Download pdf - ABC służby cywilnej - ebook

Niniejsza darmowa publikacja zawiera jedynie fragmentpełnej wersji całej publikacji.

Aby przeczytać ten tytuł w pełnej wersji kliknij tutaj.

Niniejsza publikacja może być kopiowana, oraz dowolnierozprowadzana tylko i wyłącznie w formie dostarczonej przezNetPress Digital Sp. z o.o., operatora sklepu na którym możnanabyć niniejszy tytuł w pełnej wersji. Zabronione sąjakiekolwiek zmiany w zawartości publikacji bez pisemnej zgodyNetPress oraz wydawcy niniejszej publikacji. Zabrania się jej od-sprzedaży, zgodnie z regulaminem serwisu.

Pełna wersja niniejszej publikacji jest do nabycia w sklepieinternetowym Salon Cyfrowych Publikacji ePartnerzy.com.

http://epartnerzy.com/ebooki/abc_sluzby_cywilnej_-_ebook_p12611.xml

http://epartnerzy.com/


http://epartnerzy.com//nota_prawna.xml?pid=12436


spis treści

Wykaz skrótów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9

Wstęp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11

rozdział 1. służba cywilna – zagadnienia ogólne . . . . . . . . . . . . . . . . . 131.1. Modelesłużbycywilnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15

1.1.1. Informacjeogólne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 151.1.2. Modelkarieryamodelpozycyjny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 151.1.3. Modelesłużbycywilnejwpaństwacheuropejskich . . . . . 171.1.4. Polskimodelsłużbycywilnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18

1.2. PolskasłużbacywilnaaUniaEuropejska iprawomiędzynarodowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 181.2.1. Informacjeogólne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 181.2.2. Służbacywilnajakoprzedmiotregulacjiprawa

europejskiego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 181.2.3. Przepisyprawaeuropejskiegomającewpływ

nafunkcjonowaniesłużbycywilnejwPolsce . . . . . . . . . . . 191.2.4. Zagadnienierównegotraktowaniaiochrony

przeddyskryminacjąwprawiemiędzynarodowym iprawieUniiEuropejskiej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21

1.2.5. Obywatelstwopolskiejakowarunekwstąpienia dopolskiegokorpususłużbycywilnej . . . . . . . . . . . . . . . . 22

1.3.Służbacywilnawhistoriipolskiegoprawaurzędniczego . . . . . . . . 231.4.Konstytucjonalizacjapolskiejsłużbycywilnej . . . . . . . . . . . . . . . . . 28

rozdział 2. Organizacja służby cywilnej w polsce na podstawie ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o służbie cywilnej . . . . . . . . . . . . . . 312.1. Informacjeogólne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 312.2. Ustrójkorpususłużbycywilnejpodjurysdykcjąustawy

zdnia21listopada2008r.osłużbiecywilnej . . . . . . . . . . . . . . . . 322.2.1. SzefSłużbyCywilnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 332.2.2. RadaSłużbyCywilnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 372.2.3. Dyrektorgeneralnyurzędu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41

6 SPIStREśCI

rozdział 3. Nawiązanie stosunku pracy w służbie cywilnej . . . . . . . . . 453.1. Informacjeogólne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 453.2. Nabórdosłużbycywilnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46

3.2.1. Umowaopracęwsłużbiecywilnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 493.2.2. Służbaprzygotowawczawsłużbiecywilnej . . . . . . . . . . . . . 503.2.3. Pierwszaocenawsłużbiecywilnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 503.2.4. Mianowaniewsłużbiecywilnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 523.2.5. Wyższestanowiskawsłużbiecywilnej . . . . . . . . . . . . . . . . . 54

rozdział 4. Ocena okresowa członków korpusu służby cywilnej . . . . . 604.1. Podstawowezasadysporządzaniaocenyokresowejczłonków

korpususłużbycywilnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 604.2. Sprzeciwodocenyokresowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 624.3. Ocenaokresowaarozwójzawodowyczłonkówkorpususłużby

cywilnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 624.4. Kryteriaocenyokresowejczłonkakorpususłużbycywilnej

zatrudnionegonastanowiskupracyniebędącymwyższym stanowiskiemwsłużbiecywilnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 63

4.5. Kryteriaocenyokresowejczłonkakorpususłużbycywilnej zatrudnionegonastanowiskupracybędącymwyższym stanowiskiemwsłużbiecywilnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64

4.6. trybsporządzaniaocenyokresowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 66

rozdział 5. Wartościowanie i opis stanowisk pracy w korpusie służby cywilnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 695.1. Opisstanowiskpracywsłużbiecywilnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 705.2. Wartościowaniestanowiskpracywsłużbiecywilnej . . . . . . . . . . . 70

rozdział 6. Odpowiedzialność dyscyplinarna członka korpusu służby cywilnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 776.1. Informacjeogólne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 886.2. Karydyscyplinarnewkorpusiesłużbycywilnej . . . . . . . . . . . . . . . 776.3. KomisjadyscyplinarnaIinstancji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 796.4. WyższaKomisjaDyscyplinarnaSłużbyCywilnej . . . . . . . . . . . . . . 806.5. Rzecznikdyscyplinarny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 816.6. Składyorzekającekomisjidyscyplinarnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . 836.7. Postępowanieprzedkomisjądyscyplinarną . . . . . . . . . . . . . . . . . . 83

rozdział 7. postępowanie kwalifikacyjne w służbie cywilnej . . . . . . . . 887.1. Informacjeogólne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88

7

7.2. Wymogiformalnedlaosóbuczestniczącychwpostępowaniu kwalifikacyjnym . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88

7.3. Zgłoszeniedopostępowaniakwalifikacyjnego . . . . . . . . . . . . . . . 917.4. Zakrestematycznyorazorganizacjapostępowania

kwalifikacyjnego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 92

rozdział 8. szkolenie i rozwój w służbie cywilnej . . . . . . . . . . . . . . . . . 968.1. Informacjeogólne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 968.2. Kategorieszkoleńwsłużbiecywilnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 96

8.2.1. Szkoleniacentralne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 978.2.2. Szkoleniapowszechne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 998.2.3. Szkoleniawramachindywidualnegoprogramurozwoju

zawodowegoczłonkakorpususłużbycywilnej . . . . . . . . . . 1008.2.4. Szkoleniaspecjalistyczne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 101

8.3. Źródłafinansowaniaszkoleńwsłużbiecywilnej . . . . . . . . . . . . . . 1028.4. Organizacjaszkoleńwsłużbiecywilnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1048.5. Aplikacjalegislacyjna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 107

rozdział 9. rola Krajowej szkoły Administracji publicznej w systemie służby cywilnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1129.1. Informacjeogólne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1129.2. OrganizacjaKrajowejSzkołyAdministracjiPublicznej . . . . . . . . . 1139.3. NabórsłuchaczydoKrajowejSzkołyAdministracjiPublicznej . . . . 1159.4. PrawaiobowiązkisłuchaczyKrajowejSzkołyAdministracji

Publicznej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 118Załączniknr1.Przykładowewzorypismdotyczących

służbycywilnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 122Załączniknr2.Przykładowewzoryumówdotyczących

służbycywilnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 144Załączniknr3.Przykładowewzorydokumentówdotyczących

służbycywilnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 149Załączniknr4.Słownikpojęćzwiązanychzesłużbącywilną . . . . . . . . 179Załączniknr5.Pytaniatestowedotyczącesłużbycywilnej . . . . . . . . . 191Załączniknr6.Wykazaktówprawnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 217Załączniknr7.Pytaniawykorzystanewsprawdzianiewiedzy

wramachpostępowaniakwalifikacyjnegowsłużbiecywilnej w2009r. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 249

SPIStREśCI

WyKAz sKrótóW

Akty prawne

k.c. – ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny(Dz.U.Nr16,poz.93zpóźn.zm.)

Konstytucja – ustawazdnia2kwietnia1997r.–KonstytucjaRzeczy-pospolitejPolskiej(Dz.U.Nr78,poz.483zpóźn.zm.)

k.p. – ustawazdnia26czerwca1974r.–Kodekspracy(tekstjedn.:Dz.U.z1998r.Nr21,poz.94zpóźn.zm.)

r.s.p.p.k. – rozporządzeniePrezesaRadyMinistrówzdnia24stycz-nia2007r.wsprawiesposobuprzeprowadzaniapostę-powania kwalifikacyjnego w służbie cywilnej (Dz.U.Nr13,poz.82zpóźn.zm.)

r.s.s.c. – rozporządzeniePrezesaRadyMinistrówzdnia25kwiet-nia2007r.wsprawieszkoleńwsłużbiecywilnej(Dz.U.Nr76,poz.507)

tWE – traktatustanawiającyWspólnotęEuropejską–wersjaskonsolidowana(Dz.Urz.UEC321Ezdnia29grudnia2006r.)

u.f.p. – ustawazdnia30czerwca2005r.ofinansachpublicznych(Dz.U.Nr249,poz.2104zpóźn.zm.)

u.m.w.p. – ustawazdnia10października2002r.ominimalnymwyna-grodzeniuzapracę(Dz.U.Nr200,poz.1679zpóźn.zm.)

u.p.u.p. – ustawazdnia16września1982r.opracownikachurzę-dówpaństwowych(tekstjedn.:Dz.U.z2001r.Nr86,poz.953zpóźn.zm.)

u.p.z.k. – ustawazdnia24sierpnia2006r.opaństwowymzaso-bie kadrowym i wysokich stanowiskach państwowych(Dz.U.Nr170,poz.1217zpóźn.zm.)

u.s.c. – ustawa z dnia 21 listopada 2008 r. o służbie cywilnej(Dz.U.Nr227,poz.1505)

10 wykaz skrótów

z.z.d.o.s. – zarządzenie Nr 81 Prezesa Rady Ministrów z dnia1sierpnia2007r.wsprawiezasaddokonywaniaopisówi wartościowania stanowisk pracy w służbie cywilnej(M.P.Nr48,poz.566zpóźn.zm.)

publikatory

OSP – OrzecznictwoSądówPolskichOSPiKA – OrzecznictwoSądówPolskichiKomisjiArbitrażowychPPPubl. – PrzeglądPrawaPublicznegoRPEiS – RuchPrawniczy,EkonomicznyiSocjologicznySł.Cyw. – SłużbaCywilnaSł.Prac. – SłużbaPracownicza

inne skróty

EtS – EuropejskitrybunałSprawiedliwościKSAP – KrajowaSzkołaAdministracjiPublicznejUE – UniaEuropejska

Wstęp

Niniejszapublikacja,którejproblematykadotyczysłużbycywilnej,powołanejwceluzapewnieniazawodowego,rzetelnego,bezstronnegoipolitycznieneutralnegowykonywaniazadańpaństwa,macharakterprzedewszystkimpraktyczny.Opracowaniekoncentrujesiębowiemnapraktycznychaspektachorganizacji i funkcjonowaniasłużbycywilnej,nieograniczasię jedyniedoanalizyprzepisówprawnych.Informacjedotyczącesłużbycywilnejzawartewprezentowanejpublikacjizostałyprzedstawionewsposóbaplikacyjny,przystępny,łatwydowykorzystaniawtrakciepracyzawodowejlubnaukowej.Istotnącechąopracowaniajestto,żeopróczczęściopisowejznaczny

jejfragmentstanowiąużytecznewzorypismidokumentówdotyczącychróżnychaspektówfunkcjonowaniasłużbycywilnej.Wpublikacjiznaj-dujesięrównieżwybórpodstawowychaktówprawnychzwiązanychzesłużbącywilną,niezbędnydlawszystkichosóbzainteresowanychtymza-gadnieniem.„ABCsłużbycywilnej”jestkompleksowymopracowaniem,integrującymwsobieróżnemetodyprzekazywaniawiedzy,m.in.zesta-wieniatabelaryczneiwykresy.Publikacjajestkierowanadoszerokiegogronaodbiorców–zarów-

noosóbzatrudnionychwsłużbiecywilnej(m.in.pracownikówkomórekkadrowych,członkówkomisjidyscyplinarnych,osóbprzystępującychdopostępowaniakwalifikacyjnego),jakiosóbstarającychsięozatrudnie-niewadministracjirządowejorazprzedstawicieliśrodowisknaukowych,zajmującychsięproblematykąadministracjipublicznejikorpususłużbycywilnej(m.in.pracownikównaukowychistudentówwydziałówprawa,administracjioraznaukpolitycznych),atakżewszystkichzainteresowa-nychprzedmiotowąproblematyką.Autorzymająnadzieję,żepublikacjatapozwoliCzytelnikomzrozu-

miećzasadyorganizacjiimechanizmydziałaniasłużbycywilnej,azara-zemstanowićbędzieużytecznenarzędziepracy.

Autorzy

rozdział 1

służbA cyWilNA – zAgAdNieNiA OgólNe

Istnieniesłużbycywilnej,którejfunkcjonowanieopartejestnaaksjoma-tachzawodowości,rzetelności,bezstronnościczyneutralnościpolitycznejjeststandardemwprawiemiędzynarodowym.Wpolskimporządkupraw-nymzasadytezostałyprzyjętenapodstawiepostanowieńustawyzdnia2kwietnia1997r.–KonstytucjaRzeczypospolitejPolskiejorazustawyzdnia21listopada2008r.osłużbiecywilnej(Dz.U.Nr227,poz.1505).terminsłużbacywilnawjęzykuprawniczymjestdefiniowanyjestjako

stosunekprawnyłączącydanąosobęipaństwo,polegającynazatrud-nieniutejosobywaparaciepaństwowymwceluwykonywaniazawyna-grodzeniem,wsposóbciągłyistały,czynnościzwiązanychbezpośredniozrealizacjąfunkcjipaństwowych.Bezwątpienianiejesttopojęcietożsa-mezterminem„służbapubliczna”,któregoznaczenieterminologicznejestszerszeioznaczasytuacjęosóbpracującychwewszystkichwyróżnio-nychkonstytucyjniewładzach.Nastatuskorpususłużbycywilnejzasadniczywpływwywierająnastę-

pująceelementy:– jednostronneustalenieprzezpaństwo,wformieustawy,warunkówsłużby(tj.prawiobowiązkówczłonkakorpususłużbycywilnej);

– publicznoprawnycharakterstosunkusłużby,wyrażającysięwnawią-zaniustosunkupracywdrodzemianowaniaprzyzachowaniuzasaddobrowolnościwstąpieniadosłużby;

– trwałośćstosunkusłużbowego,oznaczającawkonsekwencjiznaczniedalejidącą,niżprzyinnychformachzatrudnienia,stabilizacjęstatusuurzędnika;

– podporządkowanie urzędnikawyrażające się w nałożonych przezprawoobowiązkachiograniczeniach,aobejmującepodległośćwła-dzyprzełożonego,dyspozycyjnośćorazpodporządkowanieinteresówosobistychurzędnikainteresompaństwa;

ROZDZIAł114

– wzmocnionerygoryodpowiedzialnościfunkcjonariuszazajegodzia-łania,przedewszystkimodpowiedzialnośćdyscyplinarna;

– istnieniepostronieurzędnika,będącegowsłużbiepaństwowej,okre-ślonychuprawnień,mającychniekiedycharakterprzywilejów,stano-wiącychswegorodzajurekompensatęzapoświęceniesłużbie.ZgodniezKonstytucjąsłużbacywilnawPolscemacharakterzawodowy,

rzetelny,bezstronnyipolitycznieneutralny.Charakterzawodowyoznaczaprofesjonalizmogólniewymaganywramachregulacjiprawnychodpra-cownikówiurzędnikówsłużbycywilnej,zaśdlazajmowaniakonkretnegostanowiska–posiadaniepewnychkwalifikacjiszczególnych.Zawodowewy-konywaniezadańpaństwaoznaczazatemkoniecznośćzatrudnianiaosób,które traktująwykonywanie tych zadań jako zawód, czyli zatrudnieniewramachsłużbycywilnejniemadlanichcharakteruprzejściowego,leczstanowistałeźródłoutrzymaniaorazmiejscepracy,zapewniająceosobomkompetentnymmożliwośćrealizacjikarieryzawodowej.Natomiasttermin„rzetelny”znajdujedookreślenieprzedewszystkimwobowiązkachczłonkakorpususłużbycywilnej.Womawianymzakresieosobatakarealizujeswojezadaniawsposóbracjonalnyekonomicznie,sprawnieiterminowo.Dwapozostałeaksjomaty,naktórychustawodawcaoparłideęfunkcjonowaniasłużbycywilnej,sąwzasadziejednoznaczne.Zasadabezstronności wswo-imznaczeniuterminologicznymwistociezawierarównieżzakresznacze-niowypojęcianeutralnościpolitycznej.Przezbezstronnośćnależyrozumiećtakisposóbrealizacjizadań,wktórymjedynym,wyłącznympryzmatem,przezktóryrozważasięsposóbzałatwieniasprawy,jestnormaprawna,napodstawiektórejwydajesiędecyzję,zuwzględnieniemzasadyjednako-wegotraktowaniapodmiotówwsprawieidziałaniawsposóbobiektywny.Analogiczneznaczenieterminologicznemapojęcie„neutralny”.Funkcjonowaniewramachpaństwademokratycznegonowoczesnej,

konstytucyjnejsłużbycywilnejjestmożliwejedyniewtedy,gdyspełnionesąłącznienastępującewarunki:– zapewnionejestoddzieleniesferypublicznejodsferyprywatnej;– zapewnionyjestrozwójindywidualnejsolidnościpracownikówtychsłużb;

– zapewnionajestodpowiedniatrwałośćiochronapracyoraznależy-tegopoziomuzarobków;

– zapewnionesązasadynaboruiawansowaniaopartenawiedzyiumie-jętności.

15SłUżBACyWIlNA–ZAgADNIENIAOgólNE

1.1. Modele służby cywilnej

1.1.1. informacje ogólne

Zasadyfunkcjonowaniasłużbycywilnejdopełniaprzyjętywdanympaństwiemodelsłużbycywilnej,którydeterminujesystemowerozłożenieakcentunatakieaksjomaty,jakzawodowość,rzetelność,bezstronnośćineutralnośćpolityczna.Wyróżnićmożnatrzymodelesystemuorgani-zacjisłużbycywilnej,tj.:1) pozycyjny,2) kariery,3) mieszany.Różnice pomiędzy tymi typami dotyczą zarówno samej koncepcji

kształtowaniasłużbycywilnej,jakirozwiązańszczegółowychodnoszą-cychsiędojejzasięgupodmiotowego,sposobuadministrowanianiąorazmożliwościawansuwtejsłużbie.

1.1.2. Model kariery a model pozycyjny

generalnąróżnicąpomiędzymodelemkarieryamodelempozycyj-nymjestzałożenie,żewpierwszymprzypadkuzatrudnienienastępujedoszerokopojętegokorpususłużbycywilnej,awdrugim–nakonkretnestanowiskowkorpusiesłużbycywilnej.Wprzypadkumodelu„kariery”głównaróżnicamiędzyurzędnikiem

cywilnymakażdyminnymobywatelempoleganatym,żeczłonkowikor-pususłużbycywilnejpowierzonoprzygotowanieiwykonanieprogramurządowego.tafunkcjauzasadniastosowaniespecjalnychstandardówiwy-magańwobecpracownikówsłużbycywilnej.Pracownicysłużbycywilnej,jakoistotnyelementwładzywykonawczej,nacodzieństosująlubegze-kwująprawo.Dlastosowanianormprawnychwsposóbprawidłowy,toznaczyrzetelny,bezstronnyineutralnypolitycznie,niezbędnejestzapew-nienieochronyichstosunkupracy.Wobectegozadaniakorpusu,rozu-mianeszerokojakoochrona,kierowanielubregulacjażyciaspołecznego,implikująkoniecznośćzapewnieniaspecjalnegostatusuurzędników.Wmodelu„pozycyjnym”państwoprzestajestawiaćsięponadspołe-

czeństwemizajmujepozycjęobokniego.Wkoncepcjitejnieznajduje

ROZDZIAł116

uzasadnieniatwierdzenie,żefunkcjepublicznerealizowaneprzezpaństwomająwiększąwartośćodfunkcjirealizowanychprzezsektorprywatny.

schemat nr 1.Cechycharakterystycznemodelisystemówsłużbycywilnej

cec

hy m

odel

u ka

rier

yc

echy

mod

elu

pozy

cyjn

ego

publicznoprawnaumowaopracęistosowaniemianowania

mianowaniejedynienapierwszestanowiska

ustawoweokreśleniewymogówwykształceniawarunkującego podjęciepracy

ograniczoneuznawaniepraktykizawodowejnabytej wsektorzeprywatnym

systemywynagrodzeńustalanewustawie (awanswedługstażupracy)

kodeksetykiurzędnikówcywilnych (wtymspecjalneprzepisydyscyplinarne)

dożywotniapraca

procespracybardziejnakazowyniżukierunkowanynacele

podrzędnapozycjazasadosiąganiawyników

nacisknasumienność,uczciwośćiprzestrzeganieprawa

specjalnesystemyemerytalne

rekrutacjanakonkretnestanowiskopracy

stosunkikontraktoweregulowaneczęściowo przepisamiprywatnoprawnymi

konkretnyzasóbwiedzywodniesieniudokonkretnegostanowiska

łatwośćprzenoszeniasię

wustalaniuwysokościpłacnieobowiązujezasadastażupracy

braksformalizowanegosystemuawansowania

pracaniemacharakterudożywotniego

brakspecjalnegosystemuemerytalnego

zarządzaniewynikami/umowydocelowe

uznawaniedoświadczeńzawodowychnabytychwsektorzeprywatnym

Źródło: D.Bossaert,Ch.Demmke,Służba cywilna w państwach akcesyjnych. Tendencje i wpływ proce-sów integracyjnych, łódź2003

SłUżBACyWIlNA–ZAgADNIENIAOgólNE 17

1.1.3. Modele służby cywilnej w państwach europejskich

Przyjęciemodelukarierylubpozycyjnegozwiązanejestbezpośrednioztradycjąnarodowąwdanymkrajuorazzdefinicjąipojmowaniemrolipaństwawjegostosunkachzespołeczeństwem.Modelkarieryprzyjmu-jezapunktodniesieniazałożenie,żeadministracjapubliczna,wprze-ciwieństwiedosektoraprywatnego,realizujeinne,szczególnieistotnezadania.Dlategosystemtenzostałwdrożonywpaństwach,wktórychgłębokozakorzenionajestświadomośćprawnaiszczególneprzywiązaniedoproceduradministracyjnychihierarchii.Natomiastsystempozycyjnyznalazłzastosowaniewpaństwach,wktórychdlafunkcjiadministracjipublicznej,wświadomościspołecznej,niemauzasadnieniadlaspecjal-negowyodrębnieniaodfunkcjiinnychpodmiotów,wtymrównieżpod-miotówsektoraprywatnego.Wtymmodelubardziejlicząsięzdolnościzarządczeimenedżerskieniżformalnekwalifikacje.Wadąsystemuka-rieryjestbrakmotywacjidopoprawyjakościpracywwynikusztywnegosystemuwynagrodzeńibrakukonkurencjiorazwysokiekosztysłużbycywilnej,będąceskutkiemstosowaniagwarancjizatrudnieniaiwynagro-dzenia.Natomiastjakosłabestronysystemukarierypodnosisięsłabepowiązanieurzędnikazinstytucją,wktórejpracujeorazdużąpodatnośćnaczynnikizewnętrzne,niezawszezwiązanezinteresempaństwa.

schemat nr 2.Występowaniemodelisłużbycywilnejwporządkachprawnychpaństweuropejskich

Model kariery

Model pozycyjny

Belgia,Niemcy,grecja,Hiszpania, Francja,Irlandia,luksemburg,Austria,

Portugalia

Dania,Szwecja,Finlandia,Holandia, WielkaBrytania,Włochy

Źródło: M.Mróz,Służba cywilna w państwach Unii Europejskiej (system awansowy i pozycyjny w bada-niach Europejskiego Instytutu Administracji Publicznej),KancelariaSejmu,BiuroStudiówiEksper-tyz,Informacjanr746,listopad2000

ROZDZIAł118

1.1.4. polski model służby cywilnej

Waspekcieomawianychwyżejmodelipolskisystemsłużbycywilnejniejestjednorodny.Zasadypostępowaniarekrutacyjnegoczykwalifikacyjnegoniepozwalająnajednoznaczneprzypisaniegodomodelukarierylubtypupozycyjnego.Dlategomodeltennależyzakwalifikowaćjakomieszany.Jed-nocześnienależyzauważyć,żecodozasadymodelesłużbycywilnejwczy-stejformiewystępująbardzorzadko.ObecniemodelkarierywklarownejformiewystępujeweFrancji,amodelpozycyjnywWielkiejBrytanii.

1.2. polska służba cywilna a unia europejska i prawo międzynarodowe

1.2.1. informacje ogólne

PrzedstawieniewsposóbprzeglądowysystemusłużbycywilnejwPolsce,zewzględunaczłonkostwotegokrajuwUniiEuropejskiej,wymagaodnie-sieniasiędokwestiiwpływutegoczłonkostwanazasady,standardyisposóbfunkcjonowaniasłużbycywilnej.UnięEuropejskąstworzyłypaństwaczłon-kowskiepodpisująctraktatyzałożycielskie,któremogąbyćzmienianeprzywykorzystaniuprocedurrewizyjnychzawartychwtraktacieoustanowieniuUniiEuropejskiej(Dz.U.z2004r.,Nr90,poz864/0).Państwaczłonkow-skiepowierzałystopniowo(kolejnymitraktatami)WspólnocieEuropejskiejiUniiEuropejskiejokreślonekompetencjeizadania,zarównowsferzewewnętrznej,jakiwsferzestosunkówzewnętrznych;wszerokimzakresiekompetencjedostanowieniaprawawokreślonychdziedzinach,wmniej-szymstopniukompetencjewładzywykonawczejisądowniczej.

1.2.2. służba cywilna jako przedmiot regulacji prawa europejskiego

Należy zauważyć, że choćWspólnota niemawyrażonychwprostuprawnieńdoregulacjisłużbycywilnej,tojednakprocesintegracjimaogromnywpływnastandardy i zasady jej funkcjonowania.Szczegól-niewymownymprzykłademwpływuprawodawstwaUEiorzecznictwa


EtSjestinterpretacjaart.39tWE.EuropejskitrybunałSprawiedli-wościskonstruowałzłożonąwykładniętejnormy,którastawiaprzedpaństwamiczłonkowskimiobowiązekotwarciaswojejsłużbycywilnejnaobywateliinnychpaństwczłonkowskich.Wyłączonespodtejnormysą stanowiska związane z tzw.wykonywaniemuprawnieńpubliczno-prawnych iochronąogólnego interesupaństwa, couzasadnione jestkoniecznościązapewnieniaochronytożsamościnarodowejorazzaufa-niaobywatelidopaństwa.

1.2.3. przepisy prawa europejskiego mające wpływ na funkcjonowanie służby cywilnej w polsce

Rozważającpodziałkompetencjiwzakresiewładzywykonawczejpo-międzyUniąEuropejskąaPolskąnależyzauważyć,żestosowanieiwy-konywanieprawawspólnotowegonależywzasadziedopaństwczłonkow-skich.Mogąonesamodzielniekształtowaćzasadypostępowaniasłużącewykonywaniuprawawspólnotowego.Związanesąjednakzasadąjedno-litegostosowaniaprawawspólnotowegoilojalnościwobecUniiEuro-pejskiej.Nieistniejezatemogólnewspólnotoweprawopostępowaniaadministracyjnegoaniprawoprocesowe,któremogłobybyćstosowaneprzezkrajoweurzędy.Jednakintegracjaeuropejskawpraktycemadużywpływnaadministracjępublicznąisłużbęcywilną,wszczególnościpo-przezustawodawstwo,współpracęadministracyjnąiorzecznictwoEtS.

tabela nr 1.Wykazdyrektywmającychwpływnasłużbęcywilnąwpaństwachczłon-kowskich–przykłady

zasada równości Kwestie transgraniczne Warunki pracy

DyrektywaRady2000/43/WEzdnia29czerwca2000r.wprowadzającawżyciezasadęrównegotraktowaniaosóbbezwzględunapochodze-nierasowelubetniczne(Dz.Urz.UEl180zdnia19lipca2000r.,s.22zpóźn.zm.)

RozporządzenieRady(EWg)nr1612/68zdnia15października1968r.wsprawieswobodnegoprzepływupracownikówwewnątrzWspólnoty(Dz.Urz.UEl257zdnia19października1968r.,s.2zpóźn.zm.)

DyrektywaRady89/391(EWg)zdnia12czerw-ca1989r.wsprawiewprowadzeniaśrodkówwcelupoprawybez-pieczeństwaizdrowiapracownikówwmiejscupracy(Dz.Urz.UEl183zdnia29czerwca1989r.,s.1zpóźn.zm.)

ROZDZIAł120

Dyrektywa76/207/EWgzdnia9lutego1976r.wsprawiewprowadzeniawżyciezasadrówne-gotraktowaniakobietimężczyznwzakresiedostępudozatrudnienia,awansowania,kształceniaiawansuzawodowegoorazwarunkówpracy(Dz.Urz.UEl39zdnia14lutego1976r.,s.40zpóźn.zm.)

DyrektywaRady75/117/EWgzdnia10lute-go1975r.wsprawiezbliżeniaustawodawstwPaństwczłonkowskichdotyczącychstosowaniazasadyrównościwyna-grodzeńdlamężczyznikobiet(Dz.Urz.UEl45zdnia19lutego1975r.,s.19zpóźn.zm.)

DyrektywaRady2000/78/WEzdnia27listopada2000r.ustanawiającaogólnewarunkiramowerównegotraktowaniawzakresiezatrudnieniaipracy(Dz.Urz.UEl30zdnia4lutego2000r.,s.37)

DyrektywaRady86/378/EWgzdnia24lipca1986r.wsprawiewpro-wadzeniawżyciezasadyrównegotraktowaniakobietimężczyznwsys-temachzabezpieczeniaspołecznegopracowni-ków(Dz.Urz.UEl225zdnia12sierpnia1986r.,s.40zpóźn.zm.)

RozporządzenieRady(EWg)nr1408/71zdnia14czerwca1971r.wsprawiestosowaniasystemówzabezpieczeniaspołecznegodopracow-nikównajemnychiichrodzinprzemieszczają-cychsięweWspólnocie(Dz.Urz.UEl149zdnia5lipca1971r.,s.2zpóźn.zm.)

DyrektywaRady89/48(EWg)zdnia21grudnia1988r.wspra-wieogólnegosystemuuznawaniadyplomówukończeniastudiówwyż-szych,przyznawanychpoukończeniukształceniaiszkoleniazawodowego,trwającychconajmniejtrzylata(Dz.Urz.UEl19zdnia24stycznia1989r.,s.16zpóźn.zm.)

DyrektywaRady92/51/EWgzdnia18czerw-ca1992r.wsprawieogólnegosystemuuznawaniakształceniaiszkoleniazawodowego,uzupełniającadyrektywę89/48/EWg(Dz.Urz.UEl209zdnia24lipca1992r.,s.25zpóźn.zm.).

czas pracy

DyrektywaRady93/104(WE)zdnia23listo-pada1993r.dotyczącaniektórychaspektóworganizacjiczasupracy(Dz.Urz.UEl307zdnia13grudnia1993r.,s.18zpóźn.zm.)

DyrektywaRady96/34(WE)zdnia31czerw-ca1996r.wsprawieporozumieniaramowegodotyczącegourlopurodzicielskiegozawarte-goprzezUNICE,CEEPorazEtUC(Dz.Urz.UEl145zdnia19czerwca1996r.,s.4zpóźn.zm.)

DyrektywaRady97/81/WEzdnia15grud-nia1997r.dotyczącaPorozumieniaramowe-godotyczącegopracywniepełnymwymia-rzegodzinzawartegoprzezEuropejskąUnięKonfederacjiPrzemy-słowychiPracodawców(UNICE),EuropejskieCentrumPrzedsię-biorstwPublicznych(CEEP)orazEuropejskąKonfederacjęZwiązkówZawodowych(EtUC)(Dz.Urz.UEl14zdnia20stycznia1998r.,s.9zpóźn.zm.).


umowy zatrudnienia

DyrektywaRady1999/70(WE)zdnia28czerw-ca1999r.dotyczącaPorozumieniaramowegowsprawiepracynaczasokreślony,zawartegoprzezEuropejskąUnięKonfederacjiPrzemy-słowychiPracodawców(UNICE),EuropejskieCentrumPrzedsiębiorstwPublicznych(CEEP)orazEuropejskąKonfederacjęZwiązkówZawodowych(EtUC)(Dz.Urz.UEl175zdnia10lipca1999r.,s.43zpóźn.zm.)

Źródło: D.Bossaert,Ch.Demmke,Służba cywilna w państwach akcesyjnych. Tendencje i wpływ proce-sów integracyjnych,łódź2003

1.2.4. zagadnienie równego traktowania i ochrony przed dyskryminacją w prawie międzynarodowym

i prawie unii europejskiej

Powinnośćrównegotraktowaniaiochronyprzeddyskryminacjąwza-trudnieniutoistotnezasadyprawapracy,zawartem.in.wtakichaktachprawnychjakMiędzynarodowyPaktPrawObywatelskichiPolitycznychzdnia19grudnia1966r.(Dz.U.z1977r.Nr38,poz.167)orazKon-wencja(Nr111)dotyczącadyskryminacjiwzakresiezatrudnieniaiwyko-nywaniazawoduz25czerwca1958r.(Dz.U.z1961r.Nr42,poz.218).Weuropejskimsystemieprawnymwłaściwemustosowaniuzasadyrów-nościiniedyskryminacjisłużądwarodzajezabezpieczeńprawnych.Popierwszezasadyniedyskryminacjinietraktujesięjakoautonomicznegoprawa,ajejnaruszenierozpatrujesięwkoniecznymkontekścienaru-szeniajakiegośsubstancjalnegoprawachronionego.Podrugiezasadaniedyskryminacjiniewykluczaróżnicwtraktowaniu,podwarunkiem,żejestpotemuobiektywneuzasadnienie.Arbitralna,bezpodstawnadys-kryminacjajestniedopuszczalna.

ROZDZIAł122

NatomiastwprawieUniiEuropejskiejdotyczącymrównegotrakto-waniaiochronyprzeddyskryminacjąmożnawskazaćm.in.:dyrektywęzdnia9lutego1976r.wsprawiewprowadzeniawżyciezasadyrówne-gotraktowaniakobietimężczyznwzakresiedostępudozatrudnienia,kształceniaiawansuzawodowegoorazwarunkówpracy(Dz.Urz.UEl39zdnia14lutego1976r.,s.40zpóźn.zm.)orazdyrektywęRady2000/78/WEzdnia27listopada2000r.ustanawiającąogólnewarunkiramowerównegotraktowaniawzakresiezatrudnieniaipracy(Dz.Urz.UElz2000r.Nr303,s.16).Problematyce ochrony praw kobiet poświęcona jest ratyfikowana

przezPolskęKonwencjamiędzynarodowaozakaziepracynocnejko-bietzatrudnionychwprzemyśle,podpisanawBernie26września1906r.(Dz.U.z1922r.Nr19,poz.158)orazczęśćIpkt8iczęśćIIart.8Eu-ropejskiejKartySpołecznej(Dz.U.z1999r.Nr8,poz.67).NatomiastwprawieUniiEuropejskiejprzedmiotowegozakresudotyczą:Dyrekty-waRady92/85/EWgzdnia19października1992r.wsprawiewprowa-dzeniaśrodkówochronysłużącychwspieraniupoprawywmiejscupracybezpieczeństwaizdrowiapracownicwciąży,pracownic,któreniedaw-norodziłyipracownickarmiącychpiersią(Dz.Urz.UEl348zdnia28listopada1992r.,s.1zpóźn.zm.)orazDyrektywaRady96/34/WEzdnia3czerwca1996r.wsprawieporozumieniaramowegodotyczące-gourlopurodzicielskiegozawartegoprzezUNICE,CEEPorazEtUC(Dz.Urz.l145zdnia19czerwca1996r.,s.4zpóźn.zm.).

1.2.5. Obywatelstwo polskie jako warunek wstąpienia do polskiego korpusu służby cywilnej

Zgodniezart.5u.s.c.dyrektorgeneralnyurzędu,upowszechniającinformacje owolnych stanowiskach pracy,wskazuje, za zgodą SzefaSłużbyCywilnej,stanowiska,októrepozaobywatelamipolskimimogąubiegaćsięobywateleUniiEuropejskiejorazobywateleinnychpaństw,którymnapodstawieumówmiędzynarodowych lubprzepisówprawawspólnotowegoprzysługujeprawopodjęciazatrudnienianaterytoriumRzeczypospolitejPolskiej.Jednocześnieustawadookreśla,żeosobanie-posiadającaobywatelstwapolskiegomożezostaćzatrudnionanastano-wiskupracy,naktórymwykonywanapracaniepoleganabezpośrednim


lubpośrednimudzialewwykonywaniuwładzypublicznejifunkcjima-jącychnaceluochronęgeneralnychinteresówpaństwa,jeżeliposiadaznajomość języka polskiego potwierdzoną dokumentem określonymwrozporządzeniuPrezesaRadyMinistra.Przywołanyprzepiszawieradyspozycję,którejadresatemjestosoba

ubiegającasięowstąpieniedokorpususłużbycywilnej,odnoszącąsiędokoniecznościlegitymowaniasięznajomościąjęzykapolskiego.Do-kumentypotwierdzająceznajomośćjęzykazostaływskazanewRozpo-rządzeniuPrezesaRadyMinistrówzdnia23kwietnia2009r.wsprawierodzajówdokumentówpotwierdzającychznajomość językapolskiegoprzezosobynieposiadająceobywatelstwapolskiego,ubiegającesięoza-trudnieniewsłużbiecywilnej(Dz.U.Nr64,poz.539).Najegopodstawiedokumentamipotwierdzającymiznajomośćjęzykapolskiegoprzezoso-bynieposiadająceobywatelstwapolskiego,ubiegającesięozatrudnieniewsłużbiecywilnej,są:a)certyfikatznajomościjęzykapolskiegopoświadczającyzdanyegzaminzjęzykapolskiegonapoziomieśrednimogólnymlubzaawansowa-nym,wydanyprzezPaństwowąKomisjęPoświadczaniaZnajomościJęzykaPolskiegojakoObcego;

b)dokumentpotwierdzającyukończeniestudiówwyższychprowadzo-nychwjęzykupolskim;

c)świadectwodojrzałościuzyskanewpolskimsystemieoświaty;d)świadectwonabyciauprawnieńdowykonywaniazawodutłumaczaprzysięgłegowydaneprzezMinistraSprawiedliwości.

1.3. służba cywilna w historii polskiego prawa urzędniczego

IdeasłużbycywilnejpojawiłasięwhistoriiprawaurzędniczegowPol-scewokresiemiędzywojennym.Postanowieniamiustawyzdnia17lutego1922r.opaństwowejsłużbiecywilnej(tekstjedn.:Dz.U.z1949r.Nr11,poz.72)ustawodawcanadałsłużbiecywilnejcharakterpublicznopraw-ny,stwierdzając,żestosunekpaństwowejsłużbycywilnejmacharakterpublicznoprawnyimożebyćzmieniony,zawieszonylubrozwiązanywy-łącznieprzyzastosowaniuprzepisówprawapublicznego.takakwalifi-kacjaprawnastosunkusłużbowegobyławkomponowanawpodstawo-

ROZDZIAł124

wezałożeniesystemuprawnegoIIRzeczypospolitejzpodziałemprawanaprywatneipubliczneorazzprzynależnościąprzepisówregulującychumowyopracęistosunkipracydoprawaprywatnego.Wtakichwarun-kachstosuneksłużbowy,atakżekreującygoaktnominacji,miałycechyinstytucjipublicznoprawnych,zwyłączeniemstosowania„prywatnego”prawapracy.Ustawaz1922r.do1939r.byłanowelizowanaczternaścierazy.CałeprawourzędniczePolskimiędzywojennejregulowałoformal-nie,wsposóbścisłyirygorystyczny,całośćstosunkusłużbyurzędnikaijejprzebieg.Ustawaopaństwowejsłużbiecywilnejswojąjurysdykcjąobjęłanietyl-

kourzędnikówadministracjirządowej,alerównieżurzędnikówzatrudnio-nychmiędzyinnymiwKancelariiCywilnejPrezydentaRzeczypospolitej,KancelariiSejmuorazwNajwyższejIzbieKontroli.Przywołanyaktprawnywprowadzałpodziałfunkcjonariuszynadwiegrupy:urzędnikówiniższychfunkcjonariuszypaństwowych.Wstosunkachurzędowychzinteresantamiurzędnikmiałzachowywaćnależytąpowagęikierowaćsiębezstronnością.Zanaruszenieobowiązkówsłużbowychfunkcjonariuszpaństwowyponosiłodpowiedzialnośćsłużbową,atakżekarnąicywilną.Wykreowanyprzywołanymaktemprawnymcharaktersłużbycywilnej

trwalewpisałsięwtradycjęprawaurzędniczegowPolsce,arozwiązaniaprawneanalogicznedostworzonychwówczassąwidocznewewspółcze-snychaktachprawnychregulującychustrójsłużbycywilnejwPolsce.Podrugiejwojnieświatowejustawaopaństwowejsłużbiecywilnej

znalazłasięwśródtejczęściustawodawstwaokresumiędzywojennego,którazostałarecypowanaprzeznowąwładzę.Wrazzlicznymizmianamimającyminaceluadaptacjęzawartychwniejrozwiązańdoówczesnychwarunkówipotrzebustrojowychustawaprzetrwałado1974r.,kiedytozostałazdniem31grudnia1974r.formalnieuchylonaprzezusta-węzdnia26czerwca1974r.–PrzepisywprowadzająceKodekspracy(Dz.U.Nr24,poz.142)Odtworzeniefunkcjonowaniaadministracjirządowejopartejnapra-

cownikachwypełniającychswojeobowiązkizuwzględnieniemkryteriówstanowiącychobecniestandardwpaństwachdemokratycznych(neutral-nośćpolitycznaibezstronność),nastąpiłowzwiązkuzprzyjęciemustawyzdnia5lipca1996r.osłużbiecywilnej(Dz.U.Nr89,poz.402).Ustawaz1996r.obowiązywałatylkoprzezrok.Nieobejmowałaswoimiregula-cjamiwszystkichpracownikówadministracjirządowej,określałabowiem


prawaiobowiązkiwyłączniemianowanychurzędnikówsłużbycywilnej,tworzącychkorpus służby cywilnej i dokonywała ich rozróżnienianaczterykategorieurzędniczewzależnościodwykonywanejfunkcjiizadańorazkwalifikacji.Ustawaosłużbiecywilnejz1996r.wykreowałasystemsłużbycywilnejopartynanastępującychinstytucjachipodmiotach:1) RadaSłużbyCywilnej,będącaorganemopiniodawczymidoradczymPrezesaRadyMinistrówiSzefaSłużbyCywilnej;

2) komisjesłużbycywilnej,tj.KomisjaKwalifikacyjnadoSłużbyCywil-nejprzeprowadzającapostępowaniekwalifikacyjnedoposzczegól-nychkategoriiurzędniczych;KomisjaOdwoławczaSłużbyCywilnej,doktórejnależałorozpatrywanieodwołańurzędnikówsłużbycywil-nejwsprawachokreślonychwustawieWyższaKomisjaDyscyplinar-naSłużbyCywilnej,doktórejnależałorozpatrywanieodwołańodorzeczeńkomisjidyscyplinarnychurzędów;

3) SzefSłużbyCywilnej,będącycentralnymorganemadministracjirzą-dowejwłaściwymwsprawachsłużbycywilnejipodlegającyPrezeso-wiRadyMinistrów,wykonującyswojezadaniaprzypomocyUrzę-duSłużbyCywilnej,doktóregozadańnależała realizacjapolitykipaństwawobecsłużbycywilnejorazkoordynacjadziałańwzakresieplanowaniaiwykorzystaniaśrodkówzwiązanychzfunkcjonowaniemsłużbycywilnej;

4) dyrektorzygeneralniurzędów,doktórychzadańnależałozapewnie-niefunkcjonowaniaurzędów,warunkówichdziałania,organizacjapracy,atakżedokonywanieczynnościzzakresuprawapracywobecurzędnikówsłużbycywilnej.Kolejneuregulowaniadotyczącesłużbycywilnejwprowadziłaustawa

zdnia18grudnia1998r.osłużbiecywilnej(Dz.U.z1999r.Nr483,poz.49zpóźn.zm.),którejkształtzdeterminowanybyłpostanowieniamiKonstytucji.Zakrespodmiotowyustawyobejmowałosobyzatrudnionenastanowiskachurzędniczychw:1) KancelariiPrezesaRadyMinistrów;2) urzędachministrów i przewodniczących komitetów wchodzącychwskładRadyMinistróworazurzędachcentralnychorganówadmini-stracjirządowej;

3) urzędachwojewódzkichorazinnychurzędachstanowiącychaparatpomocniczyterenowychorganówadministracjirządowejpodległychministromlubcentralnymorganomadministracjirządowej;

ROZDZIAł126

4) RządowymCentrumStudiówStrategicznych;5) komendach, inspektoratach i innych jednostkachorganizacyjnychstanowiącychaparatpomocniczykierownikówzespolonychsłużb,in-spekcjiistrażywojewódzkichorazkierownikówpowiatowychsłużb,inspekcjiistraży.Wprzeciwieństwiedopostanowieńustawyosłużbiecywilnejz1996r.

przedmiotowaustawaregulowałasytuacjęprawnązarównourzędników,jakipracownikówsłużbycywilnej.ZgodniezniącentralnymorganemadministracjirządowejwłaściwymwsprawachsłużbycywilnejbyłSzefSłużbyCywilnej.NamocyustawyosłużbiecywilnejukonstytuowanorównieżRadęSłużbyCywilnej,nadającjejcharakterorganudoradczegoPrezesaRadyMinistrówwsprawachsłużbycywilnej.Podobniejakwpo-przedniejustawieutworzonostanowiskodyrektorageneralnegourzędu,podlegającebezpośredniowłaściwemuministrowi,kierownikowiurzę-ducentralnegolubwojewodzie.Ustawa,októrejmowa,wprowadzaładosystemusłużbycywilnejwyższestanowiskawsłużbiecywilnej.Ob-sadzaniewyższychstanowiskwsłużbiecywilnejodbywałosięwdrodzekonkursu.Ustawazdnia24sierpnia2006r.osłużbiecywilnej(Dz.U.Nr170,

poz.1218zpóźn.zm.)dokonałazasadniczejzmianywstosunkudoswo-jejpoprzedniczki.Zakładaławszczególnościwyłączeniezesłużbycywil-nejwyższychstanowiskwadministracjirządowej,likwidacjęstanowiskaSzefaSłużbyCywilnej,UrzęduSłużbyCywilnej,atakżeRadySłużbyCywilnej oraz powołanie państwowego zasobu kadrowego. Ustawazdnia24sierpnia2006r.osłużbiecywilnejkreowałaorganizacjęsłużbycywilnejwoparciuodeklarowaneaksjomatyzawodowości,rzetelności,bezstronnościipolitycznejneutralności.Swoimzakresempodmiotowymprzywołanyaktprawnyobejmowałpracownikówzatrudnionychnasta-nowiskachurzędniczychśredniegoszczeblazarządzania,koordynują-cych,samodzielnych,specjalistycznychiwspomagającychw:1) KancelariiPrezesaRadyMinistrów;2) urzędachministrów i przewodniczących komitetów wchodzącychwskładRadyMinistróworazurzędachcentralnychorganówadmini-stracjirządowej;

3) urzędachwojewódzkichorazinnychurzędachstanowiącychaparatpomocniczyterenowychorganówadministracjirządowejpodległychministromlubcentralnymorganomadministracjirządowej;


4) komendach, inspektoratach i innych jednostkachorganizacyjnychstanowiącychaparatpomocniczykierownikówzespolonychsłużb,in-spekcjiistrażywojewódzkichorazkierownikówpowiatowychsłużb,inspekcjiistraży,chybażeodrębneustawystanowiąinaczej;

5) głównymInspektoracieInspekcjiHandlowej;6) UrzędzieRejestracjiProduktówleczniczych,WyrobówMedycznychiProduktówBiobójczych;

7) BiurzeNasiennictwaleśnego.Ponadtoobejmowałatakżepowiato-wychigranicznychlekarzyweterynariiorazichzastępców.Wmyślkoncepcji,stanowiącejpodstawęorganizacjisłużbycywilnej,

PrezesRadyMinistrówsprawowałnadzórnadsłużbącywilnąwzakresiezawodowego,rzetelnego,bezstronnegoipolitycznieneutralnegowyko-nywaniazadańpaństwa.ZjegoupoważnieniazadaniazzakresusłużbycywilnejrealizowałSzefKancelariiPrezesaRadyMinistrów.Przedmiotowaustawawswojejtreściodnosiłasięrównieżdopozy-

cjisystemowejKrajowejSzkołyAdministracjiPublicznej.Zgodniezjejpostanowieniamidokompetencjitejinstytucjinależałoprowadzeniepo-stępowaniakwalifikacyjnegodlapracownikówsłużbycywilnejubiegają-cychsięomianowanie.Ustawadokonywałarozróżnieniapracownikównadwiekategorie,tj.pracownikówzatrudnionychnapodstawieumowyopracęorazurzędnikówsłużbycywilnej,którychstosunekpracyzostałprzekształconywmianowanie.MianowańdokonywałPrezesRadyMi-nistrówwimieniuRzeczypospolitejPolskiej,natomiastdyrektorgene-ralnyurzęduprzyznawałurzędnikowisłużbycywilnejnajniższystopieńsłużbowyprzysługującyoddniamianowania.Zanaruszenieobowiązkówczłonekkorpususłużbycywilnejodpowiadałdyscyplinarnie.Dorozpo-znawaniasprawdyscyplinarnychczłonkówkorpususłużbycywilnejpo-wołanezostały:1) wIinstancji–komisjadyscyplinarna;2) wIIinstancji–WyższaKomisjaDyscyplinarnaSłużbyCywilnej.SzefKancelariiPrezesaRadyMinistrówtworzyłpojednejkomisji

dyscyplinarnej dlaconajmniejtrzechurzędów,natomiastWyższąKo-misjęDyscyplinarnąpowoływałPrezesRadyMinistrów.Jednocześnie,obokustawyzdnia24sierpnia2006r.osłużbiecywilnej

wkrajowymporządkuprawnymfunkcjonowałaustawazdnia24sierp-nia2006r.opaństwowymzasobiekadrowymiwysokichstanowiskachpaństwowych(Dz.U.z2006r.,Nr170,poz.1217),któraodnosiłasię

ROZDZIAł128

dopaństwowegozasobukadrowego,wyższychstanowiskpaństwowychorazpozycjisystemowejdyrektorageneralnegourzęduorazRadySłużbyPublicznej.

schemat nr 3. Wykaz podstawowych aktów prawnych regulujących służbę cywilnąwPolsce–ujęciehistoryczne

Ustawazdnia21listopada2008r.osłużbiecywilnej(Dz.U.Nr227,poz.1505)

Ustawazdnia24sierpnia2006r.osłużbiecywilnej(Dz.U.Nr170,poz.1218)

Ustawaosłużbiecywilnejzdnia18grudnia1998r.(Dz.U.z1999r.Nr49,poz.483)

Ustawazdnia5lipca1996r.osłużbiecywilnej(Dz.U.Nr89,poz.402)

Ustawazdnia17lutego1922r.opaństwowejsłużbiecywilnej(tekstjedn.:Dz.U.z1949r.,Nr11,poz.72)

Źródło: M.Kallas,Historia ustroju Polski X–XX,Warszawa 1997;D. Janicka,Ustrój administracji w nowożytnej Europie,toruń2002;E.Ura,Prawo urzędnicze,Warszawa2007

1.4. Konstytucjonalizacja polskiej służby cywilnej

Artykuł153KonstytucjiRPstanowi,żewceluzapewnieniazawodo-wego,rzetelnego,bezstronnegoipolitycznieneutralnegowykonywaniazadańpaństwawurzędachadministracjirządowejdziałakorpussłużbycywilnej.Wszystkiewskazanewprzywołanymkonstytucyjnymprzepisiecelefunkcjonowaniasłużbycywilnejpowinnybyćrealizowanełącznie,a ichosiągnięcie zagwarantowanenapoziomieaktuprawnego rangiustawy.Instrumentemprawnymstanowiącymgwarancjęosiągnięciasta-nupożądanegoideklarowanegoprzezKonstytucję,wzakresiesłużbycy-wilnejjestustawaosłużbiecywilnejzdnia21listopada2008r.Wskazanyaktprawnystanowiszerokieiprecyzyjnedookreślenieprzedmiotowychpostanowień.WszczególnościwpełnikorespondujezpostanowieniamiKonstytucjiwzakresieaksjomatów,naktórychosadzonazostałapolskasłużbacywilna.Stantakijestuznawanyprzezdoktrynęprawakonstytu-cyjnegozakonstytucjonalizacjękorpususłużbycywilnej.Konstytucjo-


nalizacjasłużbycywilnejnadajejejszczególnycharakterwsystemieor-ganizacyjno-prawnymadministracjiorazkrajowymporządkuprawnymistanowiprzejawintencjiustrojodawcydozagwarantowaniawypełnianiazadańpaństwaprzezkorpusurzędniczydziałającynapodstawieprzyję-tychaksjomatów,takichjakzawodowość,rzetelność,bezstronnośćipo-litycznaneutralnośćwwykonywaniuzadańpaństwaprzezadministracjęrządową.Jesttorównieżwyraztroskiustrojodawcyozapewnieniestabil-nościisprawnegodziałaniapaństwa.OczywiścieKonstytucjaniewska-zujeszczegółowychzasadnaborudosłużbycywilnej,jejfunkcjonowaniaczykwalifikacjiosobistychlubfachowychosóbwchodzącychwskładkor-pususłużbycywilnej.Przesądzajednakokoniecznościpowołaniatakie-gokorpusuwramachstrukturyadministracjirządowejorazprecyzyjnieokreślaczterypodstawowecele,dlaktórychjesttworzona.

Więcejnatentemat:a) akty prawne– ustawazdnia2kwietnia1997r.–KonstytucjaRzeczypospolitejPolskiej(Dz.U.Nr78,poz.483)

– ustawazdnia21listopada2008r.osłużbiecywilnej(Dz.U.Nr227,poz.1505)

– traktatoustanowieniuUniiEuropejskiej(Dz.U.z2004r.,Nr90,poz.864/30)

– MiędzynarodowyPaktPrawObywatelskichiPolitycznychzdnia19grudnia1966r.(Dz.U.z1977r.Nr38,poz.167)

– Konwencja (Nr 111) dotycząca dyskryminacji w zakresie za-trudnienia i wykonywania zawodu z dnia 25 czerwca 1958 r.(Dz.U.z1961r.Nr42,poz.218)

– dyrektywaRadyzdnia9lutego1976r.wsprawiewprowadzeniawżyciezasadyrównegotraktowaniakobietimężczyznwzakresiedostępudozatrudnienia,kształcenia iawansuzawodowegoorazwarunkówpracy(Dz.Urz.UEl39zdnia14lutego1976r.,s.40)

– dyrektywaRady2000/78/WEzdnia27listopada2000r.ustana-wiającaogólnewarunkiramowerównegotraktowaniawzakresiezatrudnieniaipracy(Dz.Urz.UEl303zdnia2grudnia2000r.,s.16)

– rozporządzeniePrezesaRadyMinistrówzdnia23kwietnia2009r.wsprawierodzajówdokumentówpotwierdzającychznajomośćję-

ROZDZIAł130

zykapolskiegoprzezosobynieposiadająceobywatelstwapolskie-go,ubiegającesięozatrudnieniewsłużbiecywilnej(Dz.U.Nr64,poz.539)

b) publikacje– BossaertD.,DemmkeCh.,Służba cywilna w państwach akcesyj-

nych. Tendencje i wpływ procesów integracyjnych,łódź2003– CzaputowiczJ.,Implikacje integracji z Unią Europejską dla polskiej

służby cywilnej,Sł.Cyw.2000/2001,nr1– CzaplińskiW.,I filar Unii Europejskiej – integracja gospodarcza(w:)J.Barcz(red.),Prawo Unii Europejskiej, Zagadnienia systemowe,Warszawa2003

– DębickaA.,DębickiM.,DmochowskiM.,Status prawny urzędni-ków Unii Europejskiej,Sł.Cyw.2004/2005,nr9

– Janicka D.,Ustrój administracji w nowożytnej Europie, toruń2002

– KallasM.,Historia ustroju Polski X–XX,Warszawa1997– KudryckaB.,Zmiany w pozycji i statusie urzędników administracji

publicznej. Nowe wyzwania i trendy,Sł.Cyw.2002,nr4– Rydlewskig.,Służba cywilna w Polsce . Przegląd rozwiązań na tle

doświadczeń innych państw i podstawowe akty prawne,Warszawa2001

– SamolS.,W sprawie sytuacji prawnej członków korpusu służby cy-wilnej na podstawie przepisów ustawy o służbie cywilnej z 2006 r.,RPEiS2007,nr3

– UraE.,Prawo urzędnicze,Warszawa2007– WitkowskiZ.(red.),galsterJ.,gronowskaB.,SzyszkowskiW.,Bień-KacałaA.,CieszyńskiA.,Prawo konstytucyjne, toruń2002

– SkrzydłoW.,Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz,Kra-ków1998

Niniejsza darmowa publikacja zawiera jedynie fragmentpełnej wersji całej publikacji.

Aby przeczytać ten tytuł w pełnej wersji kliknij tutaj.

Niniejsza publikacja może być kopiowana, oraz dowolnierozprowadzana tylko i wyłącznie w formie dostarczonej przezNetPress Digital Sp. z o.o., operatora sklepu na którym możnanabyć niniejszy tytuł w pełnej wersji. Zabronione sąjakiekolwiek zmiany w zawartości publikacji bez pisemnej zgodyNetPress oraz wydawcy niniejszej publikacji. Zabrania się jej od-sprzedaży, zgodnie z regulaminem serwisu.

Pełna wersja niniejszej publikacji jest do nabycia w sklepieinternetowym Salon Cyfrowych Publikacji ePartnerzy.com.




http://epartnerzy.com//nota_prawna.xml?pid=12436
