Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu
Diagnoza stanu i kierunki rozwoju rolnictwa i Diagnoza stanu i kierunki rozwoju rolnictwa i obszarów wiejskich Dolnego Śląska
Wrocław 2007
Autorzy opracowania:
Dr hab. prof. nadzw. Barbara Kutkowska (Katedra Ekonomiki i Organizacji Rolnictwa)
Prof. dr hab. Danuta Parylak (Katedra Ogólnej Uprawy Roli i Roślin)
Prof. dr hab. BoŜena Patkowska – Sokoła(Instytut Hodowli Zwierząt)
Prof. dr hab. Leszek Kordas(Katedra Ogólnej Uprawy Roli i Roślin)
1. Uwarunkowania przyrodniczo-ekonomiczne województwa dolnośląskiego
• Obszary wiejskie DolnegoŚląska stanowią ponad 90%ogólnej powierzchni województwa. Jest to region silniezurbanizowany. 71% ludności zamieszkuje miasta, a 29% toludność wiejska.
• Województwodolnośląskie jest bardzozróŜnicowanepod• Województwodolnośląskie jest bardzozróŜnicowanepodwzględem warunków przyrodniczo-ekonomicznych.
• Ze względu na moŜliwości prowadzenia produkcji rolniczejwoj. dolnośląskie moŜna podzielić na:
- Region Dolnośląski,
- Region Sudecki.
Tereny o szczególnych walorach przyrodniczych prawnie chronionych w woj. dolnośląskim
Lp. WyszczególnieniePowierzchnia % powierzchni
ogólnej województwaha
1 Ogółem 402 360,7 20,2
2 Parki narodowe 119 20,2 0,6
3 Rezerwaty przyrody 10 181,9 0,5
4 Parki krajobrazowe 208 585,9 10,04 Parki krajobrazowe 208 585,9 10,0
5 Obszary chronionego krajobrazu 179 220,0 9,0
6 UŜytki ekologiczne 1 679,5 0,1
Źródło: Rocznik statystyczny województwa dolnośląskiego. WUS, Wrocław 2003
Na obszarach prawnie chronionych zlokalizowanych jest 70 tys. ha uŜytków rolnych, a sposób ich zagospodarowania ograniczany jest wymogami prawnymi:
• programy rolno-środowiskowe, w tym rolnictwo ekologiczne,
• rozwój turystyki wiejskiej.
Walory przyrodnicze i turystyczne Dolnego Śląska sprzyjają rozwojowi turystyki wiejskiej:
540 gospodarstw agroturystycznych z 7 tys. miejsc noclegowych,
80% gospodarstw agroturystycznych usytuowanych jest w Sudetach i na Podsudeciu,
Park Krajobrazowy Doliny Baryczy,
Okolice aglomeracji wrocławskiej,
Bory Dolnośląskie.Bory Dolnośląskie.
Rys. 24. Struktura u Ŝytków rolnych wg typów ONW w Polsce i na Dolnym Śląsku wg złoŜonych wniosków
ONW specyficznych
utrudnie ń 4%
ONW nizinne II 23%
ONW nizinne I 72%
ONW górskie 1%
ONW nizinne II 1,58
ONW nizinne I 50,77
ONW specyficznych
utrudnień 41,64
ONW górskie 6,01
Źródło: Dane ARiMR: szacunki własne
Tereny ONW skumulowane są w rejonach:
•SSudetów i Podsudecia,•PW parkach krajobrazowych i innych terenach o duŜych walorach przyrodniczych
Dolny Śląsk z podziałem na regiony funkcjonalne obszarów wiejskich(według Strategii rozwoju obszarów wiejskich woj. dolnośląskiego z 2000 r.)
Źródło: Strategia rozwoju obszarów wiejskich woj. Dolnośląskiego
Struktura uŜytkowania gruntów na Dolnym Śląsku(około 6% zasobu krajowego)
Lp. Wyszczególnienie tys. ha %
1 Powierzchnia ogólna 1994,4 100,00
2 Powierzchnia UR 950,0 47,6
grunty orne 828,2 41,53
Charakterystyka rolnictwa dolnośląskiego
grunty orne 828,2 41,53
sady 6,7 0,33
łąki 118,6 5,95
pastwiska 45,7 2,29
3 Lasy i grunty leśne 611,8 30,67
4 Pozostałe grunty 932,6 21, 73
Źródło: WUS,rok 2005
Gospodarstwa rolne ogółem wg. powierzchni uŜytków
rolnych i liczby gospodarstw
Wyszczególnienie2002 2005
Dolny Śląsk Polska Dolny Śląsk Polska
Powierzchnia UR (ha) 1 039 461 16 898 297 949 868 15 905 965
Liczba gospodarstw (szt.) 141 336 2 933 228 115 724 2 733 364
% powierzchni UR w % powierzchni UR w kraju 6,15 100 6,00 100
% liczby gospodarstw w kraju 4,82 100 4,20 100
Średnia powierzchnia gospodarstw (ha) 7,35 5,76 8,21 5,60
śródło: PSR 2002, Rocznik Statystyczny Rolnictwa i Obszarów Wiejskich 2005, 2006. GUS. Warszawa (2006).
Charakterystyka gospodarstw rolnychCharakterystyka gospodarstw rolnych
Grupy obszarowe
Struktura obszarowa gospodarstw indywidualnych wg
liczby powierzchni UR
%
1 – 10 ha 76,18 29,61
10 – 15 ha 9,60 11,6510 – 15 ha 9,60 11,65
15 – 20 ha 4,60 7,90
20 – 50 ha 7,00 21,00
50 – 100 ha 1,80 11,89
> 100 ha 0,82 17,95
Źródło: WUS,2005 rok
Zmiany udziału gospodarstw i powierzchnia uŜytków rolnychw grupach obszarowych na Dolnym Śląsku w latach 1988-2002
100
150[%]
-100
-50
0
50
1-2 ha 2-7 ha 7-10 ha 10-15 ha Pow. 15 ha
Liczba gospodarstw Powierzchnia uŜytków rolnych
Źródło: Opracowanie na podstawie GUS
Struktura u Ŝytków rolnych
80
85
90
95
100
[%]
pastwiska
łąki
60
65
70
75
80
Dolny Śląsk Polska
sady
grunty orne
Źródło: WUS,2005 rok
Struktura u Ŝytkowania gruntów
30
40
50
60
[%] Powieszchnia UR
Grunty orne
Sady
ŁąkiŹródło: WUS,2005 rok
0
10
20
30
Dolny Śląsk Polska
Łąki
Pastwiska
Lasy i grunty leśne
Pozostałe grunty
Źródło: WUS,2005 rok
Źródło: WUS,2005 rok
Waloryzacja warunków przyrodniczych produkcji ro ślinnej w województwie dolnośląskim
Źródło: Drozd, 2006
Rejony występowania najlepszych gleb w województwie dolnośląskim
Rejon Gminy
WrocławskiBorów, Kąty Wrocławskie, Kobierzyce, Łagiewniki,
Strzelin,Święta Katarzyna,śurawina
Strzegom, Ząbkowice, Ziębice, śarów, Ciepłowody,Wałbrzyski
Strzegom, Ząbkowice, Ziębice, śarów, Ciepłowody,JaworzynaŚl., DzierŜoniów, Kłodzko, Niemcza
Jeleniogórski Bogatynia, Lwówek. Lubań Śl., Świerzawa
LegnickiUdanin, śukowice, Złotoryja, Mściwojów, Zagrodno,
Pielgrzymka, Legnickie Pole, WądroŜe Wielkie,Krotoszyce
Źródło: Strategia rozwoju obszarów wiejskich woj. Dolnośląskiego
Rys. 5. Struktura kompleksów przydatności rolniczej gruntów ornych w województwie dolnośląskim
8,3
29,5
4,3
2,9
0,7
3,3 55,1 0,7
pszenny bardzo dobrypszenny dobrypszenny wadliwyŜytni bardzo dobryŜytni dobryŜytni słaby29,5
7,18,2
10,7
14,2
Ŝytni bardzo słabyzboŜowo-pastewny mocnyzboŜowo-pastewny słabypszenny górskizboŜowy górskiowsiano-ziemniaczany górskiowsiano-pastewny górski
Źródło: Powszechny Spis Rolny 2002 ,GUS Warszawa. Rocznik Statystyczny Rolnictwa i Obszarów Wiejskich 2005, 2006. GUS. Warszawa.
Wyszczególnienie
2002 2005
Udział UR w regionie
Liczba gospod. rolnych
Udziałw regionie
Udział UR w regionie
Liczba gospod. rolnych
Udziałw
regionie
% szt. % % szt. %
I.Region intensywnego -rolnictwa
48,9 32007 41,5 50,4 3094145,0
II Region rolniczo - 11,7
UŜytkowanie gruntów rolnych na Dolnym Śląsku
na tle kraju (gospodarstwa powyŜej 1 ha)
II Region rolniczo -rekreacyjny
13,8 11667 15,1 13,2 807011,7
III.Region przemysłowo-rekreacyjno - turystyczny
11,2 11782 15,3 11,3 1153116,8
IV Region rolniczo -przemysłowy
14,6 10845 14,1 14,0 964014,0
V. Region rolniczo -przemysłowo - rekreacyjny
11,6 10792 14,0 11,1 864912,6
Ogółem Dolny Śląsk – gminy wiejskie
100,0 77093 100,0 100,0 68831100,0
Ogółem Dolny Śląsk 6,4 83343 4,3 6,2 71169 4,0
Polska 100,0 1956141 100,0 100,0 1786685 100,0
Źródło: Powszechny Spis Rolny 2002 ,GUS Warszawa. Rocznik Statystyczny Rolnictwa i Obszarów Wiejskich 2005, 2006.
Struktura u Ŝytkowania gruntów w gospodarstwach rolnych z podziałem na regiony
Wyszczególnienie
2002
pow.ogólna
UŜytki rolne Lasy i grunty leśne
Pozostałegruntyrazem
grunty orne
sady łąki pastwiska
% % % % % % %
I.Region intensywnego rolnictwa 482725 95,3 86,5 0,6 6 2,58 1 3,6
II Region rolniczo -rekreacyjny 146266 88,9 73,2 1,2 11 3,62 1 9,7
III Region przemysłowo- 119245 88,5 50,7 0,3 24 13,44 8 3,8III Region przemysłowo-rekreacyjno - turystyczny 119245 88,5 50,7 0,3 24 13,44 8 3,8
IV Region rolniczo -przemysłowy 149381 92,1 79,3 0,3 9 3,35 1 6,5
V Region rolniczo -przemysłowo - rekreacyjny 121607 90,8 71,6 0,4 13 5,61 3 6,7
Ogółem Dolny Śląsk- gminy wiejskie 1019224 92,6 77,6 0,6 10 4,48 2 5,3
Woj. .dolnośląskie razem z gm. miejskimi 1125097 9,2 76,3 0,6 11 4,95 23 5,3
Polska 31268,5 54,0 41,8 0,9 8 3,30 29 16,9
Źródło: Powszechny Spis Rolny 2002 ,GUS Warszawa.
Rys. 3Struktura zasiewów
5060708090
[%] zboŜa
strączkowe
ziemniaki
01020304050
Dolny Śląsk Polska
przemysłowe
pastewne
pozostałe
Źródło: WUS 2005 rok
Struktura zasiewów głównych roślin uprawnych
Wyszczególnienie
2005Ogółem
zasiewy 2005zboŜowe strączkowe ziemniaki buraki cuk.rzepak i rzepik
pozostałe uprawy i
ugory
% % % % % % ha w tys.
I.Region intensywnego -rolnictwa
53,1 0 53,5 67,6 50,1 54,7 381,4
II.Region rolniczo -rekreacyjny
11,5 0 11,1 13,9 5,1 22,1 86,0rekreacyjny
III.Region przemysłowo-rekreacyjno -turystyczny
5,7 0 7,1 0,4 4,6 0,5 34,7
IV.Region rolniczo -przemysłowy
17,7 0 15,6 17,8 3,7 16,5 113,9
V.Region rolniczo-przemysłowo-rekreacyjny
12,1 0 12,7 0,3 36,4 6,2 97,4
Ogółem Dolny Śląsk
100,0 0 100,0 100,0 100 100,0 713,4
Polska 74,0 10,0 5,3 2,6 4,9 11,8 11193,0
Źródło: Program zrównowaŜonego rozwoju i ochronyśrodowiska województwa dolnośląskiego. UMWD, Wrocław, 2002
Obsada zwierząt gospodarskich w przeliczeniowych sztukach duŜych na 100 ha UR w 2004 r.
Wyszczególnienie Liczba
SD/100 UR % obsady krajowej
Lokata w kraju wg województw
Polska 44 100 x woj. dolnośląskie 17 36 15 Źródło: Rocznik Statystyczny Rolnictwa i Obszarów Wiejskich, 2005, GUS, Warszawa
Procentowy udział poszczególnych gatunków zwierząt gospodarskich w róŜnych regionach Dolnego Śląska
Region
Gatunek zwierząt gospodarskich
Bydło Trzoda chlewna Owce Konie Drób
2002 2005 2002 2005 2002 2005 2002 2005 2002 2005
Region intensywnego rolnictwa (I) 41,97 38,52 47,12 53,40 55,11 55,22 33,73 - 44,51 41,69
Region rolniczo –rekreacyjny (II) 17,10 19,83 24,39 22,32 2,73 3,47 13,79 - 14,19 5,56rekreacyjny (II)
Region przemysłowo-rekreacyjno – turystyczny (III)
20,08 19,05 3,45 5,20 32,99 23,66 27,49 - 11,64 49,88
Region rolniczo –przemysłowy (IV) 10,72 12,04 17,38 15,42 2,40 9,13 11,63 - 21,87 0,81
Region rolniczo –przemysłowo –rekreacyjny (V)
10,13 10,56 7,67 3,66 6,77 8,52 13,36 - 7,79 2,06
Ogółem Dolny Śląsk 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 - 100,00 100,00
Źródło: Powszechny Spis Rolny 2002 ,GUS Warszawa. Rocznik Statystyczny Rolnictwa i Obszarów Wiejskich 2005, 2006. GUS. Warszawa.
Porównanie całkowitej ilości bydła, trzody chlewnej, owiec, koni oraz drobiu na Dolnym Śląsku
w latach 2002 i 2005 [SF]
400000
500000
600000
2002
2005
6600000
7600000
8600000
9600000
2002
2005
0
100000
200000
300000
Bydło Trzodachlewna
Owce Konie600000
1600000
2600000
3600000
4600000
5600000
Drób
Źródło: Powszechny Spis Rolny 2002 ,GUS Warszawa. Rocznik Statystyczny Rolnictwa i Obszarów Wiejskich 2005, 2006. GUS. Warszawa.
Kształtowanie się pogłowia róŜnych zwierząt gospodarskich w poszczególnych regionach Dolnego
Śląska (SF) w 2002 roku
200000
250000
300000
Region intensywnegorolnictwa (I)
Region rolniczo -rekreacyjny (II)
3000000
3500000
4000000
4500000
0
50000
100000
150000
200000
Bydło Trzodachlewna
Owce Konie
Region przemysłowo -rekreacyjno - turystyczny(III)
Region rolniczo -przemysłowy (IV)
Region rolniczo -przemysłowo - rekreacyjny(V)
0
500000
1000000
1500000
2000000
2500000
3000000
Drób
Źródło: Powszechny Spis Rolny 2002 ,GUS Warszawa. Rocznik Statystyczny Rolnictwa i Obszarów Wiejskich 2005, 2006. GUS. Warszawa
Procentowy udział bydła w poszczególnych regionach Dolnego Śląska w stosunku do ogólnej ilości
w latach 2002 i 2005
11%
10%
38%
12%
11%
Region intensywnego rolnictwa (I)
Region rolniczo - rekreacyjny (II)
2005
42%
17%
20%
20%
19%
Region przemysłowo - rekreacyjno -turystyczny (III)
Region rolniczo - przemysłowy (IV)
Region rolniczo - przemysłowo -rekreacyjny (V)
Źródło: Powszechny Spis Rolny 2002 ,GUS Warszawa. Rocznik Statystyczny Rolnictwa i Obszarów Wiejskich 2005, 2006. GUS. Warszawa
2002
Procentowy udział trzody chlewnej w poszczególnych regionach Dolnego Śląska w stosunku do ogólnej ilości w
latach 2002 i 2005
17%
8%15%
4%
Region intensywnego rolnictwa (I)
Region rolniczo - rekreacyjny (II)
2005
48%
24%
3% 54%
22%
5%Region przemysłowo - rekreacyjno -turystyczny (III)
Region rolniczo - przemysłowy (IV)
Region rolniczo - przemysłowo -rekreacyjny (V)
Źródło: Powszechny Spis Rolny 2002 ,GUS Warszawa. Rocznik Statystyczny Rolnictwa i Obszarów Wiejskich 2005, 2006. GUS
2002
Procentowy udział owiec w poszczególnych regionach Dolnego Śląska w stosunku do ogólnej ilości
w latach 2002 i 2005
2%7%9%
9%
Region intensywnego rolnictwa (I)
Region rolniczo - rekreacyjny (II)
2005
55%
3%
33%55%
3%
24%
Region przemysłowo - rekreacyjno -turystyczny (III)
Region rolniczo - przemysłowy (IV)
Region rolniczo - przemysłowo -rekreacyjny (V)
Źródło: Powszechny Spis Rolny 2002 ,GUS Warszawa. Rocznik Statystyczny Rolnictwa i Obszarów Wiejskich 2005, 2006. GUS
2002
Procentowy udział drobiu w poszczególnych regionach Dolnego Śląska w stosunku do ogólnej ilości
w latach 2002 i 2005
22%
8%
42%
1% 2%
Region intensywnego rolnictwa (I)
Region rolniczo - rekreacyjny (II)
2005
44%
14%
12%
22% 42%
6%
49%
Region przemysłowo - rekreacyjno -turystyczny (III)
Region rolniczo - przemysłowy (IV)
Region rolniczo - przemysłowo -rekreacyjny (V)
Źródło: Powszechny Spis Rolny 2002 ,GUS Warszawa. Rocznik Statystyczny Rolnictwa i Obszarów Wiejskich 2005, 2006. GUS
2002
Główne kierunki uprawy w regionach
Region I (intensywnego rolnictwa)powinien pozostać główną bazą produkcji rolniczej województwie dolnośląskim. Predestynują go do tego bardzo dobre gleby, łagodny klimat, ukształtowanie terenu nie utrudniające produkcji polowej, a takŜe struktura u Ŝytkowania ziemi, wskazująca na wyraźną przewagę gruntów ornych i najmniejszy udział uŜytków zielonych. TakŜe znaczny udział gospodarstw większych pozwala na zastosowanie nowoczesnego sprzętu i nowych uproszczonych technologii uprawy. Region ten byłby wzorcowym dla innych.uproszczonych technologii uprawy. Region ten byłby wzorcowym dla innych.
Regionie II (rolniczo-rekreacyjnym), o szczególnych walorach przyrodniczych i krajobrazowych, w którym proponuje się rozwój agroturystyki i ośrodków wypoczynku niedzielnego, rolnictwo powinno zaspokajać potrzeby klientów w/w usług. W rejonie tym naleŜy rozwijać uprawę roślin bardziej pracochłonnych (warzyw, ziemniaka), a takŜe upraw sadowniczych. Ze względu na znaczny udział obszarów chronionych nie naleŜy wprowadzać upraw wieloletnich (np. wierzby na cele energetyczne).
Region III przemysłowo-rekreacyjno-turystycznyto najmniej nadający się do produkcji ro ślinnej, głównie z powodu krótkiego okresu wegetacji i zróŜnicowanej rzeźby terenu.W planowaniu produkcji rolniczej naleŜy uwzględnić ochronę krajobrazu przyrodniczego. NaleŜałoby ograniczyć uprawę gleby sprzyjającą zjawisku erozji. W strukturze zasiewów powinny dominować odporne na niskie temperatury rośliny ozime, międzyplony oraz trwałe uŜytki zielone. W niŜszych rejonach jest moŜliwa uprawa roślin na cele energetyczne. Ze względu na tradycje rolnicze moŜliwe jest wznowienie na szerszą skalę uprawy lnu. W małych gospodarstwach, jako źródło dochodu moŜna proponować uprawę ziół.
Główne kierunki uprawy w regionach
Region IV rolniczo-przemysłowy to rejon,w którym mogą być uprawiane wszystkie gatunki roślin uprawnych. Daje to duŜe moŜliwości w optymalizacji struktury zasiewów podstawowych gatunków, ale takŜe znacznego udziału roślin energetycznych. Te ostatnie powinny się znaleźć w uprawie szczególnie na obszarze LGZM-u.
Region V rolniczo-przemysłowo-rekreacyjny, ze względu na zróŜnicowanie terenu pod względem przyrodniczym i ekologicznym powinien otrzymać takŜe zróŜnicowaną ofertę w zakresie planowania upraw. W rejonie przemysłowym moŜna zalecać uprawę rzepaku i zbóŜ, natomiast w rejonach o korzystnych walorach krajobrazowych zboŜa, ziemniaki i rośliny bardziej pracochłonne. Spora część z tych upraw moŜe znaleźć się e w gospodarstwach ekologicznych, szczególnie w południowej części regionu.
Główne kierunki chowu zwierząt w regionach
• Region I (intensywnego rolnictwa)i II (rolniczo-rekreacyjnym) naleŜy preferować trzodę chlewną a takŜe bydło mleczne. Trzoda chlewna powinna być uŜytkowana w kierunku mi ęsnym, a bydło w mlecznym. Kury powinny być uŜytkowane w kierunku nieśnym poprzez stworzenie stad reprodukcyjnych, towarowych w systemie chowu: intensywnym, półintensywnym oraz ekstensywnym (przyzagrodowym),• Regionie II (rolniczo-rekreacyjnym), w warunkach tego regionu zaleca się podobnie jak w regionie I chów bydła, ale w większym stopniu w kierunku podobnie jak w regionie I chów bydła, ale w większym stopniu w kierunku mięsnym. Trzoda chlewna powinna występować w nieco mniejszym natęŜeniu. Ze względu na cechy terenu powinny być hodowane owce w kierunku miesnym, a konie z przeznaczeniem na rekreację. Indyki, gęsi i kaczki naleŜy uŜytkować w kierunku mi ęsnym poprzez stworzenie stad reprodukcyjnych i towarowych. NaleŜy równieŜ rozwijać hodowlę przepiórek w kierunku nieśnym poprzez stworzenie stad reprodukcyjnych i towarowych.• Region III przemysłowo-rekreacyjno-turystycznypowinno być preferowane hodowla owcy górskiej. Konie z przeznaczeniem na rekreację i bydło mięsne. Hodowla trzody w tym rejinie powinna być oparta o rasy krajowe.UŜytkowanie kur nieśnych w typie ogólnouŜytkowym w chowie półintensywnym oraz ekstensywnym (przyzagrodowym).
• Region IV rolniczo-przemysłowy to rejonw tym regionie powinno hodować się głownie trzodę chlewną i bydło mleczne oraz naleŜy rozwijać hodowlę kur nieśnych i mięsnych, indyków mięsnych oraz przepiórek nieśnych. Wszystkie hodowle powinny być prowadzane w typach stad podanych w regionie I i II.Chów gęsi i kaczek wymaga w odchowie znacznych powierzchni uŜytków zielonych, dlatego nie zaleca się hodowli tych gatunków w regionie III, IV i V. W momencie przygotowania odpowiedniej infrastruktury (stada reprodukcyjne gęsi i kaczek, wylęgarnie) będzie moŜliwość chowu w systemie półintensywnym tego gatunku drobiu w regionie wyŜej wymienionych regionach.
Główne kierunki chowu zwierząt w regionach
gatunku drobiu w regionie wyŜej wymienionych regionach.• Region V rolniczo-przemysłowo-rekreacyjny, powinna być preferowana hodowla owcy górskiej. Konie z przeznaczeniem na rekreację i bydło mięsne. Hodowla trzody w tym regionie bazująca na rasach krajowych. UŜytkowanie kur nieśnych w typie ogólnouŜytkowym w chowie półintensywnym oraz ekstensywnym (przyzagrodowym).Chów indyków oraz chów kur mięsnych nie powinien być zalecany w regionie z uwagi na intensywną produkcj ę tego gatunku zwierząt.Ponadto we wszystkich regionach Dolnego Śląska naleŜy rozwijać kierunek „hobbistyczny” chowu ptaków ozdobnych (ozdobne rasy kur, gołębi, kaczek, gęsi, baŜanty, pawie, perlice, bezgrzebieniowce tj.: struś afrykański, emu).
WyszczególnienieWydatki publiczne w okresie
programowania 2004-2006 [w mln euro]
ogółem w tym wkład UE
Renty strukturalne 500,00 400,00
Wspieranie gospodarstw niskotowarowych 293,10 234,40
Wspieranie działalności rolniczej na terenach ONW
905,00 723,96
Wspieranie przedsięwzięćrolnośrodowiskowych i poprawy dobrostanu
218,90 175,03
BudŜet Planu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2004-2006
rolnośrodowiskowych i poprawy dobrostanu zwierząt
Zalesianie gruntów rolnych 91,70 73,32
Dostosowanie gosp. rolnych do standardów Unii Europejskiej
687,00 549,53
Grupy producentów rolnych 17,40 13,86
Pomoc techniczna 34,00 27,10
Uzupełnienie płatności bezpośrednich 705,30 564,20
Projekty zatwierdzone w ramachRozporządzenia (KE) nr 1268/1999
140,00 105,00
Razem 3592,40 2866,40
Liczba złoŜonych wniosków o przyznanie płatności obszarowych w kampaniach 2004 - 2006
14003701486189 1470951
1000000
1200000
1400000
1600000
61459 63338 62328
0
200000
400000
600000
800000
1000000
2004 2005 2006
Dolnośląskie
Polska
Źródło: Opracowanie własne na podstawie materiałów AR i MR.
Powierzchnia kwalifikowana zgłoszona do jednolitej płatności obszarowej w poszczególnych kampaniach [ha]
13689141,41 14242278,77
12000000
14000000
16000000
870075,52 890898,26
0
2000000
4000000
6000000
8000000
10000000
2004 r. 2005 r.
Dolnośląskie
Polska
Źródło: Opracowanie własne na podstawie materiałów AR i MR.
Liczba złoŜonych wniosków, wydanych postanowień, przekazanych gospodarstw oraz wydanych decyzji o przyznaniu rent
strukturalnych
5185145806
41396 39144
40000
50000
60000
2692 2400 2175 2048
0
10000
20000
30000
40000
ZłoŜone w nioski Wydanepostanow ienia
Przekazanegospodarstw a
Wydane decyzjeprzyznające rentę
Dolnośląskie
Polska
Źródło: Opracowanie własne na podstawie materiałów AR i MR.
Liczba złoŜonych wniosków i wydanych decyzji dotyczących gospodarstw niskotowarowych
115051100567
60000
80000
100000
120000
Dolnośląskie
2014 1829
0
20000
40000
60000
ZłoŜone wnioski Wydane decyzjeprzyznające pomoc
Dolnośląskie
Polska
Źródło: Opracowanie własne na podstawie materiałów AR i MR.
Wypłacona kwota pomocy na wspieranie gospodarstw niskotowarowych
495398337,9
300000000350000000400000000450000000500000000
9318927,86
050000000
100000000150000000200000000250000000300000000
Dolnośląskie Polska
Kwota zrealizowanychpłatności [zł]
Źródło: Opracowanie własne na podstawie materiałów AR i MR
. Liczba wniosków złoŜonych w latach 2004-2007 do objęcia płatności z tytułu ONW
628762708675
597961
600000
700000
800000
18283 20602 20648
0
100000
200000
300000
400000
500000
2004 2005 2006
Dolnośląskie
Polska
Źródło: Opracowanie własne na podstawie materiałów AR i MR
Powierzchnia deklarowana do objęcia płatnościami z tytułu ONW [ha]
64393097070784
6000000
7000000
8000000
234314 251808
0
1000000
2000000
3000000
4000000
5000000
2004 2005
Dolnośląskie
Polska
Źródło: Opracowanie własne na podstawie materiałów AR i MR
Liczba złoŜonych wniosków oraz wydanych decyzji o dostosowanie gospodarstw do standardów UE
7390066491
60000
70000
80000
678 647
0
10000
20000
30000
40000
50000
60000
ZłoŜone wnioski Wydane decyzjeprzyznające pomoc
Dolnoś ląskie
Polska
Źródło: Opracowanie własne na podstawie materiałów AR i MR
Liczba złoŜonych wniosków o pomoc oraz decyzji przyznających płatności dla grup producentów rolnych
55
40
50
60
2 2
25
0
10
20
30
40
Liczba złoŜonychwniosków o pomoc
Liczba wydanych decyzjiprzyznających pomoc
Dolnośląskie
Polska
Źródło: Opracowanie własne na podstawie materiałów AR i MR
Liczba wniosków złoŜonych w 2006 r. o zalesienie gruntów rolnych oraz łączna kwota zrealizowanych płatności od
początku trwania programu
Wyszcze-gólnienie
Liczba wniosków
złoŜonych w 2006 r.
Liczba wniosków kontynuacyjnych
w 2006 r.
Kwota zrealizowanych
płatności od 18.10.2004 -
2006 r.w 2006 r. 18.10.2004 -
30.06.2006 r.
Dolnośląskie 161 88 6 338.165,20
Polska 4191 2104 123 061.733,91
Źródło: Opracowanie własne na podstawie materiałów AR i MR
Ta 19. Pomoc finansowa skierowana na wieś dolnośląską w latach 2004-2006
Nazwa programuKwota[PLN]
Dopłaty bezpośrednie + ONW 1 389
SPO „Restrukturyzacja i modernizacja rolnictwa oraz SPO „Restrukturyzacja i modernizacja rolnictwa oraz rozwój obszarów wiejskich”
296
SPO „Rybołówstwo i przetwórstwo ryb” 10
Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich 300
Razem 1 995
Źródło: Opracowanie własne na podstawie materiałów AR i MR
Podsumowanie
• Podstawową formą produkcji ro ślinnej na Dolnym Śląsku, ze względu na wysokie walory przyrodnicze tego regionu, powinna być produkcja integrowana, a takŜe system rolnictwa ekologicznego. • W regionie I intensywnego rolnictwa, który ze względu na korzystne uwarunkowania przyrodniczo-ekonomiczne powinien pozostać podstawą produkcji rolniczej na Dolnym Śląsku, kierunkiem wiodącym jest uprawa zbóŜ oraz rzepaku.
• W przyszłości naleŜy zainteresować rolników upraw ą roślin strączkowych, szczególnie w regionach rekreacyjnych (II, III i V), ze względu na duŜą przydatność tych roślin w gospodarstwach ekologicznych. Na popularyzację zasługuje takŜe produkcja ogrodnicza, zwłaszcza w regionach funkcjonalnych I, II i IV, przede wszystkim z powodu bliskości aglomeracji miejskich, a takŜe w regionie II, na rozwijaj ącą się dynamicznie agroturystykę.
• W regionach o charakterze rekreacyjno-turystycznym oraz o słabszych glebach naleŜy wprowadzić uprawę roślin energetycznych
•Produkcja zwierzęca w porównaniu do produkcji roślinnej jest znacznie mniejrozwinięta. Woj. dolnośląskie charakteryzuje się jedną z najniŜszych w krajulokatą w obsadzie inwentarza Ŝywego. Regionem wyróŜniającym się ilościąhodowanych zwierząt jest region I – intensywnego rolnictwa. Na jego terenienaleŜy dąŜyć do zachowania hodowli bydła mlecznego. Region IV to zaplecze dlahodowli bydła mięsnego w róŜnych systemach.
• Znaczący procent trwałych uŜytków zielonych na Dolnym Śląsku jest czynnikiem sprzyjającym hodowli owiec. W regionie I, II, IV i V wiod ącym kierunkiem uŜytkowości powinien być kierunek mięsny.
Podsumowanie c.d.
kierunkiem uŜytkowości powinien być kierunek mięsny.
• Dolny Śląsk charakteryzuje się średnią intensywnością produkcji trzody chlewnej. W regionach IV i V są tradycje produkcji trzody chlewnej, naleŜy zatem zintensyfikować produkcj ę Ŝywca wieprzowego. Warunkiem rozwoju produkcji trzody chlewnej jest tworzenie grup producentów świń,
• Na Dolnym Śląsku są bardzo dobre warunki do hodowli drobiu. W regionach I i III nale Ŝy preferować kury uŜytkowane w kierunku mięsnym. Perspektywy rozwoju stwarzają takŜe hodowla koni, przed wszystkim koni sportowych oraz koni rekreacyjnych, a takŜe do tuczu.