Procedurele Poëzie
Over de structurele aspecten van kunstWouter Beek
Schaeckbert
Matthijs de Castelein, 1548, De const van rhetoriken
Ballade: ababbcbc ababbcbc ababbcbc cbbc
Woorden groeperen op basis van eindrijm
38 balladen…of toch 4.096?
Het ontstaan van procedures in de kunsten
-600, Pythagoras, harmonieleer-300, Aristoteles, logica & retorica-300, Aristoteles, poetica-100, Marcus Vitruvius, architectuur500, Xie He, schilderkunst1455, Alberti, De pictura
Procedures opstellen voor kunstuitingen is historisch gezien gebruikelijk.
100.000.000.000.000 gedichten
• 1961, Raymond Queneau• 10 sonnetten (= 14 regels)• Genereert meer poëzie dan er ooit daarvoor is
geschreven.• >190.258.751 jaar leeswerk• Oulipo
Niet het kunstwerk zelf, maar de ruimte van mogelijke
kunstwerken staat centraal.
Procedurele lagen
1. vocabulair2. syntax (grammatica)3. stijlkenmerken (genre)4. semantiek (betekenis)5. narratologie (plot)
(1) Vocabulair
online woordenboek
(2) Syntax
Noam ChomskyGeneratieve Grammatica
“Colorless ideas sleep furiously”
(3) Stijlkenmerken
Meta-regels op vocabulaire en syntaxBv. ballade: het laatste woord van de eerste zin moet
rijmen op het laatste woord van de derde zin.ababbcbc
(4) SemantiekRichard Montague
Parallel tussen natuurlijke taal en logica
“Betert dee man en wijf”
(5) Narratologie
Meta-regels op semantisch niveauDe derde zoon = de held van het verhaal.
De stiefdochter = de verloren prinses.
Vertelstructuur
• 1928, Vladimir Propp , morfologie van het toversprookje
Procedurele lagen
1. vocabulair2. syntax (grammatica)3. stijlkenmerken (genre)4. semantiek (betekenis)5. narratologie (plot)
Alle procedurele lagen van de literatuur kunnen in principe
geautomatiseerd worden.