27/06/55
1
การผลตบณฑตในศตวรรษท� ๒๑
วจารณ พานช
บรรยาย ณ มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร ๑๑ มถนายน ๒๕๕๕
ศตวรรษท� ๒๑ พเศษอยางไร
• การเปล�ยนแปลง
• ในอตราเรงท�เรวข�นๆ
• ไมแนนอน
• ซบซอนย�งข�นๆ
• ความรงอกเรว เกา (ผด) เรว
• เปนศตวรรษท�ผลตลน ตลาดรกคน กระตนการบรโภค
• มายาเตมแผนดน เตมโลก
27/06/55
2
ศตวรรษท� ๒๑ พเศษอยางไร
• การเปล�ยนแปลง
• ในอตราเรงท�เรวข�นๆ
• ไมแนนอน
• ซบซอนย�งข�นๆ
• ความรงอกเรว เกา (ผด) เรว
• เปนศตวรรษท�ผลตลน ตลาดรกคน กระตนการบรโภค
• มายาเตมแผนดน เตมโลก
มนษยตองการทกษะชดหน�งเพ�อการอยรวมกน
ในสภาพความเปนจรงน 9
ความจรงของศตวรรษท� ๒๑
• สงคม/โลก เปล�ยน• เดกเปล�ยน• ทกษะท�ตองการในการดารงชวตเปล�ยน• คณลกษณะของบณฑตเปล�ยน• การเรยนรตองเปล�ยน• สอนไมไดผล ตองเรยน• คร/อาจารย ตองไมเนนสอน เนนออกแบบการเรยนร
เนนสรางแรงบนดาลใจ เนนเปนโคช ไมใชผสอน
27/06/55
3
บณฑตคอใคร?
• ?ผ ร
• ?ผ มความร
• ?ผแสวงหาความร ผ เรยนร
• ?ผ เอาความรไปใชเปน ผ มทกษะ
ผ มทกษะแหงศตวรรษท� ๒๑
นยามท�เปล�ยนไป
บณฑตแหงศตวรรษท� ๒๑ ตองม
• 21st Century Skills• Transformative Learning (จาก informative &
formative)
• ม Change Agent Skills, Leadership
• ความเปนพลเมอง
27/06/55
4
จดใหศษยเรยนเพ�ออะไร
• ไมใชแคเพอปรญญา• ไมใชแคเพอเขาสวชาชพ• ตองเลยไปส
(1) ทกษะวชาชพ (2) ทกษะแหงศตวรรษท ๒๑ (3) Transformative Learning
เพ�อชวต และชาต
ในอนาคตท�ไมแนนอน
27/06/55
5
3Rs + 7Cs
• Reading, ‘Riting, ‘Rithmetics
• Critical thinking & problem solving
• Creativity & innovation
• Collaboration, teamwork & leadership
• Cross-cultural understanding
• Communication, information & media literacy ( 2 – 3 ภาษา)
• Computing & media literacy
• Career & learning self-reliance
• Change
+ 2L
LearningLeadership
เรยนเพ�อฝกฝนพฒนาสมองมนษย
27/06/55
6
Maslow’s
Theory of Motivation
ฝกทกษะแหงมนษยระดบ 6
• ของ Lawrence Kohlberg’s Theory of Moral
Development
• ทกษะเชงคณคา ความหมาย
27/06/55
7
บนได ๖ ข .นของการพฒนาคณธรรม
• ข .นท� ๑ ปฏบตเพราะความกลว ไมอยากเดอดรอน
• ข .นท� ๒ ปฏบตเพราะอยากไดรางวล
• ข .นท� ๓ ปฏบตเพราะอยากเอาใจคนบางคน
• ข .นท� ๔ ปฏบตเพราะตองปฏบตตามกฎ
• ข .นท� ๕ ปฏบตเพราะตองการใหตนดด ใหไดช�อวาเปนคนด ใหไดช�อวามน .าใจ
• ข .นท� ๖ ปฏบตตามหลกการ หรออดมการณของตน ไมตองการใหมคนยกยองชมเชยหรอใหรางวล
Lawrence Kohlberg's stages of moral development
ความเปนพลเมองด มความสาเรจในชวต
• สมองสวน EF (Executive Functions) พฒนา
• ความรเร�มสรางสรรค (creativity) ซ�งรวมการแกปญหา และการม
working memory ท�ด
• ความยดหยน (flexibility) ท�จะชวยใหสามารถคนพบเร�องใหมท�มความสาคญแบบคนพบโดยบงเอญ (serendipity) ได
• การควบคมตนเอง (self-control) ท�จะไมตดสนใจหรอมพฤตกรรมแบบไมย .งคด หรอหนหนพลนแลน ท�เม�อทาแลวจะเสยใจภายหลง
รวมท .งการควบคมตนเองไมใหพายแพตอส�งเยายวน
• การมวนย (discipline) ท�จะมสมาธอยกบเร�องใดเร�องหน�งไดนานๆ
จนทาเร�องยากๆ ไดสาเรจ รวมท .งการวางแผน
27/06/55
8
Level Objectives Outcome
Informative • Information
• Skills
Experts
Formative • Socialization
• Values
Professionals
Transformative • Leadership
attributes
Change agents
Table III-1. Levels of learningFrom L. Chen
ทกษะวชาชพ : Systems-Based Education
HealthHealthHealthHealthSystemsSystemsSystemsSystems
CompetenciesLearningExperiences
วางแผน
ปฏบต
27/06/55
9
คดนอกกรอบ : หลกสตร 2 แบบ
เรยน & สอบ วชา / ความร
เรยน & สอบ ทกษะ /competencies
21st Century Learning
• Teach less, Learn more
• Beyond subject matters
• Student-directed Learning
• Collaborative (> Competitive)
• Team (>Individual) Learning
• Learning by Doing : PBL (Project-Based Learning)
• New paradigm of evaluation : beyond standard, evaluate team, open (not secret) approach
27/06/55
10
ตองการวถการเรยนรใหม
• เรยนโดยลงมอทา เพอใหเกดทกษะ (Learning by Doing)
• สดยอดทกษะ ๓ ประการ (๓ ร) : แรงบนดาลแรงบนดาลแรงบนดาลแรงบนดาลใจใจใจใจ////ไฟไฟไฟไฟ (Inspiration Skills) เรยนรเรยนรเรยนรเรยนร (Learning Skills) รวมมอรวมมอรวมมอรวมมอ (Collaboration Skills)
• เรยนโดยการลงมอทาเปนทม แลวรวมกนไตรตรองวาไดเรยนรอะไร ตองการเรยนอะไรตอ/เพม
27/06/55
11
เรยนใหไดทกษะ : ปฏบตนา
• Learning by Doing : PBL – Project-Based Learning
• เรยนเปนทม• ครเปลยนจาก ครสอน เปน ครฝก (coach) หรอ
learning facilitator • นาเสนอเปน report และ presentation อาจเสนอ
เปนละคร • ครชวน นศ. ทา AAR/Reflection วาไดเรยนรอะไร
อยากเรยนอะไรตอ เพออะไร ชวนคดดานคณคา จรยธรรม
วธจดการเรยนร 21st Century Skills
• ใช ใช ใช ใช PBLPBLPBLPBL• Team LearningTeam LearningTeam LearningTeam Learning• StudioStudioStudioStudio----Type RoomType RoomType RoomType Room• นาเสนอตอเพอนรวมชน และนาเสนอตอเพอนรวมชน และนาเสนอตอเพอนรวมชน และนาเสนอตอเพอนรวมชน และ................• ครครครคร////อาจารย เปน โคช อาจารย เปน โคช อาจารย เปน โคช อาจารย เปน โคช facilitator facilitator facilitator facilitator • พอแม คนในชมชน พอแม คนในชมชน พอแม คนในชมชน พอแม คนในชมชน / / / / ในระบบบรการในระบบบรการในระบบบรการในระบบบรการ
สขภาพสขภาพสขภาพสขภาพ / / / / ระบบอาชพ ระบบอาชพ ระบบอาชพ ระบบอาชพ
27/06/55
12
Project-Based Learning (PBL)
• 60 – 80% ของการเรยนท 9งหมด• อจ. และ นศ./บณฑตรนพ� รวมกนออกแบบ• โจทยในสถานการณจรงใหมากท�สด• กลายเปน บรการสงคม• กลายเปน งานวจย อาจได case story
• วดผล : report (individual)
เขยนดวยลายมอpresentation (team)
S
R
L
5 คาถามหลกในการออกแบบการเรยนร
• ตองการให นศ. ไดทกษะ และ ค. ทจาเปนอะไรบาง (ตรวจสอบเอกสารหลกสตร หนงสอทกษะแหงอนาคตใหม ฯลฯ)
• จดการเรยนรอยางไรใหไดทกษะเหลานน• รไดอยางไรวาได• ทาอยางไร กบ นศ. บางคนทไมได• ทาอยางไรกบ นศ.บางคนทเรยนเกงกาวหนาไป
แลว
27/06/55
13
Environ
mentWorking
Memory
Long-term
Memory
Site of awareness and
of thinking
Factual knowledge and
Procedural knowledge
Learning Remembering
Attention
FORGOTTEN
Ref.: Daniel T. Willingham. Why Don’t Students Like School?, 2009
การเรยนรท�ใชพลงสรางสรรคของ นศ.
• พลงเกดจากการเหนคณคาตอตนเอง ตออนาคต
• ต 9งโจทย แลวลงมอทา ทา project ทาเปนทม • เรยนรท 9งปฏบต และทฤษฎ
• ไดผลงาน ตอชมชน ทองถ�น
• เกดความภมใจ เปนแรงจงใจ แรงบนดาลใจ
• นศ. เปน producer of knowledge ไมใช consumer
นศ.เปนผสราง ไมใชผ เสพ
27/06/55
14
การวดประเมนผล
• เนนวดทกษะ ไมใชความร
• ทกษะใน 3 domain : Cognitive, Psychomotor,
Affective
• ทกษะความรวมมอ : สอบเปนทม
• สอบภาคปฏบต เชน การปฏบตงานจรง, presentation ผล PBL
• สอบความคด : ไมเนนถก-ผด ขอสอบไมเปนความลบ
• ประเมน Transformative Learning : Leadership
Skills
การเรยนรเปล�ยนยค
ปฏบต
ปรยตปฏเวธ
27/06/55
15
บทบาท/วถ ใหมของคร
• ครสอน (teacher)
• สอนวชา
• เนนรวชา
• สอนตามหลกสตร ตารา ครเด�ยว
• สอบวชา
• เนน ได-ตก
• สอนตามท�เรยนมา
• ครฝก (coach)
• ฝกทกษะ สอนคน
• เนนสรางแรงบนดาลใจ ทกษะการเรยนร
• ออกแบบการเรยนรรวมกน ครทม
• ประเมนทกษะ
• เนนพฒนาการเรยน
• เรยนรการทาหนาท�
การศกษาในศตวรรษท� ๒๑
• นกเรยนเรยนจากการลงมอปฏบต - PBL (Project-Based Learning) เรยนรทกษะแหงศตวรรษท ๒๑
• คร/อาจารย เรยนจากการลงมอปฏบต - PLC (Professional Learning Community) เรยนรทกษะในการเปนครฝก
27/06/55
16
เรยนใหได 21st Century Skills
• Beyond Teaching Learning
• Beyond Content Application
• Beyond Knowledge Skills
• Beyond Textbooks Projects
• Beyond Classroom Studio
• Beyond Schools / Universities Real Life
• Beyond Parts Whole
• No more teacher / lecturer Facilitator
21st Century Skills
27/06/55
17
http://learning.thaissf.org/document/media/m
edia_396.pdf
ทกษะการเปนคร
• ทกษะการวนจฉยทาความรจก ทาความเขาใจศษย• ทกษะการออกแบบการเรยนร ออกแบบ PBL
• ทกษะการชวนศษยทา reflection / AAR
• ทกษะการประเมน เพ�อพฒนา/ชวยเหลอ นร. เปนรายคน
• ทกษะการเรยนร และสรางความรใหม จากการทาหนาท�คร
• ทกษะการ ลปรร. ใน PLC (Lesson Study)
27/06/55
18
การเรยนรในศตวรรษท� 20 & 21
• เปาหมายท�เดก
• ลปรร.
• ทกษะ
• กระบวนการ
• ทกษะประยกต
• คาถาม ปญหา
• ปฏบต
• โครงการ
• ครเปนตวต 9ง
• สอน
• ความร
• เน 9อหา
• ทกษะพ 9นฐาน
• ความจรง หลกการ
• ทฤษฎ
• หลกสตร
การเรยนรในศตวรรษท� 20 & 21 (2)
• ตามความตองการ
• รายบคคล
• รวมมอ
• ชมชนท�วโลก
• ใชเวบ
• ทดสอบการ รร.
• เรยนเพ�อชวต
• ชวงเวลา
• เหมอนกนท 9งหอง
• แขงขน
• หองเรยน
• ตามตารา
• ทดสอบ ค.
• เรยนเพ�อโรงเรยน
27/06/55
19
เปล�ยนแปลงการทางานของคร
• จากโดดเด�ยว
• ครคดคนเดยว• แยกกนกาหนดมาตรฐานการ
เรยนร
• แยกกนคนหาวธพฒนาผลสมฤทธK
• กจกรรมของครเปนเร�องสวนตว
• เปนทม มเปารวม
• PLC รวมกนคดเปา
• ทม PLC รวมกนกาหนด
• ทม PLC ชวยเหลอกน และ ลปรร.
• ครเปดเผยกจกรรมของตนตอ PLC
เปลยนแปลงการทางานของคร (๒)
• รวมมอแบบเปะปะ ไมโฟกสผลสมฤทธK
• ศษยของฉน ศษยของคณ• เนนใหคณคาเวลาบรรยาย การ
เปนครสอน
• เนนรวมมอในประเดนยทธศาสตร
• ศษยของเรา• เนนใหคณคาเวลาการเตรยมตว
ทางานรวมกน เรยนรรวมกน ในการทาหนาท�ครฝก
27/06/55
20
21st Century Learning Assessment
• ๓ เปล�ยน
• จากขอสอบเปนความลบ เปนเปดเผย
• จากสอบเปนคนๆ เปนสอบเปนทม
• จากถก-ผด เปนสอบความคด
ตองชวยคร/อาจารย
• ครยากลาบากกวาศษย เพราะครตอง ครยากลาบากกวาศษย เพราะครตอง ครยากลาบากกวาศษย เพราะครตอง ครยากลาบากกวาศษย เพราะครตอง unlearn/unlearn/unlearn/unlearn/delearndelearndelearndelearn & relearn& relearn& relearn& relearn
• ครตองเรยนรทกษะการเปนครครตองเรยนรทกษะการเปนครครตองเรยนรทกษะการเปนครครตองเรยนรทกษะการเปนคร• ชวยดวย ชวยดวย ชวยดวย ชวยดวย PLC (Professional PLC (Professional PLC (Professional PLC (Professional
Learning Community) Learning Community) Learning Community) Learning Community) ไมใช ไมใช ไมใช ไมใช Training Training Training Training
27/06/55
21
ทกษะการเปนคร
• ทกษะการวนจฉยทาความรจก ทาความเขาใจศษย• ทกษะการออกแบบการเรยนร ออกแบบ PBL
• ทกษะการชวนศษยทา reflection / AAR
• ทกษะการประเมน เพ�อพฒนา/ชวยเหลอ นร. เปนรายคน
• ทกษะการเรยนร และสรางความรใหม จากการทาหนาท�คร
• ทกษะการ ลปรร. ใน PLC
จดโครงสรางและระบบการทางาน
• เพอสงเสรมสนบสนนวฒนธรรมการทางานเปนทม
• การเรยนรเปนทม• การเรยนรในงาน• CQI ในงาน การพฒนางานตอเนอง• ใหรางวลทม• ไมสงเสรมการทางานเดยว• มงผลลพธทผลสมฤทธของการเรยนรายคน
ชวยเดกเปนทม ไมปลอยใหลาหลง
27/06/55
22
การวด
• วดการเรยนรอยางเปนธรรมชาต ทกวน รายคน เพ�อปองกนลาหลง
• เอาใจใสเดกเรยนออน
• พฒนาวธวดความกาวหนา วธวด Learning Outcome ของนกเรยน
• การวดเพ�อคร การเรยนรของคร
• สรางตวช 9วดความเคล�อนไหวของ PLC สาหรบใชจดการการเปล�ยนแปลง
เปล�ยนการจดการทรพยากร
• เวลาเวลาเวลาเวลา จดเวลาสาหรบงานกลมของครสมาชก PLC : BAR, AAR งาน “ครฝก”
• เงนเงนเงนเงน ใช ลปรร. ไปดงาน รวมกจกรรมเครอขายภายนอก เชญวทยากร จดฝกอบรม
• สถานทสถานทสถานทสถานท สาหรบทางานกลม• คนคนคนคน ชวยจดการ logistics
27/06/55
23
๔ คาถามหลก
• ในแตละชวง ตองการให นร. ไดทกษะ และ ค. ท�จาเปนอะไรบาง
• รไดอยางไรวาได
• ทาอยางไร กบ นร. บางคนท�ไมได
• ทาอยางไรกบ นร.บางคนท�เรยนเกงกาวหนาไปแลว
เปล�ยนปณธานความมงม�น
• จากเนนการสอน
• จากเนนส�งท�สอน
• จากสอนครอบคลมเน 9อหา
• จากมอบภารกจแกครรายคน
• เปนเนนการเรยนร
• เปนส�งท� นร. เรยนร
• เปน นร. เรยน ค. ท�จาเปน และฝกทกษะ
• เปนจดทม PLC ใหทางานรวมกน
27/06/55
24
เปล�ยนแปลงการสอบ
• จากเพ�อผลได-ตก นานๆ คร 9ง
• จากเพ�อตดสนได-ตก• จากใหรางวล / ลงโทษ นร.
• จากสอบหลายอยาง นานๆ คร 9ง
• เปนเพ�อ นร. & คร ปรบปรงตนเอง
• เปนหา นร. ท�ตองชวย
• เปนเพ�อสรางแรงจงใจตอการเรยน
• เปนสอบนอยอยาง บอยๆ คร 9ง
เรยนรโดยการสรางความร
• Constructionism
• PBL
• Learning Pyramid
• การสรางความร = วจย• การเรยนรสมยใหม วจยเพ�อเรยนร
• วจยสวนบคคล เรยนร
• ครตองใหโอกาสศษยทาวจย โดยไมบอกคาตอบตายตว
เปล�ยนสญชาตญาณครเปล�ยนสญชาตญาณคร
27/06/55
25
สรางเง�อนไขใหมในการทาหนาท�อาจารย
• การคดเวลาทางาน• การทางานเปนทมของอาจารย• การเรยนรของอาจารย - PLC
• การสรางสรรคดานการเรยนรของศษย - Scholarship of
Learning
• ความเช�อมโยงระหวาง Scholarship of K Creation (R),
Scholarship of K Translation (Service), Scholarship of Learning (NOT Instruction, but FACILITATION)
สนทรยสนทนา