ÕÓÄÀËÄÀÀÍÛ ÃÀÇÐÛÍ
ÁÀÐÈËÃÀ Ҫ˪Â˪ËÒ
www.zaluu.comwww.zaluu.com
MNS 5021:2001 ñòàíäàðòûí øààðäëàãà
Õóäàëäàà ¿éë÷èëãýýíèé ãàçðûí ÷àíàðûã MNS
5021:2001 ñòàíäàðòààð øàëãàíà.
2001 îíû 03-ð ñàðûí 29-íû 13-ð òîãòîîëîîð
áàòàëñàí.
2001 îíû 04-ð ñàðûí 10-íû ºäðººñ ýõëýí
õ¿÷èíòýé.
Ýíý ñòàíäàðòûí íîðìàòèâ øààðäëàãûã çààâàë
ìºðäºíº.
Àíõíû ¿çëýã 2002 îíä äàðàà íü 3 æèë òóòàìä
õèéíý.
www.zaluu.comwww.zaluu.com
MNS 5021:2001 ñòàíäàðòûí øààðäëàãà
Íîðìàòèâ øààðäëàãàä äàðààõ ç¿éë õàìààðàãäàíà.
Õîîëíû ãàçðûí ¿éë÷èëãýý
Ãàëûí àþóëã¿é áàéäàë
Óíäíû óñ
Ýð¿¿ë ìýíäèéã õàìãààëàõ
www.zaluu.comwww.zaluu.com
MNS 5021:2001 ñòàíäàðòûí øààðäëàãà
¯ÉË×ÈËÃÝÝÍÈÉ ÀÍÃÈËÀË
ÁªªÍÈÉ ÕÓÄÀËÄÀÀ
ÆÈÆÈÃËÝÍÃÈÉÍ ÕÓÄÀËÄÀÀ
www.zaluu.comwww.zaluu.com
MNS 5021:2001 ñòàíäàðòûí øààðäëàãà
• барааг олон тоогоорхудалдах худалдааныүйл ажиллагаа
ÁªªÍÈÉ ÕÓÄÀËÄÀÀ
• барааг эцсийнхэрэглэгчдэд хүргэжхудалдах үйлажиллагаа
ÆÈÆÈÃËÝÍÃÈÉÍ ÕÓÄÀËÄÀÀ
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Худалдааны газрын нэр томъѐо
Дэлгүүр – Худалдааны технологи, шаардлагыг бүрэн
хангасан худалдааны танхим, туслах ажлын байр
бүхий үйлчилгээний газар
Их дэлгүүр – Өргөн нэр төрлийн барааг бие даасан
марктенгийн удирдлага, зохион байгуулалттай
тасгуудаар төрөлжүүлэн худалдаалж, дагалдах болон
нэмэлт үйлчилгээ үзүүлдэг дэлгүүр
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Худалдааны газрын нэр томъѐо
Супермаркет – Хүнсний бараанаас гадна “хүнсний
биш” зарим барааг худалдаалдаг өөртөө үйлчлэх
дэлгүүр. Хүнсний биш бараанд ахуйн, ариун цэврийн,
бичгийн бараа орно.
Барааны төрөлжсөн дэлгүүр – Барааг бүлэг,
зориулалтаар нь барааг төрөлжүүлэн худалдаалдаг
Хүнсний барааны дэлгүүр – Хүнсний барааг өргөн нэр
төрлөөр худалдаална.
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Худалдааны газрын нэр томъѐо
Хүнсний биш барааны дэлгүүр – Төрөл бүрийн
хүнсний биш барааг нэр төрлөөр худалдаална.
Бөөний худалдааны төв – Зориулалтын барилга,
байгууламж, агуулахаар бараа бүтээгдэхүүнийг
бэлтгэн нийлүүлж, зөвхөн бөөний худалдааны үйл
ажиллагааг эрхэлнэ.
Худалдааны төв – Зориулалтын барилга
байгууламжинд аж ахуйн нэгж, байгууллага болон
иргэд худалдаа явуулна.
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Худалдааны газрын нэр томъѐо
Агент – Төв суурин, хотоос алслагдсан газарт
амьдардаг худалдан авагчдад үйлчилгээ явуулна.
Мухлаг (павилон) - Худалдан авагчдад хүнсний болон
гоо сайхны бус бараа, бүтээгдэхүүн борлуулна.
Агуулах – Борлуулахад бэлтгэгдсэн бараа
бүтээгдэхүүнийг технологийн дагуу орчин, дулаан,
чийглэг, агааржуулалт зэрэг хэм хэмжээнд хадгалах
зориулалтын механикжсан буюу автомат төхөөрөмжөөр
тоноглогдсон барилга .
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Тавигдах шаардлагууд
Байршил: олон улс, улсын чанартай (хот суурингаас
бусад газарт) авто замын тэнхлэгээс нь
50м-ээс багагүй зайд.
Хориглох нөхцөл:
Хүнсний дэлгүүрт үсчин, эмийн сан болон хүнсний
барааны чанарт нөлөөлөх бусад үйлчилгээ явуулах.
Хүнсний биш барааны дэлгүүрт хоолны үйлдвэрлэл
явуулах
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Тавигдах шаардлагууд
Хаяг: гэрэлтдэг, гэрлэн чимэглэлтэй, энгийн
Үйлчлүүлэгч орох хэсэг: цардсан зам, талбайтай,
тохижилттой.
Довжоо, шат, тавцан: хальтиргаа, гулгаанаас
хамгаалагдсан
Гадна хаалга: үйлчлүүлэгч, ажилчдын
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Тавигдах шаардлагууд
Машины зогсоол: их дэлгүүрт 100-аас доошгүй,
бусад дэлгүүрт 50-аас доошгүй
Хогийн сав: 2 хоногийн нөөцтэй
Орох хаалганы халаагуур (калорифер), таксофон,
мэдээллийн самбар:
их дэлгүүр,
супермаркет,
худалдааны төв,
бөөний худалдааны төвд
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Тавигдах шаардлагууд
Механик салхивчны төхөөрөмж, хэрэглээний халуун
хүйтэн ус, бохир усны шугам:
мухлаг, бөөний худалдааны төвөөс бусад
дэлгүүрт
Ундны ус: MNS 0900:92 стандарт
Хяналтын телекамер: их дэлгүүр, супермаркет
Гэрэлтүүлэг: байгалийн 1:10
зохиомол 75 -300вт.
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Тавигдах шаардлагууд
Хүн тээврийн лифт: 4-өөс дээш давхартай дэлгүүр,
их дэлгүүр, супермаркет,
худалдааны төв
Чулуун ба паркетан шал: их дэлгүүр, худалдааны
ба бөөний худалдааны төв
төрөл бүрийн мод шал: бусад дэлгүүр
Керамик хавтанцар: түргэн гэмтдэг хүнсний барааны
тасгийн хананд
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Тавигдах шаардлагууд
Ажлын байр бүхий худалдааны танхимын
хэмжээ м2 - аас багагүй:
Их дэлгүүр 1000
Супермаркет 500
Барааны төрөлжсөн дэлгүүр 60
Хүнс, хүнсний биш бараа 40
Худалдааны төв 500
Төвлөрсөн агуулах 1000
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Тавигдах шаардлагууд
Гар тээш хадгалах цэг: их дэлгүүр, супермаркет,
худалдааны төвд
Үйлчлүүлэгчдэд зориулсан ариун цэврийн өрөө:
их дэлгүүр, супермаркет,
барааны төрөлжсөн дэлгүүр
хүнс, хүнсний биш дэлгүүр
худалдааны төвд.
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Тавигдах шаардлагууд
Туслах байр, агуулах: дэлгүүрийн нийт талбайн
хэмжээнээс 40%-иас доошгүй.
Туслах өрөө: Бараа хүлээн авах байр
төрөлжсөн агуулах
хөргөлттэй агуулах
барааг жижиглэн савлаж бэлтгэх
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Тавигдах шаардлагууд
Ажилчдын хувцасны өрөө: их дэлгүүр, супермаркет,
барааны төрөлжсөн
хүнс, хүнсний биш дэлгүүр
худалдааны төвд
Ариун цэврийн өрөө: 15 – 20 ажилчинд
1суултуур+ 1угаагуур
Ажилчдын амрах өрөө: 12-оос их ажилчинтай
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Эзэлхүүн төлөвлөлтийн шаардлага
Давхаржилт:
Нийт талбай 1000м2 хүртэл 1 давхар
1000-1500м2 2 давхар
1500м2-аас их олон давхар
Давхрын өндөр: худалдааны танхимын хэмжээнээс хамаарна
1000м2 хүртэл 3.3м
1000м2-аас их 4.2м
бусад өрөө 3.3м
техникийн, агуулахын зориулалттай 2.4м
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Эзэлхүүн төлөвлөлтийн шаардлага
Давхрын нийт талбай: гал түймрийн нормчлолын зэргээс
хамаарна
I, II зэрэг 2500
III зэрэг 1000
IY, Y зэрэг 500
Ачаа буулгах хэсэг: асфальтобетонон шал
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Эзэлхүүн төлөвлөлтийн шаардлага
Үзмэрийн тавцан (витрин)
гүн:
их дэлгүүрт 2.5м хүртэл,
бусад дэлгүүрт 1.5м хүртэл
Шалны түвшин: явган замаас (тротуар) 0.6м-
ээс ихгүй өндөрт
Өндөр: 2м. Нарны шууд тусгалаас
хамгаалан угсарна.
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Эзэлхүүн төлөвлөлтийн шаардлага
Шал: 1%-ийн налуутай
Ариун цэврийн өрөө, угаалтуур, шүршүүрийн шал:
бусад өрөөний шалнаас
2см-ээр доор
Хана: Чийг ихтэй өрөөнд 1.6м хүртэл өндөрт усанд
тэсвэртэй будаг, керамик хавтанцар наана
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Эзэлхүүн төлөвлөлтийн шаардлага
Худалдааны танхимын хэмжээ: Зарим тохиолдолд 1
хүнд 1.35м2.
Худалдааны танхим доторхи хүмүүсийг нүүлгэн
шилжүүлэх гарцын өргөн: 2.5м-ээс багагүй
Маршийн өргөн: 1.45м-ээс багагүй
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Эзэлхүүн төлөвлөлтийн шаардлага
Худалдааны танхимын хэмжээ: Зарим тохиолдолд 1
хүнд 1.35м2.
Худалдааны танхим доторхи хүмүүсийг нүүлгэн
шилжүүлэх гарцын өргөн: 2.5м-ээс багагүй
Маршийн өргөн: 1.45м-ээс багагүй
Кафе төлөвлөлт: худалдааны танхимын талбайгаас хамаарна
650м2 хүртэл 18м2
650-1500м2 хүртэл 24м2.
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Эзэлхүүн төлөвлөлтийн шаардлага
Агуулах, хөргөх камерын талбай10м2 худалдааны танхим тутамд, ихгүйгээр.
Барааны төрөл
Агуулахын төрөл
Ерөнхий Бараа бэлтгэх,
савлах
Хөлдөөх
камер
Мах 0.9 0.9 2.4
Загас 2.4 0.5 1.9
Хоолны амтлагч 2.8 0.5 2.4
Сүү, цагаан идээ 0.9 0.9 2.4
Жимс 3.8 0.6 3.7
Ногоо 8 1.2 1.9
Вино, пиво 4.3 - 1.4
Талх 4.7 - -
Хуурай хүнс 6.1 - -
чихэр, чихэрлэг бүтээгдэхүүн 3.3 0.6 -
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Эзэлхүүн төлөвлөлтийн шаардлага
Агуулах болон барааг худалдаанд бэлтгэх хэсгийн талбай 10м2 худалдааны танхим тутамд
Барааны бүлэг Агуулах Худалдаанд
бэлтгэх хэсэг
Платье 4.8 0.2
Даавуу, гутал, хөгжмийн ба радио бараа 3.7 0.4
Сүлжмэл эдлэл, дотуур хувцас, малгай,
жижиг бараа, үнэртэн, фото, кино бараа,
оптик цаг, бэлэг дурсгалын
2.8 -
Спортын 8.5 -
Тоглоом, ном, барилгын материал,
цахилгаан бараа, ахуйн машин
5.7 0.3
Ахуйн сав суулга, ахуйн химийн бараа 7
Бичиг хэрэгслэлийн 4.2
Мебель эдлэл 7.8
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Эзэлхүүн төлөвлөлтийн шаардлага
Туслах өрөөний талбай: 8м2
Ачаа хүлээн авах тавцан: автозамаас 1.1-1.2м
өндөрт ба өргөн 4м.
Агуулахын хонгилын өргөн:
ердийн ажиллагаатай төхөөрөмжтэй 2м хүртэл
автомат ажиллагаатай 3м хүртэл
Хөлдөөсөн бүтээгдэхүүн, зайрмаг хадгалах хөргөх
камерын температур -15 С
Бусад зориулалтын хөргөх камерын температур -2 С .
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Эзэлхүүн төлөвлөлтийн шаардлага
Бусад төрлийн дэлгүүрийн албаны болон ахуйн зориулалттай
өрөөний бүтэц, талбайг дараах үзүүлэлтээр авна.
www.zaluu.comwww.zaluu.com
БНбД 31-03-03 стандартын шаардлага
40 хүртэлх хүнд үйлчлэх болон 250м2 хүртэл талбайтай бол өрөөний
өндрийн доод хязгаар 2.5м.
Зориулалтын бус барилгад байрлах 100 м2-аас дээш талбайтай
худалдааны танхимыг зэрэгцээ барилга болон өрөөнөөс гал
тэсвэршилтийн III зэргийн хана, хучилтаар тусгаарлана.
Байгалийн гэрэл тусдаггүй худалдааны танхимд утаа зайлуулах
төрөөрөмж төлөвлөнө.
Хялбар шатдаг, тос, тосолгооны материал, будаг, будаг шингэлэгч
худалдаалах бол биеэ даасан барилга төлөвлөнө.
www.zaluu.comwww.zaluu.com
БНбД 31-03-03 стандартын шаардлага
Галын тэсвэршлийн зэргийн үзүүлэлтээс хамаарч талбай сонгоно.
Барилгын галын
тэсвэршилтийн
зэрэг
Зөвшөөрөгдөх
хамгийн олон
давхрын тоо
Барилгын галаас ханын
хоорондох талбай м2
1 давхар 2 давхар 3 давхар
I, II 5 3500 3000 2500
III 2 2000 1000 -
IY 1 500 - -
www.zaluu.comwww.zaluu.com
БНбД 31-03-03 стандартын шаардлага
Бусад төрлийн дэлгүүрийн албаны болон ахуйн зориулалттай
өрөөний бүтэц, талбайг дараах үзүүлэлтээр авна.
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Эзэлхүүн төлөвлөлтийн шаардлага
Барааны агуулахыг 700м2 тутамд тусгаарлаж утаа
зайлуулах төхөөрөмж төлөвлөнө.
50м2-аас их талбайтай агуулахын өрөөний утааг цонхоор
буюу 0.6х0.6м-ийн нүхээр, 50м2 хүртэл талбайтай бол
утааг хонгилоор дамжуулан цонхоор гаргахаар
төлөвлөнө.
Баглаа боодолгүй болон шатдаггүй барааны агуулахын
өрөөг танхимаас галд тэсвэртэй ханаар тусгаарлахгүй
байж болно.
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Эзэлхүүн төлөвлөлтийн шаардлага
Жижиглэн худалдаалах бол 1-р давхраас 2-р давхарт
гарах шат, хаяавчаас 1-р давхарт гарах шат задгай байж
болно.
Нийт худалдан авагчдын тал хувийг дээрх шатаар, үлдсэн
хувийг 2-оос доошгүй битүү шатаар нүүлгэн шилжүүлнэ.
Нүүлгэн шилжүүлэх гарцын өргөнийг худалдааны
танхимын талбайгаар хамааруулан авна.
100м2 хүртэл 1.4м
100 - 150м2 1.6м
150 - 400м2 2.0м
400м2 -аас их 2.5м
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Эзэлхүүн төлөвлөлтийн шаардлага
Аврах гарцын тооцоог 1 хүнд ноогдох талбайг
үндэслэнэ.
Хот, хот маягийн суурины дэлгүүрт 1.35м2/м
Хөдөөгийн суурин газрын дэлгүүрт 2м2/м
Хүнсний зах 2.5м2/м
150м2 хүртэл худалдааны талбайтай 1 давхар
дэлгүүрийн барилгаас нүүлгэн шилжүүлэхдээ
агуулахаас бусад өрөөгөөр дамжуулна.
250м2 хүртэл худалдааны талбайтай бол ердийн
салхивчийн систем төлөвлөнө.
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Эзэлхүүн төлөвлөлтийн шаардлага
150м2 хүртэл худалдааны талбайтай бол агаар
өгөх, бохир агаар сорох эзэлхүүний давтамж
ижил байна.
Агаарын тооцоот температур 12 – 150С байна.
Øàòäàãã¿é áîîäîëòîé ìàõ, çàãàñ, æèìñ, íîãîî
õàäãàëàõ, õóäàëäàõàä áýëòãýõ ºðºº, ìåòàëë
ñàâíóóä øàòäàãã¿é áàðèëãûí ìàòåðèàë, áèå
çàñàõ ºðºº, ýìýãòýéч¿¿äèéí
Ýìýãòýéч¿¿äèéí àõóéí ºðºº, ø¿ðø¿¿ðýýñ áóñàä
ºðººí¿¿äýä ãàëûí äîõèîëëûí àâòîìàò
òºõººðºìæ áàéðëóóëíà.
www.zaluu.comwww.zaluu.com