11.SINIF
İNKILAP TARİHİ
KONU ANLATIMI
1
2
3
4
5
Atatrük Resmi
6
Önsöz
7
İçindekiler
8
9
I.Ünite
1881’DEN 1919’A MUSTAFA KEMAL
10
Mustafa Kemal’in Hayatı
Mustafa Kemal’in Askerlik Hayatı
Mustafa Kemal’in Kişilik Özellikleri
KAZANIMLAR
11
A.MUSTAFA KEMAL ATATÜRK’ÜN HAYATI
1.Çocukluğu ve Öğrenim Hayatı
12
Kardeşi Makbule Hanım Annesi Zübeyde Hanım Babası AliRıza Efendi
Mustafa Kemal Atatürk 1881 yılında Selânik'te Kocakasım Mahallesi, Islâhhâne Caddesi'ndeki üç katlı pembe evde doğdu. Babası Ali Rıza Efendi, annesi Zübeyde Hanım'dır. Baba tarafından dedesi Hafız Ahmet Efendi XIV-XV. yüzyıllarda Konya ve Aydın'dan Makedonya'ya yerleştirilmiş Kocacık Yörüklerindendir. Annesi Zübeyde Hanım ise Selânik yakınlarındaki Langaza kasabasına yerleşmiş eski bir Türk ailesinin kızıdır. Milis subaylığı, evkaf katipliği ve kereste ticareti yapan Ali Rıza Efendi, 1871 yılında Zübeyde Hanım'la evlendi. Atatürk'ün beş kardeşinden dördü küçük yaşlarda öldü, sadece Makbule (Atadan) 1956 yılına kadar yaşadı.
13
Mustafa Kemal’in Doğduğu ev.
Bugün müze olarak kullanılmaktadır.
Atatürk’ün yetişdiği ortamın sosyal ve kültürel yapısı onun gelişmesini nasıl etkilemiş Olabilir?olabilir?
Mustafa Kemal’in Kardeşleri
14
Fatma
vefat
Ömer
vefat
Ahmet
vefat
Mustafa
1881
Makbule
1885
Naciye
18 89
vefat
Mustafa Kemal Atatürk’ün fikir hayatının gelişiminde Dört Önemli Şehir etkili ve önemli olmuştur.
Selanik, Manastır, İstanbul ve Sofya.
15
1885 yılında Selanik'te doğdu.
Balkan savaşlarından sonra annesi
Zübeyde Hanım ile birlikte İstanbul'a
yerleşti.
Cumhuriyetin ilanından hemen sonra Ankara'ya gitti.1930'da Atatürk'ün isteğiyle Fethi Okyar'ın kurduğu Serbest Cumhuriyet Fırkası’na giren Makbule Hanım, birkaç ay sonra parti kapatılınca siyasetten çekildi.1935 yılında Mecdi Boysan ile evlendi
Anılarını topladığı kitaplar
Büyük Kardeşim Atatürk(1952)
Ağabeyim Mustafa Kemal(1952)
1956’da 71 yaşındayken Ankara'da vefat etti.
MAKBULE ATADAN MAKBULE ATADAN
SELANİK (Mustafa Kemali’in doğduğu şehir)
Osmanlı Devleti’nin Rumeli’deki en gelişmiş şehri olan Selanik, İşlek bir limanı ve Avrupa ile demir yolu bağlantısı olan, aynı zamanda canlı bir ticaret ve sanayi merkezi idi. Çeşitli
din ve milletten oluşan nüfusuyla da renkli bir yapıya sahipti. Burada Türkçe, Rumca, İbranice ve Bulgarca yayımlanan remi vilayet gazetesinin yanında Avrupa’da çeşitli
dillerde basılan gazete ve kitapları anında okuma imkanı vardı. Mustafa Kemal’in 1907 yılında askeri görevle geldiği Selanik’te, gizli bir cemiyet olarak kurulan İttihat ve Terakki
Cemiyeti de faaliyet halinde idi. Mustafa Kemal de bu cemiyete katıldı.
Makedonya'nın en gelişmiş şehri olan Selânik'te, yeni fikirlere açık bir ortamda kendini geliştirme imkanı bulan Atatürk, renkli etnik yapısıyla farklı din ve ırkların bir arada yaşadığı bu şehirde büyük bir
vizyon kazandı.
MUSTAFA KEMAL’İN ÖĞRENİM HAYATI
16
Yaşadığı şehirler Mustafa Kemal’in düşünce hayatına nasıl katkıda bulunmuştur?
17
Mahalle Mektebi(Selanik)
Mustafa, Haziran 1887′de başladığı ilk öğrenimine bir süre annesinin arzusuna
uyarak Hafız Mehmet Efendi’nin mahalle mektebinde devam etti; fakat çok geçmeden babasının isteği ile Selanik’te çağdaş eğitim
yapan Şemsi Efendi Mektebi’ne geçti ve ilkokulu burada bitirdi. Şemsi Efendi, yeni
öğrencisinin yeteneklerini ve zekâsını takdir ettiğinden, küçük Mustafa’nın kendi okulunda bulunmasından son derece
memnundu.
Şemsi Efendi İlkokulu(Selanik)
Atatürk, okuma ve yazmayı ilk olarak Şemsi Efendi’den öğrenmiştir. O, ilkokula başlaması
ve Şemsi Efendi ile ilgili olarak şunları söylemiştir.
“Çocukluğuma dâir ilk hatırladığım şey, mektebe gitmek meselesine aittir. Bundan dolayı anamla babam arasında şiddetli bir
mücâdele vardı. Annem, ilâhilerle mektebe başlamamı ve mahalle mektebine gitmemi
istiyordu. Rüsûmâtda me’mur olan babam, o zaman yeni açılan Şemsî Efendi’nin
mektebine devam etmeme ve yeni usûl üzerine okumama taraftardı. Nihayet
babam işi mâhirâne bir sûretde halletti: Evvelâ merâsim-i mutâde ile mahalle
mektebine başladım. Bu suretle annemin gönlü yapılmış oldu. Birkaç gün sonra da
mahalle mektebinden çıktım. Şemsî Efendi’nin mektebine kaydedildim”.
İlk okula devam ederken babası Ali Rıza Efendi 1893 yılında vefat etmiş ve Mustafa ailesiyle dayısının çiftliğine gitmek zorunda
kalmıştır.
Selanik Mülkiye Rüştiyesi: ( Selanik)
Mustafa bu okulda çok kısa bir süre eğitim almıştır.Askeri okul sınavlarına girerek SelanikAskeri Rüştiyesini kazanmıştır.
Selanik Askeri Rüştiyesi : 1893-1895
( Selanik)
(Atatürk kısa bir süre Selânik Mülkiye Rüştiyesi'ne gitmişse de öğrenimine daha sonra Askerî Rüştiye'de devam etmiş ve okulu 1896 yılında bitirmiştir. Bu okulda
matematik öğretmeni. Mustafa Efendi, genç öğrencisi Mustafa'nın adının sonuna "Kemal"
ismini ilâve etmiştir.)
Manastır Askeri İdadisi: 1895-1899 (Manastır Şehri Makedonya)
Manastır Askerî İdadisi'ndeki eğitimi sırasında, arkadaşlarından Ömer Naci, Atatürk'ün edebiyata ilgi duymasında rol oynadı. Şiir ve hitabet sanatıyla yakından ilgilendi. Namık Kemal'den ve eserlerinden ciddi şekilde etkilendi.
Fransızca öğretmeni Yüzbaşı Naküyiddin Bey Mustafa Kemal'le yakından ilgileniyordu. Zira Mustafa Kemal başarılı bir öğrencisiydi ve bir kurmay subayının mutlaka
Harp Okulu: 13 Mart 1899-10 Şubat 1902 (İstanbul)
Atatürk, İstanbul’a gelerek 13-mart 1899’da Harp Okulu’ndaki eğitimine başladı. Burada
yıllarca dost kalacağı arkadaşları Ali Fuat Cebesoy ve Asım Gündüz’le tanıştı. Harp
Okulu’ndaki birinci yılı gençlik hayalleri ve çok sevdiği İstanbul’un çarpıcı havası içinde
geçiveren Atatürk, sınavlarını başarıyla vererek ikinci sınıfa başladı. İlk yıl, ağırlığı sosyal hayata vermesine rağmen oldukça başarılı olan Atatürk, İkinci ve üçüncü
MUSTAFA KEMAL’İN ASKERLİK HAYATI
18
1905-1907
Şam’da V.Orduda göreve başladı.Şam Mustafa
Kemal’in ilk görev
yeridir.Burası Mustafa Kemal’in istediği
Meşrutiyetin ilanı için gerekli siyasi ortama
sahip değildi.
1906’da VATAN VE HÜRRİYET CEMİYETİNİ KURDU. Arkadaşlarıyla beraber ilk olarak cemiyetin Beyrut, Yafa ve
Kudüs şubelerini açtılar. Daha sonra gizlice Mısır ve Yunanistan üzerinden hem annesini görmeye hem de cemiyetin Selanik şubesini açmak için Selanik' e gitti.Burada yeni şubeyi açtıktan sonra tekrar Şam'a döndü
1909
31 MART OLAYI
II.Meşrutiyetin ilanından sonra İstanbul'da Meşrutiyet yönetimine
karşı çıkmış büyük bir ayaklanmadır. Rumî Takvim'e göre 31 Mart 1325'te (13 Nisan 1909) başladığı için bu adla anılmıştır. 31Mart Olayını bastırmak için Kurulan Hareket ordusunda Mustafa Kemal’e de görev verildi.Hareket Ordusunun
Kurmay Başkanı olarak İstanbula geldi.Ordunun Komutanlığı ise Mahmut ŞevketPaşa tarfından
yapılmıştır.Mustafa Kemal Ayaklanmanın bastırılmasında rol
oynadı.
1910
Fransa’da Picardie manevralarına gözlemci
sıfatıyla katıldı.
1911
İstanbulda Osmanlı Genel Kurmayının emrinde
çalışmaya başladı.
Trablusgarp'da Şark Gönüllüleri komutanlığına
atandı.
1912
Trablusgarp'da İtalyanlara karşı Tobruk Savaşı'nı yönetti. Mustafa Kemal ilk askerî barısını Trablusgarp’ta kazanmıştır.. Yerli halkı örgütleyerek İtalyanlara karşı büyük başarılar elde etmiştir. Mustafa Kemal’in rütbesi burada iken binbaşılığa yükseltilmiştir..- Trablusgarp Savaşı sonunda İtalyanlarla Uşi Antlaflması imzalanmıştır. (15 Ekim 1912).Bu antlaflma ile Kuzey Afrika’daki son Osmanl› toprakları İtalyanlara b›rakılmışır.
Ayr›ca Oniki Ada geçici olarak ‹talyanlara verilmifltir. Ekim 1912'de
Balkan Savaşı başlayınca Mustafa Kemal Gelibolu ve Bolayır'daki
birliklerle savaşa katıldı. Dimetoka ve Edirne'nin geri alınışında büyük
hizmetleri görüldü
1913
Sofya'ya askeri ateşe atandı. Ateşemiliterlik görevi Ocak
1915'te sona erdi
1914
Rütbesi Yarbaylığa yükseltildi.
1907
Rütbesi kolağalığa(yüzbaşı) yükseltildi.
Merkezi Manastır’da bulunan III.. Ordu'ya atandı.
1915
Tekirdağ'da 19. Tümen'i kurdu.. 25 Nisan 1915'te
Arıburnu'na çıkan düşman kuvvetlerini, Mustafa
Kemal'in komuta ettiği 19. Tümen Conkbayırı'nda
durdurdu. Mustafa Kemal, bu başarı üzerine albaylığa
yükseldi
1916
Mustafa Kemal'in Tuğgeneralliğe yükselidi.
Mustafa Kemal, Bitlis ve Muş'u Rus işgalinden
kurtardı.
1917
Mustafa Kemal, İstanbul'a döndü.
.
19
1918
Mustafa Kemal, Halep'in kuzeyinde bugünkü sınırlarımız üzerinde düşman saldırılarını
durdurdu.
Mondos Ateşkes antlaşmasının imzalanmasından 1 gün sonra Mustafa Kemal'in Yıldırım Orduları
Grup Komutanlığı'na atandı.
31 Ekim 19181918
Yıldırım Orduları Grup Komutanlığı'nın
kaldırılması üzerine Mustafa Kemal İstanbul'a
döndü.13 Kasım 1918
1919
Mondros Mütarekesi'nden sonra İtilaf Devletleri'nin Osmanlı ordularını işgale
başlamaları üzerine; Mustafa Kemal 9. Ordu
Müfettişi olarak 19 Mayıs 1919'da milli bilinci
uyandırmak Samsun'a çıktı.
1905 1915 1916 1917 19181907 1909 1910 19012 1913 1914
Şam’da 5.Ordu ilk görev yeriydi.
MUSTAFAK KEMAL’İN KİŞİSEL ÖZELLİKLERİ
ESERLERİ
Mustafa Kemal Atatürk, yaşamının her döneminde kitapla bütünleşmiştir. Bu okuma sevgisinin kendisine sağladığı bilgi birikimini zaman zaman yazmaya dönüştüren Atatürk, yaşamının farklı dönemlerinde farklı konularda kitaplar yazmıştır. Yazdıkları gerek güncelliği, gerekse yol göstericiliği açısından bu gün dahi tartışmasız gerçekleri içermektedir.
20
VATANINI VE MİLLETİNİ SEVER.
YARATICI DÜŞÜNCEYE SAHİPTİR
MANTIKLI VE GERÇEKÇİDİR.
İNKILAPÇILIĞI :İLERİCİ VE YENİLİKÇİDİR
ÖNDER OLUŞU.
BİRLEŞTİRME VE BÜTÜNLEŞTİRME
GÜCÜ
KARARLI VE AZİMLİDİR.SABIRLI VE
DİSİPLİNLİDİR.
Atatürk’ün Çanakkale Savaşlarındaki başarısı onun hangi özelliğini göstermektedir?
Atatürk’ün askerî alanda başarılı olmasında neler etkili olmuştur? Açıklayınız.
O'nun günümüzde hala geçerliliğini koruması ileri görüşlülüğünün ve akılcılığının göstergelerinden biridir. Mustafa Kemal, özellikle II. Meşrutiyet'in (23 Temmuz 1908) ilanından sonra tüm dikkat ve çalışmasını askerlik üzerine yoğunlaştırılmıştır. O, mesleki bilgileri artıracak yayınların yapılmasını gerekli görüyordu. Bu amaçla mesleğinin ilk yıllarından itibaren askerlikle ilgili birikimlerini aşağıda isimleri belirtilen kitaplarda toparlanmıştır.
Aşağıdaki ifadelerden doğru olanların başına “D”, yanlış olanların başına ise ‘’Y’’ koyunuz.
21
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME
TAKIMIN MUHAREBE TALİMİAlmanca'dan çeviri
- 1908)
CUMALI ORDUGAHI
1909
TABİYE TATBİKAT VE SEYAHATI 1911
TABİYE VE MESELENİN HALLİ VE EMİRLERİN SURETİ TAHRİRİNE
DAİR NESAYİH
ZABİT VE KUMANDAN İLE HASBİHAL
BÖLÜĞÜN MUHAREBE TALİMİ
(Almanca'dan çeviri - 1912)
NUTUK: Nutuk yeni Türkiye devletinin yazılan ilk tarihidir. Yazarı Mustafa Kemal Atatürk’tür. Nutuk,Atatürk tarafından kurulan Cumhuriyet Halk Partisinin 15-20 Ekim tarihleri arasında Ankara da toplanan İkinci Kongresinde okunmuştur. Konuşma otuz altı buçuk saat sürmüştür. Nutuk 1919’dan başlayarak 1927 ye kadar olan tarih dilimini incelemektedirNutuk 1919’dan başlayarak 1927 ye kadar olan tarih dilimini incelemektedir
Geometri Kitabı 1937 Vatandaş İçin Medeni Bilgiler (Manevi kızı Afet İnan adıyla
yayımlandı) (1930)
22