Flandrica.beNaar een virtuele Vlaamseerfgoedbibliotheek
David CoppoolseStafmedewerker ontsluiting en digitalisering
Informatie aan Zee 2011Kursaal Oostende | 2011-09-16
v2.0 – 2011-09-07
2011-09-16 Informatie aan Zee 2011 2
Deze presentatie…
De Vlaamse Erfgoedbibliotheek Het Flandrica.be-project Een stand van zaken
Scanatelier Openbare Bibliotheek Brugge© Vlaamse Erfgoedbibliotheek. Foto: Stefan Tavernier
2011-09-16 Informatie aan Zee 2011 3
Vlaamse Erfgoedbibliotheek
Samenwerkingsverband van zes representatieve erfgoedbibliotheken
de Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience in Antwerpen de Universiteitsbibliotheek Antwerpen de Openbare Bibliotheek Brugge de Universiteitsbibliotheek Gent de Provinciale Bibliotheek Limburg in Hasselt de Universiteitsbibliotheek Leuven
2011-09-16 Informatie aan Zee 2011 4
Vlaamse Erfgoedbibliotheek
Opdracht: Ankerpunt voor de hele cultureel-erfgoedgemeenschap rond de geschreven, gedrukte en digitale erfgoedcollecties van bibliotheken Aanspreekpunt Samenwerking Kennis- &
expertisedelingMaurits Sabbebibliotheek Leuven
© Vlaamse Erfgoedbibliotheek. Foto: Stefan Tavernier
2011-09-16 Informatie aan Zee 2011 5
Vlaamse Erfgoedbibliotheek
Opbouwen en ter beschikking stellen van expertise over: Collectiebeleid Bibliografische ontsluiting Digitalisering Duurzame bewaring en terbeschikkingstelling Bewaring (preservering en conservering) Culturele ontsluiting (publiekswerking en communicatie)
Overzicht van lopende projecten en initiatieven: http://www.vlaamse-erfgoedbibliotheek.be/activiteiten
Project | Flandrica.be
Project voor een virtuele Vlaamse erfgoedbibliotheek Door partners Vlaamse Erfgoedbibliotheek
Apr 2011 – okt 2011: Ontwerp Okt 2011 – mei 2012: Uitvoering Juni 2012: Piloot September 2012: Lancering Flandrica.be
2011-09-16 Informatie aan Zee 2011 6apr 2011 jan 2013
mei jun jul aug sep okt nov dec jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec
sepLANCERING
okt - junUITVOERING
junPILOOT
apr - oktONTWERP
2011-09-16 Informatie aan Zee 2011 7
Project | Globale projectdoelen
Kennis uitwisselen en ervaring opdoen rond digitalisering van erfgoedcollecties In brede zin: van de plank tot de repository Netwerk Vlaamse Erfgoedbibliotheek als
expertisegroep
Portaalsite met integraal gedigitaliseerd erfgoedmateriaal uit Vlaamse erfgoedbibliotheken Ook opgenomen in Europeana
2011-09-16 Informatie aan Zee 2011 8
Project | Werkpakketten
1. Content & applicatie (Leiding: KULeuven)
2. Standaarden& processen (Leiding: UGent)
3. Digitalisering (Leiding: Vlaamse Erfgoedbibliotheek)
4. Infrastructuur & software (Leiding: UA)
5. Projectleiding & communicatie(Leiding: Vlaamse Erfgoedbibliotheek)
Depot
Ontsluiting
Werking
(1)Content en applicatie
(4)Infrastructuur
en software
(2)Standaarden en processen
(3)Digitalisering
(5)Projectmanagement
en communicatie
Project | Werkproducten
1. Content & applicatie Missie, Corpusdefinitie, Selectiecriteria, Selectielijst,
Contextualisering, Gebruikersinterface2. Standaarden & processen
Metadata- en Digitaliseringsstandaarden, Generieke processtroom digitalisering
3. Digitalisering Metadata, Voorbeeldafbeeldingen, Digitale objecten
4. Infrastructuur & software Aggregator, Gegevensopslag, Webtoepassing
5. Projectleiding & communicatie Coördinatie, Valorisatie resultaten en expertise
2011-09-16 Informatie aan Zee 2011 9
2011-09-16 Informatie aan Zee 2011 10
Project | Organogram
Elke project-partnerneemt deel aan elkewerkgroep met oog op expertise-uitwisseling
Véronique Verspeurt KUL
Leider WPI, Lid SG
Inge Van NieuwerburghUGent
Leider WPII, Lid SG
Jan CorthoutsUA
Leider WPIV, Lid SG
Mieke LietaerEHC
Jef Tegenbos /Trudi Noordermeer
UA
Koen CalisOBB
Marleen VandenreytPBL
Sam AlloingKUL
Peter RogiestEHC
Koen CalisOBB
Frank VandepitteUGent
Benny Thys PBL
Sam AlloingKUL
Steven van ImpeEHC
Ellen StormsUA
Ludo VandammeOBB
Inge Van Nieuwerburgh
UGent
Karel Verhelst PBL
Werkgroep 4Infrastructuur & software
[WPIV]
Werkgroep 2Standaarden & processen
[WPII]
Werkgroep 1Content & applicatie
[WPI]
StuurgroepProjectleiding & communicatie[WPV]
David CoppoolseVEB
Leider WPIII, Lid SG
Werkgroep 3Digitalisering
[WPIII]
Ellen VercauterenEHC
Leider WPIII.1
Veronique RegaUA
Leider WPIII.2
Geert RoelsUgent
Leider WPIII.4
Marleen VandenreytPBL
Leider WPIII.5
Diewer van der Meijden, KULLeider WPIII.6
Koen CalisOBB
Leider WPIII.3
Diederik LanoyeVEB
David Coppoolse VEBProjectleiding,
Ondervoorzitter SG
Raad van BestuurVlaamse Erfgoedbibliotheek
Mel CollierKUL
Voorzitter SG
Eva Wuyts VEBCommunicatie
Lid SG
Centraal Projectteam(werkgroepen en stuurgroep)
2011-09-16 Informatie aan Zee 2011 11
Project | Teams
TeamUniversiteits-
bibliotheekLeuven
TeamErfgoedbiblio-theek Hendrik
ConscienceTeam
Openbare Bibliotheek
Brugge
TeamUniversiteits-
bibliotheekGent
TeamUniversiteits-
bibliotheekAntwerpen
TeamProvinciale Bibliotheek
Limburg
2011-09-16 Informatie aan Zee 2011 12
Resultaten Ontwerpfase
Wat is (bijna) gereed? Visie: Missie, Doelgebruikers en
Corpusdefinitie (WP1) Selectiecriteria (WP1) Selectielijst (WP1) Gebruikersvereisten portaal en tentoonstellingen (WP1) Metadata- en digitaliseringsstandaarden (WP2) Materiaalanalyse (WP3) Plannen van aanpak lokale digitaliseringstrajecten (WP3) Analyse infrastructuuropties (WP4)
2011-09-16 Informatie aan Zee 2011 13
Ontwerp | Missie portaal
Versterken zichtbaarheid en waardering voor het Vlaams cultureel erfgoed, zowel in Vlaanderen als daarbuiten
Breed scala aan collectiestukken van erfgoedbibliotheken online aanbieden op een duurzame manier voor culturele, educatieve en onderzoeksdoeleinden via laagdrempelige toegang in verrijkende context kwaliteitsvol gedigitaliseerd met aandacht voor diversiteit
Binnen een constructieve, complementaire, structurele samenwerking
2011-09-16 Informatie aan Zee 2011 14
Ontwerp | Doelgebruiker
?
2011-09-16 Informatie aan Zee 2011 15
Ontwerp | Doelgebruiker
Heeft een brede interesse in cultuur of in (zijn eigen) geschiedenis
Komt voor ontwikkeling of ontspanning Wil op een inspirerende, intuïtieve manier onbekend cultureel
erfgoed ontdekken Wil gericht kunnen zoeken naar materiaal dat op de eigen
leefwereld betrekking heeft Wil beknopte, begrijpelijke informatie én mogelijkheden tot
verdieping Wil zich zonder beperkingen door de digitale bibliotheek
kunnen bewegen en wil niet worden afgeleid door ingewikkelde mogelijkheden
2011-09-16 Informatie aan Zee 2011 16
Ontwerp | Corpus
?Uit de collecties van de
Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience en de Universiteitsbibliotheek Gent
2011-09-16 Informatie aan Zee 2011 17
Ontwerp | Corpusdefinitie
‘Flandrica’ Geproduceerd in Vlaanderen, of Handelend over Vlaanderen, of Werken uit het Vlaams patrimonium die voor Vlaanderen van
cultureel of wetenschappelijk belang zijn, of Door Vlaanderen erkende topstukken
Materiaaltypes Typische bibliotheekmaterialen (handschriften, oude en moderne
drukken, periodieken) > 80% Grafisch en documentair materiaal (zoals prenten, kaarten,
affiches, foto’s, brieven) < 20%
2011-09-16 Informatie aan Zee 2011 18
Ontwerp | Corpusdefinitie
Hoogtepunten uit de collectiesen
Documenten die representatief of exemplarisch zijn voor de sociale en culturele geschiedenis
Anthonius Magirus, Koock-boeck ofte Familieren kevken-boeckAntwerpen, Godtgaf i Verhulst, 1663
Exemplaar: Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience, h 83740 [c2-555 i]
Ontwerp | Selectiecriteria
1. Vlaamse bewaarinstelling?2. Auteursrechten geklaard?3. Integraal online ontsloten?4. Een ‘Vlaams’ werk?5. Bibliotheekmateriaal?6. Een hoogtepunt,
exemplarisch, representatief? Moet helpen corpus boeiend
en beheersbaar te houden
2011-09-16 Informatie aan Zee 2011 19
Ontwerp | Selectie per eeuw
2011-09-16 Informatie aan Zee 2011 20
Ontwerp | Selectie per materiaaltype
2011-09-16 Informatie aan Zee 2011 21
Ontwerp | Selectie per onderwerp
2011-09-16 Informatie aan Zee 2011 22
Ontwerp | Selectievoorbeelden
2011-09-16 Informatie aan Zee 2011 23
Godt-vruchtigh broederschap vanden H. Ioseph, inde kercke vandereligieusen canonickerssen des H. graff tot Hasselt. In het iaer 1689. Hasselt 1692-1701 [PBL OD-G-0045]
Liber Trotula, handschrift ca. 1450 [OBB Ms. 593] Nicolaus van Winghe, Den gheheelen Bybel, Leuven 1548
[KUL G//P22.055.1/F BIJB 1548] Frontblaadjes WO I, 1914-1918 [EHC] Plan panoramique de la ville de Gand, Gent 1911-1912
[UG BRKZ.KRT.1207/01] Abraham Ortelius, Theatrum orbis terrarum, Antwerpen 1601
[UA MAG-P 15.101]
Ontwerp | Materiaalanalyse
Controle geselecteerd materiaal Staat Omvang Formaat Stand van zaken Metadatering Digitalisering
2011-09-16 Informatie aan Zee 2011 24
Lokale plannen van aanpak Metadatering Scanning Terbeschikkingstelling
Ontwerp | Materiaalanalyse: Reeds digitaal?
2011-09-16 Informatie aan Zee 2011 25
Ontwerp | Materiaalanalyse: Metadata?
2011-06-15 Informatie aan Zee 2011 26
Ontwerp | Materiaalanalyse: Haalbaarheid?
Prioritering op basis van digitaliserings-capaciteit*** = zeker** = waarschijnlijk* = indien mogelijk
Binnen elke ‘graad’ toch een evenwichtig corpus
2011-06-15 Informatie aan Zee 2011 27
2011-09-16 Informatie aan Zee 2011 28
Ontwerp | Functionaliteiten
?
2011-09-16 Informatie aan Zee 2011 29
Ontwerp | Functionaliteiten
Focus op eenvoud en aantrekkelijkheid Rijk geïllustreerd Niet één thumbnail maar meerdere, grotere
afbeeldingen per werk beschikbaar Rijk gecontextualiseerd Korte commentaren, referenties Bladeren (en zoeken) via facetten
Virtuele tentoonstellingen Uitgebreidere achtergrondinformatie
Etalage, geen catalogus Kwaliteit voor kwantiteit
Ontwerp | Functionaliteiten
2011-09-16 Informatie aan Zee 2011 30
Definitie vereisten nog in ontwikkeling
Ontwerp | Standaarden
Metadata – Bibliografische gegevens Aggregatieformaat MARC21 (Lokale MARC ‘Flandrica’-MARC) Dublin Core
Afgeleiden Dublin Core Europeana Semantic Element
(ESE) / Europeana Data Model (EDM)
2011-09-16 Informatie aan Zee 2011 31
Ontwerp | Standaarden
Scans Bronformaat Te bepalen door partners, maar Minimaal 300 dpi, bij voorkeur kleur Scans die als illustratie op het portaal komen
altijd in kleur
Afgeleiden (online terbeschikkingstelling) Te bepalen door partners, maar Minimaal 150 dpi, bij voorkeur kleur
2011-09-16 Informatie aan Zee 2011 32
2011-09-16 Informatie aan Zee 2011 33
Ontwerp | Infrastructuur
Gedistribueerde collectie
Portaal bevat metadata, toelichtingen en afbeeldingen
Integrale werken raadpleegbaar via de websites van de partner-bibliotheken
Ontwerp | Infrastructuur
Digitool Metadata-
opslag Digitale
objecten
Omeka Portaal Tentoon-
stellingen
2011-09-16 Informatie aan Zee 2011 34
2011-09-16 Informatie aan Zee 2011 35
Volgt: De uitvoeringfase
Digitaliseren en online ontsluiten geselecteerde werken Door de afzonderlijke projectpartners
Ontwikkelen virtuele tentoonstelling Ontwikkelen contextualisering (teksten, trefwoorden) Realiseren centrale infrastructuur
Incl. aggregatie metadata en Europeana-ingest
Ontwikkelen portaal-toepassing Lanceren van het portaal
2011-09-16 Informatie aan Zee 2011 36
En ook…
Communicatie naar sector over projectverloop Projectpagina website
www.vlaamse-erfgoedbibliotheek.be/flandrica.be
Projectnieuwsbrief (6x) Consolideren en verspreiden
projectervaringen Projectrapport ‘Handleiding digitaal ontsluiten
bibliotheekerfgoedcollecties’ Ontwikkelen strategie voor verdere
ontwikkeling Flandrica.be Bijkomend materiaal Nieuwe partners
2011-09-16 Informatie aan Zee 2011 37
Uw stukken in Flandrica.be?
Deelname van andere erfgoedbibliotheken in Vlaanderen en Brussel gevraagd!
Na de lancering van het portaal in september 2012 Voorbereiding kan al eerder starten Meer informatie beschikbaar begin 2012
Voorwaarden? Werken die binnen het corpus van Flandrica.be passen Integraal gedigitaliseerd op voldoende (erfgoed-) kwaliteit Beschikbaar via de eigen website van de bibliotheek Aanleveren van afbeeldingen en metadata Aanleveren van teksten, trefwoorden etc. voor contextualisering
Vragen?
www.vlaamse-erfgoedbibliotheek.be/flandrica.be
[email protected]+32 (0)3 338 8793
inschrijven nieuwsbrief
Flandrica.beDetailinformatie
Flandrica.be | Selectiecriteria
1. Vlaamse bewaarinstelling? In Vlaanderen? of Vlaamse instelling in Brussel?
2. Auteursrechten geklaard? Publiek domein? of Verweesd? of Rechten verworven?
3. Digitaal ontsloten? Integraal op internet? en Op voldoende kwaliteit?
2011-09-16 Informatie aan Zee 2011 40
Flandrica.be | Selectiecriteria
4. Is het een ‘Vlaams’ werk? Erkend topstuk? of In Vlaanderen geproduceerd? of Handelend over Vlaanderen? of Vlaams patrimonium?
5. Is het ‘bibliotheekmateriaal’?(handschriften, oude en moderne drukken, tijdschriften, kranten)
of: Grafisch/ander documentair materiaal?(prenten, kaarten, affiches, foto’s, brieven)
niet: Audiovisueel materiaal?
2011-09-16 Informatie aan Zee 2011 41
Flandrica.be | Selectiecriteria
6. Is het een ‘hoogtepunt’, ‘exemplarisch’, ‘representatief’? Bijzondere waarde voor het collectief geheugen? of Schakelfunctie in een belangrijke ontwikkeling? of IJkwaarde ten opzichte van andere werken? of Bijzondere artistieke waarde? of Andere (beargumenteerbare) bijzondere waarde?(gebaseerd op criteria voor Vlaamse topstukken)
2011-09-16 Informatie aan Zee 2011 42
2011-09-16 Informatie aan Zee 2011 43
Flandrica.be | Werkproducten (Deliverables)
Werkpakket 1 – Content en applicatie D1.1 – Corpusdefinitie en selectiecriteria (intern document) D1.2 – Selectielijst (intern document) D1.3 – Gebruikerstoelichting objecten (interne documenten) D1.4 – Gebruikersvereisten portaalsite (intern document) D1.5 – Virtuele tentoonstelling (website) D1.6 – Resultaten gebruikerstesten (intern(e) document(en))
Werkpakket 2 – Standaarden en processen D2.1 – Metadatastandaarden en richtlijnen voor gebruik (intern document) D2.2 – Digitaliseringsstandaarden en richtlijnen voor gebruik (intern document) D2.3 – Generieke werkstroom digitalisering (intern document)
Werkpakket 3 – Digitalisering D3.1 – Metadata (databestand) D3.2 – Voorbeelden (beeldbestanden) D3.3 – Gedigitaliseerde objecten (online repository met beeldbestanden) D3.4 – Feedback standaarden en -processen (document(en))
2011-09-16 Informatie aan Zee 2011 44
Flandrica.be | Werkproducten (Deliverables)
Werkpakket 4 – Infrastructuur en software D4.1 – Analyse infrastructuuropties (intern document) D4.2 – Ontwerp infrastructuuroplossing (intern document) D4.3 – Productieve infrastuctuuroplossing (infrastructuur, dienstverlening) D4.4 – Ontwerp portaaltoepassing (intern document) D4.5 – Portaaltoepassing (software) D4.6 – Proces ingest Europeana (intern document, dataverwerking)
Werkpakket 5 – Projectmanagement en communicatie D5.1 – Projectrapport (extern document) D5.2 – Handleiding digitaal ontsluiten bibliotheekerfgoedcollecties (extern
document) D5.3 – Presentaties op professionele evenementen (externe documenten) D5.4 – Publicaties in vakmedia (externe documenten) D5.5 – Publiekscommunicatie lancering (externe documenten) D5.6 – Publieksevenement lancering