-
Cc chc nng c bn ca mi trng
i vi sinh vt ni chung v con ngi ni ring th mi trng sng c cc chc
nng c bn sau:
1. Mi trng l khng gian sng cho con ngi v th gii sinh vt Trong
cuc sng hng ngy, mi mt ngi u cn mt khng gian nht nh phc v cho cc
hot ng sng
-
nh: nh , ni ngh, ni sn xut...Nh vy chc nng ny i hi mi trng phi c
mt phm vi khng gian thch hp cho mi con ngi. Khng gian ny li i hi
phi t nhng tiu chun nht nh v cc yu t vt l, ho hc, sinh hc, cnh quan
v x hi.
Yu cu v khng gian sng ca con ngi thay i tu theo trnh khoa hc v
cng ngh. Tuy nhin, trong vic s dng khng gian sng v quan h vi th gii
t nhin, c 2 tnh cht m con ngi cn ch l tnh cht t cn bng
(homestasis), ngha l kh nng ca cc h sinh thi c th gnh chu trong iu
kin kh khn nht v tnh bn vng ca h sinh thi.
-
2. Mi trng l ni cha ng cc ngun ti nguyn cn thit cho i sng v sn
xut ca con ngi. Trong lch s pht trin, loi ngi tri qua nhiu giai on.
Bt u t khi con ngi bit canh tc cch y khong 14-15 nghn nm, vo thi k
gia cho n khi pht minh ra my hi nc vo th k th XVII, nh du s khi u
ca cng cuc cch mng khoa hc k thut trong mi lnh vc.
Nhu cu ca con ngi v cc ngun ti nguyn khng ngng tng ln v c s lng,
cht lng v mc phc tp theo trnh pht trin ca x hi. Chc nng ny ca mi
trng cn gi l nhm chc nng sn xut t nhin gm:
-
- Rng t nhin: c chc nng cung cp nc, bo tn tnh a dng sinh hc v ph
nhiu ca t, ngun g ci, dc liu v ci thin iu kin sinh thi.
- Cc thu vc: c chc nng cung cp nc, dinh dng, ni vui chi gii tr v
cc ngun thu hi sn.
- ng - thc vt: cung cp lng thc, thc phm v cc ngun gen qu
him.
- Khng kh, nhit , nng lng mt tri, nc, gi: c chc nng duy tr cc
hot ng trao i cht.
- Cc loi qung, du m: cung cp nng lng v nguyn liu cho cc hot ng
sn xut...
-
3. Mi trng l ni cha ng cc cht ph thi do con ngi to ra trong qu
trnh sng Trong qu trnh sng, con ngi lun o thi ra cc cht thi vo mi
trng. Ti y cc cht thi di tc ng ca vi sinh vt v cc yu t mi trng khc
s b phn hu, bin i t phc tp thnh n gin v tham gia vo hng lot cc qu
trnh sinh a ho phc tp. Trong thi k s khai, khi dn s ca nhn loi cn
t, ch yu do cc qu trnh phn hu t nhin lm cho cht thi sau mt thi gian
bin i nht nh li tr li
trng thi nguyn liu ca t nhin. S gia tng dn s th gii nhanh chng,
qu trnh cng nghip ho, th ho lm s lng cht thi tng ln khng ngng dn n
chc nng ny
-
nhiu ni, nhiu ch tr nn qu ti, gy nhim mi trng. Kh nng tip nhn v
phn hu cht thi trong mt khu vc nht nh gi l kh nng m (buffer
capacity) ca khu vc . Khi lng cht thi ln hn kh nng m, hoc thnh phn
cht thi c nhiu cht c, vi sinh vt gp nhiu kh khn trong qu trnh phn
hu th cht lng mi trng s gim v mi trng c th b nhim. Chc nng ny c th
phn loi chi tit nh sau:
- Chc nng bin i l - ho hc (phn hu ho hc nh nh sng, hp th, tch
chit cc vt thi v c t)
- Chc nng bin i sinh ho (s hp th cc cht d tha, chu
-
trnh ni t v cacbon, kh cc cht c bng con ng sinh ho)
- Chc nng bin i sinh hc (khong ho cc cht thi hu c, mn ho, amn
ho, nitrat ho v phn nitrat ho).
4. Chc nng lu tr v cung cp thng tin cho con ngi Mi trng tri t c
xem l ni lu tr v cung cp thng tin cho con ngi. Bi v chnh mi trng
tri t l ni:
- Cung cp s ghi chp v lu tr lch s tri t, lch s tin ho ca vt cht
v sinh vt, lch s xut hin v pht trin vn ho ca loi ngi.
- Cung cp cc ch th khng gian v tm thi mang tn cht tn hiu v bo ng
sm cc him ho i vi con
