Καζαξηζκόο, απνζήθεπζε, δηαηήξεζε ζπόξωλ
θαη αμηνιόγεζε βιαζηηθήο ηθαλόηεηαο
Γξ. Κωλζηαληίλνο Νηθεθόξνπ
Δπηζηεκνληθόο Σπλεξγάηεο
Καθαπιζμόρ ζπόπυν
Φξήζε δηεζλώο απνδεθηώλ πξωηνθόιιωλ
(ENSCONET & Bioversity International)
Απεληόκωζε (Fumigation with phostoxin)
Αςηοζσέδια ζςζκεςή ηπιτίμαηορ ζπόπυν
Αςηοζσέδιο «ηςμπανάκι»
ηεπεοζκόπιο
Καθαπιζμόρ ζπόπυν
Φξήζε όινπ ηνπ δηαζέζηκνπ εμνπιηζκνύ Τξάπεδαο Γελεηηθνύ
Υιηθνύ ΙΓΔ
Κόζκινα διαθόπυν μεγεθών
ςζκεςή seed blower
θςπί, λαβίδερ, επγαλεία ηπιτίμαηορ, βούπηζερ
Καθαπιζμόρ ζπόπυν
Γπζθνιίεο-″πξνθιήζεηο″ θαζαξηζκνύ ζπόξωλ
1) Πποζβολή από ένηομα (π.σ. Achillea maritima subsp. maritima)
0,1 cm
0,1 cm
2) Μικποζκοπικό μέγεθορ ζπόπυν (π.σ. Sedum cyprium)
Καθαπιζμόρ ζπόπυν
Γπζθνιίεο-″πξνθιήζεηο″ θαζαξηζκνύ ζπόξωλ
4) Αγονιμοποίηηοι ζπόποι (π.σ. Euphorbia hierosolymitana)
3) Αγκάθια (π.σ. Cynara cornigera)
X-Ray photos
Καηασώπηζη ζπόπυν
Καηαρώξεζε θπηηθώλ εηδώλ ζε ειεθηξνληθή βάζε δεδνκέλωλ
Τξάπεδαο Γελεηηθνύ Υιηθνύ ΙΓΔ
Καηασώπηζη ζπόπυν
Δηνηκαζία ειεθηξνληθώλ αξρείωλ κε δεδνκέλα ζπιινγήο θαη
πξωηόθνιια θαζαξηζκνύ ζπόξωλ
Καηαμέηπηζη ποζοζηού ζσεηικήρ ςγπαζίαρ ζπόπυν (% RH)
Παξακνλή ζπόξωλ ζην μεξαληήξην γηα δηάζηεκα πεξίπνπ 3 κελώλ
Κιείζηκν ζπόξωλ ζε αινπκηλέληεο ζήθεο γηα απνζήθεπζε
Τγπαζιόμεηπο ςζκεςή κλειζίμαηορ ζπόπυν για αποθήκεςζη
Αποθήκεςζη – διαηήπηζη ζπόπυν
1. Απνζήθεπζε ζηελ Τξάπεδα Γελεηηθνύ Υιηθνύ-ΙΓΔ (βαζηθή ζπιινγή)
2. Απνζήθεπζε ζην Royal Botanic Gardens-Kew (δηπιή αζθαιήο
απνζήθεπζε)
3. Φξήζε ζηνπο ειέγρνπο βιαζηηθήο ηθαλόηεηαο
Αποθήκεςζη ζηοςρ 4ºC
(Μέηπιαρ διάπκειαρ)
Αποθήκεςζη ζηοςρ -20ºC
(Μακπάρ διάπκειαρ)
Αποθήκεςζη – διαηήπηζη ζπόπυν
1. Απνζήθεπζε ζηελ Τξάπεδα Γελεηηθνύ Υιηθνύ-ΙΓΔ (βαζηθή ζπιινγή)
2. Απνζήθεπζε ζην Royal Botanic Gardens-Kew (δηπιή αζθαιήο
απνζήθεπζε)
3. Φξήζε ζηνπο ειέγρνπο βιαζηηθήο ηθαλόηεηαο
Αποθήκεςζη ζπόπυν
1. Απνζήθεπζε ζηελ Τξάπεδα Γελεηηθνύ Υιηθνύ-ΙΓΔ (βαζηθή ζπιινγή)
2. Απνζήθεπζε ζην Royal Botanic Gardens-Kew (δηπιή αζθαιήο
απνζήθεπζε)
3. Φξήζε ζηνπο ειέγρνπο βιαζηηθήο ηθαλόηεηαο
Foeniculum vulgare
Scutellaria cypria subsp. cypria
Teucrium micropodioides
Αξιολόγηζη βλαζηικήρ ικανόηηηαρ
Πξαγκαηνπνηήζεθαλ ζπλνιηθά 313 έιεγρνη βιαζηηθήο ηθαλόηεηαο ζε
ζπλνιηθά 149 θαηαρωξήζεηο
Γηάθνξεο ζπλζήθεο βιάζηεζεο:
Φωηνπεξίνδνο (12h/12h, 8h/16h, dark), Σρεηηθή πγξαζία (60% RH),
Θεξκνθξαζία (5ºC, 15ºC, 20ºC), Άξζε ιεζάξγνπ (μεξαληήξην,
ζθαξηθηθάξηζκα, θπηηθέο νξκόλεο, θωηηζκόο)
Φξήζε ηωλ εμήο ππνζηξωκάηωλ:
1) Πηπρωηό ραξηί
3) Άκκνο
2) Τξπβιία κε 1 % άγαξ
ή/θαη 2 ‰ γηββεξειιίλε
Αξιολόγηζη βλαζηικήρ ικανόηηηαρ
Βέιηηζηα πνζνζηά βιαζηηθήο ηθαλόηεηαο 149 θαηαρωξήζεωλ
Γιάζηημα βέληιζηυν ποζοζηών βλαζηικήρ
ικανόηηηαρ (%)Απιθμόρ καηασυπήζευν
0-15 25
16-40 17
41-60 14
61-70 22
71-80 17
81-90 14
91-100 40
0
5
10
15
20
25
30
35
40
45
0-15 16-40 41-60 61-70 71-80 81-90 91-100
Γιάζηημα βέληιζηυν ποζοζηών βλαζηικήρ ικανόηηηαρ (%)
Απ
ιθμ
όρ
κα
ηασ
υπ
ήζ
ευ
ν
N= 93
0 2 4 6 8 10 12 14
Pancratium maritimum (AMARYLLIDACEAE)
Pistacia atlantica (ANACARDIACEAE)
Rhus coriaria (ANACARDIACEAE)
Pistacia terebinthus (ANACARDIACEAE)
Cachrys scabra (APIACEAE)
Bupleurum sintenisii (APIACEAE)
Hedera helix subsp poetarum (ARALIACEA)
Berberis cretica (BERBERIDACEAE)
Arabis kennedyae (BRASSICACEAE)
Anthemis tricolor (COMPOSITAE)
Taraxacum holmboei (COMPOSITAE)
Citrullus colocynthis (CUCURBITACEAE)
Nepeta troodi (LAMIACEAE)
Ballota integrifolia (LAMIACEAE)
Laurus nobilis (LAURACEAE)
Glaucium corniculatum (PAPAVERACEAE)
Limonium aucheri (PLUMBAGINACEAE)
Cotoneaster racemiflorus (ROSACEAE)
Rosa canina (ROSACEAE)
Crataegus azarolus (ROSACEAE)
Putoria calabrica (RUBIACEAE)
Galium pisiferum (RUBIACEAE)
Hyoscyamus aureus (SOLANACEAE)
Styrax officinalis (STYRACACEAE)
Tribulus terrestris (ZYGOPHYLLACEAE)
Αξιολόγηζη βλαζηικήρ ικανόηηηαρ
Γιάζηημα βέληιζηυν ποζοζηών βλαζηικήρ
ικανόηηηαρ (%)Απιθμόρ καηασυπήζευν
0-15 25
Δπιηςσία βλαζηικήρ ικανόηηηαρ (%)
Δπ
ιης
σία
βλα
ζηι
κή
ρ ι
κα
νό
ηηηα
ρ (
%)
Αξιολόγηζη βλαζηικήρ ικανόηηηαρ
Σηαηηζηηθή ζύγθξηζε βέιηηζηωλ πνζνζηώλ βιαζηηθήο ηθαλόηεηαο
αλάινγα κε ηελ πεξίνδν ζπιινγήο ηωλ ζπόξωλ
1η πεπίοδορ: Απξίιεο κέρξη θαη Αύγνπζηνο (Ν=102)
2η πεπίοδορ: Σεπηέκβξεο κέρξη θαη Γεθέκβξεο (Ν=47)
Μ.Σ. 67,44 %
Μ.Σ. 45,85 %
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
1 21η πεπίοδορ 2η πεπίοδορ
One way-ANOVA:
p= 2,4 x 10-4
Δπ
ιης
σία
βλα
ζηι
κή
ρ ι
κα
νό
ηηηα
ρ (
%)
Αξιολόγηζη βλαζηικήρ ικανόηηηαρ
Σηαηηζηηθή ζύγθξηζε βέιηηζηωλ πνζνζηώλ βιαζηηθήο ηθαλόηεηαο
πξηλ θαη κεηά ηε μήξαλζε ηωλ ζπόξωλ (Ν=54)
Μ.Σ. 19
Μ.Σ. 59
0
10
20
30
40
50
60
70
ΠΡΙΝ ΣΗ ΞΗΡΑΝΗ ΜΔΣΑ ΣΗ ΞΗΡΑΝΗ
One way-ANOVA:
p= 9,5 x 10-12
Δπ
ιης
σία
βλα
ζηι
κή
ρ ι
κα
νό
ηηηα
ρ (
%)
Αξιολόγηζη βλαζηικήρ ικανόηηηαρ
Σηαηηζηηθή ζύγθξηζε βέιηηζηωλ πνζνζηώλ βιαζηηθήο ηθαλόηεηαο
κεηαμύ εηήζηωλ θαη πνιπεηώλ θαηαρωξήζεωλ
Δηήζηα Ν=44 θαη Πνιπεηή Ν=105
M. T. 68,76 %
M.T. 57 %
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
ΔΣΗΙΑ ΠΟΛΤΔΣΗ
One way-ANOVA:
p= 0,06
Αξιολόγηζη βλαζηικήρ ικανόηηηαρ
Σύγθξηζε βέιηηζηωλ πνζνζηώλ βιαζηηθήο ηθαλόηεηαο αλάινγα κε ηε
Σπζηεκαηηθή ηνπο Ταμηλόκεζε
Οκαδνπνίεζε ζηελ ηαμηλνκηθή κνλάδα Οικογένεια
Α/Α ΟΙΚΟΓΔΝΔΙΑΜέζερ ηιμέρ βλαζηικήρ
επιηςσίαρ (%)
Απιθμόρ καηασυπήζευν
(Ν)
1 CARYOPHYLLACEAE 85 11
2 LEGUMINOSAE 81 9
3 BRASSICACEAE 78,5 11
4 COMPOSITAE 65 13
5 AMARYLLIDACEAE 62 9
6 LAMIACEAE 60 14
7 APIACEAE 52 11
Αξιολόγηζη βλαζηικήρ ικανόηηηαρ
Σύγθξηζε βέιηηζηωλ πνζνζηώλ βιαζηηθήο ηθαλόηεηαο Οικογένειαρ:
0 20 40 60 80 100
Arenaria saponarioides
Herniaria hemistemon
Minuartia sintenisii
Silene gemmata
Gypsophila lineariifolia
Pteranthus dichotomus
Minuartia subtilis subsp. filicaulis
Silene laevigata
Saponaria orientalis
Petrorhagia dubia
Saponaria cypria
1. CARYOPHYLLACEAE
Δπιηςσία βλαζηικήρ ικανόηηηαρ (%)
*
**
*
*
**
***
*
**
* Δνδημικό
** Κόκκινο Βιβλίο
*** Δνδημικό + Κόκκινο Βιβλίο
Αξιολόγηζη βλαζηικήρ ικανόηηηαρ
Σύγθξηζε βέιηηζηωλ πνζνζηώλ βιαζηηθήο ηθαλόηεηαο Οικογένειαρ:
Δπιηςσία βλαζηικήρ ικανόηηηαρ (%)
0 20 40 60 80 100
Trifolium argutum
Onobrychis venosa
Trifolium globosum
Astragalus cyprius
Vicia lunata
Trifolium clypeatum
Anagyris foetida
Medicago marina
Lupinus angustifolius
2. LEGUMINOSAE
*
**
* Δνδημικό
** Κόκκινο Βιβλίο
*** Δνδημικό + Κόκκινο Βιβλίο
Αξιολόγηζη βλαζηικήρ ικανόηηηαρ
Σύγθξηζε βέιηηζηωλ πνζνζηώλ βιαζηηθήο ηθαλόηεηαο Οικογένειαρ:
Δπιηςσία βλαζηικήρ ικανόηηηαρ (%)
0 20 40 60 80 100
Aethionema arabicum
Alyssum troodi
Arabis verna
Thlaspi cyprium
Alyssum chondrogynum
Alyssum akamasicum
Alyssum cypricum
Arabis purpurea
Enarthrocarpus arcuatus
Arabis kennedyae
3. BRASSICACEAE
***
**
*
***
*
*
*
**
* Δνδημικό
** Κόκκινο Βιβλίο
*** Δνδημικό + Κόκκινο Βιβλίο
Αξιολόγηζη βλαζηικήρ ικανόηηηαρ
Σύγθξηζε βέιηηζηωλ πνζνζηώλ βιαζηηθήο ηθαλόηεηαο Οικογένειαρ:
Δπιηςσία βλαζηικήρ ικανόηηηαρ (%)
0 20 40 60 80 100
Jurinea cypria
Ptilostemon chamaepeuce subsp. cyprius
Cynara cornigera
Cynara cardunculus
Anthemis chia
Achillea maritima subsp. maritima
Gundelia tournefortii
Onopordum bracteatum
Onopordum cyprium
Koelpinia linearis
Lactuca triquetra
Anthemis tricolor
Taraxacum holmboei
4. COMPOSITAE
***
*
*
*
**
**
*
* Δνδημικό
** Κόκκινο Βιβλίο
*** Δνδημικό + Κόκκινο Βιβλίο
Αξιολόγηζη βλαζηικήρ ικανόηηηαρ
Σύγθξηζε βέιηηζηωλ πνζνζηώλ βιαζηηθήο ηθαλόηεηαο Οικογένειαρ:
Δπιηςσία βλαζηικήρ ικανόηηηαρ (%)
5. AMARYLLIDACEAE
0 20 40 60 80 100
Allium guttatum subsp. guttatum
Allium ampeloprasum
Allium lefkarense
Allium willeanum
Allium trifoliatum
Allium nigrum
Allium cupani subsp. cyprium
Allium junceum
Pancratium maritimum**
*
*
*
**
* Δνδημικό
** Κόκκινο Βιβλίο
*** Δνδημικό + Κόκκινο Βιβλίο
Αξιολόγηζη βλαζηικήρ ικανόηηηαρ
Σύγθξηζε βέιηηζηωλ πνζνζηώλ βιαζηηθήο ηθαλόηεηαο Οικογένειαρ:
Δπιηςσία βλαζηικήρ ικανόηηηαρ (%)
6. LAMIACEAE
0 20 40 60 80 100
Origanum cordifolium
Sideritis perfoliata
Phlomis lunariifolia
Phlomis cypria subsp. occidentalis
Acinos exiguus
Origanum dubium
Scutellaria cypria subsp. cypria
Teucrium micropodioides
Vitex agnus-castus
Phlomis brevibracteata
Salvia willeana
Teucrium cyprium
Nepeta troodi
Ballota integrifolia*
****
*
***
***
*
*
*
***
* Δνδημικό
** Κόκκινο Βιβλίο
*** Δνδημικό + Κόκκινο Βιβλίο
Αξιολόγηζη βλαζηικήρ ικανόηηηαρ
Σύγθξηζε βέιηηζηωλ πνζνζηώλ βιαζηηθήο ηθαλόηεηαο Οικογένειαρ:
Δπιηςσία βλαζηικήρ ικανόηηηαρ (%)
7. APIACEAE
0 20 40 60 80 100
Daucus guttatus
Foeniculum vulgare
Crithmum maritimum
Eryngium creticum
Cachrys crassiloba
Ferula communis
Eryngium maritimum
Ferulago cypria
Eryngium glomeratum
Cachrys scabra
Bupleurum sintenisii *
**
*
**
* Δνδημικό
** Κόκκινο Βιβλίο
*** Δνδημικό + Κόκκινο Βιβλίο
Αξιολόγηζη βλαζηικήρ ικανόηηηαρ
Σύγθξηζε βέιηηζηωλ πνζνζηώλ βιαζηηθήο ηθαλόηεηαο ηνπ Γένοςρ:
0 20 40 60 80 100
Alyssum troodi
Alyssum chondrogynum
Alyssum akamasicum
Alyssum cypricum
Δπιηςσία βλαζηικήρ ικανόηηηαρ (%)
Alyssum spp.
***
*
*
* Δνδημικό
** Κόκκινο Βιβλίο
*** Δνδημικό + Κόκκινο Βιβλίο
Αξιολόγηζη βλαζηικήρ ικανόηηηαρ
Σύγθξηζε βέιηηζηωλ πνζνζηώλ βιαζηηθήο ηθαλόηεηαο ηνπ Γένοςρ:
Δπιηςσία βλαζηικήρ ικανόηηηαρ (%)
Allium spp.
0 20 40 60 80 100
Allium guttatum subsp. guttatum
Allium ampeloprasum
Allium lefkarense
Allium willeanum
Allium trifoliatum
Allium nigrum
Allium cupani subsp. cyprium
Allium junceum
*
*
*
**
* Δνδημικό
** Κόκκινο Βιβλίο
*** Δνδημικό + Κόκκινο Βιβλίο
Αξιολόγηζη βλαζηικήρ ικανόηηηαρ
Σύγθξηζε βέιηηζηωλ πνζνζηώλ βιαζηηθήο ηθαλόηεηαο ηνπ Γένοςρ:
0 20 40 60 80 100
Limonium mucronulatum
Limonium avei
Limonium meyeri
Limonium aucheri
Limonium spp.
Δπιηςσία βλαζηικήρ ικανόηηηαρ (%)
**
***
* Δνδημικό
** Κόκκινο Βιβλίο
*** Δνδημικό + Κόκκινο Βιβλίο
Δπιππόζθεηερ δπαζηηπιόηηηερ
1. Γεκνζηεύζεηο ζηελ ηζηνζειίδα ηνπ Πξνγξάκκαηνο
2. Σπκβνιή ζηελ νξγάλωζε-ζπκκεηνρή ζε θνηλέο απνζηνιέο ζηελ Κύπξν
3. Αλάπηπμε θπηώλ ζε γιάζηξεο θαη ρξήζε ηνπο ζηνλ εκπινπηηζκό ηωλ
βνηαληθώλ θήπωλ ηνπ Τκήκαηνο Γαζώλ
4. Απνζηνιή ηαρπδξνκηθώλ θαξηώλ θαη ελεκεξωηηθήο επηζηνιήο γηα ηηο
δξάζεηο θαη ζηόρνπο ηνπ Πξνγξάκκαηνο ζε αμηωκαηνύρνπο
5. Φωηνγξάθηζε ζπόξωλ ζε ζηεξενζθόπην εθνδηαζκέλν κε θάκεξα
Δπιππόζθεηερ δπαζηηπιόηηηερ
1. Γεκνζηεύζεηο ζηελ ηζηνζειίδα ηνπ Πξνγξάκκαηνο
2. Σπκβνιή ζηελ νξγάλωζε-ζπκκεηνρή ζε θνηλέο απνζηνιέο ζηελ Κύπξν
3. Αλάπηπμε θπηώλ ζε γιάζηξεο θαη ρξήζε ηνπο ζηνλ εκπινπηηζκό ηωλ
βνηαληθώλ θήπωλ ηνπ Τκήκαηνο Γαζώλ
4. Απνζηνιή ηαρπδξνκηθώλ θαξηώλ θαη ελεκεξωηηθήο επηζηνιήο γηα ηηο
δξάζεηο θαη ζηόρνπο ηνπ Πξνγξάκκαηνο ζε αμηωκαηνύρνπο
5. Φωηνγξάθηζε ζπόξωλ ζε ζηεξενζθόπην εθνδηαζκέλν κε θάκεξα
Δπιππόζθεηερ δπαζηηπιόηηηερ
1. Γεκνζηεύζεηο ζηελ ηζηνζειίδα ηνπ Πξνγξάκκαηνο
2. Σπκβνιή ζηελ νξγάλωζε-ζπκκεηνρή ζε θνηλέο απνζηνιέο ζηελ Κύπξν
3. Αλάπηπμε θπηώλ ζε γιάζηξεο θαη ρξήζε ηνπο ζηνλ εκπινπηηζκό ηωλ
βνηαληθώλ θήπωλ ηνπ Τκήκαηνο Γαζώλ
4. Απνζηνιή ηαρπδξνκηθώλ θαξηώλ θαη ελεκεξωηηθήο επηζηνιήο γηα ηηο
δξάζεηο θαη ζηόρνπο ηνπ Πξνγξάκκαηνο ζε αμηωκαηνύρνπο
5. Φωηνγξάθηζε ζπόξωλ ζε ζηεξενζθόπην εθνδηαζκέλν κε θάκεξα
Δπιππόζθεηερ δπαζηηπιόηηηερ
1. Γεκνζηεύζεηο ζηελ ηζηνζειίδα ηνπ Πξνγξάκκαηνο
2. Σπκβνιή ζηελ νξγάλωζε-ζπκκεηνρή ζε θνηλέο απνζηνιέο ζηελ Κύπξν
3. Αλάπηπμε θπηώλ ζε γιάζηξεο θαη ρξήζε ηνπο ζηνλ εκπινπηηζκό ηωλ
βνηαληθώλ θήπωλ ηνπ Τκήκαηνο Γαζώλ
4. Απνζηνιή ηαρπδξνκηθώλ θαξηώλ θαη ελεκεξωηηθήο επηζηνιήο γηα ηηο
δξάζεηο θαη ζηόρνπο ηνπ Πξνγξάκκαηνο ζε αμηωκαηνύρνπο
5. Φωηνγξάθηζε ζπόξωλ ζε ζηεξενζθόπην εθνδηαζκέλν κε θάκεξα
Δπιππόζθεηερ δπαζηηπιόηηηερ
Tribulus terrestris
Cynoglossum troodi
Geum urbanum
Cynara cornigera
Photo:
C.Nikiforou
Photo:
C.Nikiforou
Photo:
C.NikiforouPhoto:
C.Nikiforou
1. Γεκνζηεύζεηο ζηελ ηζηνζειίδα ηνπ Πξνγξάκκαηνο
2. Σπκβνιή ζηελ νξγάλωζε-ζπκκεηνρή ζε θνηλέο απνζηνιέο ζηελ Κύπξν
3. Αλάπηπμε θπηώλ ζε γιάζηξεο θαη ρξήζε ηνπο ζηνλ εκπινπηηζκό ηωλ
βνηαληθώλ θήπωλ ηνπ Τκήκαηνο Γαζώλ
4. Απνζηνιή ηαρπδξνκηθώλ θαξηώλ θαη ελεκεξωηηθήο επηζηνιήο γηα ηηο
δξάζεηο θαη ζηόρνπο ηνπ Πξνγξάκκαηνο ζε αμηωκαηνύρνπο
5. Φωηνγξάθηζε ζπόξωλ ζε ζηεξενζθόπην εθνδηαζκέλν κε θάκεξα