1
IES Eduardo Pondal
DEPARTAMENTO
DE
PLÁSTICA
PROGRAMACIÓN 1º ESO
CURSO 2017-18
PROFESOR:
JOSÉ F. LEIS CARLÉS
2
INDICE
1.-INTRODUCCIÓN E CONTEXTUALIZACIÓN
1.1.-LEXISLACIÓN
1.2.-SITUACIÓN XEOGRÁFICA
1.3.-ELMENTOS MATERIAIS
1.4.- CONTEXTO SOCIOECONOMICO
1.5.- O DEPARTAMENTO-PROFESORADO
1.6.- GRUPOS E NIVEIS DO CENTRO
1.7.- GRUPOS, NIVEIS E MATERIAS QUE AFECTAN A ESTE DEPARTAMENTO
2.-OBXETIVOS
2.1.-OBXETIVOS DA ETAPA ESO (currículo LOMCE)
2.2.-OBXECTIVOS ÁREA DE EDUCACIÓN PLÁSTICA, VISUAL E AUDIOVISUAL.
2.3.-OBXETIVOS DO BACHERELATO
3.-ELEMENTOS TRANSVERSAIS
3.1.-ELEMENTOS TRANSVERSAIS QUE SE TRABALLARÁN NO CURSO
4.-METODOLOXIA
4.1.-CONCRECIÓNS METODOLÓXICAS
3
5.-PROGRAMACIÓN DE EDUCACIÓN PLÁSTICA, VISUAL Y
AUDIOVISUAL I
5.1.-PERFIL COMPETENCIAL. CONTRIBUCIÓN AO DESENVOLVEMENTO DAS
COMPETENCIAS CLAVE
5.1.1.-DESCRIPCIÓN DO MODELO COMPETENCIAL
5.1.2.-MODELO COMPETENCIAL NA AREA DE EDUCACIÓN PLÁSTICA,
VISUAL E AUDIOVISUAL.
5.2.-UNIDADES DIDÁCTICAS
5.2.1-UNIDADES DIDÁCTICAS-CONTIDOS
5.2.2.-CONTIDOS MÍNIMO
5.3.-DISTRIBUCIÓN DO CURRÍCULO EN UNIDADES DIDÁCTICAS
5.4.-CONCRECIÓNS METODOLÓXICAS.
5.5.-MATERIAIS E RECURSOS DIDÁCTICOS
5.5.1.-LIBRO DE TEXTO-MATERIAL A UTILIZAR DURANTE O CURSO
5.5.2.-MATERIAIS E RECURSOS DIDÁCTICOS EN CADA UNIDADE
5.5.3. TEMPORALIZACIÓN
5.6.-MEDIDAS DE ATENCIÓN A DIVERSIDADE
5.7.-CONCRECIÓN DOS ELEMENTOS TRANSVERSAIS QUE SE TRABALLARÁN
NO CURSO.
5.8.-CRITERIOS SOBRE A AVALIACIÓN, CUALIFICACIÓN E PROMOCIÓN DO
ALUMNADO
5.8.1.-CRITERIOS DE AVALIACIÓN E ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE
AVALIABLES
5.8.2.-CONTIDOS MINIMOS
5.8.3.-CUALIFICACIÓNS-CONSIDERACIÓNS XERAIS
5.8.3.1.-CUALIFICACIÓNS AVALIACIÓN
5.8.3.2.-CUALIFICACIÓNS FINAL CURSO
5.8.3.3.-CUALIFICACIÓNS SETEMBRO
4
5.8.3.4.-ALUMNOS COA ASIGNATURA DE PLÁSTICA PENDENTE DE CURSOS
ANTERIORES
6.-DESEÑO DA AVALIACIÓN INICIAL E MEDIDAS
INDIVIDUAIS OU COLECTIVAS QUE SE POIDAN ADOPTAR
COMO CONSECUENCIA DOS SEUS RESULTADOS
6.1.-INTRODUCCIÓN
6.2.-CONTIDOS DAS PROBAS
7.-ORGANIZACIÓN DAS ACTIVIDADES DE SEGUIMENTO,
RECUPERACIÓN E AVALIACIÓN DAS MATERIAS
PENDENTES (PARA BACHERALATO)
8.-ORGANIZACIÓN DAS ACTIVIDADES DE SEGUIMENTO,
RECUPERACIÓN E AVALIACIÓN DAS MATERIAS
PENDENTE
9.-PLAN DE ATENCIÓN AO ALUMNADO REPETIDOR
10.-CONTRIBUCIÓN AO PLAN LECTOR
11.-CONTRIBUCIÓN AO PLAN TIC
12.-EDUCACIÓN EN VALORES
13.-CONTRIBUCIÓN AO PLAN DE CONVIVENCIA
14.-ACTIVIDADES COMPLEMENTARIAS E
EXTRAESCOLARES PROGRAMADAS POR CADA
DEPARTAMENTO DIDÁCTICO.
15.-INDICADORES DE LOGRO PARA AVALIAR O PROCESO
DE ENSINO E A PRÁCTICA DOCENTE.
15.1.-INDICADORES DE LOGRO PARA AVALIAR O PROCESO DO ENSINO.
5
15.2.-INDICADORES DE LOGRO PARA AVALIAR A PRÁCTICA DOCENTE
16.-MECANISMOS DE REVISIÓN, AVALIACIÓN E
MODIFICACIÓN DA PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA.
16.1.-PERIODICIDADE COA QUE SE REVISARÁ A PROGRAMACIÓN
16.2.-INDICADORES DE AVALIACIÓN DA PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA
6
1.-INTRODUCCIÓN E CONTEXTUALIZACIÓN
1.1.-LEXISLACIÓN
Iníciase un novo curso e o PROXECTO DIDÁCTICO adaptase a implantación da LOMCE.
DECRETO 86/2015, do 25 de xuño, polo que se establece o currículo da educación secundaria obrigatoria e do bacharelato na Comunidade Autónoma de Galicia
DOG Núm. 120 Luns, 29 de xuño do 2015 Páx. 25434
1.2.-SITUACIÓN XEOGRÁFICA
O IES EDUARDO PONDAL está situado no paraxe coñecido por “ Monte de Conxo “, na parte
oeste da cidade de Santiago de Compostela. O seu enderezo é : Rúa Dr. Maceira 9-15706
Santiago de Compostela.
1.3.-ELMENTOS MATERIAIS
O I.E.S. Eduardo Pondal consta de tres edificios: o principal, no que se encontran as dependencias administrativas, as aulas e os seminarios, e os outros dous restantes, son o pavillón de deportes e o edificio que ubica as aulas de Música e Tecnoloxía. O edificio principal estructúrase en catro andares: no semisoto, os grupos de 3º e 4º da ESO; no baixo, os alumnos de 1º ESO, a Sala de Profesores, a Biblioteca, as dependencias administrativas e o Salón de Actos. No andar primeiro, os grupos de 2º ESO, os Laboratorios de Física e Química, os Departamentos e a Aula de Proxeccións. No 2º andar, os grupos de bacherelato, Laboratorio de Ciencias, Aula Informática e AULA DE DEBUXO. A AULA DE DEBUXO, ten capacidade para 25 mesas de tamaño medio (mesa de debuxo pequena), e dúas mesas de profesor colocadas en línea que facilitan a supervisión de traballos e manipulación de material didáctico. Existen tres armarios da almacenaxe de material, asi como dous encerados. No lateral esquerdo, encóntrase unhas estanterías elevadas feitas de fábrica de ladrillo. A dotación de material non é todo o que deberá ser, pero con certa imaxinación resólvese a problemática.
7
1.4.- CONTEXTO SOCIOECONOMICO
Os alumnos que cursan estudos no I.E.S. Eduardo Pondal proceden da zona educativa que o
Concello de Santiago ten adxudicada e que corresponde a unha parte do Ensanche e ademais
o barrio de Conxo . Tradicionalmente viñan asistindo ao centro alumnos procedentes de zonas
limítrofes como o Milladoiro e outros lugares do Concello de Ames, ata a creación do seu IES
en Bertamiráns e o IES do Milladoiro. Convivían ata agora alumnos procedentes do núcleo
urban con outros procedentes do rural, que tiñan que achegarse ao instituto en autobús, e
que en menor maneira sigue ocurrindo xa que , non tantos, pero algúns proceden do centro
de adscrición de Roxos.
O IES Eduardo Pondal ten concedidas tres vías de ESO para cada nivel. Ten como centros
adscritos tres de Educación Primaria: C.E.I.P Quiroga Palacios, o C.E.I.P. de Roxos (Villestro) e o
Colexio da Milagrosa. Moitos destes alumnos proceden das cercanías de Santiago e precisan
utilizar transporte.
1.5.- O DEPARTAMENTO-PROFESORADO
A composición do Departamento de Plástica, é dun só profesor, desenrolando o mesmo as funcións de Xefe de Departamento.
Tanto a labor docente como de xestión do propio Departamento, desenvólvese na propia aula, xa que se carece de espazo físico propio para facer as labores propias dun seminario.
8
1.6.- GRUPOS E NIVEIS DO CENTRO
O número de alumnos do centro E. Pondal é de 317 máis ou menos, xa que en estas datas
descoñécese o número definitivo por estar aberta a matricula.
A composición por cursos é a seguinte: Tres grupos en 1º da ESO (Grupos S,T e U) Tres grupos en 3º de ESO (Grupos S,T e U) Dous grupos en 4º ESO (Grupos S e T) Dous grupos de 1º de BACHERELATO (Grupos A e B) Dous grupos de 2º de BACHERELATO (Grupos A e B). Un grupo de FP BASICA (1º) Un grupo de FP BASICA (2º) Os cursos a ter en conta nesta programación, serán 1º, 3º e 4º da ESO e 1º BAC.
1.7.- GRUPOS , NIVEIS E MATERIAS QUE AFECTAN A ESTE
DEPARTAMENTO
(EDUCACIÓN PLÁSTICA, VISUAL Y AUDIOVISUAL) Tres grupos en 1º da ESO (Grupos S,T e U) Tres grupos en 3º de ESO (Grupos S,T e U) Un grupo de 4º ESO (Grupo T) Un grupo de 1º de bacherelato
2.-OBXETIVOS
2.1.-OBXETIVOS DA ETAPA ESO (currículo LOMCE)
A Educación Secundaria Obligatoria contribuirá a desenrolar nos alumnos e alumnas as
capacidades que lles permitan:
a) Asumir responsablemente seus deberes; coñecer e exercer seus dereitos no respeto aos
demáis; practicar a tolerancia, a cooperación e a solidaridade entre as persoas e grupos;
exercitarse no diálogo afianzando os dereitos humanos e a igualdade de trato e de
oportunidades entre mulleres e homes, como valores comúns dunha sociedade plural, e
prepararse para o exercicio da cidadanía democrática.
b) Desenrolar e consolidar hábitos de disciplina, estudo e traballo individual e en equipo
como condición necesaria para unha realización eficaz das tareas de aprendizaxe e como
medio se desenrolo persoal.
c) Valorar e respetar a diferencia de sexos e a igualdade de dereitos e oportunidades entre
elos. Rechazar a descriminación das persoas por razón de sexo ou por calquera outra
9
condición ou circunstancia persoal ou social. Rechazar os estereotipos que supoña
discriminación entre homes e mulleres, asi como calquer manifestación de violencia
contra a muller.
d) Fortalecer as súas capacidades afectivas en todos os ámbitos da personalidade e nas súas
relacións cos demais e resolver pacificamente os conflictos, así como rechazar a violencia,
os perxuizos de calquer tipo e os comportamentos sexistas.
e) Desenrolar destrezas básicas na utilización das fontes de información para, con sentido
crítico, incorporar novos coñecementos. Adquirir unha preparación básica no campo das
tecnoloxías, especialmente as de información e a comunicación.
f) Concebir o coñecemento científico como un saber integrado, que se estructura en
distintas disciplinas, así como coñecer e aplicar os métodos para identificar os problemas
nos diversos campos do coñecemento e a experiencia.
g) Desenrolar o espíritu emprendedor e a confianza nun mesmo, ca participación, no sentido
crítico, a iniciativa persoal e a capacidade para aprender a aprender, planificar, tomar
decisións e asumir responsabilidades.
h) Comprender e expresar con corrección, oralmente e por escrito, en linguaxe castelán e na
lingua cooficial da comunidade autónoma (Galego), textos e mensaxes complexos, e
iniciarse no coñecemento, lectura e estudo literario.
i) Comprender e expresarse nunha ou máis linguas estranxeiras de maneira propia.
l) Coñecer, valorar e respetar os aspectos básicos da cultura e a historia propias e dos
demáis, así como o patrimonio artístico e cultural.
m) Coñecer e aceptar o funcionamento do propio corpo e o dos outros, respetar as
diferencias, afianzar os hábitos de coidado e saúde corporaeis e incorporar a educación
física e a práctica do deporte para favorecer o desenrolo persoal e social. Coñecer e
valorar a dimensión humana da sexualidade en toda súa diversidade. Valorar críticamente
os hábitos sociaeis relacionados coa saúde, o consumo, o coidado dos seres vivos e o
medio ambiente, e contribuir así a súa conservación e mellora.
n) Apreciar a creación artística e comprender a linguaxe das distintas manifestacións
artísticas, utilizando diversos medios de expresión e representación.
ñ) Coñecer e valorar os aspectos básicos do patrimonio lingüstico, cultural, histórico e ar-
tistico de Galicia, participar na súa conservación e na súa mellora, e respetar a
diversidade lingüística e cultural como dereito dos pobos e das persoas, desenvolvendo
actitudes de interese e respecto ara o exercicio deste dereito.
o) Coñecer e valorar a importancia do uso da lingua galega como elemento fundamental para
o mantemento da identidade de Galicia, e como medio de relación interpersoal e expresión de
riqueza cultural nun contexto plurilingüe, que permite a comunicación con outras linguas, en
especial coas pertencentes á comunidade lusófana.
10
2.2.-OBXECTIVOS ÁREA DE EDUCACIÓN PLÁSTICA, VISUAL E AUDIOVISUAL.
1. Identificar os elementos configuradores da imaxe. 2. Expresar emocións utilizando distintos elementos configurativos e recursos gráficos: liña, punto,cores, texturas, claroscuros, etc. 3. Identificar e aplicar os conceptos de equilibrio, proporción e ritmo en composicións básicas. 4. Identificar e diferenciar as propiedades do cor luz e cor pigmento. 5. Diferenciar distintas texturas: naturais, artificiais, táctiles e visuais valorando a súa capacidade expresiva. 6. Coñecer e aplicar os métodos creativos gráfico-plásticos aplicados aos procesos das artes plásticas e o deseño 7. Crear composicións gráfico-plásticas persoais e colectivas. 8. Coñecer e aplicar as posibilidades expresivas das técnicas gráfico-plásticas secas, húmedas e mixtas. 9. Identificar os elementos e factores que interveñen no proceso de percepción de imaxes. 10. Coñecer as leis visuias de Gestait que posibilitan as ilusions ópticas e aplicalas en colaboración de obras propias. 11. Distinguir e crear diferentes tipos de imaxes según a súa relación significante- significado: símbolos e iconos. 12. Analizar e realizar fotografías comprendendo y aplicando os seus fundamentos. 13. Analizar e realizar comics aplicando os recursos de maneira apropiada. 14. Coñecer os fundamentos da imaxe en movemento, explorar a súas posibilidades expresivas. 15. Identificar e recoñecer as diferentes linguaxes visuais apreciando os distintos estilos e tendencias, valorando, respetando e disfrutando do patrimonio histó- rico e cultural. 16. Comprender os fundamentos da linguaxe multimedia, valorar as aportacións das tecnoloxías dixitais e ser capaz de elaborar documentos mediante esta linguaxe. 17. Comprender e emplear os conceptos espaciais do punto, liña e plano. 18. Coñecer con fluidez os conceptos de circunferencia, círculo e arco. 19. Utilizar o compás realizando exercicios variados, e usando ferramentas de forma fluida. 20. Comprender os conceptos de ángulo e bisectriz, e a clasificación de ángulos. 21. Trazar a mediatriz dun segmento utilizando compás e regla, e tamén utilizando regla, escuadra e cartabón. 22. Estudiar as aplicación do teorema de Thales. 23. Coñecer os lugares xeométricos e definilos. 24. Comprender a clasificación dos triángulos en función dos seus lados e dos seus ángulos. 25. Coñecer as propiedades xeométricas e matemáticas dos triángulos rectángulos. 26. Executar as construcción máis habituais de paralelogramos. 27. Clasificar os polígonos en función dos seus lados, recoñecendo os regulares e os irregulares. 28. Comprender as condicions dos centros e das rectas tanxentes en distintos casos de tanxentes e enlaces. 29. Comprender a construcción do óvalo e do ovoide básicos, aplicando as propie-
11
dades das tanxencias entre circunferencias. 30. Estudar os conceptos de simetría, xiro e traslación, aplicandos no deseño de composicións con módulos. 31. Comprender o concepto de proxección aplicando ao debuxo de vistas de ob- xetos, entendendo a utilidade das acotacións e practicando sobre as tres vistas de obxetos sinxelos partindo do análisise das súas vistas principais. 32. Comprender e practicar os procedementos da perspectiva cabaleira aplicada aos volumes elementais. 33. Comprender e practicar os procesos de construcción de perspectivas isométricas de volumes sinxelos.
2.3.-OBXETIVOS DO BACHERELATO
Tal e como aparecen reflectidos no artigo 26 do DECRETO 86/2015 os obxetivos para a
educación secundaria obrigatoria son:
O bacharelato contribuirá a desenvolver no alumnado as capacidades que lle permitan:
a) Exercer a cidadanía democrática, desde unha perspectiva global, e adquirir unha
conciencia cívica responsable, inspirada polos valores da Constitución española e do
Estatuto de autonomía de Galicia, así como polos dereitos humanos, que fomente a
corresponsabilidade na construcción duhna sociedade xusta e equitativa e favorezca a
sustentabilidade.
b) Consolidar unha madureza peroal e social que lle permitaq actuar de forma responsable e
autónoma e desenvolver o seu espirito crítico. Ser quen de previr e resolver pacíficamente
os conflictos peroais, familiares e sociais.
c) Formentar a igualdade efectiva de dereitos e oportunidades entre homes e mulleres,
analizar e valorar críticamente as disigualdades e descriminacións existentes e, en
particular, a violencia contra a muller, e impulsar a igualdade real e a non discriminación
das persoas por calquera condición ou circunstancia persoal ou social, con atención
especial ás persoas con discapacidade.
d) Afianzar os hábitos de lectura, estudo e disciplina, como condicións necesarias para o
eficaz aproveitamento da aprendizaxe e como medio de desenvolvemento persoal.
e) Dominar, tanto na súa expresión oral como na escrita, a lingua galega e a lingua castelá.
f) Expresarse con fluidez e corrección nunha ou máis linguas extranxeiras.
g) Utilizar con solvencia e responsabilidade as tecnoloxías da información e da comunicación.
h) Coñecer e valorar crtiticamente as realidades do mundo contemporáneo, os seus
antecedentes históricos e os principais factores na súa evolución. Participar de xeito
solidario no desenvolvemento e na mellora do seu contorno social.
i) Acceder aos coñecementos científicos fundamentais, e dominar as habilidades básicas
propias da modalidade elixida.
12
j) Comprender os elementos e os procedementos fundamentais da investigación e dos
métodos científicos. Coñecer e valorar de forma crítica a contribución da ciencia e da
técnoloxía ao cambio das condicións de vida, así como afianzar a sensibilidade e o
respecto cara ao medio ambiente e a ordenación sustentable do territorio, con especial
referencia ao territorio galego.
k) Afianzar o espírito emprendedor con actitudes de creatividade, flexibilidade, iniciativa,
traballo en equipo, confianza nun mesmo e sentido crítico.
l) Desenvolver a sensibilidade artística e literaria, así como o criterio estético, como fontes
de formación e enriquecemento cultural.
m) Utilizar a educación física e o deporte para favorecer o desenvolvemento persoal e social,
e impulsar conductas e hábitos saudables.
n) Afianzar actitudes de respecto e prevención no ámbito da seguridade viaria.
o) Valorar, respectar e afianzar o patrimonio material e inmaterial de Galicia, e contribuír á
súa conservación e mellora no contexto dun mundo globalizado.
3.-ELEMENTOS TRANSVERSAIS
a) Comunicación lingüística
Comprensión lectora (Plan lector), expresión oral e escrita (Lectura te textos, debates sobre
ideas, conclusións, opinión sobre os traballos, etc.)
b) Competencia matemática e competencias básicas en ciencia e técnoloxia
Traballoos con cálculos matemáticos (Calculos superficiais e de volúmenes, pequenos
proxectos arquitéctonicos cos seus razonamentos de cálculo estructural e presupuestario)
c) Competencia dixital
Os propios contidos da programación conteñen elementos audiovisuales e dixitales
d) Aprender a aprender
Organizase o proceso de aprendizaxe respondendo a tempos e ritmos (No traballo individual e
de grupo)
Coidar a motivación (Motivar actitudes de curiosidade e indagación).
Ofrcer o placer de facer e actuar interiormente secuencias e procedementos
(Desenvolvemento de actitudes de curiosidade e indagación. Tomar iniciativas).
13
Crear ocasións de reflexión sobre o proceso de maduración do alumno.
e) Competencias sociais e cívicas
Proporcionar destrezas necesarias para comprender á realidade social do mundo.
Adiestrar no análise do pasado histórico e dos problemas actuáis.
Formar as persoas para a asunción e prectica da ciudanía democrática.
Traballarase sobre os temas de violencia e seguridade viaria
f) Sentido de iniciativa y espíritu emprendedor
Comprensión do funcionamento das sociedades e das organización sindicais e empresariais.
Coñecemento das oportunidades existentes para as actividades persoais, profesionais e
comerciais.
Saber comunicar, presentar , representar e negociar.
Actuar de forma creativa e imaginativa.
g) Conciencia e expresións culturales.
Herencias culturais (Patrimonio cultural, histórico-artistico, literario, etc.)
Xeneros e estilos das Bellas Artes. Manifestacións artístico-culturais.
Aplicar distintos materiais e técnicas no diseño de proxectos.
Respetar o dereito a diversidade cultural, ao diálogo entre culturas.
Libertade de expresión.
3.1.-ELEMENTOS TRANSVERSAIS QUE SE TRABALLARÁN NO CURSO
Lenda dos elementos transversais
CL Comprensión lectora
EOE Expresión oral e escrita
CA Comunicación audiovisual
TIC Tecnoloxías da información e da comunicación
EMP Emprendemento
EC Educación cívica
PV Prevención da violencia
EV Educación e seguridade viaria
14
4.-METODOLOXIA
4.1.-CONCRECIÓNS METODOLÓXICAS
O proceso de ensino-apredizaxe, entendemos que deba de cumprir os siguientes requisitos:
As propostas pedagóxicas elaboraránse para esta etapa desde a consideración da atención á
diversidad e do acceso de todo alumno á educación común.
Ter en conta os diferentes ritmos de aprendizaxe dos alumnos, así como favorecer a
capacidade de aprender por si mesmo e promover o traballo en equipo.
Prestarase unha atención especial á adquisición e o desenvolvemento das competencias
básicas e se fomentará a correcta expresión oral e escrita e o uso das matemáticas.
Partir do nivel de desenvolvemento e das súas aprendizaxes previas.
Posibilitar que os alumnos e as alumnas realicen apredizaxes significativas por si sos.
Favorecer situación nas que os alumnos e alumnas deben actualizar os seus coñecimentos.
Proporcionar situación de aprendizaxe que teñen sentido para os alumnos e alumnas, co fin de
que resulten motivadoras.
5.-PROGRAMACIÓN DE EDUCACIÓN PLÁSTICA, VISUAL Y
AUDIOVISUAL I
5.1.-PERFIL COMPETENCIAL. CONTRIBUCIÓN AO DESENVOLVEMENTO DAS
COMPETENCIAS CLAVE
Perfil competencial. Contribución ao desenvolvemento das competencias clave
Competencias clave
Nº CCL CMCCT CD CAA CSC CSIEE CCEC
1 EPVAB1.3.1.
EPVAB3.2.1.
EPVAB2.1.3.
EPVAB1.2.1.
EPVAB1.5.1.
EPVAB1.2.2.
EPVAB1.1.1.
2 EPVAB1.4.1. EPVAB3.4.1. EPVAB2.2.2. EPVAB1.7.4. EPVAB1.7.2. EPVAB1.4.2. EPVAB1.2.3
3 EPVAB1.7.1. EPVAB3.6.1. EPVAB2.5.2. EPVAB3.1.1. EPVAB1.7.5. EPVAB1.4.3. EPVAB1.4.3.
4 EPVAB2.1.1. EPVAB3.8.1. EPVAB3.3.1. EPVAB3.13.1. EPVAB1.7.6 EPVAB1.6.1. EPVAB1.4.4.
6 EPVAB2.1.2. EPVAB3.9.1.
EPVAB3.17.1. EPVAB1.7.7 EPVAB3.5.1. EPVAB1.7.3.
7 EPVAB2.2.1. EPVAB3.11.1.
EPVAB2.4.1. EPVAB3.10.2. EPVAB3.7.1.
8 EPVAB2.3.1. EPVAB3.15.1.
EPVAB3.14.1. EPVAB3.10.1
9 EPVAB2.5.1. EPVAB3.19.1.
EPVAB3.12.1.
10
EPVAB3.16.1.
11
EPVAB3.18.1.
15
5.1.1.-DESCRIPCIÓN DO MODELO COMPETENCIAL
Na descripción do modelo competenciai, incluimos o marco de descriptores competenciais xa
que supón unha reflexión e reconfiguración dos contidos desde o enfoque da aplicación que
permita a práctica das mesmas. As competenciais no se enseñan, se entrenan. Para elo
debemos xenerar tareas de aprendizaxe donde permitamos aos alumnos a aplicación do
coñecemento mediante metodoloxía da aula activa.
Abordar cada competenza de maneira global en cada didáctica é inabarcable, para elo cada
unha se rompe en indicadores, grandes pilares que permiten describila dunha maneira máis
precisa. Podemos encontrar entre 3 e 6 indicadores por competencia.
Cada indicador segue sendo todavía demasiado xeral polo que rompemos no que chamados
descriptores das competencias que describen ao alumno competente en este ámbito. Por
cada indicador encontraremos 3 e 6 desciptores redactados en infinitivo.
En cada unidade didáctica concretaráse ao descriptor en desempeños competenciais
redactados en terceira persoa de presente de indicativo. O desempeño será o aspecto
concreto da competencia que podemos entrenar e avaliar de maneira explícita na unidade.,
será concreto e obxetivable e nos indicará que debemos observar nas actividades deseñadas
para o seu entrenamento.
Para o seu desenrolo partimos dhun marco de descriptores competenciais definido para o
proxecto aplicable a toda a asignatura e curso.
Respectando o tratamento específico en algunhas áreas, os elementos trasversais, tales como
a comprensión lectora, a expresión oral e escrita, a comunicación audiovisual, as tecnoloxías
da información e da comunicación, o emprendemento e a educación cívica e constitucional
traballaranse desde todas as áreas posibilitando e formentando que o proceso da ensiñanza-
aprendizaxe dos alumnos sexa o máis completo posible.
Por outra parte, o desenrolo dos valores presentes tamén en todas as áreas axudará a que os
alumnos aprendan a desenrolarse desde uns determinados valores que construian unha
sociedade ben consolidada na que podamos vivir.
16
A diversidade de alumnos cos seus estilos de aprendizaxe diferente, nos levará a traballar
desde diferentes potencialidades que poseen, apoyándonos sempre nas súas fortalezas para
poder dar resposta a súas necesidades.
5.1.2.-MODELO COMPETENCIAL NA AREA DE EDUCACIÓN PLÁSTICA,
VISUAL E AUDIOVISUAL.
Na área da Educación Plástica, Visual e Audiovisual incidiremos no entrenamento de todas as
competencias de maneira sistemática, facendo incapie nos descritores máis afines a área.
Competencia matemática e competencias básicas en ciencia e tecnoloxía. (CMCCT)
A área é unha oportunidade para utilizar a linguaxe simbólica, así como a profundización nos
aspectos espaciais da realidade e a súa representación gráfica. Tamén se entrenan
procedementos relacinados co método científico, como son a observación, a experimentación,
o descubremento, a reflexión e o análise.
Os descriptores que, fundamentalmente, traballaremos serán:
Interactuar co entorno natural de maneira respetuosa.
Tomar conciencia dos cambios producidos polo home no entorno natural e as repercusións
para a vida futura.
Xenerar criterios persoais sobre a visión social da estética do corpo humano frente ao coidado
saudable.
Aplicar métodos científicos rigurosos para mellorar a comprensión da realidade circundante
nos distintos ámbitos (biolóxico, xeolóxico, físico, químico, tenolóxico, xeográfico, etc.)
Coñecer e utilizar os elementos matemáticos básicos: operacións, magnitudes, porcentaxes,
proporcións, formas xeométricas, criterios de medición e codificación numérica, etc.
Organizar a información utilizando procedementos matemáticos.
17
Comunicación lingüística (CCL)
Esta área contribue a adquisición da competencia lingüística na medida que favorece a
comprensión e a expresión oral e promove o coñecemento e a utilización do vocabulario
especifico referido a expresión artística e a explorar diferentes canales de comunicación.
Os descriptores que priorizaremos serán:
Comprender o sentido dos textos escritos e orais.
Expresar oralmente con corrección, adecuación e coherencia.
Respetar as normas de comunicación en calquer contexto: turno de palabra e escoita atenta ao interlocutor.
Manexar elementos de comunicación non verbal, ou en deferentes rexistros nas diversas situación comunicativas.
Competencia dixital (CD)
Dentro da área aparecen contidos que fan referencia ao entorno audiovisual e multimedia, dando especial importancia ao uso de ferramentas tecnolóxicas para a creación de producción audiovisuais. Para elo, nesta área traballaremos os seguintes descritores da competencia:
Emplear distintas fontes para búsqueda da información.
Seleccionar o uso das distintas fontes según a sua fiabilidade.
Elaborar información propia derivada da obtida a través dos medios tecnolóxicos.
Comprender as mensaxes elaboradas en códigos diversos.
Utilizar os distintos canles de comunicación audiovisual para transmitir informacións diversas.
Manexar ferramentas dixitais para a construcción do coñecemento.
Aplicar criterios éticos no uso das tecnoloxías.
Conciencia e expresións culturais (CCEC)
O área da Educación Plástica, Visual e Audiovisual contribúe, especialmente, para adquirir a competencia artística e cultural, xa que ponse o énfasis en ampliar o coñecemento dos diferentes códigos artísticos e na utilización das técnicas e dos recursos propios. O alumnado aprende a mirar, ver, observar e percibir, e, desde o coñecemento da linguaxe visual, apreciar os valores estéticos e culturais das produccións artísticas. Por outro eido, contribúese a esta competencia cando se experimenta e investigase con diversidade de técnicas plásticas e visuais e se é capaz de expresarse a través da imaxe. Polo que nesta área traballaremos os seguintes descritores:
Expresar sentimentos e emocións desde códigos artísticos
Apreciar a beleza das expresións artísticas e as manifestacións de creatividade e gusto pola estética no ámbito cotián.
Elaborar traballos e presentación con sentido estético.
18
Competencias sociais e cívicas (CSC)
Nesta área é unha boa ferramenta para potenciar as competencias sociais e cívicas, na medida que as producións artísticas pódense plantexar como traballo en equipo, sendo unha oportunidade para fomentar a cooperación, o respeto, a tolerancia, etc. Por outro eido, o fomento da creatividade na aula leva a valorar diversos enfoques e plantexamentos. Para elo, entrenaremos os seguintes descritores:
Aplicar os dereitos e deberes na convivencia ciudadán no contexto da escola.
Desenrolar a capacidade de diálogo cos demáis en situación de convivencia e traballo e para resolución dos conflictos.
Mostrar disponibilidade para a participación activa nos ámbitos establecidos.
Recoñecer a riqueza na diversidade de opinions e ideas.
Aprender a comportarse desde o coñecemento dos distintos valores
Sentido da iniciativa e espíritu emprendedor. (CSIEE)
Esta área colabora en gran medida na adquisición do sentido da iniciativa e espíritu emprendedor, xa que en todo proceso de creación hay que converter unha idea nun produto; e para elo desenrolaranse estratexias de planificación, de previsión de recursos, de anticipación e de avaliación de resultados. Este proceso sitúa ao alumnado ante un proceso que lle obriga a tomar decisións de maneira autónoma. Todo esto, xunto co espíritu creativo, a experimentación, a investigación e a autocrítica, fomentan a iniciativa e o espíritu emprendedor. Os descritores que entrenaremos son:
Optimizar recursos persoais apoiándose nas fortalezas propias.
Ser constante no traballo, superando as dificultades.
Xestionar o traballo do grupo, coordinando tarefas e tempos.
Priorizar a consecución de obxetivos grupais e intereses persoais.
Mostrar iniciativas persoais para comenzar o promover acción novas.
Xenerar novas e diverxentes posibilidades desde coñecementos previos do tema.
Configurar unha visión do futuro realista e ambiciosa.
Encontrar posibilidades no entorno que outros non aprecian.
Optimizar o uso de recursos materiais e personais para a consecución de obxetivos.
Asumir riscos no desenrolo das tarefas ou dos proxectos.
Aprender a aprender (CAA)
19
Esta materia contribuirá a competencia para aprender na medida en que favoreza a reflexión sobre os procesos e a propia experimentación creativa, xa que esta implica a toma de conciencia das propias capacidades e recursos, así como na aceptación dos propios erros como instrumento de mellora. Os descriptores que entrenaremos son:
Xestionar os recursos e as motivacións persoais en favor do aprendizaxe.
Xenerar estratexias para aprender nos distintos contextos de aprendizaxe.
Planificar os recursos necesarios e os pasos que se han de realizar no proceso de aprendizaxe.
Seguir os pasos establecidos e tomar decisión sobre os seguintes en función dos resultados intermedios.
Avaliar a consecución de obxetivos de aprendizaxe.
5.2.-UNIDADES DIDÁCTICAS
Nº Título da UD Descrición Trimestre
1 A linguaxe visual 2
2 A comunicación visual 2
3 A percepción e a composición 2
4 O punto e a liña 2
5 A forma e o tamaño 3
6 Representación obxetiva. Debuxo técnico 1-2
7 A textura 3
8 O cor 3
9 Imaxes tecnolóxicas 3
5.2.1-UNIDADES DIDÁCTICAS-CONTIDOS
Os contidos da área de Educación Plástica, Visual e Audiovisual agrúpanse en nove
unidades co fín de adaptarse mellor aos tempos dispoñibles.
UNIDADE 1
A linguaxe visual
As creacións plásticas e visuais
A linguaxe oral ou verbal
20
A linguaxe escrita
A linguaxe musical
A linguaxe xestual
A linguaxe e plástica
As imaxes
As dimensións das imaxes
Técnicas de creación de imaxes
Elementos da linguaxe visual
Os elementos visuais
Os elementos conceptuais
Os elementos de relación
Tipos de linguaxes visuais
Artes plásticas
Deseño
Cómic
Fotografía
Cine
Vídeo
Televisión
Novas linguaxes visuais
UNIDADE 2
A comunicación visual
Elementos básicos da comunicación
O código na comunicación visual
Finalidades das mensaxes visuais
Significados das imaxes
Proceso na análise de imaxes
As imaxes e o seu contexto
As imaxes de prensa, da publicidade e da TV.
21
A prensa
A publicidade
A TV.
UNIDADE 3
A percepción e a composición
A percepción
A percepción visual
A percepción do espazo
A luz e a sombra
Relación forma-medio
A composición
Indicadores de profundidade
Estructuras compositivas
O equilibrio
O ritmo nunha composición
Proporcións
UNIDADE 4
O punto e a liña
Elementos conceptuais da linguaxe visual: o punto e a liña.
O punto
A liña
Tipos de liña
Uso da liña
O valor expresivo das liñas
Liñas e dirección
Expresividade do trazo e do grafismo
22
UNIDADE 5
A forma e o tamaño
A forma: clasificacións
Formas bidimensionais e tridimensionais
Formas naturais e formas artificiais
Formas figurativas e formas abstractas
Formas caligráficas, formas xeométricas e formas orgánicas
Representación subxetiva da forma
Estrutura da forma
A abstracción da forma
O encaixe
A representación do volumen: o claroscuro
O tamaño: medidas e magnitudes
UNIDADE 6
Representación obxetiva. Debuxo técnico
Operacións e trazados xeométricos
Operacións con segmentos
Trazado de rectas cun xogo de escuadros
Trazado e operación con ángulos
Formas e liñas poligonais
Triángulos
Cuadriláteros
A circunferencia
Elementos xeométricos da circunferencia
Trazado da circunferencia
División da circunferencia
Os polígonos regulares
Elementos xeométricos dos polígonos regulares
Métodos para a construcción de polígonos regulares
Construcción de triángulos
Construcción de cuadrados
Representación de formas iguais e parecidas
23
Método cuadrícula
Os sistemas de representación
Sistema acotado
Sistema diédrico
Sistema axonométrico
Sistema cónico
Aplicación do debuxo técnico no deseño
UNIDADE 7
A textura
Percepción da textura
Texturas naturais e artificiais
Texturas visuais e táctiles
Texturas visuais
Texturas táctiles
A expresividade das texturas
Técnicas para a obtención de texturas
Procedementos gráfico-plásticos
Creación de texturas táctiles
Creación de texturas no papel
Texturas táctiles no deseño de obxectos
UNIDADE 8
A cor
Elementos da linguaxe visual: a cor
Luz e cor
A percepción das cores
Cor pigmento
Cores pigmento primarias e secundarias
24
Ordenacións cromáticas
Percepción e ordenación das cores
Propiedades físicas da cor
Escalas de cores
O circulo cromático
A cor e as sensacións: gamas cromáticas
A cor como expresión
UNIDADE 9
Imaxes técnoloxicas
A fotografía
O descubrimento da fotografía
A cámara fotográfica
O cine
Xéneros cinematográficos
Punto de vista e encadramento
Vídeo e DVD
A fotografía
Imaxes vectoriais
Mapas de bits
Tratamento das imaxes en programas de edición de textos
5.2.2.-CONTIDOS MÍNIMO
UNIDADE 1
Finalidades das linguaxes vísuais: informativa, comunicativa, expresiva e estética.
A percepción visual. Relación forma/entorno. Relacións de formas entre si.
Creación de diferentes tipos de imaxes
25
Coñecer os elementos da linguaxe visual
Distinguir as linguaxes visuis máis coñecidas
UNIDADE 2
Recoñecemento dos elementos básicos do código visual
Que significan as imaxes nun determinado contexto
Analise de imaxes na prensa, na publicidade e na TV
UNIDADE 3
Funcionamento do sentido da vista
Concepto de forma
Sombras: proxectadas e propias
Relación forma-medio
Concepto de composición. Estructura compositiva
Equilibrio e o ritmo nunha composición
Proporción
Composicións modulares
UNIDADE 4
Conceptos xerais de punto e liña na plástica
O uso do punto e da liña
Mensaxes que poden trasmitir diferentes puntos e liñas Expresividade
UNIDADE 5
Concepto de forma
Clasificacións das formas: Bidimensionais e tridimensionais; naturais e artificiais;
figurativas e abstractas; caligráficas, xeométricas e orgánicas.
Estructura, abstracción, encaixe
Representación de volumes; o claroscuro
26
UNIDADE 6
Operar con trazados xeométricos
Operar con ángulos
Construir polígonos regulares dado lado, ángulos ou diagonais.
Coñecer os elementos xeométricos da circunferencia
División da circunferencia en partes iguais.
Coñecer os fundamentos dos sistemas de representación
UNIDADE 7
Concepto de textura
Texturas naturais e texturas artificiais
Texturas visuais e texturas táctiles
Técnicas para obter texturas
UNIDADE 8
A cor. Cor luz e cor pigmento
Compoñer una representación cromática con cores primarios, secundarios e terciarios
Propiedades físicas da cor: o ton, o valor, a saturación
UNIDADE 9
Composicion de unha cámara fotográfica sinxela
Os xéneros cinematográficos
Punto de vista, ángulo de visión e encadre
Manexar programas de edición de textos
27
5.3.-DISTRIBUCIÓN DO CURRÍCULO EN UNIDADES DIDÁCTICAS
Educación Plástica, Visual e Audiovisual. 1º ciclo de ESO, 1º curso
Obxectivos Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competencias clave
Unidade
Nº
Bloque 1. Expresión plástica
b
f
n
B1.1.Elementos configurativos da imaxe: punto, liña e plano.
B1.2. Aprecio do uso que os/as artistas fan do punto, a liña e o plano para aplicalo ás propias composicións.
B1.1. Identificar os elementos configuradores da imaxe.
EPVAB1.1.1. Identifica e valora a importancia do punto, a liña e o plano, analizando de xeito oral e escrito imaxes e producións gráfico plásticas propias e alleas.
CCEC Todas
b
f
n
B1.3. O punto como o elemento máis sinxelo na comunicación visual.
B1.4. Posibilidades gráficas e expresivas da liña en relación ao seu trazado, o seu grosor ou a súa velocidade.
B1.5. Calidades do plano como elemento compositivo e como construtor de volume.
B1.2. Experimentar coas variacións formais do punto, o plano e a liña.
EPVAB1.2.1. Analiza os ritmos lineais mediante a observación de elementos orgánicos na paisaxe, nos obxectos e en composicións artísticas, empregándoos como inspiración en creacións gráfico-plásticas.
CAA 1,4,5
EPVAB1.2.2. Experimenta co punto, a liña e o plano co concepto de ritmo, aplicándoos de forma libre e espontánea.
CSIEE 1,3,4,5
EPVAB1.2.3. Experimenta co valor expresivo da liña e o punto e as súas posibilidades tonais, aplicando distintos graos de dureza, distintas posicións do lapis de grafito ou de cor (tombado ou vertical) e a presión exercida na aplicación, en composicións a man alzada, estruturadas xeometricamente ou máis libres e espontáneas.
CCEC 1,3,4,5,7,8
a
c
d
n
o
B1.6. Elementos de expresión plástica: liña, textura e cor.
B1.3. Expresar emocións utilizando distintos elementos configurativos e recursos gráficos: liña, puntos, cores, texturas, claroscuros, etc.
EPVAB1.3.1.Realiza composicións que transmiten emocións básicas (calma, violencia, liberdade, opresión, alegría, tristura, etc.) utilizando diversos recursos gráficos en cada caso (claroscuro, liñas, puntos, texturas, cores, etc.).
CCL 1,3,4,5,7,8
a
f
n
B1.7. Composición: elementos.
B1.8. O ritmo na
B1.4. Identificar e aplicar os conceptos de equilibrio, proporción e
EPVAB1.4.1.Analiza, identifica e explica oralmente, por escrito e graficamente, o esquema
CCL 1,3
28
Educación Plástica, Visual e Audiovisual. 1º ciclo de ESO, 1º curso
Obxectivos Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competencias clave
Unidade
Nº
composición. ritmo en composicións básicas.
compositivo básico de obras de arte e obras propias, atendendo aos conceptos de equilibrio, proporción e ritmo.
EPVAB1.4.2.Realiza composicións básicas con diferentes técnicas segundo as propostas establecidas por escrito.
CSIEE 1,3,5
EPVAB1.4.3.Realiza composicións modulares con diferentes procedementos gráfico-plásticos en aplicacións ao deseño téxtil, ornamental, arquitectónico ou decorativo.
CCEC
CSIEE
1,3,5,7,8
EPVAB1.4.4. Representa obxectos illados e agrupados do natural ou do ámbito inmediato, proporcionándoos en relación coas súas características formais e en relación co seu ámbito.
CCEC 1,3
a
c
d
n
B1.9. A cor coma fenómeno físico e visual. Mestura aditiva e mestura substractiva.
B1.10. Círculo cromático. Cores complementarias.
B1.5. Experimentar coas cores primarias e secundarias.
EPVAB1.5.1. Experimenta coas cores primarias e secundarias, estudando a síntese aditiva e subtractiva e as cores complementarias.
CSC 81.
a
c
f
o
B1.11. Texturas naturais e artificiais. Capacidade expresiva das texturas.
B1.6. Transcribe texturas táctiles a texturas visuais mediante as técnicas de frottage, utilizándoas en composicións abstractas ou figurativas.
EPVAB1.6.1. Transcribe texturas táctiles a texturas visuais mediante as técnicas de frottage, utilizándoas en composicións abstractas ou figurativas.
CSIEE 1,7
b
c
e
f
g
n
B1.12. Materiais e técnicas de debuxo e pintura. Técnicas plásticas: secas, húmidas e mixtas.
B1.7. Coñecer e aplicar as posibilidades expresivas das técnicas gráfico-plásticas secas, húmidas e mixtas: témpera, lapis de grafito e de cor; colaxe.
EPVAB1.7.1. Utiliza con propiedade as técnicas gráfico-plásticas coñecidas aplicándoas de forma axeitada ao obxectivo da actividade.
CCL 1,7,8
EPVAB1.7.2. Utiliza o lapis de grafito e de
CSC 1,4,7,8
29
Educación Plástica, Visual e Audiovisual. 1º ciclo de ESO, 1º curso
Obxectivos Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competencias clave
Unidade
Nº
cor, creando o claroscuro en composicións figurativas e abstractas mediante a aplicación do lapis de forma continua en superficies homoxéneas ou degradadas.
EPVAB1.7.3. Experimenta coas témperas aplicando a técnica de diferentes formas (pinceis, esponxas, goteos, distintos graos de humidade, estampaxes, etc.), valorando as posibilidades expresivas segundo o grao de opacidade e a creación de texturas visuais cromáticas.
CCEC 17,8
EPVAB1.7.4. Utiliza o papel como material, manipulándoo, resgando ou pregando, creando texturas visuais e táctiles, para crear composicións, colaxes matéricas e figuras tridimensionais.
CAA 1,3,5,7
EPVAB1.7.5. Crea co papel recortado formas abstractas e figurativas compóndoas con fins ilustrativos, decorativos ou comunicativos.
CSC 1,3,5,7
EPVAB1.7.6. Aproveita materiais reciclados para a elaboración de obras de forma responsable co medio e aproveitando as súas calidades gráfico-plásticas.
CSC 1,3,5,7
EPVAB1.7.7. Mantén o seu espazo de traballo e o seu material en perfecto
CSC Todas
30
Educación Plástica, Visual e Audiovisual. 1º ciclo de ESO, 1º curso
Obxectivos Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competencias clave
Unidade
Nº
orde e estado, e achégao á aula cando é necesario para a elaboración das actividades.
Bloque 2. Comunicación audiovisual
a
c
d
e
f
B2.1. Imaxe e a comunicación visual. Iconicidade. Graos de iconicidade. Imaxe figurativa e imaxe abstracta.
B2.1. Recoñecer os graos de iconicidade en imaxes presentes no ámbito comunicativo.
EPVAB2.1.1. Diferencia imaxes figurativas de abstractas.
CCL 1,2,5
EPVAB2.1.2. Recoñece graos de iconicidade nunha serie de imaxes.
CCL 1,5
EPVAB2.1.3. Crea imaxes con distintos graos de iconicidade baseándose nun mesmo tema.
CD 1,5
a
c
f
l
o
B2.2. Comunicación visual. Símbolos e iconas.
B2.2. Distinguir e crear tipos de imaxes segundo a súa relación significante-significado: símbolos e iconas.
EPVAB2.2.1. Distingue símbolos de iconas.
CCL 1,5
EPVAB2.2.2. Deseña símbolos e iconas.
CD 1,5
c
f
g
i
h
o
B2.3. O cómic: medio de expresión. Linguaxe do cómic.
B2.3. Analizar e realizar cómics aplicando os recursos de adecuadamente.
EPVAB2.3.1. Deseña un cómic utilizando adecuadamente viñetas e lendas, globos, liñas cinéticas e onomatopeas.
CCL 1,4,7,8,9
a
c
e
h
ñ
o
B2.4. Comunicación visual: características e elementos que interveñen nela.
B2.4. Diferenciar e analizar os elementos que interveñen nun acto de comunicación.
EPVAB2.4.1. Identifica e analiza os elementos que interveñen en actos de comunicación visual.
CSC 1,2
a
d
e
f
h
o
B2.5. Funcións das mensaxes na comunicación visual e audiovisual.
B2.5. Recoñecer as funcións da comunicación.
EPVAB2.5.1. Identifica e analiza os elementos que interveñen en actos de comunicación audiovisual.
CCL 1,2
EPVAB2.5.2. Distingue a función ou funcións que predominan en mensaxes visuais e audiovisuais.
CD 1,9
31
Educación Plástica, Visual e Audiovisual. 1º ciclo de ESO, 1º curso
Obxectivos Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competencias clave
Unidade
Nº
Bloque 3. Debuxo técnico
b
n
o
B3.1. Elementos xeométricos fundamentais: punto, liñas e direccións. Posicións relativas entre rectas: paralelas, cortantes e perpendiculares.
B3.1. Comprender e empregar os conceptos espaciais do punto, a liña e o plano.
EPVAB3.1.1. Traza as rectas que pasan por cada par de puntos, usando a regra, e resalta o triángulo que se forma.
CAA 4,6
b
f
n
o
B3.2. Manexo da escuadra e cartabón para o trazado de paralelas, perpendiculares e rectas a 45º.
B3.2. Construír distintos tipos de rectas, utilizando a escuadra e o cartabón, despois de repasar previamente estes conceptos.
EPVAB3.2.1. Traza rectas paralelas, transversais e perpendiculares a outra dada, que pasen por puntos definidos, utilizando escuadra e cartabón con suficiente precisión.
CMCCT 4,6
b
n
o
B3.3. Circunferencia e círculo. A circunferencia como lugar xeométrico básico no plano.
B3.3. Coñecer con fluidez os conceptos de circunferencia, círculo e arco.
EPVAB3.3.1. Constrúe unha circunferencia lobulada de seis elementos, utilizando o compás.
CD 6
b
f
n
o
B3.4. Manexo do compás. Dividir a circunferencia en dous, catro, seis ou oito partes iguais, usando o compás. Realizar motivos decorativos co manexo do compás.
B3.4. Utilizar o compás, realizando exercicios variados para familiarizarse con esta ferramenta.
EPVAB3.4.1. Divide a circunferencia en seis partes iguais, usando o compás, e debuxa coa regra o hexágono regular e o triángulo equilátero que se posibilita.
CMCCT 6
b
o
B3.5. Ángulos. Clasificación de ángulos y posicións relativas.
B3.6. Trazado de ángulos con escuadra e cartabón.
B3.5. Comprender o concepto de ángulo e bisectriz e a clasificación de ángulos agudos, rectos e obtusos.
EPVAB3.5.1. Identifica os ángulos de 30º, 45º, 60º e 90º na escuadra e no cartabón.
CSIEE 6
b
f
o
B3.7. Realizar operacións con ángulos. Medidas angulares. Transporte de medidas angulares.
B3.6. Estudar a suma e a resta de ángulos, e comprender a forma de medilos.
EPVAB3.6.1. Suma ou resta ángulos positivos ou negativos con regra e compás.
CMCCT 6
b
o
B3.8. Bisectriz dun ángulo. A bisectriz como lugar xeométrico básico no plano.
B3.7. Estudar o concepto de bisectriz e o seu proceso de construción.
EPVAB3.7.1. Constrúe a bisectriz dun ángulo calquera, con regra e compás.
CCEC 6
b
f
B3.9. Concepto de medida. Operacións con segmentos coa
B3.8. Diferenciar claramente entre recta e segmento
EPVAB3.8.1. Suma ou resta segmentos, sobre unha recta,
CMCCT 6
32
Educación Plástica, Visual e Audiovisual. 1º ciclo de ESO, 1º curso
Obxectivos Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competencias clave
Unidade
Nº
g
o
axuda da regra ou utilizando o compás.
tomando medidas de segmentos coa regra ou utilizando o compás.
medindo coa regra ou utilizando o compás.
b
o
B3.10. Mediatriz dun segmento. A mediatriz como lugar xeométrico básico no plano.
B3.9. Trazar a mediatriz dun segmento utilizando compás e regra, e tamén utilizando regra, escuadra e cartabón.
EPVAB3.9.1. Traza a mediatriz dun segmento utilizando compás e regra, e tamén utilizando regra, escuadra e cartabón.
CMCCT 6
b
f
o
B3.11. Teorema de Thales. Aplicacións do teorema de Thales para dividir un segmento en partes iguais e para a escala dun polígono.
B3.10. Estudar as aplicacións do teorema de Thales.
EPVAB3.10.1. Divide un segmento en partes iguais, aplicando o teorema de Thales.
CCEC 6
EPVAB3.10.2. Escala un polígono aplicando o teorema de Thales.
CSIEE 6
b
g
f
o
B3.12. Lugares xeométricos fundamentais. Circunferencia, mediatriz, bisectriz e mediana.
B3.11. Coñecer lugares xeométricos e definilos.
EPVAB3.11.1. Explica, verbalmente ou por escrito, os exemplos máis comúns de lugares xeométricos (mediatriz, bisector, circunferencia, esfera, rectas paralelas, planos paralelos, etc.).
CMCCT 6
b
n
o
B3.13. Triángulos. Clasificación dos triángulos en función dos seus lados e dos seus ángulos. Propiedade fundamental dos triángulos.
B3.12. Comprender a clasificación dos triángulos en función dos seus lados e dos seus ángulos.
EPVAB3.12.1. Clasifica calquera triángulo, observando os seus lados e os seus ángulos.
CCEC 6
b
f
n
o
B3.14. Construción de triángulos.
B3.13. Construír triángulos coñecendo tres dos seus datos (lados ou ángulos).
EPVAB3.13.1. Constrúe un triángulo coñecendo dous lados e un ángulo, ou dous ángulos e un lado, ou os seus tres lados, utilizando correctamente as ferramentas.
CAA 6
b
f
B3.15. Liñas e puntos notables dos triángulos. Alturas, medianas, bisectrices e mediatrices dos triángulos.
B3.14. Analizar as propiedades de puntos e rectas característicos dun triángulo.
EPVAB3.14.1. Determina o baricentro, o incentro ou o circuncentro de calquera triángulo, construíndo previamente as medianas, as
CSIEE 6
33
Educación Plástica, Visual e Audiovisual. 1º ciclo de ESO, 1º curso
Obxectivos Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competencias clave
Unidade
Nº
bisectrices ou as mediatrices correspondentes.
b
f
B3.16. Triángulo rectángulo: características e construción dun.
B3.15. Coñecer as propiedades xeométricas e matemáticas dos triángulos rectángulos, e aplicalas con propiedade á construción destes.
EPVAB3.15.1. Debuxa un triángulo rectángulo coñecendo a hipotenusa e un cateto.
CMCCT 6
b
n
B3.17. Cuadriláteros: clasificación e propiedades.
B3.16. Coñecer os tipos de cuadriláteros.
EPVAB3.16.1. Clasifica correctamente calquera cuadrilátero.
CCEC 6
b
f
n
B3.18. Construción de cuadriláteros.
B3.17. Executar as construcións máis habituais de paralelogramos.
EPVAB3.17.1. Constrúe calquera paralelogramo coñecendo dous lados consecutivos e unha diagonal.
CAA 6
b
f
n
B3.19. Polígonos. Polígonos regulares e irregulares. Clasificación dos polígonos.
B3.18. Clasificar os polígonos en función dos seus lados, recoñecendo os regulares e os irregulares.
EPVAB3.18.1. Clasifica correctamente calquera polígono de tres a cinco lados, diferenciando claramente se é regular ou irregular.
CCEC 6
b
f
n
o
B3.20. Construción de polígonos regulares inscritos nunha circunferencia.
B3.19. Estudar a construción dos polígonos regulares inscritos na circunferencia.
EPVAB3.19.1. Constrúe correctamente polígonos regulares de ata cinco lados, inscritos nunha circunferencia.
CMCCT 6
5.4.-CONCRECIÓNS METODOLÓXICAS
O proceso de ensino-apredizaxe, entendemos que deba de cumprir os siguientes requisitos:
As propostas pedagóxicas elaboraránse para esta etapa desde a consideración da atención á
diversidad e do acceso de todo alumno á educación común.
Ter en conta os diferentes ritmos de aprendizaxe dos alumnos, así como favorecer a
capacidade de aprender por si mesmo e promover o traballo en equipo.
34
Prestarase unha atención especial á adquisición e o desenvolvemento das competencias
básicas e se fomentará a correcta expresión oral e escrita e o uso das matemáticas.
Partir do nivel de desenvolvemento e das súas aprendizaxes previas.
Posibilitar que os alumnos e as alumnas realicen apredizaxes significativas por si sos.
Favorecer situación nas que os alumnos e alumnas deben actualizar os seus coñecimentos.
Proporcionar situación de aprendizaxe que teñen sentido para os alumnos e alumnas, co fin de
que resulten motivadoras.
5.5.-MATERIAIS E RECURSOS DIDÁCTICOS
5.5.1.-LIBRO DE TEXTO-MATERIAL A UTILIZAR durante el curso
Proponse como libro de texto:
“1º ESO-EDUCACIÓN PLÁSTICA, VISUAL E AUDIOVISUAL” de Editorial Teide,
autor J. Ricart.
Laminas A4 (dib. técnico), papel A4 acuarela, lápiz 2H y HB, compás, escuadra y
cartabón, regla 300mm., goma, cinta adhesiva, bolígrafos colores, acuarelas y pinceles
finos, rotuladores.
5.5.2.-MATERIAIS E RECURSOS DIDÁCTICOS EN CADA UNIDADE
UNIDADE 1
Alumno: Lapis grafito blando (2B), lapis colores. Lámina A4, goma, cinta adhesiva,
Bolígrafo tinta negra. Exemplos buscados en internet.
UNIDADE 2
Profesor: Libro de texto para o desenvolvemento do tema. Láminas de imaxes
existente na aula como apoio á explicación. Encerado e tizas de cores. Prensa e
distintos publicidades editadas en papel.
35
Alumno: Prensa relativa ao tema. Publicidade diversa. Lapis grafito blando (2B), lapis
colores. Lámina A4, goma, cinta adhesiva, bolígrafo tinta negra. Exemplos buscados
en internet.
UNIDADE 3
Profesor: Libro de texto, encerado e tizas de cores, Láminas con composicións
diversas existente na aula. Bibliografia relativa ao tema. Composicións modulares na
aula.
Alumno: Tixeiras, lámina A4, lapis cores, materiais de reciclaxe (plásticos, telas,
cartóns, etc.) Pegamento, lapis grafito 2H, cartulina negra, rotuladores de cores.
UNIDADE 4
Profesor: Libro texto, encerado e tizas cores, diversos instrumentos para o trazado de
liñas con grosores diversos, Láminas con trazados lineais existentes na exposición
artística que existe na aula.
Alumno: Lámina A4, rotuladores negro de diversos grosores, escadra e cartabón,
instrumentos para o trazado que posea ou teña na casa, lapis HB, ceras de cores.
UNIDADE 5
Profesor: Desenvolver o tema apoiándose sobre o libro de texto e en exemplos de
formas bidimesionais y tridimensionais existentes na aula. Exemplos de outras
clasificacións de formas tamén pertenecentes ao fondo artístico existente na aula.
Alumno: Lámina A-4, lapis blando (2B), lapis colores, papeles ou cartulinas de cores e
texturas distintas, cola, goma borrar, tixeiras, recortes gráficos sobre temas de
comunicación.
UNIDADE 6
Profesor:Libro de texto, material de encerado (Tizas cores e blanca, compás, escadra
e cartabón).
Alumno: Caixa de compases, escadra e cartabón, regla 30 cm, lámina A4, lapis HB e
2H, goma de borrar,cinta adhesiva.
UNIDADE 7
Profesor: Libro texto, materiais con diversa texturas, texturas graficas feitas por outros
alumnos que forman parte do fondo artístico existente na clase, exemplos de texturas
graficas localizados en internet.
36
Alumno: Fotografías ou láminas de obras de autores coñecidos, cartulina blanca,
lapis 2H, escadra e cartabón, regla 30 cm. graduada, goma de borrar, cinta adhesiva,
pegamento, tixeiras. Materiais con diversas texturas (papeis, telas, cartóns,
plásticos, etc.), co fin de compoñer un collage.
UNIDADE 8
Profesor: Texto, Tizas de cores, exemplos de representacións cromáticas existentes
na clase, papel trasparente de cores, acuarelas, ordenador.
Alumno: 2 láminas A4-papel acuarela-, compas, escadra e cartabón, regla graduada,
acuarelas, pinceis, bandexas para mezcla de cores, depósitos de auga, pano secado,
imaxes sinxelas de elementos en cores (animais, plantas etc.), ou tridimensionais co
fin de debuxalas e aplicar o cor.
UNIDADE 9
Profesor: Libro de texto, tiza cores, caixa obscura, máquina de fotos, cámara de vídeo,
recortes de cintas cinematográficas, documentación sobre el tema en internet,
telefonía móvil, bibliografía sobre el tema existente na aula.
Alumno: Folios e bolígrafo, cámara de fotos ou telefonía móvil, cartulina negra, bloc
pequeno, rotuladores de cores
5.5.3. TEMPORALIZACIÓN
A esperenza nos dita que sempre é mellor iniciar o curso polos temas relacionados co
debuxo técnico, pola disciplina que imprime o desenrolo do temario para que o
alumno tome conciencia da orde, disciplina no traballo, etc., e así se fará, polo que a
distribución por avaliacións das unidades é o seguinte:
1ª AVALIACIÓN
Unidade 6 (Desde “Operacións con segmentos” a “Circunferencia)
2ª AVALIACIÓN
Unidade 6 (continuación) (Desde “Circunferencia” a “Sistemas de representación”)
Unidade 1 (Desde “As creación plásticas e visuais” a “Tipos de linguaxe”)
37
Unidade 2
Unidade 3
Unidade 4
3ª AVALiACIÓN
Unidade 5
Unidade 7
Unidade 8
Unidade 8
Unidade 9
5.6.-MEDIDAS DE ATENCIÓN A DIVERSIDADE
Como recomendan as resolución e o sentido común, tomamos a iniciativa de nos
informar e de nos introducir na problemática dos alumnos con dificultades na nosa
materia ao mesmo tempo que os aconsellamos sobre o que e o como de superar os
posíbeis atrancos e atrasos (comprobados na realidade nestes anos anteriores, moitas
veces por vir os alumnos doutros centros sen o nivel adecuado, sen coñecementos
mínimos, sén práctica e experienza en Debuxo Técnico), con reconmendacións sobre
Bibliografía, exercicios de apoio e complemento da materia explicada, correccións
persoais, etc
5.7.-CONCRECIÓN DOS ELEMENTOS TRANSVERSAIS QUE SE TRABALLARÁN
NO CURSO
Lenda dos elementos transversais
CL Comprensión lectora
EOE Expresión oral e escrita
CA Comunicación audiovisual
TIC Tecnoloxías da información e da comunicación
EMP Emprendemento
EC Educación cívica
PV Prevención da violencia
EV Educación e seguridade viaria
38
Estándares de aprendizaxe CL EOE CA TIC EMP EC PV EV
EPVAB1.1.1. Identifica e valora a importancia do punto, a liña e o plano, analizando de xeito oral e escrito imaxes e producións gráfico plásticas propias e alleas.
X
EPVAB1.2.1. Analiza os ritmos lineais mediante a observación de elementos orgánicos na paisaxe, nos obxectos e en composicións artísticas, empregándoos como inspiración en creacións gráfico-plásticas.
X
EPVAB1.2.2. Experimenta co punto, a liña e o plano co concepto de ritmo, aplicándoos de forma libre e espontánea.
X
EPVAB1.3.1.Realiza composicións que transmiten emocións básicas (calma,
violencia, liberdade, opresión, alegría, tristura, etc.) utilizando diversos recursos gráficos en cada caso (claroscuro, liñas, puntos, texturas, cores, etc.).
X X
EPVAB1.4.1.Analiza, identifica e explica oralmente, por escrito e graficamente, o esquema compositivo básico de obras de arte e obras propias, atendendo aos conceptos de equilibrio, proporción e ritmo
X
EPVAB1.4.2.Realiza composicións básicas con diferentes técnicas segundo as propostas establecidas por escrito.
X
EPVAB1.4.3.Realiza composicións modulares con diferentes procedementos gráfico-plásticos en aplicacións ao deseño téxtil, ornamental, arquitectónico ou decorativo
X X
EPVAB1.6.1. Transcribe texturas táctiles a texturas visuais mediante as técnicas de frottage, utilizándoas en composicións abstractas ou figurativas.
X
EPVAB1.7.3. Experimenta coas témperas aplicando a técnica de diferentes formas (pinceis, esponxas, goteos, distintos graos de humidade, estampaxes, etc.), valorando as posibilidades expresivas segundo o grao de opacidade e a creación de texturas visuais cromáticas.
X X
EPVAB1.7.5. Crea co papel recortado formas abstractas e figurativas compóndoas con fins ilustrativos, decorativos ou comunicativos
X X
EPVAB1.7.6. Aproveita materiais reciclados para a elaboración de obras de forma responsable co medio e aproveitando as súas calidades gráfico-plásticas
X
EPVAB1.7.7. Mantén o seu espazo de traballo e o seu material en perfecto orde e estado, e achégao á aula cando é necesario para a elaboración das actividades.
X
EPVAB2.1.1. Diferencia imaxes figurativas de abstractas X
EPVAB2.1.2. Recoñece graos de iconicidade nunha serie de imaxes X X
EPVAB2.3.1. Deseña un cómic utilizando adecuadamente viñetas e lendas, globos, liñas cinéticas e onomatopeas
X X
EPVAB2.4.1. Identifica e analiza os elementos que interveñen en actos de comunicación visual
X X
EPVAB2.5.2. Distingue a función ou funcións que predominan en mensaxes visuais e audiovisuais.
X
EPVAB3.11.1. Explica, verbalmente ou por escrito, os exemplos máis comúns de lugares xeométricos (mediatriz, bisector, circunferencia, esfera, rectas paralelas, planos paralelos, etc.).
X
.
39
5.8.-CRITERIOS SOBRE A AVALIACIÓN, CUALIFICACIÓN E PROMOCIÓN DO
ALUMNADO
5.8.1.-CRITERIOS DE AVALIACIÓN E ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE AVALIABLES
Estándares de aprendizaxe Grao mínimo
consecución
Procedementos e instrumentos de avaliación
Proba escrita
Observación na
aula
Traballo
indivi
dual
Traballo en
grupo
Caderno de
clase
EPVAB1.1.1. Identifica e valora a importancia do punto, a liña e o plano, analizando de xeito oral e escrito imaxes e producións gráfico plásticas propias e alleas.
2 X X
EPVAB1.2.1. Analiza os ritmos lineais mediante a observación de elementos orgánicos na paisaxe, nos obxectos e en composicións artísticas, empregándoos como inspiración en creacións gráfico-plásticas.
2 X X
EPVAB1.2.2. Experimenta co punto, a liña e o plano co concepto de ritmo, aplicándoos de forma libre e espontánea.
2 X X
EPVAB1.2.3. Experimenta co valor expresivo da liña e o punto e as súas posibilidades tonais, aplicando distintos graos de dureza, distintas posicións do lapis de grafito ou de cor (tombado ou vertical) e a presión exercida na aplicación, en composicións a man alzada, estruturadas xeometricamente ou máis libres e espontáneas.
2 X X
EPVAB1.3.1.Realiza composicións que transmiten emocións básicas (calma, violencia, liberdade, opresión, alegría, tristura, etc.) utilizando diversos recursos gráficos en cada caso (claroscuro, liñas, puntos, texturas, cores, etc.).
4 X X
. EPVAB1.4.1.Analiza, identifica e explica oralmente, por escrito e graficamente, o esquema compositivo básico de obras de arte e obras propias, atendendo aos conceptos de equilibrio, proporción e ritmo.
3 X X
EPVAB1.4.2.Realiza composicións básicas con diferentes técnicas segundo as propostas establecidas por escrito.
1 X X
EPVAB1.4.3.Realiza composicións modulares con diferentes procedementos gráfico-plásticos en aplicacións ao deseño téxtil, ornamental, arquitectónico ou decorativo
2 X X
EPVAB1.4.4. Representa obxectos illados e agrupados do natural ou do ámbito inmediato, proporcionándoos en relación coas súas características formais e en relación co seu ámbito
2 X X
40
Estándares de aprendizaxe Grao
mínimo consecuc
ión
Procedementos e instrumentos de avaliación
Proba escrita
Observación na
aula
Traballo
individual
Traballo en
grupo
Caderno de
clase
EPVAB1.5.1. Experimenta coas cores primarias e secundarias, estudando a síntese aditiva e subtractiva e as cores complementarias.
3 X X
. EPVAB1.6.1. Transcribe texturas táctiles a texturas visuais mediante as técnicas de frottage, utilizándoas en composicións abstractas ou figurativas.
3 X X
EPVAB1.7.1. Utiliza con propiedade as técnicas gráfico-plásticas coñecidas aplicándoas de forma axeitada ao obxectivo da actividade.
2 X X
EPVAB1.7.2. Utiliza o lapis de grafito e de cor, creando o claroscuro en composicións figurativas e abstractas mediante a aplicación do lapis de forma continua en superficies homoxéneas ou degradadas.
1 X X
EPVAB1.7.3. Experimenta coas témperas aplicando a técnica de diferentes formas (pinceis, esponxas, goteos, distintos graos de humidade, estampaxes, etc.), valorando as posibilidades expresivas segundo o grao de opacidade e a creación de texturas visuais cromáticas.
3 X X
EPVAB1.7.4. Utiliza o papel como material, manipulándoo, resgando ou pregando, creando texturas visuais e táctiles, para crear composicións, colaxes matéricas e figuras tridimensionais.
2 X X
EPVAB1.7.5. Crea co papel recortado formas abstractas e figurativas compóndoas con fins ilustrativos, decorativos ou comunicativos.
2 X X
EPVAB1.7.6. Aproveita materiais reciclados para a elaboración de obras de forma responsable co medio e aproveitando as súas calidades gráfico-plásticas
3 X X
EPVAB1.7.7. Mantén o seu espazo de traballo e o seu material en perfecto orde e estado, e achégao á aula cando é necesario para a elaboración das actividades.
4 X X
EPVAB2.1.1. Diferencia imaxes figurativas de abstractas 4 X X
EPVAB2.1.2. Recoñece graos de iconicidade nunha serie de imaxes.
3 X X
EPVAB2.1.3. Crea imaxes con distintos graos de iconicidade baseándose nun mesmo tema.
3 X X
EPVAB2.2.1. Distingue símbolos de iconas. 2 X X
EPVAB2.2.2. Deseña símbolos e iconas. 2 X X
EPVAB2.3.1. Deseña un cómic utilizando adecuadamente viñetas e lendas, globos, liñas cinéticas e onomatopeas.
3 X X
EPVAB2.4.1. Identifica e analiza os elementos que interveñen en actos de comunicación visual.
3 X X
EPVAB2.5.1. Identifica e analiza os elementos que interveñen en actos de comunicación audiovisual.
3 X X
41
Estándares de aprendizaxe Grao
mínimo consecuc
ión
Procedementos e instrumentos de avaliación
Proba escrita
Observación na
aula
Traballo
individual
Traballo en
grupo
Caderno de
clase
EPVAB2.5.2. Distingue a función ou funcións que predominan en mensaxes visuais e audiovisuais
3 X X
EPVAB3.1.1. Traza as rectas que pasan por cada par de puntos, usando a regra, e resalta o triángulo que se forma
2 X X
EPVAB3.2.1. Traza rectas paralelas, transversais e perpendiculares a outra dada, que pasen por puntos definidos, utilizando escuadra e cartabón con suficiente precisión.
3 X X
EPVAB3.3.1. Constrúe unha circunferencia lobulada de seis elementos, utilizando o compás.
4 X X
EPVAB3.4.1. Divide a circunferencia en seis partes iguais, usando o compás, e debuxa coa regra o hexágono regular e o triángulo equilátero que se posibilita.
4 X X
EPVAB3.5.1. Identifica os ángulos de 30º, 45º, 60º e 90º na escuadra e no cartabón
4 X X
EPVAB3.6.1. Suma ou resta ángulos positivos ou negativos con regra e compás.
4 X X
EPVAB3.7.1. Constrúe a bisectriz dun ángulo calquera, con regra e compás
4 X X
EPVAB3.8.1. Suma ou resta segmentos, sobre unha recta, medindo coa regra ou utilizando o compás.
4 X X
EPVAB3.9.1. Traza a mediatriz dun segmento utilizando compás e regra, e tamén utilizando regra, escuadra e cartabón.
4 X X
EPVAB3.10.1. Divide un segmento en partes iguais, aplicando o teorema de Thales.
4 X X
EPVAB3.10.2. Escala un polígono aplicando o teorema de Thales.
3 X X
EPVAB3.11.1. Explica, verbalmente ou por escrito, os exemplos máis comúns de lugares xeométricos (mediatriz, bisector, circunferencia, esfera, rectas paralelas, planos paralelos, etc.).
3 X X
. EPVAB3.12.1. Clasifica calquera triángulo, observando os seus lados e os seus ángulos
4 X X
EPVAB3.13.1. Constrúe un triángulo coñecendo dous lados e un ángulo, ou dous ángulos e un lado, ou os seus tres lados, utilizando correctamente as ferramentas
4 X X
EPVAB3.14.1. Determina o baricentro, o incentro ou o circuncentro de calquera triángulo, construíndo previamente as medianas, as bisectrices ou as mediatrices correspondentes
4 X X
EPVAB3.15.1. Debuxa un triángulo rectángulo coñecendo a hipotenusa e un cateto.
4 X X
EPVAB3.16.1. Clasifica correctamente calquera cuadrilátero 4 X X
42
Estándares de aprendizaxe Grao
mínimo consecuc
ión
Procedementos e instrumentos de avaliación
Proba escrita
Observación na
aula
Traballo
individual
Traballo en
grupo
Caderno de
clase
EPVAB3.17.1. Constrúe calquera paralelogramo coñecendo dous lados consecutivos e unha diagonal.
4 X X
EPVAB3.18.1. Clasifica correctamente calquera polígono de tres a cinco lados, diferenciando claramente se é regular ou irregular.
4 X X
EPVAB3.19.1. Constrúe correctamente polígonos regulares de ata cinco lados, inscritos nunha circunferencia.
3 X X
Grao de consecución dos estándares de aprendizaxe
1 Medio-baixo
2 Medio
3 Medio-alto
4 alto
5.8.2.-CONTIDOS MINIMOS
UNIDADE 1
Finalidades das linguaxes visuais: informativa, comunicativa, expresiva e estética.
A percepción visual. Relación forma/entorno. Relacións de formas entre sí.
Creación de diferentes tipos de imaxes
Coñecer os elementos da linguaxe visual
Distinguir as linguaxes visuis máis coñecidas
43
UNIDADE 2
Recoñecemento dos elementos básicos do código visual
Qué significan as imaxes nun determinado contexto
Análise de imaxes na prensa, na publicidade e na TV
UNIDADE 3
Funcionamento do sentido da vista
Concepto de forma
Sombras: proxectadas e propias
Relación forma-medio
Concepto de composición. Estructura compositiva
Equilibrio e o ritmo nunha composición
Proporción
Composicións modulares
UNIDADE 4
Conceptos xerais de punto e liña na plástica
O uso do punto e da liña
Mensaxes que poden trasmitir diferentes puntos e liñas
Expresividade
UNIDADE 5
44
Concepto de forma
Clasificacións das formas: Bidimensionais e tridimensionais; naturais e artificiais; figurativas e
abstractas; caligráficas, xeométricas e orgánicas.
Estructura, abstracción, encaixe
Representación de volumes; o claroscuro
UNIDADE 6
Operar con trazados xeométricos
Operar con ángulos
Construir polígonos regulares dado lado, ángulos ou diagonais.
Coñecer os elementos xeométricos da circunferencia
División da circunferencia en partes iguais.
Coñecer os fundamentos dos sistemas de representación
UNIDADE 7
Concepto de textura
Texturas naturais e texturas artificiais
Texturas visuais e texturas táctiles
Técnicas para obter texturas
UNIDADE 8
A cor. Cor luz e cor pigmento
Compoñer una representación cromática con cores primarios, secundarios e terciarios
Propiedades físicas da cor: o ton, o valor, a saturación
45
UNIDADE 9
Composicion dunha cámara fotográfica sinxela
Os xéneros cinematográficos
Punto de vista, ángulo de visión e encadre
Manexar programas de edición de texto
5.8.3.-CUALIFICACIÓNS-CONSIDERACIÓNS XERAIS
Dende o principio de curso explicitaranse os criterios de cualificación de modo que o
alumno teña sempre presente os factores da avaliación formativa.
É obligatorio que o alumno dispoña do material necesario para a realización dos
exámes e exercicios prácticos . Salvo xustificación convincente, a carencia deste
implicará que a nota que cualificará o exercicio será de cero.
Os exercicios prácticos (láminas ou outros traballos), realizaranse sempre en clase coa
presenza do profesor, exceptuándose os correspondentes aos dos días que se falte a
clase por enfermidade ou outras causas xustificables, os cales podranse recuperar sen
a presenza do profesor, e dentro dun prazo fixado e pactado entre profesor e alumno,
pero sempre dentro do periodo de avaliación correspondente.
Os traballos realizados na clase e ca presenza do profesor, calificaranse con nota
máxima de dez, pertenecendolle seis puntos máximos se plasma correctamente os
coñecementos sobre o tema, e catro puntos máximo como cualificación do acabado e
presentación correcta do exercicio (FONDO6-FORMA 4).
A culificación dos traballos realizados sin a presencia do profesor calificaranse con seis
como nota máxima ( catro puntos si se plasma correctamente os coñecementos
teóricos e dous puntos por acabado e presentación).
. Realizarase un exame mínimo por avaliación.
As medias dos traballos, as medias dos exames e media final da avaliación,
considerarase que cando a nota obtida sexa 4 ou menos de 4,5, a nota será de 4.
46
Cando sexa 4,5 ou máis de 4,5 e menos de 5, será de 5 (este criterio rixe para as
demais calificacións númericas nos mesmos casos).
5.8.3.1.-CUALIFICACIÓNS AVALIACIÓN
Realizarase un exame como mínimo por avaliación
A media das notas dos exercicios prácticos sumada a media do exame ou exames
realizados , e esta, dividida entre dous, daranos a nota final da avaliación.
En medias de traballos, medias de exámes e media final da avaliación, considerarase
que cando a nota obtida sexa 4 ou menos de 4,5, a nota será de 4. Cando sexa 4,5 ou
superior a 4,5 e menor de 5, será de 5.(este criterio rixe para as demáis cualificacións
númericas nos mesmos casos).
5.8.3.2.-CUALIFICACIÓNS FINAL CURSO
A media das notas das tres avaliacións, cando estas estén calificadas con catro ou máis,
será a nota final do curso. No caso que non chegase a nota final a cinco, realizarán o
exame de recuperación final das avaliacións con nota menor a cinco.
Aqueles alumnos que teñan avaliacións cualificadas con nota inferior a catro,
realizarán un exame final de recuperación das mesmas . A nota final destos alumnos
obtendrase das medias das notas máis altas conseguidas na avaliación propiamente
dita ou no exame final de recuperación da avaliación correspondente a cada unha
delas.
5.8.3.3.-CUALIFICACIÓNS SETEMBRO
Realizarase unha única proba teórico-práctica sobre o temario impartido durante o
curso.
O criterio de cualificación será de nota máxima dez, dos que seis puntos máximos
adxudicanse a parte de coñecementos, e os catro restantes a realización correcta ,
acabado e presentación do exercicio (Fondo 6-Forma4).
47
5.8.3.4.-ALUMNOS COA ASIGNATURA DE PLÁSTICA PENDENTE DE CURSOS
ANTERIORES
Independentemente do exame extraordinario do mes de mayo, data que fixa a
Xefatura de Estudos para alumnos con asignaturas pendentes de cursos anteriores, os
criterios de cualificación son os mesmos que se fixan para a convocatoria de setembro,
os alumnos que dexesan presentarse aos exames ordinarios correspondentes a cada
avaliación que se realicen durante o curso, poderán facelo, sendo a nota final de curso
a suma das tres obtidas en cada avaliación , sempre e cando que sexa catro ou
superiores a catro a nota de cada unha delas . No caso de non obter o cinco na suma
total ou de ter alguna avaliación con nota inferior a 4, terán que realizar o exame
extraordinario do mes de maio.
Para coñecemento por parte dos alumnos e titores das datas, hora e lugar dos
distintos exames, tanto de avaliación como do extraordinario do mes de mayo,
publicarase no taboeiro de anuncios do centro, a principio de curso.
6.-DESEÑO DA AVALIACIÓN INICIAL E MEDIDAS
INDIVIDUAIS OU COLECTIVAS QUE SE POIDAN ADOPTAR
COMO CONSECUENCIA DOS SEUS RESULTADOS
6.1.-INTRODUCCIÓN
A influencia do alumnado inmigrante aos centros educativos suscita una reflexión
sobre todos os aspectos que conforman o proceso educativo. Sendo a avaliación un
punto importante do mesmo e tendo en conta a presencia non só de diversas culturas
si non tamén de niveis de coñecementos diferentes, incluso en alumnos españois,
faise necesario realizar unha proba para coñecer os niveis con que acceden a 1º da
ESO, e a posteriori adoptar unha serie de medidas e cambios organizativos co fin de
correxir as deficiencias detectadas, que poden ser de índole individual ou de grupo.
Para corrección de carencias individuais, as solucións a aplicar serán tamén de tipo
individual, con atención específicas , exercicios de apoio e complemento de materia
explicada con correccións persoais.
48
As carencias colectivas, corrixeranse no día a día, unidade por unidade, adaptando o
desenrolo da programación as mesmas.
6.2.-CONTIDOS DAS PROBAS
As probas de Avaliación Inicial parten dos obxetivos e contidos mínimos que o alumno
debeu adquirir ao finalizar o curso anterior, polo que deben respetar a estructura
disciplinar da materia.
7-ORGANIZACIÓN DAS ACTIVIDADES DE SEGUIMENTO,
RECUPERACIÓN E AVALIACIÓN DAS MATERIAS
PENDENTES (PARA BACHERALATO)
8-ORGANIZACIÓN DAS ACTIVIDADES DE SEGUIMENTO,
RECUPERACIÓN E AVALIACIÓN DAS MATERIAS
PENDENTE
Independentemente do exame extraordinario do mes de mayo, data que fixa a
Xefatura de Estudos para alumnos con asignaturas pendentes de cursos anteriores, os
criterios de cualificación son os mesmos que se fixan para a convocatoria de setembro,
os alumnos que dexesan presentarse aos exames ordinarios correspondentes a cada
avaliación que se realicen durante o curso, poderán facelo, sendo a nota final de curso
a suma das tres obtidas en cada avaliación , sempre e cando que sexa catro ou
superiores a catro a nota de cada unha delas . No caso de non obter o cinco na suma
total ou de ter alguna avaliación con nota inferior a 4, terán que realizar o exame
extraordinario do mes de maio.
Para coñecemento por parte dos alumnos e titores das datas, hora e lugar dos
distintos exames, tanto de avaliación como do extraordinario do mes de mayo,
publicarase no taboeiro de anuncios do centro, a principio de curso.
49
9.-PLAN DE ATENCIÓN AO ALUMNADO REPETIDOR
Ao inicio do curso, o Xefe de Departamento reunese cos tutores dos cursos con
alumnos pendentes para informar que o Departamento esta aberto a calquer consulta
que estos alumnos desexan plantear durante certas horas de recreo ou horas libres.
Esta problemática darase con alumnos coa asignatura pendente de primeiro e que
curse segundo, xa que os alumnos de terceiro coa asignatura pendente de primeiro
tendrán a opurtunidade de consultar na hora de clase de terceiro.
10.-CONTRIBUCIÓN AO PLAN LECTOR
Proponse como lectura-consulta relacionada cos temas mais importantes, os libros seguintes:
“MISTER CUADRADO: UN RECORRIDO POR EL SORPRENDENTE MUNDO DE LA GEOMETRÍA” (
Edit. Maeva) (Aut. Anna Cerasoli)
“ARTE: CREA TU LIBRO” (Edit. Coco Books) (Aut. Marion Deuchars)
“DOMINA EL ARTE COLLAGE” (Edit. Panamericana) (Aut. Hodge, Anthony)
“LA GRAN OLA: HOKUSAI (Edit. Panamericana) (Aut. Massenot, Véronique)
“RECICLAJE” (Edit. Panamericana) (Aut. Llimóns, Anna)
11.-CONTRIBUCIÓN AO PLAN TIC
As ferramentas técnoloxicas, en particular o uso de calculadoras e aplicación informáticas
(Progamas sinxelos de diseño en 1º ESO, e inicio ao Autocad en 3º-4º ESO), servirán de axuda
tanto para mellorar a comprensión de conceptos e da realización de problemas xeométricos
ou de deseño.
50
Empregarase os recursos aportados polas tecnoloxías actuáis para obter e procesar
información (Internet), facilitar a comprensión e a aforrar tempo nos trazados e solución de
problemas de debuxo técnico (Autocad).
Doutra banda, os programas informáticos para montaxes audiovisuais, utilizanse
frecuentemente, así como o manexo de aparatos de producción e reproducción dixitais.
12.-EDUCACIÓN EN VALORES
Principios e valores que se traballan na aula Instrumento de avaliación
Solidariedade, respecto e tolerancia Observación na aula. Traballo en equipo
Esforzo individual Observación na aula. Probas escritas
Motivación Observación na aula. Traballos
Prevención de conflitos Observación na aula. Discusión e tratamento en grupo de todas as problemáticas que xorden na aula
Responsabilidade individual Control dos deberes, do material necesario (libro, caderno...)
Igualdade entre homes e mulleres Observación na aula.
13.-CONTRIBUCIÓN AO PLAN DE CONVIVENCIA
Como contribución ao plan de convivencia, dende o DEPARTAMENTO de PLASTICA débense
facer explícitas actuacións promotoras de valores democráticos de convivencia, de cultura de
negociación e diálogo, de cultura de paz. Terase que sensibilizar ao alumnado no seu papel
activo e implicación no recoñecemento, evitación e control dos conflitos de convivencia no
51
centro. Para iso, terase que traballar cos/as alumnos/as aspectos que lles permitan:
Desenvolver habilidades interpersoais.
Favorecer a comunicación e a toma de decisión por consenso.
Asumir e practicar o respecto polos demais, respecto polo mobiliario e polos bens
comúns, tolerancia crítica, solidariedade, dereitos humanos, medio natural, igualdade
entre home e mulleres.
O departamento de matemáticas traballa a maioría destes aspectos . O mantemento da
tranquilidade, a orde, a limpeza en clase e o control de asistencia e puntualidade do alumnado
tamén traballa moitos dos obxectivos que se indican no Plan de Convivencia. Ademais, dentro
do Plan de Convivencia colaboraremos na posta en práctica de medidas de atención á
diversidade, que xa foron indicadas nesta programación.
14.-ACTIVIDADES COMPLEMENTARIAS E
EXTRAESCOLARES PROGRAMADAS POR CADA
DEPARTAMENTO DIDÁCTICO.
O Departamento encargase de promover e organizar actividades de complemento das tarefas
diarias da aula. Desta maneira trátase de fomentar o interes por todo o relacionado coa
Plastica e o Debuxo Técnico empregando distintas actividades como: convites e visitas,
fundamentadas e xustificadas, a posíbles mostras e eventos onde a aplicación do debuxo sexa
útil, e a súa función fácilmente recoñecida con exemplos para os empregar nun próximo futuro
(mostras pictóricas, exposicións artísticas, deseño e decoración, etc.) así como calquera outro
acto que se lle poida tirar proveito. Todas estas actividades xustificaranse sabendo que son de
relativa importancia e aplicables ao que estamos a estudar.
52
15.-INDICADORES DE LOGRO PARA AVALIAR O PROCESO
DE ENSINO E A PRÁCTICA DOCENTE.
15.1.-INDICADORES DE LOGRO PARA AVALIAR O PROCESO DO ENSINO.
Escala
1 2 3 4
1. O nivel de dificultade foi adecuado ás características do alumnado.
2. Conseguiuse a participación activa de todo o alumnado.
3. Conseguiuse motivar a todo o alumnado.
4. Contouse co apoio e coa implicación das familias no traballo do alumnado.
5. Mantívose un contacto periódico coa familia por parte do profesorado.
6. Adoptáronse as medidas adecuadas para atender ao alumnado con NEAE.
7. Atendeuse adecuadamente á diversidade do alumnado.
8. Usáronse distintos instrumentos de avaliación.
9. Valorouse adecuadamente o traballo do alumnado na aula.
53
15.2.-INDICADORES DE LOGRO PARA AVALIAR A PRÁCTICA DOCENTE
Escala
1 2 3 4
1. Como norma xeral, fanse explicacións xerais para todo o alumnado.
2. Ofrécense a cada alumno/a as explicacións individualizadas que precisa.
3. Elabóranse actividades atendendo á diversidade.
4. Elabóranse probas de avaliación adaptadas ás necesidades do alumnado con
NEAE.
5. Utilízanse distintas estratexias metodolóxicas en función dos temas a tratar.
6. Poténcianse estratexias de animación á lectura.
7. Poténcianse estratexias tanto de expresión como de comprensión oral e escrita.
8. Incorpóranse as TIC aos procesos de ensino – aprendizaxe.
9. Ofrécense ao alumnado de forma rápida os resultados das probas / traballos, etc.
10. Analízanse e coméntanse co alumnado os aspectos máis significativos derivados
da corrección das probas, traballos, etc.
11. Avalíase a eficacia dos programas de apoio, reforzo, recuperación, ampliación...
54
16.-MECANISMOS DE REVISIÓN, AVALIACIÓN E
MODIFICACIÓN DA PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA.
16.1.-PERIODICIDADE COA QUE SE REVISARÁ A PROGRAMACIÓN
En reunións de carácter mensual realizarase un seguimento da programación didáctica por
parte de todos os membros do departamento, ademais da posta en común que se fará entre
profesores que impartan clase dunha mesma materia e curso.
Ao finalizar o curso, nunha reunión do departamento, farase unha análise dos resultados e
discutiremos os posibles cambios na programación cara o curso seguinte despois dunha posta
en común das reflexións de cada membro segundo os indicadores do cadro seguinte:
16.2.-INDICADORES DE AVALIACIÓN DA PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA.
Escala
1 2 3 4
1. Adecuación do deseño das unidades didácticas a partir dos elementos do currículo.
2. Adecuación da secuenciación e da temporalización das unidades didácticas.
3. Adecuación dos mínimos esixibles para superar a materia.
4. Vinculación de cada estándar a un ou varios instrumentos para a súa avaliación.
5. Adecuación da metodoloxía empregada.
6. Adecuación dos materiais e recursos didácticos utilizados.
7. Adecuación das medidas de atención á diversidade.
8. Asociación dos estándares cos elementos transversais.
9. Adecuación dos criterios establecidos para a avaliación.
55
10. Adecuación dos criterios establecidos para a cualificación.
11. Adecuación dos criterios establecidos para a promoción.
12. Adecuación do deseño da avaliación inicial.
13.Adecuación do procedemento de acreditación de coñecementos previos [Só para
determinadas materias de 2º de bacharelato].
14. Adecuación dos criterios establecidos para o seguimento e avaliación de materias pendentes.
15. Adecuación dos programas de apoio, recuperación, etc.
16. Contribución desde a materia ao plan de lectura do centro.
17. Contribución desde a materia ao plan de convivencia do centro.
18. Grao de integración das TIC no desenvolvemento da materia.
19. Grao de desenvolvemento das actividades complementarias e extraescolares previstas.
20. Adecuación do seguimento e da revisión da programación ao longo do curso.
SANTIAGO DE COMPOSTELA, setembro 2017
O Xefe de Departamento
Asinado: José F. Leis Carlés