ÇOKLUZEKA
KURAMI
Gardner zekayı;
-Problem çözme
kapasitesi
-Problemlerin çözümü için farklı
çözüm yolları
üretebilme kapasitesi
-Yaşadığı topluma değerli kültürel ürünler
katma gücü
olarak tanımlamaktadır.
Çoklu zeka kuramına göre;
Zeka tek bir boyutta değildir.
Her birey farklı derecelerde çeşitli zekalara sahiptir.
Bireyler bu zeka türlerine çeşitli düzeylerde sahip olarak doğar.
Bireylerin bu zeka türlerinden bazılarına daha çok eğilimi olabilir.
Zeka alanlarının gelişmesi;
Kalıtsal Ögeler: Doğumdan önce, doğum sırası ve doğumdan sonra beyinde oluşan hasarlar sonucunda ortaya çıkabilir. Bu da kişinin zeka gelişim seviyesini ve ilerlemesini etkiler.
Kişisel Yaşantılar: Aile içindeki deneyimler, öğretmenlerle, arkadaşlarla ve yaşıtlarla ilişkiler sonucu zekayı geliştiren ya da engelleyen durumlardır.
Kültürel Ögeler: İçinde yaşanılan ve etkileşimde bulunulan her türlü maddi ve manevi ögedir.
Sözel-Dilsel
Dili etkili bir biçimde
kullanma
Kelimelerle ve seslerle
düşünme
Dildeki kompleks anlamları
kavrayabilme
İnsanları ikna edebilme
Dildeki farklı yapıları fark
edebilme
Yeni yapılar oluşturabilme
Farklı dilsel kalıplarla ilgilenme
Sözel-Dilsel
Normal öğrencilerden daha iyi yazar.
Uzun hikayeler ve fıkralar anlatır.
İsimler, yerler ve tarihler hakkında iyi bir hafızaya sahiptir.
Yaşına göre iyi bir kelime haznesine sahiptir.
Başkalarıyla yüksek düzeyde sözel iletişime girer.
Tekerlemeleri ve kelime oyunlarını çok sever.
Kitap okumayı çok sever.
Sözel-Dilsel
Yazar
Öğretmen
Gazeteci
Politikacı
Avukat
Sayılarlaçalışma
Soyut ve semolik
problemleri çözebilme
Kavramları, düşünceler ve fikirler arası
kompleks ilişkileri
algılayabilme
Neden-sonuç ilişkisi kurarak yorumlayabilme
Sınıflayarak,sıralayarak ve soyutlayarak
öğrenebilme
Mantıksal-Matematiksel
Mantıksal-Matematiksel
Yaşıtlarına kıyasla soyut düşünebilme veya sebep-sonuç ilişkisi kurabilme kabiliyetleri çok iyi gelişmiştir.
Mantıksal bulmacaları çözmeyi ve satranç gibi stratejik oyunları oynamayı çok sever.
Matematiksel hesaplama oyunlarını oynamayı çok sever.
Makinelerin nasıl çalıştığına dair çok soru sorar.
Olayların işleyişi hakkında çok soru sorar.
Bilgisayar oyunlarını ilginç bulur.
Matematik dersini çok sever.
Mantıksal-Matematiksel
Bilim Adamı
Mühendis
Ekonomist
Muhasebeci
Yargıç
Görsel-Mekansal
Şekillerle düşünebilme
Görsel dünyayı algılayabilme
Şekil, renk ve dokuları zihnin
gözleriyle görebilme
Maddeleri sanatsal formlara
dönüştürebilme
Renk,çizgi,biçim,şekiller arasındaki
ilişkilere duyarlı
Görsel-Mekansal
Renklere karşı çok hassas ve duyarlıdır.
Haritaları, çizelgeleri, diyagramları veya tabloları yazılı materyallerden daha kolay okur.
Sanat içerikli etkinlikleri sever.
Yaşına göre yüksek düzeyde beceri gerektiren figürleri ve resimleri çizer.
Filmleri, slaytları ve benzeri diğer görsel sunuları izlemeyi sever.
Okurken, kelimelere oranla resimlerden veya tablolardan daha çok öğrenir.
Görsel-Mekansal
Ressam
Fotoğrafçı
Mühendis
Mimar
Gezgin
Bedensel-Kinestetik
Fiziksel yetenekleri
gelişmiş
El becerilerine
sahip
Nesnelere dokunma
Genel olarak
hareketli olma
Tecrübe ederek
öğrenme
Bedensel-Kinestetik
Birden fazla sportif faaliyetlerde başarılıdır.
Bir yerde uzun süre kaldığında hareket etmeye, kımıldamaya veya ritim tutmaya başlar.
Başkalarının jestlerini, mimiklerini ve yüz ifadelerini kolaylıkla taklit eder.
El becerileri gerektiren etkinliklerde çok başarılıdır
Bir şeyi parçalarına ayırmayı ve tekrar birleştirmeyi çok sever.
Bir şeyi en iyi yaparak ve yaşayarak öğrenir
Bedensel-Kinestetik
Atlet
Dansçı
Aktör
Balerin
Pandomimci
Sosyal-Kişilerarası
İnsanlarla kolaylıkla iletişim
kurabilme
İnsanları yönetebilme
Uyumlu çalışabilmeİkna edebilme
Empati kurabilme
Sosyal-Kişilerarası
Bir şeyi başkalarıyla işbirliği yaparak ve paylaşarak öğrenmeyi sever.
Arkadaşlarıyla sosyalleşmeyi sever.
Grup içerisinde doğal bir lider görünümündedir.
Dışarıda iken kendi başının çaresine bakabilir.
Başkaları ile birlikte çalışmayı sever.
Başkaları daima onunla birlikte olmak ister.
Başkalarını önemser.
Sosyal-Kişilerarası
Öğretmen
Psikolog
Siyasetçi
Doktor
İşadamı
İçsel-Kişisel
Zayıf ve güçlü olduğu yönlerini
bilme
Kim olduğunun farkında olma
Ne yapmak istediğini ve neyi yapmak istemediğini
bilme
Çeşitli durumlarda
nasıl davranması gerektiğini
bilme
Yalnız kalmaktan hoşlanma
İçsel-Kişisel
Bağımsız olma eğilimindedir.
Hakkında çok fazla bahsetmediği en az bir ilgisi, hobisi veya uğraşısı vardır.
Hayattaki amacının ne olduğuna ilişkin iyi bir anlayışa sahiptir.
Duygularını, hislerini ve düşüncelerini açıklıkla dile getirir.
Hayattaki başarılarından ve başarısızlıklarından ders almasını bilir.
Yaşamında motivasyon kaynağı hedefleridir.
Kendine güveni yüksektir.
İçsel-Kişisel
Sanatçı
Din Adamı
Psikoterapist
Yazar
Ressam
Müziksel-Ritmik
Sesler, notalar, ritimlerle düşünme
Farklı sesleri tanıma
Yeni sesler,ritimler
üretme
Ritmik ve tonal
kavramları tanıma ve kullanma
Çevreden gelen seslere
ve müzik aletlerine
karşı duyarlı olabilme
Müziksel-Ritmik
Konuşurken veya hareket ederken elleri ve ayakları ile ritim tutar.
Ders çalışırken farkında olmadan masaya vurarak ritim tutar.
Çevresindeki seslere karşı aşırı duyarlı ve hassastır.
Ders çalışırken veya bir şey öğrenirken müzik dinlemekten çok hoşlanır.
Şarkıların melodilerini çok iyi hatırlar.
Bir müzik aletini çalar ya da çalmayı ister.
Müzik dersini çok sever.
Müziksel-Ritmik
Şarkıcı
Besteci
Müzik Öğretme
ni
Tiyatrocu
Dansçı
Doğacı-Varoluşsal
Bitki ve hayvanları
sevme
Doğayı tanıma
Hayvanları araştırma
Canlıların yaratılışları
üzerine düşünme
Doğa olaylarına
karşı hassas olma
Doğacı-Varoluşsal
Ekoloji, doğa, bitkiler, hayvanlar vb. gibi konuları işlerken çok meraklanır.
Doğaya, hayvanat bahçelerine veya tarihsel müzelere olan gezileri çok sever.
Çevre bilinci çok iyi gelişmiştir.
Doğa olaylarına karşı çok hassas ve duyarlıdır.
Doğa ile ilgili projelere katılmayı çok sever.
Toprakla oynamayı ve bitki yetiştirmeyi çok sever.
Doğacı-Varoluşsal
Ziraat Mühendis
i
Arkeolog
Meteorolog
Biyolog
Zoolog
Öğretmenler;
• Sınıftaki her öğrencinin bireysel farklılığını çok ciddi olarak ele almalıdır.
• Öğretim yöntemlerini sözel-dilsel mantıksal-matematiksel dışına çıkarmalıdır.
• Bütün öğrencilere ulaşabilmek için öğretimde yöntem zenginliğine gitmelidir.
Sorular
Soru 1: Aşağıdakilerden hangisi mantıksal-matematiksel düşünme becerisini güçlendirecek etkin öğrenme işlemlerinden değildir?
A. Öğrencilere çözmeleri için açık uçlu problem sunmak
B. Çoklu bakış açıları geliştirmekC. Kavram modelleri yapılandırmakD. Araştırma ve gözlem için görüş oluşturmak
Soru 2: Aşağıdakilerden hangisi sınıf içinde uygulanacak görsel-uzamsal etkinliklerdendir?
A. Elle yapılan deneylerB. BulmacalarC. KartlarD. Bireysel projeler
Soru 3: Aşağıdakilerden hangisi içsel-kişisel zekanın tanımıdır?
A. İçsel ve dışsal benzetmeleri birleştirme becerisidir
B. Öğrenmeye yol açan duygusal ortamın yaratılmasıdır
C. Sınıf etkinliklerini olumlu bir sosyal hava yaratmak için örgütlemektir
D. Öğrencilerin kendini duyma ve anlaması ile ilgili bilişsel yeteneğidir
Soru 4: Çoklu zeka kuramına göre diğerlerinin isteklerini, güdülerini, tarzlarını, hareketlerini anlama ve tepkide bulunma kapasitesi olarak belirtilen zeka alanı aşağıdakilerden hangisidir?
A. Sözel-DilselB. Kişisel-İçselC. Sosyal-KişilerarasıD. Doğacı-VaroluşsalE. Müziksel-Ritmik