1
RAMMASAMNINGSÚTBOÐRAMMASAMNINGSÚTBOÐNr. 14410Nr. 14410
RAFORKA FYRIR RÁÐUNEYTI, RAFORKA FYRIR RÁÐUNEYTI, RÍKISSTOFNANIR OG RÍKISSTOFNANIR OG
RÍKISFYRIRTÆKI RÍKISFYRIRTÆKI
Ráðgjafar:Ráðgjafar:
Friðrik Alexandersson og Rúnar Bachmann, VERKÍS hfFriðrik Alexandersson og Rúnar Bachmann, VERKÍS hf
Friðrik AlexanderssonRúnar Bachmann 28 October 2009
Ráðgjafar:
2
Dagskrá Raforkumarkaðurinn
Rammasamningsútboð nr. 14410 Markmið
Framkvæm útboðs
Áherslur í útboði
Val á samningsaðilum
Rammasamningsverð
Árangur útboðs
Niðurstaða - lærdómur
Verðmyndun
Eftirlit með framkvæmd samninga
Nokkur góð ráð
Samantekt
Friðrik AlexanderssonRúnar Bachmann 28 October 2009
Ráðgjafar:
3
RAFORKUMARKAÐURINNYFIRLIT
Friðrik AlexanderssonRúnar Bachmann 28 October 2009
Ráðgjafar:
4
Raforkumarkaðurinn
Fyrir núgildandi raforkulög Aðeins einn aðili kom til greina þegar kom að kaupum á raforku
Þessi aðili var RAFVEITAN á staðnum!
Eftir gildistöku núverandi raforkulaga
Ferli frá framleiðslu til notanda er skipt í:
Framleiðslu raforkunnar.
Flutningur orkunnar um landið.
Dreifing orkunnar til notenda.
Raforkuviðskipti.
Friðrik AlexanderssonRúnar Bachmann 28 October 2009
Ráðgjafar:
5
Raforkumarkaðurinn
Framleiðsla raforkunnar. Er leyfisháð.
Framleiðsla er í samkeppni um verð
Flutningur orkunnar um landið. Er leyfisháð og er hjá einum aðila, Landsneti.
Landsneti er skilt að gæta jafnræðis.
Flutningur er ekki í samkepni um verð. Gjaldskrá er háð eftirliti.
Friðrik AlexanderssonRúnar Bachmann 28 October 2009
Ráðgjafar:
6
Raforkumarkaðurinn
Dreifing orkunnar til notanda.
Er leyfisháð, sem felur í sér sérleyfi til starfseminnar.
Er svæðisbundin og í höndum margra aðila á landinu.
Verður t.d. að uppfylla skilyrði um;
- öryggi raforkuvirkja, gæði raforku, - afhendingaröryggi o.fl.
Orkustofnun setur dreifiveitum tekjumörk
Ekki er samkepni dreifingu orkunnar.
Friðrik AlexanderssonRúnar Bachmann 28 October 2009
Ráðgjafar:
7
Raforkumarkaðurinn
Raforkuviðskipti (sala raforku) Er leyfisháð.
Leyfi felur ekki í sér sérleyfi né önnur sérréttindi.
Standi raforkukaupandi ekki skil á greiðslum til sölufyrirtækis
eða dreififyrirtækis er heimilt að loka fyrir afhendingu.
Standi sölufyrirtæki ekki við sínar skyldur er hægt kvarta til
Orkustofnunar.
Raforkuviðskipti eru á samkeppnis markaði
Friðrik AlexanderssonRúnar Bachmann 28 October 2009
Ráðgjafar:
8
Raforkumarkaðurinn
Eftirlit með raforkumarkaðnum Orkustofnun hefur eftirlit með því að fyrirtæki í
raforkugeiranum
fullnægi þeim skilyrðum sem um starfsemina gilda.
Orkustofnun hefur samráð við Samkeppniseftirlitið um eftirlit
með starfsemi og gjaldskrám flutningsfyrirtækisins og
dreififyritækjanna.
Friðrik AlexanderssonRúnar Bachmann 28 October 2009
Ráðgjafar:
9
RAFORKUKAUP RÍKISINS
Rammasamningsútboð Nr. 14410
Raforka fyrir ráðuneyti, ríkisstofnanir og ríkisfyrirtæki
Friðrik AlexanderssonRúnar Bachmann 28 October 2009
Ráðgjafar:
10
Markmið rammasamningsins
Megin markmið Sparnaður í orkukaupum.
Hagræðing í vali á orku og afltöxtum.
Hagræðing í vali á dreifitöxtum.
Sameining eða fækkun orkumælinga á sömu veitu.
Sinna útboðsskyldu
Önnur markmið Lækka innkaupakostnað ríkisins við raforkukaup
Samkeppni um sölu á raforku til ríkisins
Virkt eftirlit og aukin yfirsýn á raforkukaupum ríkisins
Sameinaðir reikningar “orka/dreifing” til hagræðingar fyrir kaupendur
Aukinn skilningur á eðli raforkuviðskipta.
Friðrik AlexanderssonRúnar Bachmann 28 October 2009
Ráðgjafar:
11
Framkvæmd útboðs
Orkukaup til útboðs voru eftirfarandi:
1899 notkunarstaðir (mælistaðir).
Almenn orkusala á 1797 sölustöðum.
Samtals um 51,6 GWh almenn orkunotkun.
Aflmæld orka á 99 sölustöðum.
Samtals um 22,5 MW aflnotkun með um 122,7 GWh
orkunotkun
Friðrik AlexanderssonRúnar Bachmann 28 October 2009
Ráðgjafar:
12
Framkvæmd útboðs
Sögðu sig frá þátttöku eða bundnir af samningi
- Hafrannsóknarstofnun, - RARIK, - Varnarmálastofnun, - Fjölbrautaskólinn í Breiðholti
Endanlegt umfang til útboðs var eftirfarandi: Samtals um 47,3 GWh almenn orkunotkun.
Samtals um 13,2 MW aflnotkun
með um 71,3 GWh orkunotkun
Friðrik AlexanderssonRúnar Bachmann 28 October 2009
Ráðgjafar:
13
Áherslur í útboði
Rafrænir reikningar
Reikningar skulu sendir á NES formi til Fjársýslu ríkisins og
berast í gegnum SPAN eða vefþjónustu Fjársýslunnar.
Lágmarks upplýsingar á reikningum:
Afhent magn.
Afhendingar- og notkunarstaður.
Tímabil gjaldtöku.
Dagsetning og gjalddagi reiknings.
Mælisnúmer og/eða tilvísunarnúmer frá kaupanda.
Friðrik AlexanderssonRúnar Bachmann 28 October 2009
Ráðgjafar:
14
Áherslur í útboði
Lágmarks sundurliðun reikninga:
Einingarverð söluliða.
Magn, orka og afl, þar sem það á við.
Flutnings- og dreifingarkostnaður.
Aðrir þjónustuþættir þar sem það á við.
Friðrik AlexanderssonRúnar Bachmann 28 October 2009
Ráðgjafar:
15
Áherslur í útboði
Sameiginlegur reikningur á að vera fyrir
orku og flutnings- og dreifingarkostnað.
Seljanda er gefinn 18 mánaða aðlögunarfrestur frá undirritun
samnings til að koma á slíku fyrirkomulagi.
Friðrik AlexanderssonRúnar Bachmann 28 October 2009
Ráðgjafar:
16
Áherslur í útboði
Verð og verðbreytingar
Verð miðast við afhendingu í mælistað
Verð grundvallast á verðlagi sem var á opnunardegi.
Verð fyrir fasta þjónustuþætti fylgja gjaldskrá
þjónustuaðila fyrir viðkomandi þjónustu.
Orkuverð er bundið við almenna gjaldskrá viðkomandi
seljanda.
Friðrik AlexanderssonRúnar Bachmann 28 October 2009
Ráðgjafar:
17
Val á samningsaðilum
Mat á tilboðum:
Verð 85%
Þjónustugæði 15%
Friðrik AlexanderssonRúnar Bachmann 28 October 2009
Ráðgjafar:
18
Val á samningsaðilum
Mat á þjónustugæðum Tengt aflestrum og söluskýrslum (Vægi:7,5%) ;
Metið af sýnishornum bjóðanda og lýsingum hans á framkvæmd
hvers verkþáttar, þ.e. aflestur og söluskýrslu, í tilboði.
Tengt frekari hagræðingu og sparnaði (Vægi:7,5%);
Metið af sýnishornum bjóðanda og lýsingum hans á búnaði
sínum og framkvæmd þessa verkþáttar í tilboði.
Markmið til að miða við í hagræðingu:
- Hagræðing og sparnaður í orkusölu.
- Hagræðing og sparnaður í vali á dreifitöxtum.
- Sameining eða fækkun orkumælinga á sömu veitu.
Friðrik AlexanderssonRúnar Bachmann 28 October 2009
Ráðgjafar:
19
Val á samningsaðilum
Mat á þjónustugæðum (úr útboðslýsingu)
Við mat á þjónustugæðum verða tilboðum gefin stig,
á skalanum 0 - 10.
Það boð sem er metið best skorar 10 stig og það lakasta 1
Öðrum boðum verður raða hlufallslega þar á milli, þannig að
komi 6 boð verður röðin: 10,0; 8,2, 6,4, 4,6, 2,8 og 1,0 stig.
Skoðum betur hvernig þetta var í framkvæmd !
Friðrik AlexanderssonRúnar Bachmann 28 October 2009
Ráðgjafar:
20
Val á samningsaðilum
Skor í þjónustumati
Aðeins þrjú tilboð bárust !
Matsskali verður því mjög grófur eða;
10,0 - 5,5 - 1,0 stig.
Augljóst er að skali af þessum grófleika gefur ekki raun
niðurstöðu um gæði þjónustu hvers bjóðanda
Slíkur munur er ekki milli þeirra í þessu tilfelli.
Friðrik AlexanderssonRúnar Bachmann 28 October 2009
Ráðgjafar:
21
Val á samningsaðilum
Stigagjöf / hagkvæmniröð
Stigagjöfin gefur einungis vísbendingu um mismun á
mati milli tilboða, sem notað er til röðunar tilboða í
hagkvæmniröð
Stigagjöfin segir ekkert um raun mun á þjónustustigi
Ber ekki að líta á þessa stigagjöf sem algilda
staðreynd um þjónustumat.
Friðrik AlexanderssonRúnar Bachmann 28 October 2009
Ráðgjafar:
22
Val á samningsaðilum
Ákveðið var að velja tilboð frá: Orkuveitu Reykjavíkur
Orkusölunni
HS Orku
Friðrik AlexanderssonRúnar Bachmann 28 October 2009
Ráðgjafar:
23
Rammasamningsverð
Samtölur liða á tilboðsblaði voru eftirfarandi:
Friðrik AlexanderssonRúnar Bachmann 28 October 2009
Ráðgjafar:
24
Rammasamningsverð
Niðurstaða í mati tilboðsamkvæmt matslíkani
útboðslýsingar, er eftirfarandi:
Friðrik AlexanderssonRúnar Bachmann 28 October 2009
Ráðgjafar:
25
Rammasamningsverð
Afsláttur af gildandi taxta hvers söluaðila er:
Orkuveitan 6,0% af orkuverði
Orkusalan 7,5% af orkuverði
HS-Orka 6,0% af orkuverði
Samanburður milli söluaðila var
gerður á grundvelli heildar kostnaðar
miðað við tiltekið magn og afslátt.
Friðrik AlexanderssonRúnar Bachmann 28 October 2009
Ráðgjafar:
26
Árangur útboðs
Hver er árangur útboðsins ? Heildar tilboðsverð um 1.050 milljónir
Orka um 477 til 522 milljónir (45 – 51%)
Flutningur og dreifing um 511 til 586 milljónir (49 – 55%)
Í tilboði er gefinn afsláttur af orkuverði.
Ekki afsláttur af flutnings- og dreifikostnaði.
Hagræðing í töxtum mun skila árangri.
Friðrik AlexanderssonRúnar Bachmann 28 October 2009
Ráðgjafar:
27
Árangur útboðsins
Afsláttur af orkuverði, um 35 til 45 milljónir
Án tillits til afslátta vegna fyrri samninga
Hagræðing og sparnaður vegna:
- breytinga á orku- og dreifitöxtum
- fækkun mæla og mælistaða
- sammæling afltaxta
Vegna þessa er væntur sparnaður
allt að 35 til 40 milljónir
Heildar væntur árangur útboðs:
allt að 70 til 85 milljónir
Friðrik AlexanderssonRúnar Bachmann 28 October 2009
Ráðgjafar:
28
Niðurstaða - lærdómur
Jákvætt
Góð heildarboð sem gefa vísbendingu um lækkun heildar
kostnaðar ríkisins við raforkukaup á samningstíma
Vel skilgreind þjónusta á samningstíma
Vísbendingar um að hægt verði að hagræða með bestun í vali á
töxtum
Vísbendingar um að hagræða megi með fækkun orkumæla
Sameiginlegur reikningur orka/flutningur verður að veruleika
Friðrik AlexanderssonRúnar Bachmann 28 October 2009
Ráðgjafar:
29
Niðurstaða - lærdómur
Neikvætt
Fáir bjóðendur => minni samkeppni
Minnstu sölufyrirtækin buðu ekki ! Útilokaðir ?
Hefði mátt standa öðruvísi að útboði með tilliti til þessa ?
Vegna stærð ríkisins sem kaupenda er ljóst að:
- hefði t.d magninu verið skipt upp í minni einingar
- ákveðin svæði eða eitthvert hlutmengi kaupenda valið.
Má vænta að komið hefðu fleiri og jafnvel betri tilboð
Friðrik AlexanderssonRúnar Bachmann 28 October 2009
Ráðgjafar:
30
Verðmyndum
Tilboðsverð í raforku
Miðað er við tiltekið áætlað magn innkaupa,
með því fæst samanburður milli bjóðenda.
Verð á flutningi og dreifingu
Tekið inn í verðmat þó að þegar upp er staðið ættu ættu allir
seljendur að enda með sama verð fyrir flutning og dreifingu
fyrir sömu orku.
Vegna leyfisháðrar starfsemi flutnings- og dreififyrirtækjanna.
Friðrik AlexanderssonRúnar Bachmann 28 October 2009
Ráðgjafar:
31
Verðmyndun
Verðmyndun raforkunnar
Miðað er við að verðmyndun á raforkunni sé fast einingaverð
fyrir hverja orkueiningu fyrir alla notendur.
Mismunur í innkaupsverði pr. notanda
Kemur fram í nýtingarhlutfalli þ.e hve jöfn notkun einstakra
veitna er milli tímabila, sólarhrings, mánaðar, árs.
Verð dreifingar raforkunnar getur verið mismunandi
Háð mælistað, þar kemur til heimild fyrir mismunandi taxta í
þéttbýli annarsvegar og dreifbýli hinsvegar.
Friðrik AlexanderssonRúnar Bachmann 28 October 2009
Ráðgjafar:
32
Verðmyndun
Ábendingar varðandi einingaverð afltaxta
Seljendur eru með mismunandi framsetningu einingaverðum
orkugjalds afltaxta.
Getur haft áhrif á innkaupsverð eftir því hver nýtni hverrar
veitu er og hvernig notkun skiptist milli árstíða.
Ath. skoðun á afltöxtum getur leitt til þess að hagkvæmt sé að
velja tímaháða taxta.
Friðrik AlexanderssonRúnar Bachmann 28 October 2009
Ráðgjafar:
33
Eftirlit með framkvæmd samninga
Samkvæmt rammasamningi á seljandi að halda undirbúna fundi með fulltrúum Ríkiskaupa og stærstu kaupendum til að fara yfir aðgerðir til einföldunar og sparnaðar í orkukaupum.
Fyrstu fundir verði ekki síðar en sex mánuðum eftir að samningur hefur verið undirritaður og síðan að jafnaði einu sinni á ári á samningstímanum.
Friðrik AlexanderssonRúnar Bachmann 28 October 2009
Ráðgjafar:
34
Eftirlit með framkvæmd samninga
Allir kaupendur eiga að hafa fengið yfirferð á sínum
raforku innkaupum innan eins árs frá undirritun
samnings
Þá á að vera hægt að sýna hverjum kaupanda fram á
í greinargerð hvað hefur sparast í orku- og
dreifingarkostnaði.
Friðrik AlexanderssonRúnar Bachmann 28 October 2009
Ráðgjafar:
35
Eftirlit með framkvæmd samnings
Orkukaup og dreifikostnaður eiga að vera í stöðugri endurskoðun og hagræðingu í samningstímanum.
Seljandi á að minnsta kosti árlega láta fylgja söluskýrslum sýnum mat á hagkvæmni raforkukaupa ásamt ábendingum um hvar megi mögulega ná auknum árangri í sparnaði.
Friðrik AlexanderssonRúnar Bachmann 28 October 2009
Ráðgjafar:
36
Nokkur góð ráð
Gerðu sjálfur lauslega greiningu á notkunarmynstri raforkunotkunar hjá þínu fyrirtæki/stofnun.
Fáðu seljendur til að greina notkunina hjá þér.
Fáðu seljendur til að gera samanburð á orku og afltöxtum sem þú ert með og því sem þeir bjóða best.
Fáðu seljendur til að gera samanburð á dreifitöxtum sem þú ert með og því sem þeir telja að henti betur þinni notkun.
Friðrik AlexanderssonRúnar Bachmann 28 October 2009
Ráðgjafar:
37
Nokkur góð ráð
Leitaðu aðstoðar við að hafa eftirlit með samningnum.
Vertu ófeimin(n) við að leita ráðgjafar hjá öðrum en
seljendum.
Seljendaráðgjöf getur aldrei orðið ÓHÁÐ ráðgjöf
Friðrik AlexanderssonRúnar Bachmann 28 October 2009
Ráðgjafar:
38
Samantekt
Skoðaðu raforkukaupakostnað vel og reglulega.
Leitaðu sífellt leiða til lækkunar á raforkukaupum. Til þess eru margar leiðir.
Fáðu reglulegan samanburð og bestun á - taxtavali fyrir orkukaup og- taxtavali fyrir dreifingu.
Leitaðu aðstoðar hjá Ríkiskaupum og/eða öðrum óhaðum ráðgjöfum.