BELÇİKA ÜLKE BÜLTENİ
2
İÇİNDEKİLER SAYFA NO
BÖLÜM I
1. GİRİŞ 4
2. SOSYAL VE EKONOMİK GÖSTERGELER
BELÇİKA’NIN EKONOMİK YAPISI VE TÜRKİYE İLE
TİCARİ İLİŞKİLERİ*
*Ekonomi Bakanlığı Brüksel Ticaret Müşarvirliği yıllık raporundan alınmıştır.
3
2.1. Ülke Kimliği 5
2.2. Sosyal Göstergeler 6
2.3. Ekonomik Göstergeler 7
3. BELÇİKA HAKKINDA GENEL BİLGİLER
3.1. Tarihçe 8
3.2 Siyasi ve İdari Durum 8
3.3 Coğrafi Bilgiler ve Nüfus 14
4. GENEL EKONOMİK DURUM
4.1. Genel Durum 22
4.2 Tarım 28
4.3. Sanayi 29
4.4. Ulaştırma ve Telekomünikasyon 30
4.5. Ticaret 32
4.6. Hizmetler (Müteahhitlik ve Teknik Müşavirlik,
Bankacılık, Turizm, Sigortacılık, Diğer Hizmetler) 33
4.7. Enerji 36
4.8. Doğal Kaynaklar ve Madencilik 38
4.9. Para ve Sermaye Piyasaları 38
5. EKONOMİK VE TİCARİ İLİŞKİLER
5.1. Genel Durum 39
5.2. Ödemeler Dengesi ve Sermaye Hareketleri 39
5.3. Dış Ticaret 41
5.4. Dış Ticaret İstatistikleri 45
BÖLÜM II
1. TÜRKİYE İLE EKONOMİK VE TİCARİ
İLİŞKİLER
1.1. Ekonomik İlişkilerin Genel durumu 53
1.2. Ticari İlişkilerin Genel Durumu 57
1.3. Dış Ticaret İstatistikleri 58
1.4. Yıl İçinde Açılan Fuarlar 64
1.5. Bellibaşlı Ekonomik ve Ticari Kuruluşlar 65
2. SORUNLAR, GÖRÜŞLER VE ÖNERİLER
2.1. Sorunlar 72
2.2. Görüş ve Öneriler 72
EKLER
BELÇİKA’NIN ÖNDE GELEN FİRMALARI
LİSTESİ 74
KAYNAKÇA 78
METİN İÇİNDEKİ TABLOLAR LİSTESİ
TABLO
NO SAYFA
1 Temsilciler Meclisi için Siyasi Partilerin Oy Oranı 13
2 Senato için Siyasi Partilerin Oy Oranı 13
4
3 Bölgelere Göre Nüfus 15
4 Bölgelere Göre Nüfus Dağılımı 16
5 Bölgelerin Yüzölçümleri ve Nüfus Yoğunlukları 16
6 Çalışan Nüfus 16
7 Yurtiçi İstihdamın Sektörel Dağılımı 17
8 Belçika İlaç Endüstrisi 24
9 Makroekonomik Güncel Veriler 26
10 Harcamalar Bazında GSYİH 28
11 Tarım Üretimi 29
12 Gecelik Konaklama Sayısı 35
13 Enerji İstatistikleri 38
14 Belçika 2010-2012 Yılları Ödemeler Dengesi 40
15 Uluslarası Doğrudan Yatırım Pozisyonu 41
16 Belçika 2010-2012 Yılları Toplam Dış Ticareti 45
17 Kıtalara Göre Dış Ticaret 45
18 Belçika’nın AB Ülkeleri ile Dış Ticareti 45
19 Belçika’nın AB Dışı Ülkeler ile Dış Ticareti 47
20 Belçika’nın İhracatında İlk 20 Ülke 49
21 Belçika’nın İthalatında İlk 20 Ülke 49
22 Belçika İhracatının Sektörel Dağılımı 50
23 Belçika İthalatının Sektörel Dağılımı 51
24 Doğrudan Yatırımlar 54
25 Ülkemizdeki Kişilerin Doğrudan Yatırımları 54
26 Türkiye'nin Belçika'ya Doğrudan Yatırımları 55
27 Türkiye'de Faaliyet Gösteren Belçika Menşeli Şirket Sayısı 55
28 Türkiye’de Faaliyet Gösteren Belçika Sermayeli Şirketlerin
Şehirlere Göre Dağılımı 56
29 Belçika-Türkiye Dış Ticareti 57
30 Türkiye-Belçika Ticari ve Ekonomik Anlaşmaları 58
31 Maddeler İtibariyle Belçika-Türkiye Dış Ticareti 58
32 Belçika-Türkiye Dış Ticaretinde En Önemli 10 Madde 63
BÖLÜM I
1. GİRİŞ
Bu rapor, T.C. Brüksel Büyükelçiliği Ticaret Müşavirliği tarafından, Belçika, Avrupa Birliği
ve çeşitli Uluslararası Organizasyon kaynaklı verilere dayanılarak hazırlanmıştır. Rapor, Belçika’nın
4
2012 yılı genel durumu, ekonomik ve sosyal gelişmeleri ile Türkiye ile ikili ilişkilerini
kapsamaktadır.
Rapor hazırlanırken, başta Belçika Ekonomi Bakanlığı, Belçika İstatistik Bürosu
(Statbel.fgov.be), Belçika Dış Ticaret Ajansı ve Belçika Merkez Bankası (BNB) olmak üzere
Belçika kamu kurum ve kuruluşları tarafından yayımlanan rapor ve istatistik bilgiler temel alınmıştır.
Ticaret Müşavirliğimizce hazırlanan yıllık ve sektörel raporlarla, Belçika hakkında diğer
bilgilere ve önemli internet sitelerine, Müşavirliğimiz internet sitesinden (www.musavirlikler.gov.tr)
ulaşılması mümkündür.
2. SOSYAL VE EKONOMİK GÖSTERGELER
2.1. ÜLKE KİMLİĞİ Devletin Adı : Belçika Krallığı
Başkenti : Brüksel
Yönetim Biçimi : Anayasal Monarşi altında Federal Parlamenter Demokrasi
Resmi Dili : Flamanca (%60), Fransızca (%40) ve Almanca (%1’den az)
Dini : Katolik, Protestan ve diğer
http://www.musavirlikler.gov.tr/
5
Para Birimi : Avro (€) = 100 cent
Üyesi olduğu uluslararası
kuruluşlar
: ACCT, AfDB, AsDB, Avustralya Grubu, Benelux, BIS, CE, CERN,
EAPC, EBRD, EIB, EMU, ESA, EU, FAO, G- 9, G-10, IADB, IAEA,
IBRD, ICAO, ICC, ICCt, ICRM, IDA, IEA, IFAD, IFC, IFRCS, IHO,
ILO, IMF, IMO, Interpol, IOC, IOM, IPU, ISO, ITU, ITUC, MIGA,
MONUC, NATO, NEA, NSG, OAS (gözlemci), OECD, OIF, ONUB,
OPCW, OSCE, Paris Club, PCA, SECI (gözlemci), UN, UNCTAD,
UNESCO, UNHCR, UNIDO, UNIFIL, UNITAR, UNRWA, UNTSO,
UPU, WADB (bölgesel olmadan), WCL, WCO, WEU, WHO, WIPO,
WMO, WTO, ZC
2012 Ortalama Döviz Kuru (1
Avro karşılığı)
: 1,2848 A.B.D. Doları
Yüzölçümü : 30.528 km2
Nüfus 2012 : 11.094.850
Kadın : 5.622.147
Erkek : 5.413.801
Yıllık nüfus artışı : % 0,061
Nüfus Yoğunluğu : 361 kişi / km2
Mesai Saatleri ve Günleri : 09:00-17:00 / Pazartesi-Cuma
Büyük Kentler ve Limanlar : Kentler: Brüksel, Antwerp, Gent, Liege, Charleroi
Limanlar: Anvers, Bruges, Ghent, Ostend, Brüksel, Charleroi, Genk, La
Louvière, Llège, Namur
Türkiye ile Saat Farkı : GMT + 1
Haftalık Çalışma Saati : 35 saat
Resmi Tatil Günleri 2012 : 1 Ocak – Yılbaşı günü
1 Nisan - Paskalya Tatili (Dini)
1 Mayıs - İşçi Bayramı
9 Mayıs - Yükseliş Bayramı (Dini)
19 Mayıs - Pentecôte
21 Temmuz - Milli Bayram
15 Ağustos - Assomption
1 Kasım - Toussaint
11 Kasım - Armistice
25 Aralık- Noel
Uluslararası Telefon Kodu : 32
2.2. SOSYAL GÖSTERGELER Yaş Ortalaması : 42,6 yaş
Kadın : 43,9 yaş
Erkek : 41,2 yaş
Okuma Yazma Oranı (%) : 99
Yüksek Öğretim Okul Sayısı : 98
Yüksek Öğretimdeki Öğrenci
Sayısı
: 462.400 (www.eurostat.be)
Hastane Sayısı : Flaman Bölgesi : 164
6
Valon Bölgesi : 96
Brüksel Bölgesi : 43
1000 kişiye düşen doktor sayısı : 2,9
1000 hastaya düşen yatak sayısı : 4,2
Sabit Telefon Hattı Sahipliği : 4,6 milyon
Cep Telefonu Sahipliği 12.1 milyon
Hanelerin İnternet Erişim Oranı : 78%
Turizm Gelirleri : 11,4 milyar USD
Karayolu Uzunluğu : 153.595km
Otoyol Uzunluğu : 1.763 km
Demiryolu Uzunluğu : 3.233 km
Kişi Başı Yıllık Elektrik Tüketimi
2008-2012
: 8.387 kw
Asgari Ücret Aralık 2012 : 1.501 Avro
Kaynak: Federal Ekonomi Bakanlığı İstatistik Bölümü, Belçika Çalışma Bakanlığı, CIA, Euromonitor, Eurostat, Dünya
Bankası
7
2.3. EKONOMİK GÖSTERGELER
2012 2011 2010
GSYİH (Milyon € Cari Fiyatlar ile) 376.840 369.836 356.125
Kişi Başına GSYİH (€) 33.964 33.333 32.852
GSYİH Artış Oranı (%) -0,2 1,8 2,4
Enflasyon Oranı 2,6 3,4 2,3
İşgücü (çalışma çağındaki nüfus – 1000 kişi) 5.189 5.168 5.129
İşsizlik oranı (%) 7,6 7,2 8,3
GSYİH – Sektörel Dağılım (%)
Tarım 0,6 0,6 0,7
Sanayi 14,7 15,2 15,0
Hizmetler 68,7 68,4 68,5
İnşaat 5,1 5,1 5,0
Uluslararası Doğrudan Yatırım Pozisyonu
(Milyar €)
2011 2010 2009
Varlıklar 1.861 1.778 1.724
Doğrudan Yatırımlar 775 696 653
Portföy Yatırımları 515 544 530
Özkaynak Senetleri 151 172 157
Borçlanma Senetleri 364 372 373
Diğer Yatırımlar 548 518 524
Rezerv Varlıklar 23 20 17
Yükümlülükler 1.618 1.549 1.540
Doğrudan Yatırımlar 768 713 671
Portföy Yatırımları 307 319 332
Özkaynak Senetleri 54 59 59
Borçlanma Senetleri 253 260 273
Diğer Yükümlülükler 543 517 537
Dış Ticaret (Milyar €) 2012 2011 2010
İhracat 347,5 342,0 308,3
İthalat 340,3 335,2 296,6
Denge 7,2 6,8 11,7
Türkiye ile Ticaret (Milyon €)
İhracat 4.545 4.709 4.158
İthalat 3.057 3.167 2.722
Denge 1.488 1.542 1.436
Ülke Toplamı İçinde Türkiye’nin Payı (%)
İhracat 1,2 1,3 1,3
İthalat 0,8 0,9 0,9
Cari İşlemler Dengesi (Milyon €) -5.203 -4.218 6.803
Konsolide Borç Stoğu (Maastricht tanımlaması
Milyon €) 375.389 361.672 340.257
Seçilmiş Oranlar (%)
İhracat/İthalat 102 102 104
İhracat/GSYİH 92 92 87
İthalat/GSYİH 90 91 83
Toplam Borç/GSYİH 100 98 96 Kaynak: Belçika Merkez Bankası, Eurostat
8
3. BELÇİKA HAKKINDA GENEL BİLGİLER
3.1. TARİHÇE
İsminin, yaklaşık 2000 yıl önce yaşamış olan Belgae adında bir Kelt boyundan aldığı
düşünülen Belçika tarih boyunca çok değişik idareler altında kalmış olup, bunlardan Roma ve
Germen idarelerinin etkileri sonucunda günümüzde Fransızca ve Flamanca konuşulan bölgelerin
sınırları şekillenmiştir.
Daha sonra çeşitli defalar el değiştiren Belçika toprakları, 1519-1713 yılları arasında
İspanyol, 1713-1794 yılları arasında ise Avusturya egemenliği altına girmiştir. Fransız İhtilalinin
ardından 1795 yılında Fransa tarafından işgal edilen topraklar, Napolyon’un yenilgisini müteakip
1815 yılında düzenlenen Viyana Konferansı ile Hollanda kralının hakimiyeti altında Hollanda ve
Luksemburgla birleştirilmiştir. Belçika, Hollanda Krallığı’ndan 4 Ekim 1830 tarihinde ayrılarak,
bağımsızlığını ilan etmiştir. Ülkenin ilk anayasası 7 Şubat 1831 tarihinde kabul edilmiş, Ulusal
Meclis 21 Temmuz 1831 tarihinde Leopold de Saxe-Coburg-Gotha’yı (Leopold I) kral ilan etmiştir.
Leopold I’den sonra tahta geçen diğer krallar sırasıyla Leopold II, Albert I, Leopold III ve
Boudain’dir. Son Kral, Albert II, 9 Ağustos 1993 tarihinde tahta geçmiştir.
Birinci ve İkinci Dünya Savaşları sırasında, 1915 ve 1940 yıllarında Alman işgaline uğrayan
ülke, 1944 yılında yeniden özgürlüğüne kavuşmasından bugüne kadar güvenlik ve artan bir refah
içerisinde yaşamaktadır.
3.2. SİYASİ VE İDARİ DURUM
Anayasal monarşi ile idare edilen Belçika’da kral sembolik bir rol oynamaktadır. Kral’ın
temel politik fonksiyonu, seçimler sonucunda ya da hükümetin istifası ertesinde yeni bir hükümet
kurulması amacıyla görevlendirme yapmasıdır. Kral, ülkede birleştirici rol oynayarak, ortak Belçika
kimliğinin geliştirilmesi için çaba sarfetmektedir.
1970 yılında yapılan bir düzenleme ile idari yapısı federal hale getirilen Belçika, 1980, 1988-
1989, 1995 ve 2001 tarihlerinde yapılan anayasal düzenlemeler sonucunda bugünkü güçlü bölgesel
idarelerin bulunduğu, üçlü federal yapıya kavuşmuştur.
Ülkenin yasama organı, 150 üyeli Temsilciler Meclisi ile 71 üyeli Senato’dan oluşan Federal
Parlamento’dur. Temsilciler Meclisi, hükümetin güvenoyu alması gereken ana yasama organı
niteliğindeyken, Senato’nun yasaları veto hakkı bulunmamakta, ancak kabulunü erteleyebilme
yetkisi bulunmaktadır. Ancak, herhangi bir anayasal ya da idari reform veya uluslararası anlaşma,
Senato’nun onayıyla yürürlüğe girebilmektedir. Nispi temsil sisteminin geçerli olduğu genel oylama
ile seçilen Temsilciler Meclisi üyelerinden farklı olarak senatörler, ülkedeki dil gruplarına göre
yapılan özel bir düzenleme çerçevesinde bir kısmı doğrudan seçilerek, bir kısmı da çeşitli şekillerde
atanarak parlamentoda görev almaktadırlar.
9
Topluluk ve Bölgeler
Belçika’nın idari yapısı, yukarıda belirtilen Federal Hükümetin dışında dört farklı düzeyde
idareden daha oluşmaktadır. Bunlar Topluluklar (Communauté), Bölgeler (Region), Eyaletler
(Province) ve Belediyeler (Commune)’dir.
Topluluklar ülkede bulunan dil grupları bazında tanımlanmış olup, Flamanca, Fransızca ve
Almanca konuşan topluluklardan oluşmaktadır. Her Topluluk’un ayrı bir parlamentosu
bulunmaktadır. Söz konusu parlamentoların yetki alanları kültür, eğitim, bilimsel araştırmalar ve bu
konularla ilgili uluslararası ilişkilerdir.
Bölgeler ise kuzeydeki Flaman Bölgesi, güneydeki Valon Bölgesi ve Brüksel Bölgesidir.
Flaman Bölgesi, Flaman nüfusu içine alırken, Valon Bölgesi Fransızca konuşan Valonların yanısıra,
doğuda Almanca konuşan nüfusu da barındırmaktadır. Brüksel Bölgesi ise çoğunlukla Fransızca
konuşulan bir bölgedir. Bölgelerin de ayrı Parlamentoları bulunmakta ve ekonomi, mali
düzenlemeler, dış ticaret, tarım, enerji, bankacılık, istihdam, bölgesel kalkınma, çevre, şehir
planlama, bölgesel mevzuat gibi yetkiler taşımaktadır.
Flaman Topluluğu ve Flaman Bölgesi Parlamentoları ve Hükümetleri birleştirilmiş olup,
yetkiler tek Parlamento ve Hükümette toplanmıştır. Buna karşılık, Fransızca ve Almanca konuşan
Toplulukların Parlamentoları ile Valon Bölgesi Parlamentosu ayrı olarak muhafaza edilmektedir.
Brüksel Bölgesi Parlamentosu’ndan bazı üyeler, ait oldukları dil grubuna göre, Flaman
Parlamentosu’nda veya Fransızca konuşan Topluluk Parlamentosunda da eş zamanlı olarak görev
almaktadırlar. Bu üyeler Flaman ve Valon Bölgelerini ilgilendiren kararlarda oy sahibi değildirler.
Eyaletler ve Belediyeler
Belçika, Flaman Bölgesi’nde 5, Valon Bölgesi’nde 5 olmak üzere 10 eyalete ayrılmıştır.
Flaman Bölgesi eyaletleri, Batı Flandre, Doğu Flandre, Anvers, Limburg, Flaman Brabant olup,
Valon Bölgesi eyaletleri, Namur, Liege, Hainaut, Lüksemburg ve Valon Brabant’tır.
Eyaletlerde bulunan ve doğrudan seçilen üyelerden oluşan parlamentolar, eyalet idaresinden
sorumlu olan Daimi Temsilciyi (délégation permanente) seçmektedirler. Ancak, Kral tarafından
atanan Vali, söz konusu Temsilcinin bir üst makamı niteliğindedir.
Eyalet idareleri, kanunların uygulanması, ve düzenin sağlanması, bölgesel kalkınma, yolların
bakımı, bulaşıcı hastalıklarla mücadele gibi konular ile belediyeleri denetlemekten sorumludurlar.
Belediyeler, eyaletlere bağlı en küçük idareler olup, ülkede 589 belediye bulunmaktadır.
Belediyelerin de kendi meclisleri bulunmakta ve belediye başkanının başkanlığında çalışan belediye
encümeni tarafından yönetilmektedir.
Belediyeler polis gücüne sahip olup, görevleri arasında, kanunların uygulanması ve düzenin
sağlanması, seçimlerin organize edilmesi, nüfus işlemlerinin takibi, ilk ve orta öğrenimin
gerçekleştirilmesi, sosyal yardımlar yapılması, inşaat ruhsatı verilmesi, yol tamiratı ve itfaiye
hizmetleri bulunmaktadır.
Federal makamlar ile topluluk ve bölge idareleri, eyalet ve belediyelere göre daha yetkili
idareler olup, bu idareler eyalet ve belediyelere yasaların izin verdiği çerçevede görev
verebilmektedirler.
10
3.2.1. Yasama
Ülkenin yasama organı, Temsilciler Meclisi ile Senato’dan oluşan Federal Parlamento’dur.
Temsilciler Meclisi, hükümetin güvenoyu alması gereken ana yasama organı niteliğindeyken,
Senato’nun yasaları veto hakkı bulunmamakta, ancak kabulünü erteleyebilme yetkisi bulunmaktadır.
Ancak, herhangi bir anayasal ya da idari reform veya uluslararası anlaşma, Senato’nun onayıyla
yürürlüğe girebilmektedir. Nispi temsil sisteminin geçerli olduğu genel oylama ile seçilen
Temsilciler Meclisi üyelerinden farklı olarak senatörler, ülkedeki dil gruplarına göre yapılan özel bir
düzenleme çerçevesinde bir kısmı doğrudan seçilerek, bir kısmı da çeşitli şekillerde atanarak
Parlamento’da görev almaktadırlar.
Parlamento; Senato ve Temsilciler Kamarası’ndan oluşmaktadır.
71 üyeli Senato’nun 40 üyesi genel seçim ile doğrudan, 31’i de dolaylı olarak 4 yıl görev yapmak üzere seçilir.
Temsilciler Kamarası ise 150 üyelidir. Üyeler, genel seçim ile 4 yıl görev yapmak üzere seçilmektedir.
Üye sayısı Başbakan’la beraber 19 olan Federal Hükümet’in görevleri, ülke savunması,
uluslararası ilişkiler, adalet, iç güvenlik, sosyal güvenlik (demiryolları, posta idaresi ve temel iletişim
hizmetleri için) ve kamu borçları idaresidir.
3.2.2. Yürütme
Kraliyet:
o Devlet Başkanı: Kral II. Albert (9 Ağustos 1993 tarihinden itibaren)
Kral II. Albert, 6 Haziran 1934 yılında Brüksel’de doğdu. Doğumunda Liege Prensi ünvanı verilen
Prens Albert’in babası Kral Leopold III, annesi ise Kraliçe Astrid’dir. II. Dünya Savaşı yıllarında,
kardeşleri ile birlikte Fransa’ya ve İspanya’ya gitmiş ve 1944 yılında eğitimine devam etmek üzere
Belçika’ya geri dönmüştür. Ancak 1944 yılında Almanya’nın Belçika’yı işgal etmesi ile ailesi ile birlikte
önce Almanya’ya, oradan da Avusturya’ya tutsak olarak götürülmüş ve 7 Mayıs 1945’te Amerikan
Ordusu tarafından özgürlüklerine kavuşmaları sağlanana kadar orada kalmıştır. Belçika’da siyasi
durumdaki belirsizlik sebebiyle 1950 yılına kadar İsviçre’de eğitimine devam etmiştir.
Prens Albert, 22 Temmuz 1950’de Belçika’ya dönmüş ve 2 Temmuz 1959’da İtalya’dan
Donna Paola Ruffo di Calabria ile evlenmiştir. Bu evlilikten, 15 Nisan 1960'da Prens Philippe, 5
Haziran 1962'de Prenses Astrid ve 19 Ekim 1963 tarihinde de Prens Laurent dünyaya gelmiştir.
Prens Albert, 1962-1993 yılları arasında, Dış Ticaret Kurumu’nun Yönetim Kurulu Onursal
Başkanlığı görevini yürütmüş ve görevi esnasında 300’den fazla yabancı ülkelerde bulunan ticaret
misyonlarına başkanlık etmiş ve ihracat alanında faaliyet gösteren Belçika firmalarını ziyaret
etmiştir. Prensin bu nedenle sarf ettiği çabaya duyulan saygıyı belirtmek amacıyla Dış Ticaret
Uzmanlarının Eğitimi için 1984 yılında Prens Albert Fonu kurulmuştur. Ayrıca, Prens Albert 1954
yılında General Bank'ın tasarruf ve sosyal ödemeler kurulu başkanlığına ve 1958 yılında ise Belçika
Kızılhaç'ı başkanlığına getirilmiştir.
11
Bu görevlerin yanısıra, Kral İkinci Albert, şehir planlama, konut, doğanın korunması gibi
çevre ile ilgili faaliyetlerde de bulunmuştur. Bu çerçevede, birçok uluslararası konferansa katılmış ve
Avrupa Konseyi’nin daveti üzerine, 1969 yılında, kültürel ve mimari mirasın korunması ile ilgili
Avrupa Bakanlar Konferansı Başkanlığı görevini üstlenmiştir. Kardeşi Kral Baudouin’in vefatından
sonra, 9 Ağustos 1993 yılında, Belçika’nın altıncı kralı olarak tahta çıkmıştır.
Başkomutan ünvanını taşıyan Kral Albert, günlük çalışmaları sırasında politik ekonomik,
sosyal, kültürel ve sportif konularda temsilcileri kabul etmektedir. Ayrıca, çalışmaları sırasında
işsizlik eğitim, sosyal güvenlik konularına özel önem verdiği kaydedilmektedir.
o Veliaht Prens
Prens Philippe, 15 Nisan 1960'da Kral Albert II ve Kraliçe Paola'nın ilk çocuğu olarak
Brabant Dükü ünvanı ile dünyaya gelmiştir.
1978-1980 yılları arasında Askeri Akademi'de eğitim gören Prens Philippe,1981-1982 yılları
arasında Belçika Hava Kuvvetleri'nde pilotluk eğitimi almıştır. 1983 yılında yüzbaşı, 1989 yılında da
albay rütbesine terfi etmiştir.
1983 yılında Anayasa Hukuku konusunda İngiltere'de kısa bir çalışmadan sonra 1983-1985
yılları arasında Standford Üniversitesi'nde (Kaliforniya) Siyaset Bilimleri üzerine yüksek lisans
eğitimi yapmıştır.
Prens Philippe, 1993 yılının Ağustos ayında babasından boşalan Belçika Dış Ticaret Ajansi
İdare Heyeti Onur Başkanlığı görevini almıştır. Bu görev nedeniyle yurt dışında bir çok ekonomik ve
ticari misyona başkanlık ederek katılmakta, bu kapsamda ilgili bakanlar ve kurumlar ile düzenli
olarak bir araya gelmekte, özellikle ihracata dönük çalışan şirketleri ziyaret ederek veya
temsilcilerini kabul ederek çalışmalarını sürdürmektedir. Bu görevini yerini getirirken özel ve kamu
girişimleriyle ülkenin imajının yurt dışında artırılması konusuna özel önem verdiği belirtilmektedir.
Prens Philippe, 4 Aralık 1999 tarihinde Prenses Mathilde d'Udekem d'Acoz ile evlenmiştir.
Hükümet:
Haziran 2010 tarihinde Belçika’da yapılan genel seçimlerden bu yana süren 540 günlük hükümetsiz
dönem, 5 Aralık 2011 tarihinde Valon Sosyalist Parti Başkanı Elio di Rupo başkanlığında kurulan 6
partili koalisyon hükümeti ile sona ermiş bulunmaktadır. Yeni başbakan Elio di Rupo, 1973-74
yılları arasında görev yapan başbakan Edmond Leburton’dan sonra göreve getirilen ikinci Vallon
başbakanı olmuştur.
Yeni hükümet 13 Bakan ve 6 Devlet Sekreterinden oluşmaktadır. Görev dağılımı partilere göre
aşağıda yer almaktadır:
-Pieter De Crem CD&V Flaman Hristiyan Demokrat) Başbakan Yardımcısı, Savunma Bakanı,
Temsilciler Meclisi üyesi.
-Didier Reynders (MR-Valon Liberal ) Başbakan Yardımcısı, Dışişleri ve Avrupa Birliği’nden
sorumlu Bakan, Temsilciler Meclisi üyesi.
-Johan Vandelanotte (SP.A- Flaman Sosyalist) Başbakan Yardımcısı, Ekonomi Bakanı, Senato
üyesi.
12
-Alexander De Croo (Open VLD- Flaman Liberal) Başbakan Yardımcısı, Emeklilikten sorumlu
Bakan, Temsilciler Meclisi üyesi
-Joëlle Milquet (CDH- Valon Hristiyan Demokrat) Başbakan Yardımcısı, İçişleri Bakanı,
Temsilciler Meclisi üyesi
-Laurette Onkelinx (PS- Valon Sosyalist) Başbakan Yardımcısı, Sağlık ve Sosyal İşler Bakanı,
Temsilciler Meclisi üyesi
-Sabine Laruelle (MR- Valon Liberal) Tarım Bakanı, Temsilciler Meclisi üyesi
-Jea-Pascal Labille (PS- Valon Sosyalist), Kamu İşletmeleri ve Kalkınma Bakanı, Senato üyesi
-Annemie Turtelboom (Open VLD-Flaman Liberal) Adalet Bakanı, Temsilciler Meclisi üyesi
-Olivier Chastel (MR-Valon Liberal) Bütçe ve İdari Sadeleştirme Bakanı, Temsilciler Meclisi üyesi
-Monica de Coninck (SP.A-Flaman Sosyalist) Çalışma Bakanı
-Koen Geens, Profesor, Maliye Bakani
Devlet Sekreterliği
-Melchior Wathelet (CDH- Valon Hristiyan Demokrat) Çevre, Enerji ve Mobiliteden sorumlu Devlet
Sekreteri, Temsilciler Meclisi üyesi
-Philippe Courard (PS-Valon Sosyalist) Aile ve Sosyal İşlerden Sorumlu Devlet Sekreteri,
Temsilciler Meclisi üyesi
-Servais Verherstraeten (CD&V-Flaman Hristiyan Demokrat) Kurumsal Reformdan sorumlu Devlet
Sekreteri, Temsilciler Meclisi üyesi
-Maggie de Block (Open VLD- Flaman Liberal) İltica, Göç ve Sosyal Entegrasyondan sorumlu
Devlet Sekreteri, Temsilciler Meclisi üyesi
-Hendrik Bogaert (CD&V-Flaman Hristiyan Demokrat), Kamu İşleri ve Sürdürülebilir Kalkınmadan
sorumlu Devlet Sekreteri, Temsilciler Meclisi üyesi
-John Crombez (SP.A-Flaman Sosyalist), Sosyal ve Mali Yolsuzluktan sorumlu Devlet Sekreteri,
Flaman Parlemento üyesi
13 Haziran 2010’de Yapılan Genel Seçimin Sonuçları:
Temsilciler Meclisi (150 sandalye) ve Senato (71 sandalye) olmak üzere iki meclisli bir yapı vardır.
Senato ve Temsilciler Meclisi Başkanları 13 Haziran 2010 Genel Seçimleri sonrasında değişmiş olup
CD&V’den Sabine de Bethune 11 Ekim itibariyle senato başkanlığına, Sosyalist Parti (PS)’den
André Flahaut 20 Temmuz 2010 itibariyle Temsilciler Meclisi Başkanığına seçilmiştir.
13
Temsilciler Meclisi İçin Siyasi Partilerin Oy Oranı
Tablo – 1: Parti Oy oranı Sandalye
Sayısı Değişim
N-VA 17,3% 27 (2007'de tek başına seçime
girmemişti)
PS 13,7% 26 6
MR 9,3% 18 -5
CD&V 10,8% 17 (2007'de tek başına seçime
girmemişti) SP.A 9,2% 13 (2007'de tek
başına seçime
girmemişti) Open Vld 8,6% 13 -5
Vlaams Belang 7,7% 12 -5
CDH 5,5% 9 -1
Ecolo 4,8% 8 0
Groen 4,3% 5 1
LDD 2,3% 1 -4
PP 1,2% 1 (2009'da kurulmuştur)
Senato İçin Siyasi Partilerin Oy Oranı
Doğrudan seçilen üyeler için toplam sandalye sayısı 40’tır.
Tablo – 2: Parti Oy oranı Kazandığı
sandalye
N-VA 19,7% 9
PS 13,6% 7
MR 9,2% 4
CD&V 10% 4
SP.A 9,4% 4
Open Vld 8,2% 4
Vlaams Belang 7,6% 3
CDH 5,1% 2
Ecolo 5,4% 2
Groen 3,8% 1
Kaynak: http://polling2010.belgium.be/en/sen/results/results_start.html
http://polling2010.belgium.be/en/sen/results/results_start.html
14
3.2.3. Yargı
Yargı görevi, Yargıtay Yüksek Mahkemesi tarafından yürütülmektedir. Hakimler, ömür boyu
görev yapmak üzere, hükümet tarafından atanmaktadır. Göreve atanacak hakimler, Yüksek Yargı
Konseyi tarafından Hükümete sunulur.
3.3.COĞRAFİ BİLGİLER VE NÜFUS
3.3.1. Coğrafi Konumu, Yer Şekilleri, Akarsular ve Göller, İklim-Bitki Örtüsü
Kuzeybatı Avrupa'da yer alan Belçika'nın yüz ölçümü 30.528 km2'dir. Ülke kuzeyde
Hollanda (450 km.), doğuda Almanya (167 km.) ve Lüksemburg (148 km.), batı ve güneyde de
Fransa (620 km.) ile sınırlara sahiptir. Ayrıca, ülkenin kuzeyde, Kuzey Denizi ile kıyısı vardır. Kara
sınırları uzunluğu 1379 km., denizle olan kıyısının uzunluğu ise 67 km.'dir.
Kuzeybatıda yer alan kıyı kesimleri düz olan, orta kısımlarında küçük yükseltiler yer alan
Belçika'nın güneyi ise dağlıktır. Genellikle dağlık kısımda yer alan ormanlık arazi ülke
yüzölçümünün % 20'sini, tarım arazisi ise % 57’sini kaplamaktadır.
Ülkenin denize yakınlığı, iklimini büyük ölçüde etkilemektedir. Hava, batı rüzgarlarının da
etkisiyle genellikle kapalı, nemli, çoğunlukla yağmurludur. Kışlar ılıman, yazlar ise serin
geçmektedir.
Belçika’nın önemli akarsuları:
1. Meuse (183 km) 2. Seine (200 km) 3. Yser (50 km)’dir.
Ayrıca, Ren ve Seine Nehirlerinin kolları da, küçük akarsular olarak ülkede yer almaktadır.
Belçika’nın önemli gölleri:
1. Bütchenbach Gölü 2. Eupen Gölü 3. Gileppe Gölü 4. Robertville Gölü 5. Warfaaz Gölü 6. Nisramont Gölü 7. Eau d'Heure Gölleridir.
Avrupa'nın en önemli ürün giriş ve dağıtım yerlerinden biri olan Belçika'da, Avrupa'nın
üçüncü büyük limanı olan Anvers Limanı bulunmaktadır. Diğer önemli ticari limanlar arasında Gent,
Zeebruge, Oostende, Brüksel ve Liege limanları sayılabilir.
Meuse ve Schelde ırmakları ile bunların kolları üzerine açılmış bir çok su kanalı, arazi yapısı
diğer bölgelere göre daha engebeli olan Belçika’nın güneydoğu kısımları hariç, 2000 km.'yi bulan su
yollarının 1500 km.lik kısmı düzenli olarak ticari kullanım imkanı sağlamaktadır. Bu şekilde, öteden
http://en.wikipedia.org/wiki/List_of_rivers_of_Belgium#Meuse#Meusehttp://en.wikipedia.org/wiki/List_of_rivers_of_Belgium#Yser#Yser
15
beri bir çok ürünün kolayca büyük limanlara ulaştırılmış ya da limanlardan Avrupa içlerine dağıtım
imkanı bulunmuştur.
Belçika'nın toplam karayolu uzunluğu, 1.763 km. uzunluğundaki otoyollar da dahil olmak
üzere 153,595 km.'yi; demiryolu uzunluğu da 3.233 km.'yi bulmaktadır.
Coğrafi konumu ülkenin ekonomisini ve ticareti büyük ölçüde etkilemektedir. Almanya,
Fransa, Hollanda ve İngiltere'ye komşu olması, ayrıca, yaygın ulaştırma altyapısının ve özellikle,
otoyol ağının çok gelişmiş bulunması söz konusu ülkeler arasındaki ticareti önemli bir şekilde
etkilemektedir.
Ülkedeki başlıca havalimanları Brüksel-Zaventem, Brüksel-Charleroi, Anvers-Deurne,
Liege-Bierset ve Oostende havalimanlarıdır.
Ayrıca ülkede 158 km. petrol boru hattı, 535 km. petrol ürünleri için boru hattı, 1.561 km. de
doğal gaz boru hattı bulunmaktadır.
Söz konusu gelişmiş altyapı imkanları ile ülkenin coğrafi konumu, Belçika'nın Batı Avrupa
içinde önemli bir dağıtım merkezi olmasına neden olmuştur.
3.3.2. Nüfus
1 Ocak 2012 itibariyle 11 milyon kişi olan Belçika nüfusunun % 49'u erkek, %51'i kadındır.
Yabancı nüfusun toplam nüfus içerisindeki payı yaklaşık % 10’dur.
Ülkedeki idari bölgelerin yüzölçümleri, nüfus yoğunlukları ve nüfus dağılımı 2012 nüfus
verilerine göre Tablo 3, 4 ve 5'de verilmiştir.
Tablo - 3: Bölgelere Göre Nüfus
2010 2011 2012
2012 Toplam
Nüfus İçindeki
Yüzde
Belçika Toplamı 10.839.905 11.000.638 11.094.850 100
Erkek 5.312.221 5.401.718 5.451.780 49,1
Kadın 5.527.684 5.598.920 5.643.070 50,9
Brüksel Kapital Bölgesi 1.089.538 1.136.778 1.159.448 10,5
Erkek 526.787 554.483 567.308 48,9
Kadın 562.751 582.295 592.140 51,1
Flaman Bölgesi 6.251.983 6.325.740 6.372.575 57,4
Erkek 3.085.334 3.125.278 3.149.163 49,4
Kadın 3.166.649 3.200.462 3.223.412 50,6
Valon Bölgesi 3.498.384 3.538.120 3.562.827 32,1
Erkek 1.700.100 1.721.957 1.735.309 48,7
Kadın 1.798.284 1.816.163 1.827.518 51,3 Kaynak:www.eurostat.com
16
Tablo - 4: Bölgelere Göre Nüfus Dağılımı
Flaman Bölgesi
Vallon
Bölgesi Brüksel Bölgesi
2012 6.372.575 3.562.827 1.159.448
2011 6.325.740 3.538.120 1.136.778
2010 6.251.983 3.498.384 1.136.778
Kaynak:www.eurostat.com
Tablo - 5: Bölgelerin Yüzölçümleri ve Nüfus Yoğunlukları
Yüzölçümü
(km2) Nüfus 2012
Nüfus
yoğunluğu
(kişi/km2)
Brüksel Bölgesi 161 1.159.448 7.201
Flaman Bölgesi 13.522 6.372.575 471
Vallon Bölgesi 16.844 3.562.827 211
Toplam 30.528 11.094.850 363 Kaynak:www.eurostat.com
Ülkede konuşulan diller, etnik yapıyı da belirlemektedir. Yapılan idari düzenlemeler ile
sınırları belirlenen dil topluluklarından Flamanca konuşanlar ülkenin kuzey kısmında, Fransızca
konuşanlar ise güney bölümünde yer almaktadır. Almanca konuşan topluluk ise Almanya sınırına
yakın bölgede yaşamaktadır. Başkent Brüksel'de de Flamanca ve Fransızca beraber kullanılmakta ise
de ağırlıklı olarak (% 85 oranında) Fransızca konuşulmaktadır.
Bölgelere göre nüfusun dağılımı incelendiğinde, nüfusun % 57'inin Flamanca konuşulan
Flaman Bölgesi'nde, % 32'inin Fransızca konuşulan Valon Bölgesi'nde, % 11'unun de Brüksel'de
yaşadığı görülmektedir.
3.3.3. Çalışma ve İşgücü
Tablo - 6: Çalışan Nüfus (1000 kişi)
İstihdam
Yıllar Çalışma
Çağındaki
Nüfus
İşgücü Milli
İstihdam
Sınır
Bölgesi
İstihdamı
(Net)
Yurtiçi
İstihdamı
İşsizlik
2012 7.254 5.189 4.629 77 4.552 560
2011 7.225 5.168 4.622 77 4.545 546
2010 7.180 5.129 4.562 79 4.483 567 Kaynak: Belçika Merkez Bankası
*Federal Planlama Bürosu Verileri
17
Tablo - 7: Yurtiçi İstihdamın Sektörel Dağılımı (1000 kişi)
2012 2011 2010
Tarım, Ormancılık ve Balıkçılık 20 20 20
Endüstri ve Enerji 557 564 566
İnşaat 219 219 216
Servis Sektörü 3.015 3.006 2.956
Ticaret, Nakliyat, Konaklama, Yemek İçecek
Sektörü 855 856 849
Bilgi ve İletişim 96 95 95
Finans ve Sigorta Sektörü 129 129 129
Emlakçılık 20 20 19
Bilimsel ve Teknik Faaliyetler idari ve destek
hizmet faaliyetleri 484 483 459
Kamu Yönetimi, Savunma Sanaayi ve Eğitim 799 803 802
Sağlık ve sosyal yardım faaliyetleri 484 473 458
Sanat, eğlence ve diğer servis faaliyetleri 148 147 145
Yurtiçi İstihdam Toplamı 3.811 3.809 3.757
Tablo 7’un incelenmesinden de anlaşılacağı gibi, yurtiçi istihdamın % 79’u hizmet
sektöründe çalışanlardan oluşmaktadır.
3.3.4. Eğitim ve Kültür
1988 yılından itibaren, Belçika’da eğitim, dillere göre ayrılmış 3 bölgenin (Flaman, Valon ve
Brüksel Bölgeleri) yönetimine bırakılmıştır. Ancak zaruri öğrenim yaşı, diplomalar için gerekli
asgari standartlar gibi konular, bunun dışında tutulmuştur. Her bölge, kendi iç istihdam taleplerine
göre, kendi eğitim sistemindeki öncelikleri belirleme hakkına sahiptir.
Belçika’nın idari yapısı genel anlamıyla Federal Hükümet ile , Valon Hukumeti, Bruksel
Kapital Hukumeti, Bruksel-Valonya Federasyonu (Fransız Toplumu) Hükümeti, Almanca konusan
bolge Hukumeti ve Flaman Hükümetinden oluşmaktadır. Federal Hükümet eğitim konusunda
zorunlu öğrenim yaşlarını ve diploma verilme şartlarını belirler. Federal Hükümette ayrıca Eğitim
Bakanlığı yoktur. Eğitim işleri Walon Hukumeti, Fransız Toplumu (Federasyon) Hukumeti ve
Flaman Hükümeti tarafından yürütülmektedir.
Fransız Toplumunda eğitimden sorumlu 2 ayrı bakan görev yapmaktadır. Bunlar İlk Öğretim
Bakanı, Orta Öğretim ve Özel Eğitim Bakanı ile Yüksek Öğretim Bakanıdır. Flaman Hükümetinde
ise bir eğitim bakanı bulunmaktadır.
Belçika’nın Valon (Fransızca konuşulan) Bölgesindeki okullarda eğitim dili Fransızca,
Flaman (Flamanca konuşulan) Bölgesindeki okulların eğitim dili Flamanca’dır. Brüksel’de ise hem
Fransızca hem de Flamanca dillerinde öğretim yapan okullar bulunmaktadır. Öğretim metotları ve
ders saatleri bölgelere göre değişebilmektedir.
Belçika’da okullar devlet tarafından açıldığı gibi özerk kurum ve kuruluşlar tarafından da
açılabilmektedir. Bu çerçevede okullar; Belediye Okulları, Devlet Okulları ve Katolik (Dini)
18
Okulları olarak sınıflandırılabilir. Bütün okullarda genel anlamıyla aynı öğretim programı ve çalışma
planı uygulanmakta olup, okullar devlet tarafından denetlenmektedir. Söz konusu okulların giderleri
devlet tarafından karşılanmaktadır.
Belçika’da eğitim 6 yaşından 18 yaşına kadar bütün çocuklar için zorunludur. Ancak bazı
öğrencilere 16 yaşından sonra tam gün eğitim yerine belli günler okulda yüzyüze eğitim, diğer
günler staj yapma olanağı sağlanır.
Belçika Eğitim Sisteminde Öğretim Kademeleri
Belçika eğitim sisteminde öğretim kademeleri ; Anaokulu, İlkokul, Orta Öğretim ve Yüksek
Öğretim’den oluşmaktadır.
- Anaokulu
Anaokulu eğitimi zorunlu değildir. 2,5-3 yaşından başlayıp 6 yaşına kadar devam etmektedir.
1., 2. ve 3. sınıf olmak üzere üç yıldan oluşmaktadır. Anaokulu eğitimi zorunlu eğitim kapsamında
olmadığı için devam zorunluluğu yoktur. Anaokulu eğitimi çağında çocuğu bulunan veliler, 2,5-6
yaşlar arasındaki çocuklarını istedikleri yaşta anaokuluna kayıt ettirme hakkına sahiptirler.
Çocuğunu anaokuluna göndermeyen veli, çocuk 6 yaşına girdiği zaman doğrudun ilkokula
göndermek zorundadır.
Belçika’da anaokulları çoğunlukla ilkokulların bünyesinde bulunduğu gibi, bağımsız
anaokulları şeklinde de olabilmektedir. Anaokulu eğitiminde, yaratıcı oyun şeklindeki eğitsel
aktivitelerle grup çalışmaları yapılmasına ağırlık verilmektedir. Anaokulunun 3. sınıflarında, ilkokula
hazırlık olması amacıyla okuma-yazma faaliyetleri de yapılmaktadır.
- İlkokul
İlkokulda öğretim süresi 6 yıl olup her çocuk için zorunludur. İlkokul eğitimi 6 yaşından
itibaren başlamakta ve 12 yaşına kadar sürmektedir. Öğrencilerden hazırbulunuşluk düzeyi İlkokula
başlayamayacak durumda olanların, Rehberlik Merkezinin görüşü alınarak bir yıl daha anaokuluna
devam etmeleri sağlanır ve daha sonra ilkokula kayıt edilir. Ancak, bu durumda olan çocuklar
zorunlu eğitim çağına girdikleri için anaokuluna devam ediyor olsalar dahi devam mecburiyeti
vardır. Normal ilkokula devam edemeyecek engelli öğrencilerin öğrenim göreceği özel eğitim
okulları da bulunmaktadır. İlkokullarda öncelikli olarak dil ve matematik öğretimine ağırlık
verilmektedir. Ülke genelinde aynı müfredat programı uygulanmakla birlikte, okul müdürlüklerine
öğretim metotlarını belirleme konusunda her geçen gün daha fazla serbestlik ve yetki verilmektedir.
İlköğretimde yaygın olarak, öğrencilerin kendi ilgi alanları doğrultusunda, çevrelerini gözlemleyerek
ve yaratıcı etkinliklere ağırlık verilerek eğitim yapılmaktadır. Aynı öğretim metodu orta öğretimde
de uygulanır.
- Orta Öğretim
Belçika genelinde orta öğretim seviyesinde modern ve klasik olmak üzere iki ayrı öğretim
sistemi uygulayan okullar bulunmaktadır.
Klasik orta öğretim okulları üç yıllık orta okul ve üç yıllık liseler olmak üzere iki
kademelidir. Genelde öğrenciler orta öğretimin birinci yılında genel, teknik, sanat ve meslek
okullarından birini seçerler. Daha sonraki yıllarda okul türü değiştirmek kolay olmamaktadır.
Öğrenciye daha fazla seçme hakkı tanıyan ve daha esnek olan modern sistem bütün devlet
okullarında uygulanmaktadır. Modern orta öğretim okulları ikişer yıldan oluşan üç kademeden
19
meydana gelmektedir. Orta öğretimin birinci yılında bütün öğrenciler aynı müfredatı takip
etmektedirler. Görülen haftalık zorunlu ders sayısı 27-32 saat arasındadır. İlk iki yıl gözlem, takip
eden iki yıl da ise üçüncü sınıfta seçilen bölümle ilgili eğitim verilmekte olup son iki yılda o
bölümde uzmanlaşma eğitimi yapılmaktadır. Orta öğretimde öğrencilerin seçebileceği 24 ayrı bölüm
bulunmaktadır. Öğrenciler yaptıkları bölüm seçimine göre orta öğretimi takiben üniversiteye devam
edebilmekte ya da çalışma hayatına atılabilmektedir.
Modern orta öğretim okullarında öğrenciler bölüm seçimlerini ; öğretmenlerinin
değerlendirmeleri ile kendi tercih, yetenek ve başarıları doğrultusunda genel, teknik, sanat ya da
meslek eğitimi şeklinde yaparlar. Seçilen her bölümde sınıflara göre verilmesi zorunlu olan ortak
dersler de bulunmaktadır.
Flaman Toplumu Hükümeti, modern ve klasik olmak üzere iki ayrı orta öğretim sisteminin
yol açtığı güçlükleri ortadan kaldırmak amacıyla, iki sistemin olumlu yönlerini birleştiren tek bir orta
öğretim yapısı oluşturmuş ve uygulamaya koymuş bulunmaktadır. Oluşturulan bu yeni yapının
amacı; öğrencilerin bölüm seçimini üst sınıflara bırakarak, daha sağlıklı bir seçim yapmalarına
imkan vermektir. Bu çerçevedeki orta öğretim 3 yıllık orta okul ve 3 yıllık lise öğretiminden
oluşmaktadır.
Genel liseler, öğrencileri akademik yüksek öğretime hazırlamaktadır. Meslek liseleri ise
tarım, ticaret, metal işleri, matbaa ve grafik sanatları gibi mesleki ağırlıklı eğitim vermektedir. Hem
Flaman Bölglesinde hem de Valon Bölgesinde 6 yıllık meslek liselerini bitiren öğrencilerin, yüksek
öğrenime devam edebilmek veya mesleki üst yeterlilik elde edebilmek amacıyla 7. sınıfı okumaları
gerekmektedir.
Teknik orta öğretimde ise daha çok yüksek öğretime yönelik akademik eğitim verilmekte
olup aynı zamanda öğrenciler lise son sınıfta staj yaparak uygulamalı mesleki eğitim de alırlar.
Güzel sanatlar liselerinde fazla bölüm bulunmamaktadır. En önemli üç bölüm müzik, beden
eğitimi ve görsel sanatlardır. Öğrenciler bu alanlarda öğretmen olmak için yüksek öğretime devam
edebilirler.
- Çıraklık Eğitimi
İlkokul diploması alan bir öğrenci, normal olarak orta öğretim birinci sınıf A bülümüne,
ilkokul diploması alamayan bir öğrenci ise orta öğretim birinci sınıf B bölümüne başlar.
Derslerindeki başarısızlık nedeniyle A bölümünden B bölümüne, derslerindeki başarı nedeniyle ise B
bölümünden A bölümüne geçişler vardır. Çıraklık eğitimi ilkokuldan sonra 4 ya da 5 yıl sürmektedir.
Çıraklık eğitiminde 16 yaşından sonra kısmi devam zorunluluğu olup haftada birkaç gün okulda
yüzyüze eğitim, diğer günler ise çalışarak staj yapma olanağı tanınmaktadır.
- Yüksek Öğretim
Belçika’da 17 üniversite bulunmaktadır. Bunlardan 9’u Belçika Valon Toplumu, diğer 8’i ise
Belçika Flaman Toplumu bölümündedir. Ayrıca, 59 yüksekokulun 30’u Fransızca konuşulan, 29’u
Flamanca konuşulan bölgelerde kurulmuştur.
20
A. Yüksekokul Öğretimi
Belçika’da iki çeşit yüksekokul öğretimi bulunmakta olup, bunlardan biri üniversite öğretimi
seviyesindedir. Kısa süreli yüksekokul öğretimi üç, nadiren dört yıllık mesleki ağırlıklı önlisans
programlarını kapsar. Bu programları bitirenler, Flaman bölgesinde ikinci sınıftan başlayarak
üniversiteye geçebilirler. Valon kesiminde bu durum için ise üç ayrı seçenek vardır : Hazırlık sınıfı
okumak, giriş sınavından geçmek veya üniversitenin ikinci kademesine (3. ya da 4. Sınıfa) doğrudan
geçiş. Bu seçenekler öğrencinin önlisans diplomasının derecesine ve üniversitede seçtiği
alana/bölüme göre değişkenlik gösterir.
Uzun süreli yüksekokul öğretimi iki kademeyi kapsayan dört veya beş yıllık öğretim
programları sunmaktadır. İlk iki yıl önlisans eğitimi olup takip eden iki veya üç yıllık öğretim
sonunda lisans derecesi ya da mühendislik gibi mesleki ünvanlar alınır. Bu programlar üniversite
seviyesinde olmakla beraber, üniversitelere göre daha çok bilimsel araştırma sonuçlarının iş hayatına
uygulanmasına daha fazla ağırlık verirler.
Uzun süreli yüksekokul öğretimi olarak isimlendirilen programları bitirenler bunu
kredilendirerek üniversite eğitimine devam edebilirler. Flaman bölgesindeki üniversiteler, aynı
alanda öğrenime devam etmek istenmesi durumunda, 4-5 yıllık yüksek okul öğrenimini en az 2 yıllık
üniversite öğrenimi olarak kredilendirirler ve öğrenciler doğrudan üniversite öğretiminin ikinci
kademesinden başlatılabilirler. Bazı istisnai durumlarda, sınava girerek veya üniversitenin kararıyla
3 yıllık kredilendirme yapılarak üniversite öğrenimine 4. yıldan başlamak mümkün olabilmektedir.
Fransızca konuşulan bölgedeki üniversitelerde ise üç ayrı seçenek bulunmaktadır : Bir yıl hazırlık
eğitimi görmek, giriş sınavından geçmek ya da doğrudan üniversite ikinci kademe eğitimen
başlamak. Söz konusu üniversiteye geçişler diploma derecesine ve üniversitede seçilen bölüme bağlı
olarak gerçekleşmektedir.
B. Üniversite Öğretimi
2004-2005 Öğretim yılından itibaren Bologne deklarasyonu uygulaması başlamıştır. Buna
göre: Üniversite öğrenimi 3 yıllık bakalorya devresi, 2 yıllık master devresi ve 3 yıllık doktora
devresi olarak düzenlenmiştir.
C. Özel Eğitim
Özürlüler eğitimi, öğrencinin normal anaokuluna giriş yaşı olan 2,5-3 yaşında başlayıp, 21
yaşına kadar devam eder. Bir çocuk 2,5 yaşından itibaren her an için özürlüler anaokuluna
kaydolabilir. Özürlüler ilkokulu eğitimi, normal olarak 6 yaşında başlar. Bu yaş süresi en fazla iki yıl
ertelenebilir. Yani özürlüler ilkokulu eğitimine başlangıç yaşı sekiz yaşına kadar uzatılabilir. Bu
geçişi öğretmenler kurulu ve rehberlik merkezinin tavsiye kararı belirler. Okul ve rehberlik
merkezinin kararı ile özürlüler anaokul eğitiminden normal ilkokul eğitimine geçmek mümkündür.
Özürlüler ilkokulu eğitimi normal olarak yedi yıl sürer. Yani çocuklar onuç yaşına kadar bu okula
devam ederler. Orta öğretime geçiş bu okulda da iki yıl ertelenebilir. Özürlü öğrencilerin okullara
taşınma işlemini yetkili makamlar üstlenmektedirler.
Kaynaştırma eğitimi; bir özürü olmasına rağmen, normal eğitime devam eden öğrencilere
verilen eğitimi içermektedir. Kaynaştırma eğitiminde; normal temel eğitim okulları ile özürlüler
eğitimi okulları birlikte görev yapmaktadırlar. Böylece, özürlü öğrenciler, normal temel eğitim
okulunda derslere ve faaliyetlere devam edebilirler. Kaynaştırma eğitimi geçici veya sürekli olabilir
ve aynı zamanda derslerin ve faaliyetlerin sadece bir bölümünü veya tamamını kapsayabilir.
21
3.3.5. Sosyal Güvenlik
Belçika’da sosyal güvenlik sistemi;
Çalışanlar ve işsizler,
Emekli olanlar ve halen çalışanlar
Sağlıklı olanlar ve hastalar
Geliri olanlar ve hiçbir gelir kaynağına sahip olmayanlar
Çocuksuz aileler ve çocuklu aileler
gibi toplumun her kesiminden gruplar arasındaki dayanışmaya bağlı bir sistemdir.
Bu dayanışmanın sürekliliği için, çalışanların, gelirlerine göre kendi paylarına düşen miktarı
ödemeleri gerekmektedir. Bu şekilde, bütün vatandaşların ortak sorumluluğu ve katkısı ile önemli bir
finansman sağlanmış olmaktadır. Ayrıca, sendikalar, sosyal güvenlik kurumları ve işveren
organizasyonları, sistem hakkında ortak karar almaktadır.
Belçika sosyal güvenlik sistemi, 3 işlevi üstlenmektedir:
1. Maaş kaybı esnasında (işsizlik, emeklilik, çalışmak için yetersiz olmak durumlarında), yeterli gelir sağlamak,
2. Çocukların eğitim giderleri veya hastalık durumunda masraflar gibi sosyal ödemelerin arttığı durumlarda (giderlerde artış olursa), geri ödeme yapmak,
3. Herhangi bir gelirin olmaması durumunda, sosyal yardım sağlamak.
Klasik olan sosyal güvenlik sistemi, 7 bölüm içermektedir:
1. Emeklilik ödemeleri 2. İşsizlik 3. İş kazalarına karşı sigorta 4. Meslek hastalıklarına karşı sigorta 5. Aile yardımları 6. Hastalık-çalışmazlık sigortası 7. Yıllık tatiller
Bununla birlikte, “Sosyal Destek” adı verilen diğer Sosyal Güvenlik sistemi ise, yukarıda
bahsedilen 7 bölüm kapsamında bulunmayan diğer vatandaşlar için yapılan sosyal yardımları içerir.
Örneğin, engelli vatandaşlara yapılan ödemeler, yaşlı insanların gelirlerini garanti altına almak gibi.
Sosyal güvenliğin finansmanı; maaşla çalışanlar, bağımsız çalışanlar ve memurlar için 3 ayrı
şekilde yapılmaktadır. Her sistem, sosyal primlerin ödemesi üzerine kurulmuştur.
Maaşla çalışanlar ve işverenler, kendi paylarına düşen primlerin ödemelerini ONSS-Sosyal
Güvenlik Kurumu’na yapmaktadırlar. Bağımsız çalışanlar ise, kendi paylarına düşen primleri, kendi
seçtikleri sosyal güvenlik fonuna yatırırlar. Eğer yerel yönetimlerde çalışmıyorlarsa, memurların
prim ödemelerini işveren kurum yapmaktadır.
22
4. GENEL EKONOMİK DURUM
4.1.GENEL DURUM
4.1.1.Genel Ekonomik Yapı
Avrupa Birliği’nin kurucu üyesi olan Belçika, dünyanın en gelişmiş pazar ekonomilerinden
biridir. Bununla birlikte bütçe sorunları, yaşlanan nüfus ve düşük istihdam oranı ülkenin
gündemindeki en önemli sorunları teşkil etmektedir. Son yıllarda alınan tasarruf tedbirlerine rağmen
Belçika’nın kamu ve özel borçlanması halen yüksek seviyelerdedir.
Nüfus yoğunluğunun oldukça yüksek olduğu Belçika, 1800’lerde Avrupa kıtasında sanayi
devrimini başlatan ülkelerin başında gelmektedir. Limanları, kanalları, demiryolları ve otoyo ağıyla
son derece gelişmiş ulaşım altyapısı sayesinde Belçika sanayii, çevre ülkelerin sanayileriyle entegre
olmuş durumdadır.
İhracat, Belçika ekonomisinin temelini oluşturmaktadır. Daha çok, ithal edilen hammadde
ve yarı mamullerin işlenerek ihraç edilmesi şeklinde bir dış ticaret yapısı söz konusudur. Artık
ekonomik olarak kullanılabilir durumda olmayan kömürün dşında önemli bir doğal kaynağa sahip
değildir. Bununla birlikte, çelik, tekstil, kimya, arıtma, gıda işleme, eczacılık, otomotiv, eletronik ve
makina üretimi gibi geleneksel sektörler ekonomideki ağırlıklı yerlerini korumaktadır. Sanayinin
kayda değer payına rağmen hizmet sektörü, GSYİH’nın yaklaşık % 69’unu oluşturmaktadır. Tarımın
ekonomideki payı ise çok düşük bir orandadır.
Birinci Dünya Savaşı’na kadar olan dönemde Fransızca konuşulan Valon bölgesi daha
gelişmiş bir sanayiye sahip ve Flaman bölgelerinde ekonomi ağırlıklı olarak tarıma dayalı iken;
savaş sonrasında bu denge değişmiş ve II. Dünya Savaşı sonrasında özellikle Brüksel ve Antwerp
arasındaki Flaman bölgesinde hafif sanayiinin gelişiminin hızlandığı, burada petrokimya sanayiinin
geliştiği görülmektedir. Başta çelik üretimi olmak üzere Valon bölgesinin eski ve geleneksel
sanayileri rekabet güçlerini yitirmişler; 1980’ler ve sonrasında ülkenin ekonomik ağırlık merkezi
Flaman bölgesine kaymıştır.
Yabancı sermaye, Belçika ekonomisine önemli katkı sağlamaktadır. Özellikle ABD firmaları
1960’lardan bu yana hafif sanayi ve petrokimya endüstrilerinin gelişiminde önemli rol
oynamışlardır. Belçika hükümeti de, yabancı sermayeyi, istihdamı geliştirici bir unsur olarak
düşünmekte ve teşvik etmektedir.
Ülkede yapılan yabancı yatırımlarda en büyük payı İngiltere, Almanya, Fransa ve Hollanda
ve A.B.D. almaktadır. Yabancı sermayenin Belçika’yı seçmesindeki en önemli nedenler arasında
ülkenin coğrafi konumu nedeniyle büyük pazarların ortasında yer alması, gelişmiş kredi, altyapı ve
ulaşım olanakları, sermaye hareketlerindeki serbesti ile yetişmiş ve verimliliği yüksek işgücü olarak
gösterilebilir. Ülkenin çok kültürlü yapısı ile, başta Avrupa Birliği olmak üzere pek çok uluslararası
kuruluşa ev sahipliği yapması da yabancı yatırımcılar açısından önemli özelliklerindendir.
Öte yandan, özellikle Belçika'daki işçi maliyetlerinin yüksekliği ve ülkedeki nispeten
karmaşık bürokratik yapı doğrudan yabancı yatırımlar açısından olumsuz faktörler olarak
değerlendirilebilir.
23
Belçika ekonomisinde en önemli yere sahip sektörler şunlardır:
Gıda maddeleri: Belçika’da gıda sektöründe faaliyet gösteren birçok büyük grup
bulunmaktadır: Danone, Inbev, Coca-Cola, Unilever Belgium, Kraft Foods Belgium, Nestle, vs.)
Biyoteknoloji ve İlaç Endüstrisi:
Belçika, ilaç endüstrisinde dünyanın en önde gelen 10 ülkesinden biri sayılmaktadır. Sektör,
ülkede 9.000’ini araştırma ve geliştirmede çalışan olmak üzere, yaklaşık 30.000 istihdam
yaratmaktadır. İlaç sanayisi, Belçika’nın ihracatlarının yaklaşık %10’unu oluşturmaktadır 2011
yılında ilaç ihracatları toplam ihracatın %10,4 seviyesinde gerçekleşmiştir. Belçika’nın giderek
hacim üretiminden ziyade birim başı katma değeri yüksek ilaçların üretimine ağırlık vermesi dikkat
çekmektedir.
Bu sebeple, gerek ilaç endüstrisi gerek Belçika hükümeti özellikle innovasyon ve AR-GE
konularında sektörün gelişebilmesi ve dünya sıralamasında yerini koruyabilmesi için yatırımlarda
bulunmakta, çeşitli teşvikler sunmaktadır. Örneğin devlet, AR-GE faaliyetlerinde bulunan
şirketlerden alınan kurumlar vergisinde indirim yapmakta, yabancı kökenli kalifiye eleman
çalıştırılabilmesi için kolaylıklar sağlamaktadır.
Ülkenin ilaç sektörü, klinik deneyler yapılabilmesine imkan tanıyan 167 hastanesi, üniversiteleri,
araştırma merkezleri ve özel sektör şirketlerinin yakın işbirliği sonucu dünyada Almanya’dan sonra
biokimya ürünleri ihracatında ikinci sırada yer almaktadır.
Deloitte Danışmanlık şirketinin Avrupa ülkeleri arasında ilaç endüstrisini incelediği araştırmada,
Belçika kişi başına geliştirilen ilaç adedinde Avrupa’nın en önde gelen ülkesi olarak tespit edilmiştir.
Ayrıca kişi başına düşen klinik deneylerde Belçika dünyada birinci sırada yer almaktadır. Klinik
deneyler için gereken yasal izin süreleri Faz 1 için 15, Faz 2 için 28 gündür.
Belçika’da her yıl ilaç endüstrisi AR-GE için 1,5 Milyar Avro’nun üzerinde kaynak ayırmaktadır.
İlaç sektöründeki bu yatırım, Belçika toplam AR-GE bütçesinin %42’ını oluşturmaktadır ve Avrupa
ortalamasının 2 kat üzerinde seyretmektedir.
Diğer taraftan, kimya mühendisliği, ilaç ve biokimya alanlarında Belçika ünversitelerinin eğitim
kalitesi dünya çapındadır.
Tıp ve klinik araştırmalarında Belçika dünyada en çok araştırma merkezine sahip ülke
konumundadır.
Belçika ilaç endüstrisi bioteknoloji, kimya, lojistik gibi Belçika’nın kuvvetli ve tamamlayıcı
sektörlerinden de gelen destek sayesinde AR-GE, üretim ve dağıtım konularında da tercih merkezi
olmaktadır.
24
Belçika ilaç endüstrisi 2012 yılı raporundan derlenen ana ekonomik veriler aşağıda yer almaktadır:
Tablo 8: Belçika İlaç Endüstrisi
* Açıklanmamıştır Kaynak: Pharma.be
Diğer taraftan, biyoteknoloji alanında 140’a yakın şirket faaliyet göstermektedir. Bu alanda
üniversiteler ve araştırma merkezleri ile ekonomik aktörler arasında iyi bir koordinasyon mevcuttur.
Biyoteknolojide toplam Avrupa cirosunun % 16’sı ve Ar-ge harcamalarının % 10’u Belçika
şirketlerine aittir.1
Avrupa Merkezleri:
Belçika, AB ve NATO’ya ev sahipliği yapması, coğrafi konumu itibariyle ulaşım avantajı
sağlaması, çokuluslu yetkin işgücünü ülkesinde bulundurması, şirketler için gerekli iletişim
altyapısını sunması ve cazip vergi indirimleri sebebiyle başta ABD ve Japonya şirketleri olmak üzere
yüzlerce çok uluslu şirketin ana Avrupa merkezini Belçika’da kurmasına vesile olmuştur. Bu açıdan
Brüksel; Londra, Paris, Frankfurt ve Barselona’dan sonra şirket kurulumu için en çok tercih edilen 5.
Avrupa ülkesidir.2
1 www.pharma.be,
http://business.belgium.be/en/investing_in_belgium/key_sectors/biotechnology/
2 http://business.belgium.be/en/investing_in_belgium/key_sectors/hqs/
Milyon € 2011
2011-2010
Değişimi %
Üretim
İlaç Endüstrisi 7.713 9,0
Kimya Endüstrisi İçerisindeki Yüzdesi 19,9 4,0
Toplam Üretim İçerisindeki Yüzdesi 5,0 2,4
İhracat
İlaç Endüstrisi 35.909 15,4
Toplam İhracat İçerisindeki Yüzdesi 10,4 4,9
Yatırımlar
İlaç Endüstrisi n/a* 5,7
Kimya Endüstrisi İçerisindeki Yüzdesi n/a* 2,4
Üretim Endüstrisi İçerisindeki Yüzdesi -2,0
İstihdam – kişi
İlaç Endüstrisi 32.198 0,9
İlaç Pazarı
İlaç Endüstrisi 4.537 5,1
AR-GE Harcamalarının Toplam İlaç Pazarındaki Payı 42,0
http://www.pharma.be/http://business.belgium.be/en/investing_in_belgium/key_sectors/biotechnology/http://business.belgium.be/en/investing_in_belgium/key_sectors/hqs/
25
Otomotiv:
Geçmişten bugüne otomobile endüstrisi Belçika ekonomisinin en önemli kalemleri
arasındadır. Belçika’da 1.9 milyar Avro katma değerinde birçok otomotiv şirketinin üretim ve
montaj hatları bulunmaktadır. Bunların arasında Volvo (Ghent), Audi veVolkswagen (Brüksel)
sayılabilir.
2008 yılında başlayan ekonomik kriz otomotiv sektörüne air bir darbe vurmuştur. 2012
yılında otomobil satışları bir önceki seneye kıyasla %15 düşerken, Ford Genk fabrikasını kapatma
kararı almıştır. Bu kararın yan sanayiyi de olumsuz etkileyerek yaklaşık 10.000 iş kaybına yol
açması beklenmektedir.
Diğer taraftan Belçika, kamyon, otobüs ve römork üretiminde uluslararası arenada yer
almaktadır. Van Hool, Volvo Europa Truck, Stokota, Atcomex ve Jonckheere Bus & Coach gibi
büyük çaplı üreticiler, yıllık 2.7 milyar Avro’luk cironun oluşturulmasında rol oynamaktadır. 3
Havacılık ve uzay sanayii:
Sektörde birçok ürün Belçika lisansını taşımaktadır: Airbus, Boeing, F-16, Rafale, Falcon
7X, Arian 4 ve 5 uzay programları, SPOT yer gözlem uyduları bunlardan bazılarıdır.
Belçika birkaç enternasyonel havaliman, ESA uydu izleme istasyonu ve Lessive’deki uzay
iletişim merkeziyle gelişmiş bir uzay ve havacılık altyapısına sahiptir.
Bu alanda önemli oyuncular arasında Newtec, Alcatel ATCA, Verhaert Space, SABCA, Spacebel,
Tracys, Techspace Aero ve Sonaca sayılabilir. 2009’da uzaya gönderilen mini uydu Proba-2,
Belçika’nın uzay sanayisindeki bilgi ve donanımını gözler önüne sermiştir.
Belçika’nın son yıllarda gerçekleştirdiği ekonomik misyonlarda öne çıkardığı uzmanlık
alanları arasında söz konusu sektör gittikçe artan bir paya sahip olmaktadır.
4.1.2. 2012 Yılındaki Gelişmeler
Avro bölgesindeki ekonomik yavaşlamanın bir sonucu olarak Belçika 2011 yılı son
çeyreğinden itibaren ekonomik durgunluğa girmiştir. Ülkenin ana dış ticaret ortaklarının AB ülkeleri
olması, ihracatı olumsuz etkilemiş, her ne kadar BRIC ve aralarında Türkiye’nin de bulunduğu
gelişmekte olan ülkelerle ticaretin artışı gözlemlense de, ihracattaki kayıplar tam anlamıyla telafi
edilememiştir.
2012 yılında 0,2 oranında küçülen GSYİH’nın, 2013 yılında artışı beklenmemektedir (%0).
3 http://www.aiib.be/automotive_industry.asp
http://www.aiib.be/automotive_industry.asp
26
Tablo 9: Güncel Makroekonomik Veriler
Son Veri 2012 2011
GSYİH
Oranı (%)
Belçika 2012-IV -0.4 -0.2 1.8
Avro
Bölgesi 2012-IV -0.9 -0.6 1.4
Enflasyon
(%)
Belçika 2013-03 1.3 2.6 3.4
Avro
Bölgesi 2013-03 1.7e 2.5 2.7
İşsizlik
Oranı(%)
Belçika 2013-02 8.1 7.6 7.2
Avro
Bölgesi 2013-02 12.0 11.4 10.2
Dolar-Avro
Paritesi
Avro -
USD 11/04/2013 1,3119 1,2848 1,3920 Kaynak: Belçika Merkez Bankası
İstihdam açısından incelendiğinde Belçika’da işsizlik %7,6 seviyesinde gerçekleşmiştir. Bu
oranın 2013 yıl sonu itibariyle %8,1’e yükselmesi beklenmektedir..
2011 yılında %3,5; 2012 yılında %2,5 oranında açıklanan enflasyonun, enerji fiyatlarının
dondurulması, ekonomik durgunluk sebebiyle iç talebin gerileyeceği tahminleri sonucu 2013 yıl
sonunda %1,6 seviyesine gerileyeceği tahmin edilmektedir.
Dış ticaret açısından bakıldığında Belçika’nın sağlıklı performansının giderek bozulmakta
olduğu gözlemlenmektedir. 2012 rakamlarına göre, Belçika ihracatı bir önceki yılın aynı dönemine
göre yalnızca % 2 oranında artarak 347 Milyar Avro oranında gerçekleşmiş, benzer bir şekilde
ithalatı da %2 oranında artarak 340 Milyar Avroya ulaşmıştır. Belçika’nın yıllık ithalat ihracat
artışlarının %10 seviyelerinde olduğu göz önüne alındığında dış ticaretin küçülmekte olduğu
anlaşılmaktadır. Her ne kadar gelişmekte olan ülkeler ile dış ticaret arttırılmaya çalışılsa da, Belçika
ihracatının %76’sı, ithalatının ise %74’ü yine Avrupa ülkeleri ile yapılmaktadır.
Diğer taraftan, Belçika’nın kamu (GSYİH’nın %99,8’i) ve özel sektör (GSYİH’nın %237’si)
borçlarının yüksek seviyelerde seyretmesi sebebiyle Avrupa Komisyonu Belçika’yı uyarmaktadır.
Bu bağlamda bütçe açığının kapatılabilmesi için Elio Di Rupo başkanlığındaki hükümet 2011
yılından bu yana 18 milyar Avro’luk tasarrufta bulunmuştur. Genel çerçevede açığın kamu
harcamalarının kısılması ve işletme giderlerinin azaltılması yolu ile kapatılmasına gayret
gösterilmektedir. Diğer taraftan, işgücününe katılımın arttırılması, işsizliğin azaltılması ve firmalara
vergi avantajı sağlanması ekonomiye ivme kazandırılmasını teminen alınan başlıca önlemlerdir. Bu
önlemler başlıca şu unsurdan oluşmaktadır:
-Devlet işsizlik maaşını daha sıkı kontrol altına almıştır. Maaşı alma süresi maksimum üç sene ile
sınırlandırılmış, ve işsiz kalma süresi ile kademeli olarak maaşta azalma yapılmasına karar
verilmiştir. Ayrıca üniversiteden yeni mezun kişilere işsizlik maaşı bağlanması zorlaştırılmış, aktif iş
arayanlar dolaylı olarak ödüllendirilmiştir.
- Aralık sonunda parlementoda oylanan yeni emeklilik yasasına göre erken emeklilik yaşı
60’dan 62’ye yükseltilmiştir. 65 yaş üzerinin tekrar işe katılma prosedürü kolaylaştırılmış, erken
emeklilik için gerekli minimum çalışma yılı 35’ten 40’a yükseltilmiştir. Buna ilaveten, kıdem
tazminatı yaşı 2013’te 55’e, 2016 yılından itibaren 58’e yükseltilecektir.
27
- Devletin kamu harcamalarında ciddi tasarruflara gidilerek 141 milyon Avro’luk kaynak
yaratılmıştır. Buna rağmen Belçika’nın rekabetçi durumunu zayıflatan maaşların otomatik
endeklenmesi kuralına dokunulmamıştır.
- Vergilendirmede şirket araçları katalog fiyatlarına göre kademeli olarak vergilendirilmiştir.
- Tütün, alkol ve kablolu televizyon vergileri arttırılmıştır.
- Temettü ve faiz gelirlerinden alınan stopaj %15’ten %21’e yükseltilmiştir. Ayrıca 20.000 Avro’nun
üzerinde sermaye gelirinden %4 vergi alınması öngörülmüştür.
- Yolsuzluk ve mali suçlarla mücadelede kontroller arttırılarak 980 milyon Avro’luk kamu bütçesi
yaratılması hedeflenmektedir.
- Temel faiz oranlarının KOBİ’lere tanınan %0.5 faiz oranı avantajı saklı kalmak koşuluyla faiz
oranları belirlenmesinde ciddi reformlar yapılmış, mali avantaj %3.6’dan %3’e düşürülmüştür.
- Nükleer santraller üzerinden alınan rant 550 milyon Avro’ya yükseltilmiştir.
- Gelir vergisinde artış yapılmıştır. (bu vesileyle bütçeye 120 Milyon Avro tutarında katkı
sağlanması öngörülmektedir)
- Borsa işlemleri üzerinden % 25 oranında vergi alınması kuralı yürürlüğe sokulmuştur.
- Tasarruf mevduatı vergilendirmeleri mevcut haliyle muhafaza edilmiştir. Buna karşılık, sermaye
gelirlerinin vergilendirilmesinde 20.000 Avronun üzerindeki meblağlardan bu miktarı geçen miktar
için %4 vergi alınması öngörülmektedir. Bahsekonu önlemle 900 Milyon Avro elde edilmesi
hedeflenmektedir.
- Sağlık harcamalarına bütçeden ayrılan pay, 2015 yılına kadar kademeli olarak azaltılmaktadır.
- Posta İdaresi (bposte) ve Devlet Demir Yolları (SNCB) gibi kamu kurumlarının idari ve mali
yapılarının revize edilmesine karar verilmiş, bir kısım harcamalar dondurulmuştur (örneğin SNCB
için 400 milyon €’luk bir bütçe dondurulması söz konusudur).
- Savunma sanayi harcamaları kısılmıştır. 2015 yılına kadar asker sayının 34.000’den 30.000’e
indirilmesi planlanmaktadır.
- Kalkınma için işbirliği kredileri dondurulmuştur.
- Hükümet bakanlarının maaşlarında %5 azalma yapılmış, kamu kuruluşlarının (Parlamento, Kraliyet
ailesim Sayıştay,Yüksek Adalet Konseyi vb.) kamu ödenek tahsisatları iki yıl süreyle
dondurulmuştur.
- Avukat ve noter ücretleri üzerinden vergi alınması prensibi konulmuştur.
28
Tablo - 10: Harcamalar bazında GSYİH (Sabit Fiyatlar İle)
Milyon Avro 2012 2011 2010
GSYİH, Sabit Rakamlar İle 361,88 362,563 356,123
Değişim % -0.2 1.8 2.4
Ana Harcama Kalemleri (%
Değişim)
Özel Nihai Tüketim -0.6 0.2 2.7
Kamu Nihai Tüketimi 0.1 0.8 0.7
Gayri Safi Sermaye Birikimi -0.5 4.1 -1.4
Mal ve Hizmet İhracatı 0.4 5.5 9.6
Mal ve Hizmet İthalatı -0.1 5.7 8.9 Kaynak : Belçika Merkez Bankası
4.2.TARIM
Belçika’da tarimsal faaliyetler her geçen gün artan zorluklarla karşı karşıya kalmaktadır. Piyasalardaki istikrarsızlık, iklim değişiklikleri, giderek katılaşan bitki sağlığı standartları,
gelişmekte olan ülke pazarları karşısında rekabet edilebilirliğin azalması ve nihayet sektörde
çalışanların zor çalışma koşulları tarım ile iştigal den kişilerin her geçen sene azalmasına neden
olmaktadır.
2011 istatistiklerine göre Belçika genelinde aktif nüfusun sadece % 0.7’sı tarım sektöründe
çalışmaktadır. 1980-2010 yılları arasında ekim alanları % 63; sektör çalışan adedi % 45 oranında
azalmıştır. Buna karşılık agro-tarımın ve gıda teknolojilerinin sektördeki önemi giderek artmaktadır.
Bununla birlikte, GSYİH’ya katkı payları düşünülecek olduğunda tarım hayvancılık sektörünün payı
yalnızca % 0,65 seviyesindedir.Bu oran 1980 yılında % 1,13 olarak tesbit edilmişti. Bununla birlikte
tarım ürünleri ticareti Belçika’nın toplam ticaretinin % 5,6’’nı teşkil etmektedir.
Toplam tarım üretiminin üçte ikisini canlı hayvan, et ve süt ürünleri oluşturmaktadır. Başlıca
tarım ürünleri şeker pancarı, keten, hububat ve patatestir. Sebze, meyve ve süs bitkileri tarımı da
özellikle Flaman bölgesinde önemlidir. Son yıllarda hububat üretiminde önemli bir düşüş
yaşanırken, et üretimi on yıldan bu yana istikarlı üretim yapısını sürdürmektedir. Endüstriyel bitkiler
üretiminde ise, özellikle patates, 2001 yılından bu yana önemli bir artış gözlenmektedir. Bununla
birlikte Belçika şeker pancarı üretimi giderek azalma göstermektedir.
Tüketim alışkanlıklarındaki değişikliklere bağlı olarak et ve et ürünleri, pastacılık ürünleri
gıda sektörlerinde üretimde düşüş yaşanırken nihai tüketime hazır gıda üretimde artış görünmektedir.
Gıda fiyatlarında(özellikle sütlü ürünler, hububat ve ekmek) da 2000 yılından bu yana % 28’lik bir
artış gerçekleşmiştir.
Tarım sektörü ihracatlarında birinci sırada gıda ürünleri, içecek ve tütün mamülleri gelirken,
bunu canlı hayvan ve hayvan menşeili ürün ihracatları takip etmektedir.
Tarım sektörüne ilişkin düzenlemeler, AB Ortak Tarım Politikası (CAP)kapsamında
değerlendirilmektedir. Bu çerçevede, 2014-2020 dönemini kapsayan yeni tarım reformu ile, yeni
bütçe Avrupa Parlamentosu tarafından onaylandıktan sonra 1 Ocak 2014 tarihi itibariyle yürürlüğe
gşrecektir. 435, 6 milyar avro tutarındaki toplam bütçe(AB bütçesinin % 42’sine tekabül etmektedir)
Bahsekonu meblağın büyük bir bölümü çiftçilere doğrudan ödeme ve Pazar desteğine ayrılırken
kalan bölümü kırsal kalkınma projelerine destekile AR-GE, gıda güvenliği, gelişmemiş bölgelere
29
yardım ve gelecekte karşılaşılması muhtemel krizler için rezerv olmak üzere dağılması
öngörülmektedir.
AB komşu ülkeleriyle karşılaştırıldığında Belçika;
Hayvansal üretim, özellikle domuz ve kanatlı hayvan üretimi diğer ülkelere göre göreceli
olarak daha fazladır(AB27’nin % 9’u Belçika’dan üretilmektedir). Sebze üretimi de özellikle Flaman
bölgesinde önem taşımaktadır. Buna karşılık hububat üretimi AB ülkeleri toplamının %5’ine tekabül
etmektedir.
Belçika’da tarım sektöründe çalışanlar diğer AB ülkelerine kıyasla daha iyi bir gelir
seviyesine sahip bulunmaktadır.
Hektarbaşına birim fiyatı Hollanda’dakine oranla geride olmakla birlikte diğer komşu
ülkelerle mukayese edildiğinde göreceli olarak daha yüksek bir seviyededir.
Tablo - 11: Tarım Üretimi
2011 2010 % Değişme
Ekim Alanı Sayısı 39.528 42.854 -7,7
Tarımda çalışan sayısı 74.399 80.944 -8,1
Tarımsal arazi (Hektar) 1.337.303 1.358.019 -1,5
Hububat (Hektar) 322.679 339.102 -4,8
Sanayiye yönelik ürünler (Hektar) 94.162 92.491 1,8
Patates (Hektar) 82.341 81.760 0,7
Hayvan yiyeceği (Hektar) 269.405 267.409 0,7
Sebze (Hektar) 40.941 40.038 2,3
Nadas (Hektar) 7.307 9.592 -23,8
Çimenlik arazi (Hektar) 488.924 499.687 -2,2
Büyükbaş hayvan sayısı x1000 2.560 2.593 -1,3
Domuz x1000 6.520 6.430 1,4
Küçükbaş hayvan x1000 114 120 -5,0
Kaynak: Belçika Ekonomik Bilgi ve İstatistik Genel Müdürlüğü Tarım 2012 Raporu
4.3.SANAYİ
Sanayi sektörü, toplam yurtiçi istihdamın %12’sini ve toplam katma değerin % 15’ini
oluşturmaktadır. En önemli sanayi dalları enerji, imalat sanayi, inşaat ve sivil mühendisliktir.
Tekstil / deri / ayakkabı / hazır giyim, gıda / içki / tütün ürünleri, metalurji, metal işleme,
makina imalatı, kağıt/matbaa ve bir dereceye kadar kimya sektörleri Belçika’da 19. yüzyıldan bu
yana var olan geleneksel sanayi dallarıdır.
1960’lardan itibaren ise, hızlı ekonomik büyüme ve yabancı yatırımların artması sonucunda
ortaya çıkan olumlu ekonomik ortam, özellikle kimya sanayi, ahşap ve mobilya, metal işleme,
elektrikli makina ve teçhizat ve otomotiv sektörlerinin öne çıkmasını sağlamıştır.
Sanayide istihdam yoğunluğu bölgelere göre önemli farklılıklar göstermektedir. Flaman
bölgesinin merkez ve kuzeydoğusu, istihdamın en yoğun olduğu bölgelerdir. Buna mukabil ülkenin
güneyinin tamamı, Charleroi’dan Liege’e kadar olan Valon bölgesinde sanayileşme nispeten sınırlı
kalmaktadır. Bu bağlamda devreye konulan Marshall Planı yabancı ve yerli yatırımcılar için çeşitli
destekler bölgeye yabancı yatırım çekebilmek için etkin bir rol oynamıştır.
30
Anvers, ülke sanayisinin lider eyaleti konumundadır. Bu eyalet kimya sektörünün (rafineri,
petrokimya, fotoğrafçılık malzemeleri, eczacılık ürünleri, vs.) yarısına evsahipliği yapmaktadır. Diğer
taraftan Anvers şehri, dünyanın elmas merkezi olarak kabul görmektedir. Elmas sektörü, Belçika
ticaretinde önemli bir yere sahiptir. Dünyada üretilen elmasların yarısından fazlası Anvers Elmas
Borsası’ndan geçmekte ve kesilmiş elmasların çoğu ihraç edilmektedir.
Brüksel, ülkenin ikinci büyük sanayi merkezidir.
Gent, Charleroi ve Liege halen geleneksel ağır sanayi sektörlerinin ağırlıklı olduğu
kentlerdir.
Flaman bölgesinde bulunan Kortrijk, küçük ve orta ölçekli firmaların aktif olduğu hafif
sanayisiyle ön plana çıkarken, bölgenin kuzeydoğusunda buradaki işgücü avantajından yararlanan
büyük firmalar ağırlık kazanmaktadır.
Son on-on beş yıla kadar sanayi genelde hammaddeye, demir ve su yollarına yakın
bölgelerde yerleşirken, bugün bu yapı değişmiş ve daha çok şehir kenarlarında ve metropolitan
bölgelerde, limanlar ve otoyollara yakın yerlere kaymıştır. Sanayi parkları hızla yaygınlık
kazanmıştır.
4.4. ULAŞTIRMA VE TELEKOMÜNİKASYON
Ulaştırma
Belçika, oldukça gelişmiş bir ulaşım altyapısına sahiptir. Dünyadaki en yoğun otoyol
ağlarından birine sahip olan Belçika’da, otoyolların büyük bir kısmı Avrupa ulaşım ağının bir
parçasıdır. Belçika’nın coğrafi konum avantajı ile birlikte karayolu altyapısının elverişliliği, ülkeyi
önemli bir lojistik merkez haline getirmektedir.
Devlet Demiryolları (SNCB) 1926 yılında kurulmuş olup, 3.422 m demiryolundan ve bütün
yurtiçi yolcu hizmetlerinden sorumludur. SNCB, 2005 yılından itibaren 2 ana birime bölünmüştür.
Bunlardan biri, demiryolu altyapı harcamalarından sorumlu olan gruptur. Diğer birim ise, yolcu
hizmetlerinden sorumludur.
Belçika, demiryolu ile taşımacılığa, GSMH’nın % 1’i oraninda destek vermektedir. Bu
destekle, SNBC, demiryolu güvenliğini artırmak ve yük taşımacılığı için ek yatırımlar yapmak
amacıyla projeler yönetmektedir. Bu projelerden biri, 2003 yılında başlatılan ve bu yıl tamamlanması
öngörülen, toplam değeri 17 milyar Avro tutarındaki demiryolu altyapı geliştirme programıdır. Bu
programın ana planlarından biri, Brüksel banliyö bölgeleri arasında hızlı bir tren ağı kurmak; Anvers
Limanı’nı, Belçika’nın diğer bölgelerini ve komşu ülkelerini birbirine bağlayacak yeni demiryolu
hattı açmaktır.
Kara ve demiryolunun dışında Belçika’da yaygın olarak kullanılan bir diğer taşıma aracı,
Meuse ve Schelde nehirlerine bağlı, 1.570 km. uzunluğundaki iç su yolları şebekesidir. Bu yük
taşıma şekli, demiryolu ile yapılan toplam taşımanın % 80’ine ulaşarak önem kazanmıştır.
Karayolu taşımacılığı daha ziyade perakende ve ticari amaçlı ürünlerin (inşaat malzemeleri,
gıda ürünleri, vs.) taşımacılığında, iç su yolları yine inşaat malzemeleri, akaryakıt ve kimyasalların
taşınmasında, demiryolları ise enerji ve çelik ürünlerinin taşınmasında tercih edilmektedir.
31
Belçika’da bir uluslararası (Brüksel Uluslararası Hava Limanı) ve dört bölgesel (Anvers-
Deurne, Charleroi-Gosselies, Liège-Bierset and Ostend-Middelkerke) hava limanı bulunmaktadır.
Anvers-Deurne hava limanı daha çok küçük havayolu şirketleri ve iş seyahatleri, Charleroi-Gosselies
hava limanı havacılık sanayi, turizm ve iş seyahatleri ile bazı tarifeli hizmetler ve kargo, Liège-
Bierset hava limanı kurye hizmetleri, turistik uçuşlar, Ostend-Middelkerke hava limanı ise hava
taşımacılığı, tarifeli hizmetler ve turistik uçuşlar konularında hizmet vermektedir.
Sabena’nın iflasından sonra kurulan SN Brussels Havayolları, 2002 yılında faaliyete geçmiş
ve Avrupa içi uçuşlar ile Afrika içi uzun uçuşlara odaklanmıştır. 2006 yılında Virgin Havayolları ile
SN Brussels Havayolları birleşmiş ve 2007 yılı Mart ayından itibaren, Brussels Airlines olarak uçuş
noktalarını artırarak seferlerine başlamıştır. Halihazırda Zaventem’de bulunan Ulusal
Havalimanı’ndaki uçuşların % 40’ı, Brussels Airlines tarafından gerçekleştirilmektedir.
Belçika’nın 3 önemli dış limanı bulunmaktadır: Anvers, Gent ve Zeebrugge. Anvers
Limanı, halihazırda Avrupa’nın en önemli limanlarından biridir. Her yıl, ortalama 120 milyon
tondan fazla yük, dünyanın dört bir yanında, Schelde ırmağı kanalı ile Avrupa’ya dağıtılmak üzere,
Anvers’e gelmektedir. Uzun vadeli demir yolu projesinin bir bölümü de Anvers Limanı’na ikinci bir
demiryolu hattı yapmayı içermektedir. Bu projenin, yıl sonuna kadar tamamlanması beklenmektedir.
Ayrıca 2016 yılında bitmesi planlanan yeni proje ile de açık denizden Anvers limanının birçok
rıhtımına kolay ulaşım sağlanması hedeflenmektedir.
Anvers Limanı ile ülkemiz arasındaki yıllık yük taşımacılığı 10 milyon tonu aşmakta olup,
Batı Avrupa limanları arasında Anvers, %63 pay ile Türkiye’nin en önemli partneri durumundadır.
İkinci sırada %9 payla Rotterdam (Hollanda) ve üçüncü sırada %8 payla Le Havre (Fransa) limanları
gelmektedir.
Ülkemiz ekonomisindeki gelişmelere paralel olarak, Anvers Limanı ile karşılıklı işbirliği de
artmaktadır. 2012 yılında, İstanbul, İzmir, Bursa gibi ekonomik açıdan önem arzeden şehirlerimiz
dahil 15’in üzerinde Ticaret ve Sanayi Odasının temsilcileri, Anvers Ticaret ve Sanayi Odası’nın
davetiyle Anvers Limanı’nı ziyaret ederek, karşılıklı işbirliği imkanları hakkında görüşmeler
yapmıştır.
ANVERS LİMANININ BÜYÜKLÜĞÜNE İLİŞKİN BAZI VERİLER
Alan
Sağ Kıyı 7.239 Hektar
Sol Kıyı 5.818 Hektar
Toplam 13.057 Hektar
Uzunluk
Karayolu 409 km
Trenyolu 1.061 km
Boru Hattı 350 km
İskeleler 157 km
Adet
Havuzlar (kullanılan) 6
Rıhtımlar 30
Şamandıralar 266
İskele Taşları 6.383
32
Telekomünikasyon
Telekomünikasyon hizmetlerinin 1998 yılında özelleştirilmesine rağmen, sabit hatlı hizmetler
halen, hisselerinin % 51’i devlete ait olan eski tekel operatörü Belgacom tarafından sağlanmaktadır.
Cep telefonlarında ise 3 önemli operatör vardır: Proximus (Belgacom), Mobistar (France Télécom)
ve BASE (KPN). Üçüncü nesil (3G) cep telefonu hizmetleri, 2003 yılının sonunda resmi olarak
başlamıştır.
2011 yılında sektördeki en önemli gelişme, Pekin menşeili telekomunikasyon ve altyapı
sağlayıcısı Datang şirketi’nin, Belçika’nın dördüncü 4G lisansını satın aldığını açıklamasıdır. 672
milyon abonesi bulunan dünyanın bir numaralı mobil operatörü China Mobile ile Datang arasında
kurulması muhtemel bir işbirliği ile Belçika’nın iki firmanın batıya açılım planlarında bir model
teşkil etmesi beklenmektedir. Ortaklığın irtibat ofisinin Valon Bölgesi Silikon Vadisi olarak
nitelendirilen Mons şehrinde kurulması beklenmektedir.
Telekomünikasyon sektöründe yaşanan bir diğer gelişme ise 4,1 milyon abonesi ve 273
milyon Avro faiz, vergi ve amortisman öncesi kârlılığı bulunan (FVAÖK) Base’in satışa sunulma
olasılığıdır. Her ne kadar KPN tarafından henüz resmi bir açıklama yapılmamış olsa da, Belçika
devletinden geçtiğimiz sene 3G lisansı elde etmiş olan kablolu televizyon operatörleri Voo ve
Telenet’in bir ortaklık ile Base’e talip olması, en kuvvetli ihtimal olarak görünmektedir.
Piyasadaki genel görüş, Base’i satın alacak şirketin Belçika piyasasında internet, televizyon
ve sabit hat aboneliği paketleri de sunması gerekliliği üzerinedir.
4.5. TİCARET
Ticari faaliyetlerin yürütülmesine ilişkin kurallar, 14 Temmuz 1991 tarihli “Ticaret
Uygulamaları ve Tüketicinin Bilgilendirilmesi ve Korunması Hakkında Kanun” ile düzenlenmiştir.
Gerek tüketici, gerekse ticari faaliyette bulunan gerçek veya tüzel kişiler bu Kanun çerçevesinde
çeşitli haklara sahip oldukları gibi, belirli yükümlülükler de taşımaktadırlar. Kanun’da belirtilen
kurallar iki ana hedef esas alınarak kurgulanmıştır:
1- Rekabetin ve ticari ilişkilerin hakkaniyete uygun olmasının sağlanması,
2- Tüketicinin korunması ve bilgilendirilmesi.
Kanun esas olarak; fiyatın belirtilmesi, ticari promosyonların ne şekilde olabileceği, miktarın
gösterilmesi zorunluluğu, reklam, özel satıiş yöntemleri, adil ticarete aykırı hareketler ve yaptırımları
düzenlemektedir.
33
4.6. HİZMETLER
Müteahhitlik ve Teknik Müşavirlik
2012 Yılı Bilgileri ve 2013 Beklentileri
Belçika müteahhitlik sektörü GSYİH’nın %5,1’ini oluşturan en önemli sektörlerden birisidir.
Cari fiyatlara göre 2012 yılında müteahhitlik sektörünün GSYİH’ya katkısı 19,26 Milyar Avro
seviyesinde gerçekleşmiştir. Yaklaşık 277.000 kişinin istihdam edildiği sektör, toplam işgücünün
%5.9’unu oluşturmaktadır. 2012 yılında Belçika toplamında vergiye tabi 809.289 firmadan 108.465’i
inşaat sektöründe faaliyet göstermektedir. Buna göre müteahhitlik firmaları Belçika toplamının
%13,4’ünü oluşturmaktadır. Bölgesel kapsamda, Flaman Bölgesinde Valon Bölgesine kıyasla iki kat
daha fazla inşaat firması bulunduğu gözlemlenmiştir.
İnşaat sektörü yapısı gereği, ekonomik konjonktürü bir ila iki yıl geriden takip etmekte,
piyasalardaki iniş ve çıkışlar sektöre orta vadede etki etmektedir. Nitekim 2012 yılında Belçika
GSYİH’sı %0.2 küçülürken, aynı yıl inşaat sektöründeki katma değer artışı %0.5 oranında
gerçekleşmiştir. Ancak 2013 yılı ekonomik tahminleri, 2008’den bu yana yaşanan krizin sektördeki
yansımalarını gözler önüne sermektedir. Buna göre Belçika İnşaat Konfederasyonu, 2013 yılında
inşaat sektöründe bir büyüme öngörmemektedir (%0.1). Bütçe tedbirleri kapsamında federal
hükümetin KDV oranlarını arttırma ihtimali sektörde kaygı yaratmaktadır. Diğer taraftan, enerji
tasarrufu çerçevesinde yapılan renovasyonlarda federal hükümetin %40 oranında verdiği primin
2013 yılsonuna kadar kademeli olarak kaldırılması anılan alt sektörde bir durgunluğa sebep
olmaktadır.
Sektörde yaşanan zorluklar sonucu 2012 yılında 2.800 adet sektörel istihdam kaybı olmuş,
2012 Ekim ila 2013 Ocak ayları arasında 502 inşaat firması iflas ilan etmiştir. Diğer taraftan
Graydon danışmanlık firması, 2013 Ocak ayı içerisinde iflas eden inşaat firmalarının geçtiğimiz yıla
kıyasla %69,4 arttığını açıklamıştır.
Belçika’nın Türk Müteahhitleri ile Ortak Üstlendiği Projeler
Yıllık 500 Milyon Avro cirosu ile Belçika’nın önemli müteahhitlik ve özellikle enerji
sistemleri alanlarında hizmet veren teknik firmalarından birisi ve GDF Suez Grubunun bir kuruluşu
olan Tractebel Engineering S.A. firmasının halen Türkiye’de, Türk ortaklarıyla faaliyetini
sürdürdüğü ve tamamladığı enerji projeleri bulunmaktadır.
Bunlar arasında; Akfen Enerji ile Mersin Kombine Doğalgaz Santrali'nin geliştirilmesi ve
kurulu gücünün 450 MWe'den 570 MWe'ye çıkarılması danışmanlık hizmeti (toplam değeri 5.6
milyon Avro), Bilgin Enerji ile yapılan Şarköy Gaz santrali, Belçika’da faaliyetlerini sürdüren Türk
sahipli UNIT Investment firmasıyla çalışılan Yeni Gebze doğal gaz güç Santrali, Ciner Grubu ile
çalışılan Kazan Doğal Gaz depolama ünitesi, Anadolu Endüstri Holding ile çalışılan Gerze-Sinop
kömür güç santrali sayılabilir.
Son olarak, 21.11.2012 tarihli “Marmara Ereğlisi LNG Terminali Kapasite Artırım
Mühendislik İşi Hizmet Alımı” ihalesini de Tractebel Engineering S.A. firması kazanmıştır.
34
Bankacılık ve Sigortacılık
1990’lı yılların sonuna doğru Belçika banka ve sigorta sektörleri, Avrupa ve dünya
seviyesinde rekabet edebilmek için ek yapılanmalara gitmişlerdir. Ancak, geleneksel bankacılık
hizmetleri, özellikle 2001-2002 yıllarında, dünya borsalarında meydana gelen dalgalanmalardan
fazlasıyla etkilenmiş ve bu zorluk, Belçika finans sektörünün, diğer benzer ülkelerdeki finans
sektörlerinden daha iyi hale gelmesine sebep olmuştur.
1997 yılında, Hollandalı Internationale Nederlandse Groep (ING)’nin, Banque Bruxelles
Lambert (BBL)’i ve ayrıca, 1998 yılında, Belçika-Hollanda Mali Hizmetler Grubu Fortis’in,
Belçika’nın en büyük bankası Générale de Banque’ı satın alması ile, bankacılık sektöründe
uluslararası şirket evlilikleri de mey