7/30/2019 primeiras civilizacins CLASE
1/14
TEMA 13: AS CULTURAS NEOLTICAS: MESOPOTAMIA e EXPTO
1
O CRECENTE FRTILFai aproximadamente uns 5.000 anos en diversos lugares da Terra, as sociedadesneolticassufriron cambios moi importantes que deron lugar ao nacemento das primeirascivilizacins.1.- QUE TRMOS USAMOS PARA REFERIRNOS A ESTAS CIVILIZACINS?
Normalmente usamos tres: primeiras civilizacins civilizacins urbanas civilizacins fluviais
En principio, calquera destas acepcins vlida, anda que o seu significado diferente:Efectivamente, trtase das primeiras sociedades que alcanzaron tal grado dedesenvolvemento econmico, social, poltico e cultural que os historiadores identificronascoa existencia dunha CIVILIZACIN.
Por que urbanas? Porque nelas aparecen por vez primeira as cidades como evolucin dospoboados neolticos e no contexto dunha maior complexidade social.
Por que fluviais? Porque aparecen nas ribeiras dos grandes ros do Vello Mundo: TIGRIS,EUFRATES e NILO.As das primeiras civilizacins que xurdiron na historia foron:*A civilizacin mesopotmica, nun lugar chamado Mesopotamia (hoxe Irak), entre os
ros Tigres e ufrates.*A civilizacin exipcia, en Exipto, arredor do ro Nilo.
7/30/2019 primeiras civilizacins CLASE
2/14
2
2.- POR QUE E COMO SE
PRODUCEN ESTES CAMBIOS?O proceso parece que foi o seguinte:
A POBLACIN FACA TEMPOQUE SE AGRUPABA XUNTO AOSROS, xa que estes asegurabanalimentos e comunicacin.
As CRECIDAS DOS ROSFERTILIZABAN AS TERRAS queinundaban, polo que al osrendementos eran mis altos e podansoster a mis poboacin.Pouco a pouco, as tcnicas agrcolas(regado, ferramentas) foronmellorando, polo que AUMENTOU A
PRODUCIN E APARECEN OSEXCEDENTES.Estes PODEN VENDERSE OUINTERCAMBIARSE por outrosprodutos: o agricultor xa non necesitafacer a sa roupa ou as sasferramentas, pois pode comprar coque lle sobra.
aparecen as outras PERSOAS QUE FABRICAN ESTES PRODUTOS (ARTESNS) EQUEN OS VENDE (COMERCIANTES).
Estas xentes xa non necesitan vivir ao lado das terras que cultivan, senn que SE AGRUPANEN POBOADOS CADA VEZ MIS GRANDES (CIDADES).
Estas cidades NECESITAN LEIS QUE RIXAN A CONVIVENCIA, persoas que a aseguren,polo que aparece unha forma primitiva de organizacin estatal (reis) que pronto controlantodo o sistema (coa axuda de exrcitos, sacerdotes ).
SEN CULTIVO: XULLO, AGOSTO E SETEMBRO
SEMENTE E CRECEMENTO: OCTUBRO A FEBREIRO
CRECEMENTO E RECOLECIN: MARZO A XUO
7/30/2019 primeiras civilizacins CLASE
3/14
TEMA 13: AS CULTURAS NEOLTICAS: MESOPOTAMIA e EXPTO
3
3.-CARACTERSTICAS COMNS A ESTAS PRIMEIRAS CIVILIZACINSURBANO/FLUVIAIS:
Caractersticas comns a todas asprimeiras civilizacins:HAI UNS 5.000 ANOS apareceron estasprimeiras civilizacins nas beiras dosgrandes ros do mundo, desenvolvndose
por primeira vez as cidades nas quehaba estes edificios: vivendas, pazos,templos, almacns, tendas.
Na cidade APARECEN NOVOS OFICIOS(artesana); mentres, no campo, as persoas se dedican a unha AGRICULTURA CADA VEZMIS PERFECCIONADA, O QUE PERMITE A APARICIN DE EXCEDENTES.Estes excedentes provocan DESENVOLVEMENTO DO COMERCIO, tanto a corta como alonga distancia.Os comerciantes, que viven na cidade, tamn distriben os produtos fabricados polos
artesns urbanos.
MERCADO MESOPOTMICO
CIDADE MESOPOTMICA
7/30/2019 primeiras civilizacins CLASE
4/14
4
7/30/2019 primeiras civilizacins CLASE
5/14
TEMA 13: AS CULTURAS NEOLTICAS: MESOPOTAMIA e EXPTO
5
Pero os excedentes tamn motivan o comezo das GRANDES DIFERENCIAS SOCIAIS: os poderosos acumulan enormes riquezas, mentres a maiora da poboacin sobrevive a duras penas.
Esta complexidade da vida provoca a aparicin das PRIMERAS ORGANIZACINSESTATAIS, con institucins COMO REIS, EXRCITOS e SACERDOTES.
A sa funcin o control e proteccin da actividade econmica que se desenvolve en cadalugar, asegurando a propiedade dos que teen algo e a explotacin dos que s posen o seutraballo.
7/30/2019 primeiras civilizacins CLASE
6/14
6
faran
grupo dirixente: sacerdote,
visir e funcionarios(gobernadores, militares,escribas, ...)
persoas libres: artess, soldados, obreiros,campesios, ...
escravos
rei
grupo dirixente: sacerdote,mandos do exrcito, grandespropietarios e comerciantes
persoas libres: artess, gandeiros, mercadores,campesios, ...
escravos
Sociedade en Exipto
Sociedade en Meso otamiaLibres ou privilexiados: controlanos excedentes das colleitas ecobran impostos.
Semilibres ou dependentes:Traballan para pagar
impostos clase privilexiada. Non libres: sonprisioneiros dasguerras.
7/30/2019 primeiras civilizacins CLASE
7/14
TEMA 13: AS CULTURAS NEOLTICAS: MESOPOTAMIA e EXPTO
7
4.- ARTE: Para demostrar a sa forza, estes Estados que estn nacendo CONSTRENOBRAS DE ARTE MONUMENTAIS, como as pirmides e Exipto ou os zigurats en
Mesopotamia.
MESOPOTAMIA ZIGURAT: templo en forma de pirmide graduada con diversasplantas comunicadas por escalinatas e terraplns, que culminan no santuario, onde seatopa a casa ou residencia do Deus, xestionada polo sacerdote e onde se desenvolvenactividades de observacin astronmica.
EXIPTO PIRMIDE: recinto funerario para o faran.
7/30/2019 primeiras civilizacins CLASE
8/14
8
A rea xeogrfica que vai desde o VAL do NILO ata a CONCA do TIGRIS e EUFRATES foiun medio favorable para o desenvolvemento da agricultura e gandera cara o ano 7.500 a.C.Era unha zona de clima temperado con grandes ros que se desbordaban periodicamente.Nesta zona xorden as primeiras sociedades histricas cara o 3.500 a.C.
COLOREA NO MAPA O MAR MEDITERRNEO, CASPIO E NEGRO DE AZUL, A ZONA DO CRECENTE FRTIL DE VERDE EOS ROS DE MARRN. DESPOIS MIRA O MAPA QUE EST AO COMEZO DO TEMA E LOCALIZA
7/30/2019 primeiras civilizacins CLASE
9/14
TEMA 13: AS CULTURAS NEOLTICAS: MESOPOTAMIA e EXPTO
9
-AS SEGUINTES CIDADES: TIRO, BABILONIA, XERUSALN, GIZEH,- OS SEGUINTES ROS: EUFRATES, TIGRIS e NILO.
COMPLETA O ESQUEMA COS SEGUINTES DATOS:
-Aparicin das primeiras cidades crecemento urbano
-Traballo especializado oficios
- Excedentes Comercio
- Poder poltico Xorde o estado Nacen os Imperios
- Clases sociais escravitude
- Desenvolvemento da arte, a relixin e a cermica.
PRIMEIRAS CIVILIZACINS URBANAS
7/30/2019 primeiras civilizacins CLASE
10/14
10
AS APORTACINS CULTURAIS DESTAS CIVILIZACINS:
A RODA:aprimeira roda da que se ten constancia foi usada en Ur, Mesopotamiaen torno ao 3.500 a.C. Pero pese a que non existan evidencias arqueolxicas,crese que as primeiras rodas puideron aparecer en Sumeria en torno ao ano 8.000a.C., sendo a sa invencin o resultado dunha lenta evolucin da combinacin do
rolo e o trineo.
7/30/2019 primeiras civilizacins CLASE
11/14
TEMA 13: AS CULTURAS NEOLTICAS: MESOPOTAMIA e EXPTO
11
APORTES QUE SE MANTEEN NAACTUALIDADE
OUTROS ADELANTOS QUEALCANZARON
MATERIAIS CULTURAIS*Tanto os mesopotmicos como os exipciosforon bos matemticos e astrnomos.
En Mesopotamia: moitos coecementos de
xeografa: listados de nomes de pases ecidades, ros, montaas..., e tamn planos decidades.En Exipto: destacou a medicina. Practicabana cirurxa e tian coecemento das fracturasdos sos, enfermidades do odo, estmago,corazn, fgado,...
*Descubriron o bronce e o estao.
*Descubriron a multiplicacin.
*Comezaron a facer figuras en relevo.
*ladrillo*polea*roda
*arado*selo*Barco de vela*Metalurxia dobronce e do cobre
*A Escritura:
En Mesopotamia:
Aparicin daescritura cuneiformeempregada para: Controlar o pago deimpostos. Cumprir as leis enormas (Cdigo deHammurabi).
En Exipto:Desenvolvemento daescritura xeroglficadescifrada polodescubrimento daPedra Rosetta.
7/30/2019 primeiras civilizacins CLASE
12/14
12
AGORA IMOS COMPLETAR ESTE CADRO QUE NOS VAI SERVIR COMO RESUMO DETODA A INFORMACIN QUE TIVEMOS ATA O DE AGORA:
CONTINENTE PAS GOBERNANTES ROS ESCRITURA APORTACINS
MESO
POTAMIA
EXIPTO
7/30/2019 primeiras civilizacins CLASE
13/14
TEMA 13: AS CULTURAS NEOLTICAS: MESOPOTAMIA e EXPTO
13
1.-ACTIVIDADES:
-En que lugar se formaron as primeiras comunidades agrcolas?
-Cales foron as das primeiras civilizacins urbanas da historia?
-Ao lado de que ros se formou a civilizacin mesopotmica?
-Ao lado de que ro se formou a civilizacin exipcia?
2.-COMPLETA o texto coas palabras do recadro:
Cidades, exrcito, vivendas, reis, pazos, sacerdotes, templos, almacns, monumentos, tendas
Os pequenos poboados agrcolas creceron e convertronse en_________.
Nas cidades haba estes edificios: _______________, ____________,
_________________, __________________ e _______________
Os _____________ e ________________ eran os que gobernaban.
Nas cidades construron grandes ___________________ e formaron
enormes________________.
3.-CONTESTA:
En que ano xurde a escritura? ________________________________
Que etapa comeza coa aparicin da escritura? ________________
4.- COMPLETA:
Mesopotamia significa _________________ entre _______________
Mesopotamia est situada entre os ros ____________ e ____________.
7/30/2019 primeiras civilizacins CLASE
14/14
14
5.- CONTESTA:
Cal era a principal actividade econmica nas primeiras civilizacins?
Qu traballos de artesana se realizaban?
Os excedentes agrcolas que nova actividade xeran?
6.- CONTESTA verdadeiro (V) ou falso (F).
Tanto en Mesopotamia como en Exipto desenvlvense as matemticas e a astronoma.
En Mesopotamia desenvlvese tamn a medicina.
En Mesopotamia desenvlvese tamn a xeografa.
En Exipto desenvlvese tamn a medicina.
En Exipto desenvlvese tamn a xeografa.