauk.
Ewolucji ulegał także sam raport. Poszerzał się nie tylko katalog problemów poruszanych przez autorów
poszczególnych rozdziałów, ale także zakres badań firm. W kolejnych latach do Raportu włączano: listę
najbardziej innowacyjnych produktów i usług (2006), podrankingi: najbardziej innowacyjnych mikrofirm, małych
i średnich (2006), regionalne (2006), listę patentów (2006), ranking największych inwestorów w badania i rozwój
(2009).
Kolejnym krokiem było rozszerzenie formuły projektu w roku 2008. Opracowano wówczas 16 raportów
regionalnych, oddzielnie dla każdego z województw Polski. Każdy z raportów wojewódzkich zawierał analizy
regionalne, analizy mikroekonomiczne, listy najbardziej innowacyjnych przedsiębiorstw w województwie, podlisty
przedsiębiorstw w układzie duże, średnie i małe, listy innowacyjnych produktów i usług w województwie oraz listy
ośrodków badawczo-rozwojowych i instytutów naukowych. Ważnym elementem raportów stały się też
nowatorskie mapy innowacyjności (dostępne w innej formie także na stronie www.inepan.waw.pl/innowacje/),
przedstawiające przestrzenny rozkład firm innowacyjnych, a wykonane dzięki współpracy z pracownikami
Instytutu Kartografii WGiSR UW. Opracowania te są unikatowymi publikacjami przydatnymi dla wielu grup
odbiorców, w tym władz centralnych i regionalnych. Ich oficjalnej prezentacji dokonano na konferencji
zorganizowanej przez Polską Agencję Informacji i Inwestycji Zagranicznych w jej siedzibie przy ulicy Bagatela
w Warszawie. Planowane jest, by kolejna edycja raportów regionalnych ukazała się w drugiej połowie 2010 roku.
Diagnoza obecnego stanu innowacyjności na przełomie lat 2009/2010 stała się podstawą zainicjowanego w INE
PAN społecznego procesu formułowania Strategi Innowacji dla Polski. Spotkaniom i seminariom podczas których
toczą się konsultacje towarzyszy prezentacja wyników badań związanych z przygotowaniem Raportu.
Raporty z poprzednich lat w postaci plików PDF sa dostępne na stronie Instytutu w zakładce publikacje
(Publikacje Sieci MSN).
RAPORT O INNOWACYJNOŚCI WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO W 2010 ROKU 129
RA
PO
RT
O IN
NO
WA
CY
JN
OŚ
CI W
OJE
WÓ
DZ
TW
A M
AZ
OW
IEC
KIE
GO
W 2
009 R
OK
U 1
29
INSTYTUT NAUK EKONOMICZNYCH
POLSKIEJ AKADEMII NAUK Pałac Staszica, ul. Nowy Świat 72,00 – 330 Warszawa [email protected], www.inepan.pl
Wybrane efekty programu badawczego
Efektem badań prowadzonych nad innowacyjnością polskich przedsiębiorstw w latach 2005-2006
było wejście przez Instytut Nauk Ekonomicznych PAN do trzech konsorcjów badawczych
prowadzących projekty typu FORESIGHT w latach 2006-2008:
- Narodowy Program Foresight Polska 2020 gdzie obok
IPPT PAN i PENTOR RI, Instytut Nauk Ekonomicznych
wchodzi do konsorcjum koordynującego projekt;
- konsorcjum ROTMED koordynowanego przez Instytut
Biofizyki i Biocybernetyki PAN prowadzącego projekt System
monitorowania iscenariusze rozwoju technologii medycznych
w Polsce;
- konsorcjum FOREMAT koordynowanego przez Instytut
Podstawowych Problemów Techniki PAN i prowadzącego
projekt Scenariusze rozwoju technologii nowoczesnych
materiałów metalicznych, ceramicznych i kompozytowych.
Wejście do konsorcjów zaowocowało dalszym poszerzeniem tematyki badawczej, przede wszystkim o
elementy dominujące w tematyce każdego z nich, oraz dało także konkretne umiejętności i
doświadczenie w zarządzaniu przez Instytut dużymi projektami badawczymi, w tym
współfinansowanymi ze środków europejskich (ROTMED i FOREMAT były projektami
dofinansowanymi z EFRR w ramach działania 1.4 SPO WKP).
Rozwinęła się także współpraca międzynarodowa w zakresie badań nad innowacyjnością. W ramach
wieloletniej współpracy z Instytutem Ekonomii Rosyjskiej Akademii Nauk w 2008 roku Instytut
opublikował książkę Polska i Rosja na drodze do innowacyjnego rozwoju pod redakcją naukową prof.
Joanny Kotowicz-Jawor. O zagadnieniach związanych z innowacyjnością obydwu państw, w tym
także i firm, dyskutowano także na posiedzeniu XVII sesji Stałej Komisji Ekonomistów PAN i RAN
w 2007 roku oraz podczas wzajemnych wizyt studyjnych.
Wspólnie z Siecią Naukową w ramach współpracy z Uniwersytetem Europejskim Viadrina oraz
Deutsche Institut für Wirtschaftsforschung (DIW) realizowano w latach 2006-2007 badania nad
znaczeniem czynników lokalizacyjnych, a efektywnością i innowacyjnością firm w Polsce i
Niemczech Wschodnich. Efektem współpracy były publikacje w raportach o innowacyjności
(regionalnych i ogólnopolskim z 2007 roku) oraz w wydawnictwach DIW w Berlinie.
Inne rodzaje aktywności międzynarodowych w zakresie innowacyjności to:
Instytut Nauk Ekonomicznych PAN został zaproszony jako wykonawca do międzynarodowej
sieci European Techno-Economic Policy Support Network – ETEPS AISBL,
Instytut został włączony do współpracy z siecią Komisji Europejskiej ERAWATCH,
INE PAN także poprzez Sieć Naukową MSN brał udział w projekcie IRIM – Industrial
Research Investment Monitoring, w ramach 6. Programu Ramowego Unii Europejskiej.
130 RAPORT O INNOWACYJNOŚCI WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO W 2010 ROKU
130
RA
PO
RT
O IN
NO
WA
CY
JN
OŚ
CI W
OJE
WÓ
DZ
TW
A M
AZ
OW
IEC
KIE
GO
W 2
009 R
OK
U
Spośród osiągnięć Sieci Naukowej trzeba wymienić także nawiązywanie kontaktów z
kilkudziesięcioma jednostkami zagranicznymi w kontekście składania projektów europejskich, a także
konferencje z udziałem wybitnych światowych autorytetów z zakresu metodologii badawczej: z
twórcą geometrii fraktalnej prof. Benoit Mandelbrotem oraz dyrektorem NESTI (National Experts on
Science&Technology Indivators) w OECD dr Fredem Gaultem.
W kontekście zastosowań praktycznych trzeba wymienić współpracę i rozmowy z firmą Market Street
Associations z San Francisco w Stanach Zjednoczonych, która działa w rejonie Doliny Santa Clara
(Doliny Krzemowej) i zajmuje się m.in. transferem technologii z jednostek badawczych do praktyki
gospodarczej. Badania i system stworzony przez INE PAN miałyby stać się częścią tworzonej przez
MSA platformy, dzięki której firmy z Doliny Krzemowej będą mogły szukać współpracowników i
podwykonawców także i w Polsce.
Wysiłki Instytutu zostały także docenione nie tylko od strony merytorycznej, ale także
organizacyjnej. W latach 2006-2007 na zlecenie Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego
prowadzony był program szkoleń Promocja w Nauce. Program badań nad innowacyjnością polskiej
gospodarki Instytutu Nauk Ekonomicznych PAN został wyróżniony, jako wzorcowy przykład
współpracy nauki, biznesu i mediów. Jako case study był on przedstawiany na szkoleniach. Został
szczegółowo opisany w broszurze pt. Promocja w nauce oraz w dwujęzycznym folderze Kalejdoskop
nauki 2007. Szczegółowy opis projektu jest także dostępny na stronie www.promocjanauki.pl, jako
przykład skutecznej promocji w nauce i budowy wizerunku.
W lipcu 2008 roku Instytut Nauk Ekonomicznych PAN wspólnie z Instytutem Wysokich Ciśnień PAN
oraz Gminą Celestynów powołał do życia spółkę komandytową Park Innowacyjny Celestynów
Unipress. Głównym celem spółki jest budowa na terenie Celestynowa nowoczesnego ośrodka
badawczo-wdrożeniowego – Parku Innowacyjnego. Zakres działalności spółki będzie obejmował
także przygotowywanie programów komercjalizacji zaawansowanych technologii. Spółka będzie
mogła również brać udział w zakładaniu nowych firm, jako partner i inwestor. Naukowym zapleczem
parku, poza naukowcami z PAN, będą także akademicy z Politechniki Warszawskiej, Wyższej Szkoły
Gospodarstwa Wiejskiego, Akademii Górniczo-Hutniczej oraz Konsorcjum Fotoniki Krótkofalowej.
Koszt budowy Parku Innowacyjnego będzie pokryty ze środków krajowych oraz europejskich.
Od 2010 r. podjęto działania, aby zwiększyć możliwości prezentacji dorobku przedsiębiorstw
innowacyjnych. Wynikiem prac są następujące opracowania:
Ranking firm, które otrzymały najwięcej patentów w latach 2004-2008 – współpraca z
Urzędem Patentowym RP.
Ranking największej liczby patentów, które powstały przy udziale kobiet wśród firm w
Polsce w latach 2004-2009 – współpraca z Urzędem Patentowym RP.
Ranking największych inwestorów w badania i rozwój w Polsce w 2008 r.
Liderzy rankingów zostali wyróżnieni honorowymi dyplomami.
RAPORT O INNOWACYJNOŚCI WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO W 2010 ROKU 131
RA
PO
RT
O IN
NO
WA
CY
JN
OŚ
CI W
OJE
WÓ
DZ
TW
A M
AZ
OW
IEC
KIE
GO
W 2
009 R
OK
U 1
31
SIEĆ NAUKOWA Ocena wpływu działalności badawczo-rozwojowej (B+R) i innowacji na rozwój społeczno-gospodarczy Pałac Staszica, ul. Nowy Świat 72,00 – 330 Warszawa [email protected], www.inepan.pl/siec
INE PAN jest koordynatorem Sieci Naukowej Ocena wpływu działalności badawczo-rozwojowej
(B+R) i innowacji na rozwój społeczno-gospodarczy. Uruchomienie w lipcu 2003 r. sieci naukowej
miało na celu rozpoczęcie działań na rzecz zmniejszenia dystansu Polski w stosunku do najbardziej
rozwiniętych krajów świata w sferze badań, rozwoju i innowacyjności. Podjęcie tych działań w formie
sieci naukowej miało doprowadzić do znalezienia obszarów, gdzie działania kooperacyjne mogłyby
przyczynić się do przyspieszenia procesu zmniejszania tego dystansu.
W skład sieci wchodzą placówki o odmiennym profilu działalności naukowej – co umożliwia
stworzenie infrastruktury, w tym narzędzi ułatwiających transfer technologii do praktyki gospodarczej
oraz rozwój tworzącej ją kadry naukowej celem włączenia się w proces budowy gospodarki opartej na
wiedzy. Obecnie w skład Sieci wchodzą cztery jednostki.
Sieć Naukowa MSN składa się z:
Instytutu Wysokich Ciśnień Polskiej Akademii Nauk,
Instytutu Biochemii i Biofizyki Polskiej Akademii Nauk,
Instytutu Nauk Ekonomicznych Polskiej Akademii Nauk,
Wydziału Zarządzania Politechniki Warszawskiej.
Oprócz badań nad innowacyjnością prowadzonych wspólnie z Instytutem Nauk Ekonomicznych PAN
aktywność Sieci skupiała się także na pomocy członkom w składaniu wniosków w 7. Programie
Ramowym Unii Europejskiej, Programie Operacyjnym Innowacyjna Gospodarka realizowanym w
latach 2007 – 2013, jak też pomocy w występowaniu o środki z krajowych grantów.
MSN ułatwia członkom Sieci transfer opracowanych w Instytutach technologii do praktyki
gospodarczej, głównie poprzez pomoc w nawiązywaniu kontaktów pomiędzy placówkami
badawczymi Sieci a przedsiębiorstwami. Sieć przejawia dużą aktywność międzynarodową – w latach
2004 – 2007 nawiązano kontakt z 35 instytucjami mającymi siedzibę poza granicami Polski.
Sieć organizowała:
seminaria metodologiczne,
seminaria prezentujące wyniki badań innych ośrodków,
konferencje z udziałem wybitnych światowych autorytetów z zakresu metodologii (Benoit
Mandelbrot, Fred Gault).
Sieć naukowa MSN upowszechnia wyniki badań poprzez wydawnictwa:
Raport o innowacyjności gospodarki Polski,
Biuletyn MSN,
MSN Working Papers,
Research Bulletin.
We współpracy z Instytutem Kształcenia Konsultantów Europejskich z Kalisza Sieć Naukowa MSN
prowadziła cykl szkoleń prowadzących do uzyskania tytułu Konsultanta, Eksperta i Audytora
Innowacyjności.
MSN tworzy sieci eksperckie składające się z naukowców (m.in. ze Szkoły Głównej Handlowej,
Politechniki Warszawskiej, Wydziału Ekonomii i Wydziału Zarządzania Uniwersytetu
Warszawskiego, Instytutu Podstawowych Problemów Techniki PAN, Instytutu Biochemii i
Biocybernetyki PAN, Instytutu Wysokich Ciśnień PAN, Narodowego Banku Polskiego i Głównego
Urzędu Statystycznego) oraz z praktyków – przedstawicieli przedsiębiorstw reprezentujących
najważniejsze sektory gospodarki narodowej.
(oprac. M. Baranowski)
132 RAPORT O INNOWACYJNOŚCI WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO W 2010 ROKU
132
RA
PO
RT
O IN
NO
WA
CY
JN
OŚ
CI W
OJE
WÓ
DZ
TW
A M
AZ
OW
IEC
KIE
GO
W 2
009 R
OK
U
SPIS TABEL
Tytuł
Strona
PKB per capita po uwzględnieniu siły nabywczej walut w 2005 r. w wybranych regionach
krajów UE, przeciętna unijna = 100,0
23
Dyspersja stopy zatrudnienia w wybranych krajach Unii Europejskiej w 2006 r. 24
Relatywny poziom zagrożenia ubóstwem w krajach UE w 2006 r. w procentach 24
PKB per capita maksymalny do minimalnego w regionach w krajach UE 25
Dyspersja regionalnych stóp bezrobocia (NUTS-2) w krajach UE w 2002 i 2007 r. 26
Oceny mikroklimatów tworzących wskaźnik PAI2_GN według województw w 2007 r. 29
Zatrudnienie oraz nakłady na działalność badawczą i rozwojową, 2008 r. 33
Przychody netto ze sprzedaży produktów nowych lub istotnie ulepszonych, 2008 r. 34
Wskaźniki innowacji w regionach 35
Ocena innowacji w regionach Polski w 2006 roku 36
Podstawowe dane o parkach przemysłowych (PP), parkach przemysłowo-
technologicznych (PP-T), parkach naukowo-technologicznych (PN-T) oraz inkubatorach
technologicznych (IT)
37
Struktura nakładów na działalność innowacyjną w zakresie innowacji produktowych
i procesowych w przedsiębiorstwach przemysłowych według województw (w %) w 2008
roku
40
Priorytety Lubuskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2007-2013 50
Wysokość środków przyznanych z EFRR na realizację Regionalnych Programów
Operacyjnych w poszczególnych województwach w latach 2007-2013 51
Lista beneficjentów Lubuskiego Regionalnego Programu Operacyjnego w latach 2007-
2010 - projekty zakończone (stan na 1 kwietnia 2010)
54
Specjalizacja naukowa regionu 65
RAPORT O INNOWACYJNOŚCI WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO W 2010 ROKU 133
RA
PO
RT
O IN
NO
WA
CY
JN
OŚ
CI W
OJE
WÓ
DZ
TW
A M
AZ
OW
IEC
KIE
GO
W 2
009 R
OK
U 1
33
SPIS RYSUNKÓW
Tytuł
Strona
Innowacyjność przedsiębiorstw województwa lubuskiego 7
Potencjalna atrakcyjność polskich województw w 2007 r. 30
Struktura nakładów na działalność innowacyjną w zakresie innowacji produktowych i
procesowych w przedsiębiorstwach przemysłowych wg rodzajów działalności
innowacyjnej (w %) w 2008 r.
39
Liczba zakończonych projektów dofinansowanych w ramach LPRO w latach 2007-2010
na tle innych województw
52
Liczba projektów w trakcie realizacji dofinansowanych w ramach LPRO w latach 2007-
2010 na tle innych województw
53
Region na tle kraju 64
Liczba przedsiębiorstw patentujących w latach 2004-2008 według regionów 67
Rozkład patentów przedsiębiorstw w poszczególnych regionach w latach 2004-2008 68
Rozwój sektora przedsiębiorstw patentujących w regionach w latach 2004-2008 70
Czynniki utrudniające działalność innowacyjną w 2007 i 2008 r. 78
Przedsiębiorstwa inwestujące w badania i rozwój w 2008 według regionów 84
Wielkość nakładów na badania i rozwój przedsiębiorstw w latach 2007-2008 według
regionów
85
Innowacyjne przedsiębiorstwa inwestujące w badania i rozwój w 2008 według regionów 86
Rentowność sprzedaży netto (ROS) innowacyjnych przedsiębiorstw inwestujących w
badania i rozwój w latach 2006-2008 roku według regionów
87
Intensywność nakładów na B+R innowacyjnych przedsiębiorstw w 2008 roku według
regionów
88
Udział firm innowacyjnych pomiędzy województwa Polski w latach 2005-2009 (w %) 91
Województwo warmińsko-mazurskie na tle innych województw Polski w latach 2007
i 2009 (% w całej populacji badanych firm)
92
Ilość firm innowacyjnych w subregionach województwa lubuskiego i ich koncentracja w
głównych miastach subregionu w roku 2007 (w %)
92
ertyuiopasdfghjklzxcvbnmqwertyuiopasdfghjklzxcvbnmqwertyuiopasdfghjklzxcvbnmqwertyuiopasdfghjklzxcvbnmqwertyuiopasdfghjklzxcvbnmqwertyuiopasdfghjklzxcvbnmqwertyuiopasdfghjklzxcvbnmqwertyuiopasdfghjklzxcvbnmqwertyuiopasdfghjklzxcvbnmrtyuiopasdfghjklzxcvbnmqwertyuiopasdfghjklzxcvbnmqwertyuiopasdfghjklzxcvbnmqwertyuiopasdfghjklzxcvbnmqwertyuiopasdfghjklzxcvbnmqwertyuiopasdfghjklzxcvbnmqwertyuiopasdfghjklzxcvbnmqwertyuiopasdfghjklzxcvbnmqwertyuiopasdfghjklzxcvbnmqwertyuiopasdfghjklzxcvbnmqwertyuiopasdfghjklzxcvbnmqwertyuiopasdfghjklzxcvbnmqwertyuiopasdfghjklzxcvbnmrtyuiopasdfghjklzxcvbnmqwertyuiopasdfghjklzxcvbnmqwertyuiopasdfghjklzxcvbnmqwertyuiopas
Raport o innowacyjności województwa
lubuskiego jest wraz z piętnastoma
raportami przygotowanych dla
pozostałych województw drugą edycją
badania. Poprzednia została wykonana w
2008 roku. Raport zawiera analizy o
charakterze mezo- i mikroekonomicznym
oraz listy najbardziej innowacyjnych
przedsiębiorstw w województwie.
Województwo lubuskie:
najmniejsze województwo
pod względem liczby ludności
atrakcyjność inwestycyjna na średnim
poziomie
niski potencjał naukowy spośród
województw
średnio-niskie warunki dla rozwoju
innowacyjności firm, niskie wyniki działalności innowacyjnej firm
Zielona Góra i Gorzów Wielopolski najważniejszymi ośrodkami działalności innowacyjnej
w Lubuskim znajduje się 1,5% firm ponoszących nakłady na B+R…
…a także 1,4% firm innowacyjnych (w skali kraju)
przedostatnie miejsce w Polsce pod względem wysokości pozyskanych środków z
Europejskiego Funduszu Regionalnego Regionalnego – 439 mln euro
mała liczba firm patentujących i udzielonych im patentów
Instytut Nauk Ekonomicznych
Polskiej Akademii Nauk
Ul. Nowy Świat 72
00-330 Warszawa
www.inepan.waw.pl
ISBN 978-83-61597-37-7
Okładka poprzedniej edycji raportu