1
İİNM405 TEMELLERNM405 TEMELLERProf. Dr. Zeki GÜNDÜZ
http://web.sakarya.edu.tr/~udagdeviren/temeller/formuller.pdf
STANDART PENETRASYON DENEYSTANDART PENETRASYON DENEYİİ (SPT)(SPT)
SPTNCN N .* =
Kohezyonsuz zeminlerde 40 m derinliKohezyonsuz zeminlerde 40 m derinliğğe kadar SPT N saye kadar SPT N sayıılarlarıı efektif efektif gerilme degerilme değğeri dikkate aleri dikkate alıınarak dnarak düüzeltilerek kullanzeltilerek kullanıılmallmalııddıır. Efektif r. Efektif gerilmelere yapgerilmelere yapıılacak bu dlacak bu düüzeltme azeltme aşşaağığıda verildida verildiğği i şşekilde yapekilde yapııllıır.r.
0
76.95σ
=NC
N* efektif gerilmelere gN* efektif gerilmelere gööre dre düüzeltilmizeltilmişş SPT N deSPT N değğerieriσσ00; kPa cinsinden; kPa cinsinden
2
STANDART PENETRASYON DENEYSTANDART PENETRASYON DENEYİİ (SPT)(SPT)
0.850.850.650.650.350.350.150.1500RelatifRelatif SSııkkııllıık Drk Dr
2020--23231717--22221717--20201414--18181111--1616B.H. A.B.H. A. γ ((kNkN/m/m33))
< 50< 503333--38383636--42424040--5050
3030--34343232--36363333--4040
2828--30303030--32323030--3434
2626--28282727--28282828--3030
İİnce kumnce kumOrta kumOrta kumKaba kumKaba kum
φφοο
1616--30302121--40402626--4545
77--151588--2020
1010--2525
33--6644--7755--99
11--2222--3333--66
İİnce kumnce kumOrta kumOrta kumKaba kumKaba kum
N*N*
ÇÇok sok sııkkııSSııkkııOrta sOrta sııkkııGevGevşşekekÇÇokok gevgevşşekekTabaka sTabaka sııkkııllıık derecesi k derecesi
Kohezyonsuz zeminlerde sKohezyonsuz zeminlerde sııkkııllıık ile SPT N korelasyonu k ile SPT N korelasyonu (ASTM D 1586)(ASTM D 1586)
STANDART PENETRASYON DENEYSTANDART PENETRASYON DENEYİİ(SPT)(SPT)
çok gevşekgevşek
orta sıkı sıkı çok sıkı
SPT N
φ
3
STANDART PENETRASYON DENEYSTANDART PENETRASYON DENEYİİ (SPT)(SPT)
00--25252525--5050
5050--100100100100--200200200200--400400
>400>400
ÇÇok yumuok yumuşşakakYumuYumuşşakakOrta sertOrta sert
SertSertÇÇok sertok sert
KatKatıı
00--2222--5555--1010
1010--20202020--3030>30>30
Serbest basSerbest basıınnçç direnci, direnci, qquu ((kNkN/m/m22))
KKııvamvamSPT NSPT N
Kohezyonlu zeminlerde kKohezyonlu zeminlerde kııvam ile SPT N korelasyonuvam ile SPT N korelasyonu(ASTM D 1586)(ASTM D 1586)
STANDART PENETRASYON DENEYSTANDART PENETRASYON DENEYİİ (SPT)(SPT)
Daneli zeminlerde Es deDaneli zeminlerde Es değğerleri (AASHTO)erleri (AASHTO)
1200 N*1200 N*Kumlu Kumlu ççakakııllar ve llar ve ççakakııllarllar
1000 N*1000 N*Kaba kumlar, az Kaba kumlar, az ççakakııllllıı kumlarkumlar
700 N*700 N*Temiz, ince Temiz, ince –– orta kumlar,az siltli kumlarorta kumlar,az siltli kumlar
400 N*400 N*Siltler, kumlu siltler, az kohezyonlu karSiltler, kumlu siltler, az kohezyonlu karışıışımlarmlar
Es deEs değğerleri (kPa)erleri (kPa)Zemin CinsiZemin Cinsi
N* ; dN* ; düüzeltilmizeltilmişş SPTNSPTN
4
KANATLI KESKANATLI KESİİCCİİ (VEYN) DENEY(VEYN) DENEYİİ
cu(düzeltilmiş)=λ cu(veyn)
YYÜÜZEYSEL TEMEL ALTINDA TABAN BASINCI ZEYSEL TEMEL ALTINDA TABAN BASINCI DADAĞĞILIILIŞŞII
5
TERZAGHTERZAGHİİ TATAŞŞIMA GIMA GÜÜCCÜÜ TEORTEORİİSSİİ
NNİİHAHAİİ TATAŞŞIMA GIMA GÜÜCCÜÜ
γγγ NBKNDNcKq qfcd ....... 21 ++=
γNNN qc ,, f(φ)Yumuşak Kil için (φ = 0°) Nc = 5.7, Nq = 1 , Nγ = 0
TERZAGHTERZAGHİİ TATAŞŞIMA GIMA GÜÜCCÜÜ TEORTEORİİSSİİ
0.000.040.100.200.350.560.851.261.822.593.645.097.08
1.001.221.491.812.212.693.294.024.926.047.449.1911.40
5.706.306.977.738.609.6110.7612.1113.6815.5217.6920.2723.36
02468
1012141618202224
NγNqNcφ ο
9.8413.7019.1326.8738.0454.3678.61
115.31171.99261.60407.11650.67
1072.80
14.2117.8122.4628.5236.5147.1661.5581.27
108.75147.74204.20287.86415.14
27.0931.6137.1644.0452.6463.5377.5095.67
119.67151.95196.22258.29347.52
26283032343638404244464850
NγNqNcφ ο
6
TERZAGHTERZAGHİİ TATAŞŞIMA GIMA GÜÜCCÜÜ TEORTEORİİSSİİ
TATAŞŞIMA GIMA GÜÜCCÜÜNDE YERALTI SUYU ETKNDE YERALTI SUYU ETKİİSSİİ
da
db
YASS I. durum
YASS II. durum
B
Df
a) da > 0 veya db < B için taşıma gücü azalır.
b) YASS altında γ’, üstünde γd, γn kullanılır.
c) db≥ B için YASS için düzeltme yapılmaz.
TERZAGHTERZAGHİİ TATAŞŞIMA GIMA GÜÜCCÜÜ TEORTEORİİSSİİ
( ) ( )γγγ NBKCNDCNcKq wqfwcd ....... 2'
1 ++=
TATAŞŞIMA GIMA GÜÜCCÜÜNDE YERALTI SUYU ETKNDE YERALTI SUYU ETKİİSSİİ
f
a
Dd
Bdb
wC 'wC
7
YUMUYUMUŞŞAK KAK KİİLDE OTURAN TEMELLERLDE OTURAN TEMELLERİİN N BOYUTLANDIRILMASIBOYUTLANDIRILMASI
(SKEMPTON)
φ = 0 ANALİZİ
KUMDA SPT YKUMDA SPT YÖÖNTEMNTEMİİYLE TEMELLERYLE TEMELLERİİN N BOYUTLANDIRILMASIBOYUTLANDIRILMASI
05.0N
em =σ
2* 3.0
08.0⎟⎠⎞
⎜⎝⎛ +
=B
BNemσ
⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛+=
BDf
emem 33.01*σσ
Temel genişliği dikkate alınırsa,
Temel derinliği dikkate alınırsa,
8
RADYE TEMELRADYE TEMELİİN TAN TAŞŞIMA GIMA GÜÜCCÜÜ
idsqiqdqsqcicdcscu FFFBNFFFqNFFFcNq γγγγγ21
++=
=sqscs FFF γ,, şekil faktörleri
=dqdcd FFF γ,, derinlik faktörleri
=iqici FFF γ,, yük eğim faktörleri
Nc, Nq, Nγ = taşıma gücü faktörleri
qd
Yumuşak kilde (φ = 0) için Nc = 5.14 , Nq = 1 , Nγ = 0
fcdcscud DFFNcq .... γ+= ⎟⎠⎞
⎜⎝⎛+=
14.511
LBFcs
⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛+=
BD
F fcd 4.01
RADYE TEMELRADYE TEMELİİN TAN TAŞŞIMA GIMA GÜÜCCÜÜ
NET TAŞIMA GÜCÜ :
Df / B
u
em
cσ
( GS = 3 için )
⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛+⎟
⎠⎞
⎜⎝⎛ +=
BD
LBcq f
udnet4.01.195.0114.5
GSq
netdem =σ
GS = 2.5 - 3
9
GENEL TAGENEL TAŞŞIMA GIMA GÜÜCCÜÜ EEŞİŞİTLTLİİKLERKLERİİ
c
qcs N
NLBF +=1 φtan1
LBFqs +=
ŞEKİL FAKTÖRLERİ :
LBF s 4.01−=γ
DERİNLİK FAKTÖRLERİ :Df /B < 1 için;
Df /B > 1 için;
YÜK EĞİM FAKTÖRLERİ :
GENEL TAGENEL TAŞŞIMA GIMA GÜÜCCÜÜ EEŞİŞİTLTLİİKLERKLERİİ
10
TEMEL HAREKETLERTEMEL HAREKETLERİİNDE KRNDE KRİİTERLERTERLER
YAPILARDA TOPLAM OTURMA ÜST SINIRLARI (mm)
100250SİLO
50100ÇERÇEVE YAPI
3060YIĞMA YAPI
60100RADYE TEMEL
4060TEKİL TEMEL
KUMKİL
TEMELLERTEMELLERİİN OTURMASIN OTURMASI
1) ANİ (ELASTİK) OTURMA
Taban basıncı etkisiyle drenajsız sıkışma sonucudur.
ui E
BqAAS ... 21=
Eu : Zeminin drenajsız koşullarda ölçülen deformasyon modülü
ε
σ1 - σ3
εσ∆∆
= devuE
11
TEMELLERTEMELLERİİN OTURMASIN OTURMASI
AA11 AA22
ChristianChristian ve ve CarrierCarrier, 1978, 1978
TEMELLERTEMELLERİİN OTURMASIN OTURMASI
2) UZUN SÜRELİ OTURMA (KONSOLİDASYON)
YASS
q
KİL H0
tHTc
mHe
CHS
vv
vc
2
0'0
'0
00 ..log
1
=
∆=⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛ +∆+
=∞ σσ
σσNormal Konsolide Kil için
12
TEMELLERTEMELLERİİN OTURMASIN OTURMASI
2) UZUN SÜRELİ OTURMA (KONSOLİDASYON)
⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛ +∆+
+⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛+
=
⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛ +∆+
=
∞
∞
'
'0
00'
0
'
00
'0
'0
00
log1
log1
log1
c
ccr
r
eCH
eCHS
eCHS
σσσ
σσ
σσσ
Aşırı Konsolide Kil için;
σ’c > σ’0 + ∆σ
σ’0 < σ’c < σ’0 + ∆σ
KONSOLKONSOLİİDASYON EDASYON EĞĞRRİİSSİİ
13
KKİİLDE KAZIK TALDE KAZIK TAŞŞIMA GIMA GÜÜCCÜÜ
αα KatsayKatsayııssıı ::
KUMDA KAZIK TAKUMDA KAZIK TAŞŞIMA GIMA GÜÜCCÜÜ
KOHEZYONSUZ ZEMKOHEZYONSUZ ZEMİİNDE KAZIK KATSAYILARI :NDE KAZIK KATSAYILARI :
150.81.51001800.75 - 0.9SIKI
80.51.0601000.4 - 0.75ORTA
60.30.825600.2 - 0.4GEVŞEK
zL / DDELMEÇAKMADELMEÇAKMADrSIKILIK
FNq
14
DESTEKLDESTEKLİİ AAÇÇIK KAZIDA TOPRAK BASINCIIK KAZIDA TOPRAK BASINCI
KazKazııya gelen itkiyi hesaplamak iya gelen itkiyi hesaplamak iççin in öönce ynce yüükler kler kullankullanıılarak desteklere blarak desteklere bööllüüşşttüürrüüllüür.r.
ll11
ll22
ll33
ll44
PP11
PP22
PP33
221
11 ll
Pq+
=
( ) 2/32
22 ll
Pq+
=
2/34
33 ll
Pq+
=
DESTEKLDESTEKLİİ AAÇÇIK KAZIDA TOPRAK BASINCIIK KAZIDA TOPRAK BASINCI
BASINBASINÇÇ DADAĞĞILIMI :ILIMI :a) KUMa) KUM b) OC Kb) OC KİİLL c) NL Kc) NL KİİLL
HKah γσ 65.0= HKah γσ =Hh γσ 2.0=Hh γσ 4.0=
SIĞ
DERİN
HcmK u
a γ41−=
4≤=u
s cHN γ
STABİLİTESAYISI :
15
PALPLANPALPLANŞŞ PERDELERPERDELERİİ
ANKRAJLI ANKRAJLI ÇÇELELİİK PERDE DUVARDA MOMENT K PERDE DUVARDA MOMENT AZALTMA YAZALTMA YÖÖNTEMNTEMİİ
gevşek
sıkı
rijit esnek
GÜVENSİZ
GÜVENLİ